Formularz konsultacyjny projektu Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego na lata

Transkrypt

1 Formularz konsultacyjny projektu Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego na lata CZĘŚĆ I - DANE OSOBOWE (*wypełnienie obowiązkowe) imię i nazwisko*: tel. / faks: *: wyrażam opinię*: Bezdomności Piotr Olech p.olech@pfwb.org.pl a) jako osoba prywatna b) reprezentując: Pomorskie Forum na rzecz Wychodzenia z (nazwa instytucji) Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich dobrowolnie podanych danych osobowych zawartych w formularzu konsultacyjny w ramach konsultacji społecznych projektu Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego na lata , dla potrzeb niezbędnych do przekazania swoich uwag zgodnie z ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 roku o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 ze zm.) Jednocześnie oświadczam, iż przyjmuję do wiadomości, że: 1. Administratorem tak zebranych danych osobowych jest Zarząd Województwa Pomorskiego, ul. Okopowa 21/27, Gdańsk; 2. Moje dane osobowe będą przetwarzane wyłącznie w celu w ramach konsultacji społecznych projektu Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego na lata ; 3. Mam prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. CZĘŚĆ II ZAKRES ZGŁASZANYCH OPINII I PROPOZYCJI Zgłaszam uwagi dotyczące następujących części dokumentu: I. Strategia Programu Punkt wyjścia wyzwania oczekiwane efekty programu Ramy tematyczne programu II. Priorytety Priorytet 1. Komercjalizacja wiedzy Priorytet 2. Przedsiębiorstwa Priorytet 3. Edukacja Priorytet 4. Kształcenie zawodowe Priorytet 5. Zatrudnienie Priorytet 6. Integracja Priorytet 7. Zdrowie Priorytet 8. Konwersja Priorytet 9. Mobilność Priorytet 10. Energia Priorytet 11. Środowisko Priorytet 12. Pomoc techniczna 1

2 III. Plan finansowy IV. Zasady wyboru projektów V. Podejście terytorialne Podejście zintegrowane Podejście makroreginalne VI. Obszary o szczególnych potrzebach VII. System instytucjonalny Zaangażowani partnerzy Wzmocnienie zdolności instytucjonalnych partnerów społecznych VIII. Koordynacja IX. Warunkowośś ex-ante X. Uśatwienia dla beneficjentów XI. Zasady horyzontalne Zrównoważony rozwój Równość szans i zapobieganie dyskryminacji Równość płci 2

3 CZĘŚĆ III OPINIE I PROPOZYCJE SZCZEGÓŁOWE Lp. 1. Zapis w projekcie Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego na lata do którego zgłaszane są uwagi 1.3. Aktywność zawodowa i społeczna Str ona 6,7 Sugerowana zmiana (konkretna propozycja nowego brzmienia zapisu) zapisów o przeciwdziałanie ubóstwu i wykluczeniu społecznemu. punktów wyjścia/wyzwania o problemy związane z ubóstwem i wykluczeniem społecznym. Zmodyfikowanie wyzwania 3 o zmniejszenie skali ubóstwa i wykluczenia społecznego. pkt 4 oczekiwanych efektów o usługi społeczne Uzasadnienie Jednym z głównych celów strategii Europa 2020 jest ograniczenie skali ubóstwa i wykluczenia społecznego (20 milionów mniej osób doświadczających ubóstwa), w przypadku Polski zadanie to obejmuje zmniejszenie liczby osób ubogich i wykluczonych społecznie o 1,5 miliona. Komisja UE niedawno przyjęła Pakiet Inwestycji Społecznych które powinny być kierunkiem działań dla krajów UE w przyszłym budżecie i perspektywie w kontekście zwalczania ubóstwa i wykluczenia społecznego. Jednym z warunków ex-ante postawionym przez Komisję Europejską jest przyjęcie Krajowego Programu Przeciwdziałania Ubóstwu i Wykluczeniu Społecznemu Program ten ma wyznaczać strategiczne kierunki interwencji finansowej w zakresie zwalczania ubóstwa i wykluczenia. Projektowany RPO w części Strategia Programu w gruncie rzeczy niemal w ogóle wprost nie odnosi się do sfery ubóstwa i wykluczenia społecznego, ograniczając się głównie do sfery zatrudnienia i rynku pracy, a te kwestie nie są tożsame. Cały RPO powinien wprost odnosić się do tego zagadnienia i być skorelowany z projektem Krajowego Programu Przeciwdziałania Ubóstwa i Wykluczenia Społecznego. Ubóstwo i wykluczenie społeczne jest jednym z głównych problemów do rozwiązywania także w województwie pomorskim. Skala i charakter ubóstwa i wykluczenia społecznego w województwie pomorskim nie odbiegają od reszty Polski. Dokumenty strategiczne województwa pomorskiego są w tym zakresie dość skrótowe i lapidarne. Pomijanie tej kwestii jest oczywistym brakiem i deficytem programu, niespójnym wobec kierunków strategicznych UE (patrz m.in. Pakiet Inwestycji Społecznych). Wymaga to 3

4 Ramy tematyczne Ct Uzasadnienie dla priorytetów inewstycyjnych Wkład programu 14 o PI 9.7 i potrzeb o rozwój usług społecznych w kierunku deinstytucjonalizacj i czyli odchodzenia od usług instytucjonalnych na rzecz usług w środowisku Dostosowanie celów, interwencji i zadań do realizacji wskaźników uzupełnień. Jedyne w tym miejscu nawiązanie w pkt.7 zmniejszenie liczby osób wykluczonych nie jest tożsame z wyzwaniem zwiększenia zatrudnienia. Ponadto poprawa dostępu do wysokiej jakości usług zdrowotnych powinna zostać rozszerzona na usługi społeczne zgodnie z kierunkiem projektu Umowy Partnerskiej Cel 9.1 i 9.7. Niezrozumiałe jest tutaj selektywne potraktowanie tych usług. Wskazane zakresy interwencji nie w pełni wypełniają zapisy projektu Umowy Partnerskiej do realizacji w RPO. Brakuje tutaj dwóch elementów wskazywanych do realizacji na poziomie regionalnym tzn: 9.5. integracja społeczności marginalizowanych takich jak Romowie 9.7. ułatwianie dostępu do niedrogich, trwałych oraz wysokiej jakości usług, w tym opieki zdrowotnej i usług społecznych świadczonych w interesie ogólnym. Marginalizowane społeczności w rozumieniu Komisji Europejskiej to nie tylko romowie, ale inne społeczności w tym np. osoby bezdomne. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego regulujące wykorzystanie EFRR na cele rozwoju mieszkalnictwa dla marginalizowanych społeczności wyraźnie wskazują, że uwzględnia się tutaj wszelkie społeczności zagrożone wykluczeniem społecznym. Dodanie 9.7 umożliwi także rozwijanie różnych usług społecznych i zdrowotnych. PI 9.1. nie dotyczy tylko usług zdrowotnych ale także na równych prawach usług społecznych. Rozwój infrastruktury społecznej powinien być ukierunkowany na przejściu od usług instytucjonalnych do usług na poziomie społeczności lokalnych. Jednym z kierunków w tym zakresie jest deinstytucjonalizacja promowana przez Komisję Europejską jako priorytet w przyszłym okresie Dotyczy ona realizacji usług w środowisku i obejmuje różne problemy społeczne w tym, starość, zaburzenia psychiczne, bezdomność, niepełnosprawność itd. W skrócie chodzi o zmniejszaniu roli placówek i rozwiązań instytucjonalnych na rzecz wsparcia w środowisku w tym rozwój mieszkalnictwa wspieranego (chronionego) W tym kształcie projekt RPO z jednej strony wskazuje na wymagania Europy 2020 oraz projektu Umowy Partnerskiej jednak zaplanowane cele, wyzwania, interwencje i 4

5 5. Priorytet 6 Integracja 57 dotyczących ubóstwa i wykluczenia społecznego Dostosowanie zadań, działań i rezultatów do Krajowego programu przeciwdziałania ubóstwu i wykluczenia społecznego. działań w zakresie integracji. interwencji w tym zakresie o 9.1 i 9.7, 9.5 działań ukierunkowanych na wzmacnianie współpracy w ramach polityki społecznej działania w żaden sposób nie zagwarantują zmniejszenia skali ubóstwa i wykluczenia społecznego. Mamy zatem klasyczną rozbieżność między adekwatnością działań do planowanych do osiągnięcia celów. Projekt RPO w tym zakresie jest niespójny i niepełny. Uzupełnień zatem wymaga sfera działań, zadań, interwencji i dodanie ich w zakresie zwalczania ubóstwa i wykluczenia społecznego. EFS realizuje dwie funkcje z jednej strony podniesienie poziomu zatrudnienia z drugiej strony podniesienia poziomu integracji społecznej. Obie kwestie są zbliżone ale nie tożsame. Uznawanie, że skala ubóstwa i wykluczenia społecznego zostanie zmniejszona i podniesiony zostanie poziom integracji tylko i wyłącznie przez działania zatrudnieniowe i rozwój ekonomii społecznej, kolejny raz pokazuje niespójność działań wobec planowanych celów i rezultatów. Włączenie do rynku pracy jest kluczowym ale nie jedynym elementem integracji. W tym sensie pominięcie dwóch PI 9.1 i 9.7 w tym zakresie jest kompletnie niezrozumiałe. Kluczowym bowiem jest właśnie dla kwesti integracji: 9.7 ułatwianie dostępu do niedrogich, trwałych oraz wysokiej jakości usług, w tym opieki zdrowotnej i usług społecznych świadczonych w interesie ogólnym 9.1. inwestycje w infrastrukturę społeczną, które przyczyniają się do przejścia z usług instytucjonalnych do usług na poziomie społeczności lokalnych. Interwencja EFRR konieczna jest nie tylko na poziomie zdrowia ale i usług społecznych i projekt Umowy partnerskiej wyraźnie to wskazuje. To jest właśnie element zmniejszania skali ubóstwa i wykluczenia. Dodania wymagają także działania skierowane na marginalizowane społeczności i ich integracja (9.5) społeczności te definiowane są jako nie tylko romowie. W grupie tej znajdują się także osoby doświadczające bezdomności i inne grupy doświadczające ubóstwa i wykluczenia społecznego. Zgodnie z rozporządzeniami Parlamentu Europejskiego i kierunkiem interwencji promowanym przez Komisję Europejską możliwe jest tutaj także inwestycje w mieszkalnictwo społeczne. Mieszkalnictwo jest ważnym elementem także mobilności zawodowej i spójności społecznej. 5

6 Konieczne jest wprowadzenie działań w zakresie zwalczania ubóstwa i wykluczenia społecznego. Wskaźniki rezultatu w ogóle nie dotyczą zmniejszania skali ubóstwa i wykluczenia społecznego a to główne wskaźniki dla priorytetu Integracja Konieczne w priorytecie jest także wspieranie i rozwój działań ukierunkowanych na integrowanie różnych sektorów i resortów/wydziałów składających się na politykę społeczną. Innymi słowy rozwój sieci, partnerstw w zakresie integracji społecznej i zwalczania ubóstwa i wykluczenia. Pomoc społeczna nie jest w stanie samodzielnie rozwiązywać problemów społecznych, konieczna w tym zakresie jest zintegrowana działalność wszystkich instytucji i podmiotów polityki społecznej w tym pomocy społecznej, rynku pracy, edukacji, mieszkalnictwa, zdrowia. Szczególnie w priorytecie integracja konieczne są działania w tym zakresie. Cały RPO niestety poprzez podziały na priorytety dzielące się sektorowo nie sprzyja sieciowaniu i integracji różnych sfer w celu skuteczniejszego rozwiązywania problemów społecznych mieszkańców Pomorza. Konieczne jest tutaj dodanie takich działań w takim zakresie. Tworzenie i wspieranie partnerstw regionalnych i lokalnych jest kluczowe dla rozwiązywania problemów ubóstwa i wykluczenia społecznego a także dla podniesienia integracji społecznej w woj. Pomorskim. 6. Priorytet 8 Konwersja 66 Działanie 8.1 rewitalizacja i przestrzenie publiczne powinny zostać rozszerzone o działania w zakresie rozwoju mieszkalnictwa społecznego w tym dla marginalizowanych społeczności. Działania powinny zostać szerzej Parlament i Komisja Europejska od dawna wspiera wykorzystanie EFRR na rozwój mieszkalnictwa dla ludzi ubogich i wykluczonych społecznie, w tym marginalizowanych społeczności. Właśnie w ramach rewitalizacji można wykorzystać 3% alokacji na działania ukierunkowane na rozwój mieszkalnictwa społecznego. Przypomnieć należy że w województwie pomorskim: Problemu wykluczenia mieszkaniowego zgodnie z Europejską Typologią Bezdomności i Wykluczenia 6

7 rozpisane o rewitalizację społeczną kluczową dla w ogóle rewitalizacji. Mieszkaniowego ETHOS doświadcza około 200 tysięcy mieszkańców województwa pomorskiego (liczba niniejsza jest estymacją, na którą składają się liczba osób w mieszkaniach zadłużonych (powyżej 3 miesięcy), substandardowych (warunki zamieszkania i skrajne przeludnienie), liczba osób zagrożonych eksmisją, osób zagrożonych przemocą.). W województwie pomorskim ponad 100 tysięcy mieszkań (15%) jest zadłużonych, z czego niecałe 40 tysięcy mieszkań długotrwale (ponad 3 miesiące), żyje w nich około 100 tysięcy osób. Około 80 tysięcy mieszkań województwie pomorskim jest substandardowych (zły stan techniczny, niedostateczne wyposażenie, przeludnione) zamieszkuje w nich około 300 tysięcy osób. (Bank Danych Lokalnych Główny Urząd Statystyczny 2013 oraz Mieszkania, Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011, GUS Warszawa 2013). W 2011 roku w województwie pomorskim toczyło się ponad 1,5 tyś. postępowań eksmisyjnych, wydano ponad 1,5 tyś. wyroków eksmisji, wykonano niemal 300 eksmisji (Bank Danych Lokalnych Główny Urząd Statystyczny 2013). Działania właśnie w zakresie priorytetu Integracja i Konwersja mogą być wykorzystywane w tym celu rozwiązywania problemów mieszkaniowych szczególnie dla marginalizowanych społeczności, osób doświadczających ubóstwa i wykluczenia społecznego. Rewitalizacja nie może tylko i wyłącznie dotyczyć inwestycji w infrastrukturę publiczną, placówki i obiekty użyteczności publicznej powinna także dotyczyć inwestycji w tworzenie i rewitalizowanie mieszkań społecznych. Większej uwagi wymaga także rewitalizacja społeczna zdegenerowanych obszarów. Nie można mówić o rewitalizacji tylko w kontekście infrastruktury, wyposażenie, twardych instytucji one są narzędziem priorytetem są ludzie, lokalne społeczności, mieszkańcy. Wyraźnie tego w tym priorytecie brakuje. 7