Andrzej Kostankiewicz Uzbrojenie 1. pułku strzelców podhalańskich w latach
|
|
- Sylwia Żurek
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Andrzej Kostankiewicz Uzbrojenie 1. pułku strzelców podhalańskich w latach Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio F, Historia 60,
2 ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKLODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL. LX SECTIO F 2005 Muzeum Lubelskie ANDRZ EJ KONSTANKIEWICZ Uzbrojenie 1. pułku strzelców podhalańskich w latach Szkic ten jest próbą podjęcia problematyki dotyczącej uzbrojenia konkretnych formacji piechoty W ojska Polskiego okresu międzywojennego, co nie było dotąd przedmiotem odrębnych opracowań. W publikowanych dziejach 1. pułku strzelców podhalańskich dane dotyczące tego zagadnienia są bardzo ogólnikow e1. 1. pułk strzelców podhalańskich, którego stałym garnizonem od 1 grudnia 1918 r. był N ow y Sącz, miał w ów czas, jak i potem w sw oich szeregach znaczny procent żołnierzy pochodzących z powiatów: nowotarskiego, lim anowskiego, nowosądeckiego, gorlickiego, g rybowskiego i jasielskiego. Pułk brał czynny udział w różnorakich pracach społecznych na rzecz środow iska całego regionu podkarpackiego. Te wielostronne i ożyw ione kontakty zostały docenione m.in. nadaniem pułkowi honorowych obywatelstw kilku miast Podkarpacia. N a przykład 16 maja 1938 r. Rada M iejska Jasła podjęła uchwałę o nadaniu 1. pułkowi strzelców podhalańskich H onorow ego Obywatelstwa miasta Jasła. Ponadto m ieszkańcy Jasła i powiatu jasielskiego ufundowali dla 1. psp sprzęt wojenny - 6 ciężkich karabinów m aszynow ych na biedkach, który dziesięć dni później, tj. 26 maja w dzień święta pułkow ego, przekazano w Jaśle delegacji 1. psp (poczet sztandarow y i kompania sztandarowa)2. 1R. Bober, 1 pułk strzelców podhalańskich, Warszawa 1929; W. B. Mo ś, Strzelcy podhalańscy , Kraków 1989; Z. Mordawski, Materiały do dziejów 1 pułku strzelców podhalańskich w Nowym Sączu (cz. 1 - listopad 1918-sierpień 1939 r.), Rocznik Sądecki 1990, t.19, s ; Księga chwały piechoty, Warszawa 1937, s. nlb. 2 M. Wieliczko, Jasielskie w latach drugiej wojny światowej, Warszawa 1974, s. 42;
3 Pułk powstał w oparciu o kadrę austriackiego 20. pułku piechoty, który 18 listopada 1918 r. przybył z frontu w łoskiego do N ow eg o Sacza. N ow o p o wstała formację zasilili także żołnierze z batalionu zapasow ego tego pułku (rozlokowany podczas wojny w Tarnowie, od 1 grudnia 1918 r. w N ow ym Saczu) oraz byli żołnierze 32. pułku Obrony Krajowej (Landwehry), w w iększości pochodzący z regionu podkarpackiego. Formujący się nowy 20. pułk piechoty W ojska Pols-kiego otrzymał 1 grudnia 1918 r. nazwę 1. pułku strzelców podhalańskich. Z abezpieczone m agazyny uzbrojenia i umundurowania pozw oliły w krótkim czasie na odpowiednie wyposażenie 80 oficerów i 3000 szeregow ych, tj. 12 kompanii strzeleckich, oddziału karabinów m aszynow ych (4 ckm ), batalionu zapasow e go (3 kompanie zapasowe i kompania ckm) oraz taborów. Tworzony na terenie byłego zaboru austriackiego pułk dysponował przede w szystkim karabinami (kb) i karabinkami (kbk) powtarzalnymi Mannlicher w z.1895 i w z.1890, będącymi podstawowa bronia drużyn strzeleckich, oraz ciężkim i karabinami m aszynowym i (ckm) Schwarzlose w z.1 907/12 zgrupowanymi w pułkowej i w batalionowych kompaniach karabinów m aszynow ych3. Karabin M annlicher w z.1895 i jeg o poprzednia wersję - w z zaprojektowano do nowoczesnej amunicji kalibru 8 mm na proch bezdym ny. Broń miała zamek dwutaktowy osiow o-ślizgow y ryglowany sym etrycznie (inaczej niż w e w z.1890). Zasilanie odbywało się z jednorzędow ego magazynka, wystającego z łoża, na 5 naboi ładowanych z pom oca niesym etrycznego ładownika. M agazynek ulepszonej konstrukcji w stosunku do w z.1890 był m niejszy, lżejszy i z inna sprężyna podajnika. Jednolite łoże broni z tzw. chwytem półpistoletowym w yposażono w drewniana nakładkę na lufę (nie miał jej w z.1890), sięgajaca od celow nika do przedniego baczka. Baczek miał od spodu nasadę bagnetu, a z le wej strony koźlik. D o broni stosowano bagnet w z.1895, z krótka rękojeścia w y posażona w zatrzask oraz pierścień na jelcu. W użyciu był także karabinek wz z krótsza lufa w wersji bez bagnetu, koźlika i wyciora oraz w wersji z bagnetem, koźlikiem i w yciorem. M niejsza masa kb i kbk w z.1895 w stosunku do w z.1890 nieco ujemnie w płynęła na celność broni, odczuwalny był także silniejszy odrzut podczas strzelania. Ponadto egzem plarze produkowane podczas wojny w ykazyw ały zaw odność w działaniu, np. zacinanie się zamka4. ponadto pułk miał także honorowe obywatelstwo Nowego Sacza, Gorlic, Limanowej i Nowego Targu, Z. Mordawski, op. cit., s.120; do 1936 r. włącznie formacja obchodziła swoje święto 6 sierpnia, zmianę wprowadzono Dz. Rozk. MSWojsk nr 16, poz Zarys dziej ów wojskowości polskiej w latach , Warszawa 1990, s. 291 oraz M. Wrzosek, Wojny o granice Polski odrodzonej , Warszawa 1992, s.109 i R. B o ber, op. cit., s.7. 4 A. Konstankiewicz, Uzbrojenie polskich formacji wojskowych w I wojnie światowej, Studia i Materiały do Historii Wojskowości (SMHW) 1995, t. 37, s.138 i id., Broń strzelecka i sprzęt artyleryjski formacji polskich i Wojska Polskiego w latach , Lublin 2003, s
4 Ciężki karabin m aszynow y Schwarzlose w z. 1907/12 konstrukcji i produkcji austriackiej działał na zasadzie nieruchomej lufy i zamka niezaryglow anego z opóźnionym otwarciem (wym agało to oliw ienie łusek przed strzałem). Karabin kalibru 8 mm, z lufa chłodzona woda, zasilano z taśmy parcianej na 250 lub 100 naboi. D o strzelania broń osadzano na trójnożnej podstawie, a do transportu używano koni jucznych z rzędami w z Schallera (z jednej strony siodła jucznego - karabin, z drugiej - podstawa). Z aletami broni tego system u były: stosunkow o niewielka liczba części, a przez to łatwość składania i rozkładania oraz staranne wykonanie m echanizm ów. D o w ad zaliczano: zbyt długi czas ładow a nia, wadliwa konstrukcję pazura w yciagu, skom plikowana czynność wym iany lufy i tylców oraz konieczność oliw ienia naboi5. W w yniku rozpoczętych prac nad ujednoliceniem uzbrojenia organizow a nych D yw izji i Brygad Piechoty już w maju 1919 r. podjęto decyzję, że m.in. formacje piechoty Brygady Górskiej6, w składzie której był 1. psp, będa nadal dysponować bronia austriacka. Ustalenia te podtrzymano m im o kolejnych zmian w planach wyposażenia wojska7. W edług ówczesnej organizacji pułk składał się z dowództwa, oddziału sztabowego, plutonu telefonicznego, kompanii technicznej i trzech batalionów piechoty. Etatowo w formacji w stanie bojow ym powinno być: 2141 kb/kbk, 24 lkm, 32 ckm i 6 m oździerzy, z czego w każdym batalionie kb/kbk, 8 lkm i 8 ckm. Jednak pułki piechoty w D P wojsk krajowych, a m.in. 1. psp nie dysponowały lekka bronia m aszynow a oraz m oździerzami. Stan liczebny uzbrojenia podczas prowadzonych działań wojennych w latach ulegał w pułku, jak i w innych formacjach wojska, wahaniom. Przyczyna tego były straty bojow e, m arszowe oraz zużycie techniczne broni przy jej nieregularnych dostawach. Dodatkowo sytuację kom plikował fakt, że uzbrojenie znajdujace się w formacjach używ ane było podczas długotrwałych działań militarnych, a jego część pochodziła z produkcji wojennej. R ów nież utrzymanie broni w należytym stanie technicznym było niezadowalajace, co wynikało ze słabego w yszkolenia żołnierzy oraz z ciagłego braku środków do konserwacji uzbrojenia. W tych warunkach chętnie korzystano z broni zdobycznej, przede w szystkim z ckm M axim w z i w z (kaliber 7,6 m m, produkcji rosyjskiej, na pod 5 A. Konstankiewicz, Uzbrojenie polskich formacji wojskowych w I wojnie..., SMHW 1995, t. 37, s. 139 i id., Broń strzelecka i sprzęt..., s Tworzona od 27 czerwca 1919 r. Brygadę Górska przeformowano w lutym 1920 r. na Dywizję Górska, T. Wawrzy ński, Charakterystyka akt wytworzonych przez kancelarie dowództw dywizji piechoty ( ), [w:] Wybrane zagadnienia z teorii i praktyki wojskowej służby archiwalnej, Warszawa 1967 oraz Zarys dziejów..., s.288, a także M. Wrzosek, op. cit., s. 109 i CAW, Oddział I Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego, t. II - pismo z 23 V 1919 r., ibid., t. X - pismo z 31 VII 1919 r. oraz A. Konstankiewicz, Broń strzelecka i sprzęt.., s. 56.
5 stawach Sokołow a), której często nie w ykazyw ano w raportach uzbrojenia formacji8. Po przejściu armii na organizację pokojową nadal obow iązyw ała organizacja pułku piechoty z końca listopada 1920 r., potwierdzona w Regulam inie Piechoty z roku N ow ą organizację formacji piechoty wprowadzono w lutym 1924 r., likwidując batalion sztabowy i kompanię specjalistów. W edług tych ustaleń pułk składał się z drużyny dow ódcy (poczet i kwatermistrz), plutonu łączności i plutonu pionierów oraz trzech batalionów piechoty (w batalionie: poczet, trzy kom panie strzeleckie - po trzy plutony o czterech drużynach - oraz kompania ckm i broni towarzyszącej) i kadry batalionu zapasow ego9. Jak w ynikało z zapow iedzianej w październiku 1921 r. i następnie realizowanej unifikacji uzbrojenia w piechocie, 1. psp, tak jak i pozostałe pułki (3. i 4.) z 1. D G ór.10, miał dysponować karabinami i karabinkami Mannlicher w z.1895, lekkimi karabinami maszynow ym i (lkm) L ew is w z.1915 i ciężkim i karabinami m aszynow ym i Schwarzlose w z. 1907/12. Kb stanowiły uzbrojenie szeregow ych drużyn strzeleckich, natomiast kbk były w wyposażeniu szeregow ych kompanii ckm oraz plutonów łączności i pionierów. Lkm L ew is wz.1915, których przydzielono na pułk 54 sztuki, znajdowały się w co drugiej drużynie strzeleckiej11. Broń działała na zasadzie wykorzystania energii gazów odprowadzanych przez otwór w lufie chłodzonej powietrzem (intensywność chłodzenia zwiększał otwarty z obu stron alum iniowy płaszcz osłaniający lufę, wystający nieco przed w ylot i powodujący silny ciąg powietrza przy w ylocie gazów z lufy). Zasilanie lkm odbywało się z nakładanego od góry, talerzow ego magazynka o pojem ności 47 lub 97 naboi. D o strzelania karabin osadzano na lekkim dwójnogu lub na trójnożnej podstawie o większej m asie. M im o dość złożonej konstrukcji broń odznaczała się dużą niezawodnością działania ze w zględu na bardzo staranne wykonanie. M ankamentem był nietypo 8 S. Feret, Zarys struktury organizacyjnej i uzbrojenie polskich sił zbrojnych w latach , Myśl Wojskowa 1960, nr 9, s.88, schemat 1 oraz B. Wali g óra, Bój na przedmościu Warszawy w sierpniu 1920 r., Warszawa 1934, s.166 i A. Borkiewicz, Koncentracja nad Wieprzem, Bellona 1925, t. 19, z. 2, s ; wg T. Kutrzeby (Bitwa nad Niemnem, IX-X 1920, Warszawa 1926, s ) w połowie września 1920 r. w całej 1. DGór. było 115 karabinów maszynowych; jak podaje R. Bober (op. cit., s. 32) w toku prowadzonych walk pułk zdobył ok. 150 karabinów maszynowych. 9 M. C ieplewicz, Wojsko Polskie w latach , Wrocław 1998, s i Regulamin piechoty, cz. 1, Musztra, Warszawa 1921, s Ponadto psp z 2. DGór. (2., 5., 6.) oraz pp z 24. i 26. DP ( 17., 38., 39. oraz 10., 37., 18.); w materiałach archiwalnych spotyka się oznaczenie 1. DGór., jako 21. DP, aczkolwiek dopiero w lutym 1925 r. przemianowano 1. i 2. DGór. na 21. i 22. DP, a w kwietniu tego roku na 21. i 22. DPGór. - Dziennik Rozkazów Ministerstwa Spraw Wojskowych 1925 nr 6, poz. 64 oraz nr 12, poz CAW, Oddział I Sztabu Głównego, Wydział Ogólno-Mobilizacyjny, t. IV - referat w sprawie ujednostajnienia broni (z 17 III 1922 r.) oraz Regulamin piechoty, cz. 1, Musztra, Warszawa 1921, s. 25.
6 w y w W P kaliber amunicji - 7,7 mm. Ckm zgrupowano w dw óch plutonach kompanii km, ponadto pluton broni towarzyszącej z tej kompanii dysponował niemieckimi granatnikami w z (bezlufowa broń składająca się z obsady, urządzenia spustowego oraz łoża z płytą, donośność m przy m asie granatu 1,85 kg) oraz dwom a francuskimi moździerzami JD wz.1916 (lufa gwintowana kalibru 75, osadzona na dwuściennym łożu z m echanizmami - podniesień i kierunkowy, um ieszczonym na płycie, donośność m przy m asie granatu 3,2-3,4 kg). W e wspom nianym wyżej planie unifikacji broni powtarzalnej przewidziane było w ycofanie z formacji piechoty w pierwszej kolejności austriackich kb i kbk, co w 1. psp nastąpiło w roku W ich m iejsce wprowadzono kb i kbk M auser w z o kalibrze 7,9 m m, z zam kiem czterotaktowym, osiow o-ślizgow ym ryglow anym sym etrycznie. M agazynek dw urzędow y nie w ystaw ał z łoża, m ieszcząc 5 naboi ładowanych za pom ocą łódki. Jednoczęściow e łoże miało drewnianą nakładkę na lufę. Karabin odznaczał się dobrą celnością i niezawodnością, lecz wym agał starannej konserwacji (m ałe tolerancje współpracujących części czyniły go wrażliwym na zanieczyszczenia). D o broni stosowano bagnety długie - w z lub krótsze - w z.1 898/02 i w z.1898/05. Karabinek tego sam ego wzoru miał krótszą lufę i łoże oraz mniejszą m asę, co skutkowało nieco gorszym i w łaściw o ściami balistycznym i, chociaż był bardziej poręczny w użyciu (mniejsza masa i długość). W arto dodać, że w tym sam ym roku do formacji celem przeprowadzenia badań skierowano pewną liczbę now ych karabinków M auser w z.1898, wyprodukowanych w Fabryce Karabinów w W arszawie. Sprawozdania z badań należało przedstawić do 15 listopada tego roku12. N o w e kbk stopniowo zastępowały broń produkcji niem ieckiej, z tym, że od połow y lat trzydziestych rozpoczęto wprowadzanie w ich m iejsce now ego ulepszonego m odelu kbk - w z W wersji tej, wytwarzanej w Fabryce Broni w Radomiu, wprowadzono pełną zam ienność części oraz drobne zm iany w konstrukcji niektórych elem entów broni. D o now ego kbk opracowano bagnet z pierścieniem jelca - w z co poprawiało sposób m ocow ania go do broni13. Także w tym sam ym roku rozpoczęto w ycofyw ać z formacji używaną dotychczas lekką i ciężką broń m aszynową. W m iejsce lkm L ew is w z wprowadzano lkm M axim w z. 1908/15, a zamiast ckm Schwarzlose w z. 1907/12 przydzielono ckm M axim w z Lkm M axim w z.1908/15 był modyfikacją ckm tego system u (skom plikow ana konstrukcja części, działał na zasadzie krótkiego odrzutu lufy i zamka zaryglow anego przy strzale) z pozostaw ieniem w od- 12 Ponadto kbk przechodziły badania w batalionie manewrowym Doświadczalnego Centrum Wyszkolenia w Rembertowie (późniejszy 3 batalion strzelców z Centrum Wyszkolenia Piechoty) oraz w 7. pp Leg. i 64. pp, CAW, Departament III Artylerii i Uzbrojenia (Dep. III Art. i Uzbr.), I oraz A. Konstankiewicz, Broń strzelecka i sprzęt..., s A. Konstankiewicz, Broń strzelecka i sprzęt..., s i 247.
7 nego chłodzenia lufy oraz zam iana tylców na kolbę, ciężkiej podstaw y saneczkowej na dwójnóg i zasilaniem z taśmy na 100 lub 250 naboi, um ieszczonej w magazynku bębnowym. Ckm M axim w z zasilany był z taśmy na 250 naboi, a do strzelania osadzano go na ciężkiej podstaw ie czw oronożnej, tzw. sankach. N a przełom ie 1926/1927 roku nastapiło unow ocześnienie broni stromotorowej. Zamiast granatników wz.1916 oraz m oździerzy JD wz.1916 pułk otrzymał sześć m oździerzy Stockes wz N ow a broń konstrukcji i produkcji francuskiej miała lufę niegwintowana kalibru 81 m m, osadzana na płycie i podpierana dwójnogiem z mechanizmami: podniesień i kierunku (oba typu ś rubowego). Przy m asie całkowitej m oździerza 57,5 kg i m asie granatu 3,2 kg jej donośność w ynosiła 1900 m. N ow a broń tworzyła pluton broni towarzyszacej w batalionowych kompaniach ckm 14. Znacznym w zm ocnieniem dla pułku piechoty były utworzone w roku 1928 dw udziałonow e plutony artylerii piechoty, podległe bezpośrednio dow ódcy pułku. D o kwietnia 1930 r. 1. psp nie miał jeszcze drugiej armaty w plutonie, co uzupełniono do końca tego roku. W wyposażeniu plutonu były rosyjskie armaty polowe wz. 1902/26, zmodyfikowane poprzez zmianę kalibru lufy z 76,2 na 75 mm. Armata miała zam ek śrubowo-zawiasowy, oporopowrotnik hydrauliczno-spręży- now y, jednoogonow e łoże (czterościenny dźwigar). D onośność maksymalna sprzętu w ynosiła m. H olowano ja sześciokonnym zaprzęgiem (typu bezorczycow ego, para dyszlow a doczepiona pasami pociagow ym i do zaczepów przodka, następne pasami pociagow ym i łaczone z pasami pary poprzedniej) w austriackiej uprzęży artyleryjskiej w z Obsługa armaty liczyła 7 żołnierzy. D ostosow a no również do francuskiej amunicji rosyjskie przodki i jaszcze, przodek działa m ieścił 32 naboje, przodek jaszcza - 36, jaszcz działonow y - 44 naboje15. W roku 1930 w 1. pułku strzelców podhalańskich, tak jak w innych pułkach, wym ieniono lkm M axim w z. 1908/15 na now oczesne ręczne karabiny m aszynow e (rkm) w z (Browning) produkcji belgijskiej. Broń stanowiła uzbrojenie drużyny strzeleckiej, której organizacja rów nocześnie uległa zm ianie, zlikw idow ano bow iem jej podział na sekcję fizylierska i grenadierska, zw iększajac rów nocześnie jej liczebność (z 12 do 19 żołnierzy). Także utworzone później plutony - konny i kolarzy pułkowej kompanii zwiadowczej miały po 2 rkm. Rkm w z kalibru 7,9 m m działał na zasadzie w ykorzystania energii gazów odprowadzanych przez boczny otw ór w lufie. Broń przystosow ano do strzelania ogniem p o jedynczym i ciagłym, a zasilanie odbywało się z pudełkow ego magazynka m iesz 14 CAW, Dep. III Art. i Uzbr., I oraz I , także A. Konstankiewicz, Broń strzelecka i sprzęt..., s A. Konstankiewicz, Artyleria piechoty w Wojsku Polskim , Studia i Materiały Lubelskie 1997, t. 14, s oraz id., Broń strzelecka i sprzęt artyleryjski..., s ; L. Kukawski, Koń wojskowy, [w:] Broń i barwa Wojska Polskiego w roku 1939 (Informator wystawy), Lublin 1993, s. 129.
8 czącego 20 naboi, zakładanego od dołu. W czasie strzelania rkm opierano na dwójnogu składanym w czasie m arszu16. Natomiast modernizacja ciężkiej broni maszynowej nastąpiła do końca 1936 r., kiedy to pułk otrzymał now oczesne ckm w z.1930 (Colt-Browning) produkcji polskiej. Ckm działał na zasadzie wykorzystania krótkiego odrzutu lufy z suwadłem i zamka zaryglowanego podczas strzału. Z broni m ożna było strzelać tylko ogniem ciągłym przy zasilaniu z taśmy parcianej na 330 naboi. Lufa ckm chłodzona była wodą, a do strzelania broń osadzano na trójnożnej podstawie w z lub w z Prawie rów nocześnie przydzielono 40 biedek w z (jednoosiow y w ózek z resorowanym nadwoziem -pom ostem z uchwytami do m ocowania broni i sprzętu pom ocniczego, pow ożony z ziem i, zaprzęg jednokonny z polską uprzężą szorow ą wz.1931) do transportu nowej broni, które pułk otrzymał do 25 kwietnia 1936 r., po 9 sztuk na trzy plutony każdej kompanii ckm. Natomiast przydział dla formacji 9 taczanek w z (po 3 na jeden pluton w każdej kompanii ckm) został zrealizowany znacznie później, do października 1938 r. Taczanka składała się z dw óch półw ozi połączonych sprzęgłem przegubowym, pozwalającym na niezależne ruchy przedniej i tylnej osi oraz osiągnięcie zw rotności 90. Pojazd pokonywał rowy o szerokości 1200 m m i głębokości 800 mm. Czas zdjęcia broni z taczanki w ynosił 10 s, czas załadowania - 15 s, zapas przewożonej amunicji - 12 skrzynek, tj naboi (ponadto dodatkowe w yposażenie, m.in. lufy zapasowe, kolba plot., celow nik plot.). D o pojazdów stosowano zaprzęg trzykonny, jak w kawalerii - koń środkowy w dw óch dyszlach w uprzęży chomą- towej, oba boczne w szorow ej)17. W latach unow ocześniono w pułkach 21. D PG ór., a w ięc i w 1. psp, broń strom otorową, wprowadzając now y m odel m oździerza polskiej produkcji i konstrukcji - w z (różnił się nieznacznie od francuskiego wz.1918 szczegółam i konstrukcyjnymi i w iększą donośnością) i wym ieniając je w 1937 r. na jeszcze now szą wersję - w z (lufa m onoblokowa, niegwintowana, zakończona zamkiem, z dolną kulistą częścią z dwom a spłaszczeniam i do osadzenia w gnieździe płyty podstawy z lem ieszem, dwójnóg połączony z obrożą do łączenia z lufą miał m echanizm y typu śrubowego - podniesieniow y, kierunkowy i w y równawczy ). Broń transportowano z dodatkowym w yposażeniem na biedkach w z. 1933, w z i w z pod m oździerze CAW, Kancelaria Sztabu Głównego (Kanc. SG), t. LV i A. Konstankiewicz, Broń piechoty polskiej , WPH 1982, nr 3, s.72 oraz id., Broń strzelecka i sprzęt..., s i CAW, Departament Piechoty, I i I i A. Konstankiewicz, Broń strzelecka i sprzęt..., s. 113 i oraz L. Kukawski, op. cit., s.125; Od taczanki kawalerii wz.1936 wersja dla piechoty odróżniała się innymi uchwytami do nóg podstawy. 18 A. Konstankiewicz, Stromotorowa broń piechoty polskiej konstrukcji i produkcji do 1939 r., [w:] Polska myśl techniczno-wojskowa , Koszalin 1997, s i id., Broń strzelecka i sprzęt..., s.114.
9 Broń stromotorową uzupełniono do marca 1938 r., przydzielając formacji granatniki 46 m m w z (niektóre pułki m iały już w cześniejszą wersję granatnika - w z. 1930). Broń była now oczesną, bardzo prostą konstrukcją. N ad gładkościenną lufą, opartą w przedniej części o dwójnóg składany podczas przenoszenia, a w tylnej zakończoną podstawą (stopą), zam ontow ano cylindryczny regulator gazow y. Ilość gazów prochow ych odprowadzanych przez otwór zasłaniany pierścieniem nastawnym ustalanym zaciskiem dźw igniow ym w pływ ała na donośność granatu. Proste przyrządy celow nicze, stały kąt rzutu, m ożliw ość płynnej regulacji donośności i niezbyt duża masa całości były głów nym i zaletam i granatnika. Broń przewidziana dla plutonu strzeleckiego została ostatecznie zgrupow a na w sekcji (3 sztuki) na szczeblu kom panii strzeleckiej. System uzbrojenia piechoty rozszerzono w 1937 r., kiedy to rozpoczęto przydzielanie now oczesnych armat ppanc. 37 m m w z D o grudnia tego roku dw ie armaty znalazły się w w yposażeniu 1. psp. W ciągu następnego roku uzupełniono stan armat w kompanii ppanc. (3 plutony po 3 działony) formacji tak, jak w e wszystkich pozostałych pułkach piechoty do 9 sztuk. Armata ppanc. w z.1936 m iała lufę m onoblokow ą z ham ulcem w ylotow ym (pochłaniał 16% energii odrzutu), oporopowrotnik hydrauliczno-sprężynow y, półautom atyczny zam ek klinow y oraz dw uogonow e rozstawne łoże dolne. Armatę osadzono na ogum ionych kołach i do transportu doczepiano do przodka m ieszczącego 1 6 skrzyń z nabojami (po 5 naboi w każdej). Jednostka ognia w ynosiła 40 pocisków. Z odległości 100 m pocisk przebijał pancerz grubości 40 m m (przy kącie uderzenia 30 ). D o transportu armaty w piechocie używano zaprzęgu dwukonnego (w uprzęży szorowej, pow ożenie z przodka). Ponadto formacje piechoty, a w tym 1. psp, otrzymały kb w z.1935 U r przeznaczone do zwalczania broni pancernej dla niższych szczebli taktycznych (po jednym na pluton strzelecki oraz w plutonie konnym i plutonie kolarzy kom panii zwiadowczej pułku). Karabiny w z.1935 w połow ie 1939 r. przekazywano do formacji, gdzie deponowano ją w magazynach m obilizacyjnych. Z obsługą broni po 15 lipca zostali zaznajomieni strzelcy w yborow i kompanii (po trzech z każdej), rusznikarze - zbrojmistrze oraz dowódcy: kom panii, batalionów i pułków. Istotną zaletą tej broni był fakt, że jej obsługa nie różniła się od obsługi używ anego karabinu powtarzalnego. Karabin ppanc. w z o kalibrze 7,9 m m był bronią powtarzalną, czterostrzałową w yposażoną w zam ek ślizgow o-obrotow y (jak kb/kbk M auser w z. 1898), ryglowany sym etrycznie. Odrzut przy strzale był w odczuciu nieco w iększy od odrzutu karabinka. Ze w zględu na zużycie lufy po 300 strzałach przewidziano m ożliw ość jej wym iany w warunkach polow ych. Prosta konstrukcja, a przez to pew ność działania m echanizm ów i osiągana skuteczność przebicia pancerza stawiały broń w rzędzie najlepszych - pocisk z odległości 100 m przebijał pancerz grubości 30 m m, wybijając przy tym otwór o średnicy trzy razy w iększej od sw ojego kalibru A. Konstankiewicz, Broń piechoty..., s. 82 i id., Broń strzelecka i sprzęt..., s. 161-
10 W ostatnim kwartale 1938 r. przydzielono do 1. psp 133 pistolety V is w z polskiej konstrukcji i produkcji, przeznaczone dla części szeregow ych z obsług karabinów m aszynow ych, broni strom otorow ej, armat ppanc. i armat piechoty20. W drugiej p ołow ie lat trzydziestych poza uzbrojeniem uzupełniano w formacji w yposażenie indywidualne żołnierzy. D o pułku po 1935 r. skierowano m.in. 162 hełm y wz.1931 polskiej konstrukcji i produkcji, których liczbę uzupełniono później na pełny stan żołnierzy. W przeddzień wybuchu wojny 1. psp21 według elaboratu m obilizacyjnego obowiazujacego w 1939 r. dysponował, poza bronia powtarzalna (kb M auser w z.98 lub w z.98a oraz kbk w z.29), 29 kb ppanc. wz U r, 85 rkm w z. 1928, 27 granatnikami wz.1936, 36 ckm wz.1936, 6 moździerzami wz.1931, 9 armatami ppanc. w z i 2 armatami piechoty 75 m m w z. 1902/26. N ależy jeszcze wspom nieć o uzbrojeniu pododdziałów m obilizowanych przez pułk. N a wypadek wojny 1. psp w ystawiał dow ództw o 156. pp rez. oraz jego I batalion, dla którego przewidywano kbk w z.1929 oraz kb M auser wz.1898, rkm w z. 1928, ckm w z moździerze wz. 1928, natomiast hełm y wz miały być tylko w kompaniach ckm i kompanii ppanc. Ponadto 1. psp m obilizow ał dla macierzystej dywizji (21. D PG ór.) sam odzielna kompanię km i broni towarzyszacej nr 52 (uzbrojenie - kbk w z.1929, ckm wz.1930, m oździerze wz.1931) oraz kompanie asystencyjne nr 501, 502 i 503, a także batalion m arszowy 1. psp, oraz Ośrodek Zapasowy 21. DPGór. (na wyposażeniu - ckm M axim w z.1908 i m oździerze w z. 1928) ; w publikacji Z. Ko ś ciańskie g o ( Karabin przeciwpancerny wz.35 UR, [ w : ] Polska myśl techniczno-wojskowa , Koszalin 1988, s. 211) zamieszczono rozkaz MSWojsk. Departamentu Dowodzenia Ogólnego (CAW, Departament Kawalerii, I ) z 15 VII 1939 r., o zaznajomieniu ze sprzętem specjalnym, który różni się nieco treścia od opublikowanego [w:] Wojna obronna Polski Wybór źródeł, Warszawa 1968, s Zarzadzenie Ministra Spraw Wojskowych z 15 lipca 1939 r. 20 CAW, Kanc. SG, t. CXXXI; oficerowie zobowiazani byli do posiadania własnych pistoletów (dopuszczone było używanie pistoletów różnych wzorów o kalibrze nie mniejszym niż 7,65 mm). 21 W lipcu 1939 r. pułk został wyłaczony z macierzystej 21. DPGór. i wszedł w skład nowo utworzonej 2. BGór. (podlegała armii Karpaty ) W. S t e b l i k, Armia Kraków 1939, Warszawa 1989, s. 45; 1. psp dowodzili: kpt. Juliusz Siwak (21 XI 1918-I 1919), ppłk/płk Kazimierz Horoszkiewicz (I 1919-X 1921), płk Jerzy Dobrodzicki (1921-IX 1926), płk SG Franciszek Wład (X 1926-III 1927), ppłk/płk SG/dypl. Witold Wartha (III 1927-I 1930), ppłk/płk dypl. Kazimierz Janicki (I 1930-VIII 1932), ppłk Zygmunt Krudowski (VIII 1932-II 1934), ppłk dypl. Kazimierz Aleksandrowicz (II 1934-II 1938), ppłk/płk dypl. Alfred Krajewski (II IX 1939) i mjr Marian Serafiniuk (od 10 IX 1939). 22 CAW, Oddział I Sztabu Głównego, Wydział Mobilizacji Materiałowej, t. XII i A. Konstankiewicz, Broń strzelecka i sprzęt..., s oraz P. Z arzy cki, Plan mobilizacyjny W, Pruszków 1995, s. 50.
Muzeum Polskich Formacji Granicznych
Muzeum Polskich Formacji Granicznych http://muzeumsg.strazgraniczna.pl/muz/sluzba/wyposazenie-funkcjonari/1918-1939/9895,uzbrojenie-1918-1939. html 2019-09-19, 15:33 Uzbrojenie 1918-1939 03.04.2019 Korpusu
Organizacja zgrupowania armii niemieckiej WRZESIEŃ 1939:
Organizacja zgrupowania armii niemieckiej WRZESIEŃ 939:. Wybierz jednostki podstawowe. Jest to zawsze co najmniej jeden pluton strzelecki i dowództwo kompanii. 2. Wybierz wsparcie batalionowe nie więcej
Muzeum Polskich Formacji Granicznych
Muzeum Polskich Formacji Granicznych http://muzeumsg.strazgraniczna.pl/muz/galeria-3d/uzbrojenie/9085,bron-1918-1939.html 2019-01-29, 02:32 Broń 1918-1939 24.10.2017 1. Nazwa własna: karabin Mosin wz 91
Muzeum Polskich Formacji Granicznych
Muzeum Polskich Formacji Granicznych http://muzeumsg.strazgraniczna.pl/muz/galeria-3d/uzbrojenie/9086,bron-1945-1990.html 2019-07-03, 23:20 Broń 1945-1990 24.10.2017 1.Nazwa własna: karabin SWT wz. 1940
KLASYFIKACJA BRONI STRZELECKIEJ.
Autor: Marek Kaszczyk KLASYFIKACJA BRONI STRZELECKIEJ. 1. Broń palna. Bronią palną jest urządzenie, które w wyniku działania sprężonych gazów, powstających na skutek spalania materiału miotającego, jest
Karpacki Oddział Straży Granicznej
Karpacki Oddział Straży Granicznej Źródło: http://www.karpacki.strazgraniczna.pl/ko/komenda/izba-tradycji/17648,izba-tradycji.html Wygenerowano: Czwartek, 19 października 2017, 23:53 Izba Tradycji Autor:
INSTRUKCJA DO 7.62 mm kbk AKMS
INSTRUKCJA DO 7.62 mm kbk AKMS INSTRUKCJA DO 7.62 mm kbk AKMS 986 Dobry Oryginalna skrócona instrukcja do 7.62 mm kbk AKMS w języku angielskim Wkładana do skrzyń z bronią przeznaczoną na eksport SAMOLOTY
Komunikat Prasowy Fabryka Broni dostarczy Wojsku nową partię Beryli
Radom, 20 września 2016 r. Komunikat Prasowy Fabryka Broni dostarczy Wojsku nową partię Beryli Adam Suliga, prezes zarządu Fabryki Broni i płk Piotr Imański, I Zastępca Szefa Inspektoratu Uzbrojenia podpisali
MATERIAŁY ARCHIWALNE CAW DOTYCZĄCE STANÓW LICZEBNYCH WOJSKA W LATACH Zarys organizacyjno-prawny
Kazimierz Bar MATERIAŁY ARCHIWALNE CAW DOTYCZĄCE STANÓW LICZEBNYCH WOJSKA W LATACH 1918 1939 1. Zarys organizacyjno-prawny W związku z dekretem Rady Regencyjnej Królestwa Polskiego z dnia 12 października
AKTA WYTWORZONE W WYNIKU DZIAŁALNOŚCI WICEMINISTRÓW SPRAW WOJSKOWYCH Zarys rozwoju organizacyjnego
Kazimierz Bar AKTA WYTWORZONE W WYNIKU DZIAŁALNOŚCI WICEMINISTRÓW SPRAW WOJSKOWYCH 1919 1939 Zarys rozwoju organizacyjnego Ministerstwo Spraw Wojskowych zostało utworzone 26 października 1918 roku przez
Jan Pilżys Piechota polska w dwudziestoleciu międzywojennym Wybrane problemy organizacji, uzbrojenia i szkolenia
2014 nr 1 (XIV) BEZPIECZEŃSTWO TEORIA I PRAKTYKA Jan Pilżys Piechota polska w dwudziestoleciu międzywojennym 1918 1939. Wybrane problemy organizacji, uzbrojenia i szkolenia Piechota w armii polskiej okresu
ZESPÓŁ AKT DOWÓDZTWA ARTYLERII Z LAT Zarys organizacyjny
Janusz Gzyl ZESPÓŁ AKT DOWÓDZTWA ARTYLERII Z LAT 1951 1956 1. Zarys organizacyjny Opracowany na lata 1949 1955 plan rozwoju wojska, przewidywał znaczną rozbudowę artylerii zarówno naziemnej, jak i przeznaczonej
AKTA INSTYTUCJI NAUKOWO-SZKOLNYCH MINISTERSTWA SPRAW WOJSKOWYCH Z LAT 1918 1921
Danuta Duszak AKTA INSTYTUCJI NAUKOWO-SZKOLNYCH MINISTERSTWA SPRAW WOJSKOWYCH Z LAT 1918 1921 W latach 1918 1921 w składzie Ministerstwa Spraw Wojskowych istniały trzy instytucje o charakterze naukowo-szkolnym,
Zbigniew Popławski Problemy motoryzacji Wojska Polskiego w latach 1919-1939. Przegląd Naukowo-Metodyczny. Edukacja dla Bezpieczeństwa nr 1, 76-83
Zbigniew Popławski Problemy motoryzacji Wojska Polskiego w latach 1919-1939 Przegląd Naukowo-Metodyczny. Edukacja dla Bezpieczeństwa nr 1, 76-83 2008 76 Zbigniew POPŁAWSKI Wyższa Szkoła Bezpieczeństwa
60 mm moździerze. Adam HENCZEL Menager Produktu
60 mm moździerze Adam HENCZEL Menager Produktu MYŚL PRZEWODNIA POWSTANIA POLSKICH LEKKICH MOŹDZIERZY ZASTĄPIENIE PRZESTARZAŁYCH PORADZIECKICH 82mm MOŹDZIERZY wz 37,41,43 ORAZ STANDARYZACJA Z MOŹDZIERZAMI
Biuletyn Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej
Biuletyn Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej Źródło: http://ipn.jskinternet.pl/bip/rejestry-ewidencje-arc/kategorie/18,akta-wojskowych-organow-bezpieczenstwa-panstwa-u zyczone-przez-centralne-archiwum.html
MIASTO GARNIZONÓW
1920 1939 MIASTO GARNIZONÓW 18. PUŁK UŁANÓW POMORSKICH 64 i 65 PUŁK PIECHOTY 16 PUŁK ARTYLERII LEKKIEJ, Do 1927 r. WYŻSZA SZKOŁA LOTNICZA (PRZENIESIONA POTEM DO DĘBLINA ] Od 1928 r. - LOTNICZA SZKOŁA STRZELANIA
II. Przedmiotowa część programu
II. Przedmiotowa część programu SZKOLENIE STRZELECKIE 1. ROZLICZENIE GODZIN Semestry Razem Forma zajęć Formy kontroli i oceny Pierwszy 18 6 12 Zo Drugi 18 2 16 Szkolenie praktyczne Zo po 2 semestrze w
Warszawa, dnia 9 października 2013 r. Poz. 246. DECYZJA Nr 296/MON MINISTRA OBRONY NARODOWEJ. z dnia 9 października 2013 r.
Warszawa, dnia 9 października 2013 r. Poz. 246 Zarząd Organizacji i Uzupełnień P1 DECYZJA Nr 296/MON MINISTRA OBRONY NARODOWEJ z dnia 9 października 2013 r. w sprawie wdrożenia do eksploatacji użytkowej
Spis treści. Rozdział I. Zarys historii armii niemieckiej 1918 1920 19
Spis treści Wstęp 5 Rozdział I. Zarys historii armii niemieckiej 1918 1920 19 I.1. Demobilizacja armii niemieckiej 19 I.2. Początki Tymczasowej Reichswehry 34 I.3. Traktat wersalski 47 I.4. Armia Przejściowa
VIS wz. 1935. Rysunek 1 Piotr Apolinary Wilniewczyc 1
VIS wz. 1935 Koniec lat dwudziestych to w Departamencie Uzbrojenia Ministerstwa Spraw Wojskowych, rozpoczęcie działań, które miały ujednolicić uzbrojenie indywidualne i wyposażenie polskich dowódców, w
ARCHIWALIA OBRAZUJĄCE POMOC MATERIAŁOWĄ ZSRR DLA LWP W LATACH 1943 1945 * * *
Czesław Tokarz ARCHIWALIA OBRAZUJĄCE POMOC MATERIAŁOWĄ ZSRR DLA LWP W LATACH 1943 1945 W kwietniu 1943 r. działający na terenie Związku Radzieckiego Związek Patriotów Polskich wszczął, uwieńczone powodzeniem,
ZESPÓŁ AKT 3 ARMII WOJSKA POLSKIEGO ( r.) 1. Zarys organizacyjny
Jan Szostak ZESPÓŁ AKT 3 ARMII WOJSKA POLSKIEGO (6.10. 15.11.1944 r.) 1. Zarys organizacyjny Plan rozbudowy Wojska Polskiego nakreślony w preliminarzu wydatków na utrzymanie wojska w okresie od 1 września
OPRACOWANIA DOTYCZĄCE WOJNY POLSKO-SOWIECKIEJ W ZBIORACH CENTRALNEGO ARCHIWUM WOJSKOWEGO
Jerzy Ciesielski OPRACOWANIA DOTYCZĄCE WOJNY POLSKO-SOWIECKIEJ 1919 1920 W ZBIORACH CENTRALNEGO ARCHIWUM WOJSKOWEGO Centralne Archiwum Wojskowe gromadzi i przechowuje w zasadzie tylko akta wytworzone przez
Sprzęt radiotelegraficzny (radiowy) sił lądowych w okresie II Rzeczypospolitej
ppłk dr Mirosław Pakuła Sprzęt radiotelegraficzny (radiowy) sił lądowych w okresie II Rzeczypospolitej 1. Wstęp Po odzyskaniu niepodległości, organizująca się polska radiotelegrafia wojskowa otrzymała
REWOLWEROWY GRANATNIK Z TARNOWA DLA WOJSKA I POLICJI
aut. Paweł K. Malicki 29.01.2018 REWOLWEROWY GRANATNIK Z TARNOWA DLA WOJSKA I POLICJI Zakłady Mechaniczne Tarnów planują dostawę 200 granatników rewolwerowych RGP-40 do Sił Zbrojnych RP. Nie są wykluczone
Do niedawna, podstawowym karabinem szturmowym w niemieckich siłach zbrojnych był G 3 kalibru 7.62 x 51 NATO. Jest to bardzo dobra broń, opracowana
Do niedawna, podstawowym karabinem szturmowym w niemieckich siłach zbrojnych był G 3 kalibru 7.62 x 51 NATO. Jest to bardzo dobra broń, opracowana w latach 50-tych przez hiszpańskich i niemieckich konstruktorów
KOLEKCJA REGULAMINÓW, INSTRUKCJI I PRZEPISÓW SŁUŻBOWYCH Z LAT W ZASOBIE CENTRALNEGO ARCHIWUM WOJSKOWEGO. 1. Uwagi ogólne
Kazimierz Bar KOLEKCJA REGULAMINÓW, INSTRUKCJI I PRZEPISÓW SŁUŻBOWYCH Z LAT 1912 1939 W ZASOBIE CENTRALNEGO ARCHIWUM WOJSKOWEGO 1. Uwagi ogólne Wśród materiałów okresu międzywojennego w Centralnym Archiwum
Wpisany przez Redaktor - Zbyszek wtorek, 07 października :13 - Poprawiony niedziela, 30 września :17
Karabinek szturmowy L 85 A1/A2 - kaliber 5.56 x 45 NATO Niedawno, tankowiec na którym pracuję, wyznaczony został do zaopatrzenia w paliwo zespołu okrętów bojowych NATO. Wśród nich były dwa okręty brytyjskie.
Centralny Ośrodek Szkolenia SG - Koszalin UZBROJENIE W KARABINY I KARABINKI POWTARZALNE, KORPUSU OCHRONY POGRANICZA W LATACH
Tomasz JUSZKIEWICZ Centralny Ośrodek Szkolenia SG - Koszalin UZBROJENIE W KARABINY I KARABINKI POWTARZALNE, KORPUSU OCHRONY POGRANICZA W LATACH 1924-39 Karabin powtarzalny jest to karabin, w którego działaniu
I Armia Francuska. 1.1 Piechota Piechota liniowa Piechota lekka Grenadierzy gwardii. 1.2 Kawaleria
I Armia Francuska 1.1 Piechota 1.1.1 Piechota liniowa Fizylierzy 9 14 2 1 1 16 2 5 Grenadierzy 12 14 2 2 1 16 2 5 Woltyżerowie 10 14 2 1 1 16 2 5 Szyk rozproszony Sztab 18 14 2 1 1 16 2 5 Pułkowe działa
POLSKI KARABIN DLA ARMII. MODUŁOWY MSBS
24.02.2017 POLSKI KARABIN DLA ARMII. MODUŁOWY MSBS W Siłach Zbrojnych RP przez długie lata eksploatowano wiele wzorów broni strzeleckiej, ale nigdy w historii podstawowym uzbrojeniem indywidualnym żołnierza
UZBROJENIE I WYPOSAŻENIE MAŁOPOLSKIEGO INSPEKTORATU OKRĘGOWEGO SG W PRZEMYŚLU
kpt. Piotr Kozłowski Bieszczadzki Oddział SG w Przemyślu UZBROJENIE I WYPOSAŻENIE MAŁOPOLSKIEGO INSPEKTORATU OKRĘGOWEGO SG W PRZEMYŚLU Straż Celna będąc formacją typu policyjnego posiadała na stanie uzbrojenia
APC556. Dawno temu, bo we FRAG OUT! #01 zaprezentowaliśmy pierwszą broń z rodziny
Tekst & Foto: FRAG OUT! Dawno temu, bo we FRAG OUT! #01 zaprezentowaliśmy pierwszą broń z rodziny B&T Advanced Police Carbine, APC9 kalibru 9 mm Parabellum. Ten pistolet maszynowy dał początek całej serii
Tradycje HISTORIA. Strona 1
Tradycje HISTORIA 11. Lubuska Dywizja Kawalerii Pancernej swój rodowód wywodzi od 11. Dywizji Piechoty III Armii Wojska Polskiego formowanej dwukrotnie. Po raz pierwszy, w październiku 1944 r. na Ziemi
Program rozwoju Wojska Polskiego i jego realizacja
Program rozwoju Wojska Polskiego i jego realizacja Nowe kierownictwo wojska podjęło działania zmierzające do unowocześnienia organizacji i wyposażenia armii. Znaczną inicjatywę w tym zakresie przejawił
AKTA BIURA PERSONALNEGO MINISTERSTWA SPRAW WOJSKOWYCH Zarys organizacyjny
Tadeusz Wawrzyński AKTA BIURA PERSONALNEGO MINISTERSTWA SPRAW WOJSKOWYCH 1927 1939 Zarys organizacyjny W dniu 17 lutego 1927 roku z rozkazu ministra Spraw Wojskowych został zlikwidowany Oddział V Personalny
PRZEGLĄD NAUK HISTORYCZNYCH 2018, R. XVII, NR dywizjon artylerii ciężkiej w latach
PRZEGLĄD NAUK HISTORYCZNYCH 2018, R. XVII, NR 1 http://dx.doi.org/10.18778/1644-857x.17.01.03 Uniwersytet Łódzki * 26 dywizjon artylerii ciężkiej w latach 1937 1939 Streszczenie. Artykuł opisuje historię
AKTA DEPARTAMENTU I BRONI GŁÓWNYCH I WOJSK TABOROWYCH MINISTERSTWA SPRAW WOJSKOWYCH Zarys rozwoju organizacyjnego
Ewa Zasada AKTA DEPARTAMENTU I BRONI GŁÓWNYCH I WOJSK TABOROWYCH MINISTERSTWA SPRAW WOJSKOWYCH 1920 1921 Zarys rozwoju organizacyjnego Departament I Broni Głównych Wojsk Taborowych powstał z dniem 1 marca
POLICJA.PL Z POLICYJNEGO ARSENAŁU. Strona znajduje się w archiwum.
POLICJA.PL Źródło: http://www.policja.pl/pol/aktualnosci/19231,z-policyjnego-arsenalu.html Wygenerowano: Niedziela, 1 stycznia 2017, 02:37 Strona znajduje się w archiwum. Z POLICYJNEGO ARSENAŁU "Tworzy
HISTORIA I TRADYCJE. Zgodnie z Decyzją Nr 154/MON Ministra Obrony Narodowejz dnia 19 listopada 2018 r. Pułk przejął:
HISTORIA HISTORIA I TRADYCJE Na podstawie Decyzji Nr Z- 2 /Org./P1 Ministra Obrony Narodowej z dnia 9 stycznia 2017 r. oraz Decyzji Nr Z-17/Org./P1 Ministra Obrony Narodowej z dnia 6 marca 2017 r. w sprawie
II WOJNA ŚWIATOWA BROŃ
II WOJNA ŚWIATOWA BROŃ NIEMCY Pistolety Pistolety maszynowe Karabiny i karabinki Karabiny maszynowe Granatniki Granatniki i karabiny przeciwpancerne Granaty ręczne Pistolety P08 P38 PP PPK HSc 38H P08
WYBRANE ARCHIWALIA DOTYCZĄCE PIERWSZEGO ETAPU REORGANIZACJI POKOJOWEJ LUDOWEGO WOJSKA POLSKIEGO W 1945 R.
Czesław Tokarz WYBRANE ARCHIWALIA DOTYCZĄCE PIERWSZEGO ETAPU REORGANIZACJI POKOJOWEJ LUDOWEGO WOJSKA POLSKIEGO W 1945 R. Zgromadzone w Centralnym Archiwum Wojskowym akta stanowią poważną bazę źródłową
Historia Pułku KALENDARIUM
Historia Pułku KALENDARIUM 8 Koszaliński Pułk Przeciwlotniczy dziedziczy historię i tradycje bojowe 83 Pułku Artylerii Przeciwlotniczej, 88 Pułku Artylerii Przeciwlotniczej oraz 8 Pułku Artylerii Przeciwlotniczej
TEST HISTORYCZNY 7 DYWIZJA PIECHOTY. 1. W skład której armii wchodziła 7 Dywizja Piechoty we wrześniu 1939 roku? (0-1 pkt)
TEST HISTORYCZNY 7 DYWIZJA PIECHOTY 1. W skład której armii wchodziła 7 Dywizja Piechoty we wrześniu 1939 roku? (0-1 pkt) a) Armii Łódź b) Armii Kraków c) Armii Karpaty d) Armii Prusy 2. Kto dowodził 7
Podstawy Budowy Broni Basis of weapons
Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2013/2014
Czołgi, część II. - czołgi współczesne (skonstruowane po roku 1945)
Artykuł pobrano ze strony eioba.pl Czołgi, część II. - czołgi współczesne (skonstruowane po roku 1945) Leopard 2 Leopard 2 to niemiecki czołg podstawowy III generacji, pojazd został wprowadzony do uzbrojenia
HIPERBOREA Oddział żołnierzy
HIPERBOREA Cechy armii: Organiczna piechota ograniczona do dwóch jednostek. Brak dostępu do broni plazmowej o udźwigu 1 i 2. Najemnicy stanowią do połowy sił. Oddział żołnierzy 155 p. (31 za model) liczebność
Inżynieria bezpieczeństwa I stopień (I stopień / II stopień) ogólnoakademicki (ogóln akademicki / praktyczny)
Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2013/2014
Łuska P-207 Vb1,11,37
strona 1 Łuska P-207 Vb1,11,37 2011-07-06 Łuska P-207 Vb1,11,37 Opis przedmiotu: Łuska mauser stalowa miedziowana Metallwerk Odertal GmbH, Odertal (Post Lautaberg/Harz.) strona 1 Łuska P S*,44,38 2011-07-06
SPIS ARTYKUŁÓW OGŁOSZONYCH W NUMERACH 1 5 BIULETYNU. Nr 1, 1969
SPIS ARTYKUŁÓW OGŁOSZONYCH W NUMERACH 1 5 BIULETYNU Nr 1, 1969 Rola i zadania wojskowej służby archiwalnej (Leszek Lewandowicz) Postępowanie z zespołami otwartymi w świetle wytycznych Naczelnej Dyrekcji
Pistolety maszynowe, cz. 1
Artykuł pobrano ze strony eioba.pl Pistolety maszynowe, cz. 1 Pistolet maszynowy to indywidualna broń automatyczna (samoczynno-samopowtarzalna) strzelająca nabojem pistoletowym, pistolety maszynowe najczęściej
Centralny Ośrodek Szkolenia Służby Więziennej Kalisz ul. Wrocławska tel. / / R E G U L A M I N IX ZAWODÓW STRZELECKICH
Centralny Ośrodek Szkolenia Służby Więziennej 62-800 Kalisz ul. Wrocławska 193-195 tel. /0 62 766 95 00/ R E G U L A M I N IX ZAWODÓW STRZELECKICH O PUCHAR KOMENDANTA COSSW w KALISZU 2013-09-14 KALISZ
Bitwa o Bochnię 5 września 2009 r.
Bitwa o Bochnię 5 września 2009 r. WSTĘP Mamy przyjemność przedstawić wydarzenie plenerowe, będące rekonstrukcją bitwy o miasto, która miała miejsce we wrześniu 1939 roku. PoniŜej znajdziecie Państwo informacje
EUROPEJSKIE DNI DZIEDZICTWA 2009 W GMINIE OCHOTNICA DOLNA
Wiadomości Środa, 19 sierpnia 2009 EUROPEJSKIE DNI DZIEDZICTWA 2009 W GMINIE OCHOTNICA DOLNA EUROPEJSKIE DNI DZIEDZICTWA 2009 w GMINIE OCHOTNICA DOLNA PUNKT OPORU WIETRZNICA 1939 patronat Wójt Gminy Ochotnica
CZĘŚĆ III. KOMUNIKATY
S t r o n a 433 CZĘŚĆ III. KOMUNIKATY Patrycjusz Kosmowski Szwecja Ante Portas Studia nad Bezpieczeństwem 2016, nr 2(7) MISJA, CELE I ZADANIA OBRONY TERYTORIALNEJ W SZWECJI Misją szwedzkiej Obrony Terytorialnej,
ZESPÓŁ AKT DEPARTAMENTU ARTYLERII MINISTERSTWA SPRAW WOJSKOWYCH Z LAT Zarys organizacji
Kazimierz Bar ZESPÓŁ AKT DEPARTAMENTU ARTYLERII MINISTERSTWA SPRAW WOJSKOWYCH Z LAT 1926 1939 1. Zarys organizacji W dniu 20 lipca 1926 roku wraz z likwidacją w Ministerstwie Spraw Wojskowych Departamentu
PROGRAM MODERNIZACJI KARABINU SZTURMOWEGO BERYL WZ. 96 KAL.5.56 MM W ŚWIETLE DOŚWIADCZEŃ MISJI WOJSKOWYCH W AFGANISTANIE I IRAKU
Szybkobieżne Pojazdy Gąsienicowe (20) Nr 2, 2004 Paweł MADEJ PROGRAM MODERNIZACJI KARABINU SZTURMOWEGO BERYL WZ. 96 KAL.5.56 MM W ŚWIETLE DOŚWIADCZEŃ MISJI WOJSKOWYCH W AFGANISTANIE I IRAKU Podstawowym
Mirosław PAKUŁA Organizacja polskich wojsk łączności w latach
Mirosław PAKUŁA Organizacja polskich wojsk łączności w latach 1914-1939 W czasie I wojny światowej wprowadzono nowe rodzaje broni oraz poszerzyła się skala prowadzonych operacji. Stworzyło to konieczność
Mosin Nagant 91/30 produkcja przedwojenna
Mosin Nagant 9/30 produkcja przedwojenna 208-2-2 Mosin Nagant 9/30 produkcja przedwojenna Bardzo dobry Karabin Mosin Nagant produkcji radzieckiej. Stan magazynowy, lekkie otarcia na kolbie i kilka rys
Struktura batalionu lekkiej piechoty (Obrony Terytorialnej)
Struktura batalionu lekkiej piechoty (Obrony Terytorialnej) Batalion będzie samodzielnym modułem bojowym. Nie będzie dysponował żadnymi wozami bojowymi. Pojazdy będą służyły tylko do przemieszczania się
Wykaz posiadanych obiektów na ekspozycję historyczną.
1 MŻo/RA/91 Dowód osobisty na nazwisko Buch Henryk, wydany 25 lutego 1933 roku. Wysokość 12 cm Szerokość 16 cm 2 MŻo/RA/94 Dowód osobisty niemieckiej listy narodowościowej: Ausweis der Deutschen Volksliste.
Dyrektor Centrum Doktryn i Szkolenia Sił Zbrojnych. płk Jarosław MOKRZYCKI
Kierownictwo Dyrektor Centrum Doktryn i Szkolenia Sił Zbrojnych płk Jarosław MOKRZYCKI Płk Jarosław MOKRZYCKI w 1989 r. rozpoczął studia w Wyższej Szkole Oficerskiej Wojsk Zmechanizowanych we Wrocławiu.
WYKAZ NIEOBSADZONYCH STANOWISK SŁUŻBOWYCH W STRUKTURACH WOJSK OBRONY TERYTORIALNEJ
WYKAZ NIEOBSADZONYCH STANOWISK SŁUŻBOWYCH W STRUKTURACH WOJSK OBRONY TERYTORIALNEJ stan na dzień 21.10.2016 r. Nazwa JW Miejscowość NAZWA KOMÓRKI / STANOWISKA SW1 SW2 UP D-two 1 PBOT Białystok STARSZY
Tradycje WOJSKOWEJ OCHRONY PRZECIWPOŻAROWEJ. 1. Wstęp
Tradycje WOJSKOWEJ OCHRONY PRZECIWPOŻAROWEJ 1. Wstęp Wojskowa Ochrona Przeciwpożarowa (WOP) stanowi część systemu ochrony przeciwpożarowej kraju i została powołana do wykonywania w komórkach i jednostkach
POLSKIE LEKKIE MOŹDZIERZE LM-60
28.06.2017 POLSKIE LEKKIE MOŹDZIERZE LM-60 W związku z licznymi pytaniami dotyczącymi polskich lekkich moździerzy kalibru 60 mm chciałbym w poniższym artykule przedstawić ten niedoceniany w naszym kraju
26 Pułk Artylerii Lekkiej im. Króla Władysława IV
26 Pułk Artylerii Lekkiej im. Króla Władysława IV Początki 26. pułku artylerii lekkiej sięgają utworzenia tego pułku, jako 26. pułku artylerii polowej w którego składzie były trzy baterie artyleryjskie
NSR KWALIFIKACJA DO NARODOWYCH SIŁ REZERWOWYCH. Nazwa JW: 91 batalion logistyczny. Miejsce kwalifikacji: Komprachcice. ul.
NSR KWALIFIKACJA DO NARODOWYCH SIŁ REZERWOWYCH 91 batalion logistyczny Miejsce kwalifikacji: Komprachcice ul. Ochodzkiej 5 Termin kwalifikacji: 17 września2018 r. godz. 8.00 Stanowiska : STE por./kpt.
Warszawa, dnia 8 maja 2015 r. Poz. 634 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH 1) z dnia 17 kwietnia 2015 r.
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 8 maja 2015 r. Poz. 634 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH 1) z dnia 17 kwietnia 2015 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie egzaminu ze
Tradycje administracji wojskowej w Tarnowie sięgają pierwszych dni odzyskania niepodległości. W dniu 28 października 1918 roku Polska Komisja
Tradycje RYS HISTORYCZNY WOJSKOWEJ KOMENDY UZUPEŁNIEŃ W TARNOWIE Tradycje administracji wojskowej w Tarnowie sięgają pierwszych dni odzyskania niepodległości. W dniu 28 października 1918 roku Polska Komisja
1 BATALION CZOŁGÓW DOWÓDZTWO PLAN WSPÓŁPRACY 1 BATALIONU CZOŁGÓW Z ŻURAWICY Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI I INNYMI PARTNERAMI SPOŁECZNYMI W 2016 ROKU.
1 BATALION CZOŁGÓW DOWÓDZTWO ZATWIERDZAM DOWÓDCA 1 BATALIONU CZOŁGÓW płk dypl. Wiesław SZCZEPANKIEWICZ PLAN WSPÓŁPRACY 1 BATALIONU CZOŁGÓW Z ŻURAWICY Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI I INNYMI PARTNERAMI SPOŁECZNYMI
Kombinezony piechoty SI ŻW KP Pancerz Pole Kamuflaż EK Zasady Cena Taktyczny Lot 11 Desantowy Lot, desant Zwiadowczy
Kombinezony piechoty SI ŻW KP Pancerz Pole Kamuflaż EK Zasady Cena Taktyczny - - 3 2 1-2 Lot 11 Desantowy - 3 1 2 2 Lot, desant Zwiadowczy - 3-2 1 2 Lot, zwiad I Szturmowy - - 3 1 2-3 Lot, skok I Infiltrator
Instrukcja dla korzystających
Instrukcja dla korzystających Wykaz Legionistów nie jest słownikiem biograficznym. Założeniem Autorów było zgromadzenie nazwisk i podstawowych danych do wszystkich, którzy służyli w tej formacji podczas
Pioski 1937 r. https://audiovis.nac.gov.pl/obraz/189303/aee863920d9eb981a3d069c5350d73f2/
Pioski 1937 r. https://audiovis.nac.gov.pl/obraz/189303/aee863920d9eb981a3d069c5350d73f2/ Fotografia grupowa zawodników po zdobyciu pucharu prezydenta miasta Pioska. Pośrodku stoi prezes WKS Kotwica kpt.
23 Śląski Pułk Artylerii PLAN WSPÓŁPRACY JEDNOSTKI WOJSKOWEJ Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI I INNYMI PARTNERAMI SPOŁECZNYMI W 2014 ROKU
23 Śląski Pułk Artylerii ZATWIERDZAM DOWÓDCA "WYCIĄG" płk Andrzej LORENC PLAN WSPÓŁPRACY JEDNOSTKI WOJSKOWEJ Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI I INNYMI PARTNERAMI SPOŁECZNYMI W 2014 ROKU OPRACOWAŁ SZEF SEKCJI
Spośród oficerów Powiatowych jkomend Uzupełnień, a później Rejonów Komend Uzupełnień śmierć w czasie wojny ponieśli m.in.:
Tradycje Wojewódzki Sztab Wojskowy jest spadkobiercą organów administracji wojskowej z okresu międzywojennego. W dniu 28 października 1918 roku Polska Komisja Likwidacyjna powołała w Krakowie Polską Komendę
JEDNOSTKI ZAPASOWE RODZAJÓW WOJSK Z LAT WOJNY ORAZ ICH AKTA. 1. Uwagi wstępne
Anna Gąsiorowska JEDNOSTKI ZAPASOWE RODZAJÓW WOJSK Z LAT WOJNY ORAZ ICH AKTA 1. Uwagi wstępne Problematyka działalności i wytworu kancelaryjnego jednostek zapasowych występowała już na łamach Biuletynu.
FN HERSTAL NA POLIGONIE WITU. CZĘŚĆ PIERWSZA: KARABINKI FN SCAR I KARABINY MASZYNOWE MINIMI
aut. Juliusz Sabak 21.11.2018 FN HERSTAL NA POLIGONIE WITU. CZĘŚĆ PIERWSZA: KARABINKI FN SCAR I KARABINY MASZYNOWE MINIMI Podczas dwudniowego cyklu prezentacji i strzelań poligonowych firma Griffin Group
MATERIAŁY DO DZIEJÓW 2 ARMII WOJSKA POLSKIEGO Zagadnienia organizacyjne
Józef Milewski MATERIAŁY DO DZIEJÓW 2 ARMII WOJSKA POLSKIEGO 1944 1945 1. Zagadnienia organizacyjne Latem 1944 roku, z chwilą wkroczenia 1 Armii Polskiej w ZSRR u boku Armii Czerwonej na ziemie polskie,
ZESPOŁY AKT JEDNOSTEK KAWALERII Problemy organizacyjne
Tadeusz Kowalczyk ZESPOŁY AKT JEDNOSTEK KAWALERII 1944 1947 1. Problemy organizacyjne Druga wojna światowa była ostatnią, w której kawalerii używano na większą skalę, jako rodzaju broni. Niemal we wszystkich
15. BRYGADA WSPARCIA DOWODZENIA
15. BRYGADA WSPARCIA DOWODZENIA PLAN WSPÓŁPRACY 15. BRYGADY WSPARCIA DOWODZENIA Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI I INNYMI PARTNERAMI SPOŁECZNYMI Plan opracowano na podstawie Planu współpracy Dowództwa Garnizonu
"GŁÓWNA SIŁA UDERZENIOWA". ANATOMIA ROSYJSKIEJ DYWIZJI [ANALIZA]
aut. Marcin Gawęda 10.09.2017 "GŁÓWNA SIŁA UDERZENIOWA". ANATOMIA ROSYJSKIEJ DYWIZJI [ANALIZA] Formowana obecnie 150. Dywizja Zmechanizowana wchodząca w skład rosyjskiej 8. Armii Południowego Okręgu Wojskowego
Płk L. Okulicki z Bronisławą Wysłouchową na tarasie budynku Dowództwa Armii Polskiej w ZSRR (wrzesień 1941 r.)
Rozkaz gen. W. Andersa do wstępowania w szeregi Armii Polskiej Wyżsi oficerowie Armii Polskiej w ZSRR. W pierwszym rzędzie siedzą gen.m. Tokarzewski-Karaszewicz (pierwszy z lewej), gen. W. Anders, gen.m.
AKTA ZESPOŁÓW JEDNOSTEK OCHRONY Z LAT 1944 1945. 1. Uwagi wstępne
Czesław Tokarz AKTA ZESPOŁÓW JEDNOSTEK OCHRONY Z LAT 1944 1945 1. Uwagi wstępne Stosunkowo najmniej liczną grupę aktową jednostek bojowych z lat 1944 1945, przechowywanych w Centralnym Archiwum Wojskowym,
AKTA BRYGAD I GRUP ARTYLERII
Tadeusz Wawrzyński AKTA BRYGAD I GRUP ARTYLERII 1919 1939 W pierwszym okresie po odzyskaniu niepodległości w roku 1918 jednostki artylerii, podobnie jak oddziały innych rodzajów broni, tworzone były doraźnie
ZAWARTOŚĆ AKTOWA ZESPOŁÓW SZKÓŁ OFICERSKICH LUDOWEGO WOJSKA POLSKIEGO 1943 1945. 1. Uwagi wstępne
Czesław Tokarz ZAWARTOŚĆ AKTOWA ZESPOŁÓW SZKÓŁ OFICERSKICH LUDOWEGO WOJSKA POLSKIEGO 1943 1945 1. Uwagi wstępne Ludowe Wojsko Polskie, którego zalążkiem, były regularne jednostki utworzone na terenie Związku
VARIO 1 V.31 NL - Ładowany zamkowo pneumatyczny aplikator dmuchawkowy zasilany CO 2
APLIKATOR TELINJECT VARIO 1 V.31 INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA VARIO 1 V.31 NL - Ładowany zamkowo pneumatyczny aplikator dmuchawkowy zasilany CO 2 Ten nieskomplikowany w konstrukcji instrument wyróżnia się prostą
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA OBRONY NARODOWEJ. z dnia 17 czerwca 2004 r. w sprawie mianowania na stopnie wojskowe. (Dz. U. z dnia 30 czerwca 2004 r.
Dz.U.04.150.1584 2005.05.03 zm. Dz.U.05.68.598 1 2005.08.04 zm. Dz.U.05.133.1121 1 2006.06.07 zm. Dz.U.06.86.596 1 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA OBRONY NARODOWEJ z dnia 17 czerwca 2004 r. w sprawie mianowania
DECYZJA Nr 103/MON MINISTRA OBRONY NARODOWEJ
Departament Wychowania i Promocji Obronności Warszawa, dnia 12 kwietnia 2013 r. Poz. 108 DECYZJA Nr 103/MON MINISTRA OBRONY NARODOWEJ z dnia 10 kwietnia 2013 r. w sprawie wprowadzenia odznaki pamiątkowej,
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA OBRONY NARODOWEJ. z dnia 27 czerwca 2011 r.
Dziennik Ustaw Nr 143 8693 Poz. 840 840 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA OBRONY NARODOWEJ z dnia 27 czerwca 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wewnętrznych służb ochrony działających na terenach komórek
ZAWARTOŚĆ AKTOWA ZESPOŁÓW SZKÓŁ OFICERSKICH LUDOWEGO WOJSKA POLSKIEGO UWAGI WSTĘPNE
Czesław Tokarz ZAWARTOŚĆ AKTOWA ZESPOŁÓW SZKÓŁ OFICERSKICH LUDOWEGO WOJSKA POLSKIEGO 1943 1945 1. UWAGI WSTĘPNE Ludowe Wojsko Polskie, którego zalążkiem, były regularne jednostki utworzone na terenie Związku
Lotnictwo. Zmiana Program warty rozwoju Wojska Polskiego i jego realizacja
Lotnictwo W 1936 r. kończono realizację dotychczasowego 3-letniego programu rozbudowy lotnictwa. Złożony przez szefa Departamentu Aeronautyki MSWojsk. gen. bryg. Ludomiła Rayskiego latem 1936 r. nowy program
Pistolety maszynowe, cz. 3
Artykuł pobrano ze strony eioba.pl Pistolety maszynowe, cz. 3 STEN STEN to angielski pistolet maszynowy skonstruowany przez Reginalda Sheparda i Harolda Turpina. Broń wprowadzono do uzbrojenia w 1940r.
Nasz batalion tworzą 3 pododdziały łączności: kompania logistyczna, kompania ochrony i regulacji ruchu, a także Wojskowa Stacja Pocztowa.
Tradycje Quality gives power! Rolą 9 batalionu dowodzenia jest przede wszystkim rozwinięcie i eksploatacja mobilno stacjonarnych stanowisk dowodzenia 16 Pomorskiej Dywizji Zmechanizowanej. Ponadto ich
DECYZJA Nr 334/MON MINISTRA OBRONY NARODOWEJ
Warszawa, dnia 19 listopada 2013 r. Poz. 297 Departament Wychowania Promocji Obronności DECYZJA Nr 334/MON MINISTRA OBRONY NARODOWEJ z dnia 18 listopada 2013 r. w sprawie wprowadzenia odznaki pamiątkowej,
z dnia 2016 r. w sprawie uzbrojenia i wyposażenia funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego
R O Z P O R Z Ą D Z E N I E PROJEKT M I N I S T R A O B R O N Y N A R O D O W E J z dnia 2016 r. w sprawie uzbrojenia i wyposażenia funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego Na podstawie art. 47 ust.
Centralny Ośrodek Szkolenia Służby Więziennej Kalisz ul. Wrocławska tel. / / R E G U L A M I N VII ZAWODÓW STRZELECKICH
Centralny Ośrodek Szkolenia Służby Więziennej 62-800 Kalisz ul. Wrocławska 193-195 tel. /0 62 766 95 00/ R E G U L A M I N VII ZAWODÓW STRZELECKICH O PUCHAR KOMENDANTA COSSW w KALISZU 2011-09-17 KALISZ
ZARZĄDZENIE Nr 23 MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI 1) z dnia 8 sierpnia 2011 r.
50 ZARZĄDZENIE Nr 23 MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI 1) z dnia 8 sierpnia 2011 r. w sprawie norm uzbrojenia przysługującego funkcjonariuszom Biura Ochrony Rządu oraz sposobu przyznawania, korzystania