Transplantacje narządów - co musimy wiedzieć, jak możemy pomóc?

Transkrypt

1 Transplantacje narządów - co musimy wiedzieć, jak możemy pomóc? Michał Nowicki Klinika Nefrologii, Hipertensjologii i Michał Nowicki Transplantologii Nerek

2 Plan prezentacji Kamienie milowe w transplantacji narządów i tkanek Jakie przepisy regulują przeszczepianie w Polsce Jakie narządy i tkanki przeszczepiamy obecnie w Polsce? Czy i jak możemy zwiększyć liczbę transplantacji?

3 Kamienie milowe w rozwoju transplantacji Pierwsze opisy przeszczepiania części zwierząt (9. wiek p.n.e.) Chiny pierwszy opis zamiany serc u ludzi (4. wiek p.n.e.) Atlas anatomii ciała ludzkiego Galena (1. wiek p.n.e.) Historia Św. Kosmasa i Damiana (3. wiek n.e.)

4 Kamienie milowe w rozwoju transplantacji (do roku 1900) Opis przetoczenia krwi ludzkiej innej osobie (rok 1818) Pierwsze udane (?) przeszczepienie kości ludzkiej (rok 1878) Pierwszy przeszczep skóry (rok 1881) Pierwsza próba przeszczepienia szpiku kostnego (rok 1881)

5 Historia transplantacji Udane zabiegi przeszczepienia narządów 1905: Pierwsze udane przeszczepienie rogówki 1954: Pierwsze przeszczepienie Nerki Dr Joseph Murray (Boston, U.S.A.) 1966: Pierwsze przeszczepienie trzustki Dr Richard Lillehei and William Kelly (Minnesota, U.S.A.) 1967: Pierwsze przeszczepienie wątroby Dr Thomas Starzl (Denver, U.S.A.)

6 Współczesna historia transplantacji (2) 1967: Pierwsze przeszczepienie serca Dr Christian Barnard (Cape Town, South Africa) 1981: Pierwsze przeszczepienie serca z płucami Dr Bruce Reitz (Stanford, U.S.A.) 1986: Pierwsze przeszczepienie obu płuc Dr Ann Harrison i Joel Cooper (Toronto, Canada)

7 Współczesna historia transplantacji (3) 1998: Pierwsze przeszczepienie części trzustki od żywego dawcy Dr David Sutherland (Minnesota, U.S.A.) 1998: Pierwsze przeszczepienie dłoni (Francja) 2005: Pierwsze przeszczepienie części twarzy (Francja) 2008: Pierwsze przeszczepienie obu rąk Dr Edgar Biemer, Christoph Höhnke and Manfred Stangl (Technical University of Munich, Germany)[10] 2008: Pierwsze przeszczepienie twarzy (80%): Maria Siemionow (Cleveland, USA) 2010: Pierwsze całkowite przeszczepienie twarzy Dr Joan Pere Barret (Hospital Universitari Vall d'hebron, Barcelona Hiszpania)

8 Pierwsze udane przeszczepienie twarzy (Cleveland USA 2008)

9 Pierwsze przeszczepienie obu rąk (2008)

10 Pierwsze przeszczepienie narządu zwierzęcego (pochodzącego od szympansa) człowiekowi (Baby Fae 1984, USA) Niestety Baby Fae zmarła po 20 dniach po zabiegu

11 Ksenotransplantacje - możliwości przeszczepiania narządów od zwierząt (w odległej przyszłości) Główne bariery w ksenotransplantacjach Proces odrzucania Ryzyko przeniesienia zakażeń Wątpliwości etyczne (chimeryzm)

12 A może sztuczne narządy? Sztuczne serce (2004) Urządzenie wspomagające pracę serca

13 Jakie narządy i tkanki przeszczepiamy obecnie w Polsce Nerki (od dawcy zmarłego i żywego) Wątroba (od dawcy zmarłego i żywego) Trzustka (razem z nerką) Serce Płuca (z sercem i bez) Ręce Rogówki Część twarzy (2013) Szpik kostny (od dawcy żywego i od samego siebie)

14 Kiedy i od kogo można pobrać narządy do przeszczepienia? Od osób żywych można pobrać takie narządy jak nerka czy segment wątroby lub tkanki (szpik kostny pod warunkiem, że dawca jest pełnoletni i wyrazi na to zgodę, a jego życie nie będzie narażone na niebezpieczeństwo. Od osób zmarłych: narządy i tkanki do przeszczepienia pobiera się ze zwłok osób, które za życia nie wyraziły sprzeciwu na pobranie. Narządy można pobrać od osoby zmarłej, kiedy zostały już wyczerpane wszystkie możliwości jej leczenia i u której stwierdzono komisyjnie śmierć mózgową.

15 Polska rok 2012 Od dawców zmarłych Od dawców żywych

16 Transplantacje narządów w Polsce i innych krajach świata Polska

17 Różna liczba transplantacji narządów w różnych krajach świata Różnice zależne są od: stopnia rozwoju ekonomicznego danego kraju poziomu rozwoju medycyny i dostępu społeczeństwa do świadczeń zdrowotnych (transplantologia to elitarna dziedzina medycyny co jednak nie znaczy, że jest to dziedzina medycyny do której dostęp ma tylko elita społeczeństwa) zamożności i świadomości społeczeństwa dominujących w danym przekonań religijnych czynników politycznych

18 Przeszczepianie narządów na świecie Najwięcej wykonuje się w krajach o dominacji chrześcijaństwa Zarówno pobrania ze zwłok jak i od osób żywych głównie spokrewnionych (bez wynagrodzenia) Mniej w krajach gdzie dominuje islam i hinduizm Zarówno pobrania ze zwłok jak i od osób żywych (spokrewnionych i niespokrewnionych w tym wiele za wynagrodzeniem) Kraje o dominacji innych religii przeszczepienia narządów są prawie wszędzie wykonywane (wyjątek: Japonia gdzie dominuje szintoizm)

19 Papież Jan Paweł II: Nie zabieraj swych narządów do nieba - niebo wie, że potrzebujemy ich tutaj do nieba - niebo wie, że potrzebujemy ich tutaj

20 Rozwój transplantacji nerek w Polsce w latach

21 Przeszczepienia serca w Polsce w latach Konferencja prasowa ówczesnego Ministra Sprawiedliwości odbyła się w dniu 14. lutego 2007 roku

22 Celeberyci skutecznie zachęcają do przeszczepiania

23 Przepisy regulujące przeszczepianie narządów i tkanek w Polsce Ustawa transplantacyjna z roku 2005 Można pobierać narządy od osób zmarłych jeśli nie wyraziły za życia sprzeciwu Można pobierać narządy od pełnoletnich osób żywych spokrewnionych biologicznie lub emocjonalnie lub od osób obcych jeśli wyrazi na to zgodę sąd Dawcą szpiku może zostać każda osoba pełnoletnia (do 50. r.ż)

24 Oświadczenie woli

25 Można też zgłosić swój sprzeciw do pobrania narządów po smierci

26 Podsumowanie Transplantacja tkanek i narządów to jedna z najbardziej niezwykłych dziedzin medycyny a jej historia jest przykładem niebywałego sukcesu Transplantacje ratują życie i dlatego powinnismy poznać i promować ich zasady (!) Każdy z nas może podarować życie innemu człowiekowi swojemu bliskiemu albo całkowicie obcej osobie Jeszcze za życia w bezpieczny dla siebie sposób Nie sprzeciwiając się pobraniu swoich narządów po śmierci

27

28