Barbara Woynarowska 1, Iwona Palczewska 2, Anna Oblacińska 3
|
|
- Karolina Wiśniewska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Medycyna Wieku Rozwojowego, 2012, XVI, 3 IMiD, Wydawnictwo Aluna Barbara Woynarowska 1, Iwona Palczewska 2, Anna Oblacińska 3 1 Zakład Biomedycznych i Psychologicznych Podstaw Edukacji Wydział Pedagogiczny Uniwersytetu Warszawskiego Kierownik: prof. dr hab. med. B. Woynarowska 2 Pion Badań i Rozwoju Dyrektor: dr n. przyr. I. Palczewska Instytut Wzornictwa Przemysłowego Prezes: mgr B. Bochińska 3 Zakład Ochrony i Promocji Zdrowia Dzieci i Młodzieży Kierownik: dr hab. med. prof. IMD K. Mikiel-Kostyra Instytut Matki i Dziecka Dyrektor: dr n. med. T. Maciejewski Streszczenie Celem artykułu jest zaprezentowanie standardów rozwoju fizycznego dzieci w wieku 0-5 lat, nowego narzędzia do oceny zdrowia i stanu odżywienia, rekomendowanego przez WHO do użytku we wszystkich krajach świata. Standardy te opracowano w 2006 r. na podstawie wyników Wieloośrodkowych Badań nad Rozwojem Fizycznym (długofalowych i przekrojowych), wykonanych z inicjatywy WHO, w latach w Brazylii, Ghanie, Indiach, Norwegii, Omanie i USA. Zastosowano innowacyjne podejście do opracowywania standardów rozwoju w postaci doboru do badań zdrowych dzieci żyjących w różnych krajach, w dobrych warunkach, które sprzyjały prawidłowemu rozwojowi i realizacji zaprogramowanego genetycznie potencjału wzrastania. Stwierdzono, że przy zapewnieniu optymalnych warunków wzrastanie dzieci w pierwszych latach życia w różnych krajach, grupach etnicznych i społeczno-ekonomicznych jest podobne. Proponowane standardy wskazują, jaki powinien być rozwój dzieci, podczas, gdy dotychczasowe normy rozwojowe, opracowane na podstawie badań reprezentatywnych grup dzieci w poszczególnych krajach, opisywały, jaki jest rozwój dzieci w danym miejscu i czasie. Standardy WHO rozwoju fizycznego dzieci w wieku 0-5 lat są obecnie używane w ponad 100 krajach. Prace nad adaptacją Standardów WHO w Polsce podjęto w 2009 r. Porównano je z wskaźnikami rozwoju fizycznego dla dzieci warszawskich i stwierdzono, że nie ma między nimi różnic lub na poziomie niektórych centyli są one nieznaczne. Po dyskusji z udziałem wielu ekspertów w 2011 r. Standardy WHO rozwoju fizycznego dzieci w wieku 0-5 lat zostały rekomendowane do wykorzystania w Polsce przez Komitet Rozwoju Człowieka Polskiej Akademii Nauk, Komitet Antropologii Polskiej Akademii Nauk, Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Antropologicznego, Instytut Matki i Dziecka oraz Instytut Żywności i Żywienia. Opracowano zestaw siatek centylowych, w których zamieszczono wartości centyli dotychczas używane w Polsce. Słowa kluczowe: rozwój fizyczny, standardy międzynarodowe WHO, niemowlęta, małe dzieci, rekomendacje, siatki centylowe Abstract The aim of this paper was to present the growth standards for children aged 0-5 years which is a new tool for the assessment of health, growth and nutritional status recommended by WHO for use all over the world. These
2 Standardy WHO rozwoju fizycznego dzieci w wieku 0-5 lat 233 standards were elaborated in 2006 on the basis of the results of the WHO Multicentre Growth Reference Study (a longitudinal and cross-sectional survey) carried out between in Brazil, Ghana, India, Norway, Oman and the USA. An innovative approach to developing growth reference was applied. Healthy children living under conditions allowing them to achieve their full genetic potential were the sample of children under study. The results showed that the growth pattern of children in their early childhood in different countries, ethnic groups and of different socioeconomic status was the same when their health and care needs were met. The new standards indicate how children should grow in all countries, rather than merely describing how they grew at a particular place and time. The WHO Child Growth Standards for Children 0-5 years were adapted and used in over 100 countries. Activities designed to adapt WHO standards in Poland were undertaken in The comparison between the growth reference for Warsaw children and WHO standards showed no differences, or very small ones. Following discussion with the participation of many experts, in 2011 recommendations concerning the implementation of these standards were signed by the Committee of Human Development and the Committee of Anthropology of the Polish Academy of Science, the Main Board of the Polish Anthropological Society, the Institute of Mother and Child, and the Institute of Food and Nutrition. The percentile charts were adapted to the set of percentiles hitherto used in Poland. Key words: growth, international WHO standards, infants and young children, recommendations, percentile charts W latach Światowa Organizacja Zdrowia, Kwatera Główna w Genewie, opublikowała nowe standardy do oceny rozwoju fizycznego dzieci w wieku 0-5 lat WHO Child Growth Standards (1, 2), przy opracowaniu których wykorzystano innowacyjne podejście. Prace nad tymi standardami podjęto na początku lat 90. XX w. W opracowaniu uczestniczyło wielu wiodących na świecie ekspertów z zakresu antropologii, auksologii, żywienia i pediatrii. Propozycja ta wzbudziła powszechne zainteresowanie i w okresie minionych sześciu lat w ponad 100 krajach dokonano adaptacji tych standardów oraz wdrożono je do praktyki. Prace nad ich adaptacją podjęto również w Polsce, w czerwcu 2009 r. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie: rozwoju fizycznego dzieci w wieku 0-5 lat, nika masy ciała BMI u dzieci w wieku 0-5 lat oraz obwodu głowy u dzieci w wieku 0-2 lat zalecanych do wykorzystania w Polsce w ocenie rozwoju i stanu odżywienia. STANDARDÓW WHO W pierwszym etapie prac dokonano przeglądu istniejących w różnych krajach norm antropometrycznych (ze szczególnym uwzględnieniem niemowląt karmionych piersią), zasad ich interpretacji oraz stosowanych dla ich opracowania metod (3). Stwierdzono, że większość norm krajowych oraz zalecane przez WHO normy wzrastania National Centre for Health Statistics (NCHS/WHO) (4) były opracowywane na podstawie pomiarów antropometrycznych dzieci różnie żywionych w okresie niemowlęcym, w tym także wyłącznie sztucznie. Grupa ekspertów uznała, że normy te są mało przydatne w monitorowaniu zdrowia i stanu odżywienia dzieci karmionych piersią, których rozwój fizyczny odbiega znacznie od norm NCHS/WHO. Niezbędne stało się więc nowe podejście do tego zagadnienia. W wyniku rekomendacji ekspertów w 1997 r. zorganizowano Wieloośrodkowe Badania WHO nad Normami Rozwoju Fizycznego (WHO Multicentre Growth Reference Study) (5). Badania te przeprowadzono w latach w 6 krajach z różnych regionów świata: Brazylii, Ghanie, Indiach, Norwegii, Omanie i USA. We wszystkich ośrodkach rygorystycznie przestrzegano ustalonych zasad zbierania danych, ich przechowywania i przekazywania. Badania obejmowały: życia. Do badań włączano noworodki bezpośrednio po urodzeniu i ich matki (razem 1743 pary, w tym 882 pary uczestniczyły w badaniach przez cały okres 24 miesięcy), a następnie odwiedzano je w domu w 1, 2, 4 i 6 tygodniu, a potem co miesiąc, do końca pierwszego roku i co dwa miesiące w drugim roku życia. (6). Na podstawie połączonych danych z badań długofalowych i przekrojowych skonstruowano standardy dla chłopców i dziewcząt w wieku 0-5 lat (tabele i siatki
3 234 Barbara Woynarowska i wsp. centylowe) dla następujących wskaźników: długość/ wysokość ciała wg wieku, masa ciała wg wieku, masa ciała w stosunku do długości/wysokości ciała, wskaźnik masy ciała (BMI) wg wieku. Pełen zestaw tabel i siatek znajduje się na stronie WHO ( en). W późniejszym okresie opracowano standardy dla innych cech antropometrycznych, w tym dla obwodu głowy (7). Dodatkowe informacje o założeniach badań wieloośrodkowych oraz uzasadnienie opracowania nowych standardów podano w odrębnym artykule (8).
4 Standardy WHO rozwoju fizycznego dzieci w wieku 0-5 lat 235 M M M M
5 236 Barbara Woynarowska i wsp. DO KONSTRUOWANIA STANDARDÓW Innowacyjność nowego podejścia do konstruowania standardów polegała przede wszystkim na doborze grupy badanej oraz terenu badań: 1. Grupę badaną stanowiły dzieci, żyjące w warunkach społeczno-ekonomicznych, które stwarzały szansę na osiągnięcie genetycznie zaprogramowanego potencjału rozwojowego. Przyjęto następujące kryteria włączenia dzieci (8): - dzieci urodzone o czasie, z pojedynczej ciąży,
6 Standardy WHO rozwoju fizycznego dzieci w wieku 0-5 lat 237 Head circumference Head circumference Head circumference Head circumference - niewystępowanie u dziecka chorób i wad rozwojowych, - niewystępowanie czynników środowiskowych i zdrowotnych, które mogłyby zaburzać rozwój dziecka (dane z wywiadu), - gotowość matki do przestrzegania zaleceń żywienia dziecka, w tym wyłączne lub dominujące karmienie piersią co najmniej 4 miesiące i kontynuowanie tego karmienia co najmniej do 12 mies. życia, - niepalenie tytoniu przez matkę w czasie ciąży i po porodzie. kryteria były podobne, jak w badaniach długofalowych,
7 238 Barbara Woynarowska i wsp. zalecenia żywieniowe: karmienie piersią przez co najmniej 3 miesiące. 2. Badania przeprowadzono w 6 krajach o zróżnicowanych pod względem etnicznym populacjach w Afryce, Azji, Ameryce Łacińskiej i Północnej, Europie, Środkowym Wschodzie. Pozwoliło to na skonstruowanie rzeczywistego, międzynarodowego biologicznego układu odniesienia. Potrzeba takiego układu wynika m.in. z postępującej globalizacji, migracji ludności i zróżnicowania etnicznego (rasowego) ludności wielu krajów. Badania o tak dużym zasięgu terytorialnym wykonano po raz pierwszy na świecie i stanowią one wzorcowy model współpracy międzynarodowej. Podstawą do opracowania standardów było stwierdzenie, że we wszystkich sześciu krajach wzrastanie dzieci w pierwszych latach życia jest podobne, jeśli zapewni się im odpowiednią opiekę, warunki i zaspokoi podstawowe potrzeby biologiczne, w tym szczególnie karmienie piersią. Oznacza to, że w tych warunkach potencjał rozwojowy dzieci we wczesnym dzieciństwie w krajach o zróżnicowanych populacjach nie różni się. Uznano, że: modelem rozwoju, snym dzieciństwie, w optymalnych warunkach (8). Zaproponowany biologiczny układ odniesienia określono terminem standardy, a nie normą rozwojową, lub wskaźnikami referencyjnymi. Termin standard oznacza typowy model, wzorzec, rekomendację. Standardy określają, jaki powinien być rozwój dzieci, a każde odchylenie od tego wzorca oznacza, że rozwój przebiega nieprawidłowo. Dotychczasowe normy rozwojowe, opracowane na podstawie tradycyjnych badań reprezentatywnych prób dzieci, opisywały, jaki jest rozwój dzieci w danym miejscu i czasie. STANDARDÓW WHO W POLSCE 1 Autorki niniejszego artykułu były członkiniami tej Komisji. Dyskusja nad możliwością adaptacji standardów WHO rozwoju fizycznego dzieci w wieku 0-5 lat w Polsce została zainicjowana na początku 2009 r. przez Komisję Mierników Rozwoju, Zdrowia i Jakości Życia Komitetu Rozwoju Człowieka Polskiej Akademii Nauk 1. Podjęto następujące działania; wych, w tym licznych norm regionalnych (8) oraz potrzeby i możliwości podjęcia badań wieloośrodkowych w celu opracowania wskaźników rozwoju fizycznego dzieci w wieku 0-18 lat. forum dyskusyjne z udziałem współautorki standardów M. de Onis (Department of Nutrition, WHO, Geneva) oraz przedstawicieli wiodących w kraju ośrodków naukowych prowadzących badania nad rozwojem i stanem odżywienia dzieci i młodzieży. powiadającymi 3, 50 i 97 centylowi długości/wysokości ciała oraz wartościami wskaźnika BMI (85 i 95 centyl odpowiadające nadwadze i otyłości) u dzieci w wieku 1 miesiąc 5 lat, stosując normy referencyjne dla dzieci warszawskich (9) i standardy WHO. Wyniki tych analiz wykazały, że różnice nie występują lub są one nieznaczne. Uznano, że standardy WHO stanowią optymalny wzorzec wzrastania dzieci w wieku 0-5 lat i należy je wprowadzić jako narzędzie do oceny rozwoju fizycznego dzieci polskich (10). zostały rekomendowane przez Komitet Rozwoju Człowieka Polskiej Akademii Nauk, Komitet Antropologii Polskiej Akademii Nauk, Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Antropologicznego, Instytut Matki i Dziecka oraz Instytut Żywności i Żywienia. Przedstawiciele tych organizacji naukowych: w wieku 0-5 lat stanowią dobre narzędzie do monitorowania wzrastania, stanu odżywienia i zdrowia niemowląt, dzieci w wieku poniemowlęcym i przedszkolnym. rzystania w Polsce (11). W wyniku opisanych wyżej prac podjęto decyzję o adaptacji standardów. W materiałach upowszechnionych przez WHO nie uwzględniono wartości 10 i 90 centyla. W stosowanych od wielu lat w Polsce siatkach centylowych wartości tych centyli stanowiły dla długości/wysokości, masy ciała i obwodu głowy granice tzw. szerokiej normy. Zwrócono się do WHO z prośbą o wyliczenie wartości tych centyli ze zbioru danych, a następnie skonstruowano zestaw czterech siatek centylowych dla chłopców i dziewcząt: dla długości/wysokości ciała, masy ciała i wskaźnik BMI dla dzieci w wieku 0-5 lat oraz obwód głowy dla dzieci w wieku 0-2 lat. Siatki te stanowią załącznik do niniejszego artykułu. Stosowanie w Polsce Standardów WHO rozwoju fizycznego dzieci w wieku 0-5 lat zostało zaakceptowane przez Konsultanta Krajowego w dziedzinie Pediatrii 2. Instytut Matki i Dziecka zalecił ich wykorzystywanie w testach przesiewowych do wykrywania zaburzeń rozwoju fizycznego, w profilaktycznej opiece zdrowotnej nad najmłodszymi dziećmi (12). Planuje się, że siatki te znajdą się w przyszłości w Książeczce zdrowia dziecka. Autorki dziękują dr Mercedes de Onis i Elaine Borghiz Department of Nutrition, World Health Organization w Genewie za pomoc w adaptacji standardów WHO rozwoju fizycznego dzieci w wieku 0-5 lat w Polsce. 2 Biuro Konsultanta Krajowego w dziedzinie Pediatrii pisma z dnia 7 września 2011 r.
8 Standardy WHO rozwoju fizycznego dzieci w wieku 0-5 lat de Onis M., Garza C., Onyango A.W., Martorell R. (eds.): WHO Child Growth Standards. Acta Paediatr. Suppl., 2006, 450, World Health Organization: WHO Child Growth Standards: Length/height-for-age, weight-for-age, weight-for-length, weight-for-height and body mass index-for age. Methods and development. Geneva: World Health Organization, WHO: Physical status: The use and interpretation of anthropometry. Report of a WHO Expert Committee. Technical Report Series No Geneva: World Health Organization, Hamill P.V.V., Drizd T.A., Johnson C.L., Reed R.B., Roche A.F., Moore W.M.: Physical growth. National Centre for Health Statistics percentiles. Am. J. Clin. Nutr., 1979, 32, de Onis M., GarzaC.,Victora C.G., Bhan M.K, Norum K.R. (eds.): WHO Multicentre Growth Reference Study (MGRS): Rationale, planning and implementation. Food Nutr. Bull., 2004, 25 (Suppl. 1), S WHO Multicentre Growth Reference Study Group: Enrolment and baseline characteristics in the WHO Multicentre Growth Reference Study. Acta Paediatr. Suppl., 2996, 450, World Health Organization: WHO Child Growth Standards: Head circumference-for-age, arm circumference-for-age, triceps skinfold-for-age and subscapular skinfold-forage: Methods and development. Geneva: World Health Organization, de Onis M., Woynarowska B.: Standardy WHO rozwoju fizycznego dzieci w wieku 0-5 lat i możliwości ich wykorzystania w Polsce. Med. Wieku Rozwoj. 2010, 14, 2, Palczewska I, Niedźwiecka Z.: Wskaźniki rozwoju somatycznego dzieci i młodzieży warszawskiej. Med. Wieku. Rozwoj. 2001, 5 (Suppl 1 do nr 2), Oblacińska A., Jodkowska M., Mikiel-Kostyra K., Palczewska I.: Ocena rozwoju fizycznego dzieci i młodzieży. Cz. I. Niemowlęta i dzieci do 5 lat normy krajowe czy standardy WHO? Med. Wieku Rozwoj. 2010, 14, 2, Komitet Rozwoju Człowieka Polskiej Akademii Nauk, Komitet Antropologii Polskiej Akademii Nauk, Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Antropologicznego, Instytut Matki i Dziecka oraz Instytut Żywności i Żywienia: Rekomendacje dotyczące wykorzystania w Polsce standardów WHO rozwoju fizycznego dzieci w wieku 0-5 lat. Pediatria po Dyplomie 2011, 15 (3), Palczewska I., Woynarowska B.: Test przesiewowy do wykrywania zaburzeń w rozwoju fizycznym, w: Jodkowska M., Mikiel-Kostyra K., Oblacińska A. (red.): Testy przesiewowe do wykrywania zaburzeń stanu zdrowia i rozwoju u dzieci w wieku 0-5 lat. Instytut Matki i Dziecka, Warszawa 2011, s Wkład Autorów/Authors' contributions Według kolejności Konflikt interesu/conflicts of interest Autorzy pracy nie zgłaszają konfliktu interesów. The Authors declare that there is no conflict of interest. Nadesłano/Received: r. Zaakceptowano/Accepted: r. Published on line/dostępne on line Adres do korespondencji: Barbara Woynarowska Zakład Biomedycznych i Psychologicznych Podstaw Edukacji Wydział Pedagogiczny Uniwersytetu Warszawskiego ul. Mokotowska 16/20, Warszawa tel. (22) barwoy@pedagog.uw.edu.pl
Standardy i normy do oceny rozwoju somatycznego dzieci i młodzieży Doskonałe narzędzia czy pułapki diagnostyczne?
Standardy i normy do oceny rozwoju somatycznego dzieci i młodzieży Doskonałe narzędzia czy pułapki diagnostyczne? Dr hab. n. med. Anna Oblacińska Zakład Zdrowia Dzieci i Młodzieży Instytut Matki i Dziecka
Bardziej szczegółowoRyszard Asienkiewicz, Józef Tatarczuk, Artur Wandycz Normy wskaźnika wagowo-wzrostowego populacji dzieci i młodzieży Ziemi Lubuskiej
Ryszard Asienkiewicz, Józef Tatarczuk, Artur Wandycz Normy wskaźnika wagowo-wzrostowego populacji dzieci i młodzieży Ziemi Lubuskiej Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Kultura Fizyczna
Bardziej szczegółowoSiatki centylowe dla oceny wzrastania i stanu odżywienia polskich dzieci i młodzieży od urodzenia do 18 roku życia
prace oryginalne Siatki centylowe dla oceny wzrastania i stanu odżywienia polskich dzieci i młodzieży od urodzenia do 18 roku życia Percentile charts for growth and nutritional status assessment in Polish
Bardziej szczegółowoAN TRO PO MO TO RY KA
NR 54 2011 AN TRO PO MO TO RY KA WARTOŚCI CENTYLOWE WYSOKOŚCI I MASY CIAŁA ORAZ WSKAŹNIKA MASY CIAŁA DZIECI I MŁODZIEŻY W WIEKU 6 18 LAT Z GDAŃSKA Z UWZGLĘDNIENIEM PROBLEMU DEFINIOWANIA NADWAGI I NIEDOBORU
Bardziej szczegółowoZapytanie ofertowe. Zamawiający:
Zapytanie ofertowe Zamawiający: Wrocławskie Centrum Zdrowia SP ZOZ,Sekcja do Spraw Programów Zdrowotnych i Promocji Zdrowia, 53-208 Wrocław, ul.podróżnicza 26/28, tel.71/335-29- 69/60, fax 71 / 335-29-69/68
Bardziej szczegółowoOcena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją
234 Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją The effectiveness of local anesthetics in the reduction of needle
Bardziej szczegółowoJoanna Rodziewicz-Gruhn Charakterystyka wysokości i proporcji wagowo-wzrostowych kobiet między 20 a 75 rokiem życia
Joanna Rodziewicz-Gruhn Charakterystyka wysokości i proporcji wagowo-wzrostowych kobiet między 20 a 75 rokiem życia Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Kultura Fizyczna 7, 89-93 2007
Bardziej szczegółowoUnit of Social Gerontology, Institute of Labour and Social Studies ageing and its consequences for society
Prof. Piotr Bledowski, Ph.D. Institute of Social Economy, Warsaw School of Economics local policy, social security, labour market Unit of Social Gerontology, Institute of Labour and Social Studies ageing
Bardziej szczegółowoAlicja Drohomirecka, Katarzyna Kotarska
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 384 PRACE INSTYTUTU KULTURY FIZYCZNEJ NR 20 2003 ALICJA DROHOMIRECKA KATARZYNA KOTARSKA SPRAWNOŚĆ FIZYCZNA DZIECI PRZEDSZKOLNYCH ZE STARGARDU SZCZECIŃSKIEGO
Bardziej szczegółowoZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ I MASĄ CIAŁA RODZICÓW I DZIECI W DWÓCH RÓŻNYCH ŚRODOWISKACH
S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 1 2005 Władimir Bożiłow 1, Małgorzata Roślak 2, Henryk Stolarczyk 2 1 Akademia Medyczna, Bydgoszcz 2 Uniwersytet Łódzki, Łódź ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ
Bardziej szczegółowoSTUDIA I MONOGRAFIE NR 22. Spis treści
STUDIA I MONOGRAFIE NR 22 Spis treści I Wprowadzenie II Materia³ i metody badañ 1 Ogólna charakterystyka próby 2 Badania antropometryczne 3 Próby sprawnoœci motorycznej 4 Ocena postawy cia³a 5 Metody opracowania
Bardziej szczegółowoOCENA CZĘSTOŚCI WYSTĘPOWANIA NADWAGI I OTYŁOŚCI U MŁODZIEŻY W WIEKU LAT W POLSCE PRZY ZASTOSOWANIU TRZECH RÓŻNYCH NARZĘDZI BADAWCZYCH
PRZEGL EPIDEMIOL 2007; 61: 585-592 Maria Jodkowska, Izabela Tabak, Anna Oblacińska OCENA CZĘSTOŚCI WYSTĘPOWANIA NADWAGI I OTYŁOŚCI U MŁODZIEŻY W WIEKU 13-15 LAT W POLSCE PRZY ZASTOSOWANIU TRZECH RÓŻNYCH
Bardziej szczegółowoCharakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego
Lek. Łukasz Głogowski Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Opiekun naukowy: Dr hab. n. med. Ewa Nowakowska-Zajdel Zakład Profilaktyki Chorób
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 96 SECTIO D 2004
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 96 SECTIO D 2004 Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Faculty
Bardziej szczegółowoWstęp ARTYKUŁ REDAKCYJNY / LEADING ARTICLE
Dzieciństwo w cieniu schizofrenii przegląd literatury na temat możliwych form pomocy i wsparcia dzieci z rodzin, gdzie jeden z rodziców dotknięty jest schizofrenią Childhood in the shadow of schizophrenia
Bardziej szczegółowoZGŁOSZENIE WSPÓLNEGO POLSKO -. PROJEKTU NA LATA: APPLICATION FOR A JOINT POLISH -... PROJECT FOR THE YEARS:.
ZGŁOSZENIE WSPÓLNEGO POLSKO -. PROJEKTU NA LATA: APPLICATION FOR A JOINT POLISH -... PROJECT FOR THE YEARS:. W RAMACH POROZUMIENIA O WSPÓŁPRACY NAUKOWEJ MIĘDZY POLSKĄ AKADEMIĄ NAUK I... UNDER THE AGREEMENT
Bardziej szczegółowoSWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny. Wydział Zamiejscowy we Wrocławiu. Karolina Horodyska
SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny Wydział Zamiejscowy we Wrocławiu Karolina Horodyska Warunki skutecznego promowania zdrowej diety i aktywności fizycznej: dobre praktyki w interwencjach psychospołecznych
Bardziej szczegółowoSTAN ZDROWIA POLSKICH DZIECI. Prof. nadzw. Teresa Jackowska Konsultant Krajowy w dziedzinie pediatrii
STAN ZDROWIA POLSKICH DZIECI Prof. nadzw. Teresa Jackowska Konsultant Krajowy w dziedzinie pediatrii W trosce o młode pokolenie. Jak wychować zdrowe dziecko? Konferencja prasowa 09.09.2015 Sytuacja demograficzna
Bardziej szczegółowoZaburzenie równowagi energetycznej
Otyłość dzieci i młodzieży czy można jej zapobiec? Dr n. med. Andrea Horvath Dr n. med. Piotr Dziechciarz Klinika Pediatrii WUM Zaburzenie równowagi energetycznej wyrażonej nadmiernym odkładaniem tkanki
Bardziej szczegółowoFormularz recenzji magazynu. Journal of Corporate Responsibility and Leadership Review Form
Formularz recenzji magazynu Review Form Identyfikator magazynu/ Journal identification number: Tytuł artykułu/ Paper title: Recenzent/ Reviewer: (imię i nazwisko, stopień naukowy/name and surname, academic
Bardziej szczegółowoProfilaktyka otyłości w działaniach Ministra Zdrowia. Dagmara Korbasińska Wanda Szelachowska-Kluza Departament Matki i Dziecka
Profilaktyka otyłości w działaniach Ministra Zdrowia Dagmara Korbasińska Wanda Szelachowska-Kluza Departament Matki i Dziecka KIERUNKI DZIAŁAŃ tworzenie prawa realizacja programów polityki zdrowotnej współpraca
Bardziej szczegółowoUrodzeniowa masa i długość ciała noworodków warszawskich Body mass and body length of warsaw s newborns
Original Paper Praca oryginalna Pediatr Endocrinol Diabetes Metab 2015;21,:111-121 DOI:.18544/PEDM-2.002 redakcja@pediatricendocrinology.pl www.pediatricendocrinology.pl www.pteidd.pl Urodzeniowa masa
Bardziej szczegółowoOcena wpływu nasilenia objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej na masę ciała i BMI u dzieci i młodzieży
Ewa Racicka-Pawlukiewicz Ocena wpływu nasilenia objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej na masę ciała i BMI u dzieci i młodzieży Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych PROMOTOR: Dr hab. n.
Bardziej szczegółowoRuch i zdrowe żywienie w szkole
Ruch i zdrowe żywienie w szkole Inicjatorzy projektu HEPS Koordynacja: Netherlands Institute for Health Promotion (NIGZ) Ośrodki współpracujące: Free University of Brussels, Belgia Welsh Ministers, Walia
Bardziej szczegółowoPokarmy uzupełniające. Kiedy? Jakie? Dlaczego? Prof. dr hab. med. Hanna Szajewska Warszawski Uniwersytet Medyczny
Pokarmy uzupełniające. Kiedy? Jakie? Dlaczego? Prof. dr hab. med. Hanna Szajewska Warszawski Uniwersytet Medyczny WPROWADZENIE Żywienie niemowląt, a zwłaszcza odpowiedź na pytania: co? kiedy? jak? budzi
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 318 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 318 SECTIO D 2005 Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie Academy of Physical Education, Krakow URSZULA MIĄZEK, MIROSŁAW
Bardziej szczegółowoZACHOWAJ RÓWNOWAGĘ. Kierownik Projektu prof. dr hab. Mirosław Jarosz
Projekt KIK/34: Zapobieganie nadwadze i otyłości oraz chorobom przewlekłym poprzez edukację społeczeństwa w zakresie żywienia i aktywności fizycznej ZACHOWAJ RÓWNOWAGĘ Kierownik Projektu prof. dr hab.
Bardziej szczegółowoAs zdolny do zajęć bez ograniczeń, uprawiający dodatkowo sport; B zdolny do zajęć WF z ograniczeniami; Bk zdolny do zajęć WF z ograniczeniami,
Pielęgniarka szkolna Pielęgniarka szkolna od 1992 roku jest jedynym profesjonalnym pracownikiem ochrony zdrowia na terenie placówki szkolno-wychowawczej. Pełni ona główną rolę w profilaktycznej opiece
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 98 SECTIO D 2004
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 98 SECTIO D 2004 Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Faculty
Bardziej szczegółowoPIRAMIDA ZDROWEGO ŻYWIENIA I STYLU ŻYCIA
PIRAMIDA ZDROWEGO ŻYWIENIA I STYLU ŻYCIA Wraz z postępem cywilizacyjnym nasz styl życia dorosłych, dzieci, młodzieży zmienia się niestety nie zawsze na lepsze, co ma swoje konsekwencje również w odniesieniu
Bardziej szczegółowoKwalifikacja dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami do zajęć wychowania fizycznego w szkole
Kwalifikacja dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami do zajęć wychowania fizycznego w szkole Barbara Woynarowska Zakład Biomedycznych i Psychologicznych Podstaw Edukacji Wydział Pedagogiczny Uniwersytetu
Bardziej szczegółowoRelacje wagowo-długościowe polskich noworodków oceniane pomiarami urodzeniowymi
Artykuł oryginalny Original Paper Zeszyty Naukowe WSKFiT 9:-1, 2014 www.wskfit.pl/zeszyty_naukowe.html Relacje wagowo-długościowe polskich noworodków oceniane pomiarami urodzeniowymi Weight-length relations
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 327 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 327 SECTIO D 2005 Uniwersytet im. A. Mickiewicza, Wydział Pedagogiczno-Artystyczny, Zakład Zasobów Poznawczych Człowieka,
Bardziej szczegółowodystrybucji serotypów powodujących zakażenia inwazyjne w poszczególnych grupach wiekowych zapadalność na IChP w poszczególnych grupach wiekowych
Warszawa, 15.06.2015 Rekomendacje Pediatrycznego Zespołu Ekspertów ds. Programu Szczepień Ochronnych (PZEdsPSO) dotyczące realizacji szczepień obowiązkowych, skoniugowaną szczepionką przeciwko pneumokokom;
Bardziej szczegółowoRaport Euro-Peristat Konferencja Prasowa Instytutu Matki i Dziecka
Raport Euro-Peristat 2015 Konferencja Prasowa Instytutu Matki i Dziecka 13.02.2019 https://www.europeristat.com/ Celem działania projektu Euro-Peristat jest stworzenie uzasadnionych naukowo i wiarygodnych
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 130 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 130 SECTIO D 2005 Akademia Wychowania Fizycznego w Katowicach Academy of Physical Education in Katowice MAŁGORZATA GRABARA
Bardziej szczegółowoAnaliza wskaźnika BMI wybranej grupy dzieci w wieku 4 i 6 lat zamieszkałych na terenie miasta Cieszyn
Prace oryginalne Analiza wskaźnika wybranej grupy dzieci w wieku 4 i 6 lat zamieszkałych na terenie miasta Cieszyn Analysis of of the selected group of children aged 4 and 6 years living in the city of
Bardziej szczegółowoThe role of pediatrician and family doctor in preventive health care for children and adolescents Part 1. Infants and children up to 5 years
Rola pediatry i lekarza rodzinnego w profilaktycznej opiece zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą. Część 1. Niemowlęta i dzieci do ukończenia 5 roku życia The role of pediatrician and family doctor in preventive
Bardziej szczegółowoZALECENIA EKSPERTÓW / EXPERTS RECOMMENDATIONS 597
ZALECENIA EKSPERTÓW / EXPERTS RECOMMENDATIONS 597 Stanowisko Grupy Ekspertów w sprawie suplementacji kwasu dokozaheksaenowego i innych kwasów tłuszczowych omega-3 w populacji kobiet ciężarnych, karmiących
Bardziej szczegółowoEndokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Vol. 3/2004 Nr 1(6) Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology Otyłość, nadwaga i niedobór masy ciała u dzieci śląskich w wieku 7-9 lat Obesity, overweight and thinness in Silesian children 7-9
Bardziej szczegółowoPierwsze w Europie certyfikowane szkolenie z testu przesiewowego STAT
Pierwsze w Europie certyfikowane szkolenie z testu przesiewowego STAT Screening Tool for Autism in Toddlers and Young Children 25 / 26 kwietnia 2015 r., Warszawa STAT to narzędzie przesiewowe drugiego
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 58 SECTIO D 2004
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 58 SECTIO D 2004 Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie, Katedra Antropologii Academy of Physical Education, Krakow,
Bardziej szczegółowoSTRATYFIKACJA SPOŁECZNA RODZICÓW A POZIOM ROZWOJU FIZYCZNEGO I MOTORYCZNEGO ICH DZIECI
S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 1 2005 Ryszard Asienkiewicz Uniwersytet Zielonogórski, Zielona Góra STRATYFIKACJA SPOŁECZNA RODZICÓW A POZIOM ROZWOJU FIZYCZNEGO I MOTORYCZNEGO ICH DZIECI
Bardziej szczegółowoAKTUALNE TRENDY UCZNIÓW W GIMNAZJUM W ŚWIETLE BADAŃ HBSC. Joanna Mazur Instytut Matki i Dziecka
AKTUALNE TRENDY OTYŁOŚCI I AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ UCZNIÓW W GIMNAZJUM W ŚWIETLE BADAŃ HBSC Joanna Mazur Instytut Matki i Dziecka Informacja o badaniach HBSC Sieć HBSC obejmuje 43 kraje/regiony Europy i Ameryki
Bardziej szczegółowoStan odżywienia 5-letnich dzieci miasta Bielsko Biała w oparciu o krakowskie siatki centylowe i siatki centylowe WHO
Waksmańska Artykuły W oryginalne i wsp. Stan odżywienia / original 5-letnich papers dzieci miasta Bielsko-Biała w oparciu o... 727 Stan odżywienia 5-letnich dzieci miasta Bielsko Biała w oparciu o i Nutritional
Bardziej szczegółowoOcena zachowań prozdrowotnych w zakresie higieny jamy ustnej obywateli
Uniwersytet Medyczny w Lublinie lek. dent. Adriana Kleinert Ocena zachowań prozdrowotnych w zakresie higieny jamy ustnej obywateli polskich przebywających za granicą Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych
Bardziej szczegółowoIs there a relationship between age and side dominance of tubal ectopic pregnancies? A preliminary report
Is there a relationship between age and side dominance of tubal ectopic pregnancies? A preliminary report Czy istnieje zależność pomiędzy wiekiem i stroną, po której umiejscawia się ciąża ektopowa jajowodowa?
Bardziej szczegółowoCENTRUM NAUKI O LAKTACJI im. ANNY OSLISLO
Niemowlęca skala uformowania stolca: proces tworzenia i wyniki Bekkali N, Hamers S, Reitsma J, Van Toledo L, Benninga M. J Pediatr. 2009 Apr;154(4):521-526.e1. tytuł oryginału: Infant Stool Form Scale:
Bardziej szczegółowoKrytyczne czynniki sukcesu w zarządzaniu projektami
Seweryn SPAŁEK Krytyczne czynniki sukcesu w zarządzaniu projektami MONOGRAFIA Wydawnictwo Politechniki Śląskiej Gliwice 2004 SPIS TREŚCI WPROWADZENIE 5 1. ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI W ORGANIZACJI 13 1.1. Zarządzanie
Bardziej szczegółowoInterwencje żywieniowe u dzieci otyłych aktualne spojrzenie
Interwencje żywieniowe u dzieci otyłych aktualne spojrzenie H. Dyląg, 1 H. Weker 1, M. Barańska 2 1 Zakład Żywienia 2 Zakład Wczesnej Interwencji Psychologicznej karmienie na żądanie 7-5 posiłków 3 posiłki
Bardziej szczegółowoNauka Przyroda Technologie
Nauka Przyroda Technologie ISSN 1897-7820 http://www.npt.up-poznan.net Dział: Nauki o Żywności i Żywieniu Copyright Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu 2009 Tom 3 Zeszyt 4 HALINA WEKER 1,2,
Bardziej szczegółowoSSW1.1, HFW Fry #20, Zeno #25 Benchmark: Qtr.1. Fry #65, Zeno #67. like
SSW1.1, HFW Fry #20, Zeno #25 Benchmark: Qtr.1 I SSW1.1, HFW Fry #65, Zeno #67 Benchmark: Qtr.1 like SSW1.2, HFW Fry #47, Zeno #59 Benchmark: Qtr.1 do SSW1.2, HFW Fry #5, Zeno #4 Benchmark: Qtr.1 to SSW1.2,
Bardziej szczegółowoProblem otyłości wśród populacji trzynastolatków na przykładzie uczniów Miejskiego Zespołu Szkół nr 2 w Będzinie
Borgis Problem otyłości wśród populacji trzynastolatków na przykładzie uczniów Miejskiego Zespołu Szkół nr 2 w Będzinie *Wiesława Kołodziej, Katarzyna Galeja Wyższa Szkoła Planowania Strategicznego, Dąbrowa
Bardziej szczegółowoNORMY śywienia CZŁOWIEKA Normy Ŝywienia człowieka
NORMY śywienia CZŁOWIEKA Normy Ŝywienia człowieka to standardy określające takie ilości energii i składników odŝywczych, które zgodnie z aktualnym stanem wiedzy, uznaje się za wystarczające dla zaspokojenia
Bardziej szczegółowoWarsztaty Ocena wiarygodności badania z randomizacją
Warsztaty Ocena wiarygodności badania z randomizacją Ocena wiarygodności badania z randomizacją Każda grupa Wspólnie omawia odpowiedź na zadane pytanie Wybiera przedstawiciela, który w imieniu grupy przedstawia
Bardziej szczegółowoRekomendacje zespołu ekspertów dotyczące stosowania dwudawkowego schematu szczepień przeciw ospie wietrznej
ZALECENIA EKSPERTÓW / EXPERTS RECOMMENDATIONS 243 Rekomendacje zespołu ekspertów dotyczące stosowania dwudawkowego schematu szczepień przeciw ospie wietrznej Recommendations of the Committee of Experts
Bardziej szczegółowoI STANU ODŻYWIENIA U POLSKICH 13-LATKÓW W PIERWSZEJ DEKADZIE XXI WIEKU 1
PRZEGL EPIDEMIOL 2010; 64: 565-570 Zdrowie publiczne Maria Jodkowska, Anna Oblacińska, Izabela Tabak, Krystyna Mikiel-Kostyra WYSTĘPOWANIE ZABURZEŃ WZRASTANIA I STANU ODŻYWIENIA U POLSKICH 13-LATKÓW W
Bardziej szczegółowoZGŁOSZENIE WSPÓLNEGO POLSKO -. PROJEKTU NA LATA: APPLICATION FOR A JOINT POLISH -... PROJECT FOR THE YEARS:.
ZGŁOSZENIE WSPÓLNEGO POLSKO -. PROJEKTU NA LATA: APPLICATION FOR A JOINT POLISH -... PROJECT FOR THE YEARS:. W RAMACH POROZUMIENIA O WSPÓŁPRACY NAUKOWEJ MIĘDZY POLSKĄ AKADEMIĄ NAUK I... UNDER THE AGREEMENT
Bardziej szczegółowo, Warszawa
Kierunki rozwoju nowych leków w pediatrii z perspektywy Komitetu Pediatrycznego EMA. Wpływ Rozporządzenia Pediatrycznego na pediatryczne badania kliniczne w Europie Marek Migdał, Klinika Anestezjologii
Bardziej szczegółowoReporting on dissemination activities carried out within the frame of the DESIRE project (WP8)
Reporting on dissemination activities carried out within the frame of the DESIRE project (WP8) Name, Affiliation Krzysztof Wojdyga, Marcin Lec, Rafal Laskowski Warsaw University of technology E-mail krzysztof.wojdyga@is.pw.edu.pl
Bardziej szczegółowoOcena rozwoju somatycznego dzieci i młodzieży
1 z 10 2013-06-24 00:21 Medycyna Praktyczna - portal dla lekarzy Ocena rozwoju somatycznego dzieci i młodzieży ABC zabiegów diagnostycznych i leczniczych w pediatrii Odcinek 17: Ocena rozwoju somatycznego
Bardziej szczegółowoOcena prawidłowości masy ciała i wyliczanie zapotrzebowania na energię. Scenariusz lekcji
Ocena prawidłowości masy ciała i wyliczanie zapotrzebowania na energię Scenariusz lekcji Opracowanie: Anna Harton, Danuta Gajewska, Joanna Myszkowska-Ryciak, Sylwia Gudej na potrzeby programu Mądre żywienie,
Bardziej szczegółowoPAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KOSZALINIE (18) TYTUŁ PRACY DYPLOMOWEJ (18)
PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KOSZALINIE (18) INSTYTUT. (14) Kierunek:. Poziom kształcenia: studia pierwszego stopnia (14) Imię i Nazwisko (16) Nr albumu: TYTUŁ PRACY DYPLOMOWEJ (18) Przyjmuję pracę
Bardziej szczegółowoZadania szkoły w świetle wielodekadowych zmian kondycji fizycznej
Zadania szkoły w świetle wielodekadowych zmian kondycji fizycznej dzieci i młodzieży woj. mazowieckiego Janusz Dobosz Zakład Teorii Wychowania Fizycznego i Korektywy Akademia Wychowania Fizycznego Józefa
Bardziej szczegółowoNoworodek - stan rozwoju fizycznego i trendy rozwojowe urodzeniowej masy ciała
Przegląd A ntropologiczny tom 55, z. 1-2, s. 33-43, Poznań 1992 Noworodek - stan rozwoju fizycznego i trendy rozwojowe urodzeniowej masy ciała Maria Danuta Kaliszewska-Drozdowska NEWBORN - T H E STATE
Bardziej szczegółowoInstytut Matki i Dziecka Institute of Mother and Child L'Institut de la Mere et de l'enfant. Warszawa 11 maja 2005 r.
Instytut Matki i Dziecka Institute of Mother and Child L'Institut de la Mere et de l'enfant Pani prof. dr hab. Lena Kolarska-Bobińska Pan prof. dr hab. Krzysztof Konarzewski Instytut Spraw Publicznych
Bardziej szczegółowoDuŜo wiem, zdrowo jem
DuŜo wiem, zdrowo jem Projekt edukacyjny: Pogadanki do dzieci w przedszkolach, szkołach podstawowych i gimnazjach oraz prezentacje do ich rodziców Cel projektu: Podniesienie świadomości na temat odżywiania
Bardziej szczegółowoPierwsze w Europie certyfikowane szkolenie z testu przesiewowego STAT
Pierwsze w Europie certyfikowane szkolenie z testu przesiewowego STAT Screening Tool for Autism in Toddlers and Young Children 25 / 26 kwietnia 2015 r., Warszawa STAT to narzędzie przesiewowe drugiego
Bardziej szczegółowoKALKULATOR WARTOŚCI PERCENTLOWYCH CECH MEDYCZNYCH
KALKULATOR WARTOŚCI PERCENTLOWYCH CECH MEDYCZNYCH Tadeusz NAWARYCZ 1,2, Krzysztof PYTEL 1, Lidia OSTROWSKA NAWARYCZ 2 1 Department of Networking and Operating Systems, Academy of Humanities and Economics
Bardziej szczegółowoWarszawa, III Kongres Polskiego Towarzystwa Lipidologicznego, 12 października 2013
Piotr Socha Klinika Gastroenterologii, Hepatologii i Zaburzeń Odżywiania Instytut Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka Warszawa, III Kongres Polskiego Towarzystwa Lipidologicznego, 12 października 2013 Nieskuteczna
Bardziej szczegółowoROZWÓJ SYSTEMÓW ZARZĄDZANIA W GLOBALNEJ GOSPODARCE
STUDIA I PRACE WYDZIAŁU NAUK EKONOMICZNYCH I ZARZĄDZANIA NR 17 Anna Bielawa Józef Frąś Historia systemów zarządzania sięga końca lat pięćdziesiątych ubiegłego wieku, gdy zaczęły powstawać w USA pierwsze
Bardziej szczegółowoROZWÓJ FIZYCZNY NOWORODKÓW Z POMORZA ŚRODKOWEGO PHYSICAL DEVELOPMENT OF INFANTS FROM CENTRAL POMERANIA
S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 10 2013 ROZWÓJ FIZYCZNY NOWORODKÓW Z POMORZA ŚRODKOWEGO PHYSICAL DEVELOPMENT OF INFANTS FROM CENTRAL POMERANIA Lidia Cymek 1 Anna Rożnowska 2 1 Akademia
Bardziej szczegółowoDBAJMY O PRAWIDŁOWY ROZWÓJ NASZYCH DZIECI
DBAJMY O PRAWIDŁOWY ROZWÓJ NASZYCH DZIECI Nadwaga i otyłość ukształtowana w wieku dziecięcym niesie za sobą zwiększone ryzyko utrzymania się w wieku dojrzewania i po osiągnięciu dorosłości, co za tym idzie
Bardziej szczegółowoHemoRec in Poland. Summary of bleeding episodes of haemophilia patients with inhibitor recorded in the years 2008 and 2009 04/2010
HemoRec in Poland Summary of bleeding episodes of haemophilia patients with inhibitor recorded in the years 2008 and 2009 04/2010 Institute of Biostatistics and Analyses. Masaryk University. Brno Participating
Bardziej szczegółowoBADANIA ZRÓŻNICOWANIA RYZYKA WYPADKÓW PRZY PRACY NA PRZYKŁADZIE ANALIZY STATYSTYKI WYPADKÓW DLA BRANŻY GÓRNICTWA I POLSKI
14 BADANIA ZRÓŻNICOWANIA RYZYKA WYPADKÓW PRZY PRACY NA PRZYKŁADZIE ANALIZY STATYSTYKI WYPADKÓW DLA BRANŻY GÓRNICTWA I POLSKI 14.1 WSTĘP Ogólne wymagania prawne dotyczące przy pracy określają m.in. przepisy
Bardziej szczegółowoMaPlan Sp. z O.O. Click here if your download doesn"t start automatically
Mierzeja Wislana, mapa turystyczna 1:50 000: Mikoszewo, Jantar, Stegna, Sztutowo, Katy Rybackie, Przebrno, Krynica Morska, Piaski, Frombork =... = Carte touristique (Polish Edition) MaPlan Sp. z O.O Click
Bardziej szczegółowoWARTOŚĆ ENERGETYCZNA I ZAWARTOŚĆ PODSTAWOWYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH W DIETACH 2 I 3-LETNICH DZIECI UCZĘSZCZAJĄCYCH DO ŻŁOBKÓW W BIAŁYMSTOKU
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIV, 2011, 3, str. 380-384 Barbara Smorczewska-Czupryńska, Jolanta Ustymowicz-Farbiszewska, Beata Rygorczuk, Joanna Maksymowicz-Jaroszuk, Jan Karczewski WARTOŚĆ ENERGETYCZNA I
Bardziej szczegółowoJakie metody diagnostyki obrazowej powinny być zastosowane w przypadku niedotlenienia-niedokrwienia u noworodków?
Jakie metody diagnostyki obrazowej powinny być zastosowane w przypadku niedotlenienia-niedokrwienia u noworodków? A. USG przezciemiączkowe B. USG i w drugiej kolejności TK C. USG i MR D. USG, TK i MR Badanie
Bardziej szczegółowoPracownia auksologiczna
Pracownia auksologiczna A. Rusińska Klinika Propedeutyki Pediatrii i Chorób Metabolicznych Kości Uniwersytet Medyczny w Łodzi 2012 Rozwój biologiczny składa się z nieodwracalnych procesów wzrastania różnicowania
Bardziej szczegółowoEndokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Noczyńska A. i inni: Wpływ urodzeniowej masy ciała oraz masy ciała rodziców na występowanie nadwagi i otyłości u ich dzieci Vol. 13/2014 Nr 1(46) Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology Wpływ
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE Z REALIZACJI CELÓW I ZADAŃ NARODOWEGO PROGRAMU ZDROWIA (NPZ) PRZEZ SŁUŻBY WIĘZIENNE W ROKU 2009
SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI CELÓW I ZADAŃ NARODOWEGO PROGRAMU ZDROWIA () PRZEZ SŁUŻBY WIĘZIENNE W ROKU 2009 Pieczątka zakładu Liczba wszystkich osadzonych (łącznie w roku 2009) - CEL OPERACYJNY 1. ZMNIEJSZENIE
Bardziej szczegółowoInżynieria Rolnicza 3(121)/2010
Inżynieria Rolnicza 3(121)/2010 METODA OCENY NOWOCZESNOŚCI TECHNICZNO- -KONSTRUKCYJNEJ CIĄGNIKÓW ROLNICZYCH WYKORZYSTUJĄCA SZTUCZNE SIECI NEURONOWE. CZ. III: PRZYKŁADY ZASTOSOWANIA METODY Sławomir Francik
Bardziej szczegółowoPromocja zdrowego środowiska. z chorobami przewlekłymi Zdrowie publiczne i praca (PH Work)
Promocja zdrowego środowiska pracy dla pracowników z chorobami przewlekłymi Zdrowie publiczne i praca (PH Work) Dane techniczne o projekcie Realizacja w latach 2011-2013 Finansowanie z Programu Zdrowia
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) / z dnia r.
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 4.9.2017 r. C(2017) 5467 final ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) / z dnia 4.9.2017 r. ustanawiające naukowe kryteria określania właściwości zaburzających funkcjonowanie
Bardziej szczegółowoWYSTĘPOWANIE NADWAGI I OTYŁOŚCI WŚRÓD DZIECI W WIEKU OD 10 DO 13 LAT W MIEŚCIE I GMINIE OSTRZESZÓW
NAUKI INŻYNIERSKIE I TECHNOLOGIE 3(14) 2014 ENGINEERING SCIENCES AND TECHNOLOGIES ISSN 2080-5985 Marta Witkowska, Tomasz Lesiów Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu e-mail: tomasz.lesiow@ue.wroc.pl WYSTĘPOWANIE
Bardziej szczegółowoOGÓLNOPOLSKI PROGRAM PROFILAKTYKI CUKRZYCY I CHORÓB CYWILIZACYJNYCH Agnieszka Skowrońska Koordynator Lokalny Programu PoZdro! Listopad 2018 Gmina
OGÓLNOPOLSKI PROGRAM PROFILAKTYKI CUKRZYCY I CHORÓB CYWILIZACYJNYCH Agnieszka Skowrońska Koordynator Lokalny Programu PoZdro! Listopad 2018 Gmina Wólka 1 Epidemia otyłości Problem otyłości wśród dorosłych
Bardziej szczegółowoWystąpienie pokontrolne
WOJEWODA DOLNOŚLĄSKI Wrocław, dnia Up kwietnia 2017 r. ZP-ZPSM.9612.15.2017.IS Pani Jolanta Małolepsza Kierownik SANA-MED s.c. ul. Tatrzańska 2 59-220 Legnica Wystąpienie pokontrolne Na podstawie art.
Bardziej szczegółowoEdukatorzy Programu Zdrowo jemy, zdrowo rośniemy dla poprawy jakości żywienia w żłobkach i przedszkolach
Edukatorzy Programu Zdrowo jemy, zdrowo rośniemy dla poprawy jakości żywienia w żłobkach i przedszkolach Teresa Ogrodzińska, Fundacja Rozwoju Dzieci im. J. Komeńskiego Jarosław Lepka, Fundacja Nutricia
Bardziej szczegółowoPlease fill in the questionnaire below. Each person who was involved in (parts of) the project can respond.
Project CARETRAINING PROJECT EVALUATION QUESTIONNAIRE Projekt CARETRAINING KWESTIONARIUSZ EWALUACJI PROJEKTU Please fill in the questionnaire below. Each person who was involved in (parts of) the project
Bardziej szczegółowoWystąpienie pokontrolne
WOJEWODA DOLNOŚLĄSKI Wrocław, dnia f sierpnia 2017 r. ZP-ZPSM.9612.38.2017.IS Pan Mirosław Frunze Kierownik Ośrodka Zdrowia JELMED Mirosław Frunze Wystąpienie pokontrolne N a podstawie art. 111, art. 112
Bardziej szczegółowoDomowe żywienie enteralne dzieci w praktyce. dr hab. n. med. Jarosław Kierkuś
Domowe żywienie enteralne dzieci w praktyce. dr hab. n. med. Jarosław Kierkuś Klinika Gastroenterologii, Hepatologii, Zaburzeń Odżywiania i Pediatrii IPCZD, Warszawa HEN program domowego żywienia enteralnego
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji
Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji www.aotmit.gov.pl Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji nr 107/2016 z dnia 15 czerwca 2016 r. o projekcie programu polityki
Bardziej szczegółowoZnaczenie funkcjonowania rodziny dla zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży z otyłością
Znaczenie funkcjonowania rodziny dla zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży z otyłością dr n. hum. Izabela Tabak Zakład Zdrowia Dzieci i Młodzieży Instytut Matki i Dziecka Dlaczego warto zajmować się
Bardziej szczegółowoCzęść I ZDROWE DZIECKO ROZWÓJ, OPIEKA, BEZPIECZEŃSTWO
7 Spis treści Część I ZDROWE DZIECKO ROZWÓJ, OPIEKA, BEZPIECZEŃSTWO Rozdział 1. Noworodek Maria K. Borszewska-Kornacka 15 Wprowadzenie 15 Etapy rozwoju wewnątrzmacicznego 15 Opieka nad kobietą w ciąży
Bardziej szczegółowoMetody oceny rozwoju fizycznego
Metody oceny rozwoju fizycznego Etapy oceny rozwoju fizycznego Ocena rozwoju fizycznego dziecka polega na: 1. wykonaniu pomiarów antropometrycznych, 2. porównaniu uzyskanych danych z biologicznymi układami
Bardziej szczegółowoO badaniach Grzegorza Nowickiego stratyfikacji rozwoju fizycznego dziecka wiejskiego
PRACE NAUKOWE Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie Kultura Fizyczna 2015, t. XIV, nr 2, s. 207 218 http://dx.doi.org/10.16926/kf.2015.14.27 Andrzej MALINOWSKI * Stanisław NOWAK ** O badaniach Grzegorza
Bardziej szczegółowoZAKRES PROFILAKTYCZNYCH ŚWIADCZEŃ OPIEKI ZDROWOTNEJ U DZIECI DO UKOŃCZENIA 6 ROKU ŻYCIA WRAZ Z OKRESAMI ICH PRZEPROWADZANIA
Załącznik nr 2 ZAKRES PROFILAKTYCZNYCH ŚWIADCZEŃ OPIEKI ZDROWOTNEJ U DZIECI DO UKOŃCZENIA 6 ROKU ŻYCIA WRAZ Z OKRESAMI ICH PRZEPROWADZANIA Termin badania (wiek) Badania (testy) przesiewowe oraz świadczenia
Bardziej szczegółowoSYSTEMU DO REEDUKACJI CHODU TRZECIEJ GENERACJI NA PARAMETRY CZASOWO-PRZESTRZENNE CHODU
Aktualne Problemy Biomechaniki, nr 8/2014 21 Paulina GALAS, Katedra i Zabrze Krzysztof, Roman BEDNORZ, Justyna OPATOWICZ, Jakub MALISZEWSKI, PHU Technomex, Gliwice Emila CZEPUL, Centrum Fizjoterapii "FIZJOFIT"
Bardziej szczegółowoProfil alergenowy i charakterystyka kliniczna dorosłych. pacjentów uczulonych na grzyby pleśniowe
lek. Krzysztof Kołodziejczyk Profil alergenowy i charakterystyka kliniczna dorosłych pacjentów uczulonych na grzyby pleśniowe Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: dr hab. n. med. Andrzej
Bardziej szczegółowoOd Europejskiej Sieci Szkół Promujących Zdrowie do programu Szkoły dla Zdrowia w Europie Maria Sokołowska
Od Europejskiej Sieci Szkół Promujących Zdrowie do programu Szkoły dla Zdrowia w Europie Maria Sokołowska Rada Europy Światowa Organizacja Zdrowia Europejska Sieć Szkół Promujących Zdrowie - kamienie milowe
Bardziej szczegółowo