Tarcica rezonansowa iglasta Zamiast Klasy~ W zależności od sposobu przetarcia Grupy. W zależności od przeznaczenia.

Transkrypt

1 UKD' : :681, MATERAŁY NORMA BRANZOWA. BN TARTE Tarcica reznanswa iglasta Zamiast RN -56/ MKiS/O 1,207 Grupa katalgwa X 21 l. WSTĘP 1.1. Przedmit nnny. Przedmitem nrmy )est tarcica reznanswa przeznaczna d wyrbów p ó łfabrykatów na elementy reznujące instrumentów muzycznych Określenia elementów pwierzcltni - wg PN-57/D-OOOl, wad drewna - wg PN-66/ D-OOOO Nrmy związane P~-66/D-OOOO Wady drewna PN-57/D-OOOl Materiały tąrte. Pdział, nazwy i kreślenia PN-58/D Materiały tarte. Pmiar i bliczanie miąższści PN-58/D Fizyczne i mechaniczne własnści drewna. Oznaczanie ciężaru właściweg PN-63/D Drewn reznanswe z iglastych 2.1. Pdział 2. PODZAŁ OZNACZENE drzew Rdzaje. W zależnści d rdzaju drewna rzróżnia się następujące rdzaje tarcicy reznanswej iglastej: świerkwą - św, jdłwą - j Srtymenty. W zależnści d ~tpnia bróbki tarcicę reznanswą dzieli sję na: tarcicę niebrzyn~ną - N, tarcicę jednstrnnie brzynaną ~ O Klasy~ W zależnści d spsbu przetarcia i jakści drewna rzróżnia się dwie klasy jakści: i Grupy. W zależnści d przeznaczenia tarcicę reznanswą dzieli się na grupy kreśl~e w tab!. 1. Tablica l T~"<a Przeznaczenie Symbl grupy pn.,na<rna d p"duk,j' pól-~ fabrykatów na dna reznanswe d DP pianin Tarcica przeżnaczna d prdukcji pół- fabrykatów na dna reznanswe frtepianów Tarcica przeznaczna d prdukcji desz- czułek na płyty górne d gitar i - Tarcica przeznaczna d prdukcji desz- czułek na płyty górne d mandlin d DF Tarcica przeznaczna d prdukcji półfabrykatów na żebrwanie rezna'ns- LP wych den d pianin Tarcica przeznaczna d prdukcji półfabrykatąw na żebrwania den rez-! LF nanswych d frtepianów 2.2. Przykład znaczenia świerkwej tarcic;. reznanswej nieprzynanej klasy, przeznacznej d prdukcji półfabrykatów na dna rez, nanswe pianin; TARqCA REZO~AXSOWA SW-~--DP.' BN-67.' i G M Zjednczenie Prze m l. ~ 'E ów Drzewnych Ustanwina przez Dyrekt~jl ~jedncz ' artaczneg i Wyrbów Drzewnych dnia 10 lilltpada 1967 r. jak nrma bwiązująca w zakresie prdukcj i d dnia l lipcjl 1968 r. (~fn. Pl. nr 17/1967 pz. 349) WVOA WNCTWA NORMALZACV JNE D,uk. W,d. N,m. W..,.. A,k.,d. 0,75 Nakl Zam. 2057/68 Cena zł 3,60

2 2 BN-67/ WYMAGANA 3.1. Wymiary tarcicy reznanswej pdan w tabl. 2. Nazwa srtymentu Przeznaczenie Symbl Deski nie- na deszczułki d budwy brzynane den reznanswych frte- DF pianwych i brzynane na deszczułki d budwy jednstrnnie den reznanswych piani- OP nwych klasy i na i~brwanie reznanswych frtepianwych i pianinwych den na pyty górne gitar LF i LP G na płyty górne 'mandlin M Tablica 2 najmniejgrubść Wymiary najmniejsza szerkść n j gść b ścl k śc i Odchyłki sza długru- szerdługści mm cm m mm mm cm ddatnia (+) 16 S S <ts dwlna u u ' w granicach E: stpniwania u u C!) C!), '2 14' p. '2 '2 <ts Cl S.B~ E: E:... 'tl_ '" ::s <O N 32 - '2 'a p. p..c~'" u u ~... ~ -'" 'u.'" 'a E: <ts 1>D..., ~ ::s 1>D C!),N 19, 30, :a + 1 E:» 41 C!) ,5-0,5 E: Cl ' ~ '2 =l Cl <ts... =l E: E: S 19 '2 'tl S p. 23 ~"".B en ± 30 Cl 36 '2 41 ~ 'tl 49 'tl -3 najwyżej w 10% sztuk 3.2. Jakść drewna. ' D wyrbu tarcicy przeznacznej d prdukcji półfabrykatów pwinn być użyte drewn świerkwe (Picea excelsa) lub jdły (Abies pectinata) wg PN-63/D Struktura drewna Szerkść strefy reznanswej pwinna rk ść 0,5 -;- 4 mm, Zwiększenie lub zmniejszenie się szerkści pszczególnych następujących p sbie słjów rcznych nie pwinn przekraczać dstpniwania 0,5 mm. Wahania w liczbie słjów na dwóch sąsiednich centymetrach prmienia dpuszczalne d 30 % (np. 10 słjów rcznych na 1 cm i 7 słjów rcznych na przyległym cent y- wynsić: metrze), Stsunek przyrstu późneg d wczesa) dla tarcicy niebrzynanej pchdzącej neg w słjach pwinien wynsić 1 : 3, tzn. przyz kłód. średnicy w cieńszym kńcu bez kry rst jesienny (ciemniejszy) nie pwinien być 30 -;- 34 cm - niemniej niż 10 cm p b~ str- większy niż 33 % całej szerkści słja. nach rdzenia, Szerkść słjów rcznych na całej pwierzchni b) dla tarcicy niebrzynanej pchdzącej pwinna być mżliwie równmierna. z kłód średnicy w cieńszym kńcu bez kry pwyże j 34 cm nie mniej niż 12 cm p bu str Klasyfikacja jakściwa nach rdzenia, Pdstawa klasyfikacji. Pdstawą, klasyfikacji c) dla tąrcicy jednstrnnie brzynanej - jak tarcicy reznanswej jest udział wad na w a) i b) z tym, że szerkść strefy reznanswej mierzna jest p jednej strnie rdzenia. grszej płaszczyźnie sztuki z uwzględnieniem jej przeznaczenia Słistść w strefie reznanswej. Słje rczne w strefie reznanswej pwinny mieć sze Granice dpuszczalnści wad drewna w tarcicy reznan8pwej są pdane w tabf. 3.

3 3 Nazwa wad;v drewrna Tablica 3, Granice dpuszczalnści wad w tarcicy reznanswej przeznacznej na DF - dna rezónanswe frtepianów, DP"";" dna reznanswe phinin LF - żebrwanie dna reznanswe frtepianów LP - żebrwanie 'dna reznanswe pianin ---- G - płyty górne gitar, M - pł yty górne mandlin Klasa Klasa Klasa Rdzeń dpuszczalny dpuszczalny Skr ę t włókien.,zawje niedpl).szczalny niedpuszczalne w poprzecznym przebiegu niedpuszczalne włókien niedpuszczalne niedpuszczalny dpuszczalne pprzecznym przebiegu włókien zdrwe, krągłe i walne, Zrśnięte z taczającą tkanką dpuszczalne śred ticy d '3 mm wli.czbie l sęk nil l m dpuszczalne śred- dpuszczalne dpuszczalne nicy d 6 mm w. licz-,.. śred:ni<;y d śre dnicy 6 mm bie 2 sęki na l m 3 inm w liczbie w liczbie 2 sęki 3 sęki pa l m. na l m Pęcherze skrzydlate, smłwe, nadpsute, zepsute i wypadające żywiczne niedopuszczalne dpuszczillne długści 'd 30 mm i szer" rkści 2 mm w liczbie nie większej jak dpuszczalne l sztuka nli l m :niedqpu s zc~lne dpuszczalne dług ś ci d 20 mm i, szer<?j{ści ",2 mm w liczbie l sztuka,na l m 12 sztuki na l m F.alistść włókien dpuszczalna, regularna (nie!lplątana) wyskści fali nie wększej niż 2 mm przy dpuszczalna regularna (nie splątana) przy wyskości fali nie większej niż 2 mm Zakrki, zgnilizna twarda i miękka, czerwień, sinizna, ' chdni~i wadzie niedpuszczalna niedpuszczalna Za sżarzenie dpuszczalne zanikające przy. struganiu ~~~:zczalne zanikające przy sfru- Nienrmalne zabarwienie pchdzenia nierganiczne- ' g niedpuszczalne dpusżczalne d 1,5 mm głębkści nie dpuszczalne dpuszczalne d 1,5 mm głębkści płytkie słneczne dpuszczalne d 1 mm głębkści dpuszczalne d 1 mm głębkści Ol 'u ar ] ar ~ głę bkie nia człwe z przesycha niedptiszczalne dpuszczalne na bu człach długści d łąc zne j niedpuszczalne dpuszczalne na bu człach łącznej długś ci d Uszkdzenia mechaniczne 60 mm 100 mm 1 dpus"lczalne w -rzmiarach j.ak sęki zdrwe 50 mm 70 mm dpuszczalne w rzmiarach jak sęki zdrwe

4 3N-6771U: Skupienie wad. W k,ażdej sztuce tarcicy reznanswej mgą występować jedncześnie wszystkie wymienine w 4lbl. 3 wady dręwna Wymagania fizyk-mechaniczne - wg tabl. 4.. Tablica 4 Ciężar właściwy Mduł drewna zupełnie Stała sprężystści Ew. muzyczna sucheg V {akustyczna) K G/cm 3 kg/cm 2 0,32+ 0,47 ( ) pwyżej Spsób przetarcia. Tarcica pwinna pchdzić z prmieniweg przetarcia kłód (tarcica. nie brzynana) lub ćwiartek (tarcica brzynana jednstrnnie), tzn. ' zachwywać prstpadłść ' słjów rc~nych d płaszczyzny. Dpuszcz.alne dchyłki d prstpadłści wynszą dla klasy: ~ 10,. -:- 25. Pwierzchnia tarcicy pwinna mieć rzaz trakwy, a głębkść. rys nie pwinna przekraczać 1 mm. Niedkładnść przetarcia pchdząca z błądzenia piły (buchtwania) pwinna mieścić się w granicach ± 1 mm. Czła pwinny być praktycznie prstpadłe d si pdłużnej Cechwanie. Każda sztuka tarcicy pwinna mieć umieszczne na bu kńcach na człach, a w braku miejsca na płaszczyznach tuż bk czół następujące znaki: a) symbl grupy wg 2.1.4, b) miesiąc i rk prdukcji, c), klasę jakści wg Znaki pwinny być wyknane niezmywalną farbą lub cechówką. 4. PRZECHOWYWANE TRANSPORT 4.1. Przechwywanie. Tarcica pwinna być przechwywana w miejscu suchym i przewiewnym, zabezpieczającym ją przed działaniempadów atmsferyc:znych raz bezpśrednich prmieni słnecznych wg 'nstrukcji nr, 18-Tp/65~ 4.2. Transprt. Tarcic~ nalezy przewzić krytymi lub krywanymi śrdkami transprtu, zabezpif:~czającymi ją przed wpływ,ami atmsferycznymi. Zaleca się transprt tarcicy W miesiącach zimwych i letnich.' 5. BADANA 5.1. Prgram badań. Tarcicę reznanswą należy pddać badanim: - makrskpwym - badania stuprcentwe, - labratryjnym - badania wyrywkwe, tylk na żądanie dbircy Badania makrskpwe 5.2wl. Rdzaje badań. Każdą sztukę tarcicy reznanswej należy pddać następującym badanim makrskpwym: -'- sprawdzeniu wymiarów, - ::;prawdzeniu struktury drewna, - sprawdzeniu klasyfikacji jakściwej Przygtwanie d badań. D badań makrskpwych tarcica ldtnicza pwinna być rzsrtwana wg wymiarów grubści i grup i ułżna na pdkładkach w ddzielne stsy. D każdeg stsu pwinien być zapewniny swbdny dstęp Opis badań. Sprawdzenie wymiarów i struktury drewna prz,eprwadza się ' nieuzbr0- jnym kiem. przy użyciu przymiaru liniweg lub suwmiarki na, zgdnść z pstanwieniami pdanymi w 3.1, 3.2 i Badania labratryjne Rdzaje badań. Tarcicę reznanswą. która przeszła z wynikiem ddatnim przez badania makrskpwe, na życzenie dbircy należy pddać następującym badanim labratryjnym: - badanie ciężaru właściweg,. - badanie mdułu sprężystści i stałej muzycznej (akustycznej) Pbieranie próbek. D badań labratryjnych należy pbrać na ślep w zależnści d licznści partii próbkę licznści pdanej w tab!. 5 kl. 2.. Tablica 5 Liczba desek 'w partii Liczba desek, którą należy p- brać d próbki sztuk Najwyżs za dpuszczaln'a liczba desek niedbrycb w próbce d pwyżej Z pbranych d próbki śztuk tarcicy ze strefy reznanswej należy wyrbić przez łupanie dwie p~óbki <> wymiarach 30 X 30 X 356 mm d badania ciężaru właściweg i badania mdułu sprężyst~ści. Pbrane próbki, nale ży przesłać d zakładu ' zajmująceg się badaniem fizycznych i mechanicznych własnści drewna. DO badań wymieninych w i ,próbki z labratrium pwinny być dkładnie brbine dq wymiarów pdanych w pisie tych badań.

5 BN S Opis badan Badanie ciężaru wła ciweg przeprwadza się zgdnie z PN-58/D Badanie mdułu sprężystści i stałej muzycznej (akustycznej). Mduł sprężystści przy zginaniu statycznym (przy użyciu dwóch napór) kreśla się na próbkach wymiarach 2 X 2 X X 30 cm, przy czym dległść między śrdkami pdpór pwinna wynsić 24 cm, a między śrdkami napór 8 cm. Pmiar ugięć przeprwadza się za pmcą umcwaneg na próbce deflektmetru z czujni dem. Próbk ę pddaje się bciążeniu kg i dciążeniu d 20 kg, wyknując za każdym razem pmiar strzałki ugięcia. Przyrst bciążenia wynsi 500 kg ± 20% na minutę na ' całą próbkę. Z trzech statnich wie lkści ugięcia blicza się średnią arytmetyczną wartści strzałki ugięcia przy: - wstępnym bciążeniu (20 kg), - przy maksymalnym bciążeniu (60 kg). R óżni ca blicznych w ten spsób wartści daje wielkść strzałki ugięcia w rzpatrywanym przedziale bciążeń. Mduł spr ę żystści (Ew) blicza się w kg/cm 2 wg wzru w którym: p - bciążenie równe różnicy między bciążeniem maksymalnym (P = 60 kg) i bciążenierp. wstępnym (P=20 kg), kg, l - dstęp między pdprami, równy 24 cm, b - szerkść próbki, cm, h - wyskść próbki, cm, f ~ strzałka ugięcia, równa rzmcy między strzałką ugięcia przy bciążeniu maksymalnym i bciążeniu wstępnym, cm. Mduł sprężystści (E w) pwinien być przeli~ czny na 15 ~1c1 wilgtnści (E ulls ) wg wzru EW15 = Ew [l+a(w-15)] kg/cm 2 ] w którym: W - wilgtnść w chwili wyznaczania mdułu sprężystści, %, a ' - współczynnik pprawkwy, r.ówny 0,02. w którym: E w - mduł sprężystści, kg/cm:?:, y - ciężar właściwy, G/<.:ni 3 Stałą muzyczną (akustyczną) (K) należy bli wg wzru czyć Ocena wyników badań. Jeż eli liczba sztuk tarcicy własnściach fizykmechanicznych niższych niż pdan w 3.5 przekrczy liczby pdane w tabl. 5 kl. 3, t partię należy uznać za niezgdną z wymaganiami nrmy. W przypadku przeciwnym partię tarcicy należy uznać ze względu na badania labratryjne za zgdną z wymaganiami nrmy Pstępwanie 'l. partią niezgdną z wymaganiami nrmy. Partię uznaną za niezgdną ze względu na badania labratryjne należy przesrtwać i pddać badanim pwtórnym, które są stateczne Pmiar i bliczanie miąższści. Pmia' i bliczanie m' ątszści tarcicy wyknuje się wg PN-58/D z dkładnścią przyjęteg stpniwania i z zachwaniem dpuszczalnych dchyłek zgdnie z tabl. 2. Części mniejszych d przyjętych w stpniwaniu nie bierze się pd uwagę z wyjątkiem wymiarów wynikających z zamówień specjalnych. W przypadku redukcji wymiarów części wadliwe d bliczenia miąższści n ależy przyjmwać wymiary p z!edukwaniu. KONEC /

6