Kaszubskie malarstwo na szkle. Część 1
|
|
- Seweryn Łuczak
- 9 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Kaszubskie malarstwo na szkle Część 1
2 1.Geneza malarstwa na szkle Malowidła na szkle to sztuka stara, sięgająca prawdopodobnie XVII wieku i zarazem współczesna. Pierwotnie naklejano na szkło obrazki świętych, przeważnie drzeworyty, które obramowywano kwiatowym ornamentem, kolorowym malowanym bezpośrednio na szkle. Sztuka ta zanikła. Wskrzeszono ją dopiero w latach pięćdziesiątych, gdy Wojewódzki Dom Twórczości Ludowej w Gdańsku zorganizował w 1958 roku kurs malowania na szkle. Może nawet nie tyle wskrzeszono, co stworzono nową gałąź sztuki, wszak od tego czasu na szkle maluje się pełne obrazy, i to przeważnie świeckie, "landszafty" i sceny rodzajowe z życia codziennego. Jest to technika witrażowego rysunku, bez cieniowania. Najbardziej znaną malarką na szkle jest hafciarka i wytwórczyni szmacianych chodników, Anna Basmann z Gnieżdżewa (ur. 1924). W jej ślady poszli Zbigniew Stankowski z Brodnicy Dolnej (ur. 1951), Halina Krajnik z Kościerzyny (ur. 1953) i Józef Chełmowski z Brus (ur. 1934). Prawdziwym mistrzem w malarstwie na szkle okazał się Czesław Hinc z Wdzydz Kiszewskich, a także sporadycznie malujący Franciszek Sychowski i Bolesław Ciepliński z Wejherowa oraz Zdzisław Krauze z Redy 2.Geneza kaszubskiego malarstwa na szkle Kaszubskie malarstwo na szkle należy do ewenementów polskiej sztuki ludowej i zasługuje na naukowe opracowanie. Dotychczasowa literatura jest rozproszona, pełna luk i błędnych supozycji. Chcąc przedstawić choćby krótko dzieje, specyfikę techniczną i artystyczną, stan zbiorów i współczesność tej gałęzi sztuki ludowej na Kaszubach nie można ograniczyć się do artykułu popularyzatorskiego, gdyż w konwencji popularnej znowu, chcąc nie chcąc, trzeba by powtórzyć kilka stereotypowych informacji, które dotąd oparte były bardziej na domysłach niż dokładnie poznanych faktach. Problematyka kaszubskiego malarstwa na szkle jest pełna niejasności i pomyłek, nie ma więc pewnych i gotowych konkluzji do upowszechnienia. Autor niniejszego tekstu po kilku latach badań zaproszony do napisania o tej gałęzi sztuki ludowej na Kaszubach stanął przed dylematem: napisać gładki szkic bez dokumentacji pozostawiając poza publikacją to, co musi być wyjaśnione i docieczone czyli skazać zainteresowanych tematem na osobiste przebycie żmudnej, czasochłonnej drogi badań, analiz, dociekań prawdy, czy też przedstawić źródła i dokumentację tak, by następni autorzy mogli już tylko posuwać wiedzę do przodu. 3.Aktualny stan zbiorów muzealnych: W sumie do wytworów rodzimych kaszubskich można zaliczyć dwanaście następujących obrazów: Święta Rozalia ( Muzeum Etnograficzne w Toruniu), Boża Opatrzność, Chrystus Ukrzyżowany ( dwa różne), Święty Ignacy, Matka Boska Bolesna ( nazywany przez T. Seweryna i J. Grabowskiego Święta ), Św. Antoni, Św. Barbara ( wszystkie spalone we Wdzydzach); Ecce Mater, Św. Barbara, Św. Mateusz, Pan Jezus (Muzeum Kaszubskie w Kartuzach).
3 Dotychczasowa literatura: O kaszubskim malarstwie na szkle pisali : Izydor Gulgowski, Tadeusz Seweryn, Bożena Stelmachowska, Józef Grabowski i Longin Malicki. Izydor Gulgowski Po raz pierwszy o obrazach na szkle wspomina I. Gulgowski w Von einen unbekannten Volke in Deutschland (1911). Szerzej opisuje obrazy zebrane przez siebie w chacie muzealnej we Wdzydzach Kiszewskich w wydawnictwie Kaszubskiego Towarzystwa Ludoznawczego. Charakterystykę tych obrazów dokonaną przez Gulgowskiego streszcza Bożena Stelmachowska w książce o kaszubskiej sztuce ludowej. Opis malatur jest dosyć uproszczony, niemniej jednak pozwala zidentyfikować wizerunki obrazów reprodukowanych przez Gulgowskiego i Tadeusza Seweryna. W czasie, gdy B. Stelmachowska pisze Sztukę ludową na Kaszubach, zbiory we Wdzydzach już nie istnieją ( spłonęły w 1932 roku), opiera się więc na opisach Gulgowskiego i nie reprezentuje własnej charakterystyki kolekcji wdzydzkiej. I.E.Gulgowscy Grób Gulgowskich we Wdzydzach Kiszewskich Tadeusz Seweryn omawia tę kolekcję wybiórczo i bardzo schematycznie. Dokonał analizy stylowej poszczególnych obiektów kolekcji wdzydzkiej, a znając śląskie, pokuckie i podhalańskie malarstwo wyselekcjonował obrazy, które wydały mu się kaszubskie. We wspominanym artykule w Kuryerze Literacko-Naukowym zaprezentował, niestety, tylko wybrane przykłady.
4 Bożena Stelmachowska nie powołuje się na Seweryna, chociaż zapewne korzystała z jego publikacji. Stelmachowska też nie odróżnia rodzimej kaszubskiej twórczości od obcej i traktuje wszystkie spotykane na Kaszubach obrazy jako wytwór lokalny. W swojej książce, prócz wspomnianej fotografii zamieściła schematycznie i nie całkiem wierne rysunki przedstawiające obrazy Św. Ignacego i Chrystusa Ukrzyżowanego. Prawdopodobnie były wykonane na podstawie reprodukowanych przez T. Seweryna dokumentalnych akwarel. Znamienne jest, że ta autorka w ogóle pominęła milczeniem publikacje T. Seweryna Józef Grabowski pisał i mówił najbardziej kompetentnie i obiektywnie o kaszubskim malarstwie na szkle. Był on najlepszym w Polsce znawcą problematyki ludowego malarstwa na szkle, a także dokładnie poznał relikty malarstwa kaszubskiego w zbiorach Kartuz i Torunia. Badacz ten opierając się na szerokim materiale porównawczym stwierdził, że kaszubskie obrazy na szkle należą do typu występującego w Polsce centralnej ( Kieleckie, Mazowieckie, Lubelskie) oraz w okolicach Lwowa i określa ten typ jako wytwór własny ducha sztuki ludowej polskiej. Autor ten wykazuje pokrewieństwo, wręcz analogie między obrazami kaszubskimi i powstałymi w centralnej Polsce. Właśnie sposób kształtowania ornamentu jest tutaj niemal identyczny, a bardzo różny od stylizacji typowych dla malarstwa znanego z polskich gór. Grabowski uważał, że malarzom kaszubskim, wrażliwym na barwę, nie odpowiadały skromne ornamenty obrazów śląskich, które podobnie jak w Wielkopolsce importowano z Dolnego Śląska na Pomorze i Warmię. Niektóre problemy warsztatu i formy: Analiza obrazów kaszubskich pozwala stwierdzić, że w zasadzie, ich twórcy nie podejmowali się samodzielnego przedstawienia postaci ludzkich i korzystali z drzeworytów podkładając je pod szkło. Czasem pokrywali uprzednio szybę farbami laserunkowymi, czasem pozostawiali szkło czyste, rzadziej traktowali drzeworyt jak karton do pociągnięcia pędzlem linii sylwety danej postaci na szkle i w ten sposób mogli go używać wielokrotnie. Izydor Gulgowski sądził, że kaszubscy twórcy obrazków na szkle unikali samodzielnego rysowania postaci ludzkich z powodu braku ku temu zdolności. Bożena Stelmachowska uważała, że niezwykła religijność nakazywała Kaszubom posługiwanie się dewocjonaliami pochodzącymi z klasztorów, gdyż sądzili, iż człowiek grzeszny nie był godzien wykonywania oblicza świętych. Interesujące jest, że starsze obrazy kaszubskie zdobione były swobodnie, nie zawsze symetrycznie komponowanym ornamentem roślinnym o cechach realistycznych, a nowsze, z reprodukcjami drukowanymi posiadają dekoracje malarską budowaną symetrycznie, z motywów roślinnych uproszczonych i zgeometryzowanych tak silnie, że wręcz doprowadzonych do form abstrakcyjnych. W starszych i nowszych obrazach można dostrzec z jednej strony wpływ różnych wzorców, z drugiej strony swobodę inwencji dyscyplinowaną niezwykle konsekwentnym kształtowaniem jednolitego stylu dekoracji. To intuicyjne znalezienie oryginalnego stylu przekształcenia kwiatów w anaturalistyczny ornament stanowi doskonały przykład spontanicznego, swobodnego, a równocześnie precyzyjnie celowego formowania dekoracji przez kaszubskich
5 malarzy na szkle. Ten oryginalny styl przejawia się zarówno w rysunku jak i doskonale komponowanej kolorystyce. Paleta stosowana w obrazach starszych jest stosunkowo skromna: przeważają zielenie, żółcienie i brązy. Tła były jasne, białe, kremowe, szare. Rozmiary bywały najrozmaitsze- na przykład Św. Ignacy miał około 20 x 15 cm, a Chrystus Ukrzyżowany około 30 x 17 cm. Rozmiary obrazów wdzydzkich ustalono na podstawie odnoszących się do jednego obrazu danych zanotowanych przez T. Seweryna Współczesne kaszubskie malarstwo na szkle: Anna Basmannn z Gnieżdżewa( urodzona 1924r.) kontynuuje malowanie na szkle i czyni to konsekwentnie trzydzieści sześć lat. W końcu lat sześćdziesiątych za jej wzorem malarstwem zajmowały się jej cztery córki, ale po założeniu rodzin zarzuciły malowanie. A. Basmann po prostu malowała obrazki, w których kaszubska była tylko tematyka. Czesław Hinc z Wdzydz Kiszewskich zachęconego do malowania na szkle na konkursie organizowanym przez Zrzeszenie Kaszubsko- Pomorskie od 1970 r. pt. Ludowe talenty. Zbigniew Stankowski z Brodnicy Dolnej ( urodzony 1951r.) i Halina Krajnik z Kościerzyny ( urodzona 1953r.) Józef Chełmowski z Jaglii koło Brus ( urodzony 1934) rozpoczął malowanie obrazów na tekturze, płótnie i szkle w latach siedemdziesiątych i samodzielnie starał się opanować technikę, wprowadził też innowacje, składając równolegle dwa szkła, co pozwalało uzyskać wrażenie przestrzeni. Wszyscy oni malowali sceny rodzajowe i krajobrazy. W połowie lat osiemdziesiątych twórcy ci zaczęli na konkursy sztuki ludowej wykonywać również obrazy o tematyce religijnej, przede wszystkim kaszubskie Madonny: Piasecką, Swarzewską i Sianowską.Prócz wymienionych twórców kaszubskich w warsztatach brali udział Kociewiacy Edmund Zieliński i Wojciech Lesiński z Tczewa, warszawianka Wacława Poździk od wielu lat zamieszkała w Słupsku oraz Zygmunt Kędzierski zamieszkały w Przymuszewie na ziemi Kosznajdrów. Wszyscy oni z powodzeniem kontynuują malowanie na szkle. Jan Czupryniak Przygoda Jana Czupryniaka z warsztatem plastycznym zaczęła się już w szkole podstawowej. Po jej ukończeniu zaproponowano mu dalszą naukę w Liceum Plastycznym w Zakopanem, jednak los zadecydował inaczej. Ukończył Technikum Budowlane w Bydgoszczy, a potem został zauważony przez Józefa Spornego, z którego inicjatywy w 1992 roku zorganizowano jego pierwszą wystawę. Pan Jan jest niezwykle barwną postacią. Jego rzeźby można oglądać w całej Polsce, od Zieleńca na południu, po Gdańsk.
6 Po zdobyciu wyróżnienia w ogólnopolskim Konkursie Twórców Ludowych w Lublinie Jan Czupryniak został zweryfikowany do Stowarzyszenia Twórców Ludowych. Swego czasu był też członkiem zarządu głównego stowarzyszenia w Lublinie. Od tamtej chwili jego życie diametralnie się zmieniło. Z wykształcenia budowlaniec poświęcił się pracy artysty. Jan Czupryniak znany jest nie tylko w Polsce, ale również na świecie. Wykonał między innymi kapliczkę dla byłego prezydenta Austrii, a jego prace trafiły nawet do Meksyku i Australii. Jest również twórcą rzeźby, która była podarkiem dla strażaków z Nowego Jorku od Straży Pożarnej z Minikowa. Stworzył najwyższą, 8-metrową rzeźbę w województwie kujawskopomorskim nazwaną Diabelska rodzina młynarzy, która znajduje się w Grudziądzu. Był komisarzem pleneru Europejskich Dni Dziedzictwa Kulturowego w Szydłowie w 2007 roku oraz organizowanych corocznie od 2004 roku w Bysławiu Międzynarodowych Plenerów Rzeźbiarsko-Malarskich. Alicja Serkowska urodzona w 1955 roku w Kartuzach. Twórczyni ludowa w dziedzinie haftu kaszubskiego oraz kaszubskiego malarstwa na szkle. Mieszka i pracuje w Kartuzach. Jest córką Leona i Jadwigi Grot. Umiłowanie do haftu i zainteresowanie twórczością ludową wyniosła z domu rodzinnego. W wieku 18 lat otrzymała wyróżnienie za haft kaszubski w konkursie Młodych Twórców Ludowych Pomorza Gdańskiego Ludowe Talenty oraz dyplom uznania za osiągnięcia hafciarskie. Od 1993 r. zajęła się również malarstwem na szkle. Także w tej dziedzinie osiąga sukcesy w postaci nagród i wyróżnień w konkursach regionalnych i ogólnopolskich. Obrazy na szkle Alicji Serkowskiej zdobią wiele pomorskich instytucji kultury, a także znajdują się w zbiorach prywatnych w kraju i zagranicą. W 2003 r. została odznaczona
7 Medalem za zasługi w upowszechnianiu twórczości ludowej, nadanym przez Oddział Gdański Stowarzyszenia Twórców Ludowych im. Longina Malickiego. W tym samym roku została nominowana do nagrody Perła Kaszub nadawanej przez Kapitułę i Starostę Powiatu Kartuskiego, natomiast w 2006 r. odznaczona Brązowym Krzyżem Zasługi za działalność twórczą z okazji jubileuszu 50-lecia Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego. Bierze udział w wielu plenerach i wystawach sztuki ludowej w kraju i zagranicą. Uczestniczy w festynach, jarmarkach ludowych oraz innych imprezach folklorystycznych. Swoją pasję haftowania oraz malowania na szkle przekazała córce Karolinie. Prace Alicji Serkowskiej LONGIN MALICKI (12 I 1908 Sławno koło Gniezna 19 XI 1986 Gdańsk), etnograf, muzealnik, uważany za twórcę współczesnej gdańsko-pomorskiej etnografii. Maturę zdał w 1927 roku w gimnazjum w Chodzieży, w latach studiował antropologię i etnografię na Uniwersytecie Poznańskim. Na przełomie 1933 i 1934 roku pracował jako wolontariusz w Muzeum Śląskim w Katowicach, w okresie asystent, zajmował się kompletowaniem eksponatów etnograficznych z terenu Polski. Podczas II wojny światowej w
8 Krakowie. Od kwietnia 1945 dyrektor wielodziałowego Muzeum Okręgowego w Bytomiu. Od 1952 roku doktor, w tym roku zwolniony bez prawa pracy w swoim zawodzie. Od roku 1958 z rodziną w Gdańsku, został kierownikiem działu etnograficznego Muzeum Pomorskiego (q Muzeum Narodowe). Rozpoczął zbieranie zabytków głównie z terenu Kaszub, Kociewia i Powiśla, z których w 1961 powstała pierwsza ekspozycja, otwarta w budynku przy ul. Toruńskiej. Pod jego nadzorem merytorycznym rozpoczęto odbudowę spalonego w marcu 1945 roku dawnego pałacu opatów w Oliwie, przeznaczonego na docelową siedzibę działu etnograficznego. Działalność w nowej siedzibie zainaugurował otwarciem 29 IX 1965 w części parterowej odbudowanego gmachu pierwszej stałej ekspozycji Sztuka Ludowa Pomorza od XVIII do XX wieku. Wraz z zespołem pozyskał tysiące eksponatów obrazujących kulturęmaterialną ludności Pomorza. Od roku 1973 na emeryturze. Publikował z zakresu pomorskiej etnografii w pismach branżowych oraz czasopismach q Litery, q Pomerania, q Jantarowe Szlaki MARIAN KÓŹMIŃSKI Najliczniejszą grupę stanowią rzeźbiarze. Część z nich, o eksponowanej pozycji w środowiskach rzeźbiarskich, jak Zygmunt Kędzierski (1949) z Przymuszewa, Marian Kuźmiński (1946) z Kiełpina, Włodzimierz Ostoja Lniski (1949) z Czerska, uprawia również malarstwo na szkle, sięgając do tradycji sąsiednich Kaszub. Dwaj pierwsi z wymienionych oraz Jan Czupryniak (1945), Adam Korthals (1954), Marian Łazarewicz (1954) z Tucholi są też autorami wielkoformatowych figur świętych do kapliczek, kościołów, na ołtarze. JÓZEF CHEŁMOWSKI Urodził się 26 lutego 1934 roku w Brusach - Jagliach, gdzie mieszkał przez całe swoje życie. Tam rzeźbił, malował oraz opowiadał o swoich pracach i życiu. Jego dzieła poruszają zagadnienia filozoficzne, polityczne, regionalne, historyczne, patriotyczne oraz wiary. Zasłynął jako twórca aniołów. Dom i zabudowania artysty otoczone są ze wszystkich stron pięknym ogrodem, w którym artysta stworzył fascynujący, wykreowany przez siebie Świat, wypełniony
9 różnorodnymi przedmiotami. Zagroda i całe jej otoczenie sprawia wrażenie muzeum na wolnym powietrzu. W ogrodzie przylegającym do budynku stoi pasieka, wypełniona wieloma przeróżnymi, nawet kilkumetrowej wysokości ulami figuralnymi i twarzowymi, wyobrażającymi m. in. postacie Starców, Kaszubów i Kaszubek. Są tu także zdobione malowidłami ule domkowe oraz wykonane ze słomy tzw. koszki, jak również różnorodne ule z naturalnych drewnianych kłód z wizerunkami demonów. Józef Chełmowski posługiwał się językiem południowych Kaszub, znanym z rodzinnego domu. Przywrócił i spopularyzował zanikającą na Pomorzu sztukę malowania na szkle. Był twórcą przydrożnych kapliczek, trzech rzeźb, które znalazły się w Ołtarzu Papieskim w Sopocie. Największym dziełem jego życia jest obraz Apokalipsa, którego długość wynosi 55 m i jest to zobrazowanie Apokalipsy św. Jana. Wielokrotnie doceniany i nagradzany. W 1995 roku otrzymał w Warszawie nagrodę im.oskara Kolberga. W 1996 roku Klub Studencki Pomerania uhonorował go Medalem Stolema. W 1998 roku Uchwałą Rady Miejskiej w Brusach Nr XXXV-206/98 z dnia przyznano mu tytuł Zasłużonego Obywatela Miasta i Gminy Brusy. Wielokrotnie był nagradzany za swoją twórczość w Ogólnopolskim Konkursie Malarskim im. Teofila Ociepki w Bydgoszczy. Doceniano go w roku 1996, 2008 oraz W 2004 roku został laureatem Pomorskiej Nagrody Artystycznej w kategorii Kultura regionalna. W 2006 roku, za wieloletnią pracę twórczą i zasługi dla kultury ludowej, został odznaczony przez Ministra Kultury srebrnym medalem Gloria Artis. W 2013 roku został doceniony przez kapitułę chojnickich Dokonań Roku 2012 i podczas uroczystej gali otrzymał nagrodę specjalną. Najliczniejsze zbiory jego prac znajdują się w Muzeum Etnograficznym w Toruniu, Muzeum Zachodnio-Kaszubskim w Bytowie, Muzeum Okręgowym im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, Muzeum Etnograficznym w Chojnicach. W sobotę 6 lipca 2013 roku zmarł artysta ludowy Józef Chełmowski. 26 lutego br. ukończył 79 lat. Uroczystości pogrzebowe odbyły się 9 lipca br. o godzinie 10:30 w kościele parafialnym pw. Wszystkich Świętych w Brusach. Prace Józefa Chełmowskiego
10 ZYGMUNT KĘDZIERSKI Zygmunt Kędzierski urodził się w 1949 roku w Wałbrzychu. Od 1982 mieszka w rodzinnych stronach zony. W życiu uprawiał wiele zawodów, m.in. był kierowcą, strażakiem, kierownikiem domu kultury, dźwigał nawet wyczynowo ciężary. Jako dziecko spotkał się z pracami Jana Konarskiego, twórcy ludowego z Kluczborka (rzeźba ludowa). Od tamtego czasu zaczęło rosnąć jego zainteresowanie tego rodzaju sztuką. Odkrył, że potrafi pracować z drewnem i ma do tego prawdziwy talent. Obecnie prace Zygmunta Kędzierskiego obejmują różną tematykę i dotyczą różnych materiałów. Są wśród nich: tradycyjne rękodzieło, rzeźba i malarstwo, rzeźby sakralne, maski, gwiazdy kolędnicze, obrazy na szkle, drewniane figury, postacie, rzeźby świętych (anioły, postacie świętych, krzyże, rzeźby Chrystusa), itp.
11 Jego działalność ma na celu m.in.: dbałość o zachowanie tradycji ludowej. Artysta prowadzi zatem zajęcia dla młodzieży, warsztaty, zajęcia dla nauczycieli i występy okolicznościowe (muzea etnograficzne). W swej karierze rzeźbiarskiej ma około 20 wystaw o większym znaczeniu artystycznym. Zygmunt Kędzierski jest prezesem Stowarzyszenia Twórców Ludowych oddziału bydgosko-toruńskiego oraz członkiem Zarządu Głównego Stowarzyszenia Twórców Ludowych w Lublinie. W dzieciństwie spotkał się z pracami Jana Konarskiego, twórcy ludowego z Kluczborka, który specjalizował się w rzeźbie ludowej. Od tamtego czasu zaczęło rosnąć jego zainteresowanie tego rodzaju sztuką. Zygmunt Kędzierski specjalizuje się głównie w rzeźbie w drewnie oraz malarstwie na szkle niemniej jego prace obejmują różną tematykę i dotyczą różnych materiałów. Są wśród nich: tradycyjne rękodzieło, rzeźba i malarstwo, rzeźby sakralne, maski, gwiazdy kolędnicze, obrazy na szkle, drewniane figury, postacie, rzeźby świętych (anioły, postacie świętych, krzyże, rzeźby Chrystusa), itp. Artysta prowadzi również zajęcia dla młodzieży, warsztaty, zajęcia dla nauczycieli i występy okolicznościowe (muzea etnograficzne). W swej karierze rzeźbiarskiej miał około 20 wystaw o większym znaczeniu artystycznym. EDMUND ZIELIŃSKI Edmund Edward Zieliński urodził się w 1940 r. w Białachowie, mieszka w Gdańsku. Rzeźbiarz i malarz na szkle, 2001 r. - laureat nagrody im. Oskara Kolberga Od 1960 r. wykonuje rzeźby w drewnie. W jego długoletniej działalności rzeźbiarskiej dominuje tematyka sakralna, przedstawienia postaci świętych. Artysta osiągnął perfekcję warsztatu rzeźbiarskiego, wypracował indywidualny styl i własną, oryginalną formę wypowiedzi artystycznej, utrzymaną w konwencji rzeźby ludowej. Jego rzeźby są statyczne, wykonane w jednej zwartej bryle, schematyczne, z opracowaniem jedynie najprostszych szczegółów. Rzeźbiarz z powodzeniem łączy prostotę formy z malarską ekspresją. W jego dorobku, oprócz rzeźby figuralnej, znajdują się także ptaszki, szopki bożonarodzeniowe, zabawki oraz ludowe instrumenty muzyczne. W ostatnim dziesięcioleciu wiele rzeźb Edwarda Zielińskiego znalazło miejsce w kościołach i kaplicach Gdańska i Gdyni, na Kaszubach i Kociewiu. Prace rzeźbiarza zgromadzone zostały w kolekcjach muzealnych (oddziału etnograficznego Muzeum Narodowego w Gdańsku) oraz w kolekcjach prywatnych.
12 Od 1976 r. Edward Zieliński wykonuje także obrazy na szkle, nawiązujące do wzorów tradycyjnego kaszubskiego malarstwa na szkle. Cechuje go pasja społecznika, niezwykła aktywność i sprawność organizacyjna, przejawiana szczególnie w działaniach na rzecz Stowarzyszenia Twórców Ludowych, którego jest członkiem od 1972 r. Szczególną wagę przywiązuje do udziału artystów ludowych w edukacji regionalnej dzieci i młodzieży. Organizuje i prowadzi, wspólnie z innymi twórcami, zajęcia warsztatowe z rzeźby, malarstwa na szkle, plastyki zdobniczo-obrzędowej, m.in. w ośrodku Szkolno-Wychowawczym dla Dzieci Niesłyszących w Wejherowie, w Studium Medycznym dla instruktorów terapii zajęciowej w Gdańsku, w Szkole Podstawowej nr 23 w Gdańsku Oliwie. Wykazał ogromne zaangażowanie przy realizacji projektu (autorstwa Mariana Kołodzieja) budowy Ołtarza Papieskiego w Sopocie z okazji pielgrzymki Jana Pawła II do Polski. Wykonał siedem monumentalnych figur, które po uroczystościach trafiły do kościołów w Gdańsku Zaspie, Wielkim Kacku (Gdyni) oraz do Sanktuarium Matki Boskiej Brzemiennej w Matemblewie koło Gdańska. Edward Zieliński od lat opisuje i dokumentuje działalność twórców ludowych oraz wydarzenia kulturalne w regionie kaszubskim. WOJCIECH LESIŃSKI Z TCZEWA Malować zaczął w 1986 roku. Wtedy ogłoszono konkurs Współczesna Sztuka Ludowa Kociewia. Nie podobało mu się, że w regulaminie było tylko malarstwo na szkle. Malował wtedy na płótnie, desce Wojtek był skromnym człowiekiem, nie obnosił się ze swoim talentem, który odkrył bardzo późno, bo w 1984 roku. Nie uważał siebie za artystę. Ze skromnością mawiał, że jest dobrym rzemieślnikiem. Jego bardzo kruche prace wędrowały w świat i cieszyły wielu znawców. Obraz "Kociewie" został przekazany Papieżowi Janowi Pawłowi II w czasie jego pelplińskiej pielgrzymki, w 1999 roku. Madonny urzekały bogactwem barw, kociewskich ornamentów i szkoda, że nie pozostawały w tczewskiej galerii. Kolejnych Wojtek już nie namalował. Chyba, że w niebie też jest szkło i farby? - W technice malarstwa na szkle pomorskiego twórca wykonywał kolorowy ornament wokół świętego obrazu - mówi Lesiński. - To było jego zasadniczym zadaniem.
13 Mówi, że dlatego było mu łatwiej zacząć malować na szkle. Wyjaśnia, że zadaniem malującego na szkle nie jest wykonanie obrazu podobnego do olejnych. Twierdzi, że malarstwo na szkle jest bardzo prostą, ale i piękną sztuką zdobniczą. Obecnie stało się sztuką samą w sobie. Maluje zwyczaje na Kociewiu takie jak dyngus, baby żniwne, wizerunki świętych. Lubi o nich opowiadać. W 1992 roku wystawił 34 Madonny Polskie. Inspiracją była muzyka, z którą obcował jako dziecko i młodzieniec, a szczególnie Ave Maria wykonywana na skrzypcach przez jego ojca. WŁODZIMIERZ OSTOJA LNISKI ur r. w Tucholi, zam. w Czersku, z zawodu nauczyciel, twórca rzeźb, obrazów malowanych na szkle, drzeworytów ludowych. Rzeźbą zajmuje się od początku lat 70.; jego twórczość w tej dziedzinie ewoluowała, tak pod względem formy, jak i treści, od pojedynczych figur z surowego drewna, bejcowanych, do kompozycji wielofiguralnych, pokrytych bogatą polichromią. Przedstawienia postaci z życia dawnej wsi zastępowały tematy religijne i interesujące sceny biblijne. Jest autorem kapliczek przydrożnych, m.in. w Leśnie ze św. Izydorem (1999), stacji plenerowej Drogi Krzyżowej w Sianowie, figury św. Wojciecha do ołtarza papieskiego w Sopocie (1999). Od 2003 roku tworzy indywidualne obrazy na szkle, twórczo nawiązujące do klimatu i stylizacji XIX-wiecznego kaszubskiego malarstwa, również z wykorzystaniem drzeworytu ludowego (2008). Autor prezentował swoje prace na kilku wystawach indywidualnych, licznych zbiorowych w kraju i za granicą. Brał udział w konkursach i przeglądach twórczości regionalnych i ogólnopolskich. Za obrazy na szkle otrzymał prestiżowe nagrody w tematycznych konkursach, w dużej konkurencji wybitnych polskich twórców ludowych ( ). Prezentuje się na ogólnopolskich jarmarkach sztuki ludowej. Prace jego znajdują się w kilku polskich muzeach oraz w Muzeum Kaszubskim w Winonie (USA). Przekrojowa kolekcja prac, reprezentująca wszystkie dziedziny twórczości, znajduje się w chojnickim muzeum. Z zamiłowaniem kolekcjonuje zabytkowe przedmioty kultury materialnej. Jest członkiem Stowarzyszenia Twórców Ludowych.
14 Prace artysty
WYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE DO UZYSKANIA POSZCZEGÓLNYCH ŚRÓDROCZNYCH I ROCZNYCH OCEN Z PLASTYKI W KLASIE IV
WYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE DO UZYSKANIA POSZCZEGÓLNYCH ŚRÓDROCZNYCH I ROCZNYCH OCEN Z PLASTYKI W KLASIE IV Z pomocą nauczyciela uczeń: wymienia placówki działające na rzecz kultury, tłumaczy zasady
Bardziej szczegółowoKAZIMIERZ TWARDOWSKI KAZIMIERZ TWARDOWSKI
Wtorek, 29 grudnia 2015 KAZIMIERZ TWARDOWSKI KAZIMIERZ TWARDOWSKI Artysta urodził się w Olszance, Gmina Podegrodzie. Ukończył liceum plastyczne w Tarnowie i studia na wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu
Bardziej szczegółowoWincenty Kućma. światło w cieniu WYSTAWA RZEŹBY, RYSUNKU I FOTOGRAFII
Wincenty Kućma światło w cieniu WYSTAWA RZEŹBY, RYSUNKU I FOTOGRAFII Wincenty Kućma, urodzony 25 maja 1935 roku w Zbilutce (obecnie Zbelutka) na Kielecczyznie. W latach 1957-1962 studiował na Wydziale
Bardziej szczegółowoKRZYSZTOF JAKUBOWSKI O SOBIE
Fot.Anna Jakubowska KRZYSZTOF JAKUBOWSKI O SOBIE Urodziłem się w 1946 roku w Bydgoszczy, a od kilkudziesięciu lat mieszkam w Gdańsku. Swoją pierwszą indywidualną wystawę fotograficzną zorganizowałem w
Bardziej szczegółowoAlberta Einsteina: Wyobraźnia jest ważniejsza niż wiedza. Nasza wiedza jest zawsze ograniczona, podczas gdy wyobraźnią ogarniamy cały świat.
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PLASTYKI W Gimnazjum ROK SZKOLNY 2015/2016 Nauczyciel: Agnieszka Kwiatkowska Alberta Einsteina: Wyobraźnia jest ważniejsza niż wiedza. Nasza wiedza jest zawsze ograniczona,
Bardziej szczegółowoUmiejętności na ocenę dopuszczającą. Umiejętności na. ocenę dostateczną
Zagadnienie podstawy programowej lp Temat Treści nauczania. Wymagania edukacyjne. dopuszczającą dostateczną dobrą bardzo dobrą celującą 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 Wymagania edukacyjne z plastyki w kl.7. PZO.
Bardziej szczegółowocelującą bardzo dobrą dobrą dostateczną dopuszczającą 1.Wymagania edukacyjne. PZO. 2.Sztuka co wiem, co pamiętam?
Temat Wymagania edukacyjne na ocenę Odniesienie do podstawy programowej celującą bardzo dobrą dobrą dostateczną dopuszczającą 1.Wymagania edukacyjne. PZO. 2.Sztuka co wiem, co pamiętam? Uczeń zna tematykę
Bardziej szczegółowoKopia obrazu Dama z gronostajem
Kopia obrazu Dama z gronostajem 50 x 65 cm autor: Bogusław Ziółkowski Dama z gronostajem, powszechnie znana jako Dama z łasiczką, to obraz namalowany przez Leonarda da Vinci w Mediolanie między 1483 a
Bardziej szczegółowo1. Grzegorz Bolek Lato w Podkowie Leśnej Absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie dyplom z wyróżnieniem. Uprawia malarstwo olejne, jest
1. Grzegorz Bolek Lato w Podkowie Leśnej Absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie dyplom z wyróżnieniem. Uprawia malarstwo olejne, jest znakomitym pedagogiem związanym z podkowiańską szkołą, gdzie
Bardziej szczegółowoJózef Grzegory
Józef Grzegory 1920 2006 Urodził się w rodzinie chłopskiej, całe życie mieszkał we wsi Złaków Borowy. W 1934 r. ukończył piąty oddział Szkoły Podstawowej w Złakowie Borowym, następnie podjął dalszą naukę
Bardziej szczegółowoGINĄCY GŁOS LUDU CZYLI O POTRZEBIE OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO WSI
GINĄCY GŁOS LUDU CZYLI O POTRZEBIE OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO WSI Zadaniem każdego pokolenia jest zabezpieczenie i najpełniejsze poznanie dziedzictwa kulturowego swego narodu oraz wiarygodne udostępnienie
Bardziej szczegółowoPomorska Debata Muzealna Muzea pomorskie dzień przed Kongresem Muzealników Polskich. Gdańsk, 30 października 2014 roku
Pomorska Debata Muzealna Muzea pomorskie dzień przed Kongresem Muzealników Polskich Gdańsk, 30 października 2014 roku Wydatki na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego z budżetu województw w przeliczeniu
Bardziej szczegółowoWernisaż. Wystawa prac studentów Kierunku Plastycznego Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Sanoku
Wernisaż Wystawa prac studentów Kierunku Plastycznego Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Sanoku Od czterech lat mam przyjemność prowadzić zajęcia z malarstwa i rysunku na Sanockim Uniwersytecie Trzeciego Wieku
Bardziej szczegółowoPodczas pobytu w Żywcu artysta malarz portretował wielu mieszczan żywieckich.
Historia Szkoły bogata, ciekawa, mało znana Odcinek 17. Czy wiesz, że uznanym artystą malarzem i równocześnie nauczycielem tej szkoły był Jan Kazimierz Olpiński, który uczył w niej rysunków, a jego twórczość
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne i kryteria ocen z plastyki w klasie IV
Wymagania edukacyjne i kryteria ocen z plastyki w klasie IV Wymagania konieczne Spełnienie wymagań pozwala postawić ocenę dopuszczającą. Z pomocą nauczyciela uczeń: wymienia placówki działające na rzecz
Bardziej szczegółowoSpotkania z Tradycją II Rękodzieło Ludowe Ziemi Łowickiej. Sierpień Rzeźbiarstwo
Spotkania z Tradycją II Rękodzieło Ludowe Ziemi Łowickiej Sierpień 2013 - Rzeźbiarstwo Wojciech Brzozowski i jego rodzina Sromów. Każdy w Łowickiem zna rodzinę Brzozowskich i ich prywatne muzeum, założone
Bardziej szczegółowoMiejsca, które warto odwiedzić. Muzeum - Kaszubski Park Etnograficzny im. Teodory i Izydora Gulgowskich we Wdzydzach Kiszewskich
Miejsca, które warto odwiedzić Muzeum - Kaszubski Park Etnograficzny im. Teodory i Izydora Gulgowskich we Wdzydzach Kiszewskich - muzeum istnieje od 1906 r. powstało dzięki twórczości Teodory i Izydora
Bardziej szczegółowoWymagania na ocenę bardzo dobrą.
Podst programowa I.1 III.1 III.3 Agnieszka Czerska Pawlak. Wymagania edukacyjne z plastyki w klasie IV. Temat. Treści nauczania i aktywność plastyczna. celującą. bardzo dobrą. dobrą. dostateczną. 1 2 3
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE Z PLASTYKI Kryteria oceny semestralnej i oceny rocznej podsumowującej pracę ucznia na lekcjach plastyki w kl.
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z PLASTYKI Kryteria oceny semestralnej i oceny rocznej podsumowującej pracę ucznia na lekcjach plastyki w kl.5 1)Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: nie opanował zakresu wiadomości
Bardziej szczegółowoStanisław Westwalewicz - kolekcja włoska w zbiorach Muzeum Okręgowego w Tarnowie
Stanisław Westwalewicz (13 listopada 1906 w Kozienicach -15 maja 1997 roku w Tarnowie). Malarz, grafik, rysownik, uczestnik kampanii wrześniowej 1939 roku, więzień obozu w Kozielsku, żołnierz II Kurpusu.
Bardziej szczegółowoNagrody i stypendia dla wybitnie utalentowanych artystycznie mieszkańców Augustowa
Nagrody i stypendia dla wybitnie utalentowanych artystycznie mieszkańców Augustowa Wysłane przez Ewa Mickiewicz, 22/02/2019 Treść: Burmistrz Miasta Augustowa Mirosław Karolczuk przyznał nagrody i stypendia
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z plastyki klasa 6
Wymagania edukacyjne z plastyki klasa 6 Ocenie podlegają: przygotowanie do zajęć, wiadomości, prace i ćwiczenia praktyczne, zaangażowanie w pracę twórczą, aktywność na lekcji, wypowiedzi ustne, wyniki
Bardziej szczegółowoOCALIĆ OD ZAPOMNIENIA OCHRONA NIEMATERIALNEGO DZIEDZICTWA KULTUROWEGO POGRANICZA POLSKO CZESKIEGO ZAKOŃCZYLIŚMY PIERWSZY ETAP DZIAŁAŃ W PROJEKCIE
21.10.2016 OCALIĆ OD ZAPOMNIENIA OCHRONA NIEMATERIALNEGO DZIEDZICTWA KULTUROWEGO POGRANICZA POLSKO CZESKIEGO ZAKOŃCZYLIŚMY PIERWSZY ETAP DZIAŁAŃ W PROJEKCIE Dzisiaj zakończył się pierwszy etap działań
Bardziej szczegółowoPrzedszkole z kulturą Projekt edukacyjny dla przedszkoli. Raport 2012
Przedszkole z kulturą Projekt edukacyjny dla przedszkoli Raport 2012 Cele projektu: edukacja artystyczna, włączająca do prac placówek przedszkolnych instytucje kultury z Bydgoszczy zachęcenie przedszkoli
Bardziej szczegółowoZa niedostarczenie pracy w wyznaczonym przez nauczyciela terminie (2 tygodnie) uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną.
Wymagania edukacyjne z plastyki klasa VI Ocenie podlegają: przygotowanie do zajęć, wiadomości, prace i ćwiczenia praktyczne, zaangażowanie w pracę twórczą, aktywność na lekcji, wypowiedzi ustne, wyniki
Bardziej szczegółowoO barwie i malowaniu
Szczegółowe wymagania edukacyjne plastyka klasa 4 I półrocze O kresce i rysowaniu z pomocą nauczyciela definiuje pojęcie kreski; wskazuje proste przykłady w naturze przypominające kreskę; podejmuje realizację
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne do przedmiotu zajęcia artystyczne - gimnazjum klasy 2 i 3
Wymagania edukacyjne do przedmiotu zajęcia artystyczne - gimnazjum klasy 2 i 3 W takcie ustalania ocen z zajęć artystycznych będą brane pod uwagę: systematyczność, wytrwałość w pracy, przygotowanie do
Bardziej szczegółowoCzęstochowa (Woj. Śląskie)
Częstochowa (Woj. Śląskie) Sanktuarium NMP Częstochowskiej Jasnogórska Bazylika pw. Znalezienia Krzyża Świętego i Narodzenia NMP Opis kościoła: Jacek i Maria Łempiccy, Święci w Polsce i ich kult w świetle
Bardziej szczegółowo2. Zdefiniuj pojęcie mitu. Na wybranych przykładach omów jego znaczenie i funkcjonowanie w kulturze.
ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI 1. Dawne i współczesne wzorce rodziny. Omawiając zagadnienie, zinterpretuj sposoby przedstawienia tego tematu w dziełach literackich różnych epok oraz w wybranych
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA PLASTYKA. Wymagania edukacyjne
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA PLASTYKA Wymagania edukacyjne Klasa IV Ocena ucznia w zakresie przedmiotu plastyka jest osobliwie złożona i trudna. Nauczyciel plastyki oceniając osiągnięcia edukacyjne ucznia
Bardziej szczegółowoFranciszek Wójcik (1903-1984)
Franciszek Wójcik (1903-1984) wystawa: Pejzaże z Rzymu i Zakopanego 04.03.2011 18.03.2011 Connaisseur Salon Dzieł Sztuki Kraków, Rynek Główny 11 Franciszek Wójcik (1903-1984) Urodzony 2 stycznia 1903 r.
Bardziej szczegółowoWymagania na ocenę bardzo dobrą.
I.1 III.1 III.3 Temat. Treści nauczania i aktywność plastyczna. celującą. dobrą. 1 2 3 4 5 6 7 1.PSO. O czym będziemy się Uczeń zna zasady przedmiotowego oceniania oraz zakres treści i wymagania edukacyjne
Bardziej szczegółowoKlub Studencki POMORANIA ul. Straganiarska 20-23, Gdańsk
Regulamin warsztatów regionalnych Remusowa Kara 2017 1. Organizacja Warsztaty regionalne Remusowa Kara organizowane są przez Klub Studencki Pomorania przy współpracy ze Zrzeszeniem Kaszubsko-Pomorskim.
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE Z PLASTYKI - KLASA IV SP
Nr Temat niedostateczna 1 Lekcja organizacyjna. Informacja o wymaganiach edukacyjnych. Bezpieczeństwo podczas lekcji plastyki. 2 Formy i kształty, barwy i wrażenia, czyli jak patrzeć na świat? 3 Skarby
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY KLASA VI PLASTYKA
WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY KLASA VI PLASTYKA TEMAT WYMAGANIA NA OCENY 1 Lekcja organizacyjna. - wyodrębnia kształt przedmiotu i otacza konturem(2) - tworzy prostą pracę plastyczną z zastosowaniem
Bardziej szczegółowoChopinowskie inspiracje w muzyce, plastyce i teatrze
Wojewódzki Dom Kultury im. J. Piłsudskiego w Kielcach Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Chopinowskie inspiracje w muzyce, plastyce i teatrze Wojewódzki Dom Kultury im.
Bardziej szczegółowoKASZUBI WCZORAJ I DZIŚ
Regulamin konkursu KASZUBI WCZORAJ I DZIŚ Edycja VIII 2017 Józef Chełmowski, Marian Mokwa i Kazimierz Jasnoch artyści z Południa Kaszub ORGANIZATORZY KONKURSU 1 1. Organizatorem konkursu jest Muzeum Ziemi
Bardziej szczegółowoPiękny gest 98-letniej łodzianki. Ufundowała Muzeum Miasta Łodzi obraz
06-07-19 1/5 Ufundowała Muzeum Miasta Łodzi 17.01.2019 15:17 Aleksandra Górska / BPKSiT kategoria: Aktualności kulturalne Pani Zofia Dachniewska napisała do magistratu, deklarując chęć przeznaczenia części
Bardziej szczegółowoOPIS DOBREJ PRAKTYKI. kujawsko-pomorskie. zygmunt.kedzierski.art@gmail.com. w radach i komitetach utworzonych przez władze publiczne
OPIS DOBREJ PRAKTYKI 1. Dane dotyczące podmiotu ubiegającego się o wpis nazwa inicjatywy nazwa podmiotu dokładny adres gmina powiat województwo Trzydziestoletnia działalność na rzecz rozpowszechniania
Bardziej szczegółowoCENTRUM WYSTAWIENNICZO-REGIONALNE DOLNEJ WISŁY W TCZEWIE
Tczew miasto od zawsze związane z Wisłą Kluczowe elementy struktury miasta: 2a drogi kolejowe drogowa - droga krajowa nr 1 1 obszar staromiejski 2 a,b obszary strefy ekonomicznej 2b 1 droga wodna Program
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE Z PLASTYKI DLA KLASY I GIMNAZJUM
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z PLASTYKI DLA KLASY I GIMNAZJUM KRYTERIA WYPOWIEDZI ARTYSTYCZNEJ 1. Dopuszczający nieprawidłowe wykonanie, odbiegające od głównego tematu, brak logiki, nieprawidłowy dobór kompozycji,
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z przedmiotu plastyka w klasie VI w roku szkolnym 2018/2019 Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który:
Wymagania edukacyjne z przedmiotu plastyka w klasie VI w roku szkolnym 2018/2019 Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: - nie opanował zakresu wiadomości i umiejętności przewidzianych w podstawie
Bardziej szczegółowoNa ścieżkach wyobraźni
G A L E R I A Na ścieżkach wyobraźni Prezentowana wystawa prac jest efektem kontynuacji realizowanego od 2013 r. projektu edukacyjnego Na ścieżkach wyobraźni. Głównym motywem działania uczniów jest odniesienie
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Wymagania edukacyjne PLASTYKA Klasa IV - VII
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Wymagania edukacyjne PLASTYKA Klasa IV - VII Ocena ucznia w zakresie przedmiotu plastyka jest osobliwie złożona i trudna. Zdolności plastyczne ucznia nie mogą być podstawowym
Bardziej szczegółowoPlan pracy z plastyki do programu nauczania Do dzieła!. Klasa VI
Plan pracy z plastyki do programu nauczania Do dzieła!. Klasa VI 1. Jakie formy twórczości nas otaczają? 2., 3. i 4. Grafika artystyczna (warsztatowa) 5. i 6. Grafika użytkowa (stosowana) 1 - wymienia
Bardziej szczegółowo2. Zasady oceniania uczniów.
WYMAGANIA EDUKACYJNE I KRYTERIA OCENIANIA Z PLASTYKI klasa VI Przedmiotowy system oceniania ma na celu wspieranie rozwoju intelektualnego i osobowościowego ucznia. Wymagania edukacyjne formułowane są w
Bardziej szczegółowoKryteria oceniania z plastyki w kl V-nowa podstawa
Kryteria oceniania z plastyki w kl V-nowa podstawa Ocena celująca 6 Uczeń: -wykazuje szczególne zainteresowanie sztukami plastycznymi,kolekcjonuje reprodukcje dzieł plastycznych i książki o sztuce -gromadzi
Bardziej szczegółowoUchwycić słowa zrodzone z ciszy o malarstwie Tatiany Borisowny Majewskiej i ks. Tadeusza Stasiaka w Janowskim Ośrodku Kultury
Uchwycić słowa zrodzone z ciszy o malarstwie Tatiany Borisowny Majewskiej i ks. Tadeusza Stasiaka w Janowskim Ośrodku Kultury 2017.10.09Aktualizacja: 2017.10.09, 12:09 Niebo poskąpione w błękicie, kwiaty
Bardziej szczegółowoPLASTYKA. Plan dydaktyczny
PLASTYKA Plan dydaktyczny Temat lekcji Piękno sztuka i kultura. 1. Architektura czyli sztuka kształtowania przestrzeni. 2. Techniki w malarstwie na przestrzeni wieków. 3. Rysunek, grafika użytkowa, grafika
Bardziej szczegółowoZAJĘCIA ARTYSTYCZNE DLA GIMNAZJUM SZKOLNA PRACOWNIA ARTYSTYCZNA -OBLICZA PLASTYKI PLAN WYNIKOWY
ZAJĘCIA ARTYSTYCZNE DLA GIMNAZJUM SZKOLNA PRACOWNIA ARTYSTYCZNA -OBLICZA PLASTYKI PLAN WYNIKOWY PODSTAWA PROGRAMOWA- ROZPORZADZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ Z DNIA 23 GRUDNIA 2008R. W SPRAWIE PODSTAWY
Bardziej szczegółowoWymagania na ocenę bardzo dobrą.
Podst programowa I.1 III.1 III.3 Agnieszka Czerska Pawlak. Wymagania edukacyjne z plastyki w klasie IV. Temat. Treści nauczania i aktywność plastyczna. celującą. bardzo dobrą. dobrą. dostateczną. 1 2 3
Bardziej szczegółowoPLENER MALARSKI "PEJZAZE WARMII" I PUZZLE MALARSKIE
PODNIESIENIE JAKOŚCI ŻYCIA MIESZKAŃCÓW NA OBSZARZE REALIZACJI LSR POPRZEZ ORGANIZACJĘ PRZEDSIĘWZIĘCIA KULTURALNEGO OPARTEGO O LOKALNE ZASOBY. PLENER MALARSKI "PEJZAZE WARMII" I PUZZLE MALARSKIE ORNETA,
Bardziej szczegółowomalarz, pedagog Nowozubkow, zdjęcie miasta z początków wieku 20.
Józef Jan Zimmerman malarz, pedagog Urodził się 2.3.1887 r. w Warszawie, w domu Jana (zarządzał zakładem garbarskim Temler i Szwede w Warszawie) i Cecyli Zimmermanów (matka z domu Pawłowska); zmarł 4.10.1954
Bardziej szczegółowoWymagania klasa VI OKRES I
Numer i temat lekcji Wymagania klasa VI OKRES I 1., 2. i 3. Grafika artystyczna (warsztatowa) podstawowe - wyjaśnia, czym się charakteryzuje grafika jako dziedzina twórczości - podaje dwa podstawowe rodzaje
Bardziej szczegółowoZa działania na rzecz gdyńskiego dziedzictwa kulturowego
Za działania na rzecz gdyńskiego dziedzictwa kulturowego W Muzeum Emigracji w Gdyni obchodzono Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków. To święto wszystkich tych, którym zabytki leżą na sercu, amatorów,
Bardziej szczegółowoKryteria ocen PLASTYKA kl. 7
Kryteria ocen PLASTYKA kl. 7 konieczne ocenę dopuszczającą. podstawowe ocenę dostateczną. Z pomocą nauczyciela uczeń: wskazuje podstawowe środki wyrazu plastycznego znajdujące się w najbliższym otoczeniu
Bardziej szczegółowo10 września - 10 listopada 2010 wernisaż: 9 września godz
10 września - 10 listopada 2010 wernisaż: 9 września godz. 18.00 W 100-lecie abstrakcji wystawa ze zbiorów Muzeum Narodowego w Gdańsku oraz BWA Galerii Sztuki w Olsztynie i Muzeum Okręgowego im. Leona
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z plastyki w klasie 6. I okres roku szkolnego 2015/2016
Wymagania edukacyjne z plastyki w klasie 6 Zakres materiału realizowany w danym okresie może ulec zmianie w zależności od tempa pracy uczniów i innych czynników niezależnych. O zmianach uczniowie będą
Bardziej szczegółowoUchwała Nr 745/XXX/2013 Rady Miasta Lublin. z dnia 25 kwietnia 2013 r.
Uchwała Nr 745/XXX/2013 Rady Miasta Lublin z dnia 25 kwietnia 2013 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania dorocznych nagród za osiągnięcia w dziedzinie twórczości artystycznej i upowszechniania
Bardziej szczegółowoUniwersytet Rzeszowski
Wystawa prezentująca dorobek graficzny dyplomowej Pracowni Druku Cyfrowego W czwartek, 23 lutego o godz. 17.00 w Galerii Wydziału Sztuki UR im. Włodzimierza Kotkowskiego odbył się uroczysty wernisaż wystawy
Bardziej szczegółowoKryteria ocen PLASTYKA kl. 6
Kryteria ocen PLASTYKA kl. 6 konieczne ocenę dopuszczającą. podstawowe ocenę dostateczną. Z pomocą nauczyciela uczeń: tłumaczy zasady zachowania się w muzeum, wskazuje zabytki znajdujące się w regionie,
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne PLASTYKA kl. 4. Wymagania. Uczeń:
edukacyjne PLASTYKA kl. 4 Wymagania 1. Co widzimy i jak to pokazać? 2. ABC sztuki 3. i 4. Linia i punkt 5. Linie i punkty a sztuka prehistoryczna 6. Plama - wskazuje i opisuje elementy abecadła - wskazuje
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z przedmiotu PLASTYKA w dla klasy 5 szkoły podstawowej Rok szkolny 2015/2016
Wymagania edukacyjne z przedmiotu PLASTYKA w dla klasy 5 szkoły podstawowej Rok szkolny 2015/2016 Temat KLASA 5 1. Kontrast w plastyce 2. Barwy kontrastowe na urodzinowym stole wykonanie pracy plastycznej
Bardziej szczegółowoJubileusz nauczania języka białoruskiego
Jubileusz nauczania języka białoruskiego Zapraszamy na uroczystość związaną z Jubileuszem 10-lecia nauczania języka białoruskiego w szkołach Białegostoku, która odbędzie się 15 czerwca 2007 r. o godzinie
Bardziej szczegółowoProgram obchodów roku Oscara Kolberga pod hasłem: Tradycja bliżej nas
Program obchodów roku Oscara Kolberga pod hasłem: Tradycja bliżej nas 1 Edukacyjny Projekt Autorski: Henryk Oskar Kolberg polski etnograf, folklorysta i kompozytor 1814-1850 2 1. Informacje ogólne: 1.1.
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne na daną ocenę z przedmiotu PLASTYKA w Szkole Podstawowej nr 4 w Aleksandrowie Łódzkim
Wymagania edukacyjne na daną ocenę z przedmiotu PLASTYKA w Szkole Podstawowej nr 4 w Aleksandrowie Łódzkim KLASA IV Przy wystawianiu ocen z przedmiotu plastyka bardzo ważnym elementem składowym oceny jest
Bardziej szczegółowoAndrzej Siemi ń ski. malarstwo. 27 V 2011-24 VII 2011 - Galeria J
Andrzej Siemi ń ski malarstwo 90-408, ul. Próchnika 3 tel. +48 42 632 67 07 e-mail: galeria.j@interia.pl www.galeriaj.pl Organizacja wystawy: Anna Niedzielska Julia Sowińska-Heim 27 V 2011-24 VII 2011
Bardziej szczegółowoPLASTYKA klasa 5: wymagania edukacyjne i przedmiotowy system oceniania: nauczyciel mgr Joanna Dywan
PLASTYKA klasa 5: wymagania edukacyjne i przedmiotowy system oceniania: nauczyciel mgr Joanna Dywan Przedmiotowy system oceniania Podczas oceniania każdorazowo szczególną uwagę przywiązuje się do zaangażowania
Bardziej szczegółowoPoznaliśmy laureatów dorocznej Nagrody Marszałka Województwa Podlaskiego za sezon artystyczny 2016/2017 (video)
Poznaliśmy laureatów dorocznej Nagrody Marszałka Województwa Podlaskiego za sezon artystyczny 2016/2017 (video) Spośród piętnastu nominowanych, komisja ds. przyznawania nagrody wybrała siedem osób to artyści,
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne plastyka. Klasa IV Nr i temat lekcji Wymagania Odniesienia Podstawowe. do uczeń:
Wymagania edukacyjne plastyka. Klasa IV Nr i temat lekcji Wymagania Odniesienia Podstawowe Ponadpodstawowe do uczeń: uczeń: podstawy programow ej 1.Spotkanie z plastyką 2.Co widzimy i jak to pokazać? 3.-4.ABC
Bardziej szczegółowo800 lat Lwówka Śląskiego oczami dziecka
REGULAMIN POWIATOWEGO KONKURSU PLASTYCZNEGO pod patronatem Burmistrza Gminy i Miasta Lwówek Śląski 800 lat Lwówka Śląskiego oczami dziecka I. ORGANIZATOR ul. Pałacowa 11, 59 600 Lwówek Śląski tel. / fax:
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PLASTYKI II ETAP EDUKACYJNY: KLASA V
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PLASTYKI II ETAP EDUKACYJNY: KLASA V OPRACOWANIE: ROMANA KARDACH-CZYŻ Przedmiotowy System Oceniania (PSO) jest zgodny z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XXIV/363/2012 RADY MIEJSKIEJ W KOSZALINIE. z dnia 27 września 2012 r.
UCHWAŁA NR XXIV/363/2012 RADY MIEJSKIEJ W KOSZALINIE w sprawie ustanowienia dorocznej Nagrody Prezydenta Miasta Koszalina za osiągnięcia w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania i ochrony
Bardziej szczegółowoPLASTYKA WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY KLASY I GIMNAZJUM SEMESTR I
PLASTYKA WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY KLASY I GIMNAZJUM SEMESTR I Ocena dopuszczająca Uczeo: rozróżnia poszczególne dziedziny sztuki: malarstwo, rzeźbę, architekturę, grafikę, rzemiosło artystyczne,
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z plastyki w klasie V
Wymagania edukacyjne z plastyki w klasie V Podczas ustalania oceny z plastyki szczególną uwagę zwraca się na wysiłek wkładany przez ucznia w wywiązywanie się z obowiązków wynikających ze specyfiki zajęć.
Bardziej szczegółowo- wyjaśnia, czym jest walor, - podaje sposoby zmieniania waloru, - stosuje w swojej pracy barwy zróżnicowane walorowo.
Plan pracy z plastyki do programu nauczania Do dzieła!. Klasa V ponad 1. i 2. ABC sztuki 3. Walor 4. i 5. Gama barwna 2 - terminy: kompozycja, kontrast, scenografia, ekspozycja, eksponat, zabytek, dobro
Bardziej szczegółowoTwórczość Barbara Sobczyk-Ruchniewicz
Twórczość Barbara Sobczyk-Ruchniewicz Zawsze słuchaj sercem pieśni życia Katarzyna Hebbun że użyteczne nigdy nie jest samo, że piękno wchodzi nieproszone, bramą Cyprian Kamil Norwid Te słowa, głoszące
Bardziej szczegółowoSZKOŁY PODSTAWOWE. oferta edukacyjna 2013/2014
Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie Muzeum dla Dzieci im. J. Korczaka Pracownie Etnograficzne, Wystawy SZKOŁY PODSTAWOWE oferta edukacyjna 2013/2014 www.ethnomuseum.pl edukacja działanie inspiracja
Bardziej szczegółowoPlan pracy z plastyki oraz wymagania na poszczególne oceny do programu nauczania Do dzieła!. Klasa VI
Plan pracy z plastyki oraz wymagania na poszczególne oceny do programu nauczania Do dzieła!. Klasa VI 1. Jakie formy twórczości nas otaczają? 2., 3. i 4. Grafika artystyczna (warsztatowa) 1 - tradycyjne
Bardziej szczegółowoPrzemyśl w rysunku i malarstwie Henryka Lasko. katalog wystawy
Przemyśl w rysunku i malarstwie Henryka Lasko katalog wystawy Wystawa prac malarskich i rysunkowych Henryka Lasko odbyła się w Muzeum Archidiecezjalnym w Przemyślu w dniach od 21 września do 3 listopada
Bardziej szczegółowoSzczegółowe wymagania edukacyjne z przedmiotu plastyka dla klas IV- VI, rok szkolny 2018/2019
Szczegółowe wymagania edukacyjne z przedmiotu plastyka dla klas IV- VI, rok szkolny 2018/2019 Aby uzyskać kolejną, wyższą ocenę, uczeń powinien zdobyć wiedzę i opanować umiejętności z poprzedniego poziomu.
Bardziej szczegółowoKlasa IV Wymagania edukacyjne
Zagadnienia plastyczne Co widzimy i jak to pokazać? Wymagania podstawowe Wymagania ponadpodstawowe Klasa IV Wymagania edukacyjne - wskazuje i opisuje elementy abecadła - wskazuje na fotografiach i reprodukcjach
Bardziej szczegółowoZajęcia rozwijające zainteresowania uczniów szczególnie uzdolnionych plastycznie
Program indywidualizacji nauczania i wychowania uczniów klas I III szkół podstawowych Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Program Operacyjny
Bardziej szczegółowoStopnie szkolne
Wymagania edukacyjne z plastyki w klasie 5 Podczas ustalania oceny z plastyki szczególną uwagę należy zwrócić na wysiłek wkładany przez ucznia w wywiązywanie się z obowiązków wynikających ze specyfiki
Bardziej szczegółowoStyczeń. Luty. fot. J. Pająk. od lewej: J. Górniewicz, S. Bekisz, D. Konieczna, W. Rumszewicz, I. Suchta, W. Kordan (fot. J.
Styczeń 21 stycznia - wręczenie najbardziej prestiżowej w Olsztynie Nagrody Prezydenta Miasta - Statuetki Św. Jakuba. Nagroda jest przyznawana w sześciu kategoriach, za wybitne zasługi dla Olsztyna. W
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XXXIV/634/2017 RADY MIEJSKIEJ W BIELSKU-BIAŁEJ. z dnia 31 października 2017 r.
UCHWAŁA NR XXXIV/634/2017 RADY MIEJSKIEJ W BIELSKU-BIAŁEJ w sprawie określenia szczegółowych warunków i trybu przyznawania dorocznych nagród za osiągnięcia w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania
Bardziej szczegółowoВ У. Валянціна Шоба / Walentyna Szoba Уладзімір Панцялееў / Władimir Pantielejew
NIEMEN RZEKA ARTYSTÓW r z e ź b a g r a f i k a Suwałki 2013 В У Валянціна Шоба / Walentyna Szoba Уладзімір Панцялееў / Władimir Pantielejew 2013 Walentyna Szoba Urodzona w Mozyrze, obwód homelski. 1982
Bardziej szczegółowoSZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE W KLASIE SZÓSTEJ I PÓŁROCZE PRZEDMIOT: PLASTYKA
SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE W KLASIE SZÓSTEJ I PÓŁROCZE PRZEDMIOT: PLASTYKA OCENĘ CELUJĄCĄ otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą oraz wykazuje się wiedzą ponadprzedmiotową
Bardziej szczegółowoPlan pracy z plastyki do programu nauczania Do dzieła! Klasa VII
Numer i temat lekcji 1. i 2. ABC sztuki 3. Źródła współczesności sztuka nowoczesna 4., 5. i 6. Fotografia Liczba godzin podstawowe 2 - charakteryzuje sztukę współczesną, - wymienia przykładowe formy dzieł
Bardziej szczegółowoUniwersytet Rzeszowski
Dr Małgorzata DrozdWitek Urodziła się w 1978 roku w Łańcucie. Jest absolwentką Instytutu Sztuk Pięknych Uniwersytetu Rzeszowskiego. Dyplom z wyróżnieniem na kierunku edukacja artystyczna w zakresie sztuk
Bardziej szczegółowoUsługi publiczne w obszarze kultury perspektywa gminy wiejskiej. Teresa Pancerz-Pyrka
Usługi publiczne w obszarze kultury perspektywa gminy wiejskiej Teresa Pancerz-Pyrka 1 Usługi publiczne w obszarze kultury Wspieranie w działaniach zespołu ludowego Kazanowianki znad Iłżanki promującego
Bardziej szczegółowooprac. Monika Markowska i Hanna Ciepiela Wojewódzki Ośrodek Metodyczny
oprac. Monika Markowska i Hanna Ciepiela Wojewódzki Ośrodek Metodyczny dr Piotr Franków - nauczyciel, społecznik, prezes gorzowskiego Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo -Wschodnich. Człowiek
Bardziej szczegółowoOcena Celujący Bardzo dobry Dobry Dostateczny Dopuszczający Dział Aktywność twórcza - systematycznie rozwija własną
ZAJĘCIA ARTYSTYCZNE KLASA II GRUPA I I PÓŁROCZE Ocena Celujący Bardzo dobry Dobry Dostateczny Dopuszczający Dział Aktywność twórcza - systematycznie rozwija własną przedstawia - potrafi w praktyce zastosować
Bardziej szczegółowonauczyciel naszej szkoły
Pan Apolinary Nosalski - poeta, pisarz i nauczyciel naszej szkoły Praca zbiorowa Urodził się 22 czerwca 1930 roku we wsi Brudno koło Parczewa. Po ukończeniu w 1944 r. Szkoły Powszechnej w Koczergach kontynuował
Bardziej szczegółowo20/12/2005 "Kursk" wernisaż wystawy autorskiej prac Waldemara Szysza w ramach cyklu "Łzy świata"
2005 20/12/2005 "Kursk" wernisaż wystawy autorskiej prac Waldemara Szysza w ramach cyklu "Łzy świata" Współorganizator: Muzeum Sportu i Turystyki oraz Galeria Ostrołęka. Wystawa czynna do 17 stycznia 2006.
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne plastyka kl. I Gimnazjum
Wymagania edukacyjne plastyka kl. I Gimnazjum Uczeń otrzymuje ocenę semestralną celującą, jeśli spełnia następujące kryteria: a. uczeń potrafi samodzielnie, w sposób twórczy, posługując się wskazanymi
Bardziej szczegółowoPLASTYKA klasa 6: wymagania edukacyjne i przedmiotowy system oceniania: nauczyciel mgr Joanna Dywan
PLASTYKA klasa 6: wymagania edukacyjne i przedmiotowy system oceniania: nauczyciel mgr Joanna Dywan Przedmiotowy system oceniania Podczas oceniania każdorazowo szczególną uwagę przywiązuje się do zaangażowania
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z przedmiotu plastyka w klasie VII w roku szkolnym 2018/2019
Wymagania edukacyjne z przedmiotu plastyka w klasie VII w roku szkolnym 2018/2019 Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: - nie opanował zakresu wiadomości i umiejętności przewidzianych w podstawie
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE DO UZYSKANIA POSZCZEGÓLNYCH ŚRODROCZNYCH I ROCZNYCH OCEN Z PLASTYKI W KLASIE VII
WYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE DO UZYSKANIA POSZCZEGÓLNYCH ŚRODROCZNYCH I ROCZNYCH OCEN Z PLASTYKI W KLASIE VII wymagania dopuszczającą Z pomocą nauczyciela uczeń: wymienia placówki działające na rzecz
Bardziej szczegółowoPlan wynikowy z wymaganiami edukacyjnymi przedmiotu plastyka w zakresie klas 5 szkoły podstawowej
Plan wynikowy z wymaganiami edukacyjnymi przedmiotu plastyka w zakresie klas 5 szkoły podstawowej Temat 37. Dowiadujemy się, czym jest kontrast 38. Barwy kontrastowe na urodzinowym stole wykonanie pracy
Bardziej szczegółowo