TOM IV STANOWISKA: BIEŃKOWICE 56 (ZRD 18) RACIBÓRZ 425 (ZRD 21) RACIBÓRZ 424 (ZRD 22)

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "TOM IV STANOWISKA: BIEŃKOWICE 56 (ZRD 18) RACIBÓRZ 425 (ZRD 21) RACIBÓRZ 424 (ZRD 22)"

Miłosz Włodarczyk
6 lat temu
Przeglądów:

1 Badania archeologiczne na terenie Zbiornika przeciwpowodziowego Racibórz Dolny na rzece Odrze, województwo śląskie (polder)

3 Badania archeologiczne na terenie Zbiornika przeciwpowodziowego Racibórz Dolny na rzece Odrze, województwo śląskie (polder) TOM IV STANOWISKA: BIEŃKOWICE 56 (ZRD 18) RACIBÓRZ 425 (ZRD 21) RACIBÓRZ 424 (ZRD 22) Redakcja serii Przemysław Bobrowski, Bogusław Gediga, Danuta Minta-Tworzowska, Jerzy Piekalski POZNAŃ-WROCŁAW 2015

4 BADANIA ARCHEOLOGICZNE NA TERENIE ZBIORNIKA PRZECIWPOWODZIOWEGO RACIBÓRZ DOLNY NA RZECE ODRZE, WOJEWÓDZTWO ŚLĄSKIE (POLDER) TOM IV STANOWISKA: BIEŃKOWICE 56 (ZRD 18) RACIBÓRZ 425 (ZRD 21) RACIBÓRZ 424 (ZRD 22) Redakcja serii: Przemysław Bobrowski, Bogusław Gediga, Danuta Minta-Tworzowska, Jerzy Piekalski Redakcja tomu: Przemysław Bobrowski Sekretarz tomu: Anna Klaudel, Marek Anioła skład komputerowy: Zofia Drossel-Jórdeczka Projekt okładki Maciej Jórdeczka ISBN: Copyright Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gliwicach Instytut Archeologii i Etnologii PAN Instytut Prahistorii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Instytut Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego

5 Spis treści Przemysław Bobrowski Wprowadzenie do tomu IV... ZRD 18 Podstawowe informacje o stanowisku... Lidia Kamyszek, Mirosław Masojć, Jerzy Piekalski, Leszek Żygadło Wstęp... Lidia Kamyszek, Mirosław Masojć, Leszek Żygadło I. Katalog obiektów... II. Ślady osadnictwa wczesnorolniczych społeczności kultury ceramiki wstęgowej rytej... III. Osada społeczności kultury ceramiki wstęgowej kłutej... IV. Osada kultury lendzielskiej. Charakterystyka obiektów nieruchomych... Tomasz J. Chmielewski V. Ceramika kultury lendzielskiej... VI. Ślad osadnicta z późnego neolitu i początku epoki brązu (ceramika naczyniowa) Jarosław Bronowicki, Mirosław Masojć VII. Neolityczne zabytki krzemienne i kamienne... Lidia Kamyszek, Aleksandra Pankiewicz VIII. Osadnictwo wczesnośredniowieczne... Tomasz Gralak IX. Okres późnośredniowieczny i nowożytny... Stanisław Madej X. Charakterystyka petrograficzna kamiennych elementów wczesnośredniowiecznych żaren rotacyjnych ze stanowiska nr 56 w Bieńkowicach... Agata Sady XI. Wyniki analizy odcisków na polepie z wielokulturowego stanowiska nr 56 w Bieńkowicach... Lidia Kamyszek, Leszek Żygadło PODSUMOWANIE ZRD 21 Podstawowe informacje o stanowisku... Lidia Kamyszek, Jerzy Piekalski, Leszek Żygadło Wstęp..., Lidia Kamyszek, Mirosław Masojć, Leszek Żygadło I. Katalog obiektów... II. Osada wczesnorolniczych społeczności kultury ceramiki wstęgowej rytej... Mirosław Masojć, Jarosław Bronowicki III. Wytwórczość krzemieniarska i kamieniarska społeczności kultury ceramiki wstęgowej rytej... IV. Ślad osadnictwa społeczności kultury lendzielskiej

6 V. Ślad osadnictwa społeczności z wczesnej epoki brązu... Tomasz Gralak VI. Ślady osadnictwa społeczności kultury przeworskiej oraz z późnego średniowiecza i czasów nowożytnych... ZRD 22 Podstawowe informacje o stanowisku... Lidia Kamyszek, Leszek Żygadło Wstęp... Lidia Kamyszek, Leszek Żygadło I. Katalog obiektów... Lidia Kamyszek, Aleksandra Pankiewicz II. Charakterystyka osadnictwa... Lidia Kamyszek, Aleksandra Pankiewicz, Leszek Żygadło Posumowanie

7 ZRD 18, BIEŃKOWICE stan. 56 AZP /138 VI. ŚLAD OSADNICTA Z PÓŹNEGO NEOLITU I POCZĄTKU EPOKI BRĄZU (CERAMIKA NACZYNIOWA) Świadectwem funkcjonowania na obszarze stanowisk społeczności z późnego neolitu i epoki brązu są: fragment naczynia oraz pucharek zdobione ornamentem sznura oraz toporki z obiektu B15 będące tematem osobnego opracowania. Pierwszy z nich odkryty został w południowej części wykopu w obiekcie A39 datowanym na wczesne średniowiecze (ryc. 1; 2: 2). Jest to niewielki fragment naczynia wykonanego z gliny z domieszką drobnoziarnistego piasku zdobiony podwójnymi, pionowymi odciskami sznura dwudzielnego. Taka forma zdobnictwa każe łączyć ten fragment ze społecznościami kultury Chłopice-Veselé (por. np. Łęczycki 1983) lub według innej terminologii z fazą proto- lub wczesnomierzanowicką kultury mierzanowickiej (por. Kadrow, Machnik 1997). Pucharek zdobiony ornamentem sznura został odkryty w północno-zachodniej części obiektu B23, datowanego na okres funkcjonowania kultury ceramiki wstęgowej kłutej i można przypuszczać, że został on pierwotnie złożony tu w całości (ryc. 1; 2:1). Pod względem cech typologicznych można go zaliczyć do pucharów esowatych typu PIVBc5 wg Włodarczaka (Włodarczak 2006). Miał on ok. 12,5 cm wysokości, średnica wylewu wynosiła 10,2 cm, a średnica 6 cm. Zdobiony jest on na szyjce dwoma strefami poczwórnych odcisków sznura dwudzielnego, pod którymi wystąpił rząd pionowych nacięć. Puchary esowate typu PIV są bardzo liczną grupą naczyń. Znane są m.in. w Małopolsce (np. Samborzec, grób 23, Złota, stan. 59, Śmiechowice, Prusinowice; Włodarczak 2006). Pucharki tego typu odkrywane są w zespołach fazy II w Małopolsce. Ich pojawienie się uznawane jest za efekt wpływów ze środowiska kultury amfor kulistych lub kultury złockiej (np. obecność rzędu odcisków poniżej pasm odcisków sznurowych; Włodarczak 2006). Literatura Kadrow S., Machnik J., 1997 Kultura mierzanowicka. Chronologia, taksonomia i rozwój przestrzenny, Kraków. Łęczycki S Zespół obiektów kultury Chłopice-Véselé z Kietrza, woj. Opole, stan. D, Sprawozdania Archeologiczne, t. 34, s Äneolithikum und Frühbronzezeit im Raum der Oberen Oder, Katowice. Włodarczak P Kultura ceramiki sznurowej na Wyżynie Małopolskiej, Kraków. 75

8 76

9 VI. Ślad osadnicta z późnego neolitu i początku epoki brązu (ceramika naczyniowa) Ryc. 2. Bieńkowice, gm. Krzyżanowice, stan 56 (ZRD 18). Ceramika. Ryc. 1. Bieńkowice, gm. Krzyżanowice, stan. 56 (ZRD 18). Plan wykopu (wyk. M. Furmanek). 77

Podobne dokumenty

Badania archeologiczne na terenie Zbiornika przeciwpowodziowego Racibórz Dolny na rzece Odrze, województwo śląskie (polder)

Badania archeologiczne na terenie Zbiornika przeciwpowodziowego Racibórz Dolny na rzece Odrze, województwo śląskie (polder) Badania archeologiczne na terenie Zbiornika przeciwpowodziowego Racibórz Dolny