bezszwowe jedno- l wielowarstwowe ugięcia z początkiem ukła du. vvartość histerezy podaje się w procentach 0,5 ugięc ia granicznego.

Transkrypt

1 UKD J.. - '. AUTOMATYKA NORMA BRANŻOWA. Mieszki metaowe bezszwowe jedno- wieowarstwowe BN Grupa kataogowa XIII ~ Jf; \. WSTĘP ~._ Przedmiot normy. Przedmiotem normy są mieszki metaowe bezszwowe jedno- i wieowarstwowe stosowane - w urządzeniach hydrauicznych ub pneumatycznych do ceów pomiarowych, przenoszenia sił i ruchów, izoacji ośrodków itp..2. Okreśenia.2.. Powierzchnia efektywna - przybiżona powierzchnia obiczeniowa mieszka obiczona w cm 2 wg wzoru n;( d +d2) 2 F ef- 6 d - średnica zewnętrzna mieszka, cm, d 2 - średnica wewnętrzna mieszka, cm Sprężystość - stosunek przyrostu obciążenia mieszka do wiekości ugięcia mieszka obiczany w kg/mm ub N/mm wg wzoru AP c= Aj AP - przyrost obciążenia, kg ub N, Aj - przyrost ugięcia mieszka, mm Ugięcie graniczne f g dopuszczana zmiana wysokości mieszka od stanu swobodnego w kierunku skracania (oznaczenie "-") abo wydłużania (oznaczenie "+ ") pod działaniem obcią-: żenia przyłożonego osiowo ub ciśnienia. Graniczne ugięcie okreśa się jako ugięcie, które nie powoduje trwałej zmiany długości pierwotnej mieszka większej niż % aktuanie uzyskanego. ugięcia Ciśnienie graniczne - wewnętrzne ub zewnętrzne ciśnienie, które nie powoduje trwałej zmiany długości pierwotnej mieszka większej niż % ugięcia granicznego, a przy ograniczonym ruchu mieszka - 0 do 20% ugięcia granicznego Nieiniowość sprężystości stosunek wyrażony w procentach największej różnicy wyznaczonej przy wzrastającym obciążeniu między wykresem charakterystyki rzeczywistej a charakterystyką proporcjonaną (iniową) A f max w zakresie 0,5 granicznego ugięcia do 0,5 dopuszczanego ugięcia. Charakterystyka proporcjonana (iniowa) przedstawia za eżność ug ię ci a od obciążenia wyznaczoną teoretycznie popr zez połączenie prostą "vvartości ugięcia odpow ia da j ącej 0,5 granicznego ugięcia z początkiem ukła du. Nieiniowość sprężys to śc i Rys.. Wyznacza nie n ie i n i o\yości ~f max ,5f_ą spręży sto ś ci.2.6. Histereza H - największa różnica ugięcia mieszka w zakresie 0,5 ugięcia granicznego przy wzrastającym obc iążeniu i odciążeniu w k ierunku przeci"vvnym. vvartość histerezy podaje się w procentach 0,5 ugięc ia granicznego. f mm (m).: f H= ---- m~- 00 0,5fg O, fg _ p kg(n) ~ 6 4:::o:QE] Rys. 2. Wyznaczanie histerezy Przed siębiorstwo Automatyk i Przemysłowej UstanowiC>Ra przez nyrektora Zjednoczenia Przemysiu Automatyki i Aparatury Pomiarowej MERA dnia 9 istopada 972 r. jako norma obowiązująca w za kresie produkcji i obrotu od dnia ip~;:a 973 r.. (Dz. Norm. i M i_ą.r _n_r 8/ 973 poz. 24) WYDAWNICTWA NORMALI~ACYJNE 973. Wpływ i() 2~~~>\tł.'ff : OdcJft~ do -~ad u Druk ukońc z ono w ipcu 73. Obj. 0,75 a. w. Nak ~o Of!:'.. KD-A w Ęa isztl Z. 973 Cena zł 3,60

2 2 BN-72/ Vytrzymałość zmęczeniowa - iczba cyki ugięć, którą mieszek obciążony c iśnieniem statycznym wykona do momentu utraty szczeności..3. Normy związane PN-58/D Wełna drzewna PN-7/H Sta odporna na korozję (nierdz~wna i kwasoodporna). Gatunki PN-70/H-9287 Brąz. Taśmy PN-68/H-9286 \osiądz. Taśmy PN-59/H Taśma ze stai odpornej na korozję i żaroodpornej PN/N-0300 Losowy wybór sztuk do próbek PN-67 / Produkty w opako\vaniach transportowych. Znaki i znakowanie. vvymagania podstawowe PN-7/:M Automatyka przemysłowa. Kr& jowy System Automatyki {KSA). \Vymagania 2.. Podział 2. PODZIAŁ I OZNACZENIE a) W za eżności od konstrukcji rozróżnia się mieszki: A - jednostronnie otwarte (rys. 3), B - dwustronnie otwarte (rys. 4), na - jednostronnie otwarte wieo\varstwowe, nb - dwustronnie otwarte w ieowarstwowe. Litera n oznacza iczbę wa.r.stw ścianki nieszka przy jednej warstwie w oznaczaniu n ie podaje się iczby warstw). g a --r-r-!! -;:-: L_ ' :.J.hgt i. i ' '! -a-:'b': '3! ' ; - _[!! --.=,--c:_ t ;h,: L ~rs~, :oh.- - ~---~\.: Rys. 3. Mieszek jedno- Rys. 4. \Iieszek dwustronnie otwarty, typ A stronnie otwarty, typ B dt - średnica zewn~t rzna, d 2 - ś redd.ica wewn~trzna, d3 - średnica wewnętrzna kołnierza I, d 4 - średnica wewnętrzna kołnierza II, h- h 2 - wysokość wewnę trzna kołnierza, L - całkowita długość mieszka (swobodna), g - grubość denka, a - grub ość fai b) W zaeżności od kasy wykonania rozró ż nia się mieszki: I - II - dokładne, średniodokładne Przykład oznaczenia mieszka dwuwarstwowego (2), dwustronnie otwartego (B), o średnicy zewnętrznej 4 mm (4), średnicy wewnętrznej 9 mm (9), iczbie fa 25 (25), sprężystości kg/mm (kn/mm), kasy średniodokładnej (II), wykonanego z mosiądzu M80 (M80): MIESZEK 2B 4X9-25-, 0-II-MSO BN-72/ WYMAGANIA 3.. Wymiary - wg rysunku uzgodnionego między odbiorcą i wytwórcą ub wg kataogu. Toerancje podstawowych wymiarów mieszków dokładnych powinny być zgodne z podanymi w tab., a średniodokładnych z tab. 2. Wymiary iniowe mieszka Tabica Dopuszczane odchyłki wymiarów powyżej do d d 2 j da i d,. h_ L '--~- _, : 4_ 5 _6_ 7 i----, , 3 ±0,2 ± 0,2 + 0,2 ±0,5 ±0,2, ~--6- ±0,3 ±0,2 + 0,2 ±0,2 ±0,3, ,-----w--; ± 0,4 ±0,2 + 0,2 ±0,2 ±0,4! 0 --u ±0,4 ±0,3 + 0,3 ±0,3 ±0,5 : is T3oj ±o,5 ±o,3 +o.a ±o,4 ±o,6 i 3o - ~~~ ± 0,6 ± o,4 -t-0,4 - ±0,7 ' 50 _ 80 ±0,7 ±0,5 +0,5 - ±0, ±0,9 ± 0,6 +0,6 - ±0, i2o i so, ±,o ± o,6 +0,6 - ±o, 80 -,-250 :E,2 ±0,7 + 0,7 - ±,2 250 i 35 ±,3 ±0,8 + 0,8 - ±, ±,4 ± 0,9 + 0,9 - ±,4 Odchyłki sprężystości nie powinny przekraczać ± 20%. Wymiary iniowe mieszka Tabica 2 Dopuszczane odchyłki wymiarów powyżej do dt d2 d 3 i d4.' h L J--3--ji_ ł 2 4j5 j ± 0,4 ±0,2j+o.2- =-:- 0-,3- ± 0,3 3,, 6 i ± 0,5 ± 0,3,. + 0,3, ±0,4 ±0, , 0_, ± 0,6 ± 0,4 +0,4 ± 0,4 ± 0,6 Io ~ ~ ± 0,7 j ±0,4. + 0,4 i ±o,5±o:8 8 ~ ±0,9 ± 0,5. + 0,5,_± _0,_8 ±,2 6 i 3o 5_o~ +s ± I,o ::ro,6 -t- o, - -, ±,2 / ± 0,7 + 0,7 - ±2,2 ---s---=o 20 ±,4 i ± o,9j. +0,9 -- ± 2, ±,6 ±,0 +,0 - ±2,9 --- i i 250 ±,9 ±,2 +,2 - ' ± 3, ± 2, ±,3 +,3 - ± 3, , _0_ ± 2,3 ±,4 +,4 - ±4,0 Odch y łki sprężystości nie powinny przekraczać ±30% Warunki odniesienia - wg PN-7/M tab Materiały. Zaeca się wykonanie mieszków z następujących materiałów:

3 BN-72/ mosiądz M80 i M85 - wg PN-68/H-9286, brąz B7, B8, BB2 i BB2,5 -wg PN-70/H-9287, sta H8N0MT i H8N9T - wg PN-7/ H-86020, PN-59/H Sprężystość - wg uzgodnień między odbiorcą i wytwórcą i podaną w kataogach. Odchyłki sprężystości w zaeżności od kasy wykonania powinny być zgodne z tab. i Ugięcie dopuszczane uzgadnia się między odbiorcą i wytwórcą i podaje w kataogach Ciśnienie dopuszczane uzgadnia się między odbiorcą i wytwórcą i podaje w kataogach Nieiniowość wyznacza się tyko da mieszków dokładnych. Wartość nieiniowości nie powinna przekraczać 2,5% w zakresie 0,5 ugięcia dopuszczanego Histereza. W artość histerezy nie powinna przekraczać o/o w zakresie 0,5 ugięcia granicznego; wyznacza się tyko da mieszków dokładnych Szczeność. Mieszek powinien być szczeny przy ciśnieniu gazu obojętnego ub powietrza wewnątrz mieszka o wartości równej: 2 kg/cm2 (96,3 kn/m 2 ) - da mieszków o ciśnieniu granicznym powyżej 2 kg/cm 2 (96,3 kn/m 2 ), ciśnieniu granicznemu - da mieszków o ciśnieniu granicznym poniżej 2 kg/cm Wytrzymałość zmęczeniowa. JViieszek powinien wytrzymać 0 6 cyki ugięć w kierunku skracania od stanu swobodnego przy wartości ampitudy 50% ugięcia granicznego ze znakiem minus i 50% ciśnienia granicznego działającego statycznie doprowadzonego wewnątrz mieszka. Częstotiwość nie powinna być większa n iż 20 Hz. Po wykonaniu 05 cyki ugięć mieszek powinien spełniać wszystkie wymagania normy, a po wykonaniu 0 6 cyki ugięć mieszek powinien wykazywać tyko szczeność. 40 ~ ~----"!"... ::----! 50 ~ ---i--""kc~-...:--~:::---'~ -t--=="-+-:::ł-- 60 g -~ ~~+--r~~m ~ -+-4"""=--+-~---t---===~±---t:=oo;...;;;:J 80 ~ ~ -f"'io~--+-~+--_,_ g et L...3o.L-..L-..::z!oo::: L.-~~~--' 00 56'4-02-s Rys. 5. Nomogram okreśający przybiżoną wytrzymałość zmęczeniową w funkcji ciśnienia granicznego i ug ięcia granicznego 3.. Powierzchnia mieszka powinna być czysta. Dopuszcza się wewnątrz mieszka ciemne pamy nieusuniętych tenków metai nie przekraczające 5% wewnętrznej powierzchni mieszka. Na powierzchni mieszka (faach) niedopuszczane są rysy o głębokości przekraczającej 25% grubości ścianki oraz głębokie wkęśnięcia. Dopuszcza się: powierzchniowe wkęśnięcia o wartości nie przekraczającej grubości fai i głębokości nie większej niż ft 0 grubości fai, śady złożenia urządzenia formującego mieszek równoege do osi mieszka. W kasie średniodokładnej dopuszcza się mieszki z nieusun ięty mi tenkami powstałymi w procesie obróbki termicznej prowadzonej w atmosferach ochronnych. 4. PAKOWANIE, PRZECHOWYWANIE I TRANSPORT 4.. Pakowanie 4... Opakowanie zbiorcze. :Mieszki powinny być układane warstwami do pojemników tekturowych ub z tworzywa sztucznego w pozycji stojącej ub eżącej. Poszczegóne warstwy mieszków powinny być oddzieane przekładkami typu pianki poiuretanowej. Liczba mieszków w pojemniku nie powinna przekraczać 000 sztuk. Dopuszczane jest pakowanie mieszków do pudełek typu tubowego ub gniazdowego. Na każdym pojemniku powinny być umieszczone dane wg Opakowanie transportowe. Mieszki opakowane wg 4.. pakuje się do transportu w odpowiednie kontenery, zabezpieczają~ je od ścian warstwą bibuły faistej i wypełn iając wone przestrzenie materiałem amortyzującym wstrząsy, np. wełną drzewną wg PN-58/D Na kontenerach powinny być umieszczone następujące znaki wg PN-67 / "Ostrożn i e, szkło, kruche, łamiwe", "Tu otwierać", "Góra", "Chronić przed zamoczeniem". Masa kontenera nie powinna prz ekrac zać 32 kg Znakowanie. Na każdym opakowaniu powinny być umieszczone w sposób trwały i wyraźny co najmniej następujące dane: a) znak wytwórcy, b) oznaczenie wg 2.2, c) numer fabryczny, w którym dwie pierwsze cyfry oznaczają m iesiąc, a dwie następne rok produkcji, d) iczba sztuk, e) znak KT, f) numer normy Przechowywanie. Mieszki naeży przechowywać w opakowaniu wg 4.. w pomieszczeniu zamkniętym o temperaturze od + 5 do + 40 C

4 4 BN-72/ (278,5 -T 33,5 K) i wigotności wzgędnej nie przekraczającej 80%, wonym od czynników wywołujących korozję Transport. Przewóz mieszków opakowanych wg 4..2 powinien odbywać się czystymi, suchymi i krytymi środkami transportu, zabezpieczającymi je przed przenikaniem opadów atmosferycznych do wnętrza. Kontenery powinny być ustawi<:me dłuższymi bokami równoege do kierunku jazdy i zabezpieczone przed przesuwaniern się. 5.. Program badań 5. BADANIA 5... Badania pełne wg tab. 3 naeży wykonywać przy zatwierdzeniu mieszków do produk-. cji seryjnej, w przypadku wprowadzenia zmian konstrukcyjnych, zastosowania innych metod technoogicznych bądź zmiany materiału, mogących wpłynąć na jakość mieszków oraz okresowo co najmnie j raz na pół roku Badania niepełne wg tab. 3 przeprowadza się przy odbiorze przez zamawiającego. Tabica , ,.-----: ~ --~ -- ' B a_da-!, Bada- Wyma- Bada- Lp R odzaje badań n ;a na g an ia n ia pełne _;:,~;, wg :": -;-j ; 5 6. ;.--~ --- ii- [5 : 3.2- ~ 2. Ogłędzi ny ==- :- + Wymiary -r + 3..! _2, i Spręży s to ~ ~ L,---~ ! Ugięcie,---- ~ 4 graniczne + i , 5 - ( C~śn ic~ie ~---- ' j graniczne : ~ -6 ; Histereza i ~s ---, -i~j --~~~~~~-owo~~---'=~+-- ; ----~--3':7 -~~-5-.3:7 -~ 8 i S z cze ność ; ~;~;~y małość ~!! z męczcniow a 3. () j Znak + oznacza, że badanie n3: ::: ::. - ;:;.~~ ro~~a~-;i-~~-- ~ 5.2. Pobieranie próbek Pobieranie próbek do badań pełnych. Do badai pełnych wg 5.. naeży pobrać sposobem osowym co najmniej 0 sztuk mieszków pobranych do badm. niepełnych, które przeszły badania niep ełn e z wynikiem dodatnim. Na każdym z 0 mieszków przeprowadz-a się wszystkie badania Pobicran.ie próbek do badań niepełnych. Do badań niepełnych wg 5..2 naeży pobrać metodą osową zgodnie z PN/N~0300 próbki o icz-,. t nosc wg.ao Liczność partii, sztuk powyżej do Tabica 4 Liczność próbki sztuk Dopuszczana iczba sztuk n iedobrych : t t i j ł fj ~- - "_, --, ~ i OGO 5.3. Opis badań -- i ! 4 ustawiać na kołnierzach Warunki badań. Podczas badań mieszki Mieszki pobrane do badań pełnych naeży poddać: a) cykicznym ugięciom o wiekości granicznego skoku w iczbie co najmniej 50 cyki z częstotiwością 0 cyki na minutę, b) cykicznemu obciążeniu ciśnieniem granicznym w iczbie co najmniej 50 cyki z częstotiwością 0 cyki na minutę. Po poddani u cykicznym ugięciom i cykicznym obciążeniom dopuszcza się rozszerzenia toerancji wymiaru wysokości mieszka o ± 20% Ogędziny przeprowadza się n ieuzbrojonym okiem w świete białym rozproszonym Sprawdzenie wymiarów przeprowadza się za pomocą uniwersanych przyrządów pomiarowych ub specjanych zapewniających dostateczną dokładność pomiaru. Wynik uważa się za dodatni, j eżei mieszek spełnia wymagania wg Sprawdzenie sprężystości mieszków. \tieszki o sprężystości do 0,2 kg/mm (,862 N/mm) sprawdza się po obciążeniu wstępnym 0,03 kg (0,2948 N), nieszki o sprężys tości ponad 0,2 kg/mm (,862 N/mm) sprawdza się po obciążeniu wstępnym 0,08 kg (0,78448 N). Spręży stość mieszka wstępnie obciążonego mierzy się przy przyroście ugięcia o mm. Sprężystość mieszków sprawdza się przyrządem pozwaającym mierzyć ugięcie w funkcji obciążenia Sprawdzenie ugięcia granicznego naeży przeprowadzić w następującej koejności: a) zamocować mieszek w przyrządzie, b) zmierzyć długość swobodną mieszka (L), c) ugiąć mieszek o wartość ugięcia granicznego przykładając odpowiednią siłę, c) zdj ąć obciążenie i zmi erzyć ponownie długość swobodną mieszka (L) oraz porównać z wynikiem pomiaru otrzymanego wg poz. b) Sprawdzenie ciśnienia granicznego naeży przeprowadzi ć w następując e j ko e jności:

5 BN-72/ a) zamocować mieszek w specjanym przyrządzie pozwaającym na ugięcie mieszka o wartość 0-:- 20% ugięcia granicznego w kierunku dodatnim przy wyznaczaniu ciśnienia wewnętrznego i 0 -:- 20% ugięcia granicznego w kierunku ujemnym przy wyznaczaniu ciśnienia zewnętrznego, b) zmierzyć długość swobodną mieszka, c) obciążyć mieszek ciśnieniem granicznym, d) zdjąć obciążenie, zmierzyć ponownie długość swobodną mieszką (L) oraz porównać z wynikiem pomiaru wg poz. b) Sprawdzenie nieiniowości naeży przeprowadz ić w następującej koejności: a) ustawić mieszek na przyrządzie pomiarowym, b) obciążyć mieszek wstępnym obciążeniem zgodnie z 5.3.4, c) przykładać koejno wzrastające obciążenie wg postępu arytmetycznego tak, aby uzyskać co najmniej 5 punktów pomiarowych, odczytując równocześnie koejne ugięcia do chwii uzyskania 0,5 ugięcia granicznego, d) wyznaczyć anaitycznie ub wykreśnie wartość nieiniowości Sprawdzenie histerezy naeży przeprowadzić na specjanym przyrządzie pozwaającym mierzyć ugięcie przy wzrastającym i maejącym obciążeniu. Sprawdzenie przeprowadza się co najmniej w pięciu punktach w przybiżeniu równo rozstawionych Sprawdzenie szczeności naeży przeprowadzić w następującej koejności: a) zamocować mieszek w uchwycie ograniczającym w kierunku dodatnim, b ) doprowadzić ciśnienie \Vewnątrz mieszka do wartości wg 3.9 i zanurzyć go w wodzie. \ieszek uważa się za szczeny, jeżei w ciągu 5 s nie wydziea j ą się pęcherzyki powietrza Sprawdzenie wytrzymałości zmęczeniowej przeprowadza się w następujący sposób: a) zamocować mieszek w urządzeniu zmęczeniowym i wykonać 0 5 ugięć, b) przeprowadzić badania vvg : , c) ponownie zamoco\ Vać mieszek \V urządzeniu zmęczeniowym i wykonać dodatkovvo 9 0.:; ugięć, d) przeprowadzić badanie wg \Vynik sprawdzenia.n.vaża s i ę za dodatni, jeżei badania wg poz. b) i d ) dały \\'yniki dodatnie. W przypadku otrzymania jednego ujemnego wyniku w badaniach wg poz. b), mieszka nie naeży poddawać daszym badaniorn, a całą za ujemną. próbę uznać 5.4. Ocena wyników badań. \Vynik badań pełnych naeży uważać za dodatni, jeżei w próbkach pobranych wg 5.2. nieszki przeszły wszystkie badania wg 5.. z wynikiem dodatnim. Wynik badań niepełnych naeży uznać za dodatni, jeżei w próbkach pobranych '\;r.'g mieszki przeszły wszystkie badania wymienione w 5..2 z wynikiem dodatnim. \\ryniki badań pełnych i nie pełnych naeży umieścić w protokoe badań Zaświadczenie zgodności partii z wymaganiami normy. Na żądan i e zamawia jącego, podane nie późn iej niż w zamówieniu, wytwórca obowiązany jest wystawić z a świadcz enie stw ierdzające zgodność partii z \\;ymaganiami normy oraz dołączyć protokół z wynikiem przeprowadzonych ostatnio badań pełnych (okresowych) przewidzianych normą oraz na użyte mater i ały (atesty) do produkowania mieszków. KONIEC INFORMACJE DODATKOWE do BN-72/ Zaecenia międzynarodowe RWPG PC CHnb<PoHb 6ecwoBHbte O;J.Hocn oihbe H3 HepmasetOw,eH etam-i H nonytomnaka - norma zgodna. PC CHnb<jJOHb 6ecwoBHhe OAHOcnoihthte H3 AHcnepcHOHHOTBepAetOw,Hx cnnasos- norma zgodna.