Strategia przewidywania i zarządzania zmianą gospodarczą w aspekcie rozwoju potencjału odnawialnych źródeł energii na lata dla powiatów

Transkrypt

1 Strategia przewidywania i zarządzania zmianą gospodarczą w aspekcie rozwoju potencjału odnawialnych źródeł energii na lata dla powiatów bialskiego i parczewskiego

2 Konspekt prezentacji I Wprowadzenie II Profil powiatu bialskiego i parczewskiego III Potencjał OZE w powiecie bialskim i parczewskim IV Potencjał powiatu bialskiego i parczewskiego istotny dla rozwoju energetyki odnawialnej V Bariery ograniczające rozwój energetyki odnawialnej w powiecie bialskim i parczewskim VI Misja i wizja VII Cele strategiczne VIII Warianty realizacji strategii IX Scenariusze współpracy Partnerstwa X System monitoringu

3 W ramach projektu Energetyczni kreatorzy zmian został przeprowadzony Konkurs na Najlepsze Partnerstwa Energetyczne Województwa Lubelskiego Organizatorem Konkursu była Fundacja Rozwoju Lubelszczyzny Partnerstwo Dolina Zielawy i Piwonii, w skład którego wchodzą gminy: Jabłoń, Parczew, Podedwórze, Rossosz, Sosnówka i Wisznice oraz Lokalna Grupa Działania Jagiellońska Przystań, Stowarzyszenie Razem dla Parczewa a także Eko-Triomix Sp. z o.o. i DMG Sp. z o.o. zostało jego Laureatem W ramach wsparcia została opracowana strategia przewidywania i zarządzania zmianą gospodarczą w aspekcie rozwoju potencjału odnawialnych źródeł energii na lata dla powiatów bialskiego i parczewskiego

4 Profil powiatu bialskiego i parczewskiego

5 Profil powiatu bialskiego Liczba mieszkańców Przyrost naturalny -63 Saldo migracji -245 Stopa bezrobocia 14% Liczba osób posiadających status pracujących Udział osób pracujących w sektorze rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 59% Miesięczne przeciętne wynagrodzenie brutto 2611,73 zł Powierzchnia powiatu (ha) Wskaźnik lesistości 26,9 % Powierzchnia zajęta przez obszary chronione 9 % Powierzchnia gruntów ornych (ha) Klasy gleb IV-VI Główne uprawy Zboża (głównie żyto) Dochód budżetowy ogółem na 1 mieszkańca Wydatki budżetowe ogółem na 1 mieszkańca 809,24 zł 863,29 zł

6 Profil powiatu parczewskiego Liczba mieszkańców Przyrost naturalny -24 Saldo migracji -128 Stopa bezrobocia 14,4% Liczba osób posiadających status pracujących Udział osób pracujących w sektorze rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 63% Miesięczne przeciętne wynagrodzenie brutto 2678,25 zł Powierzchnia powiatu (ha) Wskaźnik lesistości 25,6 % Powierzchnia zajęta przez obszary chronione 15,63 % Powierzchnia gruntów ornych (ha) Klasy gleb Główne uprawy V-VI Zboża (głównie żyto), ziemniaki, kukurydza Dochód budżetowy ogółem na 1 mieszkańca Wydatki budżetowe ogółem na 1 mieszkańca 853,42 zł 858,85 zł

7 Potencjał OZE w powiecie bialskim i parczewskim - potencjał energii słonecznej Powiaty bialski i parczewski są obszarami uprzywilejowanymi pod względem nasłonecznienia. Liczba godzin słonecznych w ciągu roku dochodzi do 1 700, a roczne napromieniowanie całkowite wynosi od do ponad MJ/m2. Całkowity potencjał energii promieniowania słonecznego w powiecie bialskim wynosi 2 648,581 TWh, a w powiecie parczewskim 914,048 TWh. Zasoby teoretyczne energii promieniowania słonecznego są praktycznie nieograniczone. Przy planowaniu inwestycji należy uwzględnić ograniczenia środowiskowe związane z występowaniem terenów zalesionych oraz terenów będących pod ochroną przyrody.

8 Potencjał OZE w powiecie bialskim i parczewskim - potencjał wiatru Powiat bialski i parczewski posiadają niski potencjał rozwoju energetyki wiatrowej, głównie ze względu na występowanie obszarów prawnie chronionych, niekorzystną szorstkość terenu, a także słabo rozwiniętą infrastrukturę energetyczną. W powiecie bialskim realizacja projektów wiatrowych jest możliwa w gminach: Rossosz, Rokitno, Sławatycze, Sosnówka, Tuczna, Wisznice, Zalesie (południowe i północno-zachodnie tereny gminy). W powiecie parczewskim w gminie Milanów około 8% powierzchni może być wykorzystane do budowy turbin wiatrowych.

9 Potencjał OZE w powiecie bialskim potencjał energii z biomasy Udział źródeł biomasy w potencjale energetycznym (%) Drewno 13,52 12,21 17,14 Słoma Siano 48,7 8,42 Rośliny energetyczne wieloletnie Rośliny energetyczne jednoroczne Źródło: Analiza potencjału odnawialnych źródeł energii w powiecie bialskim i możliwości jego wykorzystania wraz z rekomendowanymi projektami, Lublin 2011 Największy udział w potencjale energetycznym ma biomasa wieloletnich roślin energetycznych. Potencjał jest wyłącznie teoretyczny ponieważ plantacje te obecnie nie istnieją, a jedynie wskazano możliwości ich założenia na gruntach marginalnych powiatu

10 Potencjał OZE w powiecie parczewskim potencjał energii z biomasy Udział źródeł biomasy w potencjale energetycznym (%) Drewno 11,16 11,28 Słoma 38,81 8,42 30,35 Siano Rośliny energetyczne wieloletnie Rośliny energetyczne jednoroczne Źródło: Analiza potencjału odnawialnych źródeł energii w powiecie parczewskim i możliwości jego wykorzystania wraz z rekomendowanymi projektami, Lublin 2011 Największy udział w potencjale energetycznym ma biomasa wieloletnich roślin energetycznych. Potencjał jest wyłącznie teoretyczny, ponieważ plantacje te obecnie nie istnieją, a jedynie wskazano możliwości ich założenia na gruntach marginalnych powiatu. Ważnym źródłem biomasy stałej powiecie jest również biomasa odpadowa w postaci nadwyżek słomy.

11 Potencjał OZE w powiecie bialskim - potencjał energii wodnej Potencjał teoretyczny wyrażony jako moc surowa dla rzek przepływających przez powiat bialski wynosi około 22,85 MW. Techniczne zasoby hydroenergetyczne tego powiatu wynoszą 100,10 GWh Moc surowa (możliwa do zainstalowania) wynosi 11,43 MW. Na terenie powiatu bialskiego nie funkcjonuje żadna mała elektrownia wodna (MEW), która może być potencjalnie podłączona do państwowej sieci energetycznej. Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Lublinie jako administrator rzek i większości budowli wodnych z terenu powiatu bialskiego, w drodze konkursu ofert, udostępnił na potrzeby budowy MEW. Są to jazy: Malowa Góra, Kijowiec, Czosnówka, Puchacza (wszystkie zlokalizowane na rzece Krzna) oraz Orzeł Królewski (zlokalizowany na rzece Zielawa).

12 Potencjał OZE w powiecie parczewskim - potencjał energii wodnej Techniczne zasoby hydroenergetyczne powiatu parczewskiego wynoszą 3,40 GWh, natomiast moc surowa możliwa do zainstalowania wynosi 0,39 MW. Potencjał hydroenergetyczny powiatu parczewskiego jest dość niski. Na terenie tego powiatu funkcjonuje jedna mała elektrownia wodna (MEW) w miejscowości Miłków (Glinny Stok) w gminie Siemień, na rzece Piwonia o mocy zainstalowanej 22 kw. Na terenie powiatu zidentyfikowano szereg budowli piętrzących, w tym: jazy, progi, zastawki i przepusty z piętrzeniem. Większość budowli to budowle o słabych parametrach hydroenergetycznych, tj. małym piętrzeniu i niewielkim średnim przepływie wody.

13 Potencjał powiatów bialskiego i parczewskiego istotny dla rozwoju energetyki odnawialnej Położenie powiatów bialskiego i parczewskiego we wschodniej Polsce stanowi ich mocną stronę, jak i szansę na rozwój gospodarczy (oparty m.in. o odnawialne źródła energii). Położenie blisko wschodniej granicy, stwarza możliwość importu biomasy z zagranicy, przy relatywnie niskich kosztach transportu. Ponadto ze względu na położenie powiaty posiadają także korzystne warunki do rozwoju energetyki słonecznej i wiatrowej. Powiaty, dzięki rolniczemu charakterowi oraz dużej lesistości posiadają potencjał do wytwarzania energii z biomasy. Powiaty posiadają warunki przyjęcia dostaw np. pofermentów, co jest związane z lokalizacją kolejowej linii szerokotorowej oraz baz przeładunkowych.

14 Potencjał powiatów bialskiego i parczewskiego istotny dla rozwoju energetyki odnawialnej Dla obszarów wiejskich znaczenie ma wzrost zainteresowania młodych osób rolnictwem, które dzięki dofinansowaniu UE mają możliwość rozwijania produkcji upraw bioenergetycznych. Szansą dla regionu może być napływ ludności miejskiej na tereny przyległych gmin, a także powrót migrantów zarobkowych, z kapitałem, który mogą ulokować m.in. w inwestycje związane z OZE. W powiatach funkcjonują szkoły zawodowe m.in.: Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Jabłoniu i Leśnej Podlaskiej, ZSS nr 2 Biała Podlaska, które posiadają w swojej ofercie profile kształcenia, potencjalnie dające możliwość kształcenia kadr dla sektora energetyki odnawialnej. Ponadto, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Jana Pawła II w Białej Podlaskiej, posiada w ofercie edukacyjnej studia inżynierskie m.in. rolnictwo ze specjalnością rolnictwo ekologiczne oraz budownictwo ze specjalnością ekobudownictwo.

15 Bariery ograniczające rozwój energetyki odnawialnej w powiecie bialskim i parczewskim Niska świadomość mieszkańców w zakresie ekologii i efektywności energetycznej. Protesty społeczne stanowią istotny czynnik ograniczający rozwój inwestycji sektora odnawialnych źródeł energii. Brak rezerwy mocy przyłączeniowych na urządzeniach elektroenergetycznych GPZ oraz sieciach wysokiego i średniego napięcia. Niepewność realizacji planów inwestycyjnych operatora systemu dystrybucji (PGE).

16 Wizja i misja (zmiany gospodarczej w zakresie rozwoju OZE) Wizją zmiany gospodarczej regionu (powiatów bialskiego i parczewskiego) w zakresie wykorzystania OZE i poprawy efektywności energetycznej jest Region niezależny energetycznie (przede wszystkim dzięki działaniom Partnerstwa) Realizacja wizji umożliwi osiągnięcie misji powiatów, która obejmuje: Rozwój gospodarczy regionu, w szczególności obszaru Partnerstwa poprzez zrównoważone wykorzystanie lokalnych źródeł energii odnawialnej oraz poprawę efektywności energetycznej. Stanie się przez Partnerstwo przykładem dla otoczenia w zakresie dobrych praktyk wykorzystania lokalnych zasobów OZE i działań prowadzących do zmniejszenia zapotrzebowania na energię elektryczną i cieplną.

17 Cele strategiczne I. Lokalizacja i zasoby naturalne 1. Optymalne wykorzystanie zasobów naturalnych wynikające z istniejącego potencjału 2. Rozwój turystyki 3. Zwiększenie powierzchni gmin objętych miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego II. Infrastruktura komunikacyjna 4. Wykorzystanie istniejącej infrastruktury dla potrzeb rozwoju przedsiębiorczości 5. Poprawa skomunikowania z dużymi ośrodkami, głównymi trasami (dostępności komunikacyjnej) III. Szkolnictwo (system edukacyjny) 6. Uelastycznianie systemu edukacji 7. Stworzenie modelu współpracy systemu edukacji z gospodarką IV. Społeczeństwo 8. Podniesienie świadomości ekologicznej i energetycznej 9. Rozwój partycypacji społecznej

18 Cele strategiczne V. Gospodarka 10. Rozwój przedsiębiorczości, w zakresie pozyskiwania inwestorów zewnętrznych 11. Rozwój lokalnej przedsiębiorczości (MSP) 12. Rozwój gospodarczy w oparciu o partnerstwo publiczno-prywatne 13. Rozwój energetyki rozproszonej VI. Rolnictwo 14. Rozwój produkcji biomasy VII. Infrastruktura energetyczna 15. Zwiększenie mocy przyłączeniowej adekwatne do potrzeb związanych z rozwojem gospodarki (ze szczególnym uwzględnieniem energetyki) 16. Modernizacja i rozwój sieci dystrybucyjnej 17. Poprawa efektywności energetycznej

19 Warianty realizacji strategii Scenariusz podstawowy, w którym realizowane są tylko cele kluczowe. W ramach opracowywania wariantów realizacji strategii (scenariuszy rozwojowych) dokonano uporządkowania (priorytetyzacji) celów w podziale na trzy grupy: cele kluczowe z punktu widzenia realizacji wizji strategii (bez których realizacji osiągnięcie wizji nie będzie możliwe), cele ważne (przyspieszające osiągnięcie wizji) i cele wspomagające (bez realizacji których możliwe będzie osiągnięcie zakładanej wizji). W związku z tym powstały trzy scenariusze rozwojowe. Scenariusz szybszego osiągnięcia wizji. Scenariusz drugi będzie możliwy przy realizacji celów kluczowych i ważnych (czyli tych, które przyspieszą osiągnięcie niezależności energetycznej regionu). Scenariusz pełny, w którym dokona się rozwój całej gospodarki w oparciu o odnawialne źródła energii (w tym przypadku konieczna jest realizacji celów kluczowych, ważnych i wspomagających).

20 Scenariusz podstawowy realizacji strategii W ramach tego scenariusza zakłada się realizację następujących (kluczowych) celów: 1. Optymalne wykorzystanie zasobów naturalnych wynikające z istniejącego potencjału 8. Podniesienie świadomości ekologicznej i energetycznej 10. Rozwój przedsiębiorczości, w zakresie pozyskiwania inwestorów zewnętrznych 13. Rozwój energetyki rozproszonej 14. Rozwój produkcji biomasy 15. Zwiększenie mocy przyłączeniowej adekwatne do potrzeb związanych z rozwojem gospodarki (ze szczególnym uwzględnieniem energetyki) 16. Modernizacja i rozwój sieci dystrybucyjnej 17. Poprawa efektywności energetycznej

21 Scenariusz szybszego osiągnięcia wizji W ramach tego scenariusza zakłada się realizację celów takich samych jak w scenariuszu podstawowym (kluczowych) oraz dodatkowo następujących (ważnych) celów: 3. Zwiększenie powierzchni gmin pokrytej miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego 9. Rozwój partycypacji społecznej

22 Scenariusz pełny realizacji strategii W ramach tego scenariusza zakłada się realizację celów takich samych jak w scenariuszu podstawowym (kluczowych) i scenariuszu szybszego osiągnięcia wizji (ważnych) oraz następujących (wspierających) celów: 2. Rozwój turystyki 4. Wykorzystanie istniejącej infrastruktury dla potrzeb rozwoju przedsiębiorczości 5. Poprawa skomunikowania z dużymi ośrodkami, głównymi trasami (dostępności komunikacyjnej) 6. Uelastycznianie systemu edukacji 7. Stworzenie modelu współpracy systemu edukacji z gospodarką 11. Rozwój lokalnej przedsiębiorczości (MSP) 12. Rozwój gospodarczy w oparciu o PPP

23 Scenariusze współpracy partnerstwa Scenariusze współpracy partnerstwa Scenariusz projektowy - zakłada współpracę gmin wchodzących w skład partnerstwa, przy realizacji konkretnych projektów. W ramach tego scenariusza zakłada się tworzenie zespołów projektowych, poprzez oddelegowywanie osób z poszczególnych gmin do realizacji danego projektu. W tym przypadku będzie tworzone centrum koordynacji prac nad realizacją projektu w ramach jednej z gmin. Jest to model współpracy stosowany przez Partnerstwo obecnie. Scenariusz stałej współpracy - zakłada ciągłe realizowanie projektów i działań (wynikających z realizacji strategii). Scenariusz przewiduje sformalizowanie współpracy gmin w ramach partnerstwa poprzez założenie wspólnego podmiotu, w skład którego wchodziłyby gminy z Partnerstwa (np. związku międzygminnego, spółki celowej, fundacji, stowarzyszenia). Wybór formy podmiotu zależny będzie od skali realizowanych projektów. Głównym czynnikiem wpływającym na formę współpracy będą środki dostępne na realizację projektów (działań).

24 Monitoring główne założenia Częstotliwość: Odpowiedzialny za przeprowadzenie monitoringu: Co dwa lata, przy czym pierwszy monitoring w 2015, drugi 2017 a trzeci w 2019 r. Pierwszy monitoring będzie zarazem weryfikacją przyjętych wartości docelowych dla wskaźników w ramach poszczególnych celów strategicznych. Po weryfikacji wartości przyjętych wskaźników, przeprowadzonej w ramach pierwszego monitoringu, zostanie dokonana ocena realności osiągnięcia danej wartości wskaźników i ewentualna ich modyfikacja. Partnerstwo (w zależności od przyjętego scenariusza współpracy w ramach Partnerstwa będzie to zespół zadaniowy albo powołana do życia organizacja, realizująca cele Partnerstwa). Źródło informacji: Informacje dostarczane przez poszczególne gminy i inne podmioty zaangażowane w realizację danego celu.

25 Dziękuję za uwagę! Dane kontaktowe: Partnerstwo "Dolina Zielawy i Piwonii" Lider Gmina Wisznice, Piotr Dragan, piotr.dragan@wisznice.pl Wójt Gminy Wisznice