dr Bartosz Grucza Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Transkrypt

1 Ocena merytoryczna wniosków o dofinansowanie realizacji projektów konkursowych Priorytetu VII Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (PO KL) w ramach Poddziałania dla członków KOP ROPS w Toruniu Toruń, 3 września 2010 r. dr Bartosz Grucza Szkoła Główna Handlowa w Warszawie Szkolenie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Podstawowe cele projektów Jakość wyniku (Performance) Czas i termin realizacji (Time) Zakres (Scope) Koszt realizacji (Cost) Michał Trocki 2

2 Obszary problemowe zarządzania projektami Przebieg Problemy i rozwiązania funkcjonalne (jak powinna przebiegać realizacja projektu) Organizacja Problemy i rozwiązania instytucjonalne (jak powinna być zorganizowana realizacja projektu) Środki Metody i techniki zarządzania projektami Wykonawcy Problemy i rozwiązania personalne (jak należy kierować zespołem ludzi zaangażowanych w realizację projektu) Michał Trocki 3 Wiodące role w zarządzaniu projektami Sponsor finansujący projekt Beneficjent użytkownik, korzystający z efektów projektu Kierownik projektu Wykonawca realizujący projekt Bartosz Grucza 4

3 Programowanie Podstawowe zasady programowania: 1. Uwzględnienie problemu walki z biedą(povertyfocus): 2. Połączenie obszarów strategii(policy mix) 3. Własność krajowa / regionalna(country ownership) 4. Podział pracy i efekt synergii(work sharing and complementarity) 5. Wyczerpująca analiza kraju / regionu (comprehensive country analysis) 6. Koncentracja na podstawowych priorytetach UE(concentration) 7. Uwzględnienie problemów przekrojowych(cross-cutting and overarching policy issues) 8. Uwzględnienie pozostałych aspektów polityki rozwoju UE(otherkey aspects of ECdevelopment policy) 9. Gdziekolwiek możliwe indywidualne projekty powinny być zastępowane programami sektorowymi (sector programme) i policy-based approach. 10. Sprzężenie zwrotne(feedback) 11. Koncentracja na efektach(focus on outcomes) 12. Otwarte partnerstwo(open partnership) Źródło: Project Cycle Management Handbook, European Commission, March 2002, s.9 Bartosz Grucza 5 Programowanie Podstawowe zasady przyjęte w NSRO na lata : 1. Dodatkowość 2. Komplementarność i spójność z innymi politykami wspólnotowymi 3. Koncentracja 4. Koordynacja 5. Ocena 6. Partnerstwo 7. Poprawa rządzenia 8. Programowanie 9. Równość szans 10. Społeczeństwo obywatelskie 11. Subsydiarność 12. Trwały i zrównoważony rozwój Bartosz Grucza 6

4 Kryteria ewaluacji: Zgodność (relevance) celów projektu z faktycznie istniejącymi potrzebami; logika i kompletność procesu planowania projektu, wewnętrzna spójność struktury projektu, pozwala określić, w jakim stopniu cele projektu odpowiadają potrzebom, strategii dla danego obszaru lub sektora. Podstawowe kryterium, na podstawie którego podejmuje się decyzję o kontynuacji lub zaniechaniu realizacji projektu, Wydajność (efficiency) fakt osiągnięcia celów projektu rozsądnym kosztem, pozwala oszacować relację poniesionych kosztów (zasobów finansowych, ludzkich, rzeczowych, czasu) do osiągniętych korzyści z projektu rezultatów i oddziaływania długookresowego. Jest to podstawowe kryterium pozwalające porównywać projekty pomiędzy sobą, Skuteczność (effectiveness) ocena wpływu osiąganych rezultatów na realizację celów projektu oraz wpływu założeń na projekt, Wpływ (impact) projektu na szeroko rozumiane środowisko realizacji projektu, wkład w osiąganie celów nadrzędnych, Użyteczność, wartość użytkowa (utility, utility value) pozwala określić, w jakim stopniu oddziaływanie projektu spełnia oczekiwania jego beneficjentów, czy zmiany, które osiągnięto w wyniku realizacji projektu są korzystne dla grupy docelowej., Trwałość (sustainability) oddziaływania projektu, pozwala oszacować użyteczność projektu w dłuższej perspektywie czasowej, po zakończeniu jego finansowania. Bartosz Grucza 7 klasyfikacja kryteriów wyboru projektów KRYTERIA WYBORÓW PROJEKTÓW W RAMACH PO KL Operacyjnego KRYTERIA OGÓLNE Kapitał Ludzki KRYTERIA SZCZEGÓŁOWE Kryteria formalne Kryteria dostępu Ocena formalna Kryteria merytoryczne Kryteria horyzontalne Kryteria strategiczne Ocena merytoryczna Obowiązują dla całego Programu Operacyjnego, są zatwierdzane przez Komitet Monitorujący Są zatwierdzane przez Komitet Monitorujący dla każdego Planu Działania 8

5 Kryteria ogólne dzielą się na: kryteria formalne(ocena formalna projektu), kryteria merytoryczne(ocena merytoryczna projektu), kryteria horyzontalne(ocena merytoryczna projektu). Kryteria formalne jest to lista 11 kryteriów, które weryfikuje się systemem zero jedynkowym. Jeśli dany projekt nie spełnia choć jednego kryterium formalnego, jest odrzucany. Kryteria merytoryczne za ich pomocą ocenia się jakość wniosku, wiarygodność wnioskodawcy i jego zdolność do realizacji danego przedsięwzięcia, jak również zasady finansowania. Wyróżniono trzy grupy kryteriów merytorycznych: Kryteria dotyczące jakości projektu (uzasadnienie potrzeby realizacji projektu, rezultaty projektu, spełnienie potrzeb beneficjentów itp.), Kryteria dotyczące Wnioskodawcy(wiarygodność, doświadczenie, możliwości personalne, instytucjonalne itp.), Kryteria dotyczące finansowania projektu (kwalifikowalność wydatków, źródła finansowania, efektywność wydatkowania itp.). Kryteria horyzontalne za ich pomocą ocenia się zgodność wnioskowanego projektu z przepisami UE, przepisami krajowymi, zasadami wspólnotowymi (np. zasada równości płci, polityka zrównoważonego rozwoju) jak i z priorytetami PO KL. 9 Kryteria szczegółowe dzielą się na: kryteria dostępu(ocena formalna), kryteria strategiczne(ocena merytoryczna). Kryteria dostępu dla poszczególnych Priorytetów PO KL mogą zostać zaproponowane przez właściwe Instytucje Pośredniczące w ramach Planów działania. Kryteria dostępu, o ile zostały określone, są obowiązkowe dla wszystkich wnioskodawców. Projekty konkursowe, które nie spełniają kryteriów dostępu, są odrzucane bądź zwracane do poprawy w zakresie określonym przez IOK w dokumentacji konkursowej; projekty systemowe są zwracane do poprawy. Kryteria strategiczne dotyczą preferowania pewnych typów projektów przez Instytucję Organizującą Konkurs, co oznacza przyznanie im premii punktowej. Spełnianie kryteriów strategicznych nie jest obowiązkowe. Niespełnienie kryteriów strategicznych nie wyklucza uzyskania maksymalnej liczby punktów za spełnianie ogólnych kryteriów merytorycznych. Weryfikacja kryteriów strategicznych podobnie jak i kryteriów dostępu odbywa się z wykorzystaniem metody 0 1 (spełnia nie spełnia). Niespełnienie kryterium strategicznego nie oznacza jednak odrzucenia wniosku a nieprzyznanie możliwej za dane kryterium premii punktowej, (która wynosi nie więcej niż 20 punktów, zatem wniosek spełniający wszystkie kryteria merytoryczne oraz strategiczne może uzyskać 120 punktów). Jedynie wnioski, które spełniają minimalny wymagany poziom (tj. przynajmniej 60 punktów) jeżeli chodzi o ogólne kryteria merytoryczne, mogą mieć przyznaną premię punktową w zależności od spełnienia poszczególnych kryteriów strategicznych. Premia punktowa w wysokości 20 punktów może decyzją IP/IP 2 być podzielona pomiędzy kilka kryteriów. Wagi dla kryteriów określane są w Planie Działania i akceptowane przez Komitet Monitorujący PO KL, jednakże nie mogą wynosić mniej niż 5 pkt. za jedno kryterium. 10

6 Kryteria horyzontalne obejmują: 1. Zgodność z właściwymi politykami i zasadami wspólnotowymi (w tym: polityką równych szans i koncepcją zrównoważonego rozwoju) oraz prawodawstwem wspólnotowym. 2. Zgodność z prawodawstwem krajowym 3. Zgodność ze Szczegółowym Opisem Priorytetów PO KL Nie mają charakteru kryteriów stałych i mogą się zmieniać w trakcie wdrażania Programu! Jest to decyzja Instytucji Zarządzającej oraz Komitetu Monitorującego PO KL. 11 Kryteria horyzontalne zgodnie z przyjętym systemem wdrażania są weryfikowane metodą 0-1, co oznacza, że brak ich uwzględnienia w projekcie, jak również zawarcie zapisów wskazujących na sprzeczność projektu z: zasadami wspólnotowymi, obowiązującym prawem, Szczegółowym Opisem Priorytetów PO KL, powoduje automatyczne odrzucenie projektu składanego w trybie konkursowym oraz zwrócenie do poprawy wniosku składanego w trybie projektu systemowego. Standard minimum w odniesieniu do zasady równości szans kobiet i mężczyzn. Wyjątki stanowią projekty o ograniczonej rekrutacji, która wynika z: 1) profilu działalności projektodawcy (ograniczenia statutowe), 2) realizacji działań pozytywnych (działania te pozwalają na wpłynięcie na niekorzystną sytuację danej płci w konkretnym obszarze, a tym samym wyrównanie jej szans społecznych i zawodowych), 3) zakresu realizacji projektu(na terenie np. zakładu karnego). Ocena wniosku o dofinansowanie pod kątem spełnienia kryteriów horyzontalnych wymaga zapoznania się z całym wnioskiem, ponieważ kryteria mają charakter przekrojowy. 12

7 1. zgodność z właściwymi politykami i zasadami wspólnotowymi oraz prawodawstwem wspólnotowym (kryterium odnosi się do projektów konkursowych, systemowych oraz indywidualnych) Zagadnienia horyzontalne obowiązkowe dla każdego projektu Rozwój lokalny Projekty realizowane w ramach PO KL powinny uwzględniać lokalny wymiar, wpływać na uwrażliwienie społeczności lokalnych na konieczność podejmowania wspólnych działań. Zaangażowanie społeczności lokalnych na rzecz rozwiązywania problemów rynku pracy jest kluczem do efektywnego wdrażania wszystkich przedsięwzięć w obszarze zatrudnienia. Na poziomie pojedynczego projektu o jego lokalnym charakterze świadczyć mogą konsultacje ze środowiskami lokalnymi, uwzględnienie opinii reprezentantów grupy docelowej, do której kierowany jest projekt. Sugerowane pola we wniosku, w których projektodawca powinien się odnieść do tej zasady: 3.1, zgodność z właściwymi politykami i zasadami wspólnotowymi oraz prawodawstwem wspólnotowym (kryterium odnosi się do projektów konkursowych, systemowych oraz indywidualnych) Zagadnienia horyzontalne obowiązkowe dla każdego projektu Rozwój społeczeństwa informacyjnego Oznacza działania skierowane na podwyższenie poziomu technologicznego poprzez podnoszenie umiejętności korzystania z nowoczesnych technik informacyjno-komunikacyjnych, aktualizowanie wiedzy o nowoczesnych formach zarządzania i organizacji pracy oraz podwyższanie poziomu wykształcenia społeczeństwa. Chodzi tu przede wszystkim o tworzenie społeczeństwa opartego na wiedzy, w którym szczególnego rodzaju towarem jest informacja. Sugerowane pola we wniosku, w których projektodawca powinien się odnieść do tej zasady: 3.1, 3.3 i

8 1. zgodność z właściwymi politykami i zasadami wspólnotowymi oraz prawodawstwem wspólnotowym (kryterium odnosi się do projektów konkursowych, systemowych oraz indywidualnych) Zagadnienia horyzontalne obowiązkowe dla każdego projektu Zrównoważony rozwój W rozumieniu POKL zrównoważony rozwój to prawo do zaspokajania aspiracji rozwojowych obecnej generacji bez naruszania zdolności do zaspokajania potrzeb i aspiracji rozwojowych przyszłych pokoleń. Projekty wdrażane w ramach PO KL mogą realizować tę zasadę poprzez uwzględnienie w programach edukacyjnych tematyki związanej z ochroną środowiska. PO KL poprzez realizację wskazanych w nim typów projektów powinien przyczyniać się m.in. do: - Podnoszenia świadomości ekologicznej, zarówno wśród młodzieży, osób pracujących, bezrobotnych oraz przedsiębiorców; - Zapewnienia MSP doradztwa i innych usług w obszarze ekologii, również w zakresie zarządzania ochroną środowiska, wpływu inwestycji na środowisko naturalne oraz planowania przestrzennego; - Zapewnienia szkoleń dla kadry zarządzającej w zakresie zarządzania środowiskowego i przepisów prawa; - Promowania i tworzenie tzw. zielonych miejsc pracy; - Działań z zakresu przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu również na obszarach skażonych ekologicznie i peryferyjnych obszarach chronionych; -Wzmocnienia kwalifikacji kadr administracji o obszarze polityk, strategii i stosowania przepisów prawa. Sugerowane pola we wniosku, w których projektodawca powinien się odnieść do tej zasady: 3.3, zgodność z właściwymi politykami i zasadami wspólnotowymi oraz prawodawstwem wspólnotowym (kryterium odnosi się do projektów konkursowych, systemowych oraz indywidualnych) Zagadnienia horyzontalne obowiązkowe dla każdego projektu Równość szans Uwzględnienie we wniosku zagadnień związanych z równością szans związane jest ze zwalczaniem wszelkich przejawów dyskryminacji, w tym ze względu na wiek, płeć, rasę i niepełnosprawność. Zasada ta odnosi się do równości kobiet i mężczyzn, osób niepełnosprawnych, mieszkańców obszarów wiejskich oraz osób wykluczonych społecznie, w dostępie do zatrudnienia. Chodzi o takie zorganizowanie projektu, by można było zapewnić jednakowy dostęp wszystkich osób do edukacji, informacji i zatrudnienia. W projektach skierowanych do osób kluczowe znaczenie dla weryfikacji tego kryterium mają przyjęte przez projektodawcę zasady i kryteria naboru uczestników projektu. Dostęp do informacji (akcja promocyjna i informacyjna o projekcie), możliwość łatwej rejestracji kandydatów, ustalenie kryteriów rekrutacji oraz sposobu jej przeprowadzenia muszą uwzględniać eliminację barier fizycznych, finansowych, socjalnych czy psychologicznych utrudniających bądź zniechęcających do brania pełnego udziału w projekcie, a przez to również i w życiu społeczeństwa. 16

9 1. zgodność z właściwymi politykami i zasadami wspólnotowymi oraz prawodawstwem wspólnotowym (kryterium odnosi się do projektów konkursowych, systemowych oraz indywidualnych) Zagadnienia horyzontalne obowiązkowe dla każdego projektu Równość szans Na poziomie wdrażania całego Programu zasada równości szans związana jest również z wyborem projektów skierowanych do grup defaworyzowanych. Wyróżnia się tu dwa rodzaje projektów: pozytywne, w których specyficzne działania nakierowane są na zwalczanie istniejących nierówności; równościowe działania, które w sposób ogólny przyczyniają się do równości szans na rynku pracy. Zgodnie z PO KL każdy projekt z zakresu wsparcia dla osób powinien zawierać diagnozę uwzględniającą sytuację kobiet i mężczyzn w danym obszarze i ocenę wpływu na sytuację płci (gender impact assessment). Sugerowane pola we wniosku, w których projektodawca powinien się odnieść do tej zasady: 3.1, 3.2,3.3i zgodność z właściwymi politykami i zasadami wspólnotowymi oraz prawodawstwem wspólnotowym (kryterium odnosi się do projektów konkursowych, systemowych oraz indywidualnych) Zagadnienia horyzontalne obowiązkowe dla wybranych typów projektów Innowacyjność i współpraca ponadnarodowa Innowacyjność i współpraca ponadnarodowa ma na celu poszukiwanie i testowanie nowych rozwiązań problemów rynku pracy i integracji społecznej, modernizację i dostosowanie polskich instytucji i organizacji do zmieniających się warunków społeczno-gospodarczych, określanie i wdrażanie reform mających na celu realizację Strategii Lizbońskiej. Projekty zakładające podejście innowacyjne bądź współpracę ponadnarodową zawierać muszą, w związku z tym, zadania i działania związane z upowszechnianiem wypracowanych w ich trakcie rozwiązań oraz włączenie wypracowanych rezultatów do głównego nurtu polityki. 18

10 1. zgodność z właściwymi politykami i zasadami wspólnotowymi oraz prawodawstwem wspólnotowym (kryterium odnosi się do projektów konkursowych, systemowych oraz indywidualnych) Zagadnienia horyzontalne obowiązkowe dla wybranych typów projektów Partnerstwo Zasada partnerstwa dotyczy aktywnego udziału partnerów na wszystkich etapach programowania, wdrażania, monitorowania i ewaluacji programów unijnych. Partnerstwo w realizacji projektów nie jest wymagane, jakkolwiek może być uznane przez Instytucję Organizującą Konkurs jako ważny element ich wdrażania i wymagane kryteriami dostępu (projekty nie zakładające partnerstwa będą odrzucane) bądź kryteriami strategicznymi(projekty partnerskie będą otrzymywały premię punktową). Sugerowane pola we wniosku, w których projektodawca powinien się odnieść do tej zasady: 3.3, Zgodność z prawodawstwem krajowym Oceniana jest zgodność projektu z prawodawstwem krajowym, w szczególności z regulacjami dotyczącymi zamówień publicznych oraz zasadami udzielania pomocy publicznej. W odniesieniu do zamówień publicznych, należy przede wszystkim zweryfikować, czy realizacja projektu wiąże się ze stosowaniem ustawy Prawo zamówień publicznych. Wnioskodawca w przypadku obowiązku korzystania z trybu zamówienia publicznego wymienionego w ustawie Prawo zamówień publicznych, powinien określić w jakim trybie realizowane będzie zamówienie, jak również wskazać przesłanki wyboru tego trybu. W odniesieniu do zasad udzielania pomocy publicznej, należy zweryfikować przede wszystkim, czy projekt zakłada wsparcie identyfikowane jako pomoc publiczna, czy w danym typie projektu pomoc publiczna jest dozwolona, jaka jest jej forma (pomoc na zatrudnienie, na szkolenia, doradztwo, de minimis, wsparcie na tworzenie nowych miejsc pracy) oraz czy wnioskodawca uwzględnia we wniosku właściwe dla danego obszaru, typu przedsiębiorcy i rodzaju wsparcia, pułapy intensywności pomocy publicznej. Odpowiednie zapisy dotyczące tych zagadnień powinny zostać zawarte w punkcie 3.3 (opis działań pomocy publicznej) oraz 3.5 wniosku o dofinansowanie (uzasadnienie i opis zlecenia części realizacji projektu wraz ze wskazaniem planowanego trybu zamówienia publicznego). 20

11 Pomoc publiczna Pomoc publiczna najważniejsze elementy i informacje we wniosku: Za niezgodność z zasadami pomocy publicznej(kryteria horyzontalne) należy uznać w szczególności: niezaznaczenie w budżecie szczegółowym projektu wydatków objętych pomocą publicznąw przypadku stwierdzenia występowania pomocy publicznej w projekcie na podstawie informacji zawartych w treści wniosku, zastosowanie nieprawidłowego poziomu intensywności pomocyw budżecie szczegółowym projektu w stosunku do informacji zawartych w treści wniosku (np. przyjęcie intensywności pomocy na szkolenia ogólne w odniesieniu do szkoleń specjalistycznych lub intensywności pomocy dla dużych przedsiębiorstw, w przypadku pomocy kierowanej do średnich przedsiębiorstw,itp.), zastosowanie nieprawidłowego rodzaju pomocy w odniesieniu do form wsparcia przewidzianych we wniosku(np. przyjęcie intensywności pomocy na świadczenie usług doradczych dla małych i średnich przedsiębiorstw w przypadku szkoleń ogólnych zawierających element doradztwa powiązanego ze szkoleniem). Jednocześnie, za niezgodność projektu z przepisami dotyczącymi pomocy publicznej nie są uznawane ewidentne błędy rachunkoweskutkujące naruszeniem proporcji pomiędzy kwotą udzielonej pomocy publicznej (intensywnością pomocy) oraz wysokością wkładu prywatnego wnoszonego przez beneficjenta pomocy Zgodność ze Szczegółowym Opisem Priorytetów PO KL Wnioski nie mogą zawierać propozycji wsparcia innego niż wskazane w Szczegółowym Opisie Priorytetów typy projektów(w ramach Działania i Poddziałania). W SzOP określono również odbiorców pomocy oraz instytucje, które są uprawnione do realizacji projektów. Nie zawsze jednak wybór grupy docelowej czy typu wsparcia zapisanego w SzOP będzie akceptowalny przez IOK, która w ogłoszeniu o konkursie (dokumentacji konkursowej) może określić konkretny typ projektu i grupę osób, do której projekty powinny być skierowane. 22

12 III. CHARAKTERYSTYKA PROJEKTU (maksymalnie znaków) 3.1 Cel projektu [tekst] - Uzasadnij potrzebę realizacji projektu (wskaż problem/y który/e chcesz rozwiązać) - Wskaż cel ogólny oraz cele szczegółowe projektu. - Uzasadnij zgodność celów z PO KL, Planem Działań (i innymi dokumentami strategicznymi) 3.2 Grupy docelowe (nie dotyczy projektów informacyjnych i badawczych) [tekst] - Scharakteryzuj osoby i/lub instytucje które zostaną objęte wsparciem - Uzasadnij wybór grupy docelowej, którą obejmiesz wsparciem - Opisz sposób rekrutacji uczestników 3.3 Działania [tekst] - Opisz działania podejmowane w projekcie, zgodnie z chronologią zadań wskazaną w budżecie i harmonogramie 3.4 Rezultaty [tekst] - Opisz twarde i miękkie rezultaty projektu w odniesieniu do planowanych działań - Opisz w jaki sposób rezultaty będą monitorowane, badane - Opisz w jaki sposób rezultaty przyczynią się do realizacji celu projektu 3.5 Potencjał projektodawcy i zarządzanie projektem [tekst] - Opisz doświadczenie w realizacji podobnych przedsięwzięć/projektów - Opisz w jaki sposób projekt będzie zarządzany - Jakie zaplecze techniczne oraz jaka kadra zaangażowane będą w realizację projektu (wskaż osoby/stanowiska w projekcie) - Wpisz przychody jakie osiągnął beneficjent/partnerzy za poprzedni rok obrotowy - Opisz rolę partnerów lub innych instytucji zaangażowanych w projekt Cel projektu [tekst] - Uzasadnij potrzebę realizacji projektu (wskaż problem/y który/e chcesz rozwiązać) - Wskaż cel ogólny oraz cele szczegółowe projektu. - Uzasadnij zgodność celów z PO KL, Planem Działań (i innymi dokumentami strategicznymi) Uzasadnieniem realizacji projektu powinien być konkretny problem! Procesy zarządzania - wyznaczanie celów - planowanie - organizowanie (motywowanie) - sterowanie (kontrolowanie, koordynowanie) Potrzeba Projektowanie rezultatu efekty końcowego projektu Wykonawstwo projektu Oczekiwany rezultat (efekt końcowy) Procesy obsługi - obsługa prawna - obsługa kadrowa - obsługa księgowo-finansowa - obsługa informatyczna - obsługa administracyjno-biurowa - obsługa techniczna Bartosz Grucza 24

13 3.1 Cel projektu [tekst] - Uzasadnij potrzebę realizacji projektu (wskaż problem/y który/e chcesz rozwiązać) - Wskaż cel ogólny oraz cele szczegółowe projektu. - Uzasadnij zgodność celów z PO KL, Planem Działań (i innymi dokumentami strategicznymi) Należy wskazać: obszar oznacza miejsce, terytorium występowania problemu, którego rozwiązaniu ma służyć projekt i z którego pochodzić będą uczestnicy projektu, grupędocelową typyprojektówzapisanewszoppoklorazkryteriadostępumusząodnosićsiędo określonej grupy osób, dla której projekt ma być organizowany; należy jednak pamiętać, że zazwyczaj są one zdefiniowane dla dużych populacji osób, których problemów nie może w całości rozwiązać jeden projekt (będzie to możliwe dzięki programowi, czyli sumie projektów). Ponadto, często w ramach tych grup występują podgrupy, które mają swoje specyficzne problemy, konsultacje projektu - rozpoznanie problemu powinno obejmować również konsultacje projektu w jego środowisku zewnętrznym, analiza sytuacji kobiet i mężczyzn w związku z prowadzeniem do Karty Oceny Merytorycznej projektu standardu minimum realizacji zasady równości szans kobiet i mężczyzn, jak również zgodnie z PO KL, każdy projekt z zakresu wsparcia dla osób lub instytucji, winien zawierać diagnozę uwzględniającą sytuację kobiet i mężczyzn w danym obszarze i ocenę wpływu na sytuację płci (gender impact assessment) Cel projektu [tekst] - Uzasadnij potrzebę realizacji projektu (wskaż problem/y który/e chcesz rozwiązać) - Wskaż cel ogólny oraz cele szczegółowe projektu. - Uzasadnij zgodność celów z PO KL, Planem Działań (i innymi dokumentami strategicznymi) Analiza problemu wykonywana jest najczęściej za pomocą drzewa problemu stanowiącego zwięzły opis istniejącej negatywnej sytuacji. Analiza problemu obejmuje następujące etapy: 1. Analiza istniejącej sytuacji 2. Identyfikacja kluczowych problemów 3. Wskazanie zależności przyczynowo-skutkowych Bartosz Grucza 26

14 3.1 Cel projektu [tekst] - Uzasadnij potrzebę realizacji projektu (wskaż problem/y który/e chcesz rozwiązać) - Wskaż cel ogólny oraz cele szczegółowe projektu. - Uzasadnij zgodność celów z PO KL, Planem Działań (i innymi dokumentami strategicznymi) Przykład analizy problemu Pogarszająca się konkurencyjności gospodarki Pogarszająca się konkurencyjność organizacji Skutki Przekroczenia terminów realizacji Przekroczenia budżetu projektów Niski stopień osiągania założonych celów Utrata szans przez organizacje Problemy we wdrażaniu projektów Mała liczba realizowanych przedsięwzięć Niechęć do realizacji przedsięwzięć Organizacje działające w Europie nie są właściwie przygotowane do pracy w systemie projektowym Słabe rozpowszechnienie standardów działalności projektowej Niedostateczne kwalifikacje kadr w zakresie zarządzania projektami Nieelastyczne struktury organizacyjne Niewielka skala działalności instytucji zrzeszających kierowników projektów Brak wspólnej metodyki europejskiej zarządzania projektami Nieefektywne metody kształcenia Przestarzały program kształcenia Słabo rozwinięty system międzynarodowych certyfikacji kwalifikacji Specyfika kultury organizacyjnej i kultury pracy Uwarunkowania historyczne Przyczyny Bartosz Grucza Cel projektu [tekst] - Uzasadnij potrzebę realizacji projektu (wskaż problem/y który/e chcesz rozwiązać) - Wskaż cel ogólny oraz cele szczegółowe projektu. - Uzasadnij zgodność celów z PO KL, Planem Działań (i innymi dokumentami strategicznymi) Cel ogólny projektu powinien wynikać bezpośrednio ze zdiagnozowanych problemów, jakie projektodawca chce rozwiązać dzięki realizacji przedsięwzięcia. Musi on być ściśle powiązany z diagnozą uzasadnieniem, przedstawionym we wniosku i nie może dotyczyć innych obszarów niż te, które zostały opisane. Cele szczegółowe powinny w bezpośredni sposób wpływać na realizację celu ogólnego. Do celu ogólnego oraz celów szczegółowych projektu należy dobrać odpowiednie wskaźniki oraz określić ich wartość bazową, tj. przed rozpoczęciem realizacji projektu oraz wartość docelową, tj. na zakończenie realizacji projektu, jak również wskazać źródło ich pomiaru. 28

15 3.1 Cel projektu [tekst] - Uzasadnij potrzebę realizacji projektu (wskaż problem/y który/e chcesz rozwiązać) - Wskaż cel ogólny oraz cele szczegółowe projektu. - Uzasadnij zgodność celów z PO KL, Planem Działań (i innymi dokumentami strategicznymi) Kluczem do przejścia od analizy problemów do analizy celów jest przekształcenienegatywnych zjawisk w postulat pozytywnego działania Problem (istniejąca niekorzystna sytuacja) Cel (obraz pożądanej sytuacji w przyszłości) Bartosz Grucza Cel projektu [tekst] - Uzasadnij potrzebę realizacji projektu (wskaż problem/y który/e chcesz rozwiązać) - Wskaż cel ogólny oraz cele szczegółowe projektu. - Uzasadnij zgodność celów z PO KL, Planem Działań (i innymi dokumentami strategicznymi) Analiza celów wykonywana jest najczęściej za pomocą drzewa celów stanowiącego zwięzły opis pożądanej sytuacji w przyszłości. Analiza celów obejmuje następujące etapy: 1. Opis przyszłej, pożądanej sytuacji 2. Identyfikacja potencjalnych rozwiązań 3. Zamiana aspektów negatywnych w pozytywne Bartosz Grucza 30

16 3.1 Cel projektu [tekst] - Uzasadnij potrzebę realizacji projektu (wskaż problem/y który/e chcesz rozwiązać) - Wskaż cel ogólny oraz cele szczegółowe projektu. Przykład analizy celów - Uzasadnij zgodność celów z PO KL, Planem Działań (i innymi dokumentami strategicznymi) Rosnąca konkurencyjności gospodarki Rosnąca konkurencyjność organizacji Cele Utrzymywanie terminów realizacji Utrzymywanie budżetów projektów Realizacja założonych celów Wykorzystanie szans przez organizacje Bezproblemowe wdrażanie projektów Rosnąca liczba realizowanych przedsięwzięć Zaangażowanie w realizację przedsięwzięć Właściwe przygotowanie organizacji działających w Europie do pracy w systemie projektowym Upowszechnienie standardów działalności projektowej Podniesienie kwalifikacji kadr w zakresie zarządzania projektami Uelastycznienie struktur organizacyjnych Kampania społeczna Poprawa funkcjonowania instytucji zrzeszających kierowników projektów Stworzenie wspólnej metodyki europejskiej zarządzania projektami Udoskonalenie metod kształcenia Nowoczesne programy kształcenia Usprawnienie systemu międzynarodowych certyfikacji kwalifikacji Stworzenie kultury pro projektowej Stworzenie wzorców struktur projektowych Środki Bartosz Grucza Cel projektu [tekst] - Uzasadnij potrzebę realizacji projektu (wskaż problem/y który/e chcesz rozwiązać) - Wskaż cel ogólny oraz cele szczegółowe projektu. - Uzasadnij zgodność celów z PO KL, Planem Działań (i innymi dokumentami strategicznymi) Co oznacza, że cele są SMART? S specific szczegółowe, konkretne- powinny być szczegółowo opisane, dotyczyć konkretnych problemów M measurable mierzalny cel powinien być łatwo przeformułowany na rezultaty, ujęty w liczby(skwantyfikowany) przedstawione w dalszej części wniosku A acceptable/accurate akceptowalny/trafny cel powinien być przedyskutowany i skonsultowany z najważniejszymi interesariuszami projektu, a przede wszystkim z jego odbiorcami. Trafność odnosi się do zdiagnozowanego wcześniej problemu i wskazuje, że cel musi bezpośrednio wynikać z opisanej wcześniej sytuacji i obejmować wszystkie przyczyny powstania problemu(kompleksowość). R realistic realistyczny możliwy do osiągnięcia poprzez realizację projektu - nie może się odnosić do zadań i obszarów, które projektem nie będą objęte. Zadania przedstawione w punkcie 3.3 wniosku, które projektodawca zamierza wykonać, powinny być ściśle związane z celem i w oczywisty sposób zmierzać do jego realizacji. T time-bound określony w czasie- każdy cel powinien zawierać w swojej konstrukcji termin, w jakim ma być osiągnięty.? S (specific) Odnoszące się do celów, które mają mierzyć. M (measurable) Mierzalne (ilościowo lub jakościowo). A (available) Dostępne po akceptowanej cenie. R (relevant) Odpowiadające potrzebom kierowników w zakresie informacji. T (timly) Mierzące we właściwym czasie, by wiadomo było, kiedy dany cel ma zostać osiągnięty. S Specific(konkretne) M Measurable(mierzalne) A Achievable(osiągalne) R Realistic(realne) T Timebound(określone w czasie) Bartosz Grucza 32

17 3.1 Cel projektu [tekst] - Uzasadnij potrzebę realizacji projektu (wskaż problem/y który/e chcesz rozwiązać) - Wskaż cel ogólny oraz cele szczegółowe projektu. - Uzasadnij zgodność celów z PO KL, Planem Działań (i innymi dokumentami strategicznymi) Projekt uzasadnienie i jego cele powinny być ściśle związane z celami PO KL. Program zawiera kilka rodzajów celów, z którymi należy zapoznać się przed przystąpieniem do opracowywania wniosku: cel główny i cele strategiczne; cele szczegółowe poszczególnych Priorytetów; cele poszczególnych działań (zawarte w SzOP); Ponadto weryfikuje się często zgodność z celów z dokumentami regionalnymi i z planem działania Cel projektu [tekst] - Uzasadnij potrzebę realizacji projektu (wskaż problem/y który/e chcesz rozwiązać) - Wskaż cel ogólny oraz cele szczegółowe projektu. - Uzasadnij zgodność celów z PO KL, Planem Działań (i innymi dokumentami strategicznymi) Na co zwrócić uwagę w ramach Poddziałania 7.2.1: cel powinien wynikać z problemów i być na nie odpowiedzią, tzn. przyczyniać się do ich rozwiązywania; celem nie powinien być środek do jego osiągnięcia (np. przeszkolenie, objęcie wsparciem,pomoc ); cele powinny się bezpośrednio przekładać na działania, a te z kolei na rezultaty; każdy cel powinien być skwantyfikowany przy pomocy odpowiednich wskaźników, dla których należy określić wartość bazową (przed realizacją projektu) i wartość docelową (po zakończeniu projektu) oraz podać źródło danych, na podstawie których wartości te będą weryfikowane(patrz punkt dot. rezultatów projektu); w PO KL istnieje kilka rodzajów celów, kryterium odnosi się przede wszystkim do celów szczegółowych wyznaczonych na poziomie Priorytetów. 34

18 3.1 Cel projektu [tekst] - Uzasadnij potrzebę realizacji projektu (wskaż problem/y który/e chcesz rozwiązać) - Wskaż cel ogólny oraz cele szczegółowe projektu. - Uzasadnij zgodność celów z PO KL, Planem Działań (i innymi dokumentami strategicznymi) Opis projektu Obiektywnie weryfikowalne wskaźniki Źródła weryfikacji Założenia Cele nadrzędne Cel projektu Rezultaty Działania Środki Koszt Czas Założenia podstawowe Bartosz Grucza Cel projektu [tekst] - Uzasadnij potrzebę realizacji projektu (wskaż problem/y który/e chcesz rozwiązać) - Wskaż cel ogólny oraz cele szczegółowe projektu. - Uzasadnij zgodność celów z PO KL, Planem Działań (i innymi dokumentami strategicznymi) Cele nadrzędne Pierwsza kolumna matrycy logicznej: Overall Objectives(cele nadrzędne, długookresowe) Project Purpose(cel projektu) Results(rezultaty, produktu projektu) Activities(czynności, zadania, środki) Cel projektu Rezultaty Działania logika interwencyjna Środki Cele nadrzędne projektu powinny wyjaśniać, dlaczego projekt jest ważny dla społeczeństwa, w kategoriach długoterminowych korzyści dla beneficjentów i szerszych korzyści dla innych grup. Powinny wskazywać w jaki sposób projekt pasuje do regionalnej i sektorowej polityki Unii Europejskiej. Cele ogólne nie zostaną osiągnięte wyłącznie dzięki projektowi, ale będzie on wkładem w realizację tych celów. Cel projektu powinien odnosić się do kluczowego problemu i być definiowany w kategoriach korzyści otrzymywanych przez beneficjentów, będących rezultatem działań zaplanowanych w ramach projektu. Rezultaty opisują produkty projektu, które będą dostarczane beneficjentom. Rezultaty powinny zaspokajać główne potrzeby grup docelowych. Działania określają poszczególne zadania/ czynności do wykonania w projekcie, pokazują w jaki sposób osiągane będą rezultaty projektu. Bartosz Grucza 36

19 3.1 Cel projektu [tekst] - Uzasadnij potrzebę realizacji projektu (wskaż problem/y który/e chcesz rozwiązać) - Wskaż cel ogólny oraz cele szczegółowe projektu. - Uzasadnij zgodność celów z PO KL, Planem Działań (i innymi dokumentami strategicznymi) Obiektywnie weryfikowalne wskaźniki Cele nadrzędne Druga kolumna matrycy logicznej: obiektywnie weryfikowalne wskaźniki Cel projektu Rezultaty Działania Środki Obiektywnie weryfikowalne wskaźniki opisują cele projektu w operacyjnie mierzalnych kategoriach i zapewniają podstawy dla mierzenia wydajności. Specyfikacja tych wskaźników działa jako sprawdzenie wykonalności celów oraz formuje bazę dla systemu monitorowania projektu. Kiedy już wskaźnik zostanie określony, powinien być rozwinięty z uwzględnieniem szczegółów ilości, jakości, czasu, miejsca, grupy docelowej. Bartosz Grucza Cel projektu [tekst] - Uzasadnij potrzebę realizacji projektu (wskaż problem/y który/e chcesz rozwiązać) - Wskaż cel ogólny oraz cele szczegółowe projektu. - Uzasadnij zgodność celów z PO KL, Planem Działań (i innymi dokumentami strategicznymi) Trzecia kolumna matrycy logicznej: źródła weryfikacji - dowody Źródła weryfikacji Podczas formułowania wskaźników, powinno zostaćokreślone źródło informacji i sposób zbierania danych. Pomoże to w sprawdzeniu czy realistycznie wskaźnik może zostaćzmierzony angażując rozsądnąilośćczasu, pieniędzy i wysiłku. Należy określić: format, w którym informacja powinna byćudostępniania (np. raporty postępu, sprawozdania z projektu, ewidencję projektu, oficjalne statystyki itp.) kto powinien dostarczać informacje jak regularnie informacja powinna byćdostarczana (miesięcznie,kwartalnie, rocznie itp.) Cele nadrzędne Cel projektu Rezultaty Działania Źródła weryfikacji Koszt Źródła poza projektem powinny być oszacowywane pod kątem dostępności, niezawodności i odpowiedniości. Wkład pracy oraz koszt gromadzenia informacji powinny zostać również oszacowane, a odpowiednie środki przeznaczone na ten cel. Inne wskaźniki powinny zastąpić te, dla których odpowiednie źródła weryfikacji nie mogą być wskazane. Bartosz Grucza 38

20 3.1 Cel projektu [tekst] - Uzasadnij potrzebę realizacji projektu (wskaż problem/y który/e chcesz rozwiązać) - Wskaż cel ogólny oraz cele szczegółowe projektu. - Uzasadnij zgodność celów z PO KL, Planem Działań (i innymi dokumentami strategicznymi) Trzecia kolumna matrycy logicznej: źródła weryfikacji - dowody Źródło: Podręcznik- Zarządzanie Cyklem Projektu, Ministerstwo Gospodarki i Pracy, Maj 2004 Często występuje bezpośredni związek pomiędzy złożonościąweryfikacji wskaźników (np. łatwościązbierania i analizy danych) a kosztem. Jeśli wskaźnik okazuje się zbyt drogi lub zbyt skomplikowany do zbierania, powinien zostać zastąpiony prostszym i tańszym Bartosz Grucza Cel projektu [tekst] - Uzasadnij potrzebę realizacji projektu (wskaż problem/y który/e chcesz rozwiązać) - Wskaż cel ogólny oraz cele szczegółowe projektu. - Uzasadnij zgodność celów z PO KL, Planem Działań (i innymi dokumentami strategicznymi) Czwarta kolumna: Assumptions(założenia) Założenia podstawowe(warunki wstępne) różnią się od założeń tym, że muszą być spełnione przed rozpoczęciem projektu. Na przykład bez wdrożenia odpowiednich działań przez partnera, racja bytu projektu może być podważona. Prawdopodobieństwo i znaczenie spełnienia tych warunków powinno być obliczane jako część oszacowywania ryzyka projektu. Niektóre z nich będą krytyczne dla sukcesu projektu, inne będą miały marginalne znaczenie. Założenia zewnętrzne czynniki, które są istotne dla powodzenia projektu, czyli: definiują środowisko systemu i zagadnienia trwałości podsumowują czynniki, których projekt nie może lub z założenia nie chce kontrolować są czynnikami, na które projekt nie jest ukierunkowany, ale powinien je monitorować Cele nadrzędne Cel projektu Rezultaty Działania Założenia Czas Założenia podstawowe Bartosz Grucza 40

21 3.1 Cel projektu [tekst] - Uzasadnij potrzebę realizacji projektu (wskaż problem/y który/e chcesz rozwiązać) - Wskaż cel ogólny oraz cele szczegółowe projektu. - Uzasadnij zgodność celów z PO KL, Planem Działań (i innymi dokumentami strategicznymi) Wiersz działań środki, koszty, czas Działania Środki Koszt Czas Środki (means) oznaczają ludzkie, rzeczowe i finansowe zasoby wymagane do podjęcia planowanych działań i zarządzania projektem. Koszt(cost) oznacza szacowany budżet projektu i/lub źródła finansowania projektu. Czas(time) oznacza szacowany czas realizacji projektu. Bartosz Grucza Cel projektu [tekst] - Uzasadnij potrzebę realizacji projektu (wskaż problem/y który/e chcesz rozwiązać) - Wskaż cel ogólny oraz cele szczegółowe projektu. - Uzasadnij zgodność celów z PO KL, Planem Działań (i innymi dokumentami strategicznymi) Logika wertykalna matrycy Opis projektu Obiektywnie weryfikowalne wskaźniki Źródła weryfikacji Założenia Cele nadrzędne Cel projektu Rezultaty Działania Środki Koszt Czas Założenia podstawowe Bartosz Grucza 42

22 3.1 Cel projektu [tekst] - Uzasadnij potrzebę realizacji projektu (wskaż problem/y który/e chcesz rozwiązać) - Wskaż cel ogólny oraz cele szczegółowe projektu. - Uzasadnij zgodność celów z PO KL, Planem Działań (i innymi dokumentami strategicznymi) Logika horyzontalna matrycy Opis projektu Obiektywnie weryfikowalne wskaźniki Źródła weryfikacji Założenia Cele nadrzędne Cel projektu Rezultaty Działania Środki Koszt Czas Założenia podstawowe Bartosz Grucza Cel projektu [tekst] - Uzasadnij potrzebę realizacji projektu (wskaż problem/y który/e chcesz rozwiązać) - Wskaż cel ogólny oraz cele szczegółowe projektu. - Uzasadnij zgodność celów z PO KL, Planem Działań (i innymi dokumentami strategicznymi) Cele nadrzędne Cel projektu Rezultaty Działania Środki Problem Wpływ Skuteczność Wydajność Zgodność Długotrwałość oddziaływania Bartosz Grucza 44

23 3.1 Cel projektu [tekst] - Uzasadnij potrzebę realizacji projektu (wskaż problem/y który/e chcesz rozwiązać) - Wskaż cel ogólny oraz cele szczegółowe projektu. - Uzasadnij zgodność celów z PO KL, Planem Działań (i innymi dokumentami strategicznymi) Problemy w części 3.1 wniosku wskazywane przez IP/ IP2 w ramach Poddziałania 7.2.1: 1.Niewłaściwie opisany cel projektu(zbyt ogólnie lub błędnie), 2.Brak szczegółowej analizy kwestii problemowych związanych z obszarem realizacji projektu, 3.Brak źródeł danych podawanych informacji, 4.Brak diagnozy sytuacji kobiet i mężczyzn na danym obszarze i oceny wpływu na sytuację płci, której wyniki stanowią podstawę do organizacji projektu w zakresie doboru działań i instrumentów wspierających, umożliwiających grupom dyskryminowanym uczestnictwo w projekcie, 5.Niewystarczające lub nieprecyzyjne uzasadnienie potrzeby realizacji projektu, 6.Brak wyjaśnienia zgodności celów projektu z dokumentami strategicznymi, 7.Cel projektu niezgodny z celami Priorytetu/ Działania/ Poddziałania Grupy docelowe (nie dotyczy projektów informacyjnych i badawczych) [tekst] - Scharakteryzuj osoby i/lub instytucje które zostaną objęte wsparciem - Uzasadnij wybór grupy docelowej, którą obejmiesz wsparciem - Opisz sposób rekrutacji uczestników Wnioskodawca powinien zamieścić opis grupy docelowej, dzięki któremu osoba weryfikująca wniosek będzie w stanie jednoznacznie stwierdzić, czy projekt jest skierowany do grupy kwalifikującej się do otrzymania pomocy zgodnie z zapisami zawartymi w SzOP PO KL oraz dokumentacji konkursowej. Informacje na temat osób planowanych do objęcia wsparciem nie powinny się ograniczać tylko i wyłącznie do wskazania grup odbiorców zapisanych w SzOP, powinny być znacznie bardziej szczegółowe. Analiza interesariuszy, zgodnie z metodologią PCM 46

24 3.2 Grupy docelowe (nie dotyczy projektów informacyjnych i badawczych) [tekst] - Scharakteryzuj osoby i/lub instytucje które zostaną objęte wsparciem - Uzasadnij wybór grupy docelowej, którą obejmiesz wsparciem - Opisz sposób rekrutacji uczestników Przy określaniu grupy docelowej należy zatem zwrócić uwagę na następujące elementy: uzasadnianie wyboru grupy docelowej w kontekście zawężenia właściwego dla danego projektu; nie należy uzasadniać wyboru grup docelowych poprzez odwołanie się tylko i wyłącznie do typu projektu zawartego w SzOP, gdyż zostało już ono sformułowane w PO KL; sposób pozyskania uczestników projektu akcja informacyjno - promocyjna związana z rekrutacją (w jaki sposób potencjalni odbiorcy dowiedzą się o możliwości wsparcia). Sposób rekrutacji zależy od wielu czynników, m.in. profilu grupy docelowej i musi być dostosowany do jej potrzeb i możliwości. Dlatego np. spotkania rekrutacyjne, dla osób pracujących powinny być organizowane poza godzinami ich pracy - wieczorem bądź w weekendy a przyjmowane zgłoszeń do projektu wyłącznie za pośrednictwem Internetu będzie sposobem nietrafionym w przypadku szkolenia dla długotrwale bezrobotnych osób z terenów wiejskich, dla których dostęp do sieci internetowej, jest ograniczony; szczegółowy opis przebiegu rekrutacji (kryteria rekrutacji, czas, miejsce, dokumenty, zasady tworzenia list rezerwowych) wraz z uzasadnieniem wybranych technik i metod rekrutacji metody i techniki doboru uczestników projektu powinny być dopasowane do grupy odbiorców oraz charakteru projektu; uwzględnienie w kryteriach naboru wykształcenia i wiedzy bazowej umożliwiającej rozpoczęcie szkolenia oraz minimalnych wymagań, które muszą zostać spełnione do wykonywania zawodu; kryterium kolejności zgłoszeń nie powinno być jedynym sposobem na dobór uczestników projektu Grupy docelowe (nie dotyczy projektów informacyjnych i badawczych) [tekst] - Scharakteryzuj osoby i/lub instytucje które zostaną objęte wsparciem - Uzasadnij wybór grupy docelowej, którą obejmiesz wsparciem - Opisz sposób rekrutacji uczestników Po przeprowadzeniu analizy celów należy dokonać wyboru sposobupoprawy sytuacji za pomocą odpowiedniej strategiiwynikającej z uwarunkowań zewnętrznych i wewnętrznych realizacji projektu Możliwość 1 Możliwość 2 Możliwość 3 Wybór 1 Wybór 2 Wybór 3 Możliwość 4 Wybór 4 Bartosz Grucza 48

25 3.2 Grupy docelowe (nie dotyczy projektów informacyjnych i badawczych) [tekst] - Scharakteryzuj osoby i/lub instytucje które zostaną objęte wsparciem - Uzasadnij wybór grupy docelowej, którą obejmiesz wsparciem - Opisz sposób rekrutacji uczestników Przewidywana liczba osób/instytucji objętych wsparciem EFS w ramach projektu i ich status Status uczestnika Bezrobotni w tym osoby długotrwale bezrobotne Osoby nieaktywne zawodowo w tym osoby uczące lub kształcące się Zatrudnieni w tym rolnicy w tym samozatrudnieni w tym zatrudnieni w mikroprzedsiębiorstwach w tym zatrudnieni w małych i średnich przedsiębiorstwach w tym zatrudnieni w dużych przedsiębiorstwach w tym pracownicy w gorszym położeniu Ogółem w tym osoby należące do mniejszości narodowych i etnicznych w tym migranci w tym osoby niepełnosprawne Przedsiębiorstwa objęte wsparciem Mikroprzedsiębiorstwa Małe i średnie przedsiębiorstwa Duże przedsiębiorstwa Liczba osób Należy wpisać przewidywaną liczbę osób/instytucji, które zostaną objęte wsparciem w ramach projektu, z uwzględnieniem wskazanych kategorii i podkategorii. W przypadku gdy nie jest możliwe zakwalifikowanie osoby do żadnej z poniższych podkategorii należy je przyporządkować do właściwych kategorii(bezrobotni, osoby nieaktywne zawodowo, zatrudnieni). Liczba Grupy docelowe (nie dotyczy projektów informacyjnych i badawczych) [tekst] - Scharakteryzuj osoby i/lub instytucje które zostaną objęte wsparciem - Uzasadnij wybór grupy docelowej, którą obejmiesz wsparciem - Opisz sposób rekrutacji uczestników Problemy w części 3.2 wniosku wskazywane przez IP / IP2 w ramach Poddziałania : 1.Brak uzasadnienia wyboru danej grupy docelowej, 2.Zbyt szeroka grupa docelowa, 3.Zbyt ogólna charakterystyka grupy docelowej, 4.Grupa docelowa niespójna z wcześniej wskazaną charakterystyką problemu, 5.Brak związku wybranej grupy docelowej z rodzajem zaplanowanego wsparcia, 6.Niejasna lub niezbyt dokładnie opisana akcja promocyjna i rekrutacyjna w projekcie, 7.Jedyne kryterium rekrutacyjne kolejność zgłoszeń, 8.Niedostosowanie formuły rekrutacyjnej do specyfiki projektu i grupy docelowej. 50

26 3.3 Działania [tekst] - Opisz działania podejmowane w projekcie, zgodnie z chronologią zadań wskazaną w budżecie i harmonogramie Projektodawca przedstawia, jakie działania podejmie aby osiągnąć rezultaty i zrealizować nakreślony wcześniej cel projektu oraz cele szczegółowe. Powinien pamiętać o logicznym powiązaniu zidentyfikowanego problemu i wynikającego z niego celu z działaniami jakie do niego doprowadzą. Opis planowanych działań powinien być możliwie szczegółowy, z uwzględnieniem terminów, zadań i osób odpowiedzialnych za ich realizację. Do harmonogramu GWA ze względu na jego funkcjonalność należy wpisać zadania oraz podzadania, dla których w szczegółowym budżecie projektu zostaną określone koszty Działania [tekst] - Opisz działania podejmowane w projekcie, zgodnie z chronologią zadań wskazaną w budżecie i harmonogramie Definicja struktury projektu Struktura jest to cecha złożonych obiektów określająca ich: skład, to znaczy zestaw części składowych oraz układ, to znaczy relacje pomiędzy tymi częściami Struktura = Skład + Układ Michał Trocki i Bartosz Grucza 52

27 3.3 Działania [tekst] - Opisz działania podejmowane w projekcie, zgodnie z chronologią zadań wskazaną w budżecie i harmonogramie Problemy w części 3.3 wniosku wskazywane przez IP / IP2 w ramach Poddziałania : 1.Niezbyt jasno lub zbyt ogólnie opisane planowane działania w ramach projektu, 2.Planowane działania w ramach projektu nie mają związku z opisami w punkcie 3.1, 3.Działania w projekcie nie są zgodne z harmonogramem i budżetem projektu, 4.Brak uwzględnienia w działaniach opisów ryzyk związanych realizacją projektu i działań zaradczych, 5.Zaplanowane działania nie przyczyniają się do realizacji celów projektu Rezultaty [tekst] - Opisz twarde i miękkie rezultaty projektu w odniesieniu do planowanych działań - Opisz w jaki sposób rezultaty będą monitorowane, badane - Opisz w jaki sposób rezultaty przyczynią się do realizacji celu projektu Należy opisać rezultaty oraz produkty, które zostaną osiągnięte w wyniku planowanych do podjęcia działań w ramach projektu. Należy przy tym wykazać, w jaki sposób zakładane rezultaty wpłyną na realizację założonego celu/celów projektu. Produkty określają dobra i usługi, które powstaną w wyniku działań podjętych w ramach projektu, określonych w punkcie 3.3 wniosku o dofinansowanie. Rezultaty odzwierciedlają z kolei efekty, które powstaną w wyniku podjętych działań w ramach projektu, np. udzielenia wsparcia danej osobie/ grupie osób/ instytucji w ramach projektu. Główna różnica między produktami i rezultatami polega na tym, iż produkty określają dobra i usługi powstałe w toku realizacji projektu, natomiast rezultaty odzwierciedlają efekty działań podjętych w ramach projektu. Produkty i rezultaty projektu powinny wynikać bezpośrednio z działań opisanych w punkcie 3.3 wniosku i odnosić się do celów projektu. Jest to opis zmian jakie zajdą w wyniku wdrożenia projektu, a przede wszystkim, ze względu na specyficzny charakter projektów w ramach PO KL, związane są z korzyściami jakie osiągną uczestnicy projektu po zakończeniu uczestnictwa. Produkty i rezultaty oceniane są również w odniesieniu do kosztów jakie generuje projekt(w rozbiciu na jednego uczestnika projektu). W trakcie realizacji projektu powinny umożliwiać mierzenie jego postępu względem celów projektu. Dlatego zgodność produktów i rezultatów z działaniami i celami jest jednym z elementów oceny tego punktu. Wnioskodawca powinien opisać w jaki sposób przedstawione produkty i rezultaty przyczynią się do osiągnięcia celów projektu a tym samym rozwiązania lub złagodzenia problemów wskazanych w części 3.1 wniosku. Dla wyznaczonych rezultatów i produktów należy określić wskaźniki rezultatu oraz wskaźniki produktu. Wskaźniki te będą mierzyły produkty i rezultaty osiągane w wyniku realizacji projektu. Wskaźniki monitorowania projektu powinny zostać wskazane na podstawie dokumentacji konkursowej oraz Mapy wskaźników monitorowania projektów PO KL, stanowiącej część dokumentu pt. Podręcznik wskaźników PO KL Dodatkowo, należy określić samodzielnie wskaźniki zgodne ze specyfiką projektu. 54

28 3.4 Rezultaty [tekst] - Opisz twarde i miękkie rezultaty projektu w odniesieniu do planowanych działań - Opisz w jaki sposób rezultaty będą monitorowane, badane - Opisz w jaki sposób rezultaty przyczynią się do realizacji celu projektu Ocenie podlega również mierzalność i realność osiągnięcia rezultatów oraz sposób ich mierzenia/monitorowania. Techniki i metody mierzenia osiągnięcia rezultatów powinny zostać szczegółowo opisane, o ile to możliwe dla każdego rezultatu osobno. Przy opisie sposobu mierzenia rezultatów należy wskazać w szczególności: czas/ okres wykonywania pomiaru, jeżeli pomiar realizowany jest cyklicznie należy wskazać w jakich odstępach czasu będzie realizowany oraz jaki jest planowany czas trwania cyklu; miejsce dokonania; osoby odpowiedzialne za przeprowadzenie pomiaru i osoby wykonujące pomiar; źródło pochodzenia danych; nazwę i opis narzędzia mierzenia osiągnięcia rezultatów. W punkcie wniosku 3.4 należy również zawrzeć informację na temat trwałości rezultatów sposobu jej zapewnienia po zamknięciu realizacji projektu. W punkcie 3.4 wniosku można także wskazać wartość dodaną projektu, która wynika z ogólnego opisu projektu i zazwyczaj związana jest z osiągnięciem dodatkowych rezultatów, nie wynikających bezpośrednio z celów projektu i z jego działań Rezultaty [tekst] - Opisz twarde i miękkie rezultaty projektu w odniesieniu do planowanych działań - Opisz w jaki sposób rezultaty będą monitorowane, badane - Opisz w jaki sposób rezultaty przyczynią się do realizacji celu projektu Problemy w części 3.4 wniosku wskazywane przez IP / IP2 w ramach Poddziałania : 1.Brak opisanych rezultatów twardych i miękkich, 2.Niewłaściwie opisane rezultaty, 3.Brak opisu źródeł informacji i sposobu mierzenia rezultatów, 4.Opisane rezultaty nie są spójne z działaniami i celami projektu, 5.Brak opisu wpływu rezultatów na osiągnięcie celów projektu, 6.Brak powiązania opisywanych rezultatów ze sprawozdawczością PO KL (UWAGA! w ramach załącznika nr 2 do wniosku o płatność należy monitorować wszystkie wskaźniki, których dotyczy projekt, nawet jeśli nie określono ich we wniosku o dofinansowanie). 56