PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PĘPOWO. Gmina Żukowo

Transkrypt

1 Załącznik do uchwały Nr VI/39/2011 Rady Miejskiej w Żukowie z dnia 25 lutego 2011 r. PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI PĘPOWO Gmina Żukowo Luty

2 SPIS TREŚCI 1. Wstęp 2. Charakterystyka miejscowości Pępowo 3. Aktualna sytuacja społeczno gospodarcza 4. Analiza SWOT 5. Opis planowanych przedsięwzięć 6. Miejsca o szczególnym znaczeniu 7. WdroŜenie i monitorowanie planu 8. Podsumowanie 2

3 WSTĘP Plan Odnowy Miejscowości Pępowo jest dokumentem określającym strategię działań wsi w sferze społeczno- gospodarczej na lata Bezpośrednim powodem stworzenia Planu Odnowy Miejscowości jest chęć aktywnego pozyskiwania funduszy strukturalnych na rzecz rozwoju wsi. Konieczność opracowania Planu w sposób formalny wynika z wytycznych Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata , a w szczególności wytycznych Osi 3 PROW- Działanie Odnowa i Rozwój Wsi. OŚ 3 zakłada między innymi wspieranie działań mających wpływać na poprawę jakości Ŝycia na obszarach wiejskich przez zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych mieszkańców wsi. W ramach działania finansowaniem zostaną objęte projekty z zakresu : 1. Budowy, przebudowy, remontu lub wyposaŝania obiektów publicznych pełniących funkcje kulturalne, w szczególności świetlic i domów kultury 2. Budowy, przebudowy lub remontu obiektów sportowych, ścieŝek rowerowych, szlaków pieszych, placów zabaw, miejsc rekreacji, słuŝących do uŝytku publicznego 3. Zakupu towarów słuŝących przedsięwzięciom związanym z kultywowaniem tradycji społeczności lokalnych oraz tradycyjnych zawodów 4. Związane z kształtowaniem centrów wsi jako obszaru przestrzeni publicznej, w szczególności poprzez odnawianie lub budowę placów, parkingów, chodników lub oświetlenia ulicznego 5. Urządzania i porządkowania terenów zielonych, parków lub innych miejsc wypoczynku 6. Budowy, przebudowy lub remontu małej infrastruktury turystycznej 7. Zagospodarowania zbiorników i cieków wodnych na rzecz rekreacji lub poprawy estetyki miejscowości 3

4 8. Rewitalizacji budynków zabytkowych, odnawiania lub konserwacji lokalnych pomników historycznych i miejsc pamięci 9. Zakupu i odnawiania obiektów charakterystycznych dla danego regionu lub tradycji budownictwa wiejskiego i ich adaptacji na cele publiczne 10. Budowy, przebudowy, remontu lub wyposaŝania obiektów przeznaczonych na cele promocji lokalnych produktów i usług, w szczególności pawilonów, punktów wystawowych, sal ekspozycyjnych lub witryn 11. Odnawiania elewacji zewnętrznych i dachów w zabytkowych obiektach architektury sakralnej wpisanych do rejestru zabytków 12. Wyburzenia i zbiorki zdewastowanych budynków i budowli publicznych w celu uporządkowania terenu w miejscowości. Plan Odnowy Miejscowości Pępowo jest dokumentem o charakterze planowania strategicznego i ma na celu stworzenie szczegółowej koncepcji i wizji rozwoju danej miejscowości. Pierwsze miejsce zajmuje tutaj: aktywność, zaangaŝowanie i solidarna postawa mieszkańców, dlatego teŝ w przygotowaniu dokumentu od samego początku uczestniczyli aktywnie mieszkańcy sołectwa wraz ze swoimi przedstawicielami: sołtysem i radnymi. Plan Odnowy Miejscowości Pępowo jest planem otwartym, który w zaleŝności od potrzeb i uwarunkowań finansowych będzie mógł być aktualizowany. Takie sformułowanie pozwala na pewną swobodę, jeśli chodzi o moŝliwość dopisywania nowych działań, a takŝe zmienianie kolejności ich realizacji w latach w zaleŝności od uruchomienia i dostępu do funduszy UE. Plan Odnowy Miejscowości poprzez realizację wskazanych w nim przedsięwzięć przyczyni się do podniesienia standardu Ŝycia jego mieszkańców oraz zwiększenia atrakcyjności całej miejscowości. Niniejszy Plan Odnowy Miejscowości jest zgodny z dokumentami strategicznymi rozwoju kraju, regionu oraz Gminy śukowo. Podstawą opracowania Planu jest Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata , Plan Rozwoju 4

5 Lokalnego dla Gminy śukowo na lata oraz Strategia Rozwoju dla Gminy śukowo do 2012 roku, a takŝe Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta i Gminy śukowo. Niniejsze opracowanie zawiera charakterystykę miejscowości, jej historię, analizę zasobów słuŝącą przedstawieniu stanu rzeczywistego, SWOT- czyli mocne i słabe strony wsi, planowane kierunki rozwoju, a takŝe zakładane przedsięwzięcia wraz z szacunkowymi kosztami i harmonogramem planowanych działań. Projekty zawarte w niniejszym Planie nie mają charakteru komercyjnego. W Planie został takŝe przedstawiony szczegółowy system wdraŝania, system monitorowania i oceny realizacji Planu oraz system komunikacji społecznej. CHARAKTERYSTYKA MIEJSCOWOŚCI PĘPOWO Wieś Pępowo leŝy w województwie pomorskim w gminie śukowo, 3,5 km na północny-wschód od miasta śukowo, 19 km na zachód od Gdańska i 18 km na wschód od Kartuz. PołoŜenie: N E, województwo pomorskie, powiat kartuski, gmina śukowo. Powierzchnia: 7,3 km 2 Liczba ludności: (stan na dzień ) mieszkańców. 5

6 6

7 Nazwa miejscowości Pępowo po raz pierwszy pojawiła się na krzyŝackich tablicach woskowych z roku 1337 (pampow lub Pempaw). Czytać teŝ moŝemy o Pępowie w Wielkiej Księdze DzierŜawczej Komturstwa Gdańskiego, z której dowiadujemy się, Ŝe w 1437 roku Pępowo naleŝało do Komturstwa Gdańskiego, obszaru Sulmińskiego i zostało załoŝone na prawie polskim. Jednak sama miejscowość, jako miejsce osiedlania, powstała zdecydowanie wcześniej. Dowiodły tego XIX wieczne wykopaliska archeologiczne, podczas których odnaleziono liczne stelle (głazy nagrobne) i popielnice ( urny, w których przechowywano prochy zmarłych) pochodzące z II w.p.n.e. - V w. n.e. Pępowo za czasów krzyŝackich było dobrem rycerskim, a po wojnie trzynastoletniej ( ) naleŝało do bogatych rodzin gdańskich. Majątek pępowski nadawany był mieszkańcom gdańska za czasów króla Kazimierza Jagiellończyka, który przyhaczone po wojnie trzynastoletniej ziemie - w tym Pępowo darował jako spłatę długów wojennych. Od XVIII wieku majątek przeszedł w ręce rodziny Przebendowskich. a następnie grabowskich. W 1787 r. Pępowo naleŝało do Helsensteinów, a od 1831r. do rodziny Hoene. Majątek był ich własnością aŝ do II wojny światowej. Po wojnie dobra przeszły na własność państwa i początkowo mieściły się w Pępowie Spółdzielnia Rolnicza, a potem dwór wraz z parkiem przejęła Szkoła Podstawowa( w 1960 roku). Genezy nazwy nigdy nie określono jednoznacznie... Istnieje przypuszczenie, Ŝe Pępowo mogło wziąć swoją nazwę od jednego z właścicieli - Pempowskiego, ale jest to bardzo mało prawdopodobne, gdyŝ nazwa miejscowości występowała o wiele wcześniej, niŝ przyjecie majątku przez rodzinę Pępowskich (od 1570). Kolejną hipotezą dotyczącą pochodzenia nazwy miejscowości mówi, Ŝe Pępowo mogło wziąć swoją nazwę od maślanych pączków - zwanych pampuchami. Wydarzenia historyczne Pępowa miały ogromny wpływ na rozwój, ukształtowanie przestrzenne jak i na znaczenie wsi w regionie. 7

8 AKTUALNA SYTUACJA SPOŁECZNO GOSPODARCZA Na granicy z Baninem i Rębiechowem znajduje sie las iglasty,,szuling ", w centrum wsi las liściasty i mieszany z duŝą ilością grabów, zwany przez mieszkańców Dabą na granicy z Leźnem, w dolinie Strzelenki znajduje się las mieszany. Oprócz tego w centrum wsi jest zespół dworsko- parkowy z XIX wieku o powierzchni 3,5 ha, w którym są okazy pomnikowe lip, modrzewi, buków, dębów oraz dwa pomniki przyrody ( buk i dąb). W kierunku śukowa znajdują się "Dwie Góry" o powierzchni około 4 ha porośnięte lasem iglastym i mieszanym. Znajduje się na nich cmentarz rodzinny dawnych właścicieli (Hoene). Tereny te są duŝą atrakcją przyrodniczą. Obszary te stanowią miejsca spacerów dla mieszkańców. W Pępowie brak większych akwenów wodnych. Występuje kilka większych oczek polodowcowych. Mają one swoje nazwy. Sarnin, Pusty Staw, Gburskie Błota. Błotko Franka, Łabędzie Błotka. Jest teŝ niewielka rzeczka Strzelenka zwana teŝ Strzelniczką. Była ona rzeczką graniczną w okresie istnienia I Wolnego Miasta Gdańska w latach pomiędzy Gdańskiem a Prusami. We wsi istnieje szkoła, która mieści się w zespole dworsko- parkowym. Uczęszcza do niej 250 uczniów. Prowadzi się w niej równieŝ działalność kulturalno - społeczną po zajęciach lekcyjnych. Mieszkańcy spotykają się na zebraniach wiejskich, festynach, zajęciach sportowych. Odbywają się w niej równieŝ gminne zawody w szachach i warcabach. Pępowo jest wsią w całości zelektryfikowaną i połączoną do wiejskiego wodociągu. Sieć telefoniczna rozprowadzona jest przez całą wieś. Wieś jest zgazyfikowana. Gospodarstwa domowe prowadzą selektywną zbiórkę odpadów stałych. W Pępowie brak jest kanalizacji zbiorczej. Rolnictwo w Pępowie stanowią indywidualne gospodarstwa rolne. Przeciętna powierzchnia gospodarstwa to 10 ha. Dwa gospodarstwa specjalizują się w uprawie warzyw. We wsi istnieje kilka rozwijających się zakładów usługowych i produkcyjnych, które zatrudniają głównie naszych mieszkańców. Poza tym istnieje parę małych warsztatów rzemieślniczych związanych przede wszystkim z obróbką drewna. W Pępowie działa pręŝnie rada sołecka, Koło Gospodyń Wiejskich oraz dwa Stowarzyszenia: Stowarzyszenie Przyjaciół Pępowa oraz stowarzyszenie uŝyteczności publicznej Stowarzyszenie Przyjaciół Szkoły Podstawowej im. ppor. Klemensa Wickiego w Pępowie. 8

9 ANALIZA SWOT Analiza SWOT jest efektywną metodą oceny strategicznej badanego przedmiotu. Składa się ona z analizy miejscowości (analiza jej mocnych i słabych stron) oraz analizy jej otoczenia (szanse i zagroŝenia). Nazwa SWOT jest akronimem stworzonym ze skrótów angielskich pojęć: Strenghts (mocne strony), Weaknesses (słabe strony), Opportunities ( szanse) i Threats (zagroŝenia). SZANSE ZAGROśENIA MOCNE STRONY SŁABE STRONY POŁOśENIE GEOGRAFICZNE I ŚRODOWISKO NATURALNE Gotowy projekt kanalizacji Pępowa na I etap MoŜliwość stworzenia atrakcyjnych miejsc do Ŝycia w zgodzie z naturą i wyciszenia Wykorzystanie potencjału dziedzictwa kulturowego i walorów przyrodniczych głównie dla rozwoju turystyki, biorąc pod uwagę bliskość trójmiasta oraz miasta i gminy śukowo Nieprzewidywalne plany GDDKiA dotyczące drogi krajowej nr 20 Brak stabilności w polityce wspierania rozwoju obszarów wiejskich i gospodarki rolnej ZagroŜenie ekologiczne środowiska z powodu braku kanalizacji Mała odległość względem Trójmiasta Wysokie walory krajobrazowe ROZWÓJ GOSPODARCZY Istnieje przestrzenny plan zagospodarowania terenu wsi Bardzo słabo zinwentaryzowane szlaki turystyczne (brak oznakowań i tablic informacyjnych) Brak kanalizacji ściekowej i burzowej Brak ścieŝek rowerowych Napływ nowych inwestorów MoŜliwość korzystania ze środków unijnych Dogodna lokalizacja na rozwój przedsiębiorstwa Konkurencyjność i atrakcyjność sąsiednich gmin Brak lokalnych programów wspierających rozwój przedsiębiorczości Niewystarczające fundusze na dalszy rozwój infrastruktury technicznej i komunikacyjnej, DuŜy potencjał ludzi w wieku produkcyjnym Korzystne warunki dla rozwoju turystyki, Chęć integracji społeczności lokalnej w tworzeniu własnych inicjatyw przez lokalną społeczność wsi Mało dróg utwardzonych, mało chodników przy ulicy Gdańskiej i Armii Krajowej Słabo rozwinięte instytucje otoczenia biznesu Brak aktywnego systemu promocji 9

10 Zamiar zamknięcia części ulicy Słowackiego (dojazdu do lotniska) przez miasto Gdańsk Likwidacja połączeń kolejowych z Gdynią i Kościerzyną ROZWÓJ SPOŁECZNY Zaradni i przedsiębiorczy mieszkańcy Atrakcyjne tereny pod budownictwo mieszkaniowe i przemysłowe Brak połączeń komunikacją zbiorową z Baninem, Przodkowem, lotniskiem Niewystarczające dochody własne gminy Inwestycje dające nowe miejsca pracy Działania mające na celu powstanie miejsc pracy w nowych sektorach tj. produkcja, usługi, turystyka Umacnianie rangi przedsięwzięć kulturalnych i sportowych Poprawa ogólnego stanu zdrowia mieszkańców Tworzenie wizerunku wsi jako bezpiecznej, cichej i wygodnej dla mieszkańców Chęć integracji społeczności lokalnej w tworzeniu własnych inicjatyw przez lokalną społeczność wsi Migracja wykształconej młodzieŝy do większych ośrodków i miast Patologie społeczne Rozszerzające się strefa ubóstwa na obszarach wiejskich Mała dostępność środków na drobne inicjatywy społeczne ZagroŜenie wysoką przestępczością związaną z bliskością Trójmiasta Brak instytucji kultury Silna identyfikacja mieszkańców z miejscem zamieszkania Istnieje szkoła z aulą sportową Dobrze rozwinięta infrastruktura edukacyjna w gminie Mocno zakorzeniona tradycja kaszubska Zgrana, zŝyta i przyjaźnie nastawiona społeczność Brak przedszkola Brak biblioteki publicznej Słabo rozwinięta infrastruktura bezpieczeństwa zdrowotnego Postępujący proces starzenia się społeczności lokalnej Mała szkoła (na 180 uczniów) Brak kąpieliska OPIS PLANOWANYCH PRZEDSIĘWZIĘĆ Priorytetowym celem przyjętym przy wyznaczaniu kierunków rozwoju Pępowa jest zapewnienie dynamicznego rozwoju miejscowości oraz stworzenie jak najlepszych warunków Ŝycia jej mieszkańcom. Planowane kierunki rozwoju: 10

11 1) podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej miejscowości; 2) poprawa estetyki miejscowości; 3) rozwijanie działalności oświatowej, kulturalnej i rekreacyjno- sportowej; 4) dalsza modernizacja stanu infrastruktury technicznej i turystycznej Rozwój w zaplanowanych kierunkach zostanie osiągnięty poprzez wykonanie inwestycji z zakresu: 1) budowy i modernizacji infrastruktury społeczno- kulturalnej wsi, 2) budowy infrastruktury sportowo- rekreacyjnej, 3) poprawy jakości ciągów pieszych i drogowych. Misja - uczynimy z Pępowa przyjazne miejsce do mieszkania i wypoczynku, umiejętnie łącząc rozwój ze środowiskiem naturalnym. Opis planowanych przedsięwzięć. Do realizacji w Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich kwalifikować się będą zadania, dla których wartość dofinansowania nie będzie niŝsza niŝ złotych. Przedstawiona lista przedsięwzięć inwestycyjnych zaplanowanych do realizacji w latach Jest lista otwarta, która w trakcie okresu programowania moŝe być modyfikowana i uzupełniana. Poziom pomocy finansowej z EFPROW wynosi maksymalnie 75% kosztów kwalifikowanych projektu, natomiast 25% to wkład środków publicznych pochodzących ze środków własnych beneficjenta. Szczegółowy opis poszczególnych inwestycji wraz z kosztorysem i harmonogramem prac bezpośrednio przed przystąpieniem do ich realizacji. L.p. Tytuł zadania Szacunkowy koszt Harmonogram realizacji 1. Rozbudowa szkoły o bibliotekę z czytelnią i 2 sale lekcyjne 2. Budowa kanalizacji sanitarnej, wodociągowej 3. Budowa chodników przy ul , , ,

12 Gdańskiej i Armii Krajowej. 4. Modernizacja dróg gminnych w sołectwie 5. Budowa osiedlowych terenów rekreacyjno-sportowych 6. Budowa boiska sportowego przy szkole podstawowej 7. Rozbudowa oświetlenia ulicznego 8. Oznakowanie ścieŝek i szlaków turystyczno-historycznych 9. Budowa ogólnodostępnego placu zabaw 10. Zagospodarowanie terenu parku w Pępowie 11. Monitoring wsi i miejsc publicznych w Pępowie 12. Budowa ul. Armii Krajowej , , , , , , , , , Rozbudowa szkoły o bibliotekę z czytelnią i 2 sale lekcyjne. Ma to być teren ogólnodostępny. Miejsce spotkań, festynów, bezpiecznej zabawy i gier sportowych. 2. Budowa kanalizacji sanitarnej, wodociągowej i infrastruktury gazowej - Ze względu na bardzo dynamiczny rozwój mieszkaniowy w miejscowości Pępowo istnieje potrzeba poszerzenia sieci kanalizacji sanitarnej oraz wodociągowej i infrastruktury gazowej. Realizacja tego zadania bardzo korzystnie wpłynie na środowisko naturalne, a takŝe podniesie atrakcyjność wsi i podniesie jakość Ŝycia jej mieszkańców 3, 4 i 12 Modernizacja lub naprawa istniejących dróg gminnych, budowa chodników ; Budowa ul. Armii Krajowej - Realizacja inwestycji przewiduje modernizację, budowę dróg oraz budowę chodników w sołectwie. Pozwoli to na zwiększenie bezpieczeństwa na drogach zarówno kierowców, jak i pieszych. Ze względu na ekspansywny rozwój budownictwa jednorodzinnego oraz deweloperskiego budowa nowych dróg oraz chodników wpłynie na polepszenie warunków Ŝycia mieszkańców, jak równieŝ zwiększy atrakcyjność inwestycyjną wsi. 12

13 5. Budowa osiedlowych terenów rekreacyjno-sportowych - Mają to być tereny ogólnodostępne do odpoczynku dla mieszkańców. Inwestycję zwiększą atrakcyjność terenu oraz polepszenie jakości Ŝycia mieszkańców. 6. Budowa boiska sportowego przy szkole podstawowej - WdroŜenie projektu wpłynie korzystnie na jakość infrastruktury rekreacyjno sportowej we wsi propagując jednocześnie zdrowe formy spędzania wolnego czasu. Poprawi to równieŝ estetykę przestrzeni oraz wizerunku wsi. 7. Rozbudowa oświetlenia ulicznego - Zadanie to wpłynie na wzrost bezpieczeństwa mieszkańców Pępowa, jak równieŝ podniesie atrakcyjność inwestycyjną, turystyczną i mieszkaniową dla potencjalnej ludności napływowej lub inwestorów. 8. Oznakowanie ścieŝek i szlaków turystyczno-historycznych - WdroŜenie projektu wpłynie korzystnie na jakość infrastruktury rekreacyjno turystycznej we wsi propagując jednocześnie zdrowe formy spędzania wolnego czasu. 9. Budowa ogólnodostępnego placu zabaw - WdroŜenie projektu wpłynie korzystnie na jakość infrastruktury rekreacyjno sportowej we wsi propagując jednocześnie zdrowe formy spędzania wolnego czasu. Poprawi to równieŝ estetykę przestrzeni oraz wizerunku wsi. 10. Zagospodarowanie terenu parku w Pępowie - WdroŜenie projektu wpłynie korzystnie na jakość infrastruktury rekreacyjno sportowej we wsi propagując jednocześnie zdrowe formy spędzania wolnego czasu. Poprawi to równieŝ estetykę przestrzeni oraz wizerunku wsi. Polepszy się jakość Ŝycia mieszkańców. 11. Monitoring wsi i miejsc publicznych w Pępowie - Zadanie to wpłynie na wzrost bezpieczeństwa mieszkańców Pępowa, jak równieŝ podniesie atrakcyjność inwestycyjną, turystyczną i mieszkaniową dla potencjalnej ludności napływowej lub inwestorów. Do realizacji w Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich kwalifikować się będą zadania, dla których wartość dofinansowania nie będzie niŝsza niŝ złotych. Przedstawiona lista przedsięwzięć inwestycyjnych zaplanowanych do realizacji w latach Jest lista otwarta, która w trakcie okresu programowania moŝe być modyfikowana i uzupełniana. Poziom pomocy finansowej 13

14 z EFPROW wynosi maksymalnie 75% kosztów kwalifikowanych projektu, natomiast 25% to wkład środków publicznych pochodzących ze środków własnych benificjenta. Szczegółowy opis poszczególnych inwestycji wraz z kosztorysem i harmonogramem prac bezpośrednio przed przystąpieniem do ich realizacji. Miejsca o szczególnym znaczeniu Na terenie sołectwa Pępowo znajdują się miejsca o szczególnym znaczeniu. Jest to m.in. szkoła podstawowa, która mieści się w poniemieckim dworku otoczonym parkiem, budynek został gruntownie wyremontowany na początku lat 90-tych. Miejsce to stanowi jednocześnie centrum wsi i pełni rolę integrującą lokalną społeczność. Jest to niewątpliwie miejsce o szczególnym znaczeniu dla wsi. WDROśENIE I MONITOROWANIE PLANU WdroŜenie Planu Odnowy Miejscowości rozpocznie się poprzez wprowadzenie go w Ŝycie uchwałą Rady Miejskiej w śukowie. WdroŜenie Planu realizowane będzie poprzez Burmistrza Gminy śukowo, Radę Sołecką oraz Sołtysa wsi. Monitorowanie kaŝdego przedsięwzięcia czyli dbanie o prawidłowy jego przebieg przez cały czas jego trwania polega na systematycznym zbieraniu, zestawianiu i ocenie informacji rzeczowych i finansowych w postaci ustalonych wskaźników, które opisują jego postęp i efekty. W monitorowaniu biorą udział wszystkie podmioty oraz komórki organizacyjne Urzędu Gminy w śukowie zaangaŝowane we wdraŝanie Planu Odnowy Miejscowości. Oceną wdraŝania Planu zajmie się Rada Sołecka. System wdraŝania Planu realizowany będzie zgodnie z systemem wdraŝania funduszy strukturalnych. Projekty zawarte w Planie Odnowy Miejscowości realizowane będą zgodnie z zasadami obowiązującymi przy aplikowaniu o środki unijne. 14

15 PODSUMOWANIE Opracowany Plan Odnowy Miejscowości zakłada w przeciągu siedmiu najbliŝszych lat realizację załoŝonych zadań. Istotą tych zadań jest pobudzenie aktywności środowisk lokalnych oraz stymulowanie współpracy na rzecz rozwoju i promocji wartości związanych z miejscową specyfiką społeczną i kulturową. Zakładane cele Planu przewidują wzrost znaczenia wsi jako lokalnego ośrodka rozwoju kultury, edukacji, sportu i rekreacji. Realizacja Planu Odnowy Miejscowości ma takŝe słuŝyć integracji społeczności lokalnej, większemu zaangaŝowaniu w sprawy wsi, zagospodarowaniu wolnego czasu dzieci i młodzieŝy oraz rozwojowi organizacji społecznych. 15