PROGRAM NARODOWEGO CENTRUM KULTURY DOM KULTURY+ Inicjatywy lokalne 2013

Transkrypt

1 PROGRAM NARODOWEGO CENTRUM KULTURY DOM KULTURY+ Inicjatywy lokalne 2013 RAPORT Z BADAŃ CZAS WOLNY, ZAINTERESOWANIA I POTRZEBY KULTURALNE MIESZKAŃCÓW GMINY BEŁCHATÓW

2 Plan prezentacji Założenia metodologiczne badań Pytania problemowe i hipotezy Metody i techniki badawcze Dobór próby Przebieg badań Badanie jakościowe wywiady focusowe i wywiad swobodny Badanie ilościowe wnioski z badań ankietowych Charakterystyka badanej zbiorowości Czas wolny Zainteresowania Uczestnictwo w wydarzeniach kulturalnych Oferta Gminnego Centrum Kultury Rola Gminnego Centrum Kultury oczami mieszkańców Podsumowanie

3 Założenia metodologiczne badań pytania problemowe W jaki sposób mieszkańcy gminy spędzają swój czas wolny? Jakie są potrzeby kulturalne mieszkańców gminy Bełchatów, a także jakie są ich oczekiwania i preferencje wobec Gminnego Centrum Kultury?

4 Hipoteza Sądzimy, że swoje potrzeby kulturalne mieszkańcy gminy ściśle wiążą ze swoimi zainteresowaniami. Przypuszczamy jednak, że potrzeby te zaspokajają w sposób globalny, przy użyciu środków masowego przekazu. Może to wynikać, z ogólnej przewagi kultury globalnej nad lokalną i płytkich (pośrednich) stosunkach międzyludzkich. Ponadto, trudnością w skonstruowaniu oferty aktywizującej mieszkańców może być ich bierność i roszczeniowość wobec instytucji, jako tej, która powinna wychodzić z inicjatywą i dbać o potrzeby kulturalne beneficjentów swoich działań. Prawdopodobnie oczekiwania wobec GCK będą się wiązały ze znacznie szerszym zakresem działań niż tylko pole kultury. Mieszkańcy będą oczekiwać, że GCK nie tylko jest organizatorem życia kulturalnego, ale także instytucją wspierającą osoby potrzebujące, bezrobotne, organizującą wypoczynek i czas wolny dzieci i młodzieży.

5 Metody i techniki badawcze Metody ilościowe pozwalają odpowiedzieć na pytanie ile? Możemy ustalić jak często w danej zbiorowości występuje określone zjawisko. Możemy prezentować wyniki w formie Metody jakościowe dają odpowiedzi na pytania: jak?, dlaczego?, w jaki sposób? Służą interpretacji emocji i motywów działań. Pozwalają na zidentyfikowanie i wyjaśnienie zachowań, intencji i opinii respondentów. Uczestnicy wywiadu nie tylko dostarczają dane, ale także biorą aktywny udział w tworzeniu procesu badawczego. Respondenci pełnili funkcję ekspertów, doradców opiniujących pewne rozwiązania, czy rekomendujących podjęcie pewnych działań. Focus polega na dyskusji niewielkiej grupy osób, zogniskowanej na zadanym temacie. Trwa określoną ilość czasu i przeprowadzany jest pod kierunkiem moderatora, który czuwa, by dyskusja toczyła się wokół wcześniej określonego scenariusza. Respondenci zostali dobrani celowo. Wywiad swobodny jest to swobodna rozmowa respondenta z osobą prowadzącą wywiad na zadany temat, rola osoby prowadzącej polega jedynie na wtrącaniu od czasu do czasu pytania, prośby o bliższe sprecyzowanie wywodu. zestawień statystycznych. W badaniu wykorzystaliśmy ankietę. Technika ta zakłada użycie standaryzowanych respondentów. kwestionariuszy, które dostarczają dane w tej samej formie od wszystkich respondentów.

6 Dobór próby Kategoria wieku Grupa docelowa Liczba ludności Odsetek w ogólnej liczbie mieszkańców Odsetek w ogólnej grupie badanych osoby w wieku przedprodukcyjnym (do 18 roku życia) osoby w wieku produkcyjnym (18-60/65 lat) osoby w wieku poprodukcyjnym (60/65 lat i więcej) młodzież % 61% dorośli % 27% seniorzy % 12% Dobór próby ma charakter celowy. Oznacza to, że postanowiliśmy objąć badaniem grupę dobraną w taki sposób, aby wyniki badań były jak najbardziej użyteczne z punktu widzenia działalności Gminnego Centrum Kultury. Główną grupą docelową badania jest młodzież do 18 roku życia. Opracowanie strategii działania GCK będzie się opierało na rozpoznaniu potrzeb tej właśnie grupy wiekowej. Dlatego proporcje poszczególnych grup zostały tak dobrane, aby większość stanowiła młodzież, a grupą odniesienia będzie grupa osób dorosłych i seniorów. Proporcje te zostały odwrócone w stosunku do danych dotyczących całej gminy. Zdajemy sobie sprawę, że tak dobrana próba nie jest reprezentatywna i na podstawie wyników badań nie można wnioskować o całej zbiorowości, jednak ze względu na ważność grupy docelowej dla Gminnego Centrum Kultury, jest to działanie zamierzone.

7 Przebieg badań do 17 maja - budowa kwestionariusza ankiety; do 19 maja - stworzenie scenariusza zogniskowanego wywiadu grupowego (focusa); 20 maja - przeprowadzenie focusa z wójtami i sołtysami; 27 maja - przeprowadzenie focusa z liderami lokalnych organizacji samorządowych; Zrealizowaliśmy trzy z czterech zaplanowanych spotkań focusowych: Z przedstawicielami władz samorządowych w gminie, (Wójtami, Sołtysami), w których wzięło udział 10 osób, z przedstawicielami organizacji pozarządowych działających na terenie gminy Bełchatów, w których uczestniczyło 5 osób, z młodzieżą gimnazjalną, w którym uczestniczyło 5 uczniów gimnazjum w Łękawie. Nie odbyło się spotkanie z przedstawicielami Ochotniczych Straży Pożarnych, ze względu na bardzo niską frekwencję uczestników. 18 czerwca - przeprowadzenie wywiadu swobodnego z Inspektorem ds. Organizacji Pozarządowych w Urzędzie Gminy; Wywiad swobodny stanowi uzupełnienie informacji otrzymanych od organizacji pozarządowych w trakcie badania fokusowego. Spotkanie odbyło się po uprzednim telefonicznym uzgodnieniu terminu. Pani Lidia Brózda udostępniła także dokumentację gminy na temat współpracy z organizacjami działającymi na rzecz mieszkańców gminy (zarządzenia wójta oraz sprawozdania z programu współpracy z organizacjami pozarządowymi). do 19 czerwca - zakończenie etapu zbierania danych; W badaniu ankietowym wzięło udział 130 osób. Głównie młodzież gimnazjalna. Ankiety przeprowadzane były przede wszystkim w szkołach na terenie gminy, a także wśród mieszkańców uczestniczących w spotkaniach i działaniach organizowanych przez Gminne Centrum Kultury. do 17 lipca - zakończenie prac nad raportem z badań.

8 Badania jakościowe Wywiady focusowe Problem w podejmowaniu działań społecznych, skierowanych do wszystkich mieszkańców gminy stanowi teren gminy. Jest to nietypowa gmina bez serca, bez stolicy, jej środek stanowi Bełchatów, który jest odrębną gminą. Siłą rzeczy stowarzyszenia ograniczają swoją działalność do małych rejonów zazwyczaj jednej miejscowości. Mieszkańcy gminy są bierni nie zgłaszają sami pomysłów na inicjatywy, które stowarzyszenia mogłyby realizować. Zazwyczaj, jeśli do organizacji dociera jakiś sygnał o potrzebie zrealizowania czegoś to jest to sygnał od członków rady gminy, a nie od samych mieszkańców. Mieszkańcy nie przykładają dużej wagi do kultury w swoim regionie. Spowodowane jest to przede wszystkim, tym iż w dużej części nie są zaspokojone ich potrzeby podstawowe. Jednoznacznie pozytywnie respondenci wypowiadają się na temat Dożynek gminnych. Jest to jedna z niewielu okazji, podczas której mieszkańcy bezinteresownie angażują się w organizację takiego przedsięwzięcia. Siłą Dożynek jest nie tylko ich wymiar rozrywkowy, czy integracyjny, ale przede wszystkim właśnie tradycja i integralność. W gminie jest ogromne zainteresowanie sportem. Szczególnie piłką nożną. Jednym z najchętniej widzianych wydarzeń byłby turniej piłkarski z udziałem poszczególnych miejscowości.

9 Charakterystyka badanej zbiorowości Wiek i płeć 60% kobiety / 40% mężczyźni 61% młodzież szkolna 27% osoby dorosłe 12% seniorzy Status zawodowy 61% uczę się w gimnazjum 14% jestem na emeryturze/rencie 13% pracuję 5% nie pracuję, ale poszukuję pracy Sytuacja rodzinna 61% rodzina nuklearna z rodzicami 18% rodzina nuklearna z dziećmi 9% małżeństwo/partnerstwo 8% niezależni 4% rodziny wielopokoleniowe Wykształcenie 69% podstawowe 2% gimnazjalne 5% zawodowe 18% średnie i policealne 6% wyższe Miejsce zamieszkania 20% Kurnos 11% Łękawa 23% Zdzieszulice 21% Niedyszyna 23% Wola Mikorska

10 Czas wolny 65 spotykam się ze znajomymi, rodziną 40 oglądam telewizję 30 korzystam z portali społecznościowych 26 uprawiam sport 24 czytam książki 21 poświęcam się hobby 21 przeglądam strony w Internecie 19 gram w gry komputerowe 14 jeżdżę na zakupy poza gminę 12 chodzę do kina, teatru 12 uczestniczę w zorganizowanych zajęciach 7 wychodzę do dyskoteki, klubu 4 inne 2 uczę się 58% wolnym czasem dysponuje wieczorem, a blisko 37% pytanych najwięcej czasu wolnego ma po południu. Osoby na emeryturze bądź rencie najczęściej dysponują wolnym czasem po południu. Zdecydowana większość osób pracujących, aż 82,4%, najwięcej wolnego czasu ma wieczorem. Młodzież nie ma w ogóle wolnego czasu rano. Młodzież, częściej niż osoby dorosłe, wybiera spotkania ze znajomymi i rodziną, a także uprawianie sportu. Wraz z wiekiem maleje skłonność do spędzania czasu wolnego na sportowo. Młodzi także zdecydowanie częściej spędzają czas na portalach społecznościowych. W kategorii oglądanie telewizji liczba wskazań rośnie wraz z wiekiem badanych, wśród respondentów po 60 roku życia przed telewizorem czas spędza 80% osób. Najstarsi stanowią większość także w kategorii czytania książek. Seniorzy prawie w ogóle nie korzystają z Internetu. Sport uprawiają w czasie wolnym przede wszystkim rodziny. Spotkania z rodziną i znajomymi preferują głównie osoby samotne (75% wskazań) oraz członkowie rodzin niepełnych (78% wskazań). Osoby samotne w wolnym czasie oglądają telewizję (100% wskazań) a także spotykają się ze znajomymi (3 osoby na 4 wybrały tę odpowiedź).

11 Udział w zorganizowanych zajęciach Uczestnictwo w zorganizowanych zajęciach a wiek młodzież dorości seniorzy Uczestnictwo w zorganizowanych zajęciach a miejsce zamieszkania Kurnos Łękawa Zadzieszulice Niedyszyna Wola Mikorska 0% 0% 14% 43% 60% 33% 43% 7% Młodzież w najmniejszym stopniu jest uczestnikiem zajęć zorganizowanych stanowi jedynie 14% grupy, która wybrała tę odpowiedź. Zdecydowanie największa grupa uczestników zajęć zorganizowanych mieszka w rejonie Zdzieszulic. Co trzeci respondent mieszka w rejonie Kurnosa. Wśród mieszkańców obszarów, na których nie ma żadnego z oddziałów GCK nikt nie bierze udziału w zorganizowanych zajęciach.

12 Zainteresowania Zainteresowania respondentów 58% 45% 42% 34% 29% 22% 18% 17% 12% 9% 9% 8% Muzyką interesują się głównie kobiety stanowią 66% grupy osób, która wskazała tę odpowiedź oraz ludzie młodzi (3 na 4 osoby, które wybrały tę odpowiedź nie mają ukończonych 18 lat). W kwestii sportu dominują młodzi mężczyźni to oni przede wszystkim wykazują zainteresowanie tą dziedziną. Hobby sportowe i Internet to także domena młodych ludzi. Dorośli znacznie częściej interesują się literaturą i teatrem. Blisko połowa pytanych (48%) wymieniła tylko jedno hobby, a 38% dwa, choć znaleźli się i tacy respondenci, którzy wymienili 6 lub 7 zainteresowań.

13 Hobby Najchętniej trenowana jest piłka nożna, gra w nią, aż 21% wszystkich pytanych. Druga co do popularności jest siatkówka, w którą gra 15% respondentów. Ankietowani mieszkańcy gminy chętnie też jeżdżą na rowerze (5%) i biegają (3%). Pojawiają się również amatorzy mało popularnych sportów (pojedyncze wskazania), takich jak curling, hokej, strzelectwo, czy sztuki walki. Blisko połowa pytanych, jako swoje hobby wymieniła muzykę. Jeżeli chodzi o gatunki muzyczne, najwięcej zwolenników ma muzyka pop (6%) i hip-hop (6%), oraz muzyka klasyczna (5%). Najczęsciej wskazywane hobby sport muzyka komputer/internet 13 film 13 rękodzieło 11 fotografia 7 taniec 6 spotkania ze znajomymi 5 zwierzęta 4 podróże 4 gotowanie 4 mechanika 3 inne 12

14 W jakich wydarzeniach chętnie by Pan/Pani uczestniczył/a? Wyjście na koncert, festyn 50% Wyjście na seans do kina Kibicowanie bezpośrednio podczas zawodów Oglądanie filmu w telewizji, na dvd, w internecie 33% 33% 40% Oglądanie kabaretów w telewizji, internecie Oglądanie zawodów sportowych w telewizji Wspomaganie akcji charytatywnych Uczestnictwo w warsztatach plastycznych, rękodzielniczych itp.. Praca w charakterze wolontariusza Wyjście do teatru, opery, filharmonii Oglądanie wystaw sztuki, wystaw muzealnych Oglądanie teatru telewizji Czytanie artykułów prasowych na temat kultury inne 22% 22% 18% 16% 14% 13% 9% 8% 5% 6%

15 Jakich wydarzeń brakuje na terenie gminy? Festyny, pikniki, dożynki, ogniska Zawody, Turnieje sportowe Koncerty, Festiwale, Imprezy masowe Zajęcia, kursy sportowe Dyskoteki Klub seniora Zajęcia artystyczne, plastyczne, teatralne, muzyczne itp. Spotkania z ciekawymi/znanymi osobami Imprezy tematyczne np. dla młodzieży, na dzień dziecka itp. Spotkania integracyjne Zajęcia, kursy taneczne Wycieczki, Spotkania kół zainteresowań Zajęć dla mam z dziećmi Seanse filmowe np. kino letnie Kolonie, wycieczki Akcje charytatywnye / wolontariat Zajęcia komputerowe Wystawy Konkursy

16 Oferta Gminnego Centrum Kultury częstotliwość korzystania z oferty oddziałów GCK Świetlica w Augustynowie Biblioteka w Łękawie Biblioteka w Kurnosie Centrum w Zdzieszulicach 14% 13% 6% 9% 6% 3% 2% 2% 4% 4% 4% 7% 10% 9% 3% 2% 2% 3% 1% 3% raz w tygodniu raz w miesiącu raz na kilka miesięcy raz w roku rzadziej niż raz w roku Osoby mieszkające najdalej Centrum i jego oddziałów, korzystają z ich oferty najrzadziej. Wśród osób, które stwierdziły, że wcale nie korzystają z oferty GCK, aż 76% to młodzież do 18 roku życia. Co dziesiąty młody człowiek korzysta z niej raz w roku, nieco więcej rzadziej niż raz w roku. Regularnie (czyli raz w tygodniu), z oferty GCK w Zdzieszulicach, częściej korzystają kobiety niż mężczyźni. Jednak także kobiety, znacznie częściej niż mężczyźni, deklarowały, że wcale nie korzystają z oferty Centrum. Raz w tygodniu z oferty GCK Zdzieszulice korzysta co trzeci dorosły i co czwarty senior. Niestety pozostali respondenci po 60 roku życia nie korzystają z oferty GCK wcale. Z oferty GCK w Zdzieszulicach w ogóle nie korzystają członkowie rodzin wielodzietnych, a także osoby mieszkające same.

17 Oferta Gminnego Centrum Kultury Częstotliwość korzystania z oferty GCK przez młodzież Korzystanie z oferty oddziałów GCK a miejsce zamieszkania raz w raz w tygodniu miesiącu 3% 8% raz na kilka miesięcy 5% raz w roku 10% wcale nie korzystam 63% 88% 92% 93% 44% rzadziej niż raz w roku 11% 22%

18 Deklaracje uczestnictwa w zajęciach W jakich zajęciach chciałaby Pani/Pan uczestniczyć? zajęcia sportowe 47% zajęcia muzyczne 28% zajęcia teatralne 20% zajęcia rękodzielnicze 20% zajęcia wokalne 18% zajęcia malarskie 13% nie chcę korzystać z żadnych zajęć 8% zajęcia rzeźbiarskie 7%

19 Deklaracje uczestnictwa w zajęciach Istnieje duża grupa osób, 16% które Mieszkańcy respondentów deklarują chęć okolic wymieniło udziału Seniorzy Kurnosa W w Młodzi częściej inne zajęciach, chcą wskazywali zajęcia: uczyć niż a grupa taneczne, nigdy częściej Dzieci sportowych, się określona do tej na niż znacznie zajęciach kulinarne, pory pozostali przez nie strzelnicze na nas częściej korzystali zajęcia chętniej jako niż muzyczne, wezmą dla dorośli, oraz z rodzice oferty klub chcą książki. wokalne wybrałyby udział Centrum. mężczyźni, 36% profesjonalnych uczestniczyć Pojawiły i teatralne. zajęcia się w respondentów także zajęciach sportowe, Mieszkańcy natomiast przyznało, okolic w twórców. takie wokalnych propozycje muzyczne Dorośli jak że wcale Zdzieszulic i zajęcia wokalne. zajęciach nie korzysta z wybraliby (co trzeci) techniczne, to Rodzice zajęcia z i kolei oferty zaś teatralnych związane zwolennicy muzycznych GCK, a tylko prac 8% dla preferują amatorów. np. (47% zajęcia z uznało, mechaniką, osób rękodzielnicze. manualnych. po kobiety. że 60 nie zawody roku chce w przyszłości wędkarskie, życia). uczestniczyć aerobik. w żadnych zajęciach.

20 Rola Gminnego Centrum Kultury Czym Pani/Pana zdaniem powinno zajmować się GCK? Organizacją czasu wolnego dzieci po lekcjach Organizacją spotkań kół zainteresowań Organizacją wystaw i koncertów twórców z całej Polski Organizacją półkolonii i letniego wypoczynku dla dzieci Organizacją czasu wolnego osób starszych Pomocą osobom biednym i potrzebującym Opieką na dziećmi w ich czasie wolnym Organizacją wystaw i koncertów lokalnych twórców Prowadzeniem zajęć plastycznych dla dzieci Organizacją spotkań seniorów Pomocą bezrobotnym w poszukiwaniu pracy Wyrównywaniem szans edukacyjnych dzieci Prowadzeniem zajęć plastycznych dla dorosłych Organizacją wolontariatu w gminie Nie mam zdania Inne 9% 9% 8% 7% 4% 4% 20% 17% 17% 15% 14% 13% 25% 32% 30% 53%

21 Rola Gminnego Centrum Kultury Ponad połowa respondentów uważa, że Gminne Centrum Kultury powinno przede wszystkim zajmować się organizacją czasu wolnego dzieci i młodzieży po lekcjach. Zdecydowanie częściej taką opinię prezentowały kobiety. Dominowały one w każdej grupie odpowiedzi, które dotyczyły sposobów spędzania czasu przez dzieci. Mężczyźni natomiast większą uwagę zwrócili na pomoc osobom bezrobotnym w poszukiwaniu zatrudnienia. Młodzi wolą spotkania z twórcami z całej Polski, starsi z lokalnymi. Tylko młodzi opowiedzieli się za wolontariatem, seniorzy natomiast pragną aby GCK zaspokajał ich własne potrzeby organizował wolny czas i spotkania dla osób starszych. Co czwarta osoba, która uznała, że rolą GCK jest przede wszystkim organizować czas wolny dzieci i młodzieży, mieszka w północno-zachodniej części gminy. W rejonie Kurnosa to już tylko 13%, co może oznaczać, że potrzeby te są zaspokajane, być może dzięki Stowarzyszeniu Mieszkańców Gminy, które w Kurnosie właśnie organizuje wiele akcji skierowanych do dzieci i młodzieży, np. cykliczne Wakacje bez nudy. Na organizacji czasu wolnego osób starszych zależy przede wszystkim osobom mieszkającym samodzielnie oraz mieszkającym tylko z małżonkiem. Rodziny opowiedziały się zdecydowanie za organizacją czasu wolnego dzieci i młodzieży. Ponad połowa rodziców chciałaby, aby GCK zajął się organizacją spotkań kół zainteresowań. Członkowie rodzin niepełnych stanowią większość wśród tych, którzy uważają, że GCK powinno zajmować się organizacją półkolonii i letniego wypoczynki dla dzieci.

22 Podsumowanie Z oferty Centrum Kultury korzystają głównie mieszkańcy miejscowości, w których zlokalizowany jest oddział GCK. Mieszkańcy są zainteresowani udziałem w imprezach organizowanych przez GCK. Szczególnie chętnie braliby udział w festynach, koncertach i piknikach. Respondenci uważają, że Gminne Centrum Kultury powinno przede wszystkim zajmować się organizacją czasu wolnego dzieci i młodzieży po lekcjach. W czasie wolnym mieszkańcy najchętniej uprawiają różnego rodzaju sporty. Chcieliby brać udział w lokalnych rozgrywkach i zorganizowanych zajęciach sportowych.

23 Dziękujemy za uwagę Karolina Frączkowska Sylwia Kędziak Aleksandra Lont