WYMAGANIA EDUKACYJNE Z WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE KLASA II.

Transkrypt

1 WYMAGANIA EDUKACYJNE Z WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE KLASA II. Ocena celująca: uczeń charakteryzuje się bogatą, znacznie wykraczającą poza wymagania programowe, wiedzą związaną z tematyką przedmiotu, korzysta z literatury popularnonaukowej i specjalistycznej związanej z omawianą problematyką na zajęciach,oraz innych źródeł informacji do których potrafi sam dotrzeć biegle operuje zdobytą wiedzą, samodzielnie rozwiązuje nietypowe problemy, dogłębnie i oryginalnie ocenia fakty i wydarzenia sceny politycznej, odnosi sukcesy w konkursach przedmiotowych. Ocena bardzo dobra: uczeń posiada zasób wiedzy mieszczący się w ramach obowiązującego programu, wykazuje zainteresowanie przedmiotem oraz literaturą popularnonaukową dotyczącą omawianych treści; udziela odpowiedzi wyczerpujących pod względem faktograficznym, swobodnie operuje faktami i dostrzega związki między nimi, formułuje opinie na forum publicznym, argumentuje i broni własnego zdania, samodzielnie rozwiązuje nietypowe problemy, samodzielnie dociera do różnych źródeł informacji Ocena dobra: uczeń wykazuje się wiedzą pochodzącą ze źródeł podstawowych ( lekcja, podręcznik), nabyte umiejętności próbuje stosować w sytuacjach problemowych, omawia poruszaną problematykę w sposób logiczny i spójny, aktywnie uczestniczy w zajęciach, w kwestiach spornych zajmuje stanowisko i broni swych poglądów na forum klasy, prawidłowo i sprawnie wykonuje ćwiczenia i zadania zdarzają się czasem drugorzędne błędy Ocena dostateczna: uczeń wykazuje orientacje w treściach zagadnień opracowanych na lekcji, zapamiętuje podstawowe treści z danego działu tematycznego i samodzielnie je prezentuje (zapamietywanie jednak dominuje nad ich rozumieniem), umiejętności stosuje tylko w sytuacjach typowych, korzysta z podstawowych źródeł informacji, popełnia błędy rzeczowe i językowe a zasób słownictwa jest skromny. Ocena dopuszczającą: uczeń ma poważne luki w wiedzy i umiejętnościach przewidziane programem polecenia wykonuje chętnie, ale na miarę swoich możliwości, przy pomocy nauczyciela odpowiada na postawione pytania o niewielkim stopniu trudności, (poprawnie, z pomocą nauczyciela rozpoznaje, nazywa i klasyfikuje pojęcia, procesy,

2 zjawiska, dokumenty, postacie z życia publicznego itp.), niski poziom wiedzy nie przekreśla możliwości dalszej nauki i rokuje nadzieje na uzupełnienie wiedzy programowej. Ocena niedostateczna: uczeń nie opanował materiału w stopniu koniecznym do kontynuowania nauki, w sposób błędny i niedojrzały formułuje oceny i wysnuwa wnioski, nie rozumie i nie potrafi wykonać prostych zadań nawet przy pomocy nauczyciela, odznacza się brakiem systematyczności i chęci do nauki oraz biernością na lekcjach, popełnia poważne błędy, nie potrafi umiejscawiać wydarzeń w czasie i przestrzeni, nie uczestniczył w realizacji projektu edukacyjnego, - nie prowadzi zeszytu przedmiotowego. Jednostka lekcyjna Zakres wymagań Wymagania podstawowe (ocena dopuszczająca i dostateczna) Uczeń: Wymagania ponadpodstawowe (ocena dobra, bardzo dobra i celująca) Uczeń: Dział: V. Państwo i władza demokratyczna 1. Na początku było państwo zna najważniejsze teorie powstania państwa potrafi wymienić funkcje państwa wyjaśnia pojęcia: państwo, naród, świadomość narodowa 2. Polak czy polski obywatel? potrafi wyjaśnić, czym różni się obywatelstwo od narodowości, wie, w jaki sposób można nabyć obywatelstwo na zasadach ziemi i krwi 3. Trudna sztuka patriotyzmu wie, jak powstały polskie symbole narodowe, odwołując się do różnych przykładów, wyjaśnia, czym jest patriotyzm, potrafi wskazać różnice pomiędzy patriotyzmem a nacjonalizmem, szowinizmem, kosmopolityzmem zna genezę współczesnych narodów i wie, jak kształtuje się poczucie tożsamości narodowej charakteryzuje i podaje przykłady funkcji państwa wyjaśnia i stosuje pojęcia: suwerenność, anarchizm, anarchia, tożsamość narodowa, nacjonalizm potrafi wymienić prawa i obowiązki obywatelskie wynikające z konstytucji, wie, czym jest i jak funkcjonuje stereotyp potrafi określić znaczenie patriotyzmu w dziejach narodów i społeczeństw, odwołując się do wydarzeń historycznych i współczesnych, wskazuje rolę patriotyzmu, nacjonalizmu i szowinizmu podaje przykłady patriotyzmu czasu wojny i czasu

3 4. Inni u nas, my u innych o mniejszościach narodowych, etnicznych i Polonii. potrafi odróżnić mniejszości narodowe od mniejszości etnicznych, wymienia mniejszości narodowe i etniczne żyjące obecnie w Polsce, wyjaśnia, co to jest Polonia, i wskazuje najważniejsze skupiska Polonii na świecie wyjaśnia pojęcia: mniejszości narodowe i etniczne, Polonia, emigracja pokoju wyjaśnia i stosuje pojęcia: patriotyzm, nacjonalizm, szowinizm, rasizm, nazizm, kosmopolityzm, Holokaust, heroizm potrafi określić rolę, jaką pełnią mniejszości narodowe i etniczne w społeczeństwie polskim, wyjaśnia, w jaki sposób Polacy żyjący za granicą podtrzymują swoją więź z ojczyzną przedstawia prawa mniejszości narodowych i etnicznych żyjących w Polsce wyjaśnia i stosuje pojęcia: autonomia, dyskryminacja, czystki etniczne, migracja, imigracja 5. O najważniejszych zasadach demokracji potrafi określić najważniejsze zasady nowożytnej demokracji, wskazuje mocne i słabe strony demokracji wyjaśnia pojęcia: demokracja, demokracja bezpośrednia i pośrednia, suwerenność narodu zna najważniejsze etapy w dziejach demokracji, określa znaczenie demokracji we współczesnym świecie wyjaśnia i stosuje pojęcia: polis, senat, Deklaracja praw człowieka i obywatela, pluralizm, referendum, plebiscyt, inicjatywa ludowa, populizm 6. Systemy autorytarne i totalitarne wie, czym są systemy totalitarne i autorytarne, potrafi wskazać najważniejsze różnice pomiędzy totalitaryzmem a autorytaryzmem 7. Polskie tradycje demokratyczne wymienia najważniejsze wydarzenia świadczące o polskich tradycjach demokratycznych zna rolę Solidarności w budowaniu demokracji w Polsce zna międzynarodowe organizacje do których należy Polska odwołując się do odpowiednich przykładów, potrafi określić, na czym polega negatywna rola systemów totalitarnych i autorytarnych omawia sytuację jednostki i władzy w totalitaryzmie i autorytaryzmie, wyjaśnia i stosuje pojęcia: totalitaryzm, autorytaryzm, faszyzm, komunizm, elitaryzm, opozycja, utopia potrafi wskazać najważniejsze tradycje demokracji, zna proces powstawania III Rzeczypospolitej potrafi wymienić najważniejsze sukcesy III Rzeczypospolitej wyjaśnia i stosuje pojęcia: sanacja, propaganda, represje, blok państw komunistycznych, NATO, Unia Europejska, społeczeństwo stanowe, demokracja szlachecka, swobody obywatelskie, liberum veto, konfederacja, konstytucja.

4 Dział: VI. Aktywność polityczna 8. Wyborcy i wybory wskazuje argumenty za udziałem w wyborach, wymienia i omawia najważniejsze zasady demokratycznych wyborów 9. Współczesne systemy partyjne. wyjaśnia czym jest system partyjny, prezentuje rodzaje systemów charakteryzuje najważniejsze systemy partyjne, wyjaśnia pojęcia: partia polityczna, system partyjny. 10. Partyjny, bezpartyjny, a może związkowiec? zna najważniejsze funkcje partii politycznych, omawia najważniejsze funkcje związków zawodowych wyjaśnia pojęcia: partia polityczna, związek zawodowy potrafi wymienić najważniejsze z punktu widzenia wyborcy cechy kandydata krytycznie ocenia plakaty i hasła wyborcze wyjaśnia i stosuje pojęcia: frekwencja wyborcza, zasada ppwszechności, równości, tajności, bezpośredniości, wybory większościowe i proporcjonalne, populizm, cisza wyborcza, progi wyborcze, ordynacja wyborcza, czynne i bierne prawo wyborcze, kampania wyborcza, kampania negatywna uzasadnia tezę, że populizm jest zjawiskiem groźnym dla demokracji. dokładnie chrakteryzuje systemy partyjne wskazuje różnice między poszczególnymi systemami partyjnymi, wskazuje wady i zalety systemów partyjnych charakteryzuje polski system partyjny podaje przykłady państw, w których występują omawiane systemy partyjne wyjaśnia i stosuje pojęcia: subwencja, koalicja, gabinet cieni. charakteryzuje partie polityczne obecne w sejmie, wskazując, które należą do koalicji rządzącej, a które do opozycji podaje nazwy związków zawodowych i ogólnopolskich organizacji związkowych wyjaśnia i stosuje pojęcia: prawa socjalne, prawa zawodowe, partie prawicowe, centrowe i lewicowe.

5 11. Blaski i cienie życia politycznego. określa cechy, jakie powinien posiadać dobry polityk wie, na czym polega kultura polityczna wyjaśnia pojęcia: polityka, polityk, kultura polityczna, petycja podaje przykłady zachowań etycznych w polityce, a także sytuacje, gdy etyka nie jest przestrzegana, przykłady skutków łamania zachowań etycznych podaje przykłady sposobów wyrażania poglądów przez społeczeństwo lub grupy zawodowe wyjaśnia i stosuje pojęcia: list otwarty, immunitet, moralność Dział: VII. Ustrój Rzeczypospolitej. 12. Konstytucja jako najważniejszy akt prawny. potrafi określić rolę, jaką pełni w państwie konstytucja, zna najważniejsze zasady ustrojowe zapisane w polskiej konstytucji wyjaśnia pojęcia: konstytucja (ustawa zasadnicza) zna najważniejsze polskie konstytucje wymienia pierwszą nowożytną konstytucję na świecie wyjaśnia i uzasadnia, że Konstytucja jest najwyższym aktem prawnym w Rzeczypospolitej Polskiej, omawia najważniejsze zasady ustroju Polski (suwerenność narodu, podział władzy, rządy prawa, pluralizm wyjaśnia i stosuje pojęcia: demokracja parlamentarna, demokracja konstytucyjna uzasadnia stwierdzenie, że Polska jest krajem o bogatej tradycji konstytucyjnej. 13. Prawa i obowiązki wynikające z Konstytucji RP. potrafi podać przykłady praw i wolności zapisanych w konstytucji, potrafi podać przykłady obowiązków obywatelskich zapisanych w konstytucji, wie, czym są prawa człowieka wyjaśnia pojęcia: prawa obywatelskie, obowiązki obywatelskie, prawa człowieka zna organizacje zajmujące się ochroną praw człowieka, podając przykłady sytuacji, potrafi wskazać, jakie prawa i wolności są naruszane wyjaśnia, czym są prawa człowieka i uzasadnia ich znaczenie we współczesnej demokracji wyjaśnia różnicę między prawami obywatelskimi a prawami człowieka uzasadnia twierdzenie, że warto znać swoje prawa i

6 14.Władza ustawodawcza sejm i senat. na przykładzie państwa polskiego wyjaśnia zasadę trójpodziału władzy, wymienia organy tworzące władzę ustawodawczą wie, jak przeprowadzane są w Polsce wybory parlamentarne wymienia zadania polskiego parlamentu wyjaśnia pojęcia: władza ustawodawcza, wykonawcza, sądownicza, kadencja, parlament, sejm, senat obowiązki wyjaśnia i stosuje pojęcia: prawa osobiste, polityczne, ekonomiczne, socjalne, kulturalne, kolektywne, sankcje, organizacje pozarządowe. potrafi omówić zadania, zasady działania i funkcje polskiego parlamentu, zna proces uchwalania ustawy wymienia sytuacje, w których zwoływane jest Zgromadzenie Narodowe wyjaśnia i stosuje pojęcia: posiedzenie plenarne, komisja sejmowa, Zgromadzenie Narodowe, inicjatywa ustawodawcza, marszałek senior, weto, orędzie 15. Władza wykonawcza Rzeczypospolitej Polskiej wyjaśnia, jak są przeprowadzane w Polsce wybory prezydenckie wymienia kilka przykładów uprawnień prezydenta w różnych dziedzinach, potrafi podać nazwisko aktualnego prezydenta, premiera i kilku ministrów wie, w jakim celu powoływana jest służba cywilna i czym powinien charakteryzować się jej urzędnik wyjaśnia pojęcia: dualizm władzy wykonawczej, służba cywilna, Kodeks etyki cywilnej wyjaśnia, jak jest powoływany i czym zajmuje się rząd, wyjaśnia, na czym polega konstruktywne wotum nieufności wskazuje zadania Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i wyszukuje w środkach masowego przekazu informacje o działaniach urzędującego Prezydenta wymienia zadania wybranych ministerstw, wymienia zadania administracji rządowej i podaje przykłady jej działań, wyjaśnia, co to jest służba cywilna i jakimi zasadami powinien się kierować urzędnik państwowy wyjaśnia i stosuje pojęcia: rząd mniejszościowy, odpowiedzialność konstytucyjna, desygnacja, wotum zaufania, wotum nieufności, konstruktywne wotum nieufności. 16. Jak działa system sądowniczy w Rzeczypospolitej potrafi wymienić organy władzy sądowniczej, wyjaśnia jak kształtował się europejski system prawny

7 Polskiej? zna zasady, na podstawie których działają polskie sądy wyjaśnia pojęcia: Sąd Najwyższy, sądy powszechne, apelacyjne, okręgowe, rejonowe omawia organizację polskiego systemu sądownictwa charakteryzuje organy władzy sądowniczej w Polsce, 17. Organy wymiaru sprawiedliwości, kontroli państwowej i ochrony prawa Dział: wie, jak działają sądy powszechne, wyjaśnia, jaką rolę odgrywa w Polsce Trybunał Konstytucyjny a jaką Trybunał Stanu wyjaśnia pojęcia: Najwyższa Izba Kontroli, apelacja, kasacja VIII. Polska, Europa i współczesny świat. opisuje i wyjaśnia zasady, na podstawie których działają polskie sądy przedstawia przykłady spraw, którymi zajmują się sądy wyjaśnia i stosuje pojęcia: Trybunał Konstytucyjny, Trybunał Stanu, konstytucyjne zasady wymiaru sprawiedliwości, kodeks, ławnik. podaje przykłady organów kontroli i ochrony prawa potrafi określić, czym zajmują się organy kontroli prawa wyjaśnia, czym się zajmuje Trybunał Konstytucyjny i Trybunał Stanu wyjaśnia i stosuje pojęcia: wydziały sądów powszechnych, Rzecznik Praw Obywatelskich, Rzecznik Praw Dziecka, Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, Prokurator Generalny, prokuratury apelacyjne, okręgowe, rejonowe, wojskowe. 18. Polska w Europie, Polska na świecie. przedstawia najważniejsze kierunki polskiej polityki zagranicznej wyjaśnia, czym zajmują się ambasady i urzędy konsularne wyjaśnia pojęcia: ambasady, konsulaty, misja pokojowa, współpraca regionalna 19. We wspólnej Europie. zna cele integracji europejskiej oraz wyjaśnia, jak w UE realizowane są zasady pomocniczości i solidarności, charakteryzuje relacje Polski z wybranym krajem na podstawie samodzielnie zebranych informacji, wymienia najważniejsze cele polskiej polityki obronnej i podjęte w tym celu inicjatywy wyjaśnia pojęcia: Rada Państw Morza Bałtyckiego, Grupa Wyszehradzka, euroregion, błękitne hełmy. wyjaśnia, czym zajmują się najważniejsze instytucje Unii Europejskiej,

8 przedstawia etapy integracji europejskiej oraz wskazuje na mapie Europy starych i nowych członków Unii Europejskiej wyjaśnia pojęcia: zasada pomocniczości i solidarności, unia gospodarcza i walutowa, wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa. 20. W Polsce, czyli w Europie. zna podstawowe uprawnienia wynikające z posiadania obywatelstwa Unii Europejskiej, formułuje własne wnioski na temat korzyści płynących z członkostwa w Unii Europejskiej oraz na temat pozycji Polski 21. Ten niespokojny świat... wskazuje najważniejsze przyczyny współczesnych konfliktów międzynarodowych, określa na mapie miejsca najpoważniejszych konfliktów międzynarodowych, omawia ich przebieg i próby rozwiązania jednego z nich wyjaśnia pojęcia: konflikt, terroryzm, ONZ, organizacje wyspecjalizowane ONZ 22. Problemy współczesnego świata wyjaśnia, czym jest globalizacja, odwołując się do konkretnych przykładów, wskazuje jej przejawy w kulturze, gospodarce i polityce wyjaśnia pojęcia: globalizacja potrafi sformułować własne stanowisko na temat dalszego rozszerzenia Unii Europejskiej oraz pogłębienia integracji wyjaśnia, skąd pochodzą środki finansowe w budżecie unijnym i na co są przeznaczane, wyjaśnia pojęcia: EWWiS, EWG, EWEA, Rada Europejska, Rada Unii Europejskiej, Parlament Europejski, Komisja Europejska, plan Schumana, traktat lizboński, Rada Europy. wskazuje przykłady działań mających na celu pozyskanie i wykorzystanie unijnych funduszy w najbliższym środowisku wyjaśnia pojęcia: obywatelstwo UE, paszport europejski, infrastruktura wyjaśnia, czym zajmuje się ONZ, zna najważniejsze organy ONZ wyjaśnia, czym się zajmują wybrane organizacje wyspecjalizowane ONZ, wyjaśnia pojęcia: separatyzm, integralność terytorialna, fundamentalizm, Rada Bezpieczeństwa ONZ, Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości, Sekretarz Generalny ONZ, Rada Gospodarcza i Społeczna ONZ wymienia najważniejsze problemy współczesnego świata, wskazuje rejony ich występowania i ich najważniejsze przyczyny, podaje przykłady działań, które mogą doprowadzić do poprawy sytuacji na świecie wyjaśnia pojęcia: antyglobaliści, alterglobaliści, fundamentalizm.

9