NIEPEŁNOSPRAWNI SPRAWNI W PRAC Y

Transkrypt

1 MOJA PRACA P O W I A T O W Y U R Z Ą D P R A C Y W P R Z E M Y Ś L U N R 1 ( 1 0 ) L U T Y TEMAT WYDANIA NIEPEŁNOSPRAWNI SPRAWNI W PRAC Y

2 SZKOLENIA GRUPOWE Prezentujemy szkolenia grupowe, które będą realizowane przez Powiatowy Urząd Pracy w Przemyślu w roku 2014 r. Szczegółowe informacje o szkoleniach można znaleźć na stronie w zakładce: usługi rynku pracy/ szkolenia. Plan szkoleń grupowych jest także wywieszony na parterze obok pokoju 16. Drwal, operator pił mechanicznych do ścinki drzew Przewóz towarów niebezpiecznych kurs ADR początkowy Brukarz z uprawnieniami operatora zagęszczarek i ubijaków wibracyjnych oraz przecinarek do nawierzchni dróg Pracownik ochrony fizycznej Grafika i animacja w reklamie, tworzenie stron www Sprzedawca- ekspozytor towarów Sprzedawca/ kasjer walutowy Kurs kwalifikacji wstępnej przyspieszonej (w zakresie prawa jazdy kat. C) Kurs kwalifikacji wstępnej przyspieszonej (w zakresie prawa jazdy kat. D) Opiekun w żłobku lub klubie dziecięcym Kurs na operatora żurawi przenośnych, przewoźnych (HDS), samojezdnych kat. II Ż. Asystent rodziny Spawacz (spoiny pachwinowe blach i rur) Ręczne spawanie łukowe 111/1 met. Mag 135/1 met. Tig 141/1 Kosztorysant budowlany Operator obrabiarek sterowanych numerycznie CNC Cukiernik piekarz Specjalista do spraw kadr i płac Sortowacz surowców wtórnych, zasady recyklingu Kelner, barman Operator koparko ładowarki i operator koparki jednonaczyniowej kl. III uprawnień Pracownik magazynowy z obsługą wózka jezdniowego z napędem silnikowym Organizacją szkolen grupowych zajmuje się: Specjalista ds. rozwoju zawodowego parter, pok. 16. tel , moja praca S P I S T R E Ś C I TEMAT WYDANIA Niepełnosprawni sprawni w pracy s. 4. PRACA Testy psychologiczne w procesie rekrutacji s. 6. Legalna niania s. 8. Bezpieczniej za granicę... s. 10. Plus za bycie 50+ s. 12. Rejestracja elektroniczna s. 12. Bezpłatne porady prawne s. 13. Brand - marka osobista s. 14. Wolontariat w praktyce s. 15. RYNEK PRACY Młodzi w liczbach s. 16. BIZNES Trzy pytania do... Pana Władysława Malinowskiego s. 18. Ułatwienia dla pracodawców s. 19. Samorządowa Elekroniczna Platforma Informacyjna s. 19. Rejestracja własnej firmy s. 20. Dotacje na podjęcie działalności gospodarczej s. 21. MOJA PRACA Powiatowy Urząd Pracy w Przemyślu Wydawca Powiatowy Urząd Pracy w Przemyślu ul. Katedralna 5, Przemyśl, tel / fax klubpracy@pup.przemysl.pl Zespół redakcyjny: Tomasz Droń - red. naczelny, Małgorzata Stankiewicz - sekretarz redakcji, Joanna Lorenowicz, Krystian Dybek, Alicja Koczapska. Oprawa graficzna i zdjęcie na okładce: T. Droń, Druk: Nota Przemyśl

3 SŁOWO WSTĘPNE Szanowni Państwo, Oddajemy do Waszych rąk pierwszy w tym roku numer Mojej Pracy. Nawiązując do roku minionego przypomnę, że od maja, o czym pisaliśmy w poprzednim numerze naszego biuletynu, istnieje możliwość elektronicznej rejestracji. Według ogólnopolskiego zestawienia liczby rejestracji i zgłoszeń do niej dokonanych w powiatowych urzędach pracy drogą elektroniczną nasz urząd okazał się najlepszy w województwie, a w skali kraju na 343 urzędy uplasował się w pierwszej dziesiątce! Powiatowy urząd pracy nierzadko pełni funkcję instytucji zaufania publicznego. Osoby u nas zarejestrowane, jak i te, które nie figurują w naszej ewidencji pytają o różne kwestie, które czasem nie leżą w gestii naszego urzędu, ale staramy się pomagać, chociażby informując, która instytucja zajmuje się danym tematem. Mając na uwadze potrzeby naszych klientów dobieraliśmy tematy do numeru lutowego... Po raz kolejny podejmujemy temat niepełnosprawności. Często osoby bez administracyjnie potwierdzonego stopnia niepełnosprawności mają problemy zdrowotne i nie są ich do końca świadome. Niekiedy pracodawcy rekrutując pracowników, od posiadanego stopnia i charakteru niepełnosprawności uzależniają pozytywne rozpatrzenie danej kandydatury. Dlatego w temacie wydania staramy się przybliżyć podstawowe założenia określające sytuację osób niepełnosprawnych na rynku pracy. Wysokie koszty tworzenia i utrzymania miejsca pracy, niestety, sprzyjają rozwojowi szarej strefy. Niektóre osoby, ze względu na wykonywany zawód, są w sposób szczególny narażone na nielegalne wykonywanie pracy. Wśród tych profesji jest niania, dlatego wprowadzono rozwiązania prawne sprzyjające zatrudnianiu opiekunek, o czym piszemy w artykule Legalna niania. Aktywność zawodowa może nam dać poczucie satysfakcji oraz spełnienia, ale niesie też ryzyko porażki i rozmaite zagrożenia. Wiele obaw pojawia się w kandydatach do pracy, którzy decydują się na wyjazd za granicę w ich rozwiązaniu może pomóc poradnik przygotowany przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, którego fragmenty prezentujemy w artykule Bezpieczniej za granicę.... Nasze życie zawodowe i prywatne jest ze sobą nierozerwalnie połączone. Czasem brak pracy wpływa na problemy w życiu prywatnym, innym razem kłopoty osobiste sprawiają, że podejmujemy decyzje źle kształtujące naszą obecną lub przyszłą sytuację zawodową. Niezależnie od powodów znalezienia się na życiowym zakręcie trzeba szukać pomocy ekspertów z danej dziedziny. Przez wiele osób często oczekiwana jest bezpłatna pomoc prawna dlatego podajemy informacje o znanych nam punktach, które ją świadczą. Klientom naszego urzędu, niestety - i zastrzegam, że nikomu tego nie życzę - mogą być potrzebne jeśli trafią na nieodpowiedniego pracodawcę. Ponadto jeżeli ktoś zaproponuje nam do podpisania umowę budzącą nasze zastrzeżenia także warto skonsultować ją z prawnikiem. Iwona Kurcz - Krawiec Piszemy także o testach psychologicznych, które bywają wykorzystywane w procesie selekcji kandydatów do pracy, zajmujemy się również tematem kreowania marki osobistej w poszukiwaniu zatrudnienia. Ponadto prezentujemy korzyści wynikające ze współpracy z pracownikiem powyżej 50 roku życia. Każdy wiek ma swoje prawa. Szczególnego wsparcia na rynku pracy wymagają osoby starsze oraz młodzi ludzie zaczynający swoją karierę. W stałej rubryce Rynek Pracy prezentujemy sytuację osób młodych. W dziale Biznes prezentujemy rozmowę z Panem Władysławem Malinowskim, kierownikiem Przemyskiego Biura Powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Prezentujemy także branże w jakich najczęściej zakładano działalność gospodarczą przy wsparciu jednorazową dotacją udzielaną przez nasz urząd. Na długiej liście zadań powiatowych urzędów pracy znajduje się wspieranie osób bezrobotnych w tworzeniu sobie miejsc pracy poprzez samozatrudnienie. Cieszą nas klienci zdecydowani na założenie własnej firmy, którzy dobrze wiedzą jak to zrobić, bo przykładowo czerpią z doświadczenia swoich bliskich prowadzących firmy. Dostrzegamy jednak wiele osób z potencjałem i wspaniałymi pomysłami, które do pomysłu zostania przedsiębiorcą podchodzą z rezerwą ponieważ boją się formalności. Pojawiają się one już na etapie zakładania biznesu, dlatego piszemy także o tym zagadnieniu. Z poważaniem, Dyrektor Powiatowego Urzędu Pracy w Przemyślu fot. T.Droń moja praca 3

4 TEMAT WYDANIA NIEPEŁNOSPRAWNI SPRAWNI W PRACY Nie możemy zapomnieć, że osoby niepełnosprawne mogą sprawnie wykonywać określone zadania zawodowe. Problematyka niepełnosprawności jest przedmiotem zainteresowań wielu nauk. Rozwojowi badań naukowych towarzyszył wzrost zainteresowania niepełnosprawnością ze strony organizacji międzynarodowych i krajowych działań legislacyjnych. Dziś skutecznie obala się stereotypy osoby niepełnosprawnej postrzeganej jako przykutej do wózka i niezdolnej do samodzielnej egzystencji. W chwili obecnej osoby niepełnosprawne traktowane są jak pełnosprawni obywatele i wartościowi członkowie społeczeństwa. Osoby takie uczą się, studiują, odnoszą sukcesy zawodowe, naukowe i sportowe, angażują się w życie polityczne, społeczne oraz kulturalne. Analizując status prawny i społeczny osób niepełnosprawnych trzeba podkreślić, że osoby te ze względu na swoje fizyczne lub psychiczne ograniczenia nie mogą swobodnie oraz z zachowaniem pewnej równości korzystać z praw przysługujących każdemu człowiekowi. Podstawowym źródłem kształtującym status osoby niepełnosprawnej w systemie prawa krajowego jest Konstytucja. Problematyce tej poświęcono art. 69 nakładający na władze publiczne obowiązek udzielenia niepełnosprawnym pomocy w zabezpieczeniu egzystencji, przysposobieniu do pracy oraz komunikacyjno-społecznej. W katalogu podstawowych praw i obowiązków obywateli niepełnosprawność została uwzględniona w prawie do ochrony zdrowia oraz pomocy w razie choroby lub niezdolności do pracy, a także w gwarancjach mających służyć realizacji tego prawa w szczególności poprzez rozwój ubezpieczeń społecznych na wypadek choroby, starości lub niezdolności do pracy oraz w opiece nad inwalidami. Pośrednio także do osób niepełnosprawnych odnieść można art. 65 Konstytucji zapewniający wolność wyboru i wykonywania zawodu oraz wyboru miejsca pracy, art. 67 gwarantujący prawo do zabezpieczenia społecznego, jak również art. 70 zapewniający prawo do nauki, w tym powszechny i równy dostęp do wykształcenia. Do osób niepełnosprawnych odnoszą się także zasady dotyczące wolności, równości, praw człowieka i obywatela, zaufanie do prawa, równego traktowania zarówno wobec prawa, jak i przez organy władzy oraz inne organy. Dnia r. uchwalono ustawę o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych. Ustawa ta jest najważniejszym źródłem normującym problematykę niepełnosprawności. Innym doniosłym aktem, nie mającym jednak mocy powszechnie obowiązującej, jest Karta Praw Osób Niepełnosprawnych. Ma ona formę uchwały Sejmu i jest wyrazem troski organów państwa o zapewnienie równości szans oraz przeciwdziałanie dyskryminacji niepełnosprawnych. Niepełnosprawność a zasada równości wobec prawa Demokracja rządzi się zasadą praworządności. Zasada ta oznacza równość stosowania prawa a w szerszym ujęciu równość w prawie, która sprowadza się do zakazu normowania rozróżnień faworyzujących lub dyskryminujących pewne grupy osób. W każdym państwie i społeczeństwie istnieją grupy osób szczególnie podatne na wyzysk oraz dyskryminację z tych względów grupy słabsze, zagrożone wykluczeniem społecznym potrzebują dodatkowych uprawnień, środków i innych udogodnień, które umożliwiają im korzystanie z praw i funkcjonowanie w społeczeństwie. Pojęcie niepełnosprawności Próby definiowania niepełnosprawności podejmowane były wielokrotnie zarówno w systemach krajowych jaki i międzynarodowych. Nie ukształtowały jednak powszechnie przyjmowanych definicji. Podstawowe znaczenie ma obecnie definicja normatywna zawarta w ustawie z 1997r o rehabilitacji zawodowej, społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych. W myśl art.2 pkt10 tego aktu niepełnosprawność oznacza trwałą lub okresową niezdolność do wypełniania ról społecznych z powodu stałego lub okresowego naruszenia sprawności organizmu, a w szczególności powodującą niezdolność do pracy. Zgodnie z art.1 tejże ustawy niepełnosprawną jest osoba: - zakwalifikowana przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności lub, - całkowicie bądź częściowo niezdolna do pracy na podstawie odrębnych przepisów lub, - uznana za niepełnosprawną przed ukończeniem 16 roku życia. Uzyskanie statusu osoby niepełnosprawnej jest uzależnione od łącznego zaistnienia dwóch okoliczności: - występowania ubytku w stanie zdrowia, spowodowanego trwałym lub okresowym naruszeniem sprawności organizmu w wymiarze fizycznym, psychicznym lub umysłowym, powodującym ograniczenie lub uniemożliwienie wypełniania ról społecznych, a w szczególności zdolności do wykonywanej pracy, - uzyskania orzeczenia o zakwalifikowaniu do jednego z trzech stopni niepełnosprawności albo o częściowej lub całkowitej niezdolności do pracy lub orzeczenia stwierdzającego niepełnosprawność osoby w wieku do 16 lat. Ustawa wyodrębnia trzy stopnie niepełnosprawności, lekki, umiarkowany lub znaczny. Do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagającą w celu pełnienia ról społecznych stałej lub długotrwałej opieki oraz pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. Umiarkowany stopień niepełnosprawności oznacza naruszoną sprawność organizmu, niezdolność do pracy albo zdolność do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej. Osoba niepełnosprawna w stopniu umiarkowanym wymaga czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych. Natomiast do lekkiego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę o naruszonej sprawności organizmu, powodującej w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy w porównaniu do zdolności, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną lub mającą ograniczenia w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować 4 moja praca

5 Niepełnosprawni, sprawni w pracy przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne. Oprócz orzeczeń ustalający stopień niepełnosprawności, podstawą do uzyskania statusu osoby niepełnosprawnej może być orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy. Niezdolność do pracy zarobkowej odnoszona jest do osób, które z powodu naruszenia sprawności organizmu nie rokują odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Uprawnienia z jakich korzystają osoby niepełnosprawne przysługują także, tym którzy posiadają orzeczenie o całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy oraz o niezdolności do samodzielnej egzystencji wydane przez właściwego lekarza orzecznika ZUS. W konsekwencji orzeczenia o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji są traktowane na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Orzeczenia o całkowitej niezdolności do pracy odpowiadają orzeczeniom o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Natomiast orzeczenia o częściowej niezdolności do pracy taktowane są na równi z orzeczeniami o lekkim stopniu niepełnosprawności. Równoważność orzeczeń ma zastosowanie także do osób, które przed wejściem w życie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych (tj. przed r.) posiadały ważne orzeczenia o zaliczeniu do jednej z grup inwalidów. Orzeczenie o zaliczeniu do I grupy inwalidów jest traktowane na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Natomiast II grupa inwalidzka odpowiada umiarkowanemu stopniowi niepełnosprawności, a III grupa inwalidzka odpowiada lekkiemu stopniowi niepełnosprawności. Ponadto za osoby niepełnosprawne uznaje się osoby, które r. posiadały ważne orzeczenie o stałej albo długotrwałej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym. Jeśli osobom tym przysługuje zasiłek pielęgnacyjny, to traktuje się jako osoby zaliczone do znacznego stopnia niepełnosprawności. Zatrudnienie osób niepełnosprawnych Głównym celem stworzenia zakładów pracy chronionej (ZPCH) było zachęcenie pracodawców do zatrudniania osób niepełnosprawnych. Warunki, które należy spełnić żeby uzyskać status ZPCH zostały uregulowane w art. 28 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych. Przede wszystkim ubiegającym się o uzyskanie statusu ZPCH może być podmiot prowadzący działalność gospodarczą przez minimalny okres 12 miesięcy, zatrudniający nie mniej niż 25 osób w przeliczeniu na pełny etat i osiągający przy tym przez minimalny okres 6 miesięcy jeden z następujących wskaźników zatrudnienia osób niepełnosprawnych: - co najmniej 50%, a w tym co najmniej 20% ogółu zatrudnionych stanowią osoby zaliczone do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, albo - co najmniej 30% niewidomych lub psychicznie chorych, albo upośledzonych umysłowo zaliczonych do znacznego albo umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. Ustawa dopuszcza zatrudnienie osób niepełnosprawnych także na otwartym rynku pracy, który po odpowiednim przystosowaniu stanowiska pracy uzyska pozytywną opinię Państwowej Inspekcji Pracy. Dotyczy to przede wszystkim zatrudnienia osób niepełnosprawnych ze znacznym i umiarkowanym stopniem niepełnosprawności. W celu promocji zatrudnienia osób niepełnosprawnych ustawodawca przewiduje dofinansowanie do wynagrodzenia pracowników niepełnosprawnych ze środków PFRON. Dofinansowanie do stopni niepełnosprawności dla ZPCH: - stopień znaczny 180% najniższego wynagrodzenia, - stopień umiarkowany - 100% najniższego wynagrodzenia, - stopień lekki 40% najniższego wynagrodzenia. Wymienione kwoty zwiększa się o 40% najniższego wynagrodzenia w przypadku osób niepełnosprawnych u których orzeczono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe, całkowite zaburzenia rozwojowe lub epilepsję oraz niewidomych. Dla pracodawców z otwartego rynku pracy kwoty dofinansowania stanowią: - 70% kwoty przysługującej zakładom pracy chronionej - 90% kwoty przysługującej zakładom pracy chronionej w przypadku gdy będzie dotyczyć ono osób niepełnosprawnych u których orzeczono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe, całościowe zaburzenie rozwojowe, epilepsję lub niewidomych. Alicja Koczapska ZatrudniAnie osób niepełnosprawnych OD r. Otwarty rynek pracy i Zakład pracy chronionej Osoba bez schorzeń specjalnych Osoba ze schorzeniami specjalnymi -stopień znaczny 1.800, - -stopień umiarkowany , - - stopień lekki 450, - -stopień znaczny 2.400, - -stopień umiarkowany 1.725, - - stopień lekki 1.050, - moja praca 5

6 PRACA nych często stosowane w pracy gdzie wymagana jest dobra koordynacja wzrokowo ruchowa, zręczność manualna. - Testy osobowościowe - najczęściej stosownych w procesie rekrutacji. Zakłada się, iż niektóre cechy osobowości mogą ułatwić wykonywanie określonych zadań i pomagać w osiągnięciu satysfakcji z ich wykonywania przez co pracodawca ma zyskać pracownika wydajnego, odpowiednio dobranego do stanowiska pracy, które ma wykonywać. Najczęściej testy psychologiczne są wykorzystywane w procedurze selekcji do pracy w służbach mundurowych, która wymaga szczególnych predyspozycji psychofizycznych. Praca w służbach mundurowych wiąże się z dużą odpowiedzialnością, presją czasu, a przede wszystkim jest ona związana z bardzo dużym stresem, dodatkowym czynnikiem obciążającym jest praca z bronią. Generalnie w procesie rekrutacji o zastosowaniu testu decyduje psycholog, wpływ na wybór odpowiedniej metody, mają między innymi wymagania stanowiska pracy jakie musi spełnić kandydat. Pod konkretne wymagania dobiera się testy, które mają weryfikować przydatność na dane stanowisko. Chodzi tu o prognozę czy kandydat sprawdzi się na danym stanowisku pracy, rokowanie możliwości adaptacyjnych do nowego środowiska pracy, jak również poziomu wykonywania przez niego pracy. Osoba przetesty psychologiczne w procesie rekrutacji Ubiegając się o pracę możemy zostać zaproszeni do udziału w teście psychologicznym. Zacznijmy od definicji testu test psychologiczny to narzędzie diagnostyczne oparte na teorii psychologicznej i tworzone zgodnie z zasadami psychometrii, czyli działem psychologii zajmującym się teorią i praktyką stosowania testów w oparciu o statystykę i matematykę. Test to najczęściej zbiór pytań lub zadań do badania określonych właściwości psychofizycznych człowieka. Głównym celem testów psychologicznych stosowanych w procesie rekrutacji jest pomoc w dopasowaniu odpowiednich kandydatów do konkretnych warunków pracy. Aby test temu służył, musi być przede wszystkim: obiektywny, wystandaryzowany, oparty na normach, rzetelny i trafny. Co kryje się pod tymi terminami? Otóż obiektywizm odnosi się do sposobu obliczania wyników testu na uzyskany wynik nie mogą wpływać indywidualne osądy czy też uprzedzenia osoby przeprowadzającej obliczenia. Standaryzacja dotyczy jednorodności procedury stosowania testu, co oznacza, iż wszyscy badani powinni rozwiązywać test w takich samych warunkach mając tą samą instrukcję oraz jednakową ilość czasu na wypełnienie testu. Każde odstępstwo od procedury może wpłynąć na wynik testu. Procedurę stosowania testu określa na ogół jego autor przestrzeganie jej to obowiązek osoby prowadzącej badanie. Aby zinterpretować test psychologiczny potrzebujemy jakiegoś punktu odniesienia w celu porównania wyników jednej osoby z wynikami innych, czyli odnosimy się do norm. Normy to inaczej rozkład wyników dużej grupy ludzi, którzy są podobni do kandydata podlegającego badaniom. Wynik testu osoby porównujemy z wynikami testów grupy podobnej do kandydata i po porównaniu obiektywnie oceniamy szanse np. na odniesienie sukcesu w pracy w stosunku do innych kandydatów. Rzetelność jest utożsamiana z powtarzalnością wyników inaczej mówiąc jeśli przebadamy osobę kilka razy tym samym testem wyniki powinny być zgodne. Natomiast trafność określa czy test psychologiczny mierzy istotnie to, co ma mierzyć. Należy pamiętać, iż wykonywanie testów psychologicznych zawsze jest dobrowolne, i przed rozpoczęciem, osoba prowadząca badania powinna zapytać o zgodę. Można odmówić wykonania testów w praktyce jednak oznacza to rezygnację z procesu rekrutacji. W rekrutacji stosuje się różnego rodzaju testy, wśród nich możemy wyróżnić: - Testy zdolności poznawczych popularnie zwane testami na inteligencję które są powszechnie stosowane w rekrutacji pracowników, - Testy zainteresowań mające na celu ukazanie czy kandydat znajdzie w danym zawodzie satysfakcję, - Testy uzdolnień mające mierzyć specyficzne zdolności, jak np. mechaniczne czy urzędnicze, - Testy sprawności motorycz- O komentarz dotyczący wykorzystywania testów psychologicznych podczas wyboru najlepszych kandydatów do pracy poprosiliśmy Panią Edytę Chabowską, rzeczniczkę prasową Izby Celnej w Przemyślu: Postępowanie kwalifikacyjne do służby w Izbie Celnej w Przemyślu jest wieloetapowe.w I etapie kandydaci składają wymagane dokumenty, w II przystępują do kilku testów: testu wiedzy z wybranych zagadnień z zakresu organizacji i funkcjonowania administracji publicznej, członkostwa Polski w UE czy aktualnych zagadnień społeczno- gospodarczych, kolejno do testu sprawności fizycznej i w końcu do testu psychologicznego. Te ostatnie testy pozwalają nam ustalić psychiczną zdolność kandydata do pełnienia służby w Służbie Celnej. Jest to praca niejednokrotnie w dużym stresie, pod presją czasu, wiąże się z bardzo dużą odpowiedzialnością, a w przypadku funkcjonariuszy Wydziału Zwalczania Przestępczości- także z posiadaniem broni. Z tego punku widzenia, przeprowadzenie takiego testu jest niezbędne w procesie rekrutacji do Służbie Celnej. Po pozytywnym przejściu testu psychologiczneg, kandydat przechodzi do III etapu postępowania kwalifikacyjnego, którym jest rozmowa kwalifikacyjna. Archiwum E. Chabowskiej 6 moja praca

7 prowadzająca test może też uzyskać informację o łatwości nawiązywania kontaktów interpersonalnych, sposobach współpracy w zespole, sposobach zarządzania konfliktem, funkcjonowania w sytuacjach trudnych czy chociażby zdolnościach przywódczych. Testy pozwalają również zobaczyć m.in. jak osoba rozwiązuje problemy, czy jest bardziej twórcza czy odtwórcza. Jaką ma umiejętność logicznego myślenia. Czy jest sumienna i zmotywowana do pracy, czy jest ugodowa czy też bardziej nastawiona na rywalizację. Ocenie podlega również to, jak kandydat poradziłby sobie w konkretnych sytuacjach interpersonalnych. Należy pamiętać, iż pytania w testach osobowościowych nie mają dobrych czy złych odpowiedzi wyniki służą do opisania cech osoby. Weryfikuje się jedynie czy kandydat spełnia wymagania na dane stanowisko pracy. Dzięki testom psychologicznym pracodawca może szerzej poznać pracownika gdyż zły dobór osobowościowy może mieć długofalowe konsekwencje ze względu na to, że są to cechy względnie stałe w odróżnieniu od wiedzy i umiejętności, które można nabyć. Testy psychologiczne mogą być pomocne w procedurze rekrutacji pracowników ze względu na swoją trafność i obiektywność. Razem z nimi stosuje się również pogłębiony wywiad psychologiczny, który pozwala na głębszą analizę osobowości. Dobrze przeprowadzony proces rekrutacyjny wymaga udzielenia informacji zwrotnej rekrutowanym osobom, dzięki niej kandydat uzyskuje wiedzę jaki rodzaj pracy będzie najbardziej dopasowany do jego cech osobowościowych. Wyniki testów w dużej mierze opierają się na samoopisie osoby wypełniającej test dlatego istnieje duże ryzyko podawania przez nią odpowiedzi nieprawdziwych w celu lepszego zaprezentowania się przed pracodawcą. Warto jednak mieć na uwadze, iż przedstawienie siebie jako osoby którą się nie jest, skutkuje tym, iż test nie będzie nadawał się do analizy, lub jeśli nawet przejdziemy weryfikację pomyślnie trafimy do miejsca do którego się nie nadajemy dotyczy to zwłaszcza pracy w zawodach, które wymagają szczególnych predyspozycji psychofizycznych. Warto wypełniać testy w taki sposób, aby uzyskać faktyczny obraz samego siebie bez zbytniego ukazywania się w lepszym świetle jak również bez przesadnej krytyki. Gdyż świadomość swoich słabszych stron jest pierwszym krokiem do pracy nad sobą samym Teresa Fedyk - Kida CIiPKZ w Przemyślu moja praca PRACA MINIMALNE WYNAGRODZENIE Od 1 stycznia 2014 r. wzrosła wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę. Wraz z początkiem tego roku minimalne wynagrodzenia za pracę wzrosło o 80 złotych. W związku z tym wynagrodzenie pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu nie może być niższe niż złotych brutto (wynagrodzenie netto wyniesie ok zł). INFORMACJA O UBEZPIECZENIU Osoby, które w 2013 roku posiadały w Powiatowym Urzędzie Pracy w Przemyślu uprawnienia do ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu bezrobocia mogą uzyskać roczne informacje o opłaconych składkach. Na życzenie klienta będziemy przygotowywać druki RMUA za rok Roczne Informacje o opłacanych składkach na ubezpieczenie zdrowotne, które będą do odebrania: w pok. 43 na II piętrze dla osób z terenu gmin, a w pok. 61 na II piętrze dla osób z miasta Przemyśla. PÓŁROCZNY OKRES POBIERANIA ZASIŁKU W 2014 roku okres pobierania zasiłku dla osób bezrobotnych z gmin powiatu przemyskiego i miasta Przemyśla będzie wynosił pół roku. Okres pobierania zasiłku będzie wynosił 6 miesięcy ponieważ stopa bezrobocia na obszarze funkcjonowania Powiatowego Urzędu Pracy w Przemyślu nie przekroczyła 150% przeciętnej stopy bezrobocia w kraju. ROZLICZENIA PODATKOWE z urzędem skarbowym Osoby, które w minionym roku kalenda-rzowym otrzymywały świadczenia z Powiatowego Urzędu Pracy w Przemyślu powinny złożyć w Urzędzie Skarbowym deklarację o wysokości dochodów za rok Dnia 30 kwietnia 2014 roku upływa termin rozliczania się z Urzędem Skarbowym (US) z dochodów otrzymywanych za rok Osoby, które otrzymywały świadczenia z Powiatowego Urzędu Pracy w Przemyślu i nie otrzymały dokumentu PIT 11, lub zgubiły go, powinny zgłosić się do urzędu po kserokopię w celu terminowego złożenia deklaracji o wysokości dochodów za rok 2013 w US. Nie podlegają opodatkowaniu jedynie stypendia stażowe i szkoleniowe otrzymywane w ramach programu PO KL. GDZIE WYBRAĆ KSEROKOPIĘ PIT 11? Osoby z terenu gmin: pok 43, II piętro, tel Osoby z terenu Przemyśla: pok. 61, II piętro, tel

8 PRACA LEGALNA NIANIA Dostałaś propozycję pracy jako niania, ale bez umowy? Rodzice, którzy legalnie zatrudnią swoją nianię mogą skorzystać z państwowego dofinansowania. Celem wprowadzonej z dniem 1 października 2011 r. ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 jest wsparcie opiekunek w wychodzeniu z szarej strefy. Rodzice korzystający z rozwiązań wprowadzonych przez Ustawę żłobkową płacą niani tylko samą pensję, natomiast koszt składek ubezpieczeniowych przejmuje za nich państwo. Dofinansowanie polega na opłaceniu przez budżet państwa składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe i wypadkowe) oraz zdrowotne zatrudnionej przez rodziców niani. Składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe niań obliczone od podstawy, którą stanowi kwota nie wyższa niż kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę finansuje budżet państwa za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (1.680 zł brutto w roku 2014). CO TRZEBA ZROBIĆ? Warunkiem dofinansowania jest podpisanie z nianią tzw. umowy uaktywniającej i zgłoszenie tego do ZUS. Umowa powinna zawierać nazwiska stron umowy (czyli rodzica i niani), cel oraz przedmiot umowy, czas oraz miejsce sprawowania opieki, liczbę dzieci, którymi ma się opiefinansowania dziecko powinno być w wieku od ukończenia 20. tygodnia życia do 3 lat. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy dziecko ukończyło już trzy lata, ale z jakichś powodów nie może być objęte opieką przedszkolną. Przykładowo dlatego, że nie ma już miejsc w państwowym ani prywatnym przedszkolu. Powód trzeba przedstawić w specjalnym oświadczeniu. W takim przypadku ZUS opłaci składki na ubezpieczenie niani jeszcze do końca roku szkolnego, w którym dziecko skończy 4 lata. NIANIA Ustawa nie wymaga od niani szczególnych kwalifikacji ani odbycia kursów czy szkoleń. To rodzice decydują komu chcą powierzyć opiekę nad swoim dzieckiem lub dziećmi. Jedynym warunkiem dla przyszłej niani jest wykonanie badań sanitarno-epidemiologicznych. Niania może być spokrewniona z dzieckiem, którym się opiekuje. RODZICE Dofinansowanie mogą otrzy- DZIECKO Oczywiście dziecko nie może być pod opieką żłobka, klubu dziecięcego lub pod opieką tzw. dziennego opiekuna. By móc skorzystać z domać pracujący rodzice lub samotny pracujący rodzic. Uwzględniane jest zatrudnienie na umowę o pracę lub umowę zlecenie albo prowadzenie pozarolniczej działalność gospodarczej. Dopłata nie przysługuje, jeśli jedno z rodziców nie pracuje, ma umowę o dzieło lub posiada gospodarstwo rolne. Już po zawarciu umowy rodzice są zobowiązani zgłaszać do ZUS-u wszelkie zmiany. Przykładowo jeśli jeden z rodziców straci pracę należy o tym poinformować ZUS. W takim przypadku ZUS nie zawiesza automatycznie dofinansowania, ale opłaca składki niani jeszcze przez 3 miesiące od dnia, w którym rodzic stracił pracę. Jakie składki opłacane są na rzecz niani w ramach umowy uaktywniającej? Rodzaj składki: Jest opłacana? Wysokość: Kto płaci? Emerytalne TAK 19,52% Budżet Państwa Rentowe TAK 8,0% Budżet Państwa Zdrowotne TAK 9,0% Budżet Państwa Wypadkowe TAK 1,93% * Budżet Państwa Chorobowe Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych TAK lub NIE (niania decyduje) NIE 2,45 % Rodzice (ale potrącają tę kwotę z wynagrodzenia niani) W przypadku umowy uaktywniającej nie ma możliwości opłacania tych dwóch składek. * Dotyczy płatnika składek zatrudniającego do 9 pracowników. 8 moja praca

9 PRACA fot. A. Janduła Formalności związane z zatrudnieniem niani: 1. Zawarcie umowy pomiędzy rodzicem i nianią, zawsze w formie pisemnej. 2. Zgłoszenie zatrudnionej niani do ubezpieczenia, w ciągu 7 dni od zawarcia umowy. Służą do tego druki: a) ZUS ZFA jeżeli rodzic nie jest jeszcze zgłoszony do ZUS jako płatnik, b) ZUS ZUA - jeśli dla niani jest to jedyne miejsce pracy albo pracuje w innym miejscu i zarabia mniej niż minimalne wynagrodzenie albo jeżeli opiekunka jest studentką i nie ma 26 lat (zasady te dotyczą także emerytów i rencistów), - należy zgłosić nianię do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego, c) ZUS ZZA - jeżeli niania równocześnie pracuje na cały etat, należy ją zgłosić do ubezpieczenia zdrowotnego. Niemowlęta nie mogą się wypowiedzieć na temat swoich niań, ale gdyby mogły z pewnością namawiałyby rodziców, by wsparli opiekunki w wyjściu z szarej strefy. kować niania, obowiązki niani, wysokość wynagrodzenia oraz sposób, a także termin jego wypłaty, czas, na jaki umowa została zawarta oraz warunki, sposób zmiany oraz rozwiązania umowy. Oprócz umowy w ZUS-ie należy przedstawić dokumenty potwierdzające fakt zatrudnienia obojga rodziców (lub samotnego rodzica). BEZ PRAWA DO ZASIŁKU Składki, jakie zapłaci za nianię państwo, gwarantują jej w zasadzie jedynie staż emerytalny. W celu uzyskania prawa do świadczeń za czas niezdolności do pracy (z powodu choroby, macierzyństwa czy opieki nad członkiem rodziny), musi sama opłacać składkę na ubezpieczenie chorobowe. Przepisy wyłączyły natomiast w stosunku do niań obowiązek i możliwość opłacania składki na Fundusz Pracy. Czas opieki nad dzieckiem nie zostanie wliczony do tego, jaki urząd pracy uwzględnia przy ustalaniu prawa do zasiłku dla bezrobotnych. Do tego okresu wliczany jest bowiem czas, za jaki została opłacona składka na Fundusz Pracy. Projekt nowelizacji Ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy przewiduje zmiany w tym zakresie. Mamy nadzieję, że o tej zmianie, jeżeli zostanie wprowadzona, będziemy mogli poinformować w kolejnym numerze Mojej Pracy. Tomasz Droń 3. Należy także złożyć osobiście lub za pośrednictwem poczty, najpóźniej do 15 dnia następnego miesiąca za poprzedni miesiąc (np. do 15 marca za luty): a) deklarację rozliczeniową na druku ZUS DRA, oraz b) imienny raport miesięczny o należnych składkach i wypłaconych świadczeniach na drukach: - ZUS RCA jeżeli zgłoszono nianię do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego lub, - ZUS RZA - jeżeli zgłoszono nianię tylko do ubezpieczenia zdrowotnego. Rodzice robią to raz lub dwa razy. Jeden raz składa się ZUS DRA i ZUS RCA jeżeli nastąpiło to od pierwszego do ostatniego dnia kalendarzowego danego miesiąca. Natomiast jeżeli nianię zatrudniono np. piątego dnia miesiąca, wymienione druki należy złożyć za kolejny, pełny miesiąc kalendarzowy. Załóżmy, że miesięczny dochód niani brutto wyniósł zł. Z Budżetu Państwa płacone są składki: emerytalna, rentowa, wypadkowa i zdrowotna. Jeżeli niania nie chce dobrowolnego opłacania składek chorobowych od kwoty zł należy odjąć zaliczkę na podatek dochodowy (144 zł). Do rąk niania trafi 856 zł. Jeśli niania chce, by opłacano składki chorobowe płatnik (czyli rodzic) potrąca z jej wynagrodzenia 2,45%. W tym drugim przypadku do niani trafi 831,50 zł, bo z jej wynagrodzenia dodatkowo potrącono wysokość składki chorobowej. Nadal masz wątpliwości jak obliczyć wynagrodzenie? Możesz skorzystać z bezpłatnych, dostępnych w Internecie kalkulatorów wynagrodzenia niani: Więcej informacji na omawiany temat można znaleźć na stronie internetowej Wśród polecanych materiałów po kliknieciu Zgłoś nianię do ubezpieczenia znajduje się poradnik dla rodziców Nianie, krok po kroku. moja praca 9

10 PRACA BEZPIECZNIEJ ZA GRANICĘ... Wiele osób planujących wyjazd za do pracy za granicą nie wie jak zabezpieczyć się przed ewentualnymi zagrożeniami. Na stronie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej opublikowano poradnik Bezpieczne wyjazdy do pracy, który dla osób planujących podjęcie zatrudnienia na zagranicznym rynku pracy powinien być lekturą obowiązkową. Prezentujemy wybrane fragmenty. Cały poradnik można pobrać ze strony internetowej znajduje się po prawej stronie, w zakładce Polecamy. Polacy mogą podejmować pracę u zagranicznych pracodawców na zasadach obowiązujących w kraju zatrudnienia, na podstawie indywidualnych umów zawieranych bezpośrednio z pracodawcami zagranicznymi bądź zawieranych za pośrednictwem upoważnionych organizacji lub instytucji. POŚREDNICTWO PRACY ŚWIADCZONE PRZEZ AGENCJE ZATRUDNIENIA Która agencja zatrudnienia działa legalnie? Zgodnie z ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, z późn. zm.) legalne prowadzenie działalności agencji zatrudnienia wymaga uzyskania wpisu do rejestru agencji zatrudnienia. Rejestr prowadzony jest przez marszałków województw. Dokumentem potwierdzającym wpis do ww. rejestru jest wydawany agencji zatrudnienia certyfikat. Z obowiązku posiadania certyfikatu zwolnione są agencje zatrudnienia z państw członkowskich Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Szwajcarii - korzystające ze swobody świadczenia usług - świadczące usługi z zakresu agencji zatrudnienia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Agencje te mają obowiązek jedynie poinformowania marszałka województwa o zamiarze prowadzenia swojej działalności w Polsce. Na co zwrócić uwagę przed wyjazdem za pośrednictwem agencji zatrudnienia? Agencja zatrudnienia kierująca do pracy za granicą ma obowiązek zawarcia z osobą kierowaną do pracy pisemną umowę (art. 85 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy). Umowa ta nie jest umową o pracę, zawieraną z pracodawcą. Umowa kierująca do pracy musi zawierać takie informacje jak: - zagranicznego pracodawcę, - okres zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, - rodzaj oraz warunki pracy i wynagradzania, a także przysługujące osobie kierowanej do pracy świadczenia socjalne, - warunki ubezpieczenia społecznego oraz od następstw nieszczęśliwych wypadków i chorób tropikalnych, - obowiązki i uprawnienia osoby kierowanej do pracy oraz agencji zatrudnienia, - zakres odpowiedzialności cywilnej stron w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania umowy zawartej między agencją zatrudnienia a obywatelem polskim, w tym stronę pokrywającą koszty dojazdu i powrotu osoby skierowanej do pracy w przypadku niewywiązania się pracodawcy zagranicznego z warunków umowy oraz tryb dochodzenia związanych z tym roszczeń, - kwoty należne agencji zatrudnienia z tytułu faktycznie poniesionych kosztów związanych ze skierowaniem do pracy za granicą poniesione na: dojazd i powrót osoby skierowanej, wydawanie wizy, badania lekarskie i tłumaczenie dokumentów, - informację o trybie i warunkach dopuszczania cudzoziemców do rynku pracy w państwie wykonywania pracy, - inne zobowiązania stron. Umowa ta powinna być zawarta w formie pisemnej. Pomimo tego, że umowa może być bardzo długa, należy całą przeczytać bardzo uważnie. Umowa, która nie zawiera wszystkich ww. punktów, jest niezgodna z prawem. Za co agencje zatrudnienia mogą pobierać opłaty z tytułu świadczonego pośrednictwa pracy? Zgodnie z art. 85 ust. 2 pkt 7 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, dozwolone jest pobieranie od osób skierowanych do pracy jedynie opłat z tytułu faktycznie poniesionych kosztów związanych ze skierowaniem do pracy za granicą, tj. kosztów poniesionych na: dojazd i powrót osoby kierowanej do pracy, wydawanie wizy, badania lekarskie i tłumaczenie dokumentów pod warunkiem wyspecyfikowania tych opłat w umowie zawartej z osobą kierowaną do pracy za granicą. Dozwolone jest natomiast pobieranie przez agencje zatrudnienia opłat od pracodawców z tytułu prowadzonej działalności w zakresie pośrednictwa pracy. Gdzie szukać informacji o agencjach zatrudnienia? Zawsze należy sprawdzać, czy dana agencja zatrudnienia posiada certyfikat. Wykazy agencji znajdują się na stronie internetowej www. kraz.praca.gov.pl. Informacje można uzyskać również telefonicznie w wojewódzkich urzędach pracy. POŚREDNICTWO PRACY W RAMACH SIECI EURES Jaką funkcję pełni EURES w zakresie międzynarodowego pośrednictwa pracy? Polscy obywatele otrzymali możliwość dostępu do ofert pracy z innych krajów UE/EOG wraz z przystąpieniem polskich służb zatrudnienia do sieci EURES, które nastąpiło z dniem akcesji Polski do Unii Europejskiej tj. 1 maja 2004 r. Sieć EURES (European Employment Services Europejskie Służby Zatrudnienia) jest siecią współpracy publicznych służb zatrudnienia (PSZ) krajów należących do UE/EOG z innymi organizacjami regionalnymi, krajowymi i międzynarodowymi, działającymi w obszarze zatrudnienia. Działalność sieci EURES w Polsce koordynuje Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Usługi sieci EURES dla wszystkich poszukujących pracy oraz pracodawców z Polski i pozostałych krajów UE/EOG obejmują: - Usługi międzynarodowego pośrednictwa pracy: przyjmowanie CV, obsługa zagranicznych ofert pracy oraz krajowych ofert pracy dla cudzoziemców z UE/EOG, realizacja projektów rekrutacyjnych, zamieszczanie ofert pracy na portalu EURES, udział w międzynarodowych 10 moja praca

11 targach pracy w Polsce i za granicą, wsparcie polskich pracodawców podczas rozmów kwalifikacyjnych za granicą; - Usługi on-line portalu EURES Komisji Europejskiej (25 wersji językowych stron): dostęp do ofert pracy wszystkich PSZ z 31 krajów Europy, zamieszczanie CV i dostęp do bazy CV, informowanie nt. warunków życia i pracy we wszystkich krajach UE/EOG, dostęp do informacji nt. sytuacji na europejskich rynkach pracy, zawodów nadwyżkowych i deficytowych w UE/EOG, kalendarz wydarzeń EURES w poszczególnych krajach Europy, konto Mój EURES, newsletter EURES and You, dane kontaktowe do doradców EURES z UE/EOG i wiele innych informacji; - Usługi on-line na polskiej stronie internetowej EURES (4 wersje językowe strony: PL, ENG, DE, FR): informacje nt. mobilności zawodowej, dostęp do zagranicznych ofert pracy, informacje w języku polskim nt. warunków życia i pracy we wszystkich krajach UE/EOG, informacje jak znaleźć pracownika w Polsce oraz w poszczególnych krajach UE/ EOG, rodzaje usług rekrutacyjnych świadczonych dla pracowników, publikacje zagranicznych ofert pracy, informacje o polskim rynku pracy, oferta dla regionów przygranicznych, kalendarz wydarzeń EURES w Polsce, dane kontaktowe do polskich doradców EURES i asystentów EURES i wiele innych informacji; Dodatkowe informacje na temat usług EURES w Polsce można uzyskać na krajowej stronie internetowej EURES praca.gov.pl. Czy polscy obywatele mają dostęp do ofert pracy z innych krajów Unii Europejskiej? Oferty pracy publikowane przez PSZ z krajów UE/EOG można znaleźć na: - portalu EURES Komisji Europejskiej - obecnie na portalu znajduje się ok. miliona ofert pracy, - krajowej stronie internetowej www. eures.praca.gov.pl strona zawiera zagraniczne oferty pracy pracodawców szczególnie zainteresowanych rekrutacją pracowników z Polski, - stronach internetowych wojewódzkich urzędów pracy - tutaj znajdują się zagraniczne oferty pracy, na które w danej chwili trwa nabór kandydatów prowadzony przez dany urząd. Jak zabezpieczyć się przed nielegalnymi pośrednikami pracy? Staraj się postępować zgodnie z podanymi wskazówkami: 1. Sprawdź czy agencja zatrudnienia posiada stosowny certyfikat (wykaz agencji zatrudnienia znajduje się na stronie internetowej gov.pl). 2. Nie korzystaj z ofert pracy zamieszczanych w prasie zawierających jedynie numer telefonu kontaktowego oraz ze spotkań z pośrednikiem poza biurem firmy (np.: na ulicy, dworcu, w kawiarni). 3. Pamiętaj, że agencja zatrudnienia nie ma prawa do pobierania opłat za załatwienie pracy. W przypadku skierowania do pracy za granicą dozwolone jest pobieranie opłat z tytułu poniesionych przez agencję zatrudnienia kosztów na: dojazd i powrót osoby skierowanej do pracy za granicę, wydawanie wizy, badania lekarskie i tłumaczenia dokumentów. 4. Nie płać pośrednikowi z góry bez pokwitowania. Pamiętaj, że dowód wpłaty na konto pośrednika - oszusta - nie daje dużych szans na odzyskanie wpłaconej kwoty. 5. Nie płać przed wyjazdem za mieszkanie za granicą oferowane przez pośrednika. Zwykle kontakt kończy się na pobraniu opłat za lokal. 6. Zanim zapłacisz pośrednikowi za przejazd lub kurs nauki języka obcego, sprawdź, ile wynoszą ceny w innych firmach. Nie przepłacaj! 7. Pośrednik pracy ma obowiązek zawarcia z osobą kierowaną do pracy za granicą umowy, zawierającej m. in.: nazwę pracodawcy, warunki pracy i płacy, należne świadczenia, itp. (art. 85 ust. 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, późn. zm.). 8. Pamiętaj, że pośrednik pracy powinien kierować Cię do pracodawcy, a nie do innego zagranicznego pośrednika. Pracodawcą tym może być także zagraniczna agencja pracy tymczasowej. 9. Sprawdź w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) lub Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS), czy dany pośrednik ma zgłoszoną działalność gospodarczą i od jak dawna. 10. Zawsze sprawdzaj, czy dany pośrednik posiada umowę zawartą z pracodawcą zagranicznym i czy wysyłał już ludzi do pracy za granicę. Na co jeszcze zwrócić uwagę decydując się na podjęcie pracy za granicą? Przed podjęciem ostatecznej decyzji o wyjeździe do pracy za granicą: - oceń swoje umiejętności językowe porównaj z wymaganiami stawianymi przez pracodawcę, moja praca PRACA - zabierz ze sobą konieczne do wyjazdu i do podjęcia pracy dokumenty (paszport, życiorys - CV), zaświadczenia potwierdzające twoje kwalifikacje przetłumaczone na język kraju, w którym podejmiesz pracę, - ubezpiecz się od następstw nieszczęśliwych wypadków i ewentualnych kosztów leczenia, - weź ze sobą Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ), która uprawnia do opieki zdrowotnej na koszt Narodowego Funduszu Zdrowia i jest honorowana w krajach UE/EFTA (informacje otrzymasz na stronie: (Uwaga: jeśli celem wyjazdu jest podjęcie pracy w innym państwie członkowskim UE/EFTA karta EKUZ jest ważna tylko do momentu podjęcia pracy. Od pierwszego dnia pracy osoba powinna być ubezpieczona w kraju, w którym wykonuje pracę), - zapoznaj się z informacjami o życiu oraz warunkach pracy w kraju do którego wyjeżdżasz, weź dane kontaktowe polskiego konsulatu (wykaz na oraz pieniądze na życie i powrót do Polski, - domownikom zostaw adres, pod którym będziesz przebywać oraz numer telefonu, - przed wyjazdem zrób kopię paszportu (innego dokumentu tożsamości, prawa jazdy) i zostaw domownikom. POTRZEBUJESZ CV PO ANGIELSKU? Bezpłatną pomoc w przetłumaczeniu CV na język angielski można uzyskać na stronie internetowej w tym celu należy: 1. Założyć konto w serwisie Zielona Linia (link powyżej) i postępować według wskazówek wyświetlanych na ekranie. 2. Zalogować się w serwisie i uzupełnić formularz znajdujący się w zakładce Twoje CV. 3. Przesłać swoje CV wraz z informacją, że jest się zainteresowanym jego przetłumaczeniem za pomocą formularza znajdującego się poniżej (CV nie może być dłuższe niż 2 strony). 4. Wysłana zostanie informacja z potwierdzeniem otrzymania przesłanej wiadomości . W przypadku braku lub konieczności uzupełnienia przesłanych informacji specjaliści Zielonej Linii skontaktują się z osobą zainteresowaną telefonicznie lub za pośrednictwem poczty elektronicznej. 5. W terminie do 10 dni roboczych na podany adres przesłany zostanie gotowy pakiet. oprac. kg, td. 11

12 PRACA PLUS ZA BYCIE 50+ Poszukujący pracy powyżej pięćdziesiątego roku życia należą do grupy osób w szczególnej sytuacji na rynku pracy. Ubiegając się o zatrudnienie warto znać korzyści dla pracodawców wynikające z zatrudnienia osoby 50+. FUNDUSZ PRACY I FGŚP Pracodawca nie opłaca składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP) za pracownika, który ukończył 50 rok życia. Warunek: w okresie 30 dni przed zatrudnieniem taki nowy pracownik pozostawał w ewidencji bezrobotnych powiatowego urzędu pracy. Zwolnienie z opłacania składek na te fundusze przysługuje pracodawcy przez okres 12 miesięcy, licząc od pierwszego miesiąca po zawarciu umowy o pracę. Ponadto pracodawca nie opłaca składek na Fundusz Pracy i FGŚP za osoby, które osiągnęły wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn. Łączny koszt pracodawcy zatrudniającego pracownika w ramach umowy o pracę, przy wynagrodzeniu brutto, wynosi: 2 028,43 zł. Z czego: składka na FP 2,45% wynosi 41,16 zł, a składka na FGŚP 0,10% wynosi 1,68 zł. Nie opłacanie tych dwóch składek daje miesięczną oszczędność 42,84 zł. Jak można policzyć w skali roku jest to oszczędność 514,08 zł. Grażyna Frączek Uczestniczyłam w stażu dla osób powyżej 50. roku życia organizowanym przez Powiatowy Urząd Pracy w Przemyślu. Była to dobra okazja do wykorzystania wiedzy zdobytej na studiach z administracji. fot. T.Droń REJESTRACJA ELEKTRONICZNA Przypominamy o tym, że od maja ubiegłego roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Przemyślu można rejestrować się elektronicznie. Elektroniczna rejestracja jest nowoczesnym rozwiązaniem informatycznym umożliwiającym: zgłoszenie do rejestracji lub pełną rejestrację w powiatowym urzędzie pracy (PUP) przy pomocy modułu dostępnego w Internecie na stronie System funkcjonuje od 27 maja 2013r. i cieszy się dużym zainteresowaniem wśród klientów PUP, czego dowodem jest złożenie do dnia 31 grudnia 2013r. ponad 1180 wniosków elektronicznych. Warto zaznaczyć, że wśród ww. wniosków ponad 20 zostało podpisanych profilem zaufanym epuap lub bezpiecznym podpisem elektronicznym, co umożliwiło dokonanie pełnej rejestracji bez potrzeby wizyty klienta w PUP. Klienci korzystający z modułu chwalą przyjazny interfejs użytkownika oraz to, że zaoszczędzili mnóstwo czasu nie czekając w kolejce do rejestracji. Proces elektronicznej rejestracji został opisany szczegółowo w poprzednim numerze biuletynu Moja Praca, który jest dostępny w wersji elektronicznej na stronie Poniżej przedstawiam garść niezbędnych informacji w celu zapoznania się lub przypomnienia funkcjonalności systemu: - jeżeli nie posiadamy konta poczty elektronicznej zakładamy je na jednym z darmowych serwerów (konto poczty elektronicznej będzie potrzebne do komunikacji z PUP oraz założenia konta na portalu praca.gov.pl), - moduł rejestracji elektronicznej znajduje się na stronie: - chcąc zgłosić się do rejestracji wybieramy: Zgłoszenie do rejestracji osoby bezrobotnej lub Zgłoszenie do reje- stracji osoby poszukującej pracy, - dokładnie wypełniamy ankietę oraz kolejne formularze dot. podstawowych danych osobowych oraz danych związanych z wykształceniem, zatrudnieniem, uprawnieniami itd. (w przypadku Pełnej rejestracji elektronicznej koniecznie dołączamy skany dokumentów potwierdzających), - dostępne rodzaje rejestracji: 1. Zgłoszenie do rejestracji w powiatowym urzędzie pracy Funkcjonalność polega na wprowadzeniu danych do systemu, po czym zostaje wyznaczony termin stawiennictwa w urzędzie pracy, który jest nie dłuższy niż 7 dni roboczych od dnia przekazania danych. Rejestracja zostanie dokonana po osobistym zgłoszeniu się na wizytę, na którą należy stawić się punktualnie i dostarczyć niezbędne dokumenty nie dostarczenie dokumentów lub stawienie się w innym terminie będzie skutkowało odmową rejestracji w PUP. Wizyta w powiatowym urzędzie pracy jest obowiązkowa, status bezrobotnego zostanie przyznany od dnia tej wizyty. Pamiętajmy o zatwierdzeniu terminu wizyty w urzędzie (ostatni formularz podczas wprowadzania danych na portalu praca.gov.pl) - potwierdzenie terminu otrzymamy na naszą skrzynkę poczty elektronicznej. W przypadku nie otrzymania potwierdzenia należy skontaktować się z PUP. 2. Rejestracja w powiatowym urzędzie pracy Pełna rejestracja elektroniczna, która nie wymaga 12 moja praca

13 BEZPŁATNE PORADY PRAWNE PRACA WYNAGRODZENIE CHOROBOWE W przypadku niezdolności do pracy spowodowanej chorobą lub odosobnieniem w związku z chorobą zakaźną oraz w przypadku poddania się niezbędnym badaniom lekarskim, przysługuje wynagrodzenie za czas choroby jedynie za 14 dni tej niezdolności w ciągu roku kalendarzowego. Od 15 dnia niezdolności do pracy pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy z ubezpieczenia chorobowego. CO POZA TYM? Osoby z omawianej grupy wiekowej mogą liczyć na specjalne traktowanie w różnych projektach realizowanych także poza powiatowym urzędem pracy. Przykładowo, by ubiegać się obecnie o dotację na założenie własnej firmy z programu PO KL w województwie podkarpackim należy być osobą do 30. roku życia lub powyżej 50. Tomasz Droń Poszukując pracy, rozważając podpisanie umowy na zaproponowanych przez pracodawcę warunkach lub czując się mobbowanym w miejscu pracy warto konsultować swoje obawy i spostrzeżenia z prawnikiem. Eksperci mogą nam fachowo doradzić jak postąpić w trudnej sytuacji, by potem nie płakać nad rozlanym mlekiem. A jeśli już spotkało nas coś niedobrego tym bardziej warto skorzystać ze wsparcia specjalistów, którzy sprawdzą, doradzą, przeanalizują i może okaże się, że mamy asa w rękawie, którego wskutek nieznajomości prawa nie jesteśmy świadomi. Skorzystaj z bezpłatnych porad prawnych, które działają przy różnych instytucjach. Jeśli masz problem zawsze możesz zadzwonić i umówić się na spotkanie z prawnikiem. Zespół Interwencji Kryzysowej przy Miejskim Ośrodku Zapobiegania Uzależnieniom, ul. Św.Brata Alberta 10, tel lub Prawnik pełni dyżur w poniedziałki i piątki w godz. od 16 do 19. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Przemyślu Zespół Interwencji Kryzysowej budynek Starostwa Powiatowego wizyty w urzędzie. Do formularza rejestracji konieczne jest dołączenie skanów dokumentów niezbędnych do rejestracji np. dokumentu tożsamości, świadectwa ukończenia szkoły, świadectwa pracy itd. Formularz należy podpisać podpisem kwalifikowanym lub profilem zaufanym epuap. Datą rejestracji jest data podpisania formularza elektronicznego. Pracownik PUP po zweryfikowaniu wprowadzonych danych generuje odpowiednią decyzję administracyjną, wysyła ją do bezrobotnego/ poszukującego pracy oraz wyznacza termin kolejnej wizyty w PUP (osoba zarejestrowana otrzymuje powiadomienie o terminie wizyty na skrzynkę poczty elektronicznej). Pamiętajmy, aby dokładnie sprawdzić wprowadzone dane oraz załączone skany dokumentów, gdyż jakiekolwiek błędy lub braki w dokumentach będą skutkowały wezwaniem do PUP w celu wyjaśnienia lub dostarczenia brakujących dokumentów. - konto na portalu praca.gov.pl jest zakładane w trakcie wypełniania formularza zgłoszenia do rejestracji w PUP i jest weryfikowane podczas faktycznej wizyty w urzędzie (w przypadku pełnej rejestracji elektronicznej konto jest weryfikowane automatycznie przez system). - film z przykładowym procesem rejestracji można obejrzeć klikając link na panelu ogólnym portalu praca.gov.pl (poniżej sekcji Obsługa innych spraw ). Krystian Dybek Porady prawne dla mieszkańców powiatu przemyskiego udzielane są w czwartki w godz. od do Plac Dominikański 3, I piętro pok. 27; Przemyśl do 57 wew Biuro Porad Obywatelskich przy Stowarzyszeniu Centrum Informacji Społecznej, ul. Barska 15, tel Prawnik pełni dyżur w poniedziałki w godz do Katolicka Poradnia Rodzinna, ul. Piotra Skargi 6, tel , Prawnik pełni dyżur w środy, w godz. od do Ośrodek Wsparcia Socjalnego przy Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej, ul. Leszczyńskiego 3, tel Prawnik pełni dyżur nt. porad rodzinnych w czwartki, w godz. od do Okręgowy Inspektorat Pracy w Rzeszowie Oddział w Przemyślu ul. Łukasińskiego 13, Przemyśl, pokój nr 1,od poniedziałku do piątku w godz. od do 15.00, telefonicznie pod nr tel (wewnętrzny 21) oprac. td moja praca 13

14 PRACA BRAND - MARKA OSOBISTA Poszukiwanie pracy to trudny i stresujący proces; analiza ofert, składanie aplikacji, uczestnictwo w rozmowach kwalifikacyjnych tudzież innych formach rekrutacji proponowanych przez pracodawców. A gdyby tak stworzyć swoją markę i zamiast ubiegać się o pracę być ekspertem rozchwytywanym przez pracodawców? Budowanie osobistej marki (personal branding) jest trendem, którego początki sięgają pierwszej połowy XX wieku, kiedy amerykański pisarz Napoleon Hill wydał książkę pt. Myśl i bogać się Publikacja ta, do dziś uważana jest za klasykę literatury motywacyjnej. Wśród wielu rad w niej zawartych autor przekonuje, jak ważny jest wizerunek zawodowy, a właściwie świadome kreowanie tegoż wizerunku przez pokazywanie siebie jako eksperta w danej branży czy dziedzinie. Praca nad tworzeniem marki od dawna praktykowana jest w środowiskach związanych z show - biznesem czy polityką, gdzie znane osoby przy pomocy specjalistów od wizerunku kształtują swój image. Wizerunek osób publicznych traktowany jest niczym kapitał; zarządza się nim w przemyślany sposób dążąc do osiągnięcia określonego efektu rozpoznawalności i ugruntowania pozycji na rynku. Budowanie osobistej marki nie jest, zatem żadną nowością, nowością natomiast jest skala, z jaką w ostatnich latach występuje; nie jest już domeną środowisk elitarnych lecz z powodzeniem przenosi się na inne obszary. Brand staje się coraz popularniejszy, bo kto by nie chciał być rozpoznawalny i uznawany za autorytet. Opinie ekspertów rynku pracy wskazują że każdy, komu zależy na karierze powinien umiejętnie zadbać o swój wizerunek, niezależnie od tego czy dopiero ją zaczyna, czy też jest już na ugruntowanej pozycji zawodowej. Czym jest marka osobista? Zanim zaczniemy pracę nad marką osobistą warto najpierw zastanowić się co dokładnie, to słowo oznacza. Jedna z definicji mówi, że: Marka to znak firmowy określający producenta: nazwa, symbol, termin, znak graficzny, rysunek lub kombinacja tych elementów stworzona w celu oznaczenia produktu i odróżnienia od oferty konkurencji. To gwarancja jakości i rozpoznawalność, a także ochrona przed podrabianiem, podszywaniem się, przypisywaniem sobie autorstwa. Każdy z nas ma ulubione produkty określone marką, gwarantującą wysoką jakość i wyjątkowe walory. Korzyści wynikające z ich posiadania rekompensują cenę, często wysoką. Analogicznie jeśli myślimy o marce osobistej musimy pokazać siebie jako kogoś wyjątkowego, niepowtarzalnego i konkurencyjnego w porównaniu z innymi; profesjonalistę dysponującego wiedzą merytoryczną i umiejętnością jej wykorzystania. Marka musi gwarantować wysoki poziom kompetencji. Nie da się stworzyć renomy bez pokaźnego dorobku zawodowego, nieustannego rozwoju, podejmowania wyzwań. To umiejętność pokonywania przeszkód i konsekwencja w realizacji założonych celów przyczyniają się do budowania korzystnego wizerunku zawodowego. JAK pokazać się światu? Współczesny branding kojarzy się z założeniem konta na specjalistycznym portalu i pochwaleniu się atutami zawodowymi. I faktem jest, że Internet sprzyja wszelkim działaniom autopromocyjnym. Ale żeby mówić o prawdziwym kreowaniu marki należy przestrzegać pewnych zasad; - konto na portalu to nic innego jak elektroniczna wizytówka skierowana do potencjalnego pracodawcy a skoro tak, to muszą się znaleźć w nim informacje świadczące o naszych kompetencjach, osiągnięciach, zainteresowaniach, celach zawodowych. Zupełnie jak w CV. - należy też podkreślić atuty i wskazać cechy wyróżniające nas spośród innych kandydatów o podobnym wykształceniu czy dorobku zawodowym. - trudno też wyobrazić sobie konto bez zdjęcia, najlepiej przedstawiającego nas w sytuacji zawodowej, które dopełni całości wizerunku. - brand to prezentacja dokonań i osiągnięć. Wszystkie istotne fakty z życia zawodowego (uczestnictwo w projektach, podnoszenie kwalifikacji, publikacje) warto systematycznie dokładać do tego elektronicznego dossier. - brand to nie tylko gromadzenie faktów i pokazywanie ich światu, ale także umiejętność potwierdzania ich opinią innych; klientów, kontrahentów, współpracowników, pracodawców. Sprzyja temu formuła portali dająca możliwość tworzenia siatki kontaktów, otrzymywania referencji i uczestnictwa w grupach tematycznych. - wizerunek jaki pokazujemy musi być autentyczny i prawdziwy. Można wprawdzie stworzyć piękny i ciekawy obrazek samego siebie, który robi świetne wrażenie. Tylko pytanie czy na pewno warto skoro i tak potem będzie trzeba wszystkie informacje potwierdzić w realu. CZY konto na portalu NETWORKINGOWYM ZAGWARANTUJE SUKCES? Trudno oczekiwać, że samo założenie konta spowoduje jakąś przełomową zmianę. Na pewno będzie wspierać wizerunek; pozwoli pokazać się jako wartościowy, pomysłowy, dbający o rozwój pracownik. Jeśli nie zabraknie determinacji w realizowaniu celów zawodowych, nasze notowania będą rosnąć. O sukcesie decyduje nie samo konto, a rozwój osobisty i pomnażanie talentów. Inna rzecz, że trzeba jeszcze umieć pokazać je światu i do tego właśnie służą media społecznościowe. Przy czym nie chodzi o to żeby rejestrować się na wszystkich, coraz licznej powstających portalach a raczej zaangażować się w jednym. Zresztą spora grupa osób ogranicza się do założenia konta nie troszcząc się zbytnio co dalej. Takie martwe konto nie przyniesie rezultatów; o skuteczności personal brandingu decydują długoterminowe dobrze zaplanowane działania. Jest to, bowiem proces wymagający starannego przygotowaniastrategii rozłożonej na dłuższy czas. Tysiące ludzi korzysta z Internetu jako z narzędzia pomocnego w nawiązaniu kontaktów zawodowych coraz powszechniejszą praktyką staje się też poszukiwanie pracowników za pomocą social mediów. Specjaliści szacują, że proces ten w przyszłości będzie przybierał na sile A skoro tak, to wzrośnie też znaczenie jakości wizerunku zawodowego. Poza kompetencjami, pracodawcy coraz częściej zwracają uwagę na wizerunek kandydata do pracy; jeśli pracownik ma silną pozycję zawodową, przyczynia się też do podniesienia prestiżu firmy, w której pracuje. Dlatego budowanie marki wokół swojego nazwiska i zarządzanie wizerunkiem powinno stać się jedną z ważniejszych umiejętności osób poruszających się po rynku pracy. Joanna Lorenowicz 14 moja praca

15 WOLONTARIAT W PRAKTYCE PRACA O tym, że idea wolontariatu jest piękna chyba nikogo nie trzeba przekonywać. Jednak kandydaci na wolontariuszy szukając miejsca do odbycia wolontariatu spotykają się czasem z murem niechęci... Jedną z przyczyn takiego stanu rzeczy jest obawa przed zobowiązaniami formalnymi wobec wolontariusza. Formalne aspekty wolontariatu reguluje Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Wiele praktycznych informacji o wolontariacie można znaleźć na stronie internetowej Ogólnopolskiej Sieci Centrów Wolontariatu: pl. Jeśli jesteś pełnoletni i tego chcesz, możesz starać się o to, by zostać wolontariuszem; osoby niepełnoletnie powinny posiadać pisemną zgodę rodziców. Wolontariusze nie mogą wspierać działalności gospodarczej, bo jest nastawiona na zysk. Wolontariusz nie powinien podejmować zadań pracowników etatowych w firmie; jego praca powinna być uzupełnieniem ich działań. Wolontariat może mieć charakter długoterminowy (wówczas działania mogą trwać kilka miesięcy) lub krótkoterminowy, zwany akcyjnym (wtedy trwa kilka dni lub nawet kilka godzin). Ze względu na liczbę osób zaangażowanych w dane działanie można wyróżnić wolontariat indywidualny (wolontariusz samodzielnie realizuje swoje zadania) oraz grupowy (realizacja jednego działania może wymagać pracy całego zespołu wolontariuszy). Wolontariat często definiuje się jako zamierzoną, własnowolną aktywność realizowaną na rzecz innych, wykraczającą poza relacje z życia prywatnego. Wolontariusz to osoba fizyczna, która dobrowolnie, ochotniczo i bez wynagrodzenia wykonuje świadczenia na rzecz organizacji, instytucji lub osób indywidualnych, a działania te wykraczają poza więzi koleżeńskorodzinne. PRAWA I OBOWIĄZKI Wolontariusz ma obowiązek posiadania kwalifikacji oraz spełniania wymagań odpowiednich do rodzaju i zakresu wykonywanych świadczeń. Oczywiście powinien wykonywać świadczenie zgodnie z zawartym porozumieniem. Do praw wolontariusza można zaliczyć: - zawarcie porozumienia Natalia Sikora: Odbywałam wolontariat w Domu Pomocy Społecznej, który umożliwił mi zdobycie dodatkowej wiedzy na temat pracy terapeuty zajęciowego, którym jestem z zawodu. Jak wiemy praca wolontariusza opiera się na świadczeniu usług dobrowolnie, bezinteresownie i bez żadnych świadczeń pieniężnych.właśnie w ramach tego programu pracowałam, dawałam coś z siebie, pomagałam innym poświęcałam swój wolny czas innym ludziom. To dodatkowe dla mnie doświadczenie pomogło mi na nowo otworzyć się na świat i drugiego człowieka. Przypomniałam sobie wyuczony zawód i jak umiejętnie stosować techniki terapeutyczne. Nadal szukam pracy w tym kierunku i mam nadzieję, że dodatkowy dokument umożliwi mi jej zdobycie w jak najszybszym czasie. o współpracy z organizacją lub instytucją, na rzecz której działa wolontariusz. W porozumieniu musi zostać określony zakres obowiązków wolontariusza, okres trwania porozumienia, możliwość i sposób jego rozwiązania oraz inne kwestie ważne dla wolontariusza oraz placówki, w której działa, - jeśli wolontariat trwa dłużej niż 30 dni, to porozumienie musi być zawarte w formie pisemnej, - jeżeli wolontariat trwa nie dłużej niż 30 dni, to porozumienie może być ustne, jednak wolontariusz ma prawo żądać potwierdzenia go na piśmie, - ponadto wolontariusz ma prawo otrzymać pisemne zaświadczenie o odbywaniu wolontariatu, w tym dotyczące zakresu jego pracy, - na prośbę wolontariusza korzystający może wystawić pisemną opinię na temat jego wolontariatu, - wolontariusz ma prawo do ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków oraz innego zaopatrzenia z tytułu wypadków lub chorób zawodowych, - wolontariusz ma prawo uzyskać informację o ryzyku dla zdrowia i bezpieczeństwa wynikającym z wykonywanych przez niego czynności moja praca oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami, - wolontariusz ma prawo do odpowiednich środków ochrony indywidualnej w zależności od rodzaju świadczeń i zagrożeń związanych z ich wykonywaniem, - wolontariusz ma prawo do pokrywania przez korzystającego kosztów swoich podróży służbowych i diet, na dotyczących pracowników zasadach określonych w odrębnych przepisach, Wolontariusz ma możliwość zwolnienia korzystającego z tego obowiązku, ale tylko w formie pisemnej. Często zwolnienie to jest częścią porozumienia. Wolontariusz może się zarejestrować jako bezrobotny. Jeśli przyszły wolontariusz posiada status osoby bezrobotnej nie musi się wyrejestrowywać z powiatowego urzędu pracy na czas pełnienia wolontariatu; pamiętać jednak należy, że bezrobotny to osoba zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia. Świadczenie wolontariusza nie jest wliczane do stażu pracy. Umowa pomiędzy wolontariuszem, a instytucją korzystającą z jego usług jest umową cywilnoprawną i bywa określana umową o wolontariat, porozumieniem wolontariackim, umową wolontariacką, a zwroty te oznaczają umowę cywilnoprawną. UBEZPIECZENIE Wspomniana ustawa wskazuje, że w przypadku wolontariatu wykonywanego przez okres nie dłuższy niż 30 dni, wolontariusz musi zostać ubezpieczony od następstw nieszczęśliwych wypadków (NNW) przez podmiot, na rzecz którego działa, niezależnie od tego, czy wolontariusz jest już ubezpieczony. Ustawa nie zawiera postanowień o ubezpieczeniu wolontariuszy od odpowiedzialności cywilnej, jednak ubezpieczenie tego typu wymagane jest dla ochotników na podstawie przepisów szczególnych. Ustawa daje możliwość zapewnienia wolontariuszowi ubezpieczenia zdrowotnego. O szczegóły można zapytać dzwoniąc na bezpłatną infolinię: źródło: oprac. td 15

16 RYNEK PRACY MŁODZI W LICZBACH Podstawowym problemem z jakim musi zmierzyć się osoba młoda po zakończeniu edukacji pozostaje znalezienie zatrudnienia. Oczywiście wiele młodych osób w celu zwiększenia możliwości znalezienia odpowiedniej pracy decyduje się na podnoszenie swoich kwalifikacji zawodowych zdobywając wyższe wykształcenie, a w jego trakcie odbywając staże, praktyki czy też podejmując zatrudnienie. Sprzyja temu dynamiczny rozwój szkolnictwa, przede wszystkim wyższego. W roku akademickim 2011/2012 w przemyskich szkołach wyższych kształciło się osób. Powyższe wpływa na zmianę struktury ludności w tym bezrobotnych wg poziomu wykształcenia. Wśród zarejestrowanych bezrobotnych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Przemyślu w końcu 2000 r. wykształcenie wyższe posiadało 3,3%, zaś w końcu września 2013r. aż 12,9 % bezrobotnych. W sytuacji gdy coraz więcej młodych ludzi posiada Struktura bezrobotnych według wieku. Stan w końcu września 2013r. 35 do 54 lat 40% % 18 do 34 lat 50% dyplom wyższej uczelni również dobrze wykształcone osoby częściej swój start na rynku pracy rozpoczynają od rejestracji w urzędzie pracy. Młodzież jest grupą szczególnie zagrożoną bezrobociem, gdyż przegrywa w konkurencji z pracownikami posiadającymi doświadczenie zawodowe. Pozostawanie bez pracy powoduje utratę zdobytych kwalifikacji, zniechęcenie i doprowadza często do patologii społecznych takich jak przestępczość, alkoholizm i narkomania. Problem trudności na rynku pracy dotyczy nie tylko osób do 25 roku życia, które ustawa o promocji i instytucjach rynku pracy identyfikuje jako jedną z kategorii społecznych znajdujących się w szczególnej sytuacji na rynku pracy, ale osób nieco starszych do 30 roku życia. W końcu września 2013r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Przemyślu zarejestrowanych było bezrobotnych w wieku do 34 roku życia i stanowili oni blisko 50% w ogólnej liczbie bezrobotnych. W populacji tej 54,2% stanowiły bezrobotne kobiety. Powodów wysokiego bezrobocia wśród młodzieży może być wiele, najczęściej wymieniane są dwa tj. brak doświadczenia zawodowego i niedopasowanie kwalifikacji do potrzeb rynku pracy. Ale w sytuacji przedłużającego się kryzysu, którego efekty widoczne są również na przemyskim rynku pracy, problemem jest niewystarczająca liczba ofert pracy. W okresie kryzysu i wywołanych tym obaw pracodawców przed niekorzystnym rozwojem sytuacji gospodarczej liczba ofert będących w dyspozycji PUP w Przemyślu drastycznie zmniejszyła się, szczególnie w 2011r. (spadek o 63,2%). Dodatkowo na trudną sytuację na rynku pracy nałożył się fakt ograniczenia środków Funduszu Pracy na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu. Jednak zauważyć należy, że wraz ze spadkiem liczby ofert subsydiowanych równocześnie odnotowano wzrost liczby ofert niesubsydiowanych. Oznacza to, że ograniczenie środków na aktywne działania mogło skłonić pracodawców do tworzenia niesubsydiowanych miejsc pracy, co interpretować należy korzystnie. W okresie od stycznia do końca września br. w dyspozycji urzędu było ofert tj. o 600 więcej niż w analogicznym okresie roku ubiegłego, ale mniej o 354 ofert niż w tym samym okresie w 2010r. 16 moja praca

17 Trudności z podjęciem zatrudnienia mają przede wszystkim osoby, które jeszcze nie pracowały. Wśród bezrobotnej młodzieży, osoby bez stażu pracy stanowiły 70,2%. Poziom wykształcenia również ma wpływ na sytuację na rynku pracy co potwierdza krótszy czas pozostawania bez pracy osób z wykształceniem wyższym. Wśród młodych osób długotrwale bezrobotnych, bezrobotni z wykształceniem wyższym stanowili 52% wobec 69% z wykształceniem zasadniczym zawodowym, gimnazjalnym i poniżej Ẇ ogólnej liczbie zarejestrowanych młodych bezrobotnych aż 59% mieszka na wsi. Oznacza to, że głównym problemem tej grupy może być znalezienie zatrudnienia w najbliższej okolicy i bariery związane z poszukiwaniem go w dalszej odległości. Wśród barier w poszukiwaniu zatrudnienia poza miejscem zamieszkania wymienić należy: konieczność przeniesienia całej rodziny, wysokie koszty dojazdu bądź zakwaterowania, jak również konieczność zapewnienia opieki nad dziećmi. Największy odsetek bezrobotnej młodzieży w ogólnej liczbie bezrobotnych odnotowano w Gminie Fredropol 62% i gminie Orły 61%, natomiast najmniejszy w gminie Krasiczyn 48%. RYNEK PRACY LP. Wyszczególnienie Zarejestrowani bezrobotni ogółem % udział młodzieży w ogólnej liczbie bezrobotnych 1 Miasto Przemyśl na prawach powiatu ,3 2 Powiat przemyski ,7 Bircza ,7 Dubiecko ,9 Fredropol ,0 Krasiczyn ,8 Krzywcza ,5 Medyka ,1 Orły ,0 Przemyśl ,2 Stubno ,7 Żurawica ,2 z tego w gminie: Niepokoi fakt, wysokiej liczby młodych bezrobotnych z wykształceniem wyższym, którzy corocznie uzyskują to wykształcenie, często na kierunkach, bez perspektyw na znalezienie zatrudnienia. Nieznaczna część absolwentów podejmuje zatrudnienie, a pozostali najbardziej mobilni, wyjeżdżają w poszukiwaniu pracy, niejednokrotnie za granicę, inni decydują się na pracę w innym zawodzie, nawet poniżej posiadanych kwalifikacji, a jeszcze inni rejestrują się w urzędzie pracy. Obecnie młodzież musi być aktywna i przedsiębiorcza, nieustannie poszukiwać nowych możliwości rozwoju osobowego i zawodowego. Nierzadko więc młodzi ludzie, którzy nie mogą liczyć na zatrudnienie w swoim miejscu zamieszkania są zmuszani do wykazania się dużą mobilnością. Natomiast brak popytu na dane kwalifikacje i umiejętności zawodowe sprawia, że muszą je zmieniać lub podwyższać. Krystyna Gaweł moja praca 17

18 BIZNES TRZY PYTANIA DO... Pana Władysława Malinowskiego kierownika Przemyskiego Biura Powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Archiwum W. Malinowskiego Poprzez jakie działania instytucja, którą Pan reprezentuje wspiera restrukturyzację i modernizację rolnictwa? Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) powstała w 1994 r. w celu wspierania rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich. Agencja została wyznaczona przez Rząd RP do pełnienia roli akredytowanej agencji płatniczej. Zajmuje się wdrażaniem instrumentów współfinansowanych z budżetu Unii Europejskiej oraz udziela pomocy ze środków krajowych. Agencja, jako wykonawca polityki rolnej, ściśle współpracuje z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi, lecz podlega jednocześnie nadzorowi Ministerstwa Finansów w zakresie gospodarowania środkami publicznymi. Struktura ARiMR jest trzypoziomowa - Centrala, 16 Oddziałów Regionalnych w każdym województwie oraz 314 Biur Powiatowych. Głównymi beneficjentami działań realizowanych przez ARi- MR są rolnicy, mieszkańcy wsi, przedsiębiorcy i samorządy lokalne. Agencja realizuje swoje zadania poprzez powszechnie znane płatności bezpośrednie oraz Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata Płatności bezpośrednie są instrumentem wsparcia dochodów rolników. Polscy rolnicy zostali objęci uproszczonym systemem płatności bezpośrednich. Wsparcie finansowe udzielane jest rolnikom proporcjonalnie do powierzchni upraw i posiadanych stad zwierząt. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata umożliwia kontynuację procesu modernizacji oraz rozwoju polskiej gospodarki żywnościowej i wsi, rozpoczętego w minionych latach. Zgodnie z intencją UE jest to program, który uzupełnia wspólną politykę rolną. W ramach PROW realizowane są między innymi następujące priorytety: Oś 1 Poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego. Oś 2 Poprawa środowiska naturalnego i obszarów wiejskich. Oś 3 Polepszanie jakości życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej.. Oś 4 LEADER, czyli aktywizacja społeczności lokalnych - przez działania; - Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju, - Wdrażanie projektów współpracy, - Funkcjonowanie lokalnej grupy działania, nabywanie umiejętności i aktywizacja. Łącznie w ramach płatności bezpośrednich i rozwoju obszarów wiejskich w latach z budżetu UE Polska uzyskała mln EUR. W latach w ramach płatności bezpośrednich i rozwoju obszarów wiejskich z budżetu UE Polska uzyska mln EUR W jakich sytuacjach osoby bezrobotne mogą korzystać z usług ARi- MR? Na dzisiaj, od ręki nie mam konkretnych propozycji dla bezrobotnych, ale rysują się obiecujące perspektywy. Głównym celem bezrobotnego powinno być jak najszybsze wyjście z bezrobocia. Kreatywne osoby bezrobotne, które chcą wziąć sprawy w swoje ręce powinny zainteresować się działaniami Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata podobnymi do starego,,różnicowania w kierunku działalności nierolniczej na terenach wiejskich oraz działaniem,,tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw. W obecnej chwili nie mamy jeszcze stosownych uregulowań prawnych, ale należy przypuszczać, że działania nowej perspektywy finansowej będą zbliżone w swym charakterze do programów z PROW Za utworzenie jednego miejsca pracy w ramach mikroprzedsiębiorstw można było otrzymać 100 tys. zł, za dwa tys. zł, a w przypadku powstania trzech lub więcej nowych miejsc pracy można było dostać 300 tys. zł. O przyznaniu wsparcia nie decydowała kolejność składania wniosków, ale liczba zdobytych przez nie punktów przyznanych zgodnie z kryteriami ustalonymi przez resort rolnictwa. Najwięcej punktów otrzymywały wnioski z powiatów o wysokim wskaźniku bezrobocia, z gmin o niskim dochodzie podatkowym oraz wnioski zawierające deklarację utworzenia największej liczby miejsc pracy. Nowe miejsca pracy muszą być utrzymane przez przedsiębiorcę przynajmniej przez dwa lata, licząc od dnia dokonania przez Agencję ostatecznej płatności za ich utworzenie. Dotychczas, w ramach przeprowadzonych naborów wniosków, dofinansowanie otrzymało prawie 5 tys. mikroprzedsiębiorstw w skali kraju. Przyznane im wsparcie przyczyniło się do utworzenia ok. 10 tys. nowych miejsc pracy w skali kraju. Beneficjenci działania Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw PROW utworzyli m.in. pensjonaty, wyposażyli zakłady usługowe np. stolarnie, czy kupili np. urządzenia do wierceń geologicznych. W naszym powiecie złożono 49 wniosków w ramach działania Tworzenie 18 moja praca

19 i rozwój mikroprzedsiębiorstw oraz 81 wniosków w ramach działania,,różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej na terenach wiejskich. Czy uważa Pan, że agroturystyka w powiecie przemyskim rozwija się w stopniu adekwatnym do jego walorów krajobrazowych? W różnego rodzaju planach i strategiach rozwoju Podkarpacie jest skazane na turystykę, a wieś podkarpacka z automatu na agroturystykę. Uważam, że Powiat Przemyski ma wszystkie atuty aby być agroturystyczną krainą mlekiem i miodem płynącą. 83% gospodarstw województwa podkarpackiego to gospodarstwa o powierzchni do 4,5 ha, która przy tradycyjnej produkcji (nie pod szkłem lub folią, bez owoców miękkich i szparagów) nie może gwarantować samodzielności ekonomicznej i utrzymania miejsc pracy. Aktywność rolników w zakresie przedsięwzięć turystycznych oraz innych form działalności gospodarczej została rozbudzona poprzez system doradztwa rolniczego. Niektóre z działań, związane bezpośrednio z procesami tworzenia produktu turystycznego, jego promocji i dystrybucji winny stać się domeną zainteresowanych mieszkańców wsi oraz regionalnych stowarzyszeń i władz samorządowych wszystkich szczebli. Rady gmin dysponują ważnymi instrumentami oddziaływania na lokalną gospodarkę. Mogą one wspierać lub odmawiać wsparcia inicjatywom gospodarczym lokalnych mieszkańców. Samorządy są uprawnione do tworzenia i realizowania strategicznych programów rozwoju społeczno-gospodarczego gminy, mają możliwość promowania zasobów i osiągnięć także występowania o dodatkowe środki finansowe wspierające lokalne projekty. Jednym słowem sukces agroturystyki w danej gminie zależy z jednej strony od istniejących warunków klimatyczno-krajobrazowych oraz skali niezaspokojonych potrzeb mieszkańców, z drugiej natomiast od poglądów konkretnych osób wchodzących w skład rady gminy, ich pasji, pomysłów, stopnia aktywności, systemu wartości i kryteriów, którymi kierują się przy podejmowaniu decyzji. Agroturystyka to działanie grupowe,zespołowe, zgodne i zrównoważone jak w rodzinie. Przemyskie Biuro Powiatowe Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa ul. Grunwaldzka Przemyśl tel.: BIZNES UŁATWIENIE DLA PRACODAWCÓW Pracodawca zgłaszający ofertę pracy do Powiatowego Urzędu Pracy w Przemyślu może zrobić to w ciągu kilku minut za pośrednictwem strony Od dnia r. na stronie praca.gov.pl została dodana funkcjonalność umożliwiająca zgłaszanie ofert pracy przez pracodawców do PUP w Przemyślu. W celu zgłoszenia oferty pracy należy: 1. Na stronie w Panelu ogólnym wybrać opcję Obsługa innych spraw, a następnie z listy dostępnych dokumentów wybrać Zgłoszenie oferty pracy (PSZ-ZOPP). 2. Kolejnym krokiem jest wybór urzędu pracy, do którego zgłaszamy ofertę pracy oraz wypełnienie formularza oferty. Złożenie ww. wniosku nie wymaga podpisania go bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym epuap. Wymagane jest jedynie posiadanie konta na portalu (jest ono automatycznie zakładane podczas składania wniosku po raz pierwszy i weryfikowane podczas wizyty w PUP). Krystian Dybek Samorządowa Elektroniczna Platforma Informacyjna Przed nami kolejne zmiany w funkcjonowaniu Samorządowej Elektronicznej Platformy Informacyjnej. W dalszym ciągu rozwijana jest dwustronna komunikacja w systemie Samorządowej Elektronicznej Platformy Informacyjnej (SEPI). SEPI jest systemem, który pozwala na bezpośrednią wymianę informacji pomiędzy Powiatowym Urzędem Pracy, a ośrodkami pomocy społecznej (MOPS, GOPS-y funkcjonujące na terenie powiatu przemyskiego), Urzędem Miasta oraz Policją. Do tej pory wymiana informacji była ograniczona do udostępniania przez tutejszy urząd zaświadczeń w formie elektronicznej tj. zaświadczeń dot. okresu rejestracji i pobierania świadczeń, zaświadczeń dot. statusu osoby bezrobotnej lub poszukującej pracy oraz inne, które zazwyczaj są wydawane naszym klientom dla potrzeb jednostek zewnętrznych, a zwłaszcza ośrodków pomocy społecznej. Dwustronna wymiana informacji będzie opierać się również na wymianie zaświadczeń, jednak w tym przypadku będzie rozszerzona o możliwość udostępniania przez ośrodki pomocy społecznej (OPS-y) zaświadczeń dot. m.in.: pobierania świadczeń rodzinnych, pobierania zasiłku stałego, pobierania świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Dwustronna wymiana informacji jeszcze bardziej skróci czas załatwiania sprawy w urzędach oraz wyeliminuje konieczność osobistego stawiennictwa w PUP lub OPS w celu uzyskania zaświadczenia w formie papierowej, przy jednoczesnym spełnieniu wszelkich wymogów związanych z pełną ochroną danych osobowych klientów. Cały proces nadal będzie się odbywał poza klientem PUP i OPS, a zostanie ograniczony do następujących czynności: 1. złożenie wniosku przez jednostk zewnętrzną (np. OPS) o wydanie zaświadczenia dla konkretnej osoby oraz podpisanie go bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy kwalifikowanego certyfikatu, 2. automatyczne wygenerowanie zaświadczenia przez system, 3. zatwierdzenie zaświadczenia oraz podpisanie go bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy kwalifikowanego certyfikatu przez pracownika PUP, 4. jednostka zewnętrzna otrzymuje elektroniczne zaświadczenie, które jest tak samo ważne jak zaświadczenie sporządzone w formie papierowej. Mamy nadzieję, że przy pełnym zaangażowaniu jednostek zewnętrznych, system SEPI w znacznym stopniu poprawi jakość obsługi naszych klientów, doprowadzi do wyeliminowania kolejek w PUP i OPS oraz ograniczy konieczność dojazdu przez osoby z odległych gmin w celu uzyskania niezbędnych zaświadczeń. Krystian Dybek moja praca 19

20 BIZNES REJESTRACJA WŁASNEJ FIRMY Prezentujemy podstawowe zasady dotyczące rejestrowania jednoosobowej działalności gospodarczej. Powszechnie uważa się, że podstawą odniesienia sukcesu w biznesie jest odnalezienie niszy rynkowej, określającej w gospodarce pewną część przemysłu, w której brakuje produktu. Tworzy ją wąsko zdefiniowana grupa klientów, którzy szukają ściśle określonych korzyści. Nisza musi być jednak na tyle pojemna i chłonna, aby firma była w stanie obsłużyć ją z zyskiem. Przyszły przedsiębiorca, który znajdzie niszę rynkową i wsparcie finansowe musi dokonać rejestracji działalności gospodarczej. Praktyczne aspekty tego procesu postaramy się przybliżyć w tym artykule. KROK I CEIDG Firmę rejestrujemy poprzez dokonanie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) na stronie internetowej pl. Na stronie tej można skorzystać z wielu rozwiązań ułatwiających proces rejestracji firmy, w tym z bezpłatnego Live Czatu, który stwarza możliwość zadawania pytań wirtualnemu urzędnikowi. Istnieje kilka możliwości dokonania tego wpisu: 1. Zalogowanie się do CEIDG, wypełnienie wniosku on-line i złożenie (podpisanie) go elektronicznie. Aby zarejestrować swoją działalność gospodarczą w ten sposób należy dysponować płatnym podpisem elektronicznym lub bezpłatnym profilem zaufanym. W celu uzyskania profilu zaufanego należy zalogować się na stronie epuap.gov. pl, wypełnić ankietę, potwierdzić podpisem elektronicznym swoją tożsamość lub, w tym celu, złożyć jedną wizytę w wybranym punkcie; w Przemyślu punkty te znajdują się w Urzędzie Skarbowym i Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. 2. Zalogowanie się do CEIDG, przygotowanie wniosku on-line, wydrukowanie i zaniesienie go do dowolnej gminy. 3. Bez logowania się do CEIDG, przygotowanie wniosku on-line, wydrukowanie i zaniesienie go do dowolnej gminy. 4. Pobranie i złożenie wniosku papierowego w gminie. Gmina przekształca go na wniosek elektroniczny. 5. Przesłanie wniosku listem poleconym do wybranej gminy. Podpis musi być notarialnie potwierdzony. Można działać już w dniu złożenia wniosku. Jeżeli po złożeniu wniosku CEIDG okaże się, że jedna z informacji jest błędna należy złożyć formularz CEIDG-POPR. Zmiany należy zgłaszać w ciągu 7 dni od ich wystąpienia. Do CEIDG-1, w razie potrzeby, dołączamy: CEIDG-RB informacja o rachunkach bankowych, CEIDG-RD wykonywana działalność, CEIDG- MW - dodatkowe miejsce wykonywania działalności, CEIDG-SC wypełniasz, gdy jesteś wspólnikiem już istniejących spółek cywilnych, CEIDG- PN wypełniasz, gdy udzieliłeś innej osobie pełnomocnictwa i chcesz to zgłosić do CEIDG. KROK II ZUS Wcześniej rejestracja firmy wymagała wizyt w różnych instytucjach teraz dla wszystkich nowych przedsiębiorców obowiązkowy jest pocztowy, elektroniczny lub osobisty kontakt z ZUSem. ZUS otrzymuje od CEIDG jedynie zgłoszenie przedsiębiorcy jako płatnika składek. Musi jeszcze otrzymać zgłoszenie osoby ubezpieczonej. I to przedsiębiorca, na druku ZUS ZUA musi zrobić sam. Wypełniając druk ZUS ZUA należy podać sześciocyfrowy kod tytułu ubezpieczenia i tak: - dwie pierwsze cyfry dla osoby prowadzącej działalność gospodarczą to 05 - dla osób opłacających składki na ubezpieczenie społeczne od podstawy 60% kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (nie korzystających z ulgi) cyfry trzecia i czwarta to 10 - dla osób opłacających składki na ubezpieczenie społeczne od podstawy 30% kwoty minimalnego miesięcznego wynagrodzenia (korzystających z ulgi) cyfry trzecia i czwarta to 70 - odnośnie cyfry piątej: 0 wpisują osoby nie pobierające emerytury ani renty, 1 wpisują osoby pobierające emeryturę, a 2 wpisują osoby pobierające rentę. - szósta cyfra oznacza stopień niepełnosprawności: 0 brak orzeczenia, 1 lekki stopień niepełnosprawności, 2 umiarkowany stopień niepełnosprawności, 3 znaczny stopień niepełnosprawności, 4 orzeczenie wydawane osobom do 16. roku życia. Z ulgi mogą korzystać osoby, które nie prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej nie prowadziły pozarolniczej działalności. 20 moja praca Jednocześnie osoby te nie mogą wykonywać działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla tych osób w 2014 r. stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa niż 504,00 zł (30% kwoty minimalnego wynagrodzenia, czyli zł w 2014 roku). Rejestracja firmy w systemie CEIDG oraz zgłoszenie siebie i (ewentualnie) zatrudnionych osób do ubezpieczenia w ZUSie to dwa obowiązkowe dla wszystkich kroki podczas rejestracji własnej firmy, osoby zatrudnione to osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę. Urząd Statystyczny (US) nadaje REGON w ciągu kilku dni od otrzymania wniosku z CEIDG. Informację o otrzymaniu REGONu otrzymasz na adres podany we wniosku CEIDG-1. KROKI I KROCZKI Prowadzenie rachunku bankowego, zgodnie z prawem działalności gospodarczej, jest dla każdego przedsiębiorcy obowiązkowe. Pieczątka firmowa nie jest prawnie wymagana, ale jej posiadanie może być potrzebne do założenia konta firmowego w banku. Praktycznie jest umieścić na niej numery REGON i NIP. Z urzędem skarbowym musi skontaktować się jedynie przedsiębiorca, który będzie chciał zarejestrować swoją działalność na potrzeby podatku VAT. Obowiązek zgłoszenia rozpoczęcia działalności Państwowej Inspekcji Sanitarnej mają tylko te firmy, które sprzedają produkty lub usługi wymagające zachowania szczególnych środków czystości. Należy skontaktować się z Sanepidem w ciągu 14 dni od momentu rozpoczęcia działalności. Obecnie przedsiębiorca nie ma obowiązku zgłaszania do Państwowej Inspekcji Pracy informacji o zatrudnieniu pracownika.

21 WYBÓR FORMY OPODATKOWANIA Obecnie funkcjonują dwa systemy opodatkowania dochodów w Polsce: osoby prawne objęte są podatkiem dochodowym od osób prawnych (CIT), natomiast osoby fizyczne objęte są podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT). W przypadku osób fizycznych możliwe są cztery formy opodatkowania: - karta podatkowa, - ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, - podatek liniowy (19 %), - zasady ogólne (skala podatkowa 18% i 32 %). Podstawową formą rozliczania podatku dostępną dla każdego są zasady ogólne, czyli skala podatkowa. Natomiast karta, ryczałt i podatek liniowy wymagają spełnienia warunków określonych w przepisach. Przedsiębiorca, który prowadzi działalność gospodarczą może dokonać zmiany formy opodatkowania raz w roku składając właściwy wniosek do 20 stycznia (jednak, w niektórych sytuacjach przejścia z ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych na zasady ogólne lub podatek liniowy trzeba dokonać w ciągu roku podatkowego). Informacje o polskiej klasyfikacji działalności możesz znaleźć na stronie Przedsiębiorcy, którzy potrzebują zaświadczenie, o tym, że prowadzą lub prowadzili działalność gospodarczą mogą sporządzić je na stronie internetowej CEIDG, jest nim wydruk oraz dokument elektroniczny, który można wygenerować na stronie internetowej gov.pl, jest to bezpłatne. Każdy może przygotować sobie takie zaświadczenie sam; wystarczy dostęp do Internetu. Aby pobrać zaświadczenie należy odszukać wpis w bazie przedsiębiorców, a następnie kliknąć ikonę lupy z prawej strony w celu wyświetlenia szczegółów wybranego wpisu i wybrać opcję Drukuj / Pobierz PDF. Osoby, które zakończyły prowadzenie swojej działalności gospodarczej i potrzebuję zaświadczenie o wykreśleniu wpisu w CEIDG powinny dodatkowo zaznaczyć opcję: Uwzględnij wykreślone. Rejestracja działalności jest bezpłatna. Niestety niektóre osoby szukając niszy rynkowej zapominają o uczciwości i chcą się wzbogacić okradając innych. Dlatego nie daj się zwieść jeśli otrzymasz wezwanie do zapłacenia za rejestrację swojej firmy w systemie CEIDG! T tomasz Droń DOTACJE NA PODJĘCIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ BIZNES Dofinansowanie na podjęcie działalności gospodarczej skierowane do osoby bezrobotnej jest jedną z najbardziej popularnych form walki z bezrobociem na rynku pracy. Od początku funkcjonowania systemu dotacji na lokalnym rynku pracy można zaobserwować dynamiczny wzrost zainteresowania bezrobotnych pozyskiwaniem jednorazowych środków na założenie własnej firmy. Poniżej przedstawiamy wybrane informacje na temat przyznanych dotacji w 2011 r. W analizowanym okresie spośród wszystkich podmiotów gospodarczych, które otrzymały dotację na założenie firmy, największe zainteresowanie odnotowujemy dla podmiotów z zakresu budownictwa oraz handlu. W przypadku usług budowlanych było to aż 20 podmiotów (co stanowi prawie 17% wszystkich przyznanych dotacji w 2011 r.), zaś w handlu - 16 podmiotów (ponad 13% wszystkich przyznanych dotacji w 2011 r.). Duże zainteresowanie można było zauważyć również w przypadku działalności z zakresu naprawy i konserwacji pojazdów oraz szeroko rozumianej działalności produkcyjnej odpowiednio 11 i 8 powstałych firm (9,2 % i 6,7% ogólnej liczby udzielonych dotacji). Jak wynika z zaprezentowanych danych wśród osób, które otrzymały w/w dofinansowanie zainteresowaniem cieszyły się branże, takie jak: usługi kosmetyczne i elektryczne po 6 firm (5% ogółu przyznanych dotacji) oraz gastronomia, fryzjerstwo i pośrednictwo finansowe po 5 firm (ponad 4% ogółu przyznanych dotacji). Dokończenie na str. 22. moja praca 21

22 BIZNES Ilustracja poniżej prezentuje procentowy udział poszczególnych branż z pośród wszystkich przyznanych dotacji na podjęcie działalności gospodarczej w 2011 r. W roku 2011 działalność gospodarczą na własny rachunek rozpoczęło 84 mężczyzn, co stanowi 70% wszystkich beneficjentów oraz 36 kobiet analogicznie 30% beneficjentów, co przedstawia wykres obok. Analiza struktury beneficjentów w zakresie samozatrudnienia według płci wykazuje, iż częściej ryzyko założenia działalności na własny rachunek podejmowali mężczyźni niż kobiety, co podtrzymuje tendencje z roku poprzedniego. 22 moja praca Analiza efektywności wszystkich powstałych firm z dofinansowania ze środków publicznych uzyskanych w PUP w Przemyślu pod kątem ich istnienia, tymczasowego zawieszenia lub zakończenia wskazuje, że po okresie 2 lat ich funkcjonowania aż 55% z nich nadal prosperuje na rynku. Struktura podmiotów gospodarczych w opisanych powyżej grupach w ujęciu liczbowym pokazuje, że na 120 utworzonych firm nadal 66 istnieje. Ponadto, jak wynika z danych zamieszczonych obok, 22 podmioty gospodarcze zdecydowały się zawiesić swoją działalność gospodarczą (co stanowi ok. 18% firm powstałych w 2011r.), a 32 podmioty gospodarcze ją zlikwidować (ok. 27% ogółu powstałych w 2011 r. firm).

23 Struktura podmiotów gospodarczych, które otrzymały dotację w 2011 r. wg branży z podziałem na prowadzących działalność i tych, którzy ją zakończyli lub zawiesili po upływie 2 lat. BIZNES Jak wynika z wykresu powyżej, wśród podmiotów gospodarczych powstałych ze środków publicznych udzielonych przez PUP w Przemyślu z podziałem na branże, największy odsetek firm nadal funkcjonujących, stanowi pośrednictwo finansowe, tj. 100%. Na uwagę zasługują również inne branże posiadające wysoki odsetek działalności gospodarczych istniejących nadal na rynku, a mianowicie usługi fryzjerskie (80%), zrywka drewna (75%) oraz usługi kosmetyczne, elektryczne i zagospodarowanie terenów zieleni po ok. 67% firm. Do branż z najniższym odsetkiem funkcjonujących firm zalicza się usługi sprzątające oraz naprawę i konserwację pojazdów odpowiednio po 25% i 36% firm. Ponadto w przypadku usług krawieckich oraz usług stolarskich wszystkie firmy, które działały w tych dwóch branżach po okresie 2 lat zostały zlikwidowane. Należy również zauważyć, że wśród wszystkich przyznanych dotacji na rozpoczęcie działalności gospodarczej w dwóch głównych branżach, mających największy udział procentowy, a więc w usługach budowlanych oraz handlu, ponad połowa osób likwiduje swoją działalność po 2 latach funkcjonowania, co obrazuje powyższy wykres. Podjęcie decyzji w sprawie założenia własnej firmy nie jest łatwe, biorąc pod uwagę, iż nie każda osoba bezrobotna jest w stanie poradzić sobie z formalnościami wiążącymi się z jej założeniem oraz z ryzykiem, z jakim wiąże się samozatrudnienie. Mimo sporych zagrożeń i wyzwań, jakie pojawiają się na rynku, tj. konkurencja i wyróżnienie się na jej tle, szukanie niszy rynkowej, umiejętne pozyskiwanie klienta, jego zaufania i portfela finansowego, warto zaryzykować i otworzyć własną firmę. Utworzenie nowej firmy daje realną szansę zaistnienia na rynku pracy, a tym samym stwarza możliwość osiągania dochodu i utrzymania się w dłuższej perspektywie czasowej. Bardzo ważne dla wielu osób podejmujących samozatrudnienie jest fakt, że sami sobie są pracodawcą i decydują o swojej pracy. Forma samozatrudnienia ma również ogromne znaczenie i możliwości z punktu widzenia rynku, pod kątem tworzenia nowych miejsc pracy. Mateusz Radochoński moja praca 23

24 RUSZYŁ NABÓR WNIOSKÓW! Powiatowy Urząd Pracy w Przemyślu informuje, że z dniem r. rozpoczął nabór wniosków o zawarcie umowy o organizację stażu, prac interwencyjnych, refundacji kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowisk pracy, o udzielenie jednorazowo środków na podjęcie działalności gospodarczej oraz szkoleń, które będą realizowane w ramach projektu systemowego współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego i Funduszu Pracy w ramach Poddziałania POKL W ramach tego projektu będą realizowane również szkolenia oraz dokonywany będzie zwrot kosztów dojazdu. Projekt skierowany jest do osób bezrobotnych, z których co najmniej 90% nie było do uczestnikami projektu systemowego Więcej szans w przemyskim a w szczególności: - do osób bezrobotnych niepełnosprawnych, - do osób bezrobotnych po 50 roku życia, - do osób bezrobotnych do 25 roku życia, zarejestrowanych poniżej 4 m-cy, nie uczestniczących w kształceniu lub szkoleniu*. Bezrobotni wymienieni w powyższych grupach będą kierowani przede wszystkim na staż. Na pozostałe formy aktywizacji tj. prace interwencyjne, refundację kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowisk pracy, wypłatę jednorazowo środków na podjęcie działalności gospodarczej, szkolenia, będą kierowani bezrobotni zgodnie z ustawą o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Wyżej wymienione formy aktywizacji będą realizowane wg następujących zasad: Staże - preferowane będą wnioski, w których zostanie zagwarantowane zatrudnienie po stażu z własnych środków na okres co najmniej 3 miesiące w pełnym wymiarze czasu pracy, umowy o zorganizowanie stażu będą zawierane na okres 6 miesięcy - pokój 42 II piętro, tel lub , Prace interwencyjne - refundacja wynagrodzenia w kwocie 820 zł i składki ZUS przez 6 miesięcy co miesiąc - pokój 54, II piętro, tel lub , Refundacja kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowisk pracy - refundowane będą koszty do wysokości sześciokrotnego przeciętnego wynagrodzenia - pokój 62 II piętro, tel lub , Jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej - refundowane będą koszty do wysokości sześciokrotnego przeciętnego wynagrodzenia - pokój 62, II piętro, tel lub , Szkolenia: grupowe rekrutacja wg planu na 2014r. oraz na indywidualne wnioski w/w osób wraz z uprawdopodobnieniem zatrudnienia na co najmniej 3 miesiące od pracodawcy - pokój 16 parter, tel Ponadto bezrobotni skierowani przez tut. urząd na wszystkie formy aktywizacji oraz skierowani do pracy w ramach środków własnych pracodawców mogą ubiegać się o zwrot kosztów dojazdu. Dodatkowo bezrobotni samotnie wychowujący dziecko mogą ubiegać się refundację kosztów opieki nad dzieckiem do lat 7 pokój 53, II piętro, tel lub *kształcenie w szkołach: średnich, policealnych dla dorosłych, szkołach wyższych, studiach podyplomowych, doktoranckich lub szkolenia: kursy.