Parafia pw. Dobrego Pasterza w Lublinie ROK WIARY

Transkrypt

1 11 października 2012 roku, w pięćdziesiątą rocznicę otwarcia Soboru Watykańskiego II Ojciec Święty Benedykt XVI w Rzymie dokonał otwarcia Roku Wiary. W tym też dniu minęło 20 lat od opublikowania przez błogosławionego Jana Pawła II Katechizmu Kościoła Katolickiego. W założeniu papieża Rok Wiary ma być zaproszeniem do autentycznego i nowego nawrócenia do Chrystusa, zaangażowania misyjnego na rzecz nowej ewangelizacji. Powinien również wyrazić wspólne zobowiązanie do ponownego odkrycia i studium podstawowych treści wiary, które znajdują się w Katechizmie Kościoła Katolickiego. Katechizm ma być też prawdziwym narzędziem wspierania w wierze, zwłaszcza dla tych, którzy troszczą się o wychowanie chrześcijan. Papież zaznacza, aby ten Rok rozbudził w każdym wierzącym aspirację do wyznawania wiary w jej pełni i z odnowionym przekonaniem, z ufnością i nadzieją, by bardziej celebrować wiarę w liturgii, zwłaszcza Eucharystii. Jednocześnie pragnie, żeby świadectwo życia ludzi wierzących było coraz bardziej wiarygodne. Zwłaszcza w tym Roku każdy wierzący powinien ponownie odkryć treść wiary wyznawanej, celebrowanej, przeżywanej i przemodlonej, i zastanowić się nad samym aktem wiary. Rok Wiary kończący się w Uroczystość Jezusa Chrystusa, Króla Wszechświata, 24 listopada 2013 roku. strona 1 / 6

2 List Ojca Świętego PORTA FIDEI - ogłaszający Rok Wiary Stolica Apostolska postanowiła udzielić odpustu zupełnego z okazji rozpoczynającego się 11 października Roku Wiary. Informuje o tym dekret Penitencjarii Apostolskiej, opublikowany z upoważnienia Ojca Świętego, a podpisany przez penitencjarza większego, kard. Manuela Monteiro de Castro oraz regensa tej dykasterii, ks. prał. Krzysztofa Nykiela. DEKRET Dla ubogacenia darem świętych odpustów szczególnych nabożeństw sprawowanych w Roku Wiary Sobór Watykański II obradował od 1962 do 1965 r. Był to sobór pastoralny, przygotowujący Kościół do podjęcia wyzwań epoki i dialogu ze współczesnym światem. Sobór Watykański II zapoczątkował wielką odnowę Kościoła katolickiego. Otworzył też Kościół na dialog ekumeniczny z innymi wyznaniami oraz wprowadził reformę liturgii. Sobór uważany jest za jedno z najważniejszych wydarzeń chrześcijaństwa XX w. Sobór otwarty został 11 października 1962 r. przez papieża Jana XXIII. Zakończył się 8 grudnia 1965 r. za pontyfikatu Pawła VI. W otwarciu soboru uczestniczyło 2850 ojców soborowych. Nowością było uczestnictwo w obradach obserwatorów niekatolickich reprezentujących 28 Kościołów i wspólnot chrześcijańskich. strona 2 / 6

3 Sobór był ważnym impulsem zapoczątkowującym dialog ekumeniczny z wyznaniami niekatolickimi. Jednym z symbolicznych wydarzeń było odwołanie 5 grudnia 1965 r. ekskomunik, którymi obłożyli się w 1054 r. hierarchowie Wschodu i Zachodu, zapoczątkowując największy podział chrześcijaństwa. Mówiono o nim, że jest "najbardziej rewolucyjnym Soborem wszystkich czasów". Słowa te, mimo dziennikarskiej przesady, zbiegają się z teologiczną oceną Vaticanum II, uznawanego za "trzy lata Zielonych Świąt Kościoła" - jak to trafnie ujął ks. prof. Alfons Skowronek. Zasadnicza nowość tego Soboru polegała na tym, że o ile poprzednie, a szczególnie pierwsze Sobory powszechne koncentrowały się wokół dogmatów o Chrystusie i Trójcy Świętej (co było związane z toczonymi wówczas kontrowersjami doktrynalnymi), o tyle Sobór Watykański II był "zorientowany na duszpasterski konkret, na wewnętrzną odnowę całego Kościoła". Był pierwszą, zakrojoną na tak szeroką skalę refleksją Kościoła o sobie samym. Postanowienia Soboru nie wzięły się znikąd. W ciągu poprzedzającego Vaticanum II półwiecza przygotowały je ruchy: biblijny, liturgiczny, ekumeniczny. Sobór uroczyście potwierdził niektóre elementy zwyczajnego nauczania papieży ostatnich dziesięcioleci lub włączył do magisterium Kościoła postulaty teologów, np. przyłączenie się Kościoła katolickiego do ruchu ekumenicznego, przyznanie większego znaczenia Pismu Świętemu w liturgii i życiu Kościoła. Sobór Watykański II zreformował również liturgię Mszy św. wprowadzając języki ojczyste zamiast łaciny i "odwracając" kapłana sprawującego Eucharystię "twarzą do ludu". W soborowym nauczaniu znalazły się też i takie elementy, które zostały ponownie odkryte po wiekach zapomnienia, gdyż znane były już w początkach chrześcijaństwa, np. kolegialność, diakonat stały, koncelebra w Kościele łacińskim, Komunia św. pod dwiema postaciami dla wszystkich. Niektóre jednak postanowienia Soboru oznaczały zupełną zmianę w nauczaniu Kościoła katolickiego, np. przyznanie prawa do wolności religijnej wszystkim (a nie, jak dotychczas, tylko katolikom) i uznanie pozytywnych elementów w innych wyznaniach chrześcijańskich, a nawet w religiach niechrześcijańskich. strona 3 / 6

4 Do zakończenia Vaticanum II papież Paweł VI ogłosił w swoim imieniu i w imieniu Soboru szesnaście dokumentów. Dokumenty te obejmują niezwykle szeroki zakres tematów i są znacznych rozmiarów. Stanowią one najbardziej autorytatywną i dostępną spuściznę Soboru i to wokół nich musi obracać się badanie Vaticanum II. Cechujący je spokojny ton skrywa fakt, że część z nich była przedmiotem gorących sporów, niektóre zaciekle kontestowano i przetrwały tylko cudem. Co więcej, chociaż dokumenty te często wrzuca się do jednego worka bez rozróżnienia ich rangi, teoretycznie ich powaga lub autorytet im przypisywany różniły się znacznie. Najwyższe rangą były konstytucje, których na Soborze ogłoszono cztery: Konstytucję o Liturgii Świętej (Sacrosanctum concilium), Konstytucję dogmatyczną o Kościele (Lumen gentium), Konstytucję dogmatyczną o Objawieniu Bożym (Dei verbum) i Konstytucję duszpasterską o Kościele w świecie współczesnym (Gaudium et spes). Synod Biskupów, który spotkał się w Watykanie w 1985 roku, dwadzieścia lat po Soborze, aby poddać go ocenie, wyróżnił te cztery konstytucje jako wyznaczające zasadnicze kierunki, zgodnie z którymi należy interpretować pozostałe soborowe dokumenty3. Szczególny charakter konstytucji jasno pojmowano już podczas samego Soboru, dlatego kwestia, które dokumenty zasługują na to miano, była przedmiotem żywej debaty. Niżej od konstytucji plasowały się dekrety. Sobór ogłosił ich dziewięć: Dekret o środkach społecznego przekazywania myśli (Inter mirifica), Dekret o Kościołach wschodnich katolickich (Orientalium ecclesiarum), Dekret o ekumenizmie (Unitatis redintegratio), Dekret o pasterskich zadaniach biskupów w Kościele (Christus Dominus), Dekret o przystosowanej odnowie życia zakonnego (Perfectae caritatis), Dekret o formacji kapłańskiej (Optatam totius), Dekret o apostolstwie świeckich (Apostolicam actuositatem), Dekret o działalności misyjnej Kościoła (Ad gentes divinitus) oraz Dekret o posłudze i życiu kapłanów (Presbyterorum ordinis). Oprócz nich, ogłoszono też trzy deklaracje: Deklarację o wychowaniu chrześcijańskim (Gravissimum educationis), Deklarację o stosunku Kościoła do religii niechrześcijańskich (Nostra aetate) oraz Deklarację o wolności religijnej (Dignitatis humanae). Pomiędzy poszczególnymi dokumentami istniały różnice nie tylko co do rangi, lecz także, bardziej konkretnie, ich wpływu i znaczenia. Uwaga poświęcona konstytucjom, ich analiza i, w większości, pozytywna ocena ze strony uczonych utrwaliły pogląd o doniosłości tych dokumentów. Jednak rozróżnienie pomiędzy dekretami i deklaracjami, abstrahując od ich pierwotnego sensu, przestało być istotne; na przykład, dekrety o środkach społecznego przekazywania myśli i o Kościołach wschodnich katolickich zostały niemalże zapomniane, podczas gdy deklaracje o wolności religijnej i o stosunku Kościoła do religii niechrześcijańskich są dziś równie ważne jak podczas Soboru. Trzeba jednak pamiętać, że wszystkie szesnaście dokumentów, przy całym zróżnicowaniu ich znaczenia i oddziaływania, jest na wiele sposobów wzajemnie powiązanych. Tworzą one spójny korpus i należy je interpretować zgodnie z tym faktem. Dokumenty Soboru Watykańskiego II strona 4 / 6

5 W latach 80. XX wieku w łonie Kościoła katolickiego zaobserwowano potrzebę wskazania nowych dróg ewangelizacji, nowych wskazań dotyczących aplikacji wymagań wiary w codziennym życiu. Grupy wiernych napotykały trudności z jasnym wyrażeniem prawd, które Kościół uważał za wiarygodne i przyjęte przez tradycję. Pytano też o wskazania dotyczące życia moralnego jako odpowiedzi na ciągle zmieniające się warunki życia przede wszystkim w społeczeństwach wysokouprzemysłowionych. Jan Paweł II podjął wówczas decyzję o przygotowaniu we współpracy z wszystkimi biskupami świata książki, w której przeciętny katolik mógłby znaleźć odpowiedź na pytania dotyczące swojej wiary. W duchu posoborowym postanowiono napisać obszerne dzieło wyjaśniające, w co wierzy współcześnie Kościół. Koordynatorem przedsięwzięcia wybrany został ówczesny kard. Joseph Ratzinger. Prace nad obecnym katechizmem zostały zwieńczone w 1992 r., kiedy opublikowano oficjalny tekst w języku francuskim. Tekst ten przekazano wiernym i przetłumaczono na szereg języków narodowych, aby można było zgłosić do niego uwagi. Pierwsza wersja polska ukazała się w 1994 r. Kolejnym etapem było przesłanie poprawek przez biskupów i opracowanie oficjalnego tekstu po łacinie. Do ważniejszych korekt zaliczyć trzeba nowe zredagowanie punktów , które mówią o karze śmierci. Łacińska editio typica została ogłoszona w 1998 r. Na jej podstawie opracowano ponowne tłumaczenia. W Polsce opublikowano najpierw same Corrigenda (poprawki), a w 2002 r. drugie wydanie polskie całego katechizmu. Katechizm składa się z 2865 punktów. Całość podzielona jest na części, działy, rozdziały, artykuły i niekiedy na paragrafy. Charakterystyczne jest to, że punkty znajdujące się na końcu artykułu stanowią skrót poprzednich. Opublikowany w 1992 r. Katechizm składa się z pełniącej rolę wstępu konstytucji apostolskiej Jana Pawła II Fidei depositum oraz z 4 części: Pierwsza część jest szczegółową analizą poszczególnych elementów Credo (wyznania wiary). Druga część omawia celebrację misterium chrześcijańskiego, czyli zagadnienie misterium paschalnego tajemnicy śmierci i zmartwychwstania Chrystusa oraz poszczególne 7 sakramentów Kościoła. Trzecia część dotyczy zasad moralności chrześcijańskiej, ze szczególnym uwzględnieniem przykazań Dekalogu. Czwarta część określa cechy modlitwy chrześcijańskiej, ze zwróceniem uwagi na modlitwę Ojcze nasz. Katechizm Kościoła Katolickiego w wersji pdf. strona 5 / 6

6 strona 6 / 6