MARIUSZ SZUBERT PRZEWODNIK DO TERENOWYCH ĆWICZEŃ REGIONALNYCH NA POJEZIERZU MAZURSKIM POBRZEŻU GDAŃSKIM ORAZ POBRZEŻU KOSZALIŃSKIM

Transkrypt

1 Aktualizacja: poniedziałek, 25 czerwca :07:13 str. 1 MARIUSZ SZUBERT PRZEWODNIK DO TERENOWYCH ĆWICZEŃ REGIONALNYCH NA POJEZIERZU MAZURSKIM POBRZEŻU GDAŃSKIM ORAZ POBRZEŻU KOSZALIŃSKIM PROWADZONYCH W INSTYTUCIE GEOGRAFII UNIWERSYTETU PEDAGOGICZNEGO W KRAKOWIE Student: Imię i nazwisko (wpisać czytelnie) KRAKÓW 2012

2 Aktualizacja: poniedziałek, 25 czerwca :07:13 str Informacje ogólne Zgodnie z postanowieniami podjętymi na spotkaniu organizacyjnym w dn br. terenowe ćwiczenia regionalne na Pomorzu w 2012 r. dla studentów III roku geografii studiów niestacjonarnych odbędą się w dniach (wtorek) (niedziela). Trasa ćwiczeń, licząca ok km, prowadzi przez: Wyżynę Śląsko- Krakowską Wyżynę Małopolską, Niziny Środkowopolskie, Pojezierza Południowobałtyckie, Pojezierza Wschodniobałtyckie oraz Pobrzeża Południowobałtyckie. Program ćwiczeń oparto na założeniu, iż są one syntezą wiedzy z zakresu geografii Polski. Celem ćwiczeń jest ukazanie georóżnorodności Polski w przekroju południkowym oraz georóżnorodności Pomorza i Pojezierzy w aspektach: geograficznym: wybranych elementów środowiska naturalnego, osadnictwa i jego rozwoju w nawiązaniu do historii Pomorza i regionów pojeziernych, aktualnych problemów społecznych i gospodarki regionów, ochrony przyrody: formy ochrony przyrody, zagrożeń środowiska przyrodniczego i podejmowanych działań na rzecz jego ochrony, zróżnicowania kulturowego regionów, walorów i atrakcji krajoznawczych regionów geograficznych (turystycznych) na trasie ćwiczeń oraz ich wykorzystania rozwoju turystyki, znaczenia turystyki w gospodarce Pomorza i pojezierzy. Celem ćwiczeń jest również doskonalenie umiejętności aplikacji posiadanej wiedzy w pracy terenowej oraz budowania syntez i ulepszanie form werbalnej charakterystyki terenu. Tab. 1 Zestawienie kilometrowe tras ćwiczeń wg dni 1 dzień 496 suma km 2 dzień dzień dzień dzień dzień

3 Aktualizacja: poniedziałek, 25 czerwca :07:13 str. 3 Pierwszy dzień. Tematem zajęć jest charakterystyka regionów na trasie Kraków - Rybitwy k. Pisza (tab. 2), trasie dojazdowej do regionu docelowego - Pojezierza Mazurskiego. W czasie przejazdu prowadzona będzie ogólna charakterystyka geograficzna regionów: Wyżyny Małopolskiej (Niecki Nidziańskiej, Wyżyny Kieleckiej), Nizin Środkowopolskich (Wzniesień Południowomazowieckich, Niziny Środkowomazowieckiej, Niziny Północnomazowieckiej), Pojezierzy Wschodniobałtyckich (Pojezierza Mazurskiego). Dłuższy postój (1,5-2 godz.) zaplanowano w Warszawie, na Starym Mieście. Autokar zatrzyma się na parkingu pod mostem Śląsko-Dąbrowskim, przy trasie W-Z, nieopodal Zamku Królewskiego. Na Placu Zamkowym, przy Kolumnie Zygmunta omówiony będzie temat Historia, Rozwój układu przestrzennego Warszawy i funkcje miasta na tle jego historii. Następnie przejdziemy z Placu Zamkowego fragmentem Traktu Królewskiego do Uniwersytetu i z powrotem, przez plac J. Piłsudskiego, Pl. Teatralny, ul. Senatorską, Pl. Zamkowy, ul. Świętojańską do Rynku Starego Miasta. Drugi dzień. Ćwiczenia prowadzone będą na na trasie: Pisz, Giżycko, Kętrzyn, Olsztyn, Stare Jabłonki) (tab. 3), na Pojezierzu Wschodniobałtyckim: Pojezierzu Mazurskim (Równinie Mazurskiej, w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich, Pojezierzu Mrągowskim i Pojezierzu Olsztyńskim). Główne tematy ćwiczeń to georóżnorodności Pojezierza Mazurskiego widoczna w: zróżnicowaniu rzeźby młodoglacjalnej, walorach i atrakcjach krajoznawczych Pojezierza Mazurskiego oraz ich wykorzystaniu w turystyce (na przykładzie Giżycka, Gierłoży i Świętej Lipki) oraz znaczenie turystyki w gospodarce regionu, rozwój osadnictwa na tle historii regionu (ze szczególnym uwzględnieniem Warmii i Mazur), problemy społeczne i gospodarcze (rolnictwo i przemysł, kwestia wsi popegeerowskich i sytuacja ich mieszkańców, bezrobocie, odpływ ludności, starzenie się społeczeństwa); obszary chronione na tle wartości przyrodniczej Pojezierza Mazurskiego. Trzeci dzień. Trasa ćwiczeń wiedzie ze Starych Jabłonek do Gdańska (tab. 4) przez: Pojezierze Wschodniobałtyckie (Pojezierze Mazurskie: Pojezierze Olsztyńskie), Pojezierza Południowobałtyckie (Pojezierze Iławskie) oraz Pobrzeża Południowobałtyckie (Pobrzeże Gdańskie: Żuławy Wiślane, Mierzeja Wiślana, Wysoczyzna Elbląska oraz Pobrzeże Kaszubskie). Tematami przewodnimi będą: rzeźba młodoglacjalna na przykładzie Pojezierza Mazurskiego i Iławskiego, georóżnorodność Pobrzeża Gdańskiego, rozwój delty Wisły, rolnicze wykorzystanie Żuław, gospodarka wodna na Żuławach osadnictwo na Żuławach Wiślanych ze szczególnym akcentem na migracje po II wojnie światowej, kwestia wsi popegeerowskich i problemy ich mieszkańców oraz walory i atrakcje krajoznawcze i ich wykorzystanie w turystyce.

4 Aktualizacja: poniedziałek, 25 czerwca :07:13 str. 4 Czwarty dzień. Zajęcia odbędą się na Pobrzeżach Południowobałtyckich: Pobrzeżu Gdańskim (Pobrzeżu Kaszubskim, Mierzei Helskiej), Pobrzeżu Koszalińskim (Wybrzeżu Słowińskim, Wysoczyźnie Żarnowieckiej, Pradolinie Redy i Łeby). Trasa ćwiczeń prowadzi z Gdańska do Rąbki k. Łeby (tab. 5) oraz z powrotem do Gdańska przez pradolinę Łeby-Redy. Główne tematy to: działalność rzeźbotwórcza morza - niskie i wysokie brzegi morskie, sposoby stabilizacji klifu, formy eoliczne na mierzei Łebskiej, rzeźba młodoglacjalna Pobrzeży, zagospodarowanie turystyczne Pobrzeża Kaszubskiego i Wybrzeża Słowińskiego, energetyka alternatywna jako jedna z form działalności gospodarczej na Pobrzeżu Gdańskim, rybołówstwo na Bałtyku, Słowińcy i Kaszubi oraz obszary prawnej ochrony przyrody: Nadmorski Park Krajobrazowy i Słowiński Park Narodowy. Piąty dzień. Terenem ćwiczeń będzie Pobrzeże Kaszubskie. Zajęcia odbędą się w aglomeracji trójmiejskiej (tab. 6). Główne tematy ćwiczeń to: układ przestrzenny aglomeracji, historia i funkcje Gdańska, Sopotu i Gdyni, układ przestrzenny i zespół zabytkowy Głównego Miasta w Gdańsku, gospodarka morska oraz zanieczyszczenie wód południowego Bałtyku. Szósty dzień. Trasa ćwiczeń prowadzi z Gdańska do Krakowa (tab. 7). Na trasie przejazdu, podobnie jak w pierwszym dniu ćwiczeń prowadzona będzie charakterystyka regionów na trasie przejazdu (tab 7): Pojezierzy Południowobałtyckich (Pojezierza Wschodniopomorskiego, Pojezierza Południowopomorskiego, Doliny Dolnej Wisły, Pojezierza Chełmińsko- Dobrzyńskiego, Pojezierza Wielkopolskiego), Nizin Środkowopolskich (Wzniesień Południowomazowieckich), Wyżyny Śląsko-Krakowskiej (Wyżyny Krakowsko- Częstochowskiej). Postój przewidziany jest w Toruniu (ok 1,5 godz., autokar zatrzyma się na parkingu przy Bulwarze Filadelfijskim pod Mostem im. J. Piłsudskiego). Tematem zajęć w Toruniu będzie układ urbanistyczny historycznego zespołu miejskiego na tle historii miasta, charakterystyka wybranych obiektów tego zespołu wpisanego na Listę Dziedzictwa UNESCO (Trasa: Bulwar Filadelfijski- Ducha Świętego-Rynek Starego Miasta-Plac Teatralny-Fosa-Staromiejska-Panny Marii-Fosa Staromiejska-Pod Krzywą Wieżą-Kopernika-Św. Jana-Żeglarska-Ciasna- Podmurna-Przedzamcze-Garbary-Ślusarska-Rynek Nowomiejski-Szeroka-Rynek Starego Miasta.

5 Aktualizacja: poniedziałek, 25 czerwca :07:13 str Realizacja programu ćwiczeń W czasie ćwiczeń każdy student wystąpi w roli przewodnika, który omówi wskazany odcinek trasy przejazdu, lub temat w punkcie postojowym w formie wystąpienia, (ale nie referatu!). Wystąpienia muszą być oparte na stosowanej w krajoznawstwie metodyce słownej oraz metodyce prowadzenia wycieczek przez pilotów i przewodników wycieczek 1. Podstawową poprawności wystąpienia, a zarazem jego pozytywnej oceny jest powiązanie przekazywanych treści z obserwacjami terenowymi. Wskazanym jest, aby wystąpienie ilustrowane było mapą, planem miasta, przekrojami geologicznymi, schematami, posterami, wykresami, diagramami itp. Struktura wystąpienia powinna być oparta na poniższym schemacie 2. Ryc. 1. Struktura wystąpienia - przekazu słownego wg Kruczek i in., (2007) Właściwe przygotowanie się do zajęć terenowych obejmuje: zgromadzenie literatury oraz map, analiza trasy przejazdu na podstawie mapy (lub planu miasta), przygotowanie planu wystąpienia, opracowanie tematu (w tym przygotowanie materiału ilustracyjnego). Wskazane jest przedyskutowanie z prowadzącymi zajęcia terenowe (w czasie konsultacji) zakres treści i formę wystąpienia. W czasie konsultacji należy przedstawić plan wystąpienia, trzeba również mieć niezbędne w czasie wystąpienia mapy (turystyczne wielkoskalowe, samochodowo-krajoznawcze 1: ) lub plany miast. 1 Kruczek Z., Kruczek A., Nowacki M., 2007, Krajoznawstwo Zarys teorii i metodyki, Proksenia, Kraków, 249 s. 2 op. cit.

6 Aktualizacja: poniedziałek, 25 czerwca :07:13 str. 6 Podczas wystąpienia należy przestrzegać następujących zasad 3 : na początku krótki opis odcinka trasy przejazdu lub omawiamy położenie punktu postojowego wykorzystując przy tym mapę. Komentarz rozpocząć od ogólnej charakterystyki regionu (prowincji lub podprowincji w przypadku charakterystyki trasy przejazdu oraz mezo- lub makroregionu w punkcie postojowym). charakteryzując trasę przejazdu przekazywane informacje należy wiązać z tym, co widać za szybami autokaru. Ma to być krajoznawcza charakterystyka trasy przejazdu. Charakterystykę fizyczno-geograficzną regionu należy umiejętnie powiązać z jego zagospodarowaniem (sieć osadnicza, rolnictwo, przemysł) oraz aktualnymi problemami społecznogospodarczymi (np. bezrobocie, nowe inwestycje przemysłowe, drogowe, problemy wsi popegeerowskich). Cenne będą porównania omawianych faktów z podobnymi wcześniej zaobserwowanymi w innych regionach. należy starannie wybrać miejscowości, które będą charakteryzowane na trasie przejazdu. Koncentrujemy się na funkcjach miejscowości) oraz podajemy podstawowe fakty z ich historii, przede wszystkim te, które związane z rozwojem funkcji tych miejscowości lub historią regionu. Jeśli przejeżdżamy przez miejscowość omawiamy jej fizjonomię (układ przestrzenny, styl zabudowy). Charakterystykę obiektów zabytkowych ograniczamy do niezbędnego minimum. uwzględniamy etnografię regionu. w przypadku tras miejskich omawiamy: podstawowe fakty historyczne (można przedstawić je na posterze), układ przestrzenny miasta (z wykorzystaniem planu), wybrane obiekty. w punktach postojowych omawiane będą tematy głównie z geomorfologii, hydrologii, ochrony środowiska i gospodarki morskiej. Uzupełnieniem wystąpień powinny być ilustracje (wykresy, diagramy, schematy, blokdiagramy, profile i przekroje geologiczne). wiadomości podawane są wg zasady od ogółu do szczegółu, eksponowane są sprawy istotne, pomijane są detale, które mogą przesłonić istotę wystąpienia. W komentarzach uwzględnia się analogie oraz porównania określonych obiektów lub zjawisk do podobnych, wcześniej zaobserwowanych. 3 op.cit. s

7 Aktualizacja: poniedziałek, 25 czerwca :07:13 str Organizacja ćwiczeń Wyjazd na zajęcia 4 września br. (wtorek) o godz Zbiórka na parkingu przed budynkiem głównym Uniwersytetu (ul. Podchorążych 2). Nie oczekujemy na spóźnialskich! Zakończenie ćwiczeń 9 września (niedziela) ok. godz. 18 w Krakowie, na parkingu przed budynkiem głównym Uniwersytetu Pedagogicznego (ul. Podchorążych 2). Wszyscy uczestnicy ćwiczeń rozpoczynają i kończą zajęcia w wyżej wymienionych miejscach Zaliczenie ćwiczeń: Podstawą zaliczenia ćwiczeń jest: aktywny udział w całych ćwiczeniach, posiadanie i korzystanie z map i planów miast, posiadanie i znajomość dokumentacji ćwiczeń, pozytywna ocena wystąpienia, zaliczenie zadania kontrolnego - w przypadku negatywnej oceny wystąpienia lub biernego udziału w zajęciach, przestrzeganie regulaminu ćwiczeń terenowych. Aktywny udział w ćwiczeniach oznacza nie tylko przedstawienie przydzielonego tematu, lecz również korzystanie z map zarówno w terenie jak i w autokarze - w czasie jazdy (śledzenie trasy przejazdu), prowadzenie notatek, udział w dyskusji, robienie notatek. Posiadanie map samochodowych w skali nie mniejszej od 1: (atlas samochodowy) jest obowiązkowe dla każdego uczestnika ćwiczeń. Ponadto wskazane jest zabranie map turystycznych (np. Pojezierze Kaszubskie, Żuławy Wiślane, Pobrzeże Bałtyk u, Nadmorski Park Krajobrazowy, Mierzeja Helska, Zalew Wiślany) oraz planów miast (np. Warszawy, Torunia, Gdańska Sopotu i Gdyni (Trójmiasto), Elbląga). Każdy student obowiązkowo zapoznaje się z Przewodnikiem do ćwiczeń terenowych, który po wydrukowaniu w całości i spięciu kartek (skoroszyt, bindowanie) zabiera na ćwiczenia. Wystąpienia - prezentacje przydzielonych tematów będą prowadzone na bieżąco wg następujących kryteriów: zakres i poprawność merytoryczna treści, sposób (metodyka) prezentacji, powiązanie obserwacji terenowych z komentarzem słownym. W przypadku negatywnej oceny wystąpienia lub stwierdzenia biernej postawy studenta w czasie zajęć zaliczenie ćwiczeń nastąpi na podstawie pozytywnej oceny sprawdzianu wiadomości z ćwiczeń terenowych, którego termin, formę i zakres ustali prowadzący zajęcia. Sprawdzian odbędzie się przed 1.XI.2012 r. W przypadku negatywnej oceny sprawdzianu student skierowany będzie do powtórnego odbycia ćwiczeń i ich zaliczenia w maju 2013 r. Każdy uczestnik ćwiczeń zobowiązany jest to przestrzegania Regulaminu ćwiczeń terenowych organizowanych w Instytucie Geografii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie (zał. 4.3.).

8 Aktualizacja: poniedziałek, 25 czerwca :07:13 str. 8 Studenci naruszający ustalenia zawarte w Regulaminie będą usunięci z ćwiczeń terenowych, co jest równoznaczne z ich niezaliczeniem. W tym przypadku zaliczenie ćwiczeń może nastąpić tylko po powtórnym w nich udziale i spełnieniu warunków zaliczenia Koszty udziału w ćwiczeniach pokrywane przez studentów: koszty przejazdu koszty noclegów rejs statkiem przez wewnętrzny port gdański wstępy do muzeów i parków narodowych Koszty przejazdu Wpłata po 257,00 zł wyłącznie do starościny roku p. Anny Prochwicz do 4.07.br. Wpłata pieniędzy na konto UP dokonana będzie przez starościnę w kasie Uczelni zgodnie z przyjętą w UP procedurą. Koszty noclegów łącznie: 220 zł Koszt pierwszego noclegu: 30 zł Energetyk Ośrodek Wczasowo-Rekreacyjny Rybitwy Pisz tel ; ; Koszt drugiego noclegu: 40 zł Ośrodek Wypoczynkowy Elemis" ul. Turystyczna Stare Jabłonki tel ; Koszty następnych trzech noclegów: 150 zł Ośrodek Wypoczynkowy Bałtyk" ul. Promienista Gdańsk tel ;

9 Aktualizacja: poniedziałek, 25 czerwca :07:13 str. 9 Inne koszty: Cena biletu na rejs statkiem przez Port Gdański (Gdańsk-Westerplatte): 20 zł Bilety wstępu do muzeów i parków narodowych: - Wilczy Szaniec w Gierłoży: 10 zł - Frombork Muzeum M. Kopernika (Dzwonnica Radziejowskiego): 3 zł - Frombork katedra: 3 zł (ulga tylko dla studentów studiów stacjonarnych) - Słowiński Park Narodowy: 3 zł - Przejazd wózkami elektrycznymi z Rąbki do muzeum-wyrzutni lub wydm (ok. 6 km): zł. Info: Podane ceny biletów określone są wg taryfy ulgowej dla studentów (niezbędna jest legitymacja studencka) Pozostałe informacje istotne dla toku zajęć: Żegluga Gdańska tel Rejs Gdańsk-Port-Westerplatte: , z Gdańska co godzinę, czas rejsu 40 minut. Rejs Westerplatte-Port-Gdańsk: , odjazdy z Westerplatte co godzinę, czas rejsu 40 minut. Święta Lipka Prezentacje organów od i do co godzinę tel , Wzgórze Katedralne we Fromborku: Muzeum Mikołaja Kopernika tel Dzwonnica Radziejowskiego czynna , (kasa czynna do ). Katedra: tel Katedra otwarta dla zwiedzających od pn.-sob , Koncerty organowe (demonstracja organów): na zamówienie (ok. 70 zł). Bilety wstępu do katedry nabywamy w kasie w pobliżu katedry

10 Aktualizacja: poniedziałek, 25 czerwca :07:13 str. 10 Żegluga - Kanał Ostródzko-Elbląski tel Prom Świbno-Mikoszewo promowa swibno mikoszewo/ tel Przeprawa promowa na Wiśle między Świbnem a Mikoszewem czynna jest każdego roku od połowy kwietnia do końca października. Godziny kursowania promu (codziennie): 5.20 do co 30 min., a w przypadku dużego natężenia ruchu w sposób ciągły. Nośność promu 90 ton i 100 osób. Opłata za przewóz autokaru wynosi 150 zł Końcowe uwagi organizacyjne 1. Proszę o punktualne przybycie na miejsce zbiórki przed odjazdem na ćwiczenia. Nie będziemy oczekiwać na spóźnialskich. Autokar będzie podstawiony na parkingu przed budynkiem głównym UP (od strony północnej) kwadrans przed odjazdem. 2. Proszę zabezpieczyć prowiant na kolację w pierwszym dniu i śniadanie w drugim dniu. Do Rybitw przyjedziemy dość późno i nie będzie możliwości zrobienia zakupów w miejscowym sklepie (którego tam prawie nie ma). Pod drodze też takiej sposobności raczej nie ma. Proszę nie liczyć na zrobienie zakupów spożywczych w obrębie warszawskiej Starówki (nie będzie na to czasu). 3. Proszę śledzić prognozę pogody. W przypadku przewidywanego ochłodzenia wskazane jest zabranie śpiworów. Nocujemy w ośrodkach, również w domkach campingowych, w których nie ma ogrzewania. 4. Każdy student musi posiadać następujące dokumenty: Dowód Osobisty, ważną Legitymację Studencką, ważny dokument uprawniający do bezpłatnych świadczeń medycznych w ramach ubezpieczenia zdrowotnego (NFZ lub inny ubezpieczyciel) oraz ważne ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków. 5. Raz jeszcze przypominamy o konieczności wydrukowania w całości Przewodnika do ćwiczeń terenowych, spięciu kartek (w skoroszycie lub bindownicy) i zabraniu go na zajęcia. Przewodnik proszę podpisać na pierwszej stronie, we wskazanym miejscu. 6. Podczas zajęć należy bezwzględnie przestrzegać podanych godzin odjazdu autokaru z parkingów. Spóźnienia nie będą tolerowane. W przypadku naruszenia harmonogramu zajęć dojazd do grupy lub miejsca noclegu we własnym zakresie i na własny koszt. 6. Konsultacje dr M. Szubert: poniedziałek, ; wtorek ; niedziela, 15 lipca

11 Aktualizacja: poniedziałek, 25 czerwca :07:13 str Załączniki 4.1. Lista studentów L.p. Nazwisko i imię Wystąpienie w dniu Bagieńska Justyna X 2 Borczak Bartłomiej X 3 Chajec Adrian X 4 Czaniecka Kamila X 5 Czerwiński Sebastian X 6 Dyna Mateusz X 7 Dziewoński Jakub X 8 Gawlik Tomasz X 9 Górny Jędrzej X 10 Gruszka Iwona X 11 Jasińska Magdalena X 12 Kaczmarczyk Monika X 13 Kiełbasa Karolina X 14 Klamerus Adrian X 15 Kościółek Marta X 16 Kozioł Adrian X 17 Krzystanek Anna X 18 Leśniak Paulina X 19 Madej Łukasz X 20 Mąka Mariola X 21 Mirek Daniel X 22 Moch Patryk X 23 Olszak Kinga X 24 Paszyńska Katarzyna X 25 Pietryga Agata X 26 Piocha Anna X 27 Popardowska Katarzyna X 28 Prochwicz Anna X 29 Rogóż Agnieszka X 30 Romańska Katarzyna X 31 Traczyk Dorota x 32 Traczyk Julia x 33 Warda Agata X 34 Wójtowiec Natalia X

12 Aktualizacja: poniedziałek, 25 czerwca :07:13 str Trasa przejazdu w każdym dniu ćwiczeń i tematy prezentacji Tab. 2. Pierwszy dzień (wtorek) L.p. Miejscowość-węzeł mapa-km suma-km 1 Kraków 0 orientacyjny czas przejazdu* Szczególnie ważne... Wyjazd 7 30 Rozpoczęcie ćwiczeń terenowych Strefa podmiejska Krakowa. 2 Słomniki Rolnictwo na Wyżynie 3 Miechów Miechowskiej. 4 Jędrzejów Pocysterski zespół kościelnoklasztorny, Muzeum Zegarów. 5 Chęciny Eksploatacja surowców skalnych. 6 Kielce-obwodnica Funkcje Kielc. 7 Skarżysko Staropolski Okręg Przemysłowy Centralny Okręg Przemysłowy Walory i atrakcje turystyczne Wyżyny Kieleckiej 8 Szydłowiec Radom Rzeźba staroglacjalna na Nizinach 10 Białobrzegi Środkowopolskich. Osadnictwo i rolnictwo. 11 Grójec Sadownictwo na Równinie Łowicko- Błońskiej 12 Warszawa Południowa i północna strefa podmiejska Warszawy. Historia i funkcje miasta. Zabytkowy zespół urbanistyczny Starego Miasta. Przerwa obiadowa 40 min. 13 Legionowo Aglomeracja Warszawska 14 Serock Mazowiecki węzeł hydrograficzny 15 Pułtusk Rzeźba staroglacjalna Nizin 16 Różan Środkowopolskich. Osadnictwo i rolnictwo w regionach. 17 Ostrołęka Kurpiowska kraina etnograficzna Łomża Kolno Rzeźba staroglacjalna Nizin Środkowopolskich i Wysoczyzny Podlasko- Białoruskiej. Obszary leśnie Niziny Północnomazowieckiej i Niziny Północnopodlaskiej. Osadnictwo i rolnictwo w regionach. 20 Pisz Puszcza Piska. 21 Rybitwy Przyjazd ok Zakończenie zajęć *) Planowany czas przejazdu podany w minutach Nocleg: Energetyk Ośrodek Wczasowo-Rekreacyjny Rybitwy Pisz tel ; ; Punkt postojowy: 1. Warszawa: Przejazd przez miasto: Al. Krakowska-Grójecka-Plac Zawiszy-Al. Jerozolimskie-Wybrzeże Gdańskie (parking pod mostem Śląsko-Dąbrowskim)- Wybrzeże Gdańskie (Wisłostrada)-most Grota-Roweckiego-Toruńska (Trasa Armii Krajowej)-Piłsudskiego. 2. Na Placu Zamkowym: Historia i funkcje miasta.

13 Aktualizacja: poniedziałek, 25 czerwca :07:13 str Przejście fragmentu Drogi Królewskiej i powrót do Rynku Starego Miasta: Plac Zamkowy: 19. Zamek Królewski 20. Pałac Pod Blachą 21. Kolumna Zygmunta ul. Krakowskie Przedmieście: 48. Kościół św. Anny 49. Dawny Odwach 50. Dawna Resursa Obywatelska 51. Pomnik Adama Mickiewicza 52. Zespół Klasztorny Karmelitów Bosych z kościołem Wniebowzięcia NMP i św. Józefa 53. Pałac Namiestnikowski (Radziwiłłów) - siedziba Prezydenta RP 54. Pomnik Księcia Józefa Poniatowskiego 55. Pałac Potockich (Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego) 56 Hotel Europejski 57. Hotel Bristol 58. Pomnik Bolesława Prusa 59. Kościół Wizytek 60. Pałac Czapskich-Krasińskich (Akademia Sztuk Pieknych) Uniwersytet Warszawski: 61. Pałac Kazimierzowski (Rektorat) 62. Pałac Tyszkiewiczów Potockich (Wydział Geografii i Studiów Regionalnych) 63 Pałac Czetwertyńskich 64. Kościół św. Krzyża 65. Pałac Staszica (siedziba PAN) 66. Pomnik Mikołaja Kopernika Pl. Marszałka Piłsudskiego: 38. Grób Nieznanego Żołnierza (na miejscu Pałacu Saskiego) Pl. Teatralny: 37. Teatr Narodowy ul. Senatorska i Miodowa: 36. Pałac Prymasowski 23. Pałac Biskupów Krakowskich 24. Pałac Branickich 25. Pałac Szaniawskich 26. Pałac Morsztynów ul. Kapitulna-Piekarska-Zapiecek: 30. Zespół klasztorny Kapucynów z kościołem Przemienienia Pańskiego 27. Pałac Chodkiewiczów ul. Świętojańska: 8. Kościół MB Łaskawej (Jezuitów) 9. Kościół św. Jana Chrzciciela (Katedra Archidiecezjalna) Rynek Starego Miasta: Strona Dekerta (północna): 1. Kamienica Pod Murzynkiem" 2. Kamienica Baryczków Strona Barsa (wschodnia): 3. Kamienica Pod Fortuną" 4. Kamienica Orleamusów, Strona Zakrzewskiego (południowa): 5. Kamienica Pod Bazyliszkiem" Strona Kołłątaja (zachodnia): 6. Kamienica Pod Krokodylem" 7. Kamienica Fukierowska

14 Aktualizacja: poniedziałek, 25 czerwca :07:13 str. 14 Ryc. 2. Plan ćwiczeniowej trasy miejskiej w Warszawie wg. Kwiatek J., Lijewski T., 1998, Leksykon Miast Polskich, Muza S.A., Warszawa: 1103 ss.

15 Aktualizacja: poniedziałek, 25 czerwca :07:13 str. 15 Tematy wystąpień (zespół I) 1. Przejazd na trasie: Kraków-Jędrzejów-Chęciny-Kielce-Radom-Warszawa charakterystyka geograficzno-krajoznawcza subregionów fizyczno-geograficznych Niecki Nidziańskiej Wyżyny Kieleckiej i Niziny Południowomazowieckiej oraz wybranych miejscowości i obiektów fizjograficznychna trasie przejazdu; strefa podmiejska Warszawy. Współczesne funkcje Warszawy. Ćwiczenia metodyczne - dr Mariusz Szubert. 2. Przejazd na trasie: Warszawa-Pułtusk-Ostrołeka-Łomża-Pisz-Rybitwy charakterystyka geograficzno-krajoznawcza subregionów fizyczno-geograficzne Niziny Północnomazowieckiej oraz wybranych miejscowości i obiektów fizjograficznych na trasie przejazdu; strefa podmiejska Warszawy. Kurpie -charakterystyka regionu etnograficznego. Natalia Wójtowiec Podsumowanie: georóżnorodność obszarów wyżynnych i nizinnych Polski, aglomeracja warszawska; Warszawa funkcje miasta, cechy strefy podmiejskiej; porównanie stref podmiejskich Warszawy i Krakowa, walory krajoznawczo-wypoczynkowe na tle dziedzictwa Wyżyny Malopolskiej, Nizin Środkowopolskich i Podlasko-Białoruskich.

16 Aktualizacja: poniedziałek, 25 czerwca :07:13 str. 16 Tab. 3. Drugi dzień (środa) L.p. Miejscowość-węzeł mapa-km suma-km 1 Rybitwy 0 orientacyjny czas przejazdu* 2 Pisz Orzysz Okartowo Tartak Orzysz Giżycko Gierłoż Ketrzyn Święta Lipka Reszel Biskupiec Barczewo Olsztyn Stare Jabłonki *) Planowany czas przejazdu podany w minutach Wyjazd 8 00 Rozpoczęcie zajęć Szczególnie ważne... Rzeźba młodoglacjalna Pojezierza Mazurskiego. Problemy gospodarczo-społeczne obszarów popegeerowskich. Ośrodek turystyczny: Twierdza Boyen, most obrotowy. Przerwa obiadowa 1 godz. Atrakcje turystyczne Krainy Wielkich Jezior Mazurskich: Wilczy Szaniec Atrakcje turystyczne Krainy Wielkich Jezior Mazurskich: Sanktuarium Maryjne Rozwój osadnictwa na Warmii i Mazurach. Krainy historyczno-geograficzne Warmia i Mazury. Przyjazd ok.19 Zakończenie zajęć. Nocleg: Ośrodek Wypoczynkowy Elemis" ul. Turystyczna Stare Jabłonki tel ; Punkty postojowe: 1. Okartowo Tartak: Rzeźba młodoglacjalna na przykładzie Pojezierza Mazurskiego. Georóżnorodność obszarów młodoglacjalnych. Problemy gospodarcze i społeczne obszarów popegeerowskich na przykładzie województwa Warmińsko- Mazurskiego 2. Giżycko: Walory i atrakcje turystyczne Krainy Wielkich Jezior Mazurskich: mazurskie ośrodki turystyczne na przykładzie Giżycka. 3. Gierłoż: Atrakcje turystyczne Krainy Wielkich Jezior Mazurskich. Historia regionu zapisana w krajobrazie kulturowym na przykładzie dawnej polowej kwatery wojennej Hitlera w Gierłoży. 4. Święta Lipka: Atrakcje turystyczne Krainy Wielkich Jezior Mazurskich na przykładzie ośrodka pielgrzymkowego w Świętej Lipce. Krainy Historyczno-Geograficzne Warmia i Mazury. Osadnictwo na Warmii i Mazurach.

17 Aktualizacja: poniedziałek, 25 czerwca :07:13 str. 17 Ryc. 3. Centrum Giżycka na podstawie opracowania Centrum Promocji i Informacji Turystycznej w Giżycku. ul. Nadbrzeżna, Kanał Łuczański, most obrotowy (1), zamek pokrzyżacki (2), port jachtowy (3) nad jez. Niegocin, twierdza Boyen (4)

18 Aktualizacja: poniedziałek, 25 czerwca :07:13 str. 18 Ryc. 5. Trasa turystyczna na terenie dawnej Polowej kwatery wojennej A. Hitlera w Gierłoży wg. Pucio Cz., Rużewicz W., Wilczy Szaniec, Twierdza Boyen i okolice oraz inne kwatery Hitlera w Europie, Kętrzyn: 88 ss SS-Leibstandarte (Gwardia Przyboczna Hitlera) obecnie hotel i restauracja, 2. RSD - Słuzba Bezpieczeństwa III Rzeszy, 3, Barak Narad - miejsce zamachu w dn r., 4. Służba Bezpieczeństwa III Rzeszy, 5. Adjutantury Hitlera, 6. Bunkier gościnny (przebudź. w 1944 r.), 7. Stenografowie i stenotypiści, 8. Poczta, służba bezpieczeństwa i kasyno, 9. Goście, lekarze, fryzjerzy, 9a. Oczyszczalnia ścieków, 10. Magazyn żywności, 11. Bunkier ogólnego użytku (m. Bormana), 12. Schron p. lotniczy, 13. Bunkier Hitlera (przebudowany w 1944 r.), 13ab. Kasyno I i nowa herbaciarnia, 13c. Stara herbaciarnia (nie istnieje) Basen p. pożarowy, 15, Dom Góringa, 16. Bunkier Góringa (zbud. w 1944 r.), 17. Jodl - szef Wermahtfurungsstab, 18. Kasyno II, 19. Schron feldmarszałka Keitla, 20. Personalne adiutantury Hitlera, adiutanci Wermahtu, 20a. Kino, 21. Bunkier łączności specjalnej (dalekopisy), 22. Garaże, 22a. Kwatery kierowców, 23. Szef prasy dr Otto Dietrich, 24. Naczelne Dowództwo Wojsk Lotniczych, 25. Naczelne Dowództwo Marynarki Wojennej, 26. Bunkier ogólnego użytku (1944), 27. FBB Fuherbegleitbatalion, 28. Architekci: Speer, Todt i goście, 29. Minister Spraw Zagranicznych Ribbentrop.

19 Aktualizacja: poniedziałek, 25 czerwca :07:13 str. 19 Tematy wystąpień (zespół II) 1. Przejazd na trasie: Rybitwy-Orzysz-Giżycko-Kętrzyn charakterystyka geograficzno-krajoznawcza subregionów fizycznogeograficznych Pojezierza Mazurskiego oraz wybranych miejscowości i obiektów fizjograficznych na trasie przejazdu. Justyna Bagieńska rzeźba młodoglacjalna na Pojezierzu Wschodniobałtyckim na przykładzie Pojezierza Mazurskiego. Julia Traczyk wybrane atrakcje turystyczne Pojezierza Mazurskiego: Wilczy Szaniec i Święta Lipka. Turystyka sentymentalna na terenie dawnych Prus Wschodnich. Agata Warda problemy społeczne i gospodarcze obszarów popegeerowskich na przykładzie woj. warmińskomazurskiego. Patryk Moch, 2. Przejazd na trasie: Kętrzyn-Bartoszyce-Olsztyn-Stare Jabłonki charakterystyka geograficzno-krajoznawcza subregionów fizycznogeograficznych Pojezierza Mazurskiego oraz wybranych miejscowości i obiektów fizjograficznych na trasie przejazdu. Iwona Gruszka rozwój osadnictwa na Mazurach i Warmii. Charakterystyka porównawcza regionów historycznogeograficznych. Anna Prochwicz ocena wykorzystania warunków naturalnych Pojezierza Wschodniobałtyckiego dla turystyki. Znaczenie turystyki w gospodarce na Pojezierzu Mazurskim. Sebastian Czerwiński Podsumowanie: georóżnorodność obszarów młodoglacjalnych na przykładzie Pojezierza Mazurskiego, walory i atrakcje turystyczne Pojezierza Mazurskiego oraz ich wpływ na kreowanie różnych form turystyki w regionie, dziedzictwo Warmii i Mazur na tle ich historii, gospodarka Pojezierza Mazurskiego ze szczególnym uwzględnieniem turystyki, obszary o wybitnej wartości przyrodniczej oraz ich ochrona.

20 Aktualizacja: poniedziałek, 25 czerwca :07:13 str. 20 Ryc. 6. Terytoria zajmowane przez plemiona pruskie na początku XIII w. na podstawie: Zaniewski Piotr, Szlakami zamków krzyżackich, przewodnik turystyczny, SiT Muza SA, Warszawa, 363 s.

21 Aktualizacja: poniedziałek, 25 czerwca :07:13 str. 21 Ryc. 7. Terytoria zajmowane przez zakon krzyżacki pod koniec XIII w. na podstawie: Zaniewski Piotr, Szlakami zamków krzyżackich, przewodnik turystyczny, SiT Muza SA, Warszawa, 363 s.

22 Aktualizacja: poniedziałek, 25 czerwca :07:13 str. 22 Ryc. 8. Terytoria zajmowane przez państwo zakonu krzyżackiego na pocz. XV w. na podstawie: Zaniewski Piotr, Szlakami zamków krzyżackich, przewodnik turystyczny, SiT Muza SA, Warszawa, 363 s.

23 Aktualizacja: poniedziałek, 25 czerwca :07:13 str. 23 Ryc. 9. Terytoria zajmowane przez Prusy Książęce po 1525 r. na podstawie: Zaniewski Piotr, Szlakami zamków krzyżackich, przewodnik turystyczny, SiT Muza SA, Warszawa, 363 s.

24 Aktualizacja: poniedziałek, 25 czerwca :07:13 str. 24 Ryc. 10. Zamki krzyżackie na obszarze dawnego Państwa Zakonu Krzyżackiego. na podstawie: Zaniewski Piotr, Szlakami zamków krzyżackich, przewodnik turystyczny, SiT Muza SA, Warszawa, 363 s.

25 Aktualizacja: poniedziałek, 25 czerwca :07:13 str. 25 Tab. 4 Trzeci dzień (czwartek) L.p. Miejscowość-węzeł mapa-km suma-km 1 Stare Jabłonki 0 orientacyjny czas przejazdu* 2 Ostróda Małdyty Pasłęk Jelonki Pasłęk Szczególnie ważne... Rozpoczęcie zajęć Wyjazd 8 30 Rzeźba młodoglacjalna na przykładzie Pojezierza Iławskiego Atrakcje turystyczne na Żuławach Wiślanych. Pochylnia na Kanale Elbląskim 7 Elbląg Współczesne funkcje miasta. 8 Frombork Rzeźba młodoglacjalna na Pobrzeżu Gdańskim na przykładzie Wysoczyzny Elbląskiej i Równiny Warmińskiej. Ośrodek turystyczny na przykładzie Fromborka. Wzgórze Katedralne 9 Pogrodzie Bursztyn - zasoby i ich eksploatacja. 10 Tolkmicko Ukształtowanie północnych stoków Wysoczyzny Elbląskiej. 11 Elbląg Historia i funkcje miasta. Staromiejski zespół urbanistyczny. Przerwa obiadowa, 1 godz. 12 Raczki Elbląskie Żuławy Elbląskie, jez. Drużno 13 Malbork Współczesne funkcje Malborka Ekspansja krzyżacka na Pomorze i Prusy. Organizacja państwa krzyżackiego. Atrakcje turystyczne na Żuławach Wiślanych. Zamek krzyżacki 14 Nowy Dwór Gdański Rolnictwo i przemysł na Żuławach. 15 Rybina Gospodarka wodna i urządzenia melioracyjne na Żuławach. Przepompownia Chłodniewo" 16 Stegna Turystyka i wypoczynek na Mierzei Wiślanej 17 Mikoszewo Paleogeograficzny rozwój delty Wisły. Rozwój i regulacja sieci rzecznej. 18 Żuławki Osadnictwo na Żuławach Wiślanych. Zabytki budownictwa olęderskiego 19 Dworek Kiezmark Przeprawa mostowa na Wiśle 21 Błotnik Groble i śluzy na Martwej Wiśle 22 Gdańsk Sobieszewo Przyjazd ok. 20. Zakończenie zajęć. *) w minutach Noclegi w dniach: r. Ośrodek Wypoczynkowy Bałtyk" ul. Promienista Gdańsk tel ; W pobliżu miejsca noclegowego znajdują się: sklepy spożywcze (niektóre czynne nawet do 22), restauracje (czynne do 21 lub 22), bankomat, piekarnia (czynna od 5 30 ), przystanek komunikacji miejskiej(autobusy do centrum Gdańska 112, 186).

26 Aktualizacja: poniedziałek, 25 czerwca :07:13 str. 26 Punkty postojowe: 1. Jelonki: Kanał Elbląski, znaczeni dla regionu dawniej i dziś, charakterystyka techniczna. 2. Frombork: Frombork historia i funkcje miasta. Wzgórze Katedralne. Krainy historyczne Warmia i Mazury, w przeszłości i obecnie. 3. Elbląg. Historia i funkcje miasta. Czy przekop mierzei Wiślanej w Skowronkach jest szansą na ekonomiczny rozwój miasta? 4. Malbork. Zakon krzyżacki ekspansja na Pomorze i Prusy, organizacja państwa krzyżackiego w Prusach. Zamek w Malborku. 5. Rybina. Obszary depresyjne. Gospodarka wodna i urządzenia melioracyjne na Żuławach. 6. Mikoszewo. Paleogeograficzny rozwój delty Wisły. Sieć rzeczna na Żuławach Wiślanych, jej rozwój i regulacja. 7. Żuławki. Wieś żuławska. Osadnictwo na Żuławach. Budownictwo olęderskie (XVIII w.).

27 Aktualizacja: poniedziałek, 25 czerwca :07:13 str. 27 Ryc. 11. Centrum Elbląga. wg. Kwiatek J., Lijewski T., 1998, Leksykon Miast Polskich, Muza S.A., Warszawa: 1103 ss. 1. Kościół św. Mikołaja, 2. Kościół Mariacki (obecnie Galeria EL), 3. Kościół św. Ducha (obecnie biblioteka), 4. Brama Targowa, 5. Dawny Klasztor Brygidek (obecnie muzeum), 6. Zabytkowe kamienice.

28 Aktualizacja: poniedziałek, 25 czerwca :07:13 str. 28 Tematy wystąpień: 1. Przejazd na trasie: Ostróda-Jelonki-Pasłek-Elbląg (zespół I) Tematy: charakterystyka geograficzno-krajoznawcza subregionów fizycznogeograficznych Pojezierza Mazurskiego i Pobrzeża Gdańskiego oraz wybranych miejscowości i obiektów fizjograficznych na trasie przejazdu. Monika Kaczmarczyk walory krajoznawcze Pojezierza Olsztyńskiego i Iławskiego oraz ich wykorzystanie dla wypoczynku i turystyki. Paulina Leśniak Kanał Elbląski (Pochylnia Jelonki) - charakterystyka techniczna kanału jego funkcje i znaczenie dla regionu dawniej i obecnie. Bartłomiej Borczak Elbląg historia i funkcje miasta. Przekop mierzei Wiślanej w Skowronkach - czy jest szansą dla Elbląga? Magdalena Jasińska 2. Przejazd na trasie: Elbląg-Frombork-Tolkmicko-Elbląg (zespół II) Tematy: charakterystyka geograficzno-krajoznawcza Wzniesień Elbląskich oraz wybranych miejscowości i obiektów fizjograficznych na trasie przejazdu. Adrian Klamerus Frombork historia i funkcje miasta; zespół katedralny; panorama z Wieży Dzwonnej -Radziejowskiego (Park Krajobrazowy Wzniesień Elbląskich, Zalew Wiślany, Mierzeja Wiślana). Jędrzej Górny bursztyn - złoto Mierzei Wiślanej. Planowa czy rabunkowa gospodarka jego zasobami? Kinga Olszak 3. Przejazd na trasie: Elbląg-Raczki Elbląskie-Malbork-Nowy Dwór Gdański-Stegna-Mikoszewo- Żuławki-Kiezmark-Błotnik-Gdańsk (zespół III) Tematy: charakterystyka geograficzno-krajoznawcza Żuław Wślanych (w szczególności Żuław Elbląskich) oraz wybranych miejscowości i obiektów fizjograficznych na trasie przejazdu, Malbork historia i funkcje miasta. Anna Piocha Zakon krzyżacki: historia, ekspansja na ziemie pomorskie i pruskie, działalność gospodarcza (przykładowo - budowa zamków, zakładanie miast, tyczenie dróg i szlaków handlowych); zamek krzyżacki w Malborku Mariola Mąka Gospodarka wodna na Żuławach oraz urządzenia melioracyjne. Jakub Dziewoński Rozwój paleogeograficzny Żuław Wiślanych (etapy rozwoju sieci rzecznej oraz delty Wisły). Tomasz Gawlik społeczno-gospodarcza charakterystyka Żuław Wiślanych (gospodarka regionu ze szczególnym uwzględnieniem rolnictwa (struktura agrarna, zmiany w strukturze własnościowej gruntów rolnych, struktura produkcji rolnej), rozwój osadnictwa w regionie (kolonizacja słowiańsko-pruska, osadnictwo olęderskie - jego skutki i zachowane ślady, osadnictwo pruskie i niemieckie, zmiany osadnicze po II wojnie światowej, zapis historii osadnictwa we współczesnej sieci osadniczej). Anna Krzystanek Podsumowanie: georóżnorodność Pobrzeża Gdańskiego, swoistość przestrzeni geograficznej Żuław Wiślanych na tle naturalnych uwarunkowań tego mezoregionu, gospodarka wodna na Żuławach, infrastruktura hydrotechniczna, gospodarcze wykorzystanie Żuław, swoiste cechy sieci osadniczej na Żuławach na tle rozwoju osadnictwa w tym regionie, dziedzictwo Żuław na tle historii Pomorza Gdańskiego, walory krajoznawcze i wypoczynkowe, Żuław Wiślanych, Mierzei Wiślanej oraz Wysoczyzny Elbląskiej.

29 Aktualizacja: poniedziałek, 25 czerwca :07:13 str. 29 Tab. 5 Czwarty dzień (piątek) L.p. Miejscowość-węzeł mapa-km suma-km czas plan.* Szczególnie ważne... 1 Gdańsk Sobieszewo 0 Wyjazd 6 30 Rozpoczęcie zajęć. 2 Gdynia Chylonia Strefa podmiejska Trójmiasta Trójmiejski 6 Rumia Park Krajobrazowy Aglomeracja Gdańska 9 Reda Rzeźba młodoglacjalna Pobrzeża 10 Wejherowo Gdańskiego. Pradolina Łeby-Redy. 11 Lębork Kaszuby region etnograficzny. Kaszubi i Słowińcy. Eksploatacja gazu łupkpwego. 12 Wicko Rzeźba młodoglacjalna Pobrzeża 13 Łeba Gdańskiego. Wysoczyzny glacjalne. Osadnictwo i rolnictwo w regionie 13 Rąbka Rąbka-Wydmy przejazd wózkiem elektrycznym. Wybrzeże Słowińskie. Słowiński Park Narodowy. Formy eoliczne na Mierzei Łebskiej 14 Łeba Historia i funkcje miasta. Rybołówstwo na Bałtyku. Porty rybackie na przykładzie Łeby. Przerwa obiadowa: 1 godz. 15 Wicko Rzeźba młodoglacjalna Pobrzeża 16 Słajkowo Gdańskiego na przykładzie Wysoczyzny 17 Mierzyno Żarnowieckiej. Sieć osadnicza. 18 Gniewino Gospodarka rolna. 19 Czymanowo Elektrownia Żarnowiec. Energetyka alternatywna na Pobrzeżu Południowobałtyckim. 20 Żarnowiec Żarnowiecka podstrefa Pomorskiej SSE. Teren budowy byłej elektrowni jądrowej. 21 Krokowa Pałac Krokowskich - siedziba Fundacji Polsko-Niemieckiego Pojednania Karwia Jastrzębia Góra Walory wypoczynkowe Pobrzeża Kaszubskiego. Gospodarka turystyczna na Pobrzeżu Kaszubskim. Wybrzeże klifowe, zagrożenia i sposoby zabezpieczania klifu na przykładzie klifu w Jastrzębiej Górze. Nadmorski Park Krajobrazowy. 24 Władysławowo Funkcje Władysławowa (usługowa w tym 25 Chałupy administracyjna, turystyka i rekreacja, 26 Władysławowo przemysłowa) Wybrzeże niskie - mierzejowe na przykładzie Mierzei Helskiej. Rozwój kosy (różne teorie) i jej charakterystyka. Zagospodarowanie turystyczne Mierzei. Letnie kurorty na przykładzie Chałup. 27 Puck Kępa Pucka 28 Reda Gdynia -Chylonia Gdynia-Orłowo Przejazd trasą średnicową przez centrum 31 Sopot Trójmiasta, czyli Gdańsk-Oliwa Gdynia, Sopot, Gdańsk by night. 33 Gdańsk-Centrum Gdańsk-Stogi Gdańsk-Sobieszewo Powrót ok. 22. Zakończenie zajęć. *) w minutach

30 Aktualizacja: poniedziałek, 25 czerwca :07:13 str. 30 Punkty postojowe: 1. Rąbka: Ukształtowanie i walory przyrodnicze Wybrzeża Słowińskiego na przykładzie okolic jeziora Łebsko. Nadmorskie tereny chronione na przykładzie Słowińskiego Parku Narodowego. Działalność wiatru, formy eoliczne na Mierzei Łebskiej. 2. Łeba: Historia i funkcje miasta. Letnie kurorty na Wybrzeżu Słowińskim na przykładzie Łeby. Porty rybackie na przykładzie Łeby, polskie rybołówstwo na Bałtyku. 3. Czymanowo: Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna Podstrefa Żarnowiec. Wykorzystanie warunków naturalnych Pobrzeża Gdańskiego do produkcji energii elektrycznej: Elektrownia Żarnowiec" i energetyka alternatywna. 4. Jastrzębia Góra: Wybrzeża Klifowe na Pobrzeżu Koszalińskim i Gdańskim na przykładzie klifu w Jastrzębiej Górze. Sposoby zabezpieczania klifu. 5. Chałupy: Mierzeja Helska. Rozwój paleogeograficzny kosy helskiej.

31 Aktualizacja: poniedziałek, 25 czerwca :07:13 str Zespół 1 Trasa przejazdu: Gdańsk Sobieszewo-Gdynia Chylonia-Reda-Wejherowo Tematy: charakterystyka geograficzna subregionów fizycznogeograficznych Pobrzeża Gdańskiego oraz wybranych miejscowości i wybranych obiektów fizjograficznych na trasie przejazdu. Adrian Chajec 2. Zespół 2 Trasa przejazdu: Wejherowo-Lębork-Łeba Tematy: charakterystyka geograficzna subregionów fizycznogeograficznych Pobrzeża Gdańskiego i Pobrzeża Koszalińskiego oraz wybranych miejscowości i wybranych obiektów fizjograficznych na trasie przejazdu. regiony etnograficzno-kulturowe: Kaszuby i Kociewie, Słowińcy, Kaszubi i Kociewiacy. Katarzyna Paszyńska eksploatacja gazu łupkowego na Pobrzeżu Koszalińskim. Marta Kościółek porty rybackie na polskim wybrzeżu na przykładzie Łeby. Polskie rybołówstwo na Bałtyku Karolina Kiełbasa 3. Zespół 3 Trasa przejazdu: Łeba-Wicko-Czymanowo-Żarnowiec-Władysławowo-Chalupy-Puck-Reda Tematy: charakterystyka geograficzna subregionów fizycznogeograficznych Pobrzeża Koszalińskiego Pobrzeża Gdańskiego oraz wybranych miejscowości i wybranych obiektów fizjograficznych na trasie przejazdu. Słowiński Park Narodowy. Działalność wiatru i rzeźba eoliczna na Mierzei Łebskiej Mateusz Dyna energetyka alternatywna na Pobrzeżach Południowobałtyckich (energetyka wodna i wiatrowa; niezrealizowany projekt elektrowni atomowej w Żarnowcu). Kamila Czarniecka klif jastrzębiogórski (charakterystyka geologiczno-geomorfologiczna, sposoby stabilizacji klifu na przykładzie klifu jastrzębiogórskiego). Daniel Mirek walory wypoczynkowe i krajoznawcze Wybrzeża Słowińskiego i Pobrzeża Kaszubskiego i ich wykorzystanie dla turystyki i wypoczynku podsumowanie. Mierzeja Helska (rozwój paleogeograficzny, fizjografia, zagospodarowanie turystyczne, typy wybrzeży) Katarzyna Romańska Podsumowanie: istotne cechy strefy podmiejskiej Trójmiasta walory krajoznawcze i wypoczynkowe Wybrzeża Słowińskiego i Pobrzeża Kaszubskiego. zróżnicowanie etnograficzne Pobrzeża Gdańskiego, główne problemy społeczno-gospodarcze Pobrzeża Gdańskiego i Pobrzeża Koszalińskiego, cechy rzeźby młodoglacjalnej związane z fazami recesyjnymi zlodowacenia Wisły, różnorodność geologiczno-geomorfologiczna brzegu morskiego na Wybrzeżu Słowińskim i Pobrzeżu Kaszubskim.

32 Aktualizacja: poniedziałek, 25 czerwca :07:13 str. 32 Tab. 6 Piąty dzień (sobota) L.p. Miejscowość-węzeł mapa-km suma-km czas plan. (minuty) 1 Gdańsk-Sobieszewo 0 2 Gdańsk-Westerplatte Port Gdański Gdańsk-Główne Miasto Rejs statkiem z Westerplatte 45 Szczególnie ważne... Wyjazd godz Hałda fosfogipsów w Wiślince. Współczesne funkcje Gdańska. Przemysłowa dzielnica Gdańska Gospodarka morska ze szczególnym uwzględnieniem potencjału gospodarczego Gdańska i Gdyni. Zaplecze portu gdańskiego. Port zewnętrzny. Westerplatte - miejsce pamięci narodowej. Rejs statkiem z Westerplatte do Gdańska (statek odpływa o ). Port wewnętrzny i stocznie. Rozwój przestrzenny miasta na tle jego historii, czynniki miastotwórcze. Zespół urbanistyczny Głównego Miasta. 4 Gdańsk-Oliwa 5 Sopot Przejazd trasą średnicową. Funkcje dzielnic Gdańska i ich odzwierciedlenie w fizjonomii miasta. Historia i funkcje Sopotu. Funkcja uzdrowiskowa i jej zapis w fizjonomii miasta. 6 Gdynia-Orłowo Klif Redłowski. Budowa geologiczna Kępy Redłowskiej, procesy geomorfologiczne modelujące klif. 7 Gdynia-Skwer Kościuszki Historia i funkcje Gdyni. Układ urbanistyczny miasta. Funkcja turystyczna Gdyni. Przerwa obiadowa 45 min. 8 Gdynia-Port Port w Gdyni. 9 Gdynia Chylonia Naturalne uwarunkowania rozwoju przestrzennego Trójmiasta. 10 Gdańsk Oliwa Opactwo Cystersów. 11 Gdańsk Centrum Zakończenie ćwiczeń. Dla chętnych: można wysiąść z autokaru na przystanku przy Dworcu Głównym PKP. Powrót komunikacją miejską do miejsca noclegowego najpóźniej o Gdańsk Sobieszewo Powrót ok. 18. *) w minutach Punkty Postojowe 1. Gdańsk Westerplatte-Zewnetrzny Port Gdański (Port Północny): Gospodarka morska ze szczególnym uwzględnieniem roli i potencjału Gdańska i Gdyni. Degradacja środowiska naturalnego południowego Bałtyku. 2. Gdańsk Główne Miasto: Rozwój przestrzenny Gdańska na tle historii miasta. Układ urbanistyczny Głównego miasta. 3. Gdynia Orłowo: Budowa geologiczna i procesy geomorfologiczne modelujące klif redłowski. 4. Gdynia centrum - Skwer Kościuszki-Molo Południowe: Historia, układ urbanistyczny Gdyni. Atrakcyjność turystyczna Gdyni. 5. Gdynia Port - Dworzec Morski: Port Gdynia

33 Aktualizacja: poniedziałek, 25 czerwca :07:13 str Gdańsk: Przejazd: 1. Turystyczna-Elbląska-Siennicka-Mjr. H. Sucharskiego-Budowniczych Portu Północnego. 2. (Śródmieście) Długie Ogrody-Reduta Żbik-Podwale Przedmiejskie-Wały Jagiellońskie-Podwale Grodzkie- Błędnik-Aleja Zwycięstwa-(Gdańsk Wrzeszcz, Gdańsk Oliwa)- Grunwaldzka 2. Sopot: Aleja Niepodległości 3. Gdynia: 1. Aleja Zwycięstwa-Orłowska 2. Orłowska-Aleja Zwyciestwa-Władysława IV-10 Lutego-Skwer Kościuszki 3. Skwer Kościuszki-10 Lutego-Dworcowa-Jana z Kolna-Janka Wisniewskiego-Polska-Dworzec Morski 4. Polska-Janka Wiśniewskiego-Konstytucji-Wójta Radtkego-Władysława IV- dalej kier. Gdynia 4. Gdańsk Oliwa: Al. Grunwaldzka-Opacka-Cystersów-Stary Rynek-Polanki-Bażyńskiego-Al. Grunwaldzka 5. Gdańsk Główne Miasto (piesza trasa miejska): Stągiewna-Długi Targ-Długa-Tkacka-Piwna-Plebania-Mariacka Objaśnienia do planu trasy (ryc. 7) Długie Pobrzeże: 15. Brama Zielona 25. Brama Chlebnicka 32. Brama Mariacka 33. Żuraw Długi Targ: 24. Dom Pod Aniołami 23. Dom Schleiffów 11. Złota Kamienica 13. Dwór Artusa 14. Fontanna Neptuna ul. Długa: 9. Ratusz 8. Dom Królów Polskich 7. Lwi Zamek" 6. Dom Adam i Ewa 5. Dom Uphagena 4. Dwór Bractwa św. Jerzego 3. Złota Brama 2. Katownia i Wieża Więzienna 1. Brama Wyżynna ul. Tkacka: 27. Baszta Słomiana" 26. Zbrojownia ul. Piwna: 30. Kościół NMP

34 Aktualizacja: poniedziałek, 25 czerwca :07:13 str. 34 Ryc. 12. Plan pieszej trasy miejskiej w Gdańsku wg. Kwiatek J., Lijewski T., 1998, Leksykon Miast Polskich, Muza S.A., Warszawa: 1103 ss.

35 Aktualizacja: poniedziałek, 25 czerwca :07:13 str. 35 Ryc. 13. Port Gdański wg. Konkol D., Perka T., Polskie Porty Morskie, Księży Młyn Dom Wydawniczy, Łódź: 131 s.

36 Aktualizacja: poniedziałek, 25 czerwca :07:13 str. 36 Ryc. 14. Układ urbanistyczny Gdyni. wg. Kwiatek J., Lijewski T., 1998, Leksykon Miast Polskich, Muza S.A., Warszawa: 1103 ss. 1. Teatr Muzyczny, 2. Muzeum Marynarki Wojennej, 3. Muzeum Oceanograficzne i Akwarium Morskie, 4. Niszczyciel Błyskawica - muzeum, 5. Żaglowiec Dar Pomorza" - muzeum, 6. Kościół św. Antoniego, 7. Muzeum Miasta Gdyni, 8. Urząd Miejski.

37 dr Mariusz Szubert Zakład Turystyki i Badań Regionalnych Aktualizacja: poniedziałek, 25 czerwca :07:13 ĆWICZENIA REGIONALNE POMORZE 2012 str. 37 Ryc. 15. Port w Gdyni wg. Konkol D., Perka T., Polskie Porty Morskie, Księży Młyn Dom Wydawniczy, Łódź: 131 s.

38 Aktualizacja: poniedziałek, 25 czerwca :07:13 str Przejazd na trasie: Gdańsk-Sobieszewo-Sopot-Gdynia-Gdańsk Sobieszewo Tematy: Zespół I Gdańsk-Oliwa (działalność gospodarcza Cystersów), historia i funkcje Sopotu i Gdyni (historia, układ przestrzenny i funkcje miasta oraz portu jako inwestycji XX-lecia międzywojennego i współczesne zmiany (w tym obiekty na skwerze Kościuszki) Adrian Kozioł gospodarka morska ze szczególnym uwzględnieniem potencjału gospodarczego Trójmiasta oraz charakterystyka Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej- warunki funkcjonowania, inwestycje. Największe przedsiębiorstwa polskie i zagraniczne w województwie pomorskim. okręgi i główne ośrodki przemysłowe w północnej Polsce - zmiany struktury przemysłu od lat 80-tych, współczesne inwestycje. Katarzyna Popardowska Zespół II klif Redłowski - charakterystyka geologiczno-geomorfologiczna Agata Pietryga Zespół III zanieczyszczenie wód południowego Bałtyku, stan sanitarny Wybrzeża Gdańskiego. Fosfogipsy - pochodzenie, składowanie, utylizacja, wykorzystanie na przykładzie składowiska w Wiślince. Łukasz Madej Podsumowanie: przyrodnicze uwarunkowania rozwoju przestrzennego aglomeracji trójmiejskiej, zróżnicowanie funkcji Gdańska, Sopotu i Gdyni, walory wypoczynkowe i krajoznawcze Trójmiasta (Trójmiejskie centrum krajoznawcze), gospodarka morska w strukturze gospodarki Polski.

39 Aktualizacja: poniedziałek, 25 czerwca :07:13 str. 39 Tab. 7 Szósty dzień (niedziela) L.p. Miejscowość-węzeł mapa-km suma-km orientacyjny czas Sczególnie ważne... przejazdu* 1 Gdańsk Sobieszewo 0 Od 5 45 przekazanie pokoi pracownikowi Ośrodka Wczasowego Bałtyk". Wyjazd godz Pruszcz Gdański Rzeźba młodoglacjalna Pojezierza 3 Nowe Marzy Wschodniopomorskiego (Pojezierze Starogardzkie, Pojezierze Kaszubskie), Pojezierza Południowopomorskiego (Bory Tucholskie, Równina Świecka) 7 Świecie Dolina Dolnej Wisły (Kotlina Grudziądzka) 8 9 Chełmno Stolno Chełmno - historia miasta, prawo chełmińskie. Rzeźba młodoglacjalna Pojezierza Chełmińsko-Dobrzyńskiego na przykładzie Pojezierza Chełmińskiego. Rolnictwo regionu. 10 Toruń Pradolina Toruńsko-Eberswaldzka (Kotlina Toruńska) Łysomice: Podstrefa Pomorskiej SSE. Piwnice: obserwatorium astronomiczne. Toruń - funkcje miasta. Zabytkowy zespół urbanistyczny Torunia. 11 Lipno Krajobraz młodoglacjalny Pojezierza 12 Włocławek Dobrzyńskiego ipojezierza Wielkopolskiego na 13 Włocławek-zapo ra (w przykładzie Pojezierza Kujawskiego. miarę możliwości Gospodarka regionu Kujawskiego (rolnictwo, czasowych) eksploatacja surowców mineralnych, walory i 14 Włocławek atrakcje turystyczne: uzdrowiska, szlaki turystyczne. Włocławek (przemysł). Kaskada Dolnej Wisły Krośniewice Łęczyca Rzeźba staroglacjalna Nizin Środkowopolskich na przykładzie Niziny Środkowomazowieckiej (Równina Kutnowska) Osadnictwo i gospodarka rolna w środkowej Polsce. Łęczyca, Tum. 17 Ozorków Aglomeracja Łódzka. Strefa 18 Zgierz podmiejska Łodzi. Osadnictwo romskie w Zgierzu. 19 Łódź Historia i funkcje miasta. 20 Piotrków Trybunalski Eksploatacja węgla Brunatnego. Góra Kamieńsk. 21 Częstochowa Poczesna Podsumowanie tematyki ćwiczeń 23 Koziegłowy Siewierz Dąbrowa Górnicza Olkusz Kraków Przyjazd ok. godz. 18. Zakończenie ćwiczeń. *) w minutach Punkty postojowe: 1. Toruń: Historia i funkcje miasta. Zabytkowy zespół urbanistyczny Starego Miasta Piesza Trasa miejska: Bulwar Filadelfijski-Żeglarska-Rynek Staromiejski-Panny Marii-Fosa Staromiejska-Mikołaja Kopernika- Żeglarska-św. Jana-Ciasna-Garbary-Zamkowa-św. Jakuba-Rynek Nowomiejski-Królowej Jadwigi-Szeroka-Rynek Staromiejski. Przejazd przez centrum Łodzi: Zgierska-Zachodnia-Al. Kościuszki-Al. Mickiewicza-Al. Marszałka Józefa Piłsudskiego