Program działań na rzecz osób niepełnosprawnych w powiecie gostyńskim

Transkrypt

1 Załącznik Nr do uchwały Nr VIII/57/07 Rady Powiatu Gostyńskiego z dnia 28 czerwca 2007 r. Program działań na rzecz osób niepełnosprawnych w zakresie rehabilitacji społecznej, rehabilitacji zawodowej i zatrudniania oraz przestrzegania praw osób niepełnosprawnych w powiecie gostyńskim w latach Gostyń

2 SPIS TREŚCI I. Wyjaśnienia wstępne str. 3 II. Problem niepełnosprawności w powiecie gostyńskim str. 6 III. Założenia ogólne str. 18 IV. Program działań na rzecz osób niepełnosprawnych w zakresie rehabilitacji społecznej, rehabilitacji zawodowej i zatrudniania oraz przestrzegania praw osób niepełnosprawnych w powiecie gostyńskim w latach str. 23 V. Wykaz instytucji i organizacji na terenie powiatu gostyńskiego służących pomocą osobom niepełnosprawnym str. 37 2

3 I. WYJAŚNIENIA WSTĘPNE I. Powiat, jako jednostka samorządu terytorialnego, wykonuje szereg zadań związanych ze wspieraniem niepełnosprawnych mieszkańców. Osoby niepełnosprawne jako członkowie społeczności powiatowej na równi ze wszystkimi doświadczają zmian, jakie dokonują się w Polsce w ostatnich latach, ale nie są w stanie na równi z innymi bez odpowiedniej pomocy przystosować się optymalnie i szybko do zmieniających się realiów życia, a co za tym idzie w pełni odnaleźć się w nowej, często mało przyjaznej rzeczywistości. Osoby niepełnosprawne to grupa społeczna szczególnie zagrożona marginalizacją, narażona na wykluczenie społeczne, stąd potrzebująca zewnętrznego wsparcia. Wsparcie to wymaga całościowego podejścia, kompleksowej polityki ze strony państwa, jak również odpowiednich działań na szczeblu powiatowym, będących przedmiotem niniejszego opracowania. Istotą Programu działań na rzecz osób niepełnosprawnych w zakresie rehabilitacji społecznej, rehabilitacji zawodowej i zatrudniania oraz przestrzegania praw osób niepełnosprawnych w powiecie gostyńskim w latach , zwanego dalej powiatowym programem działań na rzecz osób niepełnosprawnych, jest stworzenie odpowiednich lokalnych warunków oraz zagwarantowanie i udzielanie osobom niepełnosprawnym takiej indywidualnej pomocy, która umożliwi maksymalne wykorzystanie ich potencjalnych możliwości i zdolności dla osiągnięcia jak największej życiowej samodzielności i aktywności. Powiatowy program działań na rzecz osób niepełnosprawnych określa zadania samorządu powiatu gostyńskiego w zakresie działań na rzecz osób niepełnosprawnych zmierzające do pełnego indywidualnego rozwoju i zaspokajania potrzeb osób niepełnosprawnych we wszystkich sferach i na każdym etapie życia, gwarantujące pełne uczestnictwo tych osób w życiu społecznym. Założeniem tego dokumentu jest wyrównywanie szans osób niepełnosprawnych mieszkańców powiatu gostyńskiego w życiu społecznym poprzez tworzenie systemu zapewniającego możliwości zatrudniania osób niepełnosprawnych, tworzenie systemu pomocy rodzinom osób niepełnosprawnych, tworzenie równych szans edukacyjnych dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej, zapewnianie 3

4 właściwej pomocy medycznej osobom niepełnosprawnym, zapewnienie kontroli przestrzegania prawa wobec osób niepełnosprawnych oraz stworzenie osobom niepełnosprawnym warunków do udziału w różnych formach życia społecznego. Koniecznym warunkiem poprawy sytuacji osób niepełnosprawnych w powiecie gostyńskim jest rzeczywista współpraca wszystkich zainteresowanych instytucji i podmiotów. Pełnej realizacji zamierzeń programu działań na rzecz osób niepełnosprawnych służą podjęte w fazie jego przygotowywania szerokie konsultacje społeczne, jak również przestrzeganie procesu monitoringu i ewaluacji realizowanych zadań. Program poddano pod konsultacje specjalistów z dziedziny niepełnosprawności: przedstawicieli wybranych instytucji polityki społecznej i pomocy społecznej oraz organizacji pozarządowych, działających w obszarze pomocy społecznej na terenie powiatu gostyńskiego. Program został wypracowany w oparciu o diagnozę problemów i potrzeb środowiska osób niepełnosprawnych w powiecie gostyńskim i analizę zasobów powiatu w zakresie pomocy osobom niepełnosprawnym, stanowiącą integralną część niniejszego dokumentu. Opracowanie programu działań na rzecz osób niepełnosprawnych przez samorząd powiatowy oraz współpracujące z nim instytucje i organizacje pozarządowe pozwala na przygotowanie adekwatnych i celowych działań, które szybciej i pełniej pozwolą na zaspokojenie potrzeb osób niepełnosprawnych na terenie powiatu gostyńskiego. Pomoc osobom niepełnosprawnym, zamieszkującym nasz powiat, dzięki przyjęciu do realizacji programu działań na rzecz osób niepełnosprawnych, staje się jednym z kluczowych celów strategicznych, przyjętych przez Zarząd i Radę Powiatu Gostyńskiego. II. Program działań na rzecz osób niepełnosprawnych w zakresie rehabilitacji społecznej, rehabilitacji zawodowej i zatrudniania oraz przestrzegania praw osób niepełnosprawnych w powiecie gostyńskim w latach opracował zespół pod kierunkiem Mirosława Sobkowiaka, dyrektora Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Gostyniu, w składzie: Alicja Data Urszula Janiszewska - Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Gostyniu, Towarzystwo Przyjaciół Dzieci - Powiatowy Urząd Pracy w Gostyniu 4

5 Agnieszka Krauze - Wydział Oświaty, Spraw Społecznych i Zarządzania Kryzysowego Starostwa Powiatowego w Gostyniu Violetta Kolendowicz - Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Gostyniu, Stowarzyszenie Dziecko Justyna Krzyżostaniak - Powiatowy Urząd Pracy w Gostyniu Ewa Pawłowska - Powiatowy Urząd Pracy w Gostyniu Jan Rogala - Towarzystwo Osób Niepełnosprawnych Małgorzata Walczak - Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych Umysłowo Nie Sami, Dom Pomocy Społecznej w Chwałkowie Monika Wojtkowiak - Powiatowy Urząd Pracy w Gostyniu 5

6 II. PROBLEM NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI W POWIECIE GOSTYŃSKIM /Opracowano na podstawie danych z Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego w Poznaniu, Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Gostyniu, Powiatowego Urzędu Pracy w Gostyniu, Starostwa Powiatowego w Gostyniu, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności, ośrodków pomocy społecznej z terenu powiatu gostyńskiego oraz Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Poznaniu./ I. W społeczeństwach krajów Unii Europejskiej około 14 % populacji to osoby niepełnosprawne. W Polsce ten wskaźnik jest na podobnym poziomie. Ale według ekspertyzy Banku Światowego (E.S.Anders, T. Heopengordner, Bank Światowy, grudzień 2001) Polska zajmuje czołowe miejsce wśród krajów europejskich, biorąc pod uwagę stosunek ilości osób niepełnosprawnych do ogółu ludności. Problem niepełnosprawności staje się więc priorytetowym zagadnieniem w kształtowaniu polityki społecznej naszego kraju. 5,5 miliona mieszkańców Polski to osoby niepełnosprawne (14,3% ogółu ludności kraju, czyli co 7 osoba). Według prognozy Głównego Urzędu Statystycznego liczba ta w najbliższych latach ulegnie zwiększeniu (w 2010 r. do 6 milionów). W województwie wielkopolskim 16 % mieszkańców to osoby niepełnosprawne (525, 1 tys.). Na tle innych województw Wielkopolska zajmuje dość wysokie, czwarte miejsce pod względem liczby osób niepełnosprawnych w stosunku do ogółu mieszkańców (regiony o najwyższych wskaźnikach to województwa: lubelskie, małopolskie i lubuskie). Problem niepełnosprawności bezpośrednio dotyka więcej niż co trzecie gospodarstwo domowe miejskie i co czwarte wiejskie. II. Niepełnosprawność to naruszenie lub uszkodzenie sprawności psychofizycznej, które prowadzi do stanu określonego jako ograniczenie funkcjonale lub ograniczenie aktywności życiowej człowieka. Jej przyczyny mogą być trojakiego rodzaju: wady wrodzone, przewlekłe choroby oraz nagłe wydarzenia wypadki, urazy, zatrucia. 6

7 1. Liczba osób niepełnosprawnych w powiecie gostyńskim i gminach wchodzących w jego skład /stan w dniu / Jednostka samorządu terytorialnego Powierzchnia Liczba mieszkańców Liczba osób niepełnosprawnych Procentowy wskaźnik liczby osób niepełnosprawnych do ogółu mieszkańców powiat gostyński 810,3 km ,49 % gmina Borek Wielkopolski gminy miejsko - wiejskie 127,6 km ,91 % gmina Gostyń 136,9 km ,72 % gmina Krobia 129,6 km ,54 % gmina Pogorzela 96,5 km ,78 % gmina Poniec 132,3 km ,20 % gminy wiejskie gmina Pępowo 86,7 km ,88 % gmina Piaski 100,8 km ,20 % 7

8 2. Niepełnosprawni w powiecie gostyńskim charakterystyka ogólna Za osobę niepełnosprawną uważa się osobę z naruszoną sprawnością organizmu trwale (lub okresowo), która utrudnia bądź ogranicza zdolność do pracy i wypełniania ról społecznych, jeżeli uzyskała orzeczenie: a) o zakwalifikowaniu przez zespół ds. orzekania o niepełnosprawności do jednego ze stopni niepełnosprawności: - znacznego, - umiarkowanego, - lekkiego. b) o niezdolności do pracy orzeczonej przez lekarza orzecznika ZUS: - orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji, - orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy, - orzeczenie o częściowej niezdolności do pracy. c) o zakwalifikowaniu do osób niepełnosprawnych przez zespół ds. orzekania o niepełnosprawności w przypadku dzieci do 16 roku życia. Dzieci do 16 roku życia uznaje się za niepełnosprawne, bądź nie, ale nie zalicza się ich do stopni niepełnosprawności (choć uznaje się, że ich niepełnosprawność równa jest stopniowi znacznemu) r r. Liczba mieszkańców powiatu gostyńskiego w tym: - osoby niepełnosprawne: ogółem osoby niepełnosprawne powyżej 16 roku życia w tym: - ze znacznym stopniem niepełnosprawności z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności z lekkim stopniem niepełnosprawności w tym: - mężczyźni kobiety dzieci w wieku do 16 lat Liczba dzieci niepełnosprawnych (do 16 roku życia) - wynosi 5 % ogólnej liczby dzieci w powiecie gostyńskim. 8

9 Rehabilitacja zawodowa III. Niepełnosprawni w powiecie gostyńskim na rynku pracy /dane GUS/ 1999 r r. Liczba mieszkańców powiatu gostyńskiego Osoby niepełnosprawne pracujące: ogółem w tym: - w zakładach pracy chronionej w zakładach aktywności zawodowej na otwartym rynku pracy prowadzący działalność rolniczą prowadzący działalność gospodarczą Osoby niepełnosprawne bezrobotne w tym: - ze znacznym stopniem niepełnosprawności z umiarkowanym stopniem z lekkim stopniem Osoby niepełnosprawne poszukujące pracy w tym: - ze znacznym stopniem niepełnosprawności z umiarkowanym stopniem z lekkim stopniem Rehabilitacja zawodowa pozwala osobom niepełnosprawnym na polepszenie sytuacji materialnej, a co za tym idzie umożliwienie zaspokojenia podstawowych potrzeb we własnym zakresie. Ponadto jest szansą na aktywne uczestnictwo w życiu społecznym, samorealizację, zapobieganie zjawisku izolacji. Celem rehabilitacji zawodowej jest ułatwienie osobie niepełnosprawnej uzyskania odpowiedniego zatrudnienia i awansu zawodowego, poprzez umożliwienie jej korzystania z poradnictwa zawodowego, szkolenia zawodowego i pośrednictwa pracy. powiatu dotyczące pracy i poradnictwa zawodowego dla osób niepełnosprawnych, ich szkolenie oraz przekwalifikowanie są realizowane przez Powiatowy Urząd Pracy. 9

10 Zestawienie osób niepełnosprawnych, zarejestrowanych jako bezrobotne i poszukujące pracy w Powiatowym Urzędzie Pracy w Gostyniu r r. BEZROBOTNI POSZUKUJĄCY POSZUKUJĄCY BEZROBOTNI PRACY PRACY Ogółem Kobiety Ogółem Kobiety Ogółem Kobiety Ogółem Kobiety Stopień niepełnosprawności - znaczny 1 * 2 * 1 * 15 * - umiarkowany 21 * 14 * 22 * 15 * - lekki 94 * 7 * 86 * 2 * Razem Wiek w latach i więcej Razem Wykształcenie -wyższe policealne i średnie zawodowe średnie ogólnokształcące zasadnicze zawodowe podstawowe i niepełne podstawowe Razem Czas pozostawania bez pracy w miesiącach - do powyżej Razem * - brak danych 10

11 Liczba osób niepełnosprawnych, które skorzystały z różnych forma wsparcia w Powiatowym Urzędzie Pracy w Gostyniu w latach 2005 i 2006 a) liczba osób niepełnosprawnych korzystających z aktywizacji w ramach spotkań z doradcą zawodowym 2005 r r. Liczba osób niepełnosprawnych Liczba osób niepełnosprawnych Ogółem w tym kobiet Ogółem w tym kobiet b) aktywizowanie osób niepełnosprawnych w ramach prac interwencyjnych 2005 r r. Liczba osób niepełnosprawnych Liczba osób niepełnosprawnych Ogółem w tym kobiet Ogółem w tym kobiet c)aktywizowanie niepełnosprawnych absolwentów - liczba osób skierowanych na staż 2005 r r. Liczba osób niepełnosprawnych Liczba osób niepełnosprawnych Ogółem w tym kobiet Ogółem w tym kobiet d) szkolenia dla osób bezrobotnych i poszukujących pracy 2005 r r. Liczba osób niepełnosprawnych Liczba osób niepełnosprawnych Ogółem w tym kobiet Ogółem w tym kobiet e) Liczba ofert pracy dla osób niepełnosprawnych 2005 r r. Liczba ofert Liczba ofert

12 Wykorzystanie środków PFRON na zadania z zakresu rehabilitacji zawodowej w latach 2005 i 2006 a) pożyczki na rozpoczęcie działalności gospodarczej lub rolniczej 2005 r r. Liczba pożyczek Kwota łączna Liczba pożyczek Kwota łączna zł brak wniosków - b) zwrot kosztów poniesionych przez pracodawców w związku z organizacją nowych lub przystosowaniem istniejących stanowisk pracy 2005 r r. Liczba dofinansowań Kwota łączna Liczba dofinansowań Kwota łączna zł zł c) Zwrot kosztów szkoleń realizowanych przez pracodawców dla niepełnosprawnych pracowników 2005 r r. Liczba dofinansowań Kwota łączna Liczba dofinansowań Kwota łączna brak wniosków zł Rehabilitacja społeczna IV. z zakresu rehabilitacji społecznej osób niepełnosprawnych w ramach zadań własnych powiatu są realizowane przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie i inne jednostki organizacyjne powiatu. Rehabilitacja społeczna, której celem jest umożliwienie osobom niepełnosprawnym uczestnictwa w życiu społecznym, realizowana jest poprzez prowadzenie działań, w szczególności o charakterze organizacyjnym, technicznym, rehabilitacyjnym, psychologicznym, edukacyjnym i integracyjnym. Niektóre zadania z zakresu rehabilitacji społecznej osób niepełnosprawnych wykraczają poza zadania własne powiatu i są realizowane przez organizacje pozarządowe z ich własnej inicjatywy, często przy wykorzystaniu pozyskanych przez nie środków zewnętrznych. 12

13 1. Likwidacja barier architektonicznych w miejscu zamieszkania osób niepełnosprawnych. Likwidacja barier architektonicznych Rok razem w tym dla w tym dla łączna kwota dofinansowań dorosłych dzieci 2004 r zł 2005 r zł 2006 r zł 2. Likwidacja barier w komunikowaniu się /np. zakup sprzętu komputerowego, zestawów telefonicznych/. Likwidacja barier w komunikowaniu się Rok razem w tym dla w tym dla łączna kwota dofinansowań dorosłych dzieci 2004 r zł 2005 r zł 2006 r zł 3. Dofinansowanie do kosztów uczestnictwa w turnusach rehabilitacyjnych Dofinansowanie do wyjazdów na turnusy rehabilitacyjne Rok razem w tym dla dorosłych w tym dla dzieci w tym dla opiekunów łączna kwota dofinansowań 2004 r zł 2005 r zł 2006 r zł 4. Dofinansowanie do zakupów przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych /np. aparaty słuchowe, wózki inwalidzkie, parapodia, protezy, pionizatory, szkła korekcyjne/. Dofinansowanie do zakupów przedmiotów ortopedycznych Rok razem w tym dla w tym dla łączna kwota dofinansowań dorosłych dzieci 2004 r zł 2005 r zł 2006 r zł 13

14 5. Dofinansowanie do sportu, rekreacji, turystyki i kultury osób niepełnosprawnych / realizowane przez organizacje pozarządowe, działające na rzecz osób niepełnosprawnych/. Dofinansowanie sportu, rekreacji, turystyki i kultury Rok liczba dofinansowanych działań łączna kwota dofinansowań organizacji pozarządowych 2004 r zł 2005 r zł 2006 r zł 6. Liczba osób z gmin powiatu gostyńskiego korzystająca z usług DPS-ów powiatu gostyńskiego. Gmina Razem DPS DPS DPS DPS pochodzenia Chumiętki Chwałkowo Rogowo Zimnowoda Borek Gostyń Krobia Piaski Pępowo Poniec Pogorzela Razem Liczba uczestników Warsztatów Terapii Zajęciowej w Piaskach Gmina Gmina Gmina Borek Gmina Gmina Razem Gostyń Piaski Wlkp. Pogorzela Pępowo Liczba udzielonych porad osobom niepełnosprawnym, ich opiekunom i rodzinom Rok Liczba udzielonych porad Liczba udzielonych pomocy w redagowaniu podań i pism 2004 r r r

15 9. Liczba wydanych kart parkingowych dla osób niepełnosprawnych, upoważniających do nieprzestrzegania niektórych znaków drogowych np. zakazu postoju i zatrzymywania się. Rok Liczba wydanych kart parkingowych 2004 r r r. 149 V. 1. Instytucje wsparcia na terenie powiatu gostyńskiego Lp. Typ Liczba 1 powiatowe centrum pomocy rodzinie 1 2 ośrodki pomocy społecznej 7 3 domy pomocy społecznej 4 4 warsztaty terapii zajęciowej 1 5 środowiskowe domy samopomocy 2 6 wypożyczalnie sprzętu rehabilitacyjnego 3 7 punkty pomocy rzeczowej 9 8 punkty wsparcia dla osób niepełnosprawnych i ich rodzin 1 9 telefony zaufania 1 10 powiatowy zespół ds. orzekania o niepełnosprawności 1 11 organizacje pozarządowe działające na rzecz osób niepełnosprawnych Placówki edukacyjne dla dzieci i młodzieży Lp. Typ Liczba 1 przedszkola 12 2 w tym: - z oddziałami integracyjnymi specjalne 0 15

16 4 szkoły podstawowe 28 5 w tym: - z oddziałami integracyjnymi specjalne 1 7 gimnazja i szkoły ponadgimnazjalne 18 8 w tym: - z oddziałami integracyjnymi specjalne 1 3. Chroniony rynek pracy Lp. Typ Liczba 1 zakład pracy chronionej 5 2 zakład aktywności zawodowej 0 VI. Potrzeby zgłaszane przez osoby niepełnosprawne /Na podstawie badań Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Gostyniu i Powiatowego Urzędu Pracy w Gostyniu w badaniu wzięło udział 1009 osób niepełnosprawnych i ich opiekunów/ Lp. Zgłaszane potrzeby Wsparcie finansowe osób niepełnosprawnych i ich rodzin; 1. zasiłki opiekuńcze i inne; renty socjalne; dofinansowania do wyjazdów na turnusy rehabilitacyjne, likwidacji barier w miejscu zamieszkania, zakupów leków i środków ortopedycznych i pomocniczych 2. Poradnictwo prawne; pomoc w redagowaniu podań i wniosków; pomoc w kontaktach z instytucjami i urzędami 3. Integracja ze środowiskiem; zmiana świadomości społeczności lokalnej wobec osób niepełnosprawnych 4. Likwidacja barier w miejscach publicznych; przystosowanie komunikacji publicznej do osób niepełnosprawnych; uruchomienie wystarczających połączeń z rejonami wiejskimi Poziom odczuwania potrzeb 67 % 48 % 44 % 41 % 16

17 5. Odpowiednie zatrudnienie; zatrudnienie w zakładach pracy chronionej i zakładach aktywności zawodowej; zmiana stosunku pracodawców do osób niepełnosprawnych; 39 % pomoc w znalezieniu miejsca pracy; szkolenia zawodowe i przekwalifikowujące; doradztwo zawodowe 6. Środowiskowe wsparcie; miejsca w warsztatach terapii zajęciowej i środowiskowych domach samopomocy; ośrodek rehabilitacyjno terapeutyczny; usługi opiekuńcze; 38 % poradnictwo rehabilitacyjne i psychologiczne; grupy wsparcia; wypożyczalnia sprzętu rehabilitacyjnego 7. Zmiana prawa na korzyść osób niepełnosprawnych 32 % 8. Zapewnienie całodobowej opieki w domach pomocy społecznej 10 % 9. Mieszkania chronione i treningowe 7 % 10. Szkoły zawodowe i średnie specjalne i integracyjne 6 % Powyższe wyniki badania potrzeb środowiska osób niepełnosprawnych powiatu gostyńskiego są zgodne z problemami występującymi w obszarze niepełnosprawności ujawnionymi w Narodowym Spisie Powszechnym z 2002 roku. Respondenci z całego kraju wskazali jako najważniejsze: - bariery utrudniające osobom niepełnosprawnym wyrównanie szans w dostępie do normalnego funkcjonowania, a w tym przede wszystkim do pracy, - sprawy związane z rehabilitacją i zaopatrzeniem w sprzęt rehabilitacyjny i ortopedyczny, - nierównomierna sieć placówek obsługujących obszar niepełnosprawności. Wskazywana najczęściej przez niepełnosprawnych powiatu gostyńskiego potrzeba wsparcia finansowego też znalazła potwierdzenie w ogólnopolskich danych Głównego Urzędu Statystycznego. Zgodnie z danymi statystycznymi dla całego kraju poczucie zagrożenia biedą częściej występuje w gospodarstwach z osobą niepełnosprawną 22 % - niż w pozostałych gospodarstwach 17,2 %. 17

18 III. ZAŁOŻENIA OGÓLNE I. Zespół opracowujący projekt Powiatowego programu działań na rzecz osób niepełnosprawnych przyjął, że niepełnosprawność jest uznawana za jeden z głównych problemów społecznych, ze względu na jego rozmiary, powszechność występowania oraz konsekwencje indywidualne i społeczne, jakie za sobą niesie. Dotyczy ludzi w różnym wieku, ograniczając lub uniemożliwiając im korzystanie w pełni z dobrodziejstw życia społecznego oraz przysługujących każdemu obywatelowi praw. Pozostawienie osób dotkniętych tym problemem oraz ich rodzin samym sobie prowadzi do ich społecznego wykluczenia. Oznacza to sytuację, która uniemożliwia lub w sposób znaczący utrudnia jednostkom lub grupom pełnienie społecznie akceptowanych ról, korzystanie z istniejącej infrastruktury i dóbr publicznych oraz zdobywanie dochodów w sposób godny. Na trudną sytuację życiową osób niepełnosprawnych składa się wiele czynników, w tym między innymi (zgodnie z wynikami badań statystycznych GUS): a) trudna sytuacja ekonomiczna większości gospodarstw domowych osób niepełnosprawnych, która dodatkowo w odczuciu tychże znacznie się pogorszyła w okresie ostatnich trzech lat; problem ten uwidacznia się zwłaszcza w przypadku osób starszych; b) znaczna bierność na rynku pracy wśród osób niepełnosprawnych, których stopień niepełnosprawności ani wiek nie wykluczają podjęcia pracy; bierność ta najczęściej tłumaczona jest brakiem pracy dla osób niepełnosprawnych, co może wskazywać na małą otwartość pracodawców na zatrudnianie pracowników w tej grupie poszukujących pracy; c) ograniczona wiedza wśród osób niepełnosprawnych i ich opiekunów na temat instytucji, których celem jest niesienie pomocy tej grupie, przysługujących im form wsparcia (w tym finansowego), a także praw osób niepełnosprawnych; d) niski stopień zorganizowania i zintegrowania środowiska osób niepełnosprawnych i ich rodzin. 18

19 Na całym świecie podejmowane są różnego rodzaju działania, których celem jest minimalizowanie skutków tego zjawiska oraz zapobieganie jego powstawaniu. Tworzone są także różnego rodzaju akty prawne chroniące interesy tej grupy ludzi oraz określające ich prawa i uprawnienia. W Polsce jednym z podstawowych dokumentów z tego zakresu jest uchwała Sejmu RP z dnia 1 sierpnia 1997 roku, Karta Praw Osób Niepełnosprawnych. W dokumencie tym określone zostały prawa osób niepełnosprawnych do: a) dostępu do dóbr i usług umożliwiających pełne uczestnictwo w życiu społecznym, b) dostępu do leczenia i opieki medycznej, wczesnej diagnostyki, rehabilitacji i edukacji leczniczej, a także do świadczeń zdrowotnych uwzględniających rodzaj i stopień niepełnosprawności, w tym do zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze, sprzęt rehabilitacyjny, c) dostępu do wszechstronnej rehabilitacji mającej na celu adaptację społeczną, d) nauki w szkołach wspólnie ze swymi pełnosprawnymi rówieśnikami, jak również do korzystania ze szkolnictwa specjalnego lub edukacji indywidualnej, e) pomocy psychologicznej, pedagogicznej i innej pomocy specjalistycznej umożliwiającej rozwój, zdobycie lub podniesienie kwalifikacji ogólnych i zawodowych, f) zatrudnienia na otwartym rynku pracy zgodnie z kwalifikacjami, wykształceniem i możliwościami oraz korzystania z doradztwa zawodowego i pośrednictwa, a gdy niepełnosprawność i stan zdrowia tego wymaga - prawo do pracy w warunkach dostosowanych do potrzeb niepełnosprawnych, g) zabezpieczenia społecznego uwzględniającego konieczność ponoszenia zwiększonych kosztów wynikających z niepełnosprawności, jak również uwzględnienia tych kosztów w systemie podatkowym, h) życia w środowisku wolnym od barier funkcjonalnych, w tym: - dostępu do urzędów, punktów wyborczych i obiektów użyteczności publicznej, - swobodnego przemieszczania się i powszechnego korzystania ze środków transportu, - dostępu do informacji, - możliwości komunikacji międzyludzkiej, i) posiadania samorządnej reprezentacji swego środowiska oraz do konsultowania z nim wszelkich projektów aktów prawnych dotyczących osób niepełnosprawnych, j) pełnego uczestnictwa w życiu publicznym, społecznym, kulturalnym, artystycznym, sportowym oraz rekreacji i turystyce odpowiednio do zainteresowań i potrzeb. 19

20 Oprócz Karty Praw Osób Niepełnosprawnych podstawami Programu działań na rzecz osób niepełnosprawnych w powiecie gostyńskim są: 1. Strategia Rozwoju Kraju na lata zakładająca podniesienie poziomu i jakości życia mieszkańców Polski: poszczególnych obywateli i rodzin. 2. Strategia rozwoju województwa wielkopolskiego do 2020 roku zakładająca poprawę jakości przestrzeni województwa, systemu edukacji, rynku pracy, gospodarki oraz sfery społecznej, skutkującą wzrostem poziomu życia mieszkańców oraz wynikające z niej założenia Strategii Rozwoju Pomocy Społecznej w Województwie Wielkopolskim, takie jak: - rozwój gminnych i powiatowych specjalistycznych placówek pomocy społecznej świadczących różnorodne usługi socjalne wynikające z potrzeb społeczności lokalnej, - zwiększenie aktywności społeczności lokalnych oraz zmniejszenie negatywnych skutków problemów społecznych. 3. Program wyrównywania szans osób niepełnosprawnych i przeciwdziałania ich wykluczeniu społecznemu oraz pomocy w realizacji zadań na rzecz zatrudniania osób niepełnosprawnych w województwie wielkopolskim , zakładający: a) stworzenie osobom niepełnosprawnym warunków do samodzielnego życia w rodzinie i środowisku lokalnym, b) aktywizowanie społeczności lokalnych do działań na rzecz osób niepełnosprawnych. 4. Strategia zrównoważonego rozwoju powiatu gostyńskiego, w szczególności zawarty w niej Program rozwoju społecznego, zakładający zapewnienie poczucie bezpieczeństwa mieszkańcom powiatu gostyńskiego, w szczególności osobom niepełnosprawnym. 5. Podstawę prawną stanowi Ustawa z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 123, poz. 77, z późn.zm.), w szczególności art. 35a określający m.in., że do zadań powiatu należy opracowywanie i realizacja powiatowego programu działań na rzecz osób niepełnosprawnych w zakresie: a) rehabilitacji społecznej, b) rehabilitacji zawodowej i zatrudniania, c) przestrzegania praw osób niepełnosprawnych 20

21 II. Powiatowy program działań na rzecz osób niepełnosprawnych powinien być traktowany jako jeden z programów operacyjnych (wykonawczych) Strategii zrównoważonego rozwoju powiatu gostyńskiego. Jest to jednak specyficzny program operacyjny, usytuowany w aparacie wykonawczym Strategii inaczej niż pozostałe programy. Podczas gdy z reguły programy operacyjne realizują poszczególne główne cele Strategii, Powiatowy program działań na rzecz osób niepełnosprawnych nie realizuje żadnego odrębnego celu głównego Strategii, lecz wybrany zespół celów szczegółowych, będących fragmentami różnych celów głównych Strategii. Powstaje więc program operacyjny integrujący działania na rzecz niepełnosprawnych pochodzące z różnych obszarów. Takie podejście metodologiczne przy konstruowaniu Programu ma uzasadnienie merytoryczne w fundamentalnej zasadzie integracji społecznej niepełnosprawnych. W myśl tej zasady błędem byłoby wyizolowywanie w ramach Strategii tematyki niepełnosprawności w postaci odrębnego celu strategicznego. Wręcz przeciwnie: należy dążyć do tego, aby poszczególne problemy niepełnosprawnych były traktowane jako integralne części szerokiego spojrzenia na te problemy w odniesieniu do wszystkich mieszkańców powiatu gostyńskiego, wśród których są też niepełnosprawni. Takie integrujące, horyzontalne podejście reprezentuje niniejszy Powiatowy program działań na rzecz osób niepełnosprawnych. Ze względu na złożoność działań dotyczących osób niepełnosprawnych przyjęto dziewięcioletni horyzont czasowy przy konstruowaniu programu, żeby uniknąć konieczności jego częstych aktualizacji. Horyzont ten jest zgodny z ramami czasowymi Strategii rozwoju kraju, ustalonymi odpowiednio do obecnego czasu programowania działań Unii Europejskiej, której fundusze mogą stanowić znaczący wkład w sfinansowanie działań Powiatowego programu działań na rzecz osób niepełnosprawnych. III. Powiatowy program działań na rzecz osób niepełnosprawnych ma na celu polepszenie jakości życia osób niepełnosprawnych poprzez usuwanie wymienionych wcześniej barier. Zawiera on charakterystykę środowiska osób niepełnosprawnych, sformułowanie celu głównego programu, celów strategicznych i operacyjnych oraz konkretne zadania, pozwalające na realizację przyjętych celów. 21

22 W celu wykonania poszczególnych celów Powiatowego programu działań na rzecz osób niepełnosprawnych przewiduje się opracowywanie i wdrażanie szczegółowych programów i procedur opisujących działania stanowiące rozwinięcie zadań wynikających z Powiatowego programu. IV. Finansowanie realizacji zadań Powiatowego programu działań na rzecz osób niepełnosprawnych /potencjalne źródła/: a) budżet powiatu gostyńskiego, b) środki Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, będące w dyspozycji powiatu, c) budżety samorządów gminnych, d) budżet państwa, będący w dyspozycji Wojewody Wielkopolskiego, e) budżet samorządu województwa wielkopolskiego, f) fundusze strukturalne Unii Europejskiej - programy operacyjne krajowe i Wielkopolski Regionalny Program Operacyjny na lata , g) środki własne organizacji pozarządowych, h) granty konkursów krajowych. V. Monitorowanie i ewaluacja Powiatowego programu działań na rzecz osób niepełnosprawnych. Program poddany będzie monitorowaniu, polegającemu na systematycznym zbieraniu oraz analizowaniu ilościowych i jakościowych informacji na temat jego realizacji w aspekcie finansowym i rzeczowym. Monitorowanie ma na celu zapewnienie prawidłowości realizacji programu, bieżące wykrywanie nieprawidłowości oraz ich korygowanie. Ewaluacja programu to ocena jakości realizacji programu (jego faktycznych efektów) w stosunku do założeń. Odnosi się to do efektów długoterminowych, zawartych w celach programu. Na ocenę programu znaczący wpływ ma czynnik społeczny ocena środowisk osób niepełnosprawnych. Zadanie monitorowania programu oraz jego ewaluacji przypada Powiatowemu Centrum Pomocy Rodzinie w Gostyniu, Powiatowemu Urzędowi Pracy w Gostyniu oraz Wydziałowi Oświaty, Spraw Społecznych i Zarządzania Kryzysowego Starostwa Powiatowego w Gostyniu. 22

23 IV. PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W ZAKRESIE REHABILITACJI SPOŁECZNEJ, REHABILITACJI ZAWODOWEJ I ZATRUDNIANIA ORAZ PRZESTRZEGANIA PRAW OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE GOSTYŃSKIM W LATACH CEL GŁÓWNY PROGRAMU Poprawa warunków życia osób niepełnosprawnych w powiecie gostyńskim oraz ich dostępu do rehabilitacji społecznej i zawodowej CELE STRATEGICZNE 1. Stwarzanie warunków dla podniesienia kwalifikacji zawodowych osób niepełnosprawnych i zwiększanie działań sprzyjających aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych. 2. Kształtowanie postaw społecznych, sprzyjających integracji osób niepełnosprawnych i realizacji ich potrzeb. 3. Stwarzanie osobom niepełnosprawnym warunków do samodzielnego życia w rodzinie i środowisku lokalnym. 4. Wzrost efektywności wsparcia dla osób niepełnosprawnych w zakresie rehabilitacji społecznej. 23

24 5. Rozwijanie systemu opieki całodobowej i dziennej jako wsparcia dla osób niepełnosprawnych i ich rodzin. 6. Integracja działań podmiotów wspierających osoby niepełnosprawne oraz aktywizacja społeczności lokalnych do działań na rzecz osób niepełnosprawnych. 1. Stwarzanie warunków dla podniesienia kwalifikacji zawodowych osób niepełnosprawnych i zwiększanie działań sprzyjających aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych. Cel operacyjny 1.1 Prowadzenie przez Powiatowy Urząd Pracy w Gostyniu i organizacje pozarządowe pośrednictwa pracy dla osób niepełnosprawnych Pozyskiwanie informacji o ofertach pracy we współpracy z pracodawcami, a także informowanie osób niepełnosprawnych bezrobotnych i poszukujących pracy o aktualnej sytuacji i przewidywanych zmianach na rynku pracy oraz o usługach pośrednictwa pracy w państwach Unii Europejskiej Wsparcie osób niepełnosprawnych usługami z zakresu doradztwa zawodowego, oferowanego zarówno w formie porad indywidualnych, jak i grupowych Wsparcie osobom niepełnosprawnym w ramach centrów informacji i planowania kariery zawodowej Kierowanie osób niepełnosprawnych o szczególnych potrzebach do ośrodków szkoleniowo rehabilitacyjnych lub innych placówek szkoleniowych. 24

25 Cel operacyjny 1.2 Prowadzenie przez Powiatowy Urząd Pracy w Gostyniu monitoringu dotyczącego sytuacji bezrobotnych osób niepełnosprawnych na powiatowym rynku pracy Bieżące monitorowanie rynku pracy osób niepełnosprawnych pod kątem zapotrzebowania na pracę Rozpoznawanie możliwości zastosowania nowych form organizacji pracy. Cel operacyjny 1.3 Inicjowanie alternatywnych form aktywizacji zawodowej Inicjowanie rozwoju ilościowego i jakościowego warsztatów terapii zajęciowej, zakładów aktywności zawodowej, centrów integracji społecznej i spółdzielni socjalnych Wspieranie tworzenia stanowisk pracy przystosowanych dla osób niepełnosprawnych Wspieranie samozatrudnienia osób niepełnosprawnych poprzez udzielnie pożyczek na rozpoczęcie działalności gospodarczej lub rolniczej Aktywizowanie zawodowe osób niepełnosprawnych w ramach prac interwencyjnych, umów absolwenckich i innych programów celowych Inicjowanie współpracy zakładów aktywności zawodowej, warsztatów terapii zajęciowej, spółdzielni socjalnych, centrów integracji społecznej, zakładów pracy chronionej i pozostałych pracodawców w ramach powiatowego systemu wsparcia osób niepełnosprawnych poprzez organizowanie konferencji, seminariów, szkoleń itp Udzielanie pomocy zakładom pracy chronionej oraz innym pracodawcom w formie zwrotu kosztów za szkolenie zatrudnionych osób niepełnosprawnych w związku z koniecznością zmiany profilu produkcji lub zmiany stanowiska pracy osoby niepełnosprawnej Organizowanie szkoleń dla osób niepełnosprawnych bezrobotnych i poszukujących pracy Wspieranie zatrudniania i samozatrudniania osób niepełnosprawnych w ramach telepracy (pracy przez łącza internetowe i telefoniczne). 25

26 1.3.9 Wspieranie potencjalnych projektodawców programów unijnych w zakresie pozyskiwania środków na rzecz aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych. Cel operacyjny 1.4 Jakościowy rozwój usług kierowanych do osób niepełnosprawnych Organizowanie szkoleń dla doradców zawodowych i innych specjalistów zatrudnionych w publicznych i niepublicznych służbach zatrudnienia na temat problematyki niepełnosprawności w celu podniesienia poziomu usług doradczych i wspierania aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych Wsparcie dla organizacji pozarządowych realizujących szkolenia i inne działania w zakresie aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych. Cel operacyjny 1.5 Wspieranie kampanii informacyjnej na rzecz podnoszenia kwalifikacji przez osoby niepełnosprawne oraz zatrudniania osób niepełnosprawnych Bieżące analizowanie zapotrzebowania pracodawców na pracowników o określonych zawodach i specjalnościach Opracowywanie przez Powiatowy Urząd Pracy w Gostyniu materiałów informacyjnych pod kątem ich dystrybucji w urzędach, gminnych centrach informacji oraz wśród pracodawców. Cel operacyjny 1.6 Promowanie nowoczesnych technologii umożliwiających osobom niepełnosprawnym kształcenie zawodowe Upowszechnianie wiedzy na temat możliwości kształcenia na odległość z wykorzystaniem Internetu, w systemie e-learning, w tym organizowanie spotkań zainteresowanych osób z przedstawicielami uczelni i firm szkoleniowych. 26

27 2.Kształtowanie postaw społecznych, sprzyjających integracji osób niepełnosprawnych i realizacji ich potrzeb. Cel operacyjny 2.1 Wspieranie działań na rzecz zwiększenia świadomości społeczności powiatu gostyńskiego na temat osób niepełnosprawnych Zwiększanie integracji osób niepełnosprawnych w środowisku lokalnym i propagowanie likwidacji barier społecznych: a) promocja dobrych praktyk w lokalnych mediach, c) organizowanie szkoleń z zakresu zwalczania negatywnych postaw rodziców i opiekunów osób niepełnosprawnych w ramach ogłaszanych przez Samorząd Powiatu otwartych konkursów ofert, d) udział przedstawicieli Samorządu Powiatu w organizowanych merytorycznych spotkaniach lokalnych organizacji pozarządowych z władzami samorządowymi, e) udział przedstawicieli Samorządu Powiatu w lokalnych imprezach integracyjnych. Cel operacyjny 2.2 Wspieranie i promowanie działalności organizacji pozarządowych w systemie pomocy osobom niepełnosprawnym i ich rodzinom Współorganizowanie lokalnych, powiatowych i ponadpowiatowych imprez integracyjnych oraz wsparcie merytoryczno-finansowe w tym zakresie Dofinansowanie działań organizacji pozarządowych realizowanych w zakresie sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób niepełnosprawnych Organizowanie festiwali, konkursów, wystaw rękodzieła artystycznego, aukcji, przeglądów piosenki i grup teatralnych i innych działań osób niepełnosprawnych. 27

28 2.2.4 Prezentowanie działalności organizacji pozarządowych podczas międzynarodowych i krajowych wizyt studyjnych, konferencji, imprez, spotkań merytorycznych Obejmowanie patronatem Starosty Gostyńskiego okolicznościowych uroczystości Promowanie realizowanych wspólnych przedsięwzięć poprzez media w celu kształtowania wolnego od stereotypów wizerunku osoby niepełnosprawnej w społeczeństwie Doskonalenie merytorycznej współpracy Samorządu Powiatu z organizacjami pozarządowymi w ramach organizowanych wspólnych przedsięwzięć Udział organizacji pozarządowych w programach szkoleń dla kadry i wolontariuszy. Cel operacyjny 2.3 Podejmowanie działań w kierunku zwiększenia obecności osób niepełnosprawnych w życiu publicznym Wzmacnianie wpływu środowiska osób niepełnosprawnych na kształt rozwiązań prawnych i programów dotyczących niepełnosprawności, w tym: a) inicjowanie tworzenia grup doradczych, b) konsultacje ze środowiskiem osób niepełnosprawnych w zakresie: propozycji zadań w ramach otwartych konkursów ofert, proponowanych zmian legislacyjnych, c) dofinansowanie działań realizowanych przez organizacje pozarządowe ze środków Samorządu Powiatu w ramach otwartych konkursów ofert, a także środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych oraz funduszy unijnych, itp Promowanie efektów działalności osób niepełnosprawnych w ramach organizowanych wystaw rękodzieła artystycznego, występów artystycznych, itp. Cel operacyjny 2.4 Profilaktyka zdrowotna w zakresie przeciwdziałania niepełnosprawności. : Zbieranie informacji na temat przyczyn powstania niepełnosprawności. 28

29 2.4.2 Inicjowanie działań zmierzających do edukacji społeczeństwa powiatu w zakresie propagowania zdrowego stylu życia Organizowanie działań na rzecz zapobiegania niepełnosprawności, wynikających m.in. z tytułu wypadków drogowych, w gospodarstwie domowym, przy pracy oraz chorób zawodowych. 3. Stwarzanie osobom niepełnosprawnym warunków do samodzielnego życia w rodzinie i środowisku lokalnym. Cel operacyjny 3.1 Stwarzanie możliwości sprzyjających samodzielnemu funkcjonowaniu osób niepełnosprawnych w środowisku rodzinnym i lokalnym Inicjowanie i wspieranie rozwoju ilościowego i jakościowego mieszkań chronionych na terenie powiatu gostyńskiego, mających na celu naukę i zwiększenie samodzielności osób niepełnosprawnych Wdrażanie programów usamodzielniania mieszkańców całodobowych i dziennych placówek opiekuńczych. Cel operacyjny 3.2 Wspieranie działań na rzecz poprawy funkcjonowania osób niepełnosprawnych w rodzinie i środowisku lokalnym Dofinansowywanie działań, służących likwidacji barier architektonicznych, w komunikowaniu się i technicznych, w związku z indywidualnymi potrzebami osób niepełnosprawnych Dofinansowywanie osobom niepełnosprawnym zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze przyznawane osobom niepełnosprawnym Dofinansowywanie uczestnictwa osób niepełnosprawnych w turnusach rehabilitacyjnych Wspieranie rozwoju usług opiekuńczych w środowisku. 29

30 3.2.5 Tworzenie i realizacja powiatowych programów osłonowych dla osób niepełnosprawnych. Cel operacyjny 3.3 Wsparcie dla rodzin i opiekunów osób niepełnosprawnych, w tym inicjowanie tworzenia form samopomocowych dla rodzin z problemem niepełnosprawności Organizowanie i wspieranie organizacji szkoleń i warsztatów dla rodziców i opiekunów osób niepełnosprawnych Inicjowanie tworzenia lokalnych organizacji społecznych i grup samopomocowych Stwarzanie warunków do prezentowania najnowszych rozwiązań technicznych dla osób niepełnosprawnych przez producentów. 4. Wzrost efektywności systemu wsparcia dla osób niepełnosprawnych w zakresie rehabilitacji społecznej. Cel operacyjny 4.1 Stwarzanie warunków do podnoszenia kwalifikacji kadr instytucji działających na rzecz osób niepełnosprawnych na obszarze integracji i polityki społecznej Monitorowanie zapotrzebowania na podnoszenie kwalifikacji przez pracowników i wolontariuszy instytucji i organizacji działających na rzecz osób niepełnosprawnych Organizowanie i wspieranie organizacji szkoleń podnoszących kwalifikacje kadr i wolontariuszy instytucji i organizacji pozarządowych wspierających osoby niepełnosprawne Szkolenia pracowników i wolontariuszy instytucji administracji samorządowej i użyteczności publicznej, organizacji pozarządowych oraz szkół z komunikacji alternatywnej, np. języka migowego Poszerzanie wiedzy i doskonalenie umiejętności pracowników i wolontariuszy instytucji i organizacji pozarządowych, działających na rzecz osób niepełnosprawnych w ramach organizowanych konferencji, szkoleń, wizyt studyjnych krajowych i zagranicznych. 30

31 Cel operacyjny 4.2 Doskonalenie systemu poradnictwa oraz informacji o usługach i świadczeniach dla osób niepełnosprawnych Aktywna współpraca z samorządami gminnymi, organizacjami pozarządowymi, pracodawcami, a także sąsiednimi samorządami powiatowymi i samorządem wojewódzkim w zakresie wymiany informacji o formach i zakresie podejmowanych działań na rzecz osób niepełnosprawnych Rozwijanie zakresu usług i zasięgu działania powiatowego punktu wsparcia dla osób niepełnosprawnych i ich rodzin Utworzenie we współpracy z organizacjami pozarządowymi i samorządami gminnymi sieci punktów doradczo-informacyjnych na terenie całego powiatu Aktualizacja banku informacji o sprzęcie rehabilitacyjnym i pomocniczym oraz o ofertach turnusów rehabilitacyjnych Aktualizacja i udostępnianie bazy danych o placówkach, instytucjach i organizacjach pozarządowych działających na rzecz osób niepełnosprawnych na terenie powiatu gostyńskiego Sporządzanie informacji na temat dostępności osób niepełnosprawnych do budynków instytucji, szkół oraz siedzib placówek i organizacji na terenie powiatu gostyńskiego Opracowywanie i publikacja informatorów i poradników dla osób niepełnosprawnych, ich rodzin i opiekunów, pracowników instytucji i organizacji pozarządowych działających w zakresie polityki społecznej Informowanie na stronach internetowych i w lokalnych mediach o możliwościach wsparcia osób niepełnosprawnych o: a) bazie danych o instytucjach i organizacjach wsparcia dla osób niepełnosprawnych w powiecie gostyńskim, b) ogłaszanych konkursach na zadania zlecone, a także szkoleniach i konferencjach, c) aktualnościach na temat bieżących działań, przedsięwzięć podejmowanych przez samorządy terytorialne i organizacje pozarządowe w obszarze niepełnosprawności Prowadzenie monitoringu powiatowego systemu wsparcia, wyrównywania szans i przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu osób niepełnosprawnych, a także jego 31

32 ewaluacja zakończona corocznym sprawozdaniem z podejmowanych działań na rzecz osób niepełnosprawnych w ramach realizacji programu. Cel operacyjny 4.3 Rozwijanie oferty usług w ramach powiatowego systemu wsparcia dla osób niepełnosprawnych Rozwijanie i poszerzanie sieci istniejących usług (np. wypożyczalnie sprzętu rehabilitacyjnego, banki pomocy rzeczowej) i uruchamianie nowych działań Podejmowanie działań zmierzających do utworzenia ogólnodostępnej bazy terapeutyczno rehabilitacyjnej w jednostkach organizacyjnych oraz organizacjach pozarządowych prowadzących działalność na rzecz osób niepełnosprawnych Uruchomienie i działanie zespołu antykryzysowego wspierającego osoby niepotrafiące poradzić sobie z nową sytuacją życiową, spowodowaną niepełnosprawnością Inicjowanie i dofinansowywanie projektów organizacji społecznych o charakterze innowacyjnych i systemowych form działania Wsparcie dla inicjatyw społecznych i pracowniczych w zakresie polityki społecznej. Cel operacyjny 4.4 Promowanie i wspieranie działań na rzecz wczesnej identyfikacji zaburzeń rozwojowych i interwencji Promowanie i wspieranie projektów organizacji pozarządowych dotyczących realizacji zadań z zakresu rehabilitacji dzieci i młodzieży Wspieranie organizacji szkoleń na temat form wczesnej rehabilitacji. Cel operacyjny 4. 5 Wspieranie rozwoju działań kulturalnych, sportowych, turystycznych i rekreacyjnych poprzez: 32

33 4.5.1 Promowanie osiągnięć osób niepełnosprawnych w sporcie kwalifikowanym, jak i powszechnym, a także promowanie rekreacji osób niepełnosprawnych Wspieranie organizowania obozów sportowych, rekreacyjno integracyjnych oraz turnusów rehabilitacyjnych Współpraca z organizacjami pozarządowymi z terenu powiatu gostyńskiego w celu wspólnej realizacji programów na rzecz osób niepełnosprawnych w zakresie kultury, sportu, turystyki i rekreacji Dofinansowanie projektów organizacji pozarządowych na realizację zadań w zakresie sportu, turystyki i rekreacji, a także działalności kulturalnej osób niepełnosprawnych. Cel operacyjny 4.6 Wyrównywanie szans edukacyjnych dla dzieci, młodzieży i dorosłych ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi Stworzenie odpowiednich warunków edukacyjnych umożliwiających niepełnosprawnym dzieciom i młodzieży rozwój fizyczny i umysłowy Dążenie do coraz wyższej jakości i powszechności kształcenia integracyjnego, zarówno w odniesieniu do dzieci niepełnosprawnych w klasach integracyjnych szkolnictwa integracyjnego oraz szkolnictwa specjalnego Zbudowanie w powiecie gostyńskim oferty edukacyjnej dla ludzi dorosłych, dającej możliwość uczenia się przez całe życie Diagnoza potrzeb w zakresie dokształcania osób niepełnosprawnych oraz analiza stanu wiedzy na temat edukacji osób niepełnosprawnych. Cel operacyjny 4.7 Wspieranie rozwoju sieci usług medycznych i rehabilitacyjnych Upowszechnianie informacji w placówkach służby zdrowia o działaniach medycznych prowadzonych na rzecz osób niepełnosprawnych. 33

34 4.7.2 Wspieranie rozwoju bazy medycznej przystosowanej dla osób niepełnosprawnych Wspieranie rozwoju usług rehabilitacyjnych. 5. Rozwijanie systemu opieki całodobowej i dziennej jako wsparcia dla osób niepełnosprawnych i ich rodzin. Cel operacyjny 5.1 Poszerzanie oferty wsparcia rodzin z osobami niepełnosprawnymi usługami w postaci dziennej pomocy instytucjonalnej Wspieranie tworzenia ośrodków wsparcia, dziennych domów pomocy społecznej, środowiskowych domów samopomocy, grup wsparcia i samopomocowych, klubów samopomocy i innych form instytucjonalnych na rzecz osób niepełnosprawnych, w tym osób z zaburzeniami psychicznymi Wspieranie rodzin usługą czas wolny dla rodziny możliwością skorzystania z krótkoterminowej opieki nad osobą niepełnosprawną w domu, dla zapewnienia pozostałym członkom rodziny spędzenia czasu wolnego. Cel operacyjny 5.2 Wspieranie funkcjonowania placówek opieki całodobowej Utrzymanie standardu usług i jego rozwijanie Modernizacja obiektów domów pomocy społecznej. Cel operacyjny 5.3 Wspieranie prawidłowego działania instytucji opieki i pomocy społecznej. 34

35 5.3.1 Inicjowanie i organizowanie okresowych szkoleń wzmacniających kompetencje pracowników placówek opieki dziennej i całodobowej Zapewnienie kontroli przestrzegania prawa wobec osób przebywających w instytucjach opieki i pomocy społecznej. 6. Zintegrowanie działań podmiotów wspierających osoby niepełnosprawne oraz aktywizacja społeczności lokalnych do działań na rzecz osób niepełnosprawnych. Cel operacyjny 6.1 Kontynuacja i poszerzanie współpracy między instytucjami szczebla samorządowego, rządowego, pomiędzy samorządem a organizacjami pozarządowymi, kościołami, związkami wyznaniowymi i innymi podmiotami oraz przedstawicielami pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawne Współpraca w zakresie rozwiązywania problemów osób niepełnosprawnych pomiędzy samorządem terytorialnym a sektorem pozarządowym, w tym: a) zlecanie zadań publicznych w formie dotacji, b) tworzenie wspólnych zespołów o charakterze doradczym i inicjatywnym, c) współpraca z krajowymi i zagranicznymi instytucjami działającymi w obszarze niepełnosprawności, w tym także z organizacjami pozarządowymi, d) wspieranie wolontariatu i współpraca w tym zakresie (m.in. angażowanie wolontariuszy w organizowanie przedsięwzięć przez samorząd terytorialny, udział wolontariatu w realizacji zadań publicznych zlecanych organizacjom pozarządowym) Pomoc merytoryczno organizacyjna i finansowa dla podmiotów działających w ramach systemu wsparcia osób niepełnosprawnych poprzez organizowanie szkoleń, narad, konferencji tematycznych z udziałem przedstawicieli samorządu terytorialnego oraz organizacji pozarządowych. 35