Wyłcznie do uytku słubowego. BK II 0913/4/2006 Pabianice r.

Transkrypt

1 Wyłcznie do uytku słubowego BK II 0913/4/2006 Pabianice r. P R O T O K Ó Ł z kontroli przeprowadzonej od 20 do 24 lutego 2006 roku przez inspektora kontroli wewntrznej Starostwa Powiatowego w Pabianicach Janusza Małkusa w Domach Pomocy Społecznej w Konstantynowie i Pabianicach. Kontrola została przeprowadzona na podstawie Zarzdzenia Nr 7/06 Starosty Pabianickiego z dnia 16 lutego 2006 roku w sprawie upowanienia do przeprowadzenia kontroli. Zakresem kontroli objto przekazywanie depozytów po zmarłych pensjonariuszach nie posiadajcych spadkobierców lub rezygnacji spadkobierców z nabycia praw do spadku na rzecz Skarbu Pastwa i gmin. Dyrektorem Domu Pomocy Społecznej w Konstantynowie jest od roku mgr Hubert Kowalski. Dyrektorem Domu Pomocy Społecznej w Pabianicach jest od roku Maria Chmielewska. W ramach prowadzonej działalnoci przez Domy Pomocy Społecznej, na w/w Domach spoczywa obowizek przechowywania depozytów pensjonariuszy, w tym przechowywania depozytów pieninych na rachunkach bankowych. W przypadku mierci pensjonariuszy, którzy nie pozostawili spadkobierców lub spadkobier- -cy zrezygnowali z nabycia praw do spadku spadkobierc ustawowego wskazuj przepisy art Ustawy Kodeks Cywilny. Zgodnie z w/w artykułem, gdy spadkodawca nie pozostawił ani małonka, ani adnych krewnych, wówczas cała masa spadkowa przypada gminie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy jako spadkobiorcy ustawowemu. Do dnia wejcia w ycie ustawy z dnia 14 lutego 2003 roku o zmianie ustawy Kodeks Cywil- -ny i niektórych innych ustaw ( Dz. U. z 2003r. Nr 49, poz. 408 ), tj. do dnia 25 wrzenia 2003 roku spadkobierc ustawowym był Skarb Pastwa. W zwizku z powyszym, w przypadku mierci spadkodawców, o których mowa powyej przed dniem 25 wrzenia 2003 roku pozostawione przez nich np. depozyty powinny by przekazywane na rzecz Skarbu Pastwa. Zgodnie z art Ustawy Kodeks Cywilny sd na wniosek osoby majcej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobierc. Złoenie w/w wniosków z uwagi na wskazane poniej przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 2004 roku o odpowiedzialnoci za naruszenie dyscypliny finansów publicznych ( Dz. U. z 2004r. Nr 14, poz. 114 ) ley w interesie Domów Pomocy Społecznej. Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt. 1 cytowanej powyej ustawy nie ustalenie nalenoci Skarbu Pastwa, jednostki samorzdu terytorialnego lub innej jednostki sektora finansów publicz- -nych albo ustalenie takiej nalenoci w wysokoci niszej ni wynikajca z prawidłowego obliczenia jest naruszeniem dyscypliny finansów publicznych. Zgodnie z art. 6 pkt. 1 w/w ustawy nie przekazanie do budetu w nalenej wysokoci pobra- -nych dochodów nalenych Skarbowi Pastwa lub jednostce samorzdu terytorialnego albo nieterminowe przekazanie tych dochodów jest naruszeniem dyscypliny finansów publicznych

2 - 2 - Jak wynika z wymienionych przepisów na str. 1 niniejszego protokołu podstaw ustalenia i przekazania depozytów po osobach zmarłych nie posiadajcych spadkobierców lub rezygna- -cji spadkobierców z nabycia praw do spadku, ustalenie i przekazanie nalenoci na rzecz Skarbu Pastwa i jednostek samorzdu terytorialnego ( gmin ) powinno mie miejsce na pod- -stawie postanowienia sdu o nabyciu spadku przez Skarb Pastwa lub gminy. Do dnia roku obowizujcy nadal Dekret z dnia 18 wrzenia 1954 roku ( Dz. U. z 1954r. Nr 41, poz. 184 ) o likwidacji nie podjtych depozytów i nie odebranych rzeczy rzeczy regulował przejcie na własno Skarbu Pastwa depozytów przez osoby uprawnione do ich odbioru. W art. 6 Dekretu upowaniono Rad Ministrów do okrelenia w drodze rozporzdzenia orga- -nów właciwych do orzekania o przejciu depozytów na własno Skarbu Pastwa oraz zasady likwidacji i tryb postpowania tych organów z depozytami. Ostatnim rozporzdzeniem wskazujcym organ właciwy do orzekania o przejciu depozytów na własno Skarbu Pastwa było Rozporzdzenie Rady Ministrów z 16 marca 1971 roku w sprawie orzekania o przejciu depozytów na własno Pastwa (Dz. U. z 1971r. Nr 7, poz.78) Zgodnie z 1 ust. 2 tego rozporzdzenia o przejciu nie podjtych depozytów na własno Pastwa, znajdujcych si w takich instytucjach jak Domy Pomocy Społecznej orzekały na wniosek tych instytucji właciwe ze wzgldu na ich siedziby urzdy skarbowe. W dniu roku Trybunał Konstytucyjny orzekł, e art. 6 Dekretu i rozporzdzenie wydane na podstawie art. 6 dekretu s niezgodne z Konstytucj. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego własno naley do konstytucyjnie chronionych praw człowieka, które mog by ograniczone jedynie w drodze ustawowej. Kwestia przejcia depozytu na rzecz Pastwa wymaga dopuszczenia w kadym przypadku moliwoci kontroli sdowej orzecze o takim przejciu. Pismo Ministerstwa Finansów z dnia roku kierowane do Izb Skarbowych, doty- -czce orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego jest załcznikiem nr 1 do protokołu z kontroli. W zwizku z uznaniem przez Trybunał Konstytucyjny art. 6 Dekretu z roku za nie zgodny z Konstytucj powstał problem z jednoznacznym okreleniem podmiotu właciwego do reprezentacji Skarbu Pastwa w sprawach dotyczcych dziedziczenia ruchomoci. Zgodnie z pismem Delegatury Ministra Skarbu Pastwa w Łodzi z dnia 27 lipca 2005 roku skierowanym do Zespołu Radców prawnych Starostwa Powiatowego ( załcznik nr 2 do pro- -tokołu z kontroli ) wskazano, e nie podjte depozyty po zmarłych przed dniem roku pensjonariuszach Domów Pomocy Społecznej przejmie Dyrektor Delegatury z chwil otrzymania postanowie o stwierdzeniu nabycia spadku przez Skarb Pastwa. W/w pismo stanowiło odpowied na podjte na pocztku 2005 roku działania Zespołu Rad- -ców ( konsultacje z Departamentem Prawnym Ministra Finansów i Delegatur Ministra Skarbu Pastwa, pismo z roku w sprawie podjcia działa celem przejcia de- -pozytów na rzecz Skarbu Pastwa ). Zgodnie z obowizujcym nadal Dekretem z roku: a) art. 2 Depozytami w rozumieniu dekretu s sumy pienine, papiery wartociowe i rze- -czy złoone do depozytu, na zachowanie albo jako kaucja lub wadia, dowody rzeczowe i przedmioty zatrzymane, co do których zapadło prawomocne orzeczenie o wydaniu ich uprawnionemu oraz rzeczy znalezione lub inne cudze rzeczy pozostajce we władaniu instytucji, b) art. 3.1 Instytucje w których znajduj si nie podjte depozyty, obowizane s wezwa osoby uprawnione do ich odbioru oraz wskaza tym osobom skutki niepodjcia, c) art. 4.1 Termin podjcia rzeczy znalezionych wynosi 1 roku, a dla podjcia innych

3 - 3 - depozytów 2 lata od dnia dorczenia wezwania osobie uprawnionej do odbioru, w przy- -padku za niemonoci dorczenia od dnia zwrotu wezwania bd stwierdzenia niemo- -noci. W kontrolowanych Domach Pomocy Społecznej w Pabianicach oraz Konstantynowie nie- -odebranymi depozytami po osobach zmarłych s depozyty pienine przechowywane na oprocentowanych rachunkach bankowych. Do czasu zmiany art Ustawy Kodeks Cywilny, tj. do dnia 25 wrzenia 2003 roku Dom Pomocy Społecznej w Pabianicach sukcesywnie przekazywał depozyty po osobach zmarłych, które nie pozostawiły spadkobierców lub spadkobiercy zrezygnowali z nabycia praw do spadku Urzdowi Skarbowemu w Pabianicach na podstawie składanych wniosków dotyczcych przekazania nie podjtych depozytów na rzecz Skarbu Pastwa. Po nowelizacji Kodeksu Cywilnego, w dniu roku Dom Pomocy Społecznej w Pabianicach wystpił z wnioskiem do Urzdu Skarbowego w Pabianicach o przekazanie na rzecz Skarbu Pastwa depozytów po 8 zmarłych pensjonariuszach na łczn kwot 2.084,54 zł. Powysze depozyty nie zostały przyjte przez Urzd Skarbowy, który w uzasadnieniu nie przyjcia depozytów przesłał jednostce pismo Ministerstwa Finansów z roku, stanowice załcznik nr 1 do niniejszego protokołu. Dom Pomocy Społecznej w Konstantynowie realizujc polecenia pokontrolne po kontroli przeprowadzonej w miesicu sierpniu 2003 roku, złoył roku do właciwego z uwagi na siedzib jednostki Urzdu Skarbowego w Pabianicach wniosek, łcznie z załczo- -n do niego dokumentacj o przekazanie depozytów na rzecz Skarbu Pastwa. Zgodnie ze złoonym wnioskiem przekazanie dotyczyło depozytów po 47 zmarłych pensjo- -nariuszach, na łczn kwot ,79 zł. Dua ilo depozytów do przekazania miała zwizek z niedotrzymywaniem przez jednostk terminów w okresach przed złoeniem w/w wniosku, o których mowa w cytowanym wyej art. 4.1 Dekretu z roku, np. powyszy wniosek obejmował równie depozyty po osobach zmarłych w połowie lat 90 tych. Pismem Urzdu Skarbowego w Pabianicach z dnia roku, bdcym odpowiedzi na w/w wniosek z roku powiadomiono jednostk o nie przyjciu depozytów. W uzasadnieniu Urzd Skarbowy powołał si na przepisy cytowanych na str. 1 niniejszego protokołu art i art Ustawy Kodeks Cywilny, tj. koniecznoci przeprowa- -dzenia postpowa sdowych na wnioski jednostki o stwierdzenie nabycia spadków przez Skarb Pastwa, wskazujc take przedstawiciela Skarbu Pastwa, który moe zosta wezwany przez sd do udziału w postpowaniu spadkowym w osobie przedstawiciela Naczelnika Urzdu Skarbowego. Pismo Urzdu Skarbowego w Pabianicach z dnia roku jest załcznikiem nr 3 do protokołu z kontroli. W trakcie trwania kontroli sprawdzano dokumentacj dotyczc nie podjtych depozytów jak: powiadomienia ( wezwania ) kierowane do osób upowanionych do odbioru depozytów po zmarłych pensjonariuszach, pisma w/w osób o rezygnacji z nabycia praw do spadku, dokumenty stwierdzajce, e zmarli pensjonariusze nie posiadali rodzin. Zgodnie z postanowieniami cytowanego na str. 2 protokołu z kontroli art. 3.1 Dekretu z dnia roku kontrolowane jednostki powiadamiały osoby uprawnione do odbioru depo- -zytów po zmarłych pensjonariuszach oraz wskazywały w powyszych powiadomieniach skutki nie podjcia depozytów, tj. przekazanie depozytów po upływie terminu okrelonego w art. 4.1 na rzecz Skarbu Pastwa. Jako przykład takich powiadomie, załcznikiem nr 4 do protokołu z kontroli s powiado-

4 mienia z załczonymi pocztowymi potwierdzeniami nadania Domu Pomocy Społecznej w Konstantynowie z roku i roku oraz Domu Pomocy Społecznej w w Pabianicach z roku. W trakcie kontroli wskazano, e informacje dotyczce skutków niepodjcia depozytów po osobach zmarłych po dniu 25 wrzenia 2003 roku zawarte w powiadomieniach powinny wskazywa zgodnie z art Ustawy Kodeks Cywilny gmin ( miasto Pabianice lub Konstantynów ) jako spadkobierc ustawowego, a nie nadal Skarb Pastwa. Dom Pomocy Społecznej w Pabianicach przesyłał powiadomienia do potencjalnych spadko- -bierców w terminach 2 4 tygodni po mierci pensjonariusza, w przypadku braku odpo- -wiedzi, przesyłano powtórne powiadomienie z reguły w okresie miesica od przesłania pierwszego powiadomienia. W Domu Pomocy Społecznej w Konstantynowie w wielu przypadkach powiadomienia prze- -syłane w okresie kilku miesicy od dnia mierci pensjonariusza, np. powiadomienia dla potencjalnych spadkobierców po piciu zmarłych pensjonariuszach w miesicach: kwiecie, czerwiec, lipiec, sierpie, grudzie 2005 roku do dnia zakoczenia kontroli nie zostały dorczone adresatom ( brak potwierdze nadania ). W przypadku małych kwot depozytów pozostawionych przez zmarłych pensjonariuszy kon- -trolowanych jednostek czstym zjawiskiem jest brak jakichkolwiek reakcji adresatów powiadomie. W Domu Pomocy Społecznej w Pabianicach, gdzie przewaaj depozyty po zmarłych pensjonariuszach w kwotach nie przekraczajcych 1.000,00 zł ( 60 takich depozytów na 64 depozyty po zmarłych w okresie od roku do roku ) w 38 przypadka- -kach brak odpowiedzi na przesłane powiadomienia, w tym trzy zwroty powiadomie. W czterech przypadkach brak rodziny, w siedmiu powiadomienia o toczcych si postpo- -waniach sdowych celem nabycia spadku po zmarłych pensjonariuszach. Potencjalni spadkobiercy nie maj obowizku powiadamiania o rozpocztych postpowa- -niach spadkowych, dlatego mog wystpowa przypadki, e jedyn informacj o postpo- -waniu spadkowym jest postanowienie sdu o nabyciu spadku. W pitnastu przypadkach potencjalni spadkobiercy zrezygnowali z nabycia praw do spadku, w tym osiem rezygnacji złoonych na pimie, pozostałe to rezygnacje telefoniczne, potwier- -dzone notatk sporzdzon na kopii powiadomienia, z dat rezygnacji i podpisem osób przyjmujcych zawiadomienie o rezygnacji ze spadku. Wykaz nieodebranych depozytów po zmarłych pensjonariuszach Domu Pomocy Społecznej w Pabianicach, zawierajcy 64 nazwiska zmarłych pensjonariuszy, daty ich zgonu, kwoty depozytów wg stanu na roku oraz informacje o: braku odpowiedzi na powiado- -mienia, sprawy w sdzie, rezygnacje z nabycia praw do spadku, brak rodzin jest załczni- -kiem nr 5 do protokołu z kontroli. Ogółem kwota nie podjtych depozytów po zmarłych pensjonariuszach wynosi ,42 zł, w tym 3.323,81 zł ( 13 depozytów ) to depozyty po osobach zmarłych przed dniem 25 wrze- -nia 2005 roku. Biorc pod uwag brak koniecznoci kilkakrotnego powiadamiania o depozytach oraz ustalony w art. 4.1 Dekretu z roku termin przekazania depozytów na rzecz Skarbu Pastwa i gmin, wymienione wyej 13 depozytów powinno by aktualnie objte postpowaniem sdowym o ich przekazanie na rzecz Skarbu Pastwa. Na dzie zakoczenia kontroli nie wystpowała jeszcze konieczno rozpoczcia postpo- -wa o przekazanie depozytów na rzecz gminy miasta Pabianice. Natomiast do koca biecego roku naleało by rozpocz 27 takich postpowa ( aktualnie

5 - 5 - brak informacji o toczcych si postpowaniach w sprawie nabycia spadku przez rodziny zmarłych ), kwota depozytów pozostawiona przez w/w 27 osób wynosi wg stanu na dzie roku 8.166,30 zł. W Domu Pomocy Społecznej w Konstantynowie wg stanu na dzie roku s depozyty po 72 zmarłych pensjonariuszach w okresie od roku do koca 2005 roku na łczn kwot ,20 zł, w tym 60 depozytów po osobach zmarłych przed 25 wrzenia 2003 roku na kwot ,68 zł. W przypadku bardzo małych kwot pozostawionych depozytów, nie wysyłano powiadomie, dotyczyło to piciu zmarłych osób w latach 90 tych, w dwóch przypadkach tocz si pos- -tpowania o nabycie spadku przez rodziny zmarłych ( osoby zmarłe w 2002 roku ), w 16 przypadkach brak rodzin zmarłych pensjonariuszy, w 40 przypadkach brak odpowiedzi na przesłane powiadomienia, w tym 12 zwrotów korespondencji oraz cztery rezygnacje z naby- -cia praw do spadku. Odnoszc si do braku powiadomie w przypadku małych kwot pozostawionych depozytów, art. 3.1 Dekretu z roku, wskazuje na przesyłanie takich powiadomie bez wzgl- -du na kwot pozostawionego przez zmarłych depozytu. Wykaz nieodebranych depozytów po zmarłych pensjonariuszach Domu Pomocy Społecznej w Konstantynowie wg stanu na dzie roku jest załcznikiem nr 6 do protokołu z kontroli. Wykaz przedstawia nazwiska zmarłych pensjonariuszy ( 40 zmarłych osób jeszcze w latach 90 tych ), daty ich zgonu oraz kwoty pozostawionych depozytów. W praktyce wszystkie depozyty po osobach zmarłych przed dniem 25 wrzenia 2003 roku oprócz w/w depozytów dwóch osób, gdzie trwaj postpowania spadkowe powinny ju by objte postpowaniami o przekazanie depozytów na rzecz Skarbu Pastwa. Wszystkie powiadomienia o depozytach osób zmarłych w 2004 roku oraz jednej osoby zmarłej po 25 wrzenia 2003 roku, łcznie 6 powiadomie przesłano dopiero na pocztku 2005 roku ( aktualnie brak odpowiedzi adresatów na powysze powiadomienia ), zatem termin rozpoczcia postpowa o przekazanie depozytów na rzecz gminy miasta Konstan- -tynów upływa na pocztku przyszłego roku. Przeprowadzenie kontroli zostało odnotowane w ksikach kontroli Domów Pomocy Społecznej w Pabianicach i Konstantynowie. Protokół sporzdzono w 4 jednobrzmicych egzemplarzach. Kontrolowane jednostki mog złoy zastrzeenia w formie pisemnej do faktów ujtych w protokole w terminie 3 dni od dnia podpisania protokołu oraz wyjanienia do ustale zawartych w protokole w terminie 7 dni od dnia podpisania protokołu. Podpisy osób reprezentujcych Podpis kontrolujcego kontrolowane jednostki DYREKTOR Hubert Kowalski Otrzymałem DYREKTOR Domu Pomocy Społecznej w Pabianicach Maria Chmielewska Otrzymałam r. INSPEKTOR KONTROLI WEWNTRZNEJ mgr Janusz Małkus