INFORMATOR DLA OSÓB ROZPOCZYNAJĄCYCH DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZĄ

Transkrypt

1 PIERWSZY URZĄD SKARBOWY W CZĘSTOCHOWIE INFORMATOR DLA OSÓB ROZPOCZYNAJĄCYCH DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZĄ Stan prawny luty 2014r ul. Rolnicza 33, tel.: NIP: Częstochowa fax: REGON: us2409@sl.mofnet.gov.pl

2 SPIS TREŚCI I. REJESTRACJA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ CENTRALNA EWIDENCJA I INFORMACJA O DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ SĄD REJESTROWY...5 II. FORMY OPODATKOWANIA PODATKIEM DOCHODOWYM OD OSÓB FIZYCZNYCH ZASADY OGÓLNE WEDŁUG SKALI PROGRESYWNEJ ZASADY OGÓLNE WEDŁUG STAWKI LINIOWEJ ZRYCZAŁTOWANY PODATEK DOCHODOWY OD PRZYCHODÓW EWIDENCJONOWANYCH KARTA PODATKOWA...14 III. PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG ROZPOCZĘCIE DZIAŁALNOŚCI A REJESTRACJA DO PODATKU VAT VAT W UNII EUROPEJSKIEJ...18 IV. KASY REJESTRUJĄCE...19 V. PŁATNOŚCI...21 VI. PŁATNIK PODATKU DOCHODOWEGO OD OSÓB FIZYCZNYCH...22 VII. OPODATKOWANIE DOCHODÓW Z NAJMU, PODNAJMU, DZIERŻAWY, PODDZIERŻAWY ORAZ INNYCH UMÓW O PODOBNYM CHARAKTERZE

3 I. REJESTRACJA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ 1. CENTRALNA EWIDENCJA I INFORMACJA O DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ Podstawy prawne: ustawa z dnia 2 lipca 2004r o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jednolity: Dz. U. z 2010r, Nr 220, poz z późn. zm.), ustawa z dnia 29 czerwca 1995r o statystyce publicznej (Dz. U. Nr 88, poz z późn. zm); ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz.93 z późn. zm.) - w odniesieniu do spółek cywilnych, ustawa z dnia 13 października 1995r o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz. U. z 2012r, poz.1314), ustawa z dnia 26 lipca 2013r o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2013R, poz. 983) ustawa z 11 marca 2004r o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004r nr 54, poz.535 z późn. zm.) ustawa z dnia 20 sierpnia 1997r o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. z 2007r Nr 168, poz z późn. zm.) ustawa z dnia 15 września 2000r Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 200r Nr 94, poz z późn. zm.) W związku z tym, że polski system prawny daje możliwość wyboru formy organizacyjnoprawnej rozpoczynając prowadzenie działalności gospodarczej pierwszą ważną decyzją, którą należ podjąć jest właśnie wybór tej formy. Działalność gospodarczą można więc prowadzić: 1. pod własnym nazwiskiem jako indywidualną działalność gospodarczą, 2. w formie spółki cywilnej, 3. w formie spółki prawa handlowego: osobowej (spółka jawna, komandytowa, partnerska, komandytowoakcyjna) kapitałowej (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i spółka akcyjna), 4. w innych mniej popularnych formach np. spółdzielnie, stowarzyszenia, fundacje. Aby zostać przedsiębiorcą prowadzącym indywidualną działalność gospodarczą lub w formie spółki cywilnej należy dokonać zgłoszenia rejestracji działalności do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) na specjalnym formularzu (CEIDG-1), który oprócz wniosku o wpis do ewidencji stanowi wniosek o nadanie numeru NIP, REGON, zgłoszenie do URZĘDU SKARBOWEGO oraz ZUS. Wniosek pozwala wybrać formę opodatkowania. Wniosek CEIDG-1 jest przeznaczony do rejestracji, aktualizacji zmian we wpisie, zawieszania i wznawiania działalności gospodarczej oraz wykreślenia wpisu (likwidacja działalności gospodarczej). Naczelnik urzędu skarbowego wydaje potwierdzenie nadania NIP na podstawie wniosku złożonego w CEIDG. Potwierdzenie nadania NIP wydaje się nie później niż następnego dnia roboczego po dniu wpływu do naczelnika urzędu skarbowego poprawnego zgłoszenia identyfikacyjnego. 3

4 W dniu nadania NIP jest on widoczny w systemie elektronicznym CEIDG. Wersja papierowa potwierdzenia nadania NIP wysłana jest przedsiębiorcy. W przypadku prowadzenia działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej, każdy wspólnik dokonuje rejestracji w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Wniosek o wpis do CEIDG można złożyć: osobiście w dowolnym urzędzie gminy/miasta w formie papierowej wysłać listem poleconym wypełniony formularz papierowy z notarialnym poświadczeniem podpisu za pośrednictwem formularza elektronicznego dostępnego na stronie ( niepodpisanego elektronicznie. Po otrzymaniu kodu weryfikacyjnego przedsiębiorca w ciągu 7 dni powinien udać się do urzędu gminy/miasta w celu podpisania wniosku. za pośrednictwem formularza elektronicznego dostępnego na stronie ( podpisanego elektronicznie przy pomocy certyfikatu kwalifikowanego lub przy pomocy profilu zaufanego epuap za pośrednictwem formularza elektronicznego dostępnego w Biuletynie Informacji Publicznej ministra właściwego do spraw gospodarki ( za pośrednictwem elektronicznej platformy usług administracji publicznej ( Do wniosku o wpis do CEIDG można dołączyć zgłoszenie rejestracyjne w zakresie podatku od towarów i usług (formularz VAT-R) oraz potwierdzenie wniesienia opłaty skarbowej (170 zł), ale tylko w przypadku dysponowania podpisem elektronicznym weryfikowanym. Zgłoszenie do VAT można dokonać także w urzędzie skarbowym. Czynności te należy dopełnić przed dniem dokonania pierwszej sprzedaży towarów lub usług. Zgłoszenia tego nie muszą składać podatnicy zwolnieni od podatku ze względu na limit obrotów (zwolnienie podmiotowe) lub wykonujący czynności zwolnione od VAT (zwolnienie przedmiotowe). Rozpoczęcie wykonywania działalności w formie spółki cywilnej wymaga podjęcia następujących kroków: uzyskanie wpisu w CEIDG przez wspólników będących osobami fizycznymi zawarcie umowy spółki cywilnej zgłoszenie do GUS i uzyskanie nr REGON spółki wniosek na druku RG-1 składa się we właściwym dla siedziby spółki urzędzie statystycznym zgłoszenie identyfikacyjne do urzędu skarbowego i uzyskanie NIP spółki formularz NIP-2, NIP-D, złożenie deklaracji oraz zapłata podatku od czynności cywilnoprawnych w urzędzie skarbowym właściwym ze względu na siedzibę spółki (stawka podatku wynosi 0,5%, podstawę opodatkowania stanowi wartość wkładów wniesionych do majątku spółki)- deklaracja na druku PCC-3, PCC-3A (termin -14 dni), zgłoszenie rejestracyjne od podatku VAT- formularz VAT-R (opłata skarbowa 170 zł, termin-przed dokonaniem pierwszej sprzedaży towarów lub usług), zmiana wpisu w CEIDG przez wspólników nakłada obowiązek aktualizacji danych w Urzędzie Skarbowym na formularzu NIP-2 4

5 Przedsiębiorcą jest wspólnik spółki cywilnej. Spółka cywilna jest jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej. Opodatkowaniu dochodu uzyskiwanego przez spółkę cywilną podlegają wspólnicy. Jeżeli spółka będzie zatrudniać pracowników czy zleceniodawców należy dokonać zgłoszenia jej jako płatnika składek w ZUS formularz ZUS ZPA (termin 7 dni od dnia powstania obowiązku ubezpieczeń). Wspólnicy spółki dokonują zgłoszenia do ubezpieczeń samodzielnie (płatnikiem jest wspólnik). Składka na ubezpieczenie zdrowotne musi być opłacana od każdego rodzaju pozarolniczej działalności. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) W związku z wprowadzeniem zasady tzw. jednego okienka WNIOSEK o wpis do ewidencji działalności gospodarczej CEIDG-1 jest równocześnie zgłoszeniem albo zmianą zgłoszenia płatnika składek do ZUS lub oświadczeniem o kontynuowanie ubezpieczenia społecznego rolników. Poza zgłoszeniem płatnika, zgłoszenie osoby ubezpieczonej, w tym prowadzącej działalność gospodarczą do ubezpieczeń społecznych lub ubezpieczenia zdrowotnego następuje niezależnie od złożenia wniosku CEIDG-1. Wymagane jest w związku z tym złożenie niezależnych zgłoszeń ZUS ZUA albo ZUS ZZA w formie elektronicznej lub pisemnej bezpośrednio do ZUS. Szczegółowe informacje w tym zakresie są dostępne na stronie internetowej: Urząd Statystyczny (REGON) Ponieważ w odniesieniu do osób fizycznych rozpoczynających działalność gospodarczą wniosek o wpis do CEIDG stanowi równocześnie zgłoszenie do rejestru REGON nie trzeba składać odrębnego zgłoszenia do urzędu statystycznego. Formalności związane z przekazaniem danych do właściwego urzędu statystycznego załatwi urząd gminy/miasta. 2. SĄD REJESTROWY Rozpoczęcie działalności gospodarczej w formie spółek prawa handlowego wiąże się z koniecznością sporządzenia umowy. Umowa może być spisana w formie aktu notarialnego (np. dla sp. z o.o., sp. akcyjnej), bądź w zwykłej formie pisemnej (np. dla spółki jawnej, spółki partnerskiej). Następnie należy zarejestrować spółkę w Sądzie czyli wpisać do Krajowego Rejestru Sądowego. Rejestr sądowy prowadzony jest przez sądy rejonowe właściwe dla siedziby spółki. Na potrzeby rejestracji w rejestrze przedsiębiorców wnioskodawca musi wypełnić formularze znajdujące się na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości Również na tej stronie zamieszczone są adresy wszystkich sądów rejestrowych. Poza formularzami należy dołączyć do wniosku: umowę (statut, akt notarialny) wzory podpisów osób upoważnionych do reprezentowania spółki lub prokurenta dokument o powołaniu członków zarządu spółki wykaz wspólników 5

6 oświadczenie zarządu o wniesieniu kapitału nazwisko, imię albo firmę i siedzibę oraz adres jedynego wspólnika. Składając wniosek w ramach jednego okienka należy dołączyć: wniosek o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej (REGON) zgłoszenie płatnika składek w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych zgłoszenie identyfikacyjne NIP-2 wraz ze wskazaniem właściwego naczelnika urzędu skarbowego pod rygorem zwrotu wniosku, umowę spółki (drugi egzemplarz) dokument potwierdzający uprawnienie do korzystania z lokalu lub nieruchomości, w którym znajduje się siedziba. Sąd przesyła powyższe wnioski i zgłoszenia, odpowiednio do właściwego urzędu statystycznego i skarbowego. Urząd skarbowy niezwłocznie, nie później niż w terminie 3 dni od dnia wpływu poprawnego zgłoszenia identyfikacyjnego wydaje potwierdzenie NIP. Z kolei po uzyskaniu z urzędu skarbowego informacji o nadaniu spółce NIP, sąd przesyła zgłoszenie płatnika składek do jednostki terenowej ZUS. Z dniem 01 stycznia 2012r zaczęły obowiązywać przepisy umożliwiające zarejestrować spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością drogą elektroniczną 24 godziny tryb S24. W tym celu należy na portalu Ministerstwa Sprawiedliwości założyć odpowiednie konto. Konto jest udostępnione użytkownikowi wyłącznie po uwierzytelnieniu, które następuje za pomocą podpisu elektronicznego lub bezpiecznego podpisu elektronicznego weryfikowanego przy pomocy kwalifikowanego certyfikatu. Uwierzytelnienie może nastąpić także przy wykorzystaniu profilu zaufanego epuap. Po założeniu konta w systemie teleinformatycznym użytkownik może przystąpić do sporządzenia umowy spółki przy zastosowaniu wzorca umowy udostępnionego w systemie teleinformatycznym. Do elektronicznego wniosku o wpis do KRS należy dołączyć, sporządzone na formularzach udostępnionych w systemie teleinformatycznym: umowę spółki opatrzoną podpisem elektronicznym listę wspólników oświadczenie wszystkich członków zarządu, opatrzone podpisem elektronicznym, że wkłady pieniężne na pokrycie kapitału zakładowego zostały przez wszystkich wspólników w całości wniesione, jeżeli wkłady zostały wniesione najpóźniej w chwili zgłoszenia spółki. Przedsiębiorca rejestrując sp. z o.o. w trybie S24, w przeciwieństwie do zasady tzw. jednego okienka, ma obowiązek poinformować urząd skarbowy, ZUS, urząd statystyczny o fakcie powstania nowo utworzonej spółki. Z chwilą podpisania umowy spółki powstaje sp. z o.o. w organizacji. Spółka reprezentowana jest przez zarząd albo pełnomocnika powołanego jednomyślną uchwałą wspólników. Spółka działa w organizacji do momentu rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym. Zawiązanie sp. z o.o. musi zostać zgłoszone do sądu rejestrowego w terminie sześciu miesięcy od dnia zawarcia umowy. W przeciwnym razie sp. z o.o. ulega rozwiązaniu. Spółka ulega 6

7 rozwiązaniu także wtedy, kiedy spółkę zgłoszono do Krajowego Rejestru Sądowego, lecz sąd rejestrowy wydał postanowienie odmowne, które stało się prawomocne. CO NALEŻY JESZCZE WIEDZIEĆ Uzyskanie wpisu do ewidencji albo KRS nie zawsze jest jednak wystarczające, by podjąć działalność gospodarczą. Po pierwsze, wiele rodzajów działalności wymaga posiadania odpowiednich kwalifikacji zawodowych (jako przedsiębiorca nie trzeba posiadać tych kwalifikacji wystarczy, gdy zatrudnimy osoby z niezbędnymi kwalifikacjami do wykonywania określonych czynności). Wyjątkiem są pewne zawody (zwłaszcza medyczne i prawnicze),w których wymaga się, by kwalifikacje zawodowe posiadał sam przedsiębiorca jeżeli zatem sam ich nie posiada, to nie wystarczy, że zatrudni odpowiednią osobę. Drugą grupę barier prawnych, jakie niejednokrotnie trzeba pokonać dla legalizacji działalności jest tzw. reglamentacja działalności gospodarczej, tj. obowiązek uzyskania koncesji, zezwolenia albo wpisu w rejestrze działalności regulowanej. Obowiązki te dotyczą ponad 80 różnych rodzajów działalności gospodarczej. Reglamentacja oznacza, że nie można podjąć działalności, jeżeli nie spełnione zostaną przewidziane prawem szczególne jej warunki. W przypadku koncesji i zezwoleń należy nadto wystąpić do właściwego organu z wnioskiem o ich udzielenie. W przypadku działalności regulowanej wystarczy złożenie oświadczenia (prawdziwego!) o spełnianiu tych warunków. Dopiero po uzyskaniu koncesji, zezwolenia albo zaświadczenia o wpisie do rejestru działalności regulowanej, możemy rozpocząć działalność. Wyjątkiem jest tu działalność regulowana, którą możemy także podjąć po upływie 14 dni od złożenia wspomnianego oświadczenia, jeżeli organ prowadzący rejestr nic w tym czasie nie zrobił. Jeżeli do celów prowadzonej działalności gospodarczej będzie wykorzystywana nieruchomość (budynki i grunty) to istnieje obowiązek ich zgłoszenia do opodatkowania podatkiem od nieruchomości we właściwym urzędzie gminy/miasta ze względu na położenie tych nieruchomości. 7

8 II. FORMY OPODATKOWANIA PODATKIEM DOCHODOWYM OD OSÓB FIZYCZNYCH 1. ZASADY OGÓLNE WEDŁUG SKALI PROGRESYWNEJ Podstawy prawne; art. 9a ust. 2, ust. 3, ust. 4 ust. 5 i art. 30c ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U z 2012r., poz. 361 z późn. zm.) ustawa z dnia 20 listopada 1998r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. Nr 144 poz.930 z późn zm.) rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz.U.2003 nr 152, poz.1475). Podstawową formą opodatkowania dochodu z działalności gospodarczej są zasady ogólne. Na zasadach ogólnych mogą rozliczać się podatnicy bez względu na wysokość osiągniętego dochodu. Opodatkowaniu podlegają dochody osób fizycznych z pozarolniczej działalności gospodarczej, w tym również, gdy działalność ta jest prowadzona np. w formie spółki cywilnej osób fizycznych, czy w formie spółki jawnej osób fizycznych. Podatek opłacany jest według skali podatkowej. Podstawą opodatkowania jest dochód, czyli różnica pomiędzy uzyskanym przychodem a poniesionymi kosztami. Żeby ustalić dochód, należy od przychodu z działalności gospodarczej odjąć koszty jego uzyskania. Przychody i koszty ewidencjonuje się w podatkowej księdze przychodów i rozchodów albo w księgach rachunkowych, prowadzonych zgodnie z przepisami o rachunkowości. Obowiązująca skala podatku dochodowego od osób fizycznych ( lata ) Podstawa obliczenia podatku w złotych ponad zł do zł Podatek wynosi 18% minus kwota zmniejszająca podatek 556 zł 02 gr zł 02 gr + 32 % nadwyżki ponad zł Podatnicy rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej powinni zawiadomić w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego (w/g miejsca zamieszkania podatnika) o prowadzeniu podatkowej księgi przychodów i rozchodów w terminie 20 dni od dnia jej założenia. Podatkowa księgę przychodów i rozchodów zaprowadza się na dzień rozpoczęcia działalności bądź na dzień 1 stycznia nowego roku podatkowego. Poniżej przykładowy wzór oświadczenia o wyborze formy opodatkowania: 8

9 NIP Częstochowa, dn Nazwisko i imię... adres zamieszkania... nazwa przedsiębiorcy Tel.... Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Częstochowie Wybór formy opodatkowania podatkiem dochodowym na rok... związany z: - rozpoczęciem działalności gospodarczej - zmianą formy opodatkowania - zmianą sposobu wpłacania zaliczek FORMA OPODATKOWANIA: - ewidencja przychodów- ryczałt - zasady ogólne - książka przychodów i rozchodów - podatek liniowy - księgi rachunkowe SPOSÓB WPŁACANIA ZALICZEK NA PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH: - miesiąc - kwartał - forma uproszczona FORMA ORGANIZACYJNA: REGON DATA ROZPOCZĘCIA KOD PKD -działalność osoby fizycznej -spółka cywilna* -spółka jawna* -spółka komandytowa* -spółka partnerska* -spółka komandytowo-akcyjna* *w przypadku wystąpienie podatnika w więcej niż jednej spółce, pozostałe proszę uzupełnić na drugiej stronie zgłoszenia Informacje dodatkowe: Podpis 9

10 Podatnicy korzystający z tej formy opodatkowania obowiązani są ponadto do: - prowadzenia ewidencji wyposażenia i ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, - prowadzenia indywidualnych imiennych kart przychodów dla zatrudnionych pracowników, - sporządzania i wpisywania do podatkowej księgi przychodów i rozchodów wartości spisu z natury m.in. na dzień 1 stycznia i na koniec każdego roku podatkowego. Podatnicy nie składają w trakcie roku deklaracji podatkowych, ale są obowiązani do wpłacania zaliczek. Zaliczki miesięczne należy wpłacać w terminie do 20 dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Zaliczki kwartalne podatnicy wpłacają w terminie do 20 dnia każdego miesiąca następującego po kwartale, za który wpłacana jest zaliczka. Zaliczkę za ostatni miesiąc roku podatkowego lub ostatni kwartał roku podatkowego wpłaca się w terminie do 20 stycznia następnego roku podatkowego. Podatnik nie wpłaca zaliczki za ostatni miesiąc lub ostatni kwartał, jeżeli przed upływem terminu do jej wpłaty złoży zeznanie i dokona zapłaty podatku na zasadach określonych w art. 45 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Podatnicy, którzy rozpoczynają prowadzenie działalności gospodarczej w trakcie roku podatkowego i decydują się na kwartalną formę wpłacania zaliczek, składają zawiadomienie w terminie do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia tej działalności, nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu. Po zakończeniu roku podatkowego należy złożyć do urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w terminie do 30 kwietnia roku następnego (PIT-36). W zeznaniu tym wykazuje się i sumuje również inne osiągnięte dochody opodatkowane według skali podatkowej, np. ze stosunku pracy, z emerytury, itp. Przy tej formie rozliczenia podatku PIT dochód z działalności gospodarczej można rozliczyć wspólnie z małżonkiem lub na zasadach przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci. Można też skorzystać z ulg podatkowych, np. ulgi na dzieci, ulgi rehabilitacyjnej. USTALENIE ZALICZKI NA PODATEK DOCHODOWY Sumę przychodów i kosztów ustala się na podstawie podsumowanych zapisów dokonanych w podatkowej księdze. Najprościej jest ustalić kwotę przychodów. W tym celu wystarczy podsumowanie zapisów w kolumnie 9 "razem przychód".w przypadku kosztów konieczne jest dodanie podsumowań kolumny 10 "Zakup towarów handlowych i materiałów wg cen zakupu", kolumny 11 "Koszty uboczne zakupu" i kolumny 14 "razem wydatki". Podatnik może stosować w ciągu roku metodę narastającego sumowania kolumn, czyli do podsumowanych kolumn przychodów i podsumowanych kolumn kosztów za dany miesiąc dodaje sumę przychodów i sumę kosztów ustaloną od początku roku do miesiąca poprzedzającego dany miesiąc. Podatnik może także w ciągu roku podsumowywać tylko miesięczne zapisy w podatkowej księdze, wówczas musi dodać kwoty przychodów i kwoty kosztów wynikające z podsumowania kolumn w poszczególnych miesiącach. Obowiązek wpłacania zaliczki powstaje, poczynając od miesiąca, w którym dochód przekroczył kwotę powodującą obowiązek zapłacenia podatku. W 2014 r. jest to kwota po zaokrągleniu 10

11 3.091 zł. Zaliczkę za miesiąc, w którym dochód przekroczył tę kwotę, stanowi podatek obliczony od tego dochodu według zasad określonych w art. 26, 27 i 27b updof. Zaliczkę za dalsze miesiące ustala się w wysokości różnicy pomiędzy podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku a sumą zaliczek za miesiące poprzedzające. 2. ZASADY OGÓLNE WEDŁUG STAWKI LINIOWEJ Podatnicy mogą wybrać sposób opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej wg jednolitej stawki podatku 19% - zwanej stawką liniową. Podatek z zastosowaniem jednolitej stawki podatku 19% płaci się od ustalonego dochodu, czyli od uzyskanego przychodu z działalności gospodarczej należy odjąć koszty jego uzyskania. Przychody i koszty należy wykazać w podatkowej księdze przychodów i rozchodów lub w księgach rachunkowych, prowadzonych zgodnie z przepisami o rachunkowości. Wybierając opodatkowanie podatkiem liniowym należy złożyć właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego do dnia 20 stycznia roku podatkowego pisemne oświadczenie o wyborze tego sposobu opodatkowania, natomiast podatnicy rozpoczynający prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej w trakcie roku podatkowego oświadczenie mogą złożyć na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej na wniosku CEIDG-1, a jeżeli oświadczenia nie zostało złożone na podstawie tych przepisów- składa się je pisemnie naczelnikowi urzędu skarbowego, nie później niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu. Wybór sposobu opodatkowania dotyczy również lat następnych, chyba że podatnik, w terminie do 20 stycznia roku podatkowego zawiadomi w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego o rezygnacji z tego sposobu opodatkowania lub złoży w tym terminie wniosek lub oświadczenie o zastosowanie form opodatkowania określonych w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym. Uwaga: Jeżeli podatnik wybrał wyżej wymieniony sposób opodatkowania i uzyska z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie lub w formie spółki niebędącej osobą prawną przychody ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, odpowiadających czynnościom, które wykonywał lub wykonuje w ramach stosunku pracy, traci prawo do opodatkowania podatkiem liniowym i obowiązany jest do wpłacenia zaliczek od dochodu uzyskanego od początku roku, obliczonych przy zastosowaniu skali podatkowej. Jeżeli podatnik prowadzi działalność gospodarczą samodzielnie i jest wspólnikiem spółki niebędącej osoba prawną wybór sposobu opodatkowania podatkiem liniowym dotyczy wszystkich form prowadzenia działalności do których mają zastosowanie przepisy ustawy o podatku dochodowym. Podatnicy osiągający dochody z działalności gospodarczej dokonują wpłat zaliczek miesięcznych do 20 dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. 11

12 Podatnicy rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej i mali podatnicy mogą skorzystać z kwartalnej formy wpłacania zaliczek. Powinni oni do 20 lutego roku podatkowego zawiadomić właściwego naczelnika urzędu skarbowego o wyborze tego sposobu wpłacania zaliczek, a podatnicy rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej składają zawiadomienie w terminie do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia działalności, jednak nie później niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu. Zawiadomienie dotyczy również lat następnych, chyba że w terminie do 20 lutego zostanie złożona rezygnacja z tej formy wpłacania zaliczek. Zaliczki kwartalne winny być wpłacane w terminie do 20 dnia każdego miesiąca następującego po kwartale, za który wpłacana jest zaliczka. 3. ZRYCZAŁTOWANY PODATEK DOCHODOWY OD PRZYCHODÓW EWIDENCJONOWANYCH Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jest stosunkowo wygodną i prostą formą rozliczania się z urzędem skarbowym. Możliwość stosowania opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych dotyczy wyłącznie osób fizycznych prowadzących indywidualną działalność gospodarczą lub w formie spółki cywilnej bądź spółki jawnej osób fizycznych. Należy jednak pamiętać, że nie każdą działalność można opodatkować w tej formie. Ryczałtem nie mogą być opodatkowani podatnicy prowadzący m.in. aptekę, lombard, kantor, przedstawiciele niektórych wolnych zawodów, jak również przedsiębiorca, który dotychczas był zatrudniony na umowę o pracę i w ramach działalności gospodarczej będzie wykonywał na rzecz byłego pracodawcy takie same czynności, jakie wykonywał pracując dotychczas dla niego. Ważne! Ryczałt i VAT to dwa różne podatki. Ryczałt jest uproszczoną formą rozliczenia podatku dochodowego natomiast VAT to podatek od towarów i usług. Wybierając ryczałt można być również podatnikiem VAT. Podatnicy chcący skorzystać z opodatkowania w formie ryczałtu mają obowiązek złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego według miejsca zamieszkania pisemne oświadczenie o wyborze tej formy opodatkowania do dnia 20 stycznia roku podatkowego. Jeżeli rozpoczęcie działalności nastąpi w trakcie roku podatkowego oświadczenie trzeba złożyć do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia działalności, nie później niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu. Oświadczenie to będzie ważne również w latach następnych. Możliwy jest również bezpośredni wybór rozliczania ryczałtem przychodów z działalności na wniosku rejestracyjnym CEIDG-1. Rezygnując z tej formy opodatkowania należy w terminie do dnia 20 stycznia roku podatkowego powiadomić naczelnika urzędu skarbowego o wyborze innej formy opodatkowania. W następnym roku prowadzenia działalności można skorzystać z tej formy opodatkowania jeżeli przychody za rok poprzedni nie przekroczą równowartości euro. 12

13 W przypadku przekroczenia w trakcie roku podatkowego przychodu w kwocie 150 tys euro, podatnik zachowuje prawo do ryczałtu do końca roku podatkowego, obowiązek przejścia na zasady ogólne powstanie dopiero od następnego roku podatkowego. Należy pamiętać, że przy wyborze tej formy opodatkowania podatek obliczany jest od przychodu, którego nie można pomniejszyć o żadne koszty jego uzyskania. Podstawę opodatkowania stanowi przychód, który pomniejsza się o zapłacone (w kraju lub w państwie należącym do Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Konfederacji Szwajcarskiej) składki na ubezpieczenie społeczne. Stawki ryczałtu. Zryczałtowany podatek dochodowy obliczany jest według procentowych stawek od osiągniętego przychodu. Obecnie obowiązuje pięć stawek ryczałtu: 20%, 17%, 8,5%, 5,5%, 3% a ich wysokość jest uzależniona od rodzaju prowadzonej działalności. Obowiązki podatnika. W przypadku wyboru ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, podatnicy prowadzą ewidencję przychodów. Poza ewidencją przychodów podatnicy muszą prowadzić inne ewidencje. Obowiązek ten dotyczy jednak tych osób, które posiadają składniki majątku trwałego lub zatrudniają pracowników. Ryczałt za każdy miesiąc należy obliczyć i wpłacać co miesiąc w terminie do dnia 20 następnego miesiąca, a za miesiąc grudzień - w terminie złożenia zeznania podatkowego. Natomiast ryczałt za kwartał w terminie do dnia 20 następnego miesiąca po upływie kwartału, za który ryczałt ma być opłacony, a za ostatni kwartał roku podatkowego - w terminie złożenia zeznania. Ryczałt kwartalnie mogą wpłacać wyłącznie podatnicy, których przychody z działalności w roku poprzedzającym rok podatkowy nie przekroczyły kwoty euro. W przypadku wyboru kwartalnej wpłaty ryczałtu, należy do dnia 20 stycznia roku podatkowego zawiadomić o tym naczelnika urzędu skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania. Zawiadomienie to dotyczy również następnych lat podatkowych. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych obniża się o kwotę opłaconej składki (w kraju lub w państwie należącym do Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Konfederacji Szwajcarskiej) na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 7,75% podstawy wymiaru tej składki o ile nie została odliczona od podatku dochodowego. Po zakończeniu roku podatkowego należy złożyć zeznanie o wysokości uzyskanego przychodu i należnego ryczałtu w terminie do końca stycznia roku następnego (PIT-28). W 2014r. uprawnieni do wyboru opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych są podatnicy, którzy w 2013r. uzyskują przychody nieprzekraczające kwoty ,00 zł. Prawo do kwartalnego rozliczania ryczałtu mają podatnicy, których przychody nie przekroczyły w 2013r. kwoty ,00 zł. 13

14 UWAGA! Przy wyborze opodatkowania przychodów z działalności gospodarczej w formie ryczałtu, nie można rozliczać się wspólnie z małżonkiem, ani na zasadach przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci. 4. KARTA PODATKOWA Karta podatkowa jest najprostszą formą opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej i jest przeznaczona dla podatników prowadzących działalność: usługową lub wytwórczo-usługową, usługową w zakresie handlu detalicznego żywnością, napojami, wyrobami tytoniowymi oraz kwiatami, z wyjątkiem napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%, usługową w zakresie handlu detalicznego artykułami nie żywnościowymi z wyjątkiem handlu paliwami silnikowymi, środkami transportu samochodowego, częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych, ciągnikami rolniczymi i motocyklami oraz z wyjątkiem handlu artykułami nie żywnościowymi objętego koncesjonowaniem, gastronomiczną jeżeli nie jest prowadzona sprzedaż napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5 %, w zakresie usług transportowych wykonywanych przy użyciu jednego pojazdu, w zakresie usług rozrywkowych, w zakresie sprzedaży posiłków domowych w mieszkaniach, jeżeli nie jest prowadzona sprzedaż napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5 %, w wolnych zawodach, polegającą na świadczeniu usług w zakresie ochrony zdrowia ludzkiego, w wolnych zawodach, polegającą na świadczeniu przez lekarzy weterynarii usług weterynaryjnych, w tym również sprzedaż preparatów weterynaryjnych w związku ze świadczonymi usługami, w zakresie opieki domowej nad dziećmi i osobami chorymi, w zakresie usług edukacyjnych, polegającą na udzielaniu lekcji na godziny. Podatnicy prowadzący działalność podlegają opodatkowaniu w formie karty podatkowej, jeżeli: przy prowadzeniu działalności nie korzystają z usług osób nie zatrudnionych przez siebie na podstawie umowy o pracę oraz z usług innych przedsiębiorstw i zakładów, chyba że chodzi o usługi specjalistyczne, nie prowadzą, poza jednym z rodzajów działalności, innej pozarolniczej działalności gospodarczej, małżonek podatnika nie prowadzi działalności w tym samym zakresie, nie wytwarzają wyrobów opodatkowanych, na podstawie odrębnych przepisów, podatkiem akcyzowym, pozarolnicza działalność gospodarcza zgłoszona we wniosku nie jest prowadzona poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. 14

15 Podatnicy, którzy chcą opodatkować działalność gospodarczą w formie karty podatkowej muszą złożyć właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego wniosek o zastosowanie opodatkowania w tej formie na formularzu PIT-16 w terminie do dnia 20 stycznia roku podatkowego, a jeżeli podatnik rozpoczyna działalność przed rozpoczęciem działalności. Podatnicy mogą również dołączyć PIT-16 do wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) składanego we właściwym Urzędzie Miasta lub Gminy. Jeżeli do dnia 20 stycznia roku podatkowego podatnik nie zgłosił likwidacji działalności gospodarczej lub nie dokonał wyboru innej formy opodatkowania, uważa się, że prowadzi nadal działalność opodatkowaną w tej formie. Naczelnik urzędu skarbowego na podstawie złożonego wniosku PIT-16 wydaje decyzję, w której ustala wysokość podatku dochodowego w zależności od rodzaju i zakresu działalności, wielkości zatrudnienia, wieku podatnika oraz liczby mieszkańców miejscowości w której prowadzona jest działalność gospodarcza. Terminy płatności. Ustalony w decyzji podatek dochodowy podatnik jest zobowiązany płacić do 7 dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni, a za grudzień do dnia 28 grudnia danego roku podatkowego. Podatek dochodowy w formie karty podatkowej podatnik obniża o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne opłaconej w roku podatkowym. Kwota składki, o którą pomniejsza się kartę podatkową, nie może przekroczyć 7,75% podstawy jej wymiaru. Obowiązki podatnika. Podatnicy korzystający z karty podatkowej zobowiązani są złożyć do końca stycznia następnego roku podatkowego deklarację PIT-16A o wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne, zapłaconej i odliczonej od karty podatkowej w poszczególnych miesiącach roku podatkowego. Podatnicy prowadzący działalność opodatkowaną w formie karty podatkowej są zwolnieni od obowiązku prowadzenia ksiąg, składania zeznań podatkowych oraz wpłacania zaliczek na podatek dochodowy. Podatnicy ci są jednak zobowiązani wydawać na żądanie klienta rachunki i faktury stwierdzające sprzedaż wyrobu, towaru lub wykonanie usługi, oraz przechowywać w kolejności numerów kopie tych rachunków i faktur w okresie pięciu lat podatkowych, licząc od końca roku, w którym wystawiono rachunek lub fakturę, są oni również obowiązani prowadzić książkę ewidencji zatrudnienia wszystkich osób zatrudnionych. Ponadto podatnicy opodatkowani w formie karty podatkowej są obowiązani prowadzić ewidencję sprzedaży za dany dzień, nie później jednak niż przed dokonaniem sprzedaży w dniu następnym. Ewidencja ta służy do określenia momentu przekroczenia kwoty uprawniającej do zwolnienia od podatku od towarów i usług. Na podatnikach tych ciąży również obowiązek informowania właściwego naczelnika urzędu skarbowego o wszelkich zmianach, np. stanu zatrudnienia, które mogą wpłynąć na wysokość karty bądź utratę prawa do karty. UWAGA! Podatnicy na karcie podatkowej nie mogą rozliczyć się wspólnie z małżonkiem lub w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci. Nie mogą skorzystać również z ulgi na dzieci. 15

16 III. PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG 1. ROZPOCZĘCIE DZIAŁALNOŚCI A REJESTRACJA DO PODATKU VAT Podstawa prawna: - art. 21, 43, 96, 97 ust.1,ust. 2, art. 99, 100, 113 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr177 poz z późn. zm.) Rozpoczęcie działalności gospodarczej stawia podatnika przed wyborem, czy dokonać rejestracji jako podatnik VAT czynny, czy skorzystać ze zwolnienia? Rejestracja jako podatnik VAT nie zawsze jest obowiązkowa. Zwolnienie ustawowe z rejestracji VAT przysługuje firmom rozpoczynającym działalność w bieżącym roku podatkowym: które wykonują tylko i wyłącznie czynności wyłączone przedmiotowo z opodatkowania VAT-em (określa je artykuł 43 ustawy VAT zwolnienia przedmiotowe), do momentu, w którym wartość sprzedaży przekroczy kwotę zł. proporcjonalnie do okresu prowadzonej działalności Przykładowo: jeżeli rozpoczęcie działalności nastąpi 15 maja to limit zwolnienia z VAT wynosi: zł x ilość dni prowadzenia działalności do końca roku tj. 230 dni 365 dni = ,00 zł. czyli traci się zwolnienie z podatku VAT jeśli przychód ze sprzedaży w danym roku podatkowym przekroczy kwotę ,00 zł. UWAGA! Druk rejestracyjny VAT-R należy złożyć przed dniem przekroczenia wyliczonego limitu. Nie można skorzystać ze zwolnienia z podatku VAT jeżeli: dokonuje się dostaw: wyrobów z metali szlachetnych lub wyrobów z udziałem tych metali, towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym (z wyjątkami określonymi w art. 113 ust. 13 pkt 1 lit b ustawy VAT), nowych środków transportu, budynków, budowli lub ich części oraz terenów budowlanych; świadczy się usługi: - prawnicze, - usługi w zakresie doradztwa (z wyjątkiem doradztwa rolniczego określonego w art. 113 ust. 13 pkt 2 lit b ustawy VAT), - usługi jubilerskie; 16

17 nie posiada się siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju. Świadcząc powyższe usługi lub sprzedając w/w towary należy od razu, przed wykonaniem pierwszej czynności, zarejestrować się jako podatnik VAT. Zatem podatnik, który dobrowolnie chce być VAT-owcem lub musi być, ma obowiązek złożyć druk rejestracyjny VAT-R wraz z opłatą skarbową w wysokości 170 zł. Od tego momentu należy składać deklaracje VAT- 7 za każdy miesiąc lub deklaracje VAT-7K za każdy kwartał. Termin składania deklaracji i zapłaty ewentualnego podatku do 25 dnia następnego miesiąca lub następnego kwartału. WAŻNE! Zgłoszenie rejestracyjne VAT-R składa się naczelnikowi właściwego urzędu skarbowego. W przypadku utraty prawa do zwolnienia z podatku VAT lub dobrowolnej rezygnacji, można nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracono prawo do zwolnienia, ponownie skorzystać ze zwolnienia. Jak wypełnić formularz VAT-R. W przypadku: - rezygnacji ze zwolnienia z podatku VAT należy zaznaczyć kwadrat 33, - utraty prawa do zwolnienia (np. świadczenie usług doradczych) należy zaznaczyć kwadrat 35, a w polu 38 wpisać datę, od której stanie się podatnikiem VAT. W dalszej części formularza można dokonać wyboru metody kasowej (w uproszczeniu polega ona na tym, że płaci się podatek, gdy otrzyma się pieniądze za towar lub usługę) albo metody zwykłej (upraszczając: płaci się podatek z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi). Metodę kasową można wybrać, jeżeli: jest się małym podatnikiem, czyli gdy wartość sprzedaży nie przekroczyła w roku podatkowym równowartości kwoty euro, wystawia się zazwyczaj faktury z odroczonym terminem płatności, brak pewności co do terminowości zapłat. Następnie warto zastanowić się, czy lepiej płacić więcej, lecz rzadziej, czy też mniej, ale częściej. Przy wyborze metodą kwartalną, zaznaczyć należy kwadrat 44.1, a w polu obok wpisać kwartał i rok (poz ). Dodatkowo zaznaczyć trzeba kwadrat 51 i powtórzyć kwartał i rok w polu obok (poz ) należy składać deklaracje VAT-7K. Natomiast przy wyborze metodą miesięczną, należy zaznaczyć kwadrat 50, a w polu obok wpisać miesiąc i rok (poz ) w tym przypadku należy składać deklaracje VAT-7. Chcąc dokonywać transakcji zakupów lub sprzedaży na terenie Unii Europejskiej należy wypełnić poz

18 2. VAT W UNII EUROPEJSKIEJ Tak zwany NIP europejski, to numer jaki podatnik VAT musi posiadać dla potrzeb handlu wewnątrzwspólnotowego. W Polsce numerem takim jest numer NIP poprzedzony dwuliterowym kodem PL. Potocznie numer ten nazywany jest numerem VAT- UE lub VAT PL. Obowiązki rejestracyjne Podatnicy VAT zamierzający dokonywać transakcji wewnątrzwspólnotowych przed pierwszą taką transakcją powinni zaktualizować swoje dane rejestracyjne na druku VAT-R w celu uzyskania aktywnego numeru VAT-UE. Od 1 stycznia 2014r. zniesiono obowiązek posiadania statusu podatnika VAT-UE w chwili dokonywania wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (WDT). Oznacza to, że podatnicy przed pierwszą WDT nie muszą być zarejestrowani do VAT-UE. Obowiązek rejestracji jednak nie zniknął. Aby transakcja mogła zostać uznana za WDT podatnik, który jej dokonał, najpóźniej w dniu składania deklaracji podatkowej, w której ją rozlicza musi posiadać status podatnika VAT-UE. WAŻNE! Powyższe dotyczy wyłącznie WDT Obowiązek zarejestrowania się przed dokonaniem pierwszej transakcji pozostał jednak niezmieniony w stosunku do podatników dokonujących nabyć wewnątrzwspólnotowych (WNT). Brak aktywności nabywcy do VAT-UE w chwili dokonywania WNT pozbawia go prawa do zakupu z preferencyjną stawką 0%. Obowiązek rejestracji do WNT ciąży także na podmiotach niebędących podatnikami VAT, u których wartość WNT przekroczy 50 tys. zł. W praktyce oznacza to, że podmiot, który nie jest jeszcze VAT-owcem, tuż przed przekroczeniem 50 tys. zł WNT musi zarejestrować się jako podatnik VAT-UE. Przed przekroczeniem tego limitu rejestracja do WNT podmiotów zwolnionych z VAT jest dobrowolna. Jeśli po dobrowolnej rejestracji do WNT kupując od kontrahenta unijnego podatnik posłuży się aktywnym numerem VAT z kodem PL będzie oznaczać to, że tą i każdą kolejną transakcję nabycia należy samemu opodatkować. Obowiązkowi rejestracji do VAT-UE podlegają również podmioty świadczące i nabywające usługi wewnątrzwspólnotowe. Świadcząc, lub nabywając usługi dla lub od zagranicznego kontrahenta należy być zarejestrowany do VAT-UE już od pierwszej transakcji bez względu na to czy jest się podatnikiem VAT czy nie, wystarczy, że prowadzi się samodzielnie działalność gospodarczą. Tylko niektóre usługi nie podlegają tej regule. WAŻNE! Wszyscy podatnicy dokonujący transakcji wewnątrzwspólnotowych mają obowiązek składania informacji podsumowujących VAT-UE za te okresy, w których ich dokonali. 18

19 IV. KASY REJESTRUJĄCE Podstawy prawne: - art. 111 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.) - rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 29 listopada 2012 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2012r. poz. 1382) - rozporządzenie Ministra Finasów z dnia 27 grudnia 2010r. w sprawie odliczenia i zwrotu kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących (tekst jednolity Dz.U. z 2012r. poz. 163) - rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 14 marca 2013r. w sprawie kas rejestrujących (Dz. U. z 2012r. poz. 363) - rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 27 sierpnia 2013 r. w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące (Dz. U. z 2013r. poz. 1076) Obowiązek ewidencjonowania sprzedaży na rzecz osób nieprowadzących działalności gospodarczej i bezwzględny obowiązek wydawania paragonów fiskalnych Prowadząc sprzedaż na rzecz osób nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych należy liczyć się z obowiązkiem zainstalowania kasy rejestrującej w poniższych terminach: 1. Po upływie dwóch miesięcy następujących po miesiącu przekroczenia obrotu zł na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w danym roku podatkowym. (Przykład: Rozpoczęcie powyższej sprzedaży dnia 01.IV.2014r. Liczba dni do końca roku: 274 Obliczamy kwotę obrotu do kasy: x 274 / 365 = zł Po przekroczeniu kwoty zł np. w dniu 25.IX/2014 r. terminem rozpoczęcia ewidencjonowania będzie 1.XII.2014 r.) 2. Od momentu rozpoczęcia: a) sprzedaży: gazu płynnego, części do silników spalinowych, nadwozi do pojazdów silnikowych, przyczep, naczep kontenerów oraz ich części, części i akcesoriów do pojazdów silnikowych, silników spalinowych tłokowych wewnętrznego spalania w rodzaju stosowanych w motocyklach, sprzętu radiowego, telewizyjnego i telekomunikacyjnego oraz części do aparatów i urządzeń do operowania dźwiękiem i obrazem, anten, sprzętu fotograficznego i wyposażenia fotograficznego, wyrobów z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali, płyt CD, DVD, kaset magnetofonowych, taśm magnetycznych, dyskietek, kart pamięci, kartridżów i innych analogowych lub cyfrowych nośników danych zawierających zapisane dane lub zapisane pakiety oprogramowania komputerowego, w tym sprzedawanych łącznie z licencją na użytkowanie, paliw silnikowych oraz ich dodatków, wyrobów tytoniowych, napojów alkoholowych. b) usług: przewozów pasażerskich w samochodowej komunikacji, przewozu osób oraz ich bagażu podręcznego taksówkami. 19

20 Paragon fiskalny wydany nabywcy musi być czytelny, umożliwiający weryfikację poprawności przeprowadzonej transakcji ( zakaz używania ogólnej nazwy towarów/usług np.: wędliny, artykuły papiernicze; prawidłowe przyporządkowanie stawki podatku do nazwy towarów/usług). Zgłoszenie kasy rejestrującej do właściwego urzędu skarbowego, otrzymanie numeru ewidencyjnego. 1. Przed terminem rozpoczęcia ewidencjonowania należy pisemnie zgłosić liczbę kas rejestrujących i podać dokładny adres miejsca ich używania. (Przykład: 2 kasy rejestrujące, Sklep, Częstochowa, Al. NMP 29/1a; Taksówka osobowa nr boczny 863, nr rejestracyjny SC13254 ) 2. W terminie 7 dni od dnia fiskalizacji ( fiskalizację przeprowadza serwis) należy zgłosić kasy rejestrujące w celu otrzymania ( za pośrednictwem poczty) numeru ewidencyjnego. Odebrany numer umieścić w sposób trwały na obudowę kasy rejestrującej i wpisać do książki serwisowej. Właściwym organem podatkowym do zgłoszenia kasy rejestrującej jest naczelnik urzędu skarbowego ze względu na miejsce jej używania, a w przypadku większej ilości kas zainstalowanych na terenie działania różnych urzędów skarbowych ze względu na adres zamieszkania/siedziby spółki. Zwrot kwoty wydatkowanej na zakup kasy rejestrującej do Podatnika. Można skorzystać z ulgi z tytułu nabycia kasy rejestrującej w wysokości 90% wartości netto nie więcej niż 700 zł po spełnieniu warunków: 1. Złożenie do naczelnika urzędy skarbowego przed rozpoczęciem ewidencjonowania zgłoszenia o liczbie kas i adresie ich instalacji. 2. Rozpoczęcie ewidencjonowania obrotów przy użyciu kasy rejestrującej w obowiązującym terminie. 3. Zapłata całej należności za kasę rejestrującą. Podatnicy zarejestrowani w zakresie podatku od towarów i usług ulgę na zakup kasy odliczają w deklaracji VAT-7 lub VAT-7K (kwartalnicy) złożonej za okres, w którym spełnili powyższe warunki. Pozostali Podatnicy, aby skorzystać z ulgi na zakup kasy rejestrującej muszą złożyć do właściwego urzędu skarbowego pisemny wniosek wraz z załączonym oryginałem faktury i dowodem zapłaty całej należności za kasę (taksówkarze do wniosku dołączają dodatkowo kopię świadectwa legalizacji ponownej taksometru).wniosek powinien zawierać: dane adresowe podatnika, nazwę podmiotu prowadzącego serwis kas, informację o numerze rachunku bankowego podatnika. Taksówkarze dodatkowo podają nr licencji na świadczenie swoich usług. Zwrot odliczonej lub otrzymanej kwoty wydatkowanej na zakup kasy rejestrującej do urzędu skarbowego. Podatnik musi dokonać zwrotu odliczonej lub otrzymanej kwoty wydatkowanej na zakup kasy, gdy w okresie krótszym niż trzy lata liczonym od dnia rozpoczęcia ewidencjonowania zaprzestanie jej używania, dokona odliczenia pomimo nie spełnienia warunków, o których mowa powyżej oraz nie dokona przeglądu technicznego kasy w obowiązującym terminie. 20

21 V. PŁATNOŚCI Podstawa prawna: - ustawa z dnia r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012r., poz. 749) Podatnik ma obowiązek płacenia podatku na konta bankowe Pierwszego Urzędu Skarbowego w Częstochowie odpowiadające poszczególnym podatkom: Numery rachunków bankowych Rodzaj podatku podatek dochodowy od osób prawnych CIT podatek od towarów i usług VAT miesięczne zaliczki z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych PIT, PPL, miesięczne zaliczki z ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych PIT-28 (PPE), rozliczenia roczne PIT-37, PIT-36, PIT-36L, PIT-38, PIT-39, PIT-28, podatek od wynagrodzeń PIT-4R, podatek od umów-zleceń PIT-8AR, podatek dochodowy od osób duchownych PIT-19A (PPD) karta podatkowa KP, podatek od spadków i darowizn SD, podatek od czynności cywilno-prawnych PCC kary i mandaty karno-skarbowe, grzywny i kary pieniężne, opłaty za kserokopie Przelew podatku do urzędu należy przesyłać za pomocą zakładki "przelew do urzędu skarbowego" lub "przelew podatku". Na przelewie należy oznaczyć swój NIP lub PESEL, określić okres za jaki dokonujemy płatności czyli rok i miesiąc np. 14M01, rodzaj podatku np. PIT-4, PIT-37, VAT-7 itp. Każdy z podatników powinien dokonywać płatności podatku z własnego konta bankowego. Istnieje możliwość dokonywania płatności podatku w kasie urzędu, za pośrednictwem poczty, czy też ajencji bankowych, wówczas nie jest konieczne, aby podatnik osobiście płacił podatek. 21

22 Kasa Pierwszego Urzędu Skarbowego w Częstochowie czynna jest od poniedziałku do piątku w godzinach od 7:30 do 13:00 (9:30 do 9:45 przerwa) Wyjątek stanowią dwa dni w roku tj. 24 i 31 grudnia gdzie godziny pracy są skrócone (podatnicy są o tej zmianie informowani na stronie internetowej urzędu bądź ogłoszeniem w prasie ). Powodem tej niedogodności jest skrócenie w tych dniach czasu pracy banku. Kasa urzędu czynna jest krócej niż godziny pracy całego urzędu z uwagi na to, iż kasjer po zamknięciu kasy jest zobowiązany do przeliczenia gotówki, sporządzenia odpowiednich raportów kasowych oraz przygotowaniu gotówki do przetransportowania do banku. Zwroty nadpłat z zeznań rocznych (deklaracji) są dokonywane w ciągu 3 miesięcy od dnia złożenia zeznania, a w przypadku złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty przy korekcie deklaracji odbywa się to w ciągu 2 miesięcy. NAJSZYBCIEJ SĄ REALIZOWANE ZWROTY Z ZEZNAŃ PRZESYŁANYCH DROGĄ ELEKTRONICZNĄ. VI. PŁATNIK PODATKU DOCHODOWEGO OD OSÓB FIZYCZNYCH Podstawa prawna: - ustawa z dnia o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2012 poz. 361 ze zm.) Prowadząc działalność gospodarczą bardzo często trzeba korzystać z pracy innych osób. Można korzystać z usług wyspecjalizowanych podwykonawców lub zatrudnić pracowników. Najbardziej typową formą jest zatrudnienie pracownika na podstawie umowy o pracę, w którym to przypadku szczegółowe zasady zatrudniania określone są w kodeksie pracy. Ponadto z osobą, która ma wykonać dla pracodawcy jakieś czynności, można zawrzeć umowę-zlecenie lub umowę o dzieło. Potocznie, choć nieprawidłowo, taką formę także nazywa się zatrudnieniem, a osobę świadczącą usługę pracownikiem. Z tego powodu w tym rozdziale zajmiemy się także taką formą. Formalności dotyczące zawierania umów o pracę, umów-zleceń i umów o dzieło określone są w odrębnych przepisach: - w kodeksie pracy w przypadku umów o pracę - w kodeksie cywilnym w przypadku umów-zleceń i o dzieło. W niniejszym rozdziale skupimy się na skarbowej stronie zagadnienia, czyli obliczaniu i dokumentowaniu podatku. 22

23 1. Formy zawieranych umów. a) Umowa o pracę W przypadku zawarcia umowy o pracę ogólna zasada obliczania zaliczki na podatek dochodowy polega na tym, że kwotę brutto pomniejsza się o składki na ubezpieczenia społeczne potrącane z wynagrodzenia a następnie o koszty uzyskania przychodu. Po pomniejszeniu kwoty wynagrodzenia brutto o kwoty składek na ubezpieczenia społeczne otrzymujemy tzw. dochód brutto. Po pomniejszeniu o koszty uzyskania przychodu otrzymujemy dochód, który po zaokrągleniu do pełnego złotego stanowi podstawę do naliczenia podatku według właściwej skali. Podatek pomniejsza się o wartość tak zwanej ulgi podatkowej oraz o wartość ubezpieczenia zdrowotnego, przysługującą do odliczenia. W dalszej części zajmiemy się szczegółowo poszczególnymi elementami. Obliczenia składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz podatku a także wartości stosowanych kosztów uzyskania przychodu, ulgi podatkowej oraz kwot zaliczek i do wypłaty zamieszcza się w listach płac. Pracownicy mogą kwitować otrzymane gotówką wynagrodzenie podpisem na liście płac. Ponadto pracodawca ma obowiązek prowadzić dla każdego pracownika karty wynagrodzeń, na których ewidencjonuje wartości miesięczne i narastająco. Kwota brutto - jest to kwota, która jest podstawą obliczania składek na ubezpieczenia społeczne. Kwota ta przy zatrudnieniu na pełny etat nie może być niższa od wartości minimalnej, ogłaszanej co roku rozporządzeniem Rady Ministrów. Kwota powinna być zawarta w umowie o pracę w sposób bezpośredni (kwotowy) lub jako iloczyn wynagrodzenia minimalnego. W tym drugim przypadku nie ma potrzeby sporządzania aneksów do umowy co roku. Składki na ubezpieczenia społeczne naliczane są jako procent kwoty brutto. Dzielą się na: - składki płacone przez pracodawcę "z własnej kieszeni" (emerytalne, rentowe, wypadkowe) - składki potrącane z wynagrodzenia (emerytalne, rentowe, chorobowe). Wysokość stawek składek, ogłaszana przez ZUS, wynosi: składki potrącane z wynagrodzenia: ub. emerytalne: 9,76%, ub. rentowe: 1,5%, ub.chorobowe: 2,45% składki płacone przez pracodawcę: ub. emerytalne: 9,76%, ub. rentowe: 6,5%, ub.wypadkowe: 1,93%, fundusz pracy: 2,45%, fundusz gwarantowanych świadczeń pracowniczych: 0,1%. Uzyskany po pomniejszeniu kwoty brutto o składki na ubezpieczenia społeczne dochód brutto stanowi podstawę do naliczenia wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne. Od dochodu brutto odejmowane są koszty uzyskania przychodu, które potrącane są obligatoryjnie, raz w miesiącu, w pełnej wysokości (określonej w ustawie) bez względu na to, na jakiej części etatu pracownik jest zatrudniony. Podstawowa wartość kosztów uzyskania określona jest w ustawie i przysługuje ona obligatoryjnie każdemu pracownikowi zatrudnionemu na umowę o pracę. Obecnie wynosi 111,25 zł. Pracownik nie może zrezygnować ze stosowania kosztów przy obliczaniu zaliczek na podatek. Jest to ważne w przypadku, gdy pracownik np. jest zatrudniony w 4 firmach, za każdym razem na ¼ etatu, gdyż w skali roku jest ustawowo ograniczona kwota kosztów, jaką można wykazać w zeznaniu rocznym przy obliczaniu należnego podatku. 23

24 Jeżeli pracownik mieszka w innej miejscowości niż mieści się zakład pracy może wystąpić o stosowanie kosztów podwyższonych (139,06 zł) składając pracodawcy pisemne oświadczenie. W przypadku dokonania dwóch wypłat w miesiącu przy obliczaniu zaliczki na podatek koszty stosuje się tylko przy pierwszej wypłacie. Po pomniejszeniu dochodu brutto o koszty uzyskania przychodu i zaokrągleniu do pełnego złotego otrzymujemy podstawę opodatkowania. Podatek oblicza się według stawki określonej w skali podatkowej. Początkowo stosuje się stawkę podstawową (aktualnie 18%) a w momencie przekroczenia przez dochód pracownika kwoty określonej w pierwszym progu skali podatkowej od następnego miesiąca stosuje się stawkę z drugiego progu (aktualnie 32%). Wartość dochodu narastająco od początku roku wykazuje się w karcie wynagrodzeń, dzięki czemu można łatwo ustalić miesiąc, w którym dochód pracownika przekroczył wartość określoną w skali podatkowej. Tutaj uwaga: jeżeli pracownik chce mieć pobierany podatek według wyższej stawki musi złożyć pracodawcy stosowne oświadczenie i wtedy pracodawca zobowiązany jest do poboru podatku według wyższej stawki skali podatkowej od miesiąca następnego po złożeniu oświadczenia. Obliczony podatek pomniejsza się o kwotę tak zwanej ulgi podatkowej, która stanowi 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, określonej w pierwszym przedziale obowiązującej skali podatkowej. Płatnik przy obliczaniu zaliczki na podatek pomniejsza obliczony wcześniej podatek o wartość ulgi. Pomniejszenie przysługuje tylko w przypadku tego pracownika, który przed wypłatą wynagrodzenia złoży pracodawcy oświadczenie o symbolu PIT-2, w którym stwierdzi, że: - nie otrzymuje emerytury lub renty za pośrednictwem płatnika; - nie osiąga dochodów z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną; - nie osiąga dochodów, od których jest obowiązany opłacać zaliczki na podstawie art. 44 ust. 3 (czyli nie prowadzi działalności gospodarczej opodatkowanej na zasadach ogólnych); - nie otrzymuje świadczeń pieniężnych wypłacanych z Funduszu Pracy lub z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych; - ten zakład pracy jest właściwy do stosowania tego zmniejszenia. Ulga stosowana może być tylko przy jednym wynagrodzeniu w miesiącu, czyli jeżeli ktoś pracuje na kilku etatach u różnych pracodawców, tylko u jednego może złożyć oświadczenie. Składka na ubezpieczenie zdrowotne naliczana jest od podstawy, którą stanowi opisany wcześniej dochód brutto. Wysokość stawki składki do pobrania z wynagrodzenia ustalana jest przez ZUS. W obecnej chwili wynosi 9%. Natomiast podatek można pomniejszyć o część pobranej składki w wysokości 7,75% podstawy, którą stanowi dochód brutto. Pobierana (i odprowadzana do ZUS) jest więc składka w wysokości 9% a odliczana 7,75%. Po pomniejszeniu podatku o ulgę i składkę na ub. zdrowotne oraz zaokrągleniu do pełnego złotego otrzymujemy ostatecznie zaliczkę na podatek dochodowy, podlegającą wpłacie do Urzędu Skarbowego. 24

25 Przykładowe obliczenie zaliczki na podatek dochodowy przy założeniu, że kwota brutto wynosi: 2 000,00 zł: zdrow. zaliczka skł. ub. dochód dochód podstawa zdrow. podat. po brutto koszty podatek ulga do do społ. r-m brutto netto opod. pobrane odlicz. odlicz. wpłaty 2 000,00 274, ,80 111, , ,00 290,70 46,33 155,32 133,75 110,62 111,00 Kwota do wypłaty Pracownik otrzymuje do wypłaty kwotę netto równą kwocie brutto pomniejszonej o składki na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne i zaliczkę na podatek. b) Umowa-zlecenie Choć zawarcie umowy-zlecenia potocznie traktowane jest jako zatrudnienie, a osoba, z którą umowa została zawarta, traktowana jest jak pracownik, jest to jednak umowa cywilnoprawna, której przedmiotem jest wykonanie określonej czynności. Osobę zlecającą wykonanie czynności nazywa się "zleceniodawcą", osobę wykonującą zlecenie "zleceniobiorcą". W umowie zlecenia ważna jest wykonywana praca (wykonywanie czynności) na rzecz zleceniodawcy, która niekoniecznie będzie prowadzić do określonego rezultatu - to jest przedmiotem umowy o dzieło. Wynagrodzenie z umowy zlecenia przysługuje za samo "staranne działanie", nie zaś za jego rezultat. Pierwsza ważna rzecz przy zawieraniu umowy-zlecenia, to kwota brutto, na jaką zostaje zawarta. Ryczałt W przypadku, gdy z umowy wynika jednoznacznie, że kwota brutto nie przekracza 200,00 (wartość ta jest określona w art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy o PDOF) i umowa nie jest zawarta z pracownikiem płatnika, pobierany jest wyłącznie zryczałtowany podatek w wysokości 18%. Przychód z tytułu takiej umowy nie dolicza się do pozostałych przychodów uzyskanych w danym roku. Ogólne Jeżeli kwota brutto z umowy przekracza 200,00 zł lub nie jest określona kwotowo lub jest zawarta z osobą, która jest pracownikiem zleceniodawcy zaliczki naliczane są w sposób trochę bardziej skomplikowany. W najbardziej ogólnym przypadku, gdy zleceniodawca podlega wszystkim ubezpieczeniom, w pierwszym kroku naliczone są składki na ubezpieczenia społeczne, analogicznie jak w przypadku umowy o pracę. W przypadku, gdy zleceniobiorcami są uczniowie lub studenci, którzy nie ukończyli 26 roku życia, składki ZUS nie obowiązują. Następnie od kwoty dochodu brutto, otrzymanej po pomniejszeniu kwoty brutto o składki na ubezpieczenia społeczne oblicza się koszty uzyskania przychodu, w wysokości 20% lub 50% (w przypadku zastosowania praw autorskich) oraz kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne (analogicznie jak w przypadku umowy o pracę: do pobrania 9%, do odliczenia 7,75%). Od tak otrzymanego dochodu netto po zaokrągleniu do pełnych złotych oblicza się podatek w wysokości 18%. Podatek pomniejsza się o kwotę przysługującej do odliczenia części składki na 25

26 ubezpieczenie zdrowotne. Po zaokrągleniu do pełnych złotych otrzymujemy podlegającą wpłacie zaliczkę na podatek. Przykładowe obliczenie zaliczki, przy założeniu, że zleceniobiorcy podlegają wszystkim ubezpieczeniom społecznym (poza studentami). brutto społ doch br koszt typ koszt. dochód podstawa podatek zdrow. podat. po zalicz odlicz. odl. zwykły 500,00 68,55 431,45 20% 86,29 345,16 345,00 62,10 33,44 28,66 29,00 artysta 500,00 68,55 431,45 50% 215,73 215,73 216,00 38,88 33,44 5,44 5,00 student 500,00 0,00 500,00 20% 100,00 400,00 400,00 72,00 0,00 72,00 72,00 c) Umowa o dzieło Ostatnią formą do omówienia jest umowa o dzieło. Analogicznie jak w przypadku umowy-zlecenia w przypadku, gdy z umowy wynika jednoznacznie, że kwota brutto nie przekracza 200,00 i umowa nie jest zawarta z pracownikiem płatnika, pobierany jest wyłącznie zryczałtowany podatek w wysokości 18%. Przychód z tytułu takiej umowy nie dolicza się do pozostałych przychodów uzyskanych w danym roku. Celem umowy o dzieło jest osiągnięcie określonego w jej treści rezultatu. Umowa o dzieło powinna być uwieńczona konkretnym i sprawdzalnym rezultatem, wynagradzany jest wyłącznie rezultat a nie samo działanie. W przypadku umowy o dzieło nie nalicza się żadnych składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Przy obliczaniu stosuje się wyłącznie koszty uzyskania przychodu w wysokości 20% lub 50% (w przypadku zastosowania praw autorskich). Po pomniejszeniu kwoty brutto o obliczone koszty otrzymuje się dochód, który po zaokrągleniu do pełnego złotego stanowi podstawę do obliczenia podatku w wysokości 18%. Po zaokrągleniu podatku do pełnych złotych otrzymuje się zaliczkę na podatek dochodowy, podlegającą wpłacie do właściwego Urzędu. Przykładowe obliczenie pokrywa się z obliczeniem zaliczki od umowy-zlecenia zawartej ze studentem. 2. Wpłata zaliczek Płatnicy po pobraniu zaliczek na podatek dochodowy, niezależnie od formy umowy, jaką zawarli, zobowiązani są do odprowadzania zaliczek na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby, do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki. Należy tu zauważyć, że ważny jest miesiąc, w którym pobrano zaliczkę (i dokonano wypłaty wynagrodzenia), a nie miesiąc za jaki jest wypłacane wynagrodzenie i pobierana zaliczka. Na przykład wypłata wynagrodzenia za styczeń dokonana na początku lutego zaliczka pobrana w lutym, czyli termin na wpłatę zaliczki jest do 20 marca. 26

27 Gdyby natomiast zdarzyło się, że wypłata za np. wrzesień nastąpiła zaliczkowo w sierpniu, to miesiącem, w którym pobrano zaliczkę jest sierpień i termin na wpłatę pobranej zaliczki upływa 20 września. 3. Deklaracje Płatnicy dokonujący wypłat wynagrodzeń z tytułu umów o pracę i zobowiązań z tytułu umówzleceń i umów o dzieło do końca stycznia następnego roku mają obowiązek złożyć deklarację PIT-4R, w której wykazują (z podziałem na miesiące) między innymi ilość osób zatrudnionych na umowę o pracę, wartość pobranych zaliczek na podatek dochodowy od wynagrodzeń z tytułu umów o pracę, pobrane zaliczki od umów-zleceń i umów o dzieło oraz łączne kwoty podlegające wpłacie do urzędu. W przypadku likwidacji działalności w ciągu roku deklarację należy złożyć do dnia likwidacji. W przypadku pobierania przez płatnika w ciągu roku podatku zryczałtowanego, np. od umówzleceń i umów o dzieło o kwocie brutto do 200,00 zł płatnik składa roczną deklarację PIT-8AR. Deklarację składa do końca stycznia następnego roku. 4. Informacje o przychodach i pobranych zaliczkach i rozliczenia roczne a) Informacje Do końca lutego następnego roku płatnik ma obowiązek przekazać imienne informacje, sporządzone dla każdej osoby, której wypłacał wynagrodzenia. W informacjach tych, o symbolu PIT-11, wykazuje między innymi wartość przychodu, kosztów uzyskania, pobranych zaliczek na podatek dochodowy oraz pobranych składek na ubezpieczenia społeczne i odliczonych składek na ubezpieczenie zdrowotne. W przypadku składek na ubezpieczenie zdrowotne w informacji wykazywana jest kwota składki odliczonej a nie pobranej. Informacje sporządza się w 3 egzemplarzach, jeden wręcza się podatnikowi (pracownikowi), drugi przesyła do urzędu skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania podatnika a trzeci przechowuje w aktach. Nie składa się żadnych informacji w przypadku, gdy zawierane umowy-zlecenia i o dzieło podlegające opodatkowaniu ryczałtem, czyli umowy do 200,00 zł, których podatek został zadeklarowany w PIT-8AR. b) Rozliczenie W przypadku, gdy pracownik poza dochodami (z tytułu umowy o pracę) uzyskanymi od płatnika nie uzyskał innych dochodów opodatkowanych według skali podatkowej (18%, 32%), nie korzysta z odliczeń podatkowych poza tymi, których dokona płatnik, nie korzysta z możliwości opodatkowania wspólnie z małżonkiem lub jako samotnie wychowujący dziecko, nie dolicza kwot uprzednio odliczonych, poza tymi, których dokona płatnik może zwrócić się do pracodawcy o dokonanie rozliczenia rocznego. Jeżeli zawierane były wyłącznie umowy-zlecenia i umowy o dzieło nie można dokonać rozliczenia przez pracodawcę. 27

28 Podatnik, który chce aby płatnik go rozliczył składa do 10 stycznia roku następnego wniosek na druku PIT-12. Płatnik rozlicza podatnika na druku PIT-40 w terminie do końca lutego. W tym przypadku nie sporządza i nie składa informacji PIT-11. Może się zdarzyć, że kwota zaliczek pobranych przez płatnika za rok podatkowy nie jest równa kwocie podatku wykazanego w PIT-40 do zapłaty. Powstała wówczas: niedopłata - jest pobierana z wynagrodzenia podatnika za marzec (a jeśli podstawa zatrudnienia ustała w styczniu lub lutym to za miesiąc, w którym ustał ten stosunek), a w przypadku wniosku podatnika w kwietniu, nadpłata podlega kompensacie z zaliczkami na podatek za marzec, a jeśli pozostaje ona w wyższej wartości podlega zwrotowi, przy czym płatnik ma prawo potrącać zwroty z zaliczkami na podatek podatnika. Nadpłaty w gotówce podlegają wykazaniu w PIT-4R za dany rok podatkowy. VII. OPODATKOWANIE DOCHODÓW Z NAJMU, PODNAJMU, DZIERŻAWY, PODDZIERŻAWY ORAZ INNYCH UMÓW O PODOBNYM CHARAKTERZE Podstawa prawna: ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych ( Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm. ); ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne ( Dz. U. Nr 144. poz. 930 z późn. zm. ); ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług ( t.j. Dz. u. Z 2011 r. Nr 177 poz z późn. zm.); ustawa z dnia 17 grudnia 2009r. o zmianie ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego oraz o zmianie niektórych innych ustaw ( Dz.U. z 2010r. Nr 3. poz. 13 ) DOCHODY Z NAJMU W RAMACH DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ Właściciel mieszkania, lokali, nieruchomości, który chce je wynajmować, wydzierżawiać, powinien zastanowić się nad formą rozliczenia osiąganych z tego tytułu przychodów. Możliwości jest kilka. Jeśli podejmiemy decyzję, że uzyskiwane przychody z najmu będziemy rozliczać w ramach działalności gospodarczej na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, mamy do wyboru rozliczenie według: skali podatkowej (18 lub 32 proc. podatku obliczonego od dochodu) bądź stawki liniowej ( 19 proc. podatku również od dochodu). Co do zasady, mamy możliwość dokonania wyboru rozliczania przychodów z najmu. Jednakże, w przypadku prowadzenia przez nas już działalności gospodarczej, wybór ten jest ograniczony istnieniem związku pomiędzy wynajmowanym składnikiem majątkowym a prowadzoną przez nas pozarolniczą działalnością gospodarczą. Jeżeli bowiem wynajmowany składnik majątku związany jest z tą działalnością, przychód z jego wynajmu trzeba zaliczyć do przychodów z działalności gospodarczej. 28

29 Podstawę opodatkowania stanowi przychód należny, co oznacza że trzeba go zadeklarować nawet wtedy, gdy go faktycznie nie otrzymaliśmy. We wszystkich tych formach można odliczać koszty, co oznacza, że podatek liczony jest od dochodu i w trakcie roku trzeba odprowadzać zaliczki na podatek. UWAGA! Wynajem nieruchomości własnych i dzierżawionych w ramach działalności gospodarczej nie możemy rozliczać ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. NAJEM,,PRYWATNY'' Jeśli najem nie jest działalnością gospodarczą, możemy opodatkować uzyskiwane przychody: według skali (18 lub 32 proc. podatku od dochodu) lub wybrać ryczałt i płacić 8,5 proc. podatku od przychodu. Właściciel wynajmowanego mieszkania nieprowadzący działalności gospodarczej nie musi płacić podatku od kwot, których nie otrzymał. Przychód powstaje dopiero wtedy, kiedy dostanie zapłatę, np. pieniądze wpłyną na nasze konto. ZASADY OGÓLNE Jeśli wybraliśmy rozliczenie według skali podatkowej, nie musimy informować o tym właściwego Naczelnika Urzędu Skarbowego. Nie musimy też prowadzić podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Musimy natomiast zbierać dowody poniesienia wydatków, jeśli chcemy je odliczyć. Od tak ustalonego dochodu płacimy podatek PIT według progresywnej skali podatkowej. Skala podatkowa na 2014r. Podstawa obliczenia podatku w złotych ponad zł do zł Podatek wynosi 18% minus kwota zmniejszająca podatek 556 zł 02 gr zł 02 gr + 32 % nadwyżki ponad zł 29

30 Rozliczając się na zasadach ogólnych musimy samodzielnie obliczać miesięczną zaliczkę na podatek i wpłacać ją do urzędu skarbowego. Kwota zmniejszająca podatek Roczny dochód nie powodujący obowiązku zapłaty podatku miesięczna roczna 46zł 33gr 556zł 02 gr 3 091,00 zł Zaliczki miesięcznie, bez wypełniania żadnych deklaracji, wpłacamy w terminie do 20 dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Zaliczkę za ostatni miesiąc roku podatkowego wpłacamy w terminie do dnia 20 stycznia następnego roku podatkowego. Nie wpłacamy zaliczki za ostatni miesiąc, jeżeli przed upływem terminu do jej wpłaty złożymy zeznanie roczne i dokonamy zapłaty podatku wynikającego z zeznania. Po zakończeniu roku podatkowego musimy natomiast złożyć do urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o wysokości osiągniętego dochodu ( poniesionej straty ) w terminie do 30 kwietnia roku następnego ( PIT 36 ). W zeznaniu tym wykazujemy i sumujemy również inne osiągnięte przez nas dochody opodatkowane według skali podatkowej, np. ze stosunku pracy, z emerytury, z działalności gospodarczej, itp. RYCZAŁT Jeśli zdecydowaliśmy się na ryczałt, musimy o tym poinformować naczelnika urzędu skarbowego właściwego według naszego miejsca zamieszkania. Termin na złożenie zawiadomienia upływa 20 dnia następnego miesiąca po uzyskaniu pierwszego przychodu z najmu. Jeśli pierwszy przychód osiągniemy w miesiącu grudniu wówczas stosowne zawiadomienie należy złożyć do końca tego roku. Poniżej przykładowy wzór oświadczenia o wyborze ryczałtu z najmu. 30

31 ... Częstochowa... / nazwisko i imię podatnika /... / adres zamieszkania / NIP: _ - _ /adres położenia przedmiotu najmu/ dzierżawy/... /data uzyskania pierwszego przychodu z najmu/ Tel. kontaktowy... N A C Z E L N I K Pierwszego Urzędu Skarbowego w Częstochowie O Ś W I A D C Z E N I E Oświadczam, że w... roku z tytułu przychodów uzyskiwanych z najmu/ dzierżawy będę opłacał/a/ podatek dochodowy w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.... / podpis podatnika / 31

32 UWAGA! Jeśli chcemy zmienić formę opodatkowania na dany rok podatkowy musimy o tym zamiarze poinformować naczelnika urzędu właściwego według miejsca naszego zamieszkanie, nie później niż do dnia 20 stycznia roku podatkowego. Jeśli do tego terminu nie zgłosimy zmian organ podatkowy uzna, że w następnych latach również kontynuujemy tę formę rozliczenia. A zatem trzeba pamiętać, że formy rozliczenia nie można zmieniać w trakcie roku. Jeśli wybierzemy ryczałt, nie musimy prowadzić ewidencji przychodów. Wystarczy, że ich wysokość wynikać będzie z pisemnej umowy najmu. Nie musimy też ewidencjonować kosztów, gdyż przy tej formie opodatkowania ich się nie odlicza. UWAGA! Składnikiem przychodu osiąganego przez wynajmującego nie będą ponoszone przez najemcę wydatki związane z mieszkaniem np. czynsz, opłaty za wodę, energię elektryczną, gaz, opłaty za rozmowy telefoniczne przeprowadzane z aparatu zainstalowanego w wynajmowanym lokalu, jeżeli z umowy wynika, że to najemca ponosi te koszty. Ryczałt również obliczamy samodzielnie i wpłacamy co miesiąc ( lub co kwartał przy spełnieniu określonych warunków) do urzędu skarbowego w terminie do 20 dnia następnego miesiąca, a za grudzień w terminie złożenia zeznania. W trakcie roku nie musimy wypełniać żadnych deklaracji. Natomiast po zakończeniu roku podatkowego składamy zeznanie o wysokości uzyskanego przychodu i należnego ryczałtu w terminie do końca stycznia roku następnego ( PIT 28 ). Uzyskany przychód możemy pomniejszyć m.in. o zapłacone składki na własne ubezpieczenie społeczne, darowizny, wydatki rehabilitacyjne. Natomiast podatek pomniejszamy o zapłacone przez nas składki na ubezpieczenie zdrowotne ( nie więcej niż 7,75% podstawy wymiaru tej składki ), jeżeli nie odliczyliśmy jej od podatku dochodowego rozliczanego na zasadach ogólnych. UWAGA! Opodatkowanie dochodów z najmu ryczałtem nie stanowi przesłanki do wyłączenia nas ze skorzystania ze wspólnego rozliczenia razem z małżonkiem. 32

33 MAŁŻONKOWIE - RAZEM CZY OSOBNO Jeśli małżonkowie mają wspólność majątkową, opłaty czynszowe są ich wspólnym przychodem,wówczas każdy z małżonków powinien rozliczać je odrębnie, proporcjonalnie do prawa udziału w zysku. Mogą jednak zdecydować, że przychód ( dochód ) zostanie w całości rozliczony przez jednego z nich. W tym celu należy złożyć właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego pisemne oświadczenie i wskazać, który z małżonków będzie odprowadzał w całości podatek z tytułu uzyskanego całego dochodu (przychodu ) z najmu lub dzierżawy. UWAGA! Oświadczenie o opodatkowaniu całości przychodów ( dochodów ) przez jednego małżonka należy złożyć: jeśli opodatkowujemy ryczałtem uzyskiwane przychody z najmu - najpóźniej do dnia 20 stycznia roku podatkowego, a w przypadku rozpoczęcia osiągania przychodów z najmu lub dzierżawy składnika wspólnego majątku w trakcie roku podatkowego w terminie pierwszej wpłaty na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych; jeśli natomiast przychody te będziemy opodatkować według skali podatkowej - najpóźniej do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym został otrzymany pierwszy w roku podatkowym przychód z najmu lub dzierżawy składnika majątku wspólnego. Przykładowy wzór oświadczenia o opodatkowaniu całości przychodów ( dochodów ) przez jednego małżonka. 33

34 ... Częstochowa... / nazwisko i imię męża /... / adres zamieszkania / NIP: _ - _ / nazwisko i imię żony / N A C Z E L N I K Pierwszego Urzędu Skarbowego w Częstochowie... / adres zamieszkania / NIP: _ - _ / miejsce położenia przedmiotu najmu/dzierżawy/... / data uzyskania pierwszego przychodu z najmu/ Tel. kontaktowy... O Ś W I A D C Z E N I E Oświadczamy, że w... roku dochody uzyskiwane z tytułu najmu/dzierżawy rozliczane będą przez jednego z małżonków tj:... / nazwisko i imię / Jednocześnie oświadczamy, iż dochody uzyskane w... roku z tytułu najmu/dzierżawy rozliczane będą : - na zasadach ogólnych - w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych Pouczenie:... / podpisy małżonków/ - oświadczenie składają małżonkowie osiągający przychody z tytułu najmu,dzierżawy między którymi istnieje wspólność majątkowa 34

35 NAJEM OKAZJONALNY Treść umowy najmu okazjonalnego powinna spełniać warunki każdej innej umowy najmu. Specyfika umowy najmu okazjonalnego wiąże się z jej obligatoryjnymi elementami, które odróżniają ją od zwykłej umowy najmu i jednocześnie zabezpieczają właściciela nieruchomości w sytuacji spornej z nierzetelnym najemcą. Umowa o najem okazjonalny sporządzona powinna być zatem na piśmie pod rygorem nieważności, a dodatkowo musi zawierać: oświadczenie najemcy w formie aktu notarialnego o dobrowolnym poddaniu się egzekucji i zobowiązaniu do opróżnienia oraz wydania używanego lokalu w terminie wskazanym w żądaniu wynajmującego, oświadczenie najemcy zawierające wskazanie innego lokalu, w którym będzie mógł zamieszkać w przypadku wykonania egzekucji i opróżnienia lokalu, oświadczenie osoby posiadającej tytuł prawny do lokalu, w którym najemca miałby zamieszkać, o wyrażeniu zgody na jego zamieszkanie w nim( to oświadczenie na żądanie wynajmującego powinno być sporządzone z podpisem notarialnie poświadczonym). UWAGA! Umowę o najem okazjonalny należy zgłosić właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 14 dni od daty rozpoczęcia najmu. KIEDY PŁACIMY VAT OD NAJMU Zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług zwolnione z podatku są,,usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości na cele mieszkaniowe''. Tak więc, umowy najmu zawarte na realizacje celów mieszkaniowych zawsze będą korzystać ze zwolnienia, bez względu na wielkość otrzymanych przychodów z tego tytułu. Jeśli nie spełniamy tego warunku możemy skorzystać ze zwolnienia jeżeli nasze obroty nie przekraczają 150 tys. zł rocznie. Rozpoczynający wynajem w ciągu roku liczą ten limit w proporcji do okresu sprzedaży. Trzeba pamiętać, że nawet wtedy, gdy nie przekroczyliśmy jeszcze limitu, musimy prowadzić uproszczoną ewidencję sprzedaży. Broszura ma charakter informacyjny i nie stanowi wykładni prawa. 35

36 36