Gminny Program Rewitalizacji Gminy Świątniki Górne do 2023 roku

Transkrypt

1 Załącznik do Uchwały nr XXXI/262/2017 Rady Miejskiej w Świątnikach Górnych z dnia 8 marca 2017 r. Gminny Program Rewitalizacji Gminy Świątniki Górne do 2023 roku Świątniki Górne 2017

2

3 SPIS TREŚCI WSTĘP Identyfikacja obszaru rewitalizacji Szczegółowa diagnoza obszaru rewitalizacji Analiza zjawisk negatywnych analiza wskaźnikowa Analiza zjawisk negatywnych analiza jakościowa Analiza zjawisk negatywnych podsumowanie Analiza lokalnych potencjałów Powiązania Gminnego Programu Rewitalizacji z dokumentami strategicznymi Gminy Wizja stanu obszaru po przeprowadzeniu rewitalizacji Cele rewitalizacji oraz odpowiadające im kierunki działań Opis przedsięwzięć rewitalizacyjnych Lista podstawowych przedsięwzięć rewitalizacyjnych Charakterystyka pozostałych dopuszczalnych przedsięwzięć rewitalizacyjnych Mechanizmy integrowania działań oraz przedsięwzięć rewitalizacyjnych Komplementarność działań oraz przedsięwzięć rewitalizacyjnych Szacunkowe ramy finansowe Gminnego Programu Rewitalizacji Ramy finansowe Gminnego Programu Rewitalizacji Potencjalne źródła finansowania przedsięwzięć rewitalizacyjnych Struktura zarządzania realizacją Gminnego Programu Rewitalizacji System monitorowania i oceny Gminnego Programu Rewitalizacji Partycypacja społeczna Określenie niezbędnych zmian w uchwałach Sposób realizacji gminnego programu rewitalizacji w zakresie planowania i zagospodarowania przestrzennego SPIS TABEL SPIS RYSUNKÓW SPIS WYKRESÓW SPIS ZAŁĄCZNIKÓW

4 WSTĘP Zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 9 października 2015 roku o rewitalizacji, przed przystąpieniem do sporządzenia Gminnego Programu Rewitalizacji, Gmina musi przejść procedurę identyfikacji i wyznaczenia obszaru zdegradowanego oraz obszaru rewitalizacji. Procedura ta jest opisana w Ustawie i polega na zidentyfikowaniu obszaru gminy znajdującego się w stanie kryzysowym z powodu koncentracji negatywnych zjawisk społecznych, który może zostać uznany za zdegradowany, gdy dodatkowo występuje na nim co najmniej jedno z negatywnych zjawisk w sferze gospodarczej, środowiskowej, przestrzenno-funkcjonalnej lub technicznej. OBSZAR ZDEGRADOWANY zgodnie z art. 9.ust.1. Ustawy o rewitalizacji, jest to obszar gminy znajdujący się w stanie kryzysowym z powodu koncentracji negatywnych zjawisk społecznych, w szczególności bezrobocia, ubóstwa, przestępczości, niskiego poziomu edukacji lub kapitału społecznego, a także niewystarczającego poziomu uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym, można wyznaczyć jako obszar zdegradowany w przypadku występowania na nim ponadto co najmniej jednego z negatywnych zjawisk: gospodarczych, środowiskowych, przestrzennofunkcjonalnych, technicznych. Po spełnieniu przez dany obszar przesłanek uznania go za zdegradowany, jego całość lub część może zostać uznana za obszar rewitalizacji. Istotnym warunkiem do wyznaczenia obszaru rewitalizacji jest fakt, iż obszar rewitalizacji nie może być większy niż 20% powierzchni gminy oraz zamieszkały przez więcej niż 30% liczby mieszkańców gminy. 4

5 OBSZAR REWITALIZACJI zgodnie z art. 10.ust.1. Ustawy o rewitalizacji, jest to obszar obejmujący całość lub część obszaru zdegradowanego, na którym z uwagi na istotne znaczenie dla rozwoju lokalnego gmina zamierza prowadzić rewitalizację. Obszar rewitalizacji nie może być większy niż 20% powierzchni gminy oraz zamieszkały przez więcej niż 30% liczby mieszkańców gminy. Obszar rewitalizacji może być podzielony na podobszary, w tym podobszary nieposiadające ze sobą wspólnych granic. Zarówno obszar zdegradowany, jak i obszar rewitalizacji cechują się tym, iż stanowią pewne całości, o wytyczonych granicach. Możliwa jest łatwa identyfikacja terenów zawierających się w obszarze zdegradowanym i obszarze rewitalizacji, jak również poza nimi. Ponadto, obszar zdegradowany i obszar rewitalizacji muszą obejmować miejsca koncentracji zabudowy i zamieszkania ludności, gdyż tylko w takich jednostkach objawiają się problemy społeczne, które stanowią główny wyznacznik obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji. W przypadku, gdy obszar zdegradowany i obszar rewitalizacji składają się z podobszarów, podobszary te posiadają te same cechy. Gmina Świątniki Górne przystąpiła do wyznaczenia obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji. W tym celu dokonano delimitacji poszczególnych obszarów i poddano je diagnozie, by możliwe było zidentyfikowanie tych części gminy, w których negatywne zjawiska społeczne cechują się dużą koncentracją. Przyjęto kilkuetapową procedurę delimitacji spełniającą wymogi Ustawy o rewitalizacji z dnia 9 października 2015 roku. Procedura ta składała się z kilku następujących po sobie etapów: A) Etap I polegał na wyznaczeniu tzw. jednostek urbanistycznych (zamieszkałych), które określa się jako najmniejsze, niepodzielne na kolejnych etapach postępowania obszary gminy, dla których możliwe jest pozyskanie danych statystycznych dotyczących 5

6 Jednostka Sfera społeczna Sfera gospodarcza Sfera środowiskowa Sfera przestrzennofunkcjonalna Sfera techniczna Jednostka zdegradowana Gminny Program Rewitalizacji w szczególności zjawisk społecznych (art. 9 ustawy), a także gospodarczych, środowiskowych, przestrzenno-funkcjonalnych oraz technicznych. Podział na jednostki urbanistyczne opierał się na szeregu zdefiniowanych czynników, został on skonsultowany i zatwierdzony przez Radę Miejską. B) W kolejnym etapie pozyskano niezbędne dane statystyczne oraz przeprowadzono analizę wskaźnikową wyznaczonych uprzednio jednostek urbanistycznych. Analiza dotyczyła przede wszystkim sfery społecznej, jednak zgodnie z zapisami ustawy zebrano również informacje dotyczące negatywnych zjawisk w sferze gospodarczej, środowiskowej, przestrzenno-funkcjonalnej oraz technicznej. Analizę dla sfery społecznej przeprowadzono z wykorzystaniem wskaźnika syntetycznego. C) Ostatnim etapem było wyznaczenie obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji. Za obszar zdegradowany uznano te jednostki urbanistyczne, w których w wyniku przeprowadzonej analizy wskaźnikowej zdiagnozowano kryzys z powodu koncentracji negatywnych zjawisk społecznych oraz zidentyfikowano problemy w sferze gospodarczej, środowiskowej, przestrzenno-funkcjonalnej lub technicznej. Spośród zdegradowanych jednostek urbanistycznych wybrano obszar rewitalizacji. W wyniku przeprowadzonej analizy wyznaczono jednostki, które spełniają warunki ustawowe i mogą być uznane za obszar zdegradowany. Są to jednostki Wrząsowice Centrum oraz Świątniki Górne Centrum. Tabela 1. Wynik przeprowadzonej delimitacji i diagnozy obszaru zdegradowanego Nazwa obszaru 2. Obszar B. Wrząsowice Centrum X X X X - X 9. Obszar F. Świątniki Górne Centrum X - X X - X Źródło: Diagnoza i delimitacja obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji W obu jednostkach zidentyfikowano koncentrację negatywnych zjawisk społecznych, w każdej z nich także wystąpiło co najmniej jedno negatywne zjawisko z pozostałych sfer. Wyznaczone w wyniku przeprowadzonej diagnozy i analizy obszary zdegradowane nie przekraczają ograniczeń ustawowych, zgodnie z którymi obszar rewitalizacji nie może przekraczać 20% powierzchni gminy i obejmować więcej niż 30% mieszkańców. Dwie 6

7 jednostki urbanistyczne tworzące obszar zdegradowany posiadają łączną powierzchnię około 11,5% gminy, mieszka w nich 27,5% mieszkańców. Z tego względu całość obszaru zdegradowanego zamieszkałego może zostać uznana za obszar rewitalizacji. Tabela 2. Powierzchnia i liczba ludności obszaru rewitalizacji Liczba ludności % ludności gminy Powierzchnia w km 2 % powierzchni gminy Obszar B. Wrząsowice Centrum ,27% 1,559 7,73% Obszar F. Świątniki Górne Centrum ,23% 0,7589 3,76% RAZEM OBSZAR REWITALIZACJI ,5% 2, ,5% Źródło: Diagnoza i delimitacja obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji Pełna analiza jednostek urbanistycznych wyznaczonych na terenie gminy Świątniki Górne wraz z metodologią przeprowadzenia badania i wykorzystanymi danymi znajduje się w dokumencie Diagnoza i delimitacja obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji, stanowiącym załącznik do Uchwały Nr XXVI/243/2016 Rady Miejskiej w Świątnikach Górnych z dnia 25 listopada 2016 r. Po przeprowadzonej procedurze wyznaczenia obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji, Rada Miejska w Świątnikach Górnych drogą uchwały przyjęła zidentyfikowany obszar zdegradowany i obszar rewitalizacji, dzięki czemu możliwe jest objęcie wyznaczonego obszaru procesem rewitalizacji. REWITALIZACJA zgodnie z art. 2. ust. 1. Ustawy o rewitalizacji, to proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych, prowadzony w sposób kompleksowy, poprzez zintegrowane działania na rzecz lokalnej społeczności, przestrzeni i gospodarki, skoncentrowane terytorialnie, prowadzone przez interesariuszy rewitalizacji na podstawie gminnego programu rewitalizacji. 7

8 1. Identyfikacja obszaru rewitalizacji Gmina Świątniki Górne, na obszarze której wyznaczono obszar rewitalizacji objęty przedmiotowym Programem, położona jest w centralnej części województwa małopolskiego, od północy sąsiaduje bezpośrednio z Krakowem. Administracyjnie usytuowana jest w obrębie powiatu krakowskiego. Rysunek 1. Mapa powiatu krakowskiego Źródło: Opracowano na podstawie źródeł internetowych Gmina Świątniki Górne wchodzi w skład Metropolii Krakowskiej obszaru tworzonego przez miasto Kraków i otaczające go jednostki samorządu terytorialnego, cechującego się dużym poziomem urbanizacji, ze szczególnie wyróżniającą się dynamiką rozwoju stref podmiejskich Krakowa oraz dużą zależnością poszczególnych jednostek od miasta centralnego. W ramach obszaru zaczynają działać wspólne rozwiązania sieciowe elementów infrastruktury technicznej, integrują się lokalne gospodarki i rynki pracy, Kraków odgrywa wiodącą rolę gospodarczą, społeczną, przestrzenną z wyraźnie zaznaczającą się zależnością pozostałych jednostek od jego funkcjonowania. 8

9 Położenie gminy należy do jej atutów i sprawia, iż jest ona atrakcyjna dla mieszkańców. Zgodnie z danymi Banku Danych Lokalnych GUS, w 2015 roku na terenie gminy mieszkały 9774 osoby (stan na 31.12). W badanym 10-letnim okresie, obejmującym lata , liczba mieszkańców gminy wzrosła o 1113 osób (12,85%). Duży wpływ na kształtowanie się liczby ludności gminy Świątniki Górne ma bliskość Krakowa, która czyni obszar gminy atrakcyjnym miejscem zamieszkania, dobrze skomunikowanym z głównym ośrodkiem miejskim regionu. Szczególnie korzystne trendy demograficzne zaczęły charakteryzować obszar gminy wraz z pojawieniem się zjawiska przenoszenia się ludności z dużych miast do ich stref podmiejskich. Wielu mieszkańców Krakowa zdecydowało się na zamieszkanie na terenie sąsiadujących z miastem gmin, przy czym Kraków pozostał dla nich miejscem pracy, nauki, prowadzenia działalności. Z uwagi na położenie w bezpośrednim sąsiedztwie Krakowa, obszar cechuje się rozwojem funkcji podmiejskich (osiedla mieszkaniowe) oraz miejskich (rozwój działalności gospodarczej i inwestycji ukierunkowanych na rynek krakowski). Systematyczny wzrost liczby ludności gminy sprawia, iż na przedmiotowym obszarze wzrasta zapotrzebowanie na infrastrukturę techniczną i społeczną. Procesy demograficzne i społeczne zachodzące na obszarze gminy, powiązane z bliskością Krakowa i dużą liczbą ludności napływowej sprawiają, iż na terenie gminy odczuwalne są negatywne skutki rozwoju gminy jako funkcjonalnego obszaru podmiejskiego Krakowa. Dla części mieszkańców gmina stanowi jedynie miejsce zamieszkania, natomiast pracują, uczą, prowadzą działalność i korzystają z oferty edukacyjnej i kulturalnej na terenie Krakowa. Istnieje problem z włączeniem takich mieszkańców w życie lokalnej społeczności i ich integracji z pozostałymi mieszkańcami. Obszarem wybranym do rewitalizacji na terenie gminy Świątniki Górne, cechującym się zarówno koncentracją negatywnych zjawisk społecznych, jak i występowaniem co najmniej jednego negatywnego zjawiska gospodarczego, funkcjonalno-przestrzennego, technicznego, środowiskowego, jest obszar składający się z dwóch podobszarów jednostek administracyjnych Świątniki Górne Centrum i Wrząsowice Centrum. Podobszary sąsiadują ze sobą, położone są w centralnej i północnej części gminy. Podobszar Świątniki Górne Centrum, jako jednostka wyznaczona w centralnej części miasta Świątniki Górne, cechuje się większą koncentracją i mniejszą powierzchnią. Obszar Wrząsowice Centrum to obszar ukształtowany wzdłuż ciągów komunikacyjnych, bardziej rozległy o mniej regularnym kształcie, od północnej strony sąsiadujący bezpośrednio z Krakowem. Każdy z podobszarów stanowi jednostkę dającą się wyodrębnić jako pewna całość pod względem społecznym, morfologicznym, funkcjonalnym i przestrzennym. 9

10 Rysunek 2. Jednostki urbanistyczne gminy Świątniki Górne Źródło: Diagnoza i delimitacja obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji Obszar Świątniki Centrum to obszar obejmujący centralną oraz zachodnią część miasta Świątniki Górne. Jest to jednostka urbanistyczna, w której skupione są siedziby instytucji publicznych, sklepy i punkty usługowe oraz przestrzenie pełniące funkcję publiczną. Ze względu na to, iż obszar ten obejmuje najstarszą część miasta, znajduje się w nim najwięcej budynków starych, reprezentujących tradycyjną zabudowę. W obrębie jednostki znajduje się strefa ochrony konserwatorskiej o powierzchni około 580 tys. m 2. Oznacza to, iż obszar rewitalizacji obejmuje tkankę miejską charakteryzującą się wysokimi walorami historycznymi i architektonicznymi. W obszarze tym zawierają się także położone najbliżej centrum osiedla zabudowy oraz miejsca koncentracji funkcji gospodarczych. Jednostka urbanistyczna Świątniki Górne Centrum cechuje się dużym skoncentrowaniem zabudowy oraz pełnieniem istotnych funkcji pozamieszkaniowych (gospodarczych, społecznych, administracyjnych) na rzecz mieszkańców miasta i całej gminy. Przez obszar przebiegają drogi powiatowe nr 1943K oraz 1992K, stanowiące alternatywny w stosunku do DK 7 dojazd do południowych dzielnic Krakowa. 10

11 Rysunek 3. Obszar F. Świątniki Centrum Źródło: Diagnoza i delimitacja obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji Obszar Wrząsowice Centrum obejmuje centralną oraz południową część miejscowości Wrząsowice. Jest to obszar bezpośrednio sąsiadujący z Krakowem, atrakcyjny jako miejsce zamieszkania położone blisko jego południowych dzielnic, z dogodnym dojazdem do autostrady A4 i drogi krajowej nr 7. Przez obszar przebiegają drogi powiatowe nr 1943K oraz 2167K, stanowiące alternatywny w stosunku do DK 7 dojazd do południowej części Krakowa. Obszar posiada pewną koncentrację funkcji pozamieszkaniowych, położone w jego obrębie są m.in. niepubliczne przedszkole oraz klub młodzieżowy. Funkcje publiczne i gospodarcze koncentrują się przede wszystkim wzdłuż drogi powiatowej nr 1943K (ulica Wrzosowa, ulica W. Pileckiego, ulica Zielona). Z uwagi na bliskość Krakowa i brak wyraźnie wyodrębnionych granic, obszar łączy się przestrzennie i funkcjonalnie z krakowskimi osiedlami położonymi po południowej stronie autostrady A4. 11

12 Rysunek 4. Obszar B. Wrząsowice Centrum Źródło: Diagnoza i delimitacja obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji Podobszar Wrząsowice Centrum w 2015 roku zamieszkiwało osób, natomiast podobszar Świątniki Górne Centrum w tym samym okresie liczył mieszkańców. Wykres 1. Liczba ludności w poszczególnych jednostkach urbanistycznych gminy Świątniki Górne w 2015 roku Olszowice 690 Świątniki Górne Południe Świątniki Górne Centrum Rzeszotary Południe Rzeszotary Północ Ochojno Wrząsowice Centrum Wrząsowice Zachód Źródło: Dane UMiG Świątniki Górne 12

13 Zgodnie z danymi pozyskanymi z Urzędu Miasta i Gminy Świątniki Górne, w 2015 roku na terenie obszaru rewitalizacji mieszkało osób, co stanowiło 27,5 % mieszkańców gminy. Wykres 2. Udział mieszkańców obszaru rewitalizacji i pozostałej części gminy w liczbie ludności ogółem w % 73% obszar rewitalizacji pozostała część gminy Źródło: Dane UMiG Świątniki Górne 13

14 2. Szczegółowa diagnoza obszaru rewitalizacji 2.1. Analiza zjawisk negatywnych analiza wskaźnikowa SFERA SPOŁECZNA Dane Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Świątnikach Górnych wskazują, iż podobszary Świątniki Górne Centrum i Wrząsowice Centrum należą do obszarów o najwyższym wskaźniku liczby osób objętych świadczeniami GOPS na 1000 mieszkańców. Jedynie cztery jednostki przekraczają średnią gminną (21 osób na 1000 mieszkańców) dla tego wskaźnika i oba podobszary do tych jednostek należą. Wykres 3. Liczba osób objętych świadczeniami GOPS na 1000 mieszkańców w poszczególnych jednostkach urbanistycznych w 2015 roku Olszowice 17 Świątniki Górne Południe 13 Świątniki Górne Centrum 22 Rzeszotary Południe 15 Rzeszotary Północ 32 Ochojno Wrząsowice Centrum Wrząsowice Zachód Źródło: Dane GOPS w Świątnikach Górnych Wskaźnik dla całości obszaru rewitalizacji wynosi 24 i przyjmuje wartość równą wskaźnikowi dla jednostki Ochojno. Wyższy jest jedynie wskaźnik dla jednostki Rzeszotary Północ (32). Średnia gminna badanego wskaźnika wynosi 21. Sposób kształtowania się wskaźnika liczba osób objętych świadczeniami GOPS na 1000 mieszkańców obrazuje, iż zarówno w każdym z podobszarów z osobna, jak i w całości obszaru rewitalizacji występują wyższe potrzeby w zakresie świadczeń GOPS, niż średnio na obszarze całej gminy. 14

15 Wykres 4. Porównanie liczby objętych świadczeniami GOPS na 1000 mieszkańców w obszarze rewitalizacji oraz średniej dla gminy w 2015 roku obszar rewitalizacji 24 średnia gminna Źródło: Dane GOPS w Świątnikach Górnych Z uwagi na różnorodność świadczeń GOPS, zdecydowano się także na zbadanie wskaźnika dotyczącego ubóstwa (kryterium braku osiągnięcia pewnego progu dochodu na osobę), który jest powiązany ze złą sytuacją materialną osób nim objętych i obniżoną jakością życia. Wykres 5. Liczba osób dotkniętych zjawiskiem ubóstwa na 1000 mieszkańców w poszczególnych jednostkach gminy Świątniki Górne Olszowice 13 Świątniki Górne Południe 8 Świątniki Górne Centrum 27 Rzeszotary Południe 9 Rzeszotary Północ 18 Ochojno 17 Wrząsowice Centrum 33 Wrząsowice Zachód Źródło: Dane GOPS w Świątnikach Górnych 15

16 Biorąc pod uwagę wskaźnik ubóstwa na 1000 mieszkańców, oba podobszary wchodzące w skład obszaru rewitalizacji zdecydowanie negatywnie wyróżniają się na tle pozostałych jednostek. Wskaźnik dla obszaru rewitalizacji przyjmuje wyraźnie wartość większą od średniej gminnej. Wykres 6. Porównanie liczby osób dotkniętych zjawiskiem ubóstwa na 1000 mieszkańców w obszarze rewitalizacji oraz średniej dla gminy w 2015 roku obszar rewitalizacji 30 średnia gminna Źródło: Dane GOPS w Świątnikach Górnych Powyższe dane wskazują, iż obszar rewitalizacji jest miejscem, w którym występuje koncentracja problemów związanych z ubóstwem. Zarówno porównanie danych dotyczących objęcia świadczeniami GOPS, jak i nieosiągnięcia pewnych progów dochodowych potwierdzają, iż każdy z podobszarów z osobna i obszar rewitalizacji jako całość jest pod tym względem obszarem problemowym, w którym zidentyfikowano sytuację kryzysową. Kolejnym badanym zjawiskiem jest zjawisko bezrobocia. Podobnie jak w przypadku wskaźników dotyczących ubóstwa, by możliwe było wymierne porównanie skali zjawiska, wskaźniki dotyczące bezrobocia zaprezentowano w ujęciu na 1000 mieszkańców. W celu pełniejszego zobrazowania specyfiki zjawiska, poza porównaniem liczby bezrobotnych ogółem, zbadano także kształtowanie się liczby bezrobotnych w szczególnej sytuacji: do 30 roku życia oraz powyżej 50 roku życia. Zgodnie z danymi pozyskanymi z Powiatowego Urzędu Pracy, w 2015 roku pod względem liczby bezrobotnych na 1000 mieszkańców, oba podobszary prezentowały się niekorzystnie i ustępowały tylko jednostce Wrząsowice Zachód. 16

17 Wykres 7. Liczba bezrobotnych na 1000 mieszkańców w poszczególnych jednostkach gminy Świątniki Górne Olszowice 23 Świątniki Górne Południe 16 Świątniki Górne Centrum 41 Rzeszotary Południe 15 Rzeszotary Północ 10 Ochojno 13 Wrząsowice Centrum 38 Wrząsowice Zachód Źródło: Dane Powiatowego Urzędu Pracy W porównaniu do średniej gminnej obszar rewitalizacji cechuje się wyższą liczbą bezrobotnych na 1000 mieszkańców. Wykres 8. Porównanie liczby bezrobotnych na 1000 mieszkańców w obszarze rewitalizacji oraz średniej dla gminy w 2015 roku obszar rewitalizacji 40 średnia gminna Źródło: Dane Powiatowego Urzędu Pracy W przypadku wskaźnika opisującego liczbę bezrobotnych do 30 roku życia na 1000 mieszkańców, poszczególne podobszary obszaru rewitalizacji należały do jednostek, dla 17

18 których wskaźnik przyjmował wyższe wartości. Szczególnie negatywnie wyróżniał się podobszar Wrząsowice Centrum. Wykres 9. Liczba bezrobotnych do 30 roku życia na 1000 mieszkańców w poszczególnych jednostkach gminy Świątniki Górne Olszowice 13 Świątniki Górne Południe 4 Świątniki Górne Centrum 13 Rzeszotary Południe 8 Rzeszotary Północ 5 Ochojno 2 Wrząsowice Centrum 19 Wrząsowice Zachód Źródło: Dane Powiatowego Urzędu Pracy Obszar rewitalizacji cechuje się wyższym wskaźnikiem, niż wynosi średnia dla gminy. Wykres 10. Porównanie liczby bezrobotnych do 30 roku życia na 1000 mieszkańców w obszarze rewitalizacji oraz średniej dla gminy w 2015 roku obszar rewitalizacji 16 średnia gminna Źródło: Dane Powiatowego Urzędu Pracy 18

19 Zbadano także liczbę bezrobotnych na 1000 mieszkańców, którzy przekroczyli wiek 50 lat. Pod tym kątem oba podobszary prezentują się najgorzej spośród wszystkich jednostek urbanistycznych gminy. Wykres 11. Liczba bezrobotnych powyżej 50 roku życia na 1000 mieszkańców w poszczególnych jednostkach gminy Świątniki Górne w 2015 roku Olszowice 7 Świątniki Górne Południe 3 Świątniki Górne Centrum 21 Rzeszotary Południe 8 Rzeszotary Północ 10 Ochojno 14 Wrząsowice Centrum 19 Wrząsowice Zachód Źródło: Dane Powiatowego Urzędu Pracy Wyższa jest także średnia dla obszaru rewitalizacji od średniej dla gminy. Wykres 12. Porównanie liczby bezrobotnych powyżej 50 roku życia na 1000 mieszkańców w obszarze rewitalizacji oraz średniej dla gminy w 2015 roku obszar rewitalizacji 20 średnia gminna Źródło: Dane Powiatowego Urzędu Pracy 19

20 Dane pozyskane z Powiatowego Urzędu Pracy wskazują na to, iż na obszarze rewitalizacji koncentrują się problemy związane z wyższym, niż na obszarze gminy, poziomem bezrobocia. W szczególności obszar rewitalizacji cechuje się występowaniem wyższego bezrobocia wśród osób młodych, do 30 roku życia oraz wśród mieszkańców, którzy przekroczyli wiek 50 lat. Do wymiernego porównania poziomu edukacji w poszczególnych jednostkach urbanistycznych gminy Świątniki Górne posłużono się wskaźnikiem odwołującym się do wyników sprawdzianu szóstoklasistów z języka polskiego i matematyki w roku szkolnym 2015/2016. Obszar Wrząsowice Centrum należał do jednostek cechujących się najwyższą średnią tego wskaźnika, przekraczającą 70%. W obrębie obszaru Świątniki Górne Centrum odnotowano niższą średnią wyników, oscylującą wokół średniej gminnej. Wykres 13. Średni wynik sprawdzianu szóstoklasistów w roku szkolnym 2014/2015 w poszczególnych jednostkach gminy Świątniki Górne Olszowice Świątniki Górne Południe Świątniki Górne Centrum Rzeszotary Południe Rzeszotary Północ Ochojno Wrząsowice Centrum Wrząsowice Zachód 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Źródło: Dane gminnych szkół podstawowych Średnia dla obszaru rewitalizacji była minimalnie wyższa, od średniej gminnej. 20

21 Wykres 14. Porównanie wyniku sprawdzianu szóstoklasistów w obszarze rewitalizacji oraz średniej dla gminy obszar rewitalizacji 70,15% średnia gminna 69,95% 0% 20% 40% 60% 80% Źródło: Dane gminnych szkół podstawowych Ustawa o rewitalizacji do głównych problemów sfery społecznej zalicza wysoki poziom przestępczości na danym obszarze. Przestępczość zmniejsza poczucie bezpieczeństwa mieszkańców, obniża jakość życia, wpływa negatywnie na integrację lokalnej społeczności. Badanie poziomu przestępczości na terenie gminy Świątniki Górne oparto o dane pozyskane z Komisariatu Policji w Świątnikach Górnych. Wykres 15. Liczba przestępstw w poszczególnych jednostkach gminy Świątniki Górne w 2015 roku Olszowice 4 Świątniki Górne Południe 6 Świątniki Górne Centrum 29 Rzeszotary Południe 36 Rzeszotary Północ 29 Ochojno 25 Wrząsowice Centrum 39 Wrząsowice Zachód Źródło: Dane Komisariatu Policji w Świątnikach Górnych 21

22 Podobszar Wrząsowice Centrum jest jednostką, w której w 2015 roku odnotowano najwyższą liczbę przestępstw. Do jednostek o wysokim wskaźniku przestępczości należy także podobszar Świątniki Górne Centrum. Ogółem, w obszarze rewitalizacji odnotowano niemal 40% przestępstw, jakie popełniono na obszarze całej gminy. Wykres 16. Udział liczby przestępstw popełnionych w obszarze rewitalizacji i w pozostałej części gminy w liczbie przestępstw ogółem w % 61% obszar rewitalizacji pozostała część gminy Źródło: Dane Komisariatu Policji w Świątnikach Górnych Podstawowym miernikiem poziomu uczestnictwa w życiu publicznym jest frekwencja wyborcza. Na potrzeby diagnozy wykorzystano frekwencję z wyborów samorządowych w 2014 roku. Wykres 17. Frekwencja wyborcza w poszczególnych jednostkach gminy Świątniki Górne w 2014 roku Olszowice 44,75% Świątniki Górne Południe Świątniki Górne Centrum 60,59% 60,59% Rzeszotary Południe Rzeszotary Północ 33,77% 33,77% Ochojno Wrząsowice Centrum Wrząsowice Zachód 58,69% 60,59% 60,59% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% Źródło: Dane UMiG Świątniki Górne 22

23 Oba podobszary należały do jednostek o najwyższej wartości wskaźnika, dzięki czemu obszar rewitalizacji także cechuje się wyższą frekwencją wyborczą, niż wynosi średnia dla gminy. Wykres 18. Porównanie frekwencji wyborczej w obszarze rewitalizacji a dla średnią gminy obszar rewitalizacji 60,59% średnia gminna 51,67% 0% 20% 40% 60% 80% Źródło: Dane UMiG Świątniki Górne W diagnozie zbadano także wskaźnik obciążenia demograficznego, określony jako liczba osób w wieku poprodukcyjnym na 1000 mieszkańców. Wykres 19. Wskaźnik obciążenia demograficznego dla poszczególnych jednostek Olszowice Świątniki Górne Południe Świątniki Górne Centrum Rzeszotary Południe Rzeszotary Północ Ochojno Wrząsowice Centrum Wrząsowice Zachód 176,81 185,38 178,79 152,28 150,07 169,05 171,23 140,60 0,00 50,00 100,00 150,00 200,00 Źródło: Dane UMiG Świątniki Górne 23

24 Oba podobszary należą do jednostek o najwyższych wartościach tego wskaźnika, przy czym wyższą wartość odnotowano na terenie podobszaru Świątniki Górne Centrum. Obszar rewitalizacji cechuje się wyższym wskaźnikiem obciążenia demograficznego od średniej dla gminy. Wykres 20. Porównanie obciążenia demograficznego w obszarze rewitalizacji i średnią dla gminy obszar rewitalizacji 175,01 średnia gminna 165,53 160,00 165,00 170,00 175,00 180,00 Źródło: Dane UMiG Świątniki Górne Wnioski z analizy wskaźnikowej sfery społecznej: Oba podobszary wchodzące w skład obszaru rewitalizacji należą do jednostek o najwyższej wartości wskaźnika liczba osób objętych świadczeniami GOPS na 1000 mieszkańców. Wskaźnik dla obszaru rewitalizacji jest wyższy od średniej gminnej; Oba podobszary są jednostkami o najwyższych wartościach wskaźnika Liczba osób dotkniętych zjawiskiem ubóstwa na 1000 mieszkańców. Średnia wartość wskaźnika dla obszaru rewitalizacji jest wyższa o 66% od średniej dla gminy; Podobszary obszaru rewitalizacji cechują się negatywnymi trendami dotyczącymi bezrobocia. Należą do jednostek o najwyższej liczbie bezrobotnych na 1000 mieszkańców oraz najwyższej liczbie bezrobotnych do 30-tego roku życia na 1000 mieszkańców, wyraźnie przewyższają pozostałe jednostki w liczbie osób bezrobotnych powyżej 50-tego roku życia na 1000 mieszkańców. Dla wszystkich tych wskaźników obszar rewitalizacji cechuje się wyższą wartością wskaźnika od średniej gminnej; Wyniki sprawdzaniu szóstoklasistów kształtują się w sposób stosunkowo korzystny podobszar Wrząsowice Centrum należał do jednostek cechujących się najwyższą średnią tego wskaźnika, przekraczającą 70%. W obrębie obszaru Świątniki Górne 24

25 Centrum odnotowano niższą średnią wyników, oscylującą wokół średniej gminnej. Średnia dla obszaru rewitalizacji jest niemal równa średniej gminnej; W obszarze rewitalizacji odnotowano większą liczbę przestępstw, niż w pozostałych jednostkach. W obu podobszarach w 2015 roku popełniono niemal 40% wszystkich przestępstw odnotowanych na terenie gminy; Obszar rewitalizacji wyróżnia się na tle gminy pod względem frekwencji wyborczej. Oba podobszary należały do jednostek o najwyższej wartości wskaźnika frekwencji w wyborach samorządowych w 2014 roku; Obszar rewitalizacji cechuje się wyższym wskaźnikiem obciążenia demograficznego od średniej dla gminy. Powyższe wskaźniki posłużyły podczas delimitacji i diagnozy obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji do zbadania, które jednostki cechują się koncentracją problemów społecznych. Z uwagi na zapisy ustawy, dobór wskaźników nie był w pełni arbitralny, lecz podyktowany koniecznością identyfikacji kryzysu (lub jego braku) we wskazanych w ustawie obszarach rozwoju społecznego. Dodatkowo, z uwagi na różną liczbę mieszkańców w poszczególnych jednostkach urbanistycznych wybrano zmienne w przeliczeniu na 1000 mieszkańców, tak aby wartości wskaźników były porównywalne. Tabela 3. Zestawienie cech charakteryzujących komponenty wskaźnika syntetycznego Zmienna Nazwa x 1 x 11 x 12 x 2 x 21 x 22 x 3 x 31 x 4 x 41 x 5 ubóstwo liczba osób objętych świadczeniami GOPS ubóstwo [dochód poniżej określonego kryterium dochodowego] bezrobocie bezrobotni do 30 roku życia bezrobotni powyżej 50 roku życia przestępczość liczba przestępstw uczestnictwo w życiu publicznym frekwencja wyborcza w wyborach samorządowych w 2014 roku poziom edukacji x 51 średni wynik ze sprawdzianu szóstoklasisty - egzamin 2015 x 6 x 61 obciążenie demograficzne odsetek ludności w wieku poprodukcyjnym w ogólnej liczbie ludności Źródło: Diagnoza i delimitacja obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji 25

26 Po wyznaczeniu za pomocą taksonomicznego miernika rozwoju Hellwiga wartości wskaźnika rozwoju społecznego oraz pogrupowaniu jednostek urbanistycznych za pomocą metody Jenksa (obie metody są szerzej opisane w dokumencie Diagnoza i delimitacja obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji), możliwe było określenie, które jednostki cechują się najniższymi wartościami miernika rozwoju i stanowią obszary koncentracji problemów społecznych. Posłużenie się ww. metodami posłużyło standaryzacji wskaźników i umożliwiało porównanie jednostek pod kątem jednego miernika, który ujął wszystkie opisane wyżej zjawiska społeczne. Poniższy kartogram prezentuje rozkład wartości wskaźnika syntetycznego w poszczególnych jednostkach urbanistycznych: Rysunek 5. Kartogram przedstawiający wartości syntetycznego wskaźnika rozwoju społecznego dla poszczególnych jednostek urbanistycznych Źródło: Diagnoza i delimitacja obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji Najniższą wartością wskaźnika cechuje się podobszar Wrząsowice Centrum. Kolejnym obszarem o niewielkiej wartości wskaźnika jest obszar Świątniki Górne Centrum. W wyniku przeprowadzonej analizy wskaźnikowej zidentyfikowano obie jednostki jako obszary koncentracji problemów społecznych. 26

27 SFERA GOSPODARCZA Do zbadania aktywności gospodarczej gminy i poszczególnych jednostek urbanistycznych posłużono się wskaźnikiem liczby zarejestrowanych przedsiębiorstw na 1000 mieszkańców na koniec 2015 roku. Każdy z podobszarów rewitalizacji cechuje się innymi tendencjami w zakresie kształtowania się tego wskaźnika. Podobszar Świątniki Górne Centrum to jednostka, w której funkcjonuje najwięcej przedsiębiorstw w przeliczeniu na 1000 mieszkańców, natomiast podobszar Wrząsowice Centrum to jednostka o najniższej wartości wskaźnika. Wykres 21. Liczba przedsiębiorstw na 1000 mieszkańców w poszczególnych jednostkach gminy Świątniki Górne w 2015 roku Olszowice 119 Świątniki Górne Południe 103 Świątniki Górne Centrum 163 Rzeszotary Południe Rzeszotary Północ Ochojno Wrząsowice Centrum Wrząsowice Zachód Źródło: Dane UMiG Świątniki Górne Powyższy wskaźnik jest ściśle związany z funkcją, jaką pełnią poszczególne jednostki. Świątniki Górne Centrum to obszar stanowiący centrum gospodarcze całej gminy, skupiający najwięcej podmiotów gospodarczych w swoich granicach. W podobszarze Wrząsowice Centrum dominuje funkcja mieszkaniowa i funkcje społeczne, z tego względu nie występuje tam koncentracja działalności gospodarczej w takiej skali. Ogółem, obszar rewitalizacji posiada wyższą wartość wskaźnika liczba przedsiębiorstw na 1000 mieszkańców w porównaniu do średniej dla gminy, co wynika przede wszystkim z dużej aktywności gospodarczej podobszaru Świątniki Górne Centrum. 27

28 Wykres 22. Porównanie liczby przedsiębiorstw na 1000 mieszkańców w obszarze rewitalizacji i średnia dla gminy obszar rewitalizacji 133 średnia gminna Źródło: Dane UMiG Świątniki Górne SFERA TECHNICZNA Jako wskaźnik badający jakość sfery technicznej na terenie gminy przyjęto długość dróg gminnych wymagających remontu. Oba podobszary są jednostkami o stosunkowo niskiej wartości tego wskaźnika. Wykres 23. Długość dróg gminnych wymagających remontu w poszczególnych jednostkach gminy Świątniki Górne w 2015 roku Olszowice 2,00 Świątniki Górne Południe 1,25 Świątniki Górne Centrum Rzeszotary Południe 0,66 0,79 Rzeszotary Północ 2,04 Ochojno 3,02 Wrząsowice Centrum 1,50 Wrząsowice Zachód 0,45 0,00 1,00 2,00 3,00 4,00 Źródło: Dane UMiG Świątniki Górne Łącznie, drogi gminne wymagające modernizacji na obszarze rewitalizacji stanowią 18 % dróg gminnych będących w stanie niedostatecznym. 28

29 Wykres 24. Udział dróg gminnych wymagających remontu w obszarze rewitalizacji i w pozostałej części gminy w drogach gminnych wymagających modernizacji ogółem w % 82% obszar rewitalizacji pozostała część gminy Źródło: Dane UMiG Świątniki Górne SFERA ŚRODOWISKOWA Do zbadania funkcjonowania sfery środowiskowej zastosowano wskaźnik dotyczący emisji powierzchniowej PM (kg/rok). Wskaźnik pozyskano z zasobów Małopolskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej. Oba podobszary należą do jednostek o najwyższej emisji zanieczyszczeń do powietrza. Wykres 25. Wielkość emisji powierzchniowej PM (kg/rok) Olszowice 533 Świątniki Górne Południe Świątniki Górne Centrum Rzeszotary Południe Rzeszotary Północ Ochojno 821 Wrząsowice Centrum 1271 Wrząsowice Zachód Źródło danych: Małopolska Infrastruktura Informacji Przestrzennej 29

30 Cztery jednostki przekroczyły poziom emisji 1000 kg/rok. Są to miejsca o największej koncentracji zabudowy. Wskaźnik potwierdza, iż największą emisję zanieczyszczeń pyłowych odnotowano w miejscach koncentracji zabudowy, co oznacza, iż podstawowym źródłem zanieczyszczeń są źródła niskiej emisji (źródła nieprzekraczające kilkunastu metrów wysokości kotłownie lokalne, indywidualne paleniska domowe). Potwierdza to fakt, iż najbardziej niekorzystnie prezentują się obszary wyznaczone w miejscowościach Świątniki Górne oraz Wrząsowice, w których najwięcej jest starszych budynków, wyposażonych w przestarzałe urządzenia grzewcze. Ponadto, przez obie miejscowości przebiegają drogi powiatowe, stanowiące alternatywny dojazd do Krakowa od strony południowej. Z tego względu, przy drogach kumulują się także zanieczyszczenia komunikacyjne. Wnioski z analizy wskaźnikowej pozostałych sfer: W sferze gospodarczej podobszar Świątniki Górne Centrum jest najbardziej aktywną gospodarczo jednostką, co potwierdza wskaźnik liczby przedsiębiorstw na 1000 mieszkańców. Podobszar Świątniki Górne Centrum, z uwagi na pełnione funkcje pozamieszkaniowe na rzecz mieszkańców całej gminy, jest także miejscem koncentracji działalności gospodarczej; Jednocześnie, podobszar Wrząsowice Centrum jest jednostką najmniej aktywną gospodarczo. Wynika to z faktu, iż na jej terenie dominuje funkcja mieszkaniowa. Jednostka pełni także funkcje społeczne; Badanie sfery technicznej wykazało, iż oba podobszary nie cechują się wysokim wskaźnikiem dotyczącym długości dróg gminnych wymagających modernizacji; Dla obu podobszarów i co za tym idzie dla całego obszaru rewitalizacji dużym problemem jest emisja zanieczyszczeń do powietrza. Zanieczyszczenia kumulują się przez aktywność źródeł niskiej emisji oraz duże natężenie ruchu na drogach prowadzących do Krakowa Analiza zjawisk negatywnych analiza jakościowa SFERA SPOŁECZNA Poza negatywnymi zjawiskami sfery społecznej zidentyfikowanymi za pomocą analizy wskaźnikowej, w obszarze rewitalizacji można także wyodrębnić pewne negatywne zjawiska niedające się ująć w formie liczbowej, natomiast bardzo odczuwalnie wpływające na funkcjonowanie sfery społecznej: 30

31 Rozwój podmiejskich w stosunku do Krakowa funkcji Świątnik Górnych, co wiąże się z napływem osób niezwiązanych z gminą, traktujących obszar wyłącznie jako miejsce zamieszkania Podobnie jak na obszarze całej gminy, w obszarze rewitalizacji zidentyfikowano duży napływ osób, które zamieszkały w przedmiotowych jednostkach z uwagi na bliskość i dogodny dojazd do Krakowa. Traktują oni obszar rewitalizacji głównie lub jedynie jako miejsce zamieszkania, natomiast pracują się, uczą, prowadzą działalność i korzystają z oferty edukacyjnej i kulturalnej na terenie Krakowa. Istnieje problem z włączeniem takich mieszkańców w życie lokalnej społeczności i ich integracją z pozostałymi mieszkańcami. Trudno ich także zachęcić do spędzania czasu wolnego i korzystania z gminnej oferty kulturalnej, społecznej, rekreacyjnej. Oferta Krakowska konkurencją oferty gminnej Pod kątem oferty kulturalnej, edukacyjnej, społecznej, rekreacyjnej bliskość Krakowa stanowi duże udogodnienie dla mieszkańców, gdyż miasto oferuje szeroki wachlarz różnorodnych usług i przedsięwzięć tego typu. Jednak jednocześnie bogactwo krakowskiej oferty kulturalnej tworzy dużą konkurencję dla oferty gminnej. W Krakowie organizowane są różnorodne przedsięwzięcia kulturalne, społeczne i rekreacyjne, począwszy od małych, dzielnicowych projektów, po przedsięwzięcia międzynarodowe. Wybór i różnorodność placówek edukacyjnych także działa na niekorzyść szkół gminnych, które są ważne dla życia lokalnej społeczności i istotne jest, by aktywnie działały na jej rzecz. Oferta gminna nie jest w stanie konkurować z ofertą krakowską, musi stać się ona atrakcyjna dla mieszkańców z innych powodów. Problem ten jest szczególnie istotny w obszarze rewitalizacji, gdyż podobszar Świątniki Górne Centrum stanowi miejsce koncentracji usług tego typu w skali gminnej, z oferty obszaru korzystają wszyscy jej mieszkańcy. Podobszar Wrząsowice Centrum także pełni ważne funkcje społeczne i kulturalne. Obecna struktura gospodarki utrudniająca bezrobotnym znalezienie pracy W obszarze rewitalizacji koncentruje się problem bezrobocia, w szczególności wśród ludzi młodych oraz powyżej 50-roku życia. Specyfika lokalnej gospodarki sprawia, iż szukanie pracy na terenie gminy jest utrudnione funkcjonuje zbyt mało małych i średnich przedsiębiorstw, które tworzyłyby nowe miejsca pracy (przeważają mikroprzedsiębiorstwa, w szczególności jednoosobowe działalności gospodarcze). Dodatkowo, sytuację utrudnia niewielkie zróżnicowanie branżowe. Gmina jest znana z tradycji ślusarskich i wciąż tradycje te kultywuje. 31

32 SFERA PRZESTRZENNO-FUNKCJONALNA W toku analizy jakościowej zidentyfikowano problemy sfery przestrzennofunkcjonalnej (w szczególności niewystarczającego wyposażenia w infrastrukturę techniczną i społeczną lub jej złego stanu technicznego, braku dostępu do podstawowych usług lub ich niskiej jakości, niedostosowania rozwiązań urbanistycznych do zmieniających się funkcji obszaru, niskiego poziomu obsługi komunikacyjnej, niedoboru lub niskiej jakości terenów publicznych) w podobszarach obszaru rewitalizacji: Wrząsowice Centrum w obrębie jednostki urbanistycznej położony jest budynek starej szkoły. Stanowi on własność komunalną, jednak przez wiele lat nie był w żaden sposób wykorzystywany, przez co ulega pogłębiającej się degradacji. Z uwagi na pierwotnie pełnione przez obiekt funkcje publiczne, mieszkańcy opowiadają się za pozostawieniem budynku jako części historii gminy i regionu oraz wykorzystanie go na cele kulturalne i społeczne. Ponadto, na terenie obszaru usytuowany jest będący własnością prywatną budynek dawnego dworu. Jego stan techniczny jest niedostatecznie dobry, obiekt wymaga renowacji, by mógł stanowić np. atrakcję turystyczną; Świątniki Górne Centrum na terenie obszaru położone są obiekty, które w chwili obecnej z uwagi na swój stan techniczny nie są wykorzystywane lub są wykorzystywane w sposób niedostateczny, a w przeszłości pełniły ważne funkcje publiczne, społeczne i gospodarcze. Należy do nich budynek gminny przy ul. Bruchnalskiego 5 (była siedziba Rady Miasta) oraz budynek Spółdzielni Pracy Metalowców Przyszłość. Ponadto, w obrębie jednostki znajdują się zaniedbane place oraz teren bezpośrednio sąsiadujący z Urzędem Miasta i Gminy, które negatywnie wpływają na jakość przestrzeni publicznej obszaru. Ponadto, oba podobszary skupione są wzdłuż dróg o dużym natężeniu ruchu drogowego, co jest szczególnie uciążliwe w podobszarze Świątniki Górne Centrum, pełniącego funkcję administracyjnego, gospodarczego, społecznego i kulturalnego centrum gminy. Podobszar charakteryzuje się zwartą zabudową w jego centralnej części, gdzie usytuowane są obiekty użyteczności publicznej. Zabudowa posiada zarówno cechy miejskie (koncentracja zabudowy, rozwinięta sieć ulic, koncentracja pozamieszkaniowych funkcji przestrzeni), jak i wiejskie (duży udział budynków mieszkalnych jednorodzinnych, duży udział użytków rolnych i ogrodów, dominacja podziałów gruntów charakterystycznych dla wsi). W przeciwieństwie do wielu małych miast, w centrum Świątnik Górnych nie wykształcił się przestrzennie plac pełniący rolę rynku. Funkcję tę pełni droga przebiegająca przez centrum, przy której skupione są siedziby instytucji publicznych, sklepy i punkty usługowe, 32

33 przestrzenie pełniące funkcję publiczną. Cechuje się ona dużym ruchem samochodowym w godzinach porannego i popołudniowego szczytu, co zmniejsza funkcjonalność miejskiego centrum i utrudnia jego pełniejsze wykorzystanie na rzecz mieszkańców całej gminy. WYNIKI OCENY PRZEPROWADZONEJ PRZEZ ANKIETOWANYCH W celu pogłębienia jakościowej analizy stanu obecnego obszaru rewitalizacji, przeprowadzono badanie ankietowe. Udział w badaniu mogli wziąć wszyscy zainteresowani, nie tylko bezpośrednio związani z obszarem rewitalizacji (np. mieszkańcy obszaru), lecz także inne grupy interesariuszy (mieszkańcy pozostałej części gminy, przedsiębiorcy, itp.), którzy w jakiś sposób z niego korzystają (np. pracują w jego obrębie, korzystają z ofert placówek edukacyjnych, kulturalnych, itp.) i są w stanie ocenić pewne elementy związane z jego funkcjonowaniem i rozwojem. Możliwość zabrania głosu przez większą liczbę podmiotów, nie tylko przez grupy bezpośrednio związane z obszarem rewitalizacji, była istotna z uwagi na fakt, iż obszar wybrany do rewitalizacji, a szczególnie jego podobszar Świątniki Górne Centrum, pełni ważne funkcje na rzecz mieszkańców, przedsiębiorców i innych grup interesariuszy z całej gminy. Badanie pozwoliło na zapoznanie się z opinią respondentów na temat sytuacji obecnej obszaru, ich oceną możliwości jego rozwoju, a także stopniem zaspokojenia ich podstawowych potrzeb. Osoby, które wzięły udział w ankiecie, miały za zadanie między innymi dokonanie oceny warunków życia i prowadzenia działalności w obrębie obszaru rewitalizacji. Wymieniono 22 elementy mające istotny wpływ na ocenę poziomu życia i rozwoju w przedmiotowym obszarze i poproszono osoby biorące udział w ankiecie, by oceniły każdy z nich za pomocą pięciostopniowej skali ocen, gdzie 1 oznaczało bardzo złe, 2 złe, 3 przeciętne, 4 dobre, 5 bardzo dobre. Uzyskane średnie wyniki przedstawiają się następująco: Tabela 4. Wyniki badania ankietowego ocena obecnego poziomu rozwoju obszaru Kategoria Średnia ocena Infrastruktura techniczna Poziom rozwoju sieci wodociągowej 3,75 Poziom rozwoju sieci kanalizacyjnej 2,63 Jakość dróg 3,25 Gospodarka odpadami 4,00 33

34 Edukacja, kultura i rekreacja Poziom rozwoju infrastruktury sportowo-rekreacyjnej i jej dostępność dla mieszkańców Poziom rozwoju infrastruktury kulturalnej i jej dostępność dla mieszkańców Wydarzenia kulturalno-rozrywkowe odbywające się na terenie obszaru Funkcjonowanie placówek edukacyjnych i ich warunki lokalowe Sfera przestrzenna 3,00 3,00 3,00 3,88 Jakość i dostępność terenów rekreacyjnych 2,75 Estetyka otoczenia 3,38 Organizacja zieleni i zagospodarowanie terenów zielonych 3,38 Stan środowiska naturalnego 3,13 Gospodarka Dostępność terenów inwestycyjnych 2,88 Poziom rozwoju bazy turystyczno-wypoczynkowej 1,75 Wykorzystanie walorów do rozwoju turystyki, promocja 2,13 Lokalny rynek pracy 2,88 Warunki do prowadzenia działalności gospodarczej 3,92 Sfera społeczna Udział mieszkańców w życiu kulturalnym i społecznym 2,88 Działalność organizacji pozarządowych 3,38 Dostęp do Internetu 4,25 Bezpieczeństwo 4,13 Zapobieganie marginalizacji i wykluczeniu społecznemu, aktywizacja grup mieszkańców szczególnie zagrożonych występowaniem negatywnych zjawisk społecznych 3,50 Źródło: badanie ankietowe Ankietowani źle ocenili (średnia ocena poniżej 3): poziom rozwoju sieci kanalizacyjnej (2,63), jakość i dostępność terenów rekreacyjnych (2,75), 34

35 dostępność terenów inwestycyjnych (2,88), poziom rozwoju bazy turystyczno-wypoczynkowej (1,75), wykorzystanie walorów do rozwoju turystyki, promocja (2,13) lokalny rynek pracy (2,88), udział mieszkańców w życiu kulturalnym i społecznym (2,88). Gminny Program Rewitalizacji Niski poziom rozwoju sieci kanalizacyjnej jest problemem na terenie całej gminy. Stopień skanalizowania obszaru gminy nie przekraczał w 2015 roku 40%, stąd jest to także odczuwalne w obszarze rewitalizacji. Według ankietowanych obszar rewitalizacji cechuje się niedostateczną jakością i dostępnością terenów rekreacyjnych. Rozwój tego typu miejsc jest niezwykle istotny na obszarach, w których rozwija się funkcja podmiejska wobec dużego miasta. Presja inwestycyjna i poszukiwanie miejsc do zamieszkania możliwie najbliżej miasta sprawiają, iż funkcja mieszkaniowa zaczyna dominować w sposób niekontrolowany, co zagraża między innymi przestrzeni, która mogłaby być dostępna dla innych funkcji. Niedostateczne wyposażenie obszaru w miejsca zielone, rekreacyjne, umożliwiające czynny wypoczynek, znacznie obniża jakość życia mieszkańców. Sfera gospodarcza została oceniona negatywnie pod kątem wykorzystania walorów do rozwoju turystyki i poziomu rozwoju bazy turystyczno-wypoczynkowej. Gmina Świątniki Górne nie jest gminą typowo turystyczną, która może opierać gospodarkę głównie na rozwoju tej branży gospodarki, jednak posiada także pewne walory przyrodniczo-krajobrazowe i historyczno-poznawcze, które warto eksponować i promować. Korzystna lokalizacja pomiędzy Krakowem, a położonymi po południowej stronie atrakcyjnymi turystycznie gminami sprawia, iż przy odpowiednim poziomie rozwoju bazy turystyczno-wypoczynkowej gmina może stać się dobrą bazą wypadową dla turystów, którzy chcą w kilka dni zobaczyć zarówno główne atrakcje Krakowa, jak i zwiedzić jego południowe okolice. Ocenę niższą od przeciętnej uzyskały także dostępność terenów pod inwestycje oraz lokalny rynek pracy. Lokalny rynek pracy zarówno w obszarze rewitalizacji, jak i w całej gminie cechuje się niedostateczną liczbą nowych miejsc pracy, co wynika ze specyfiki gminnej gospodarki. Na terenie obszaru i gminy funkcjonuje zbyt mało małych i średnich przedsiębiorstw, które tworzyłyby nowe miejsca pracy (przeważają mikroprzedsiębiorstwa, w szczególności jednoosobowe działalności gospodarcze). Dodatkowo, sytuację utrudnia niewielkie zróżnicowanie branżowe. Sytuację mogłaby poprawić dostępność terenów pod inwestycje, która przyciągnęłaby większe firmy, o bardziej zróżnicowanych profilach, jednak w chwili obecnej jest ona niewystarczająca. 35

36 W sferze społecznej najniższą ocenę otrzymał udział mieszkańców w życiu kulturalnym i społecznym. Ankietowani uznali, że jest on niewystarczający i ma negatywny wpływ na funkcjonowanie sfery społecznej. Zjawisko to wiąże się z niedostatecznym poziomem integracji lokalnej społeczności, występowaniem dużej liczby osób zamieszkałych na terenie obszaru i całej gminy od niedawna, traktujących Świątniki Górne wyłącznie jako strefę podmiejską Krakowa oraz konkurencyjnością i dostępnością oferty krakowskiej. Respondenci mieli także możliwość wskazania w formie odpowiedzi otwartej najpoważniejszych problemów związanych z jakością życia/prowadzeniem działalności/korzystaniem z obiektów użyteczności publicznej na terenie obszaru. Poniżej przedstawiono najczęściej powtarzające się odpowiedzi: Tabela 5. Problemy obszaru rewitalizacji wskazane przez respondentów Mała liczba parkingów, słabe połączenia komunikacji publicznej z Krakowem w weekendy, brak połączeń komunikacji publicznej z Wieliczką, brak restauracji i miejsc noclegowych, brak punktu widokowego, brak miejsc do zwiedzania, brak bazy rozrywkowej dla młodzieży, brak miejsc spotkań dla młodzieży. Źródło: badanie ankietowe Zdecydowanie najwięcej osób wskazało małą liczbę parkingów lub brak parkingów jako jeden z podstawowych problemów obszaru. Z uwagi na wskazywane przy niektórych odpowiedziach budynki i miejsca, przy których według ankietowanych brakuje miejsc parkingowych, wywnioskować można, iż problem ten dotyczy głównie podobszaru Świątniki Górne Centrum. Z uwagi na swój charakter i rolę, podobszar ten pełni istotne funkcje pozamieszkaniowe na rzecz mieszkańców całej gminy. Oznacza to, że wiele osób mieszkających w oddaleniu od Centrum korzysta z samochodu, przez co zarówno wewnętrzny ruch samochodowy, jak i popyt na miejsca parkingowe jest duży. Pozostałe wskazane problemy wiążą się z zagadnieniem niedostatecznie rozwiniętej bazy turystycznej i wypoczynkowej oraz koniecznością odpowiedniego eksponowania i promowania walorów. Wskazano także, iż ważna jest ingerencja w infrastrukturę społeczną, umożliwiającą młodzieży czynne spędzenie czasu wolnego. Mieszkańcy nie są także zadowoleni z istniejącej komunikacji publicznej. 36

37 2.3. Analiza zjawisk negatywnych podsumowanie Poniższa tabela prezentuje zestawienie zjawisk negatywnych dotykających obszar rewitalizacji, które zostały zidentyfikowane w toku diagnozy: Tabela 6. Zidentyfikowane zjawiska negatywne w obszarze rewitalizacji SFERA SPOŁECZNA Niedostatecznie dobra sytuacja materialna części mieszkańców; Wyższy poziom bezrobocia, szczególnie wśród osób do 30-tego roku życia i powyżej 50- tego roku życia; Wyższy poziom przestępczości; Wysokie obciążenie demograficzne niekorzystna struktura demograficzna; Duża liczba mieszkańców napływowych, którzy zamieszkali w obszarze rewitalizacji wyłącznie ze względu na bliskość i dogodny dojazd do Krakowa; Trudności z integracją lokalnej społeczności; Konkurencyjność Krakowa w zakresie oferty kulturalnej, społecznej, edukacyjnej, rekreacyjnej; Niedostateczny udział mieszkańców w życiu kulturalnym i społecznym. SFERA GOSPODARCZA Przewaga mikroprzedsiębiorstw, nietworzących wielu miejsc pracy; Duża specjalizacja branżowa gospodarki, niewiele nowych miejsc pracy poza branżą; Niedostateczny poziom rozwoju bazy turystycznowypoczynkowej i zbyt małe wykorzystanie walorów do rozwoju turystyki. SFERA PRZESTRZENNO- FUNKCJONALNA, TECHNICZNA I ŚRODOWISKOWA Wysoka emisja zanieczyszczeń do powietrza; Obiekty w przeszłości pełniące ważne funkcje publiczne, społeczne i gospodarcze, obecnie niewykorzystywane lub niedostatecznie wykorzystywane z uwagi na zły stan techniczny; Skupienie wzdłuż dróg o dużym natężeniu ruchu, obniżona jakość przestrzeni publicznych; Zmniejszona funkcjonalność miejskiego centrum, objętego obszarem rewitalizacji; Niedostateczna jakość i dostępność terenów rekreacyjnych, Niedostatecznie dobrze rozwinięta infrastruktura społeczna, pozwalająca na czynne spędzanie czasu wolnego. 37

38 2.4. Analiza lokalnych potencjałów Gminny Program Rewitalizacji Przeprowadzona diagnoza wykazała, iż obszar rewitalizacji posiada mocne strony i potencjały rozwojowe, które powinny zostać wykorzystane w procesie rewitalizacji, do rozwiązania lub zminimalizowana skali zidentyfikowanych problemów. Do głównych z nich należą: Bliskość Krakowa Specyficzne położenie gminy Świątniki Górne, jako gminy bezpośrednio sąsiadującej z Krakowem i należącej do jego szeroko pojętej strefy podmiejskiej, w różnych sferach generuje różnego typu zjawiska, zarówno pozytywne, jak i negatywne. Może zostać potraktowane jako atut obszaru, ale również może mieć wpływ na niektóre słabe strony gminy. Dzięki bliskości Krakowa i położeniu gminy w obrębie Aglomeracji Krakowskiej, obszar gminy staje się atrakcyjny jako miejsce zamieszkania i prowadzenia działalności gospodarczej. W ramach Aglomeracji zaczynają działać wspólne rozwiązania sieciowe elementów infrastruktury technicznej, integrują się lokalne gospodarki i rynki pracy. Mieszkańcy mają dostęp do szerokiej oferty edukacyjnej, społecznej, kulturalnej i rekreacyjnej. Wzrasta atrakcyjność obszaru gminy u inwestorów, jest także szansa na przyciągnięcie części turystów odwiedzających Kraków i okolice. Wykorzystanie potencjału bliskości Krakowa oraz minimalizowanie jego słabych stron i niekorzystnego wpływu na obszar gminy należy do głównych wyzwań rozwojowych gminy, nie tylko w kontekście procesu rewitalizacji; Zwiększanie się liczby mieszkańców Jak wspomniano w diagnozie stanu obecnego obszaru rewitalizacji, zwiększająca się liczba mieszkańców wynika z korzystnego położenia gminy w obrębie Aglomeracji Krakowskiej. W chwili obecnej napływ mieszkańców stanowi problem z uwagi na fakt, iż wielu z nich traktuje obszar gminy wyłącznie jako strefę podmiejską Krakowa i koncentruje się jedynie na mieszkaniowej funkcji obszaru, nie biorąc udziału w życiu lokalnej społeczności i nie korzystając z gminnej oferty edukacyjnej, kulturalnej, społecznej, rekreacyjnej. Niemniej jednak, podjęcie odpowiednich przedsięwzięć może sprawić, iż nowi mieszkańcy włączą się w życie lokalnej społeczności, czemu poświęcą swój czas, energię, umiejętności. Oznacza to, że warto podejmować różnorodne przedsięwzięcia umożliwiające aktywizację tej grupy mieszkańców i wykorzystanie jej potencjału; Działalność organizacji pozarządowych 38

39 Działalność organizacji pozarządowych stanowi nie tylko lokalny potencjał w kontekście opisywania obszaru rewitalizacji, lecz jest także czynnikiem rozwojowym całej gminy. Aktywność organizacji tego typu umożliwia realizację wielu oddolnych inicjatyw, lepsze poznanie potrzeb mieszkańców, łatwiejszy i efektywniejszy dialog na rzecz działań rozwojowych. Organizacje włączają mieszkańców w czynny udział w życiu społecznym i kulturalnym gminy i mają istotny wpływ na integrację lokalnej społeczności, co jest niezwykle ważne przy takiej specyfice obszaru; Potencjał do działania na rzecz spraw lokalnych Diagnoza stanu obecnego wykazała, iż obszar rewitalizacji wyróżniał się korzystnie na tle gminy pod kątem frekwencji w wyborach samorządowych. Może to oznaczać, iż mieszkańcy obszaru rewitalizacji posiadają potencjał oraz chęć do działania na rzecz spraw lokalnych, angażują się w życie społeczne, jeśli uważają, że ich zaangażowanie będzie miało na nie odczuwalny wpływ. Z tego względu warto podejmować przedsięwzięcia aktywizujące lokalną społeczność, dzięki którym jej członkowie i poświęcą swój czas, energię i umiejętności na działania dla dobra wspólnego; Posiadane walory przyrodniczo-krajobrazowe oraz zasoby dziedzictwa kulturowego i historycznego Gmina Świątniki Górne nie jest gminą typowo turystyczną, która może opierać gospodarkę głównie na rozwoju tej branży gospodarki, jednak posiada także pewne walory przyrodniczo-krajobrazowe i historyczno-poznawcze, które warto eksponować i promować. Korzystna lokalizacja pomiędzy Krakowem, a położonymi po południowej stronie atrakcyjnymi turystycznie gminami sprawia, iż przy odpowiednim poziomie rozwoju bazy turystyczno-wypoczynkowej gmina może stać się dobrą bazą wypadową dla turystów, którzy chcą w kilka dni zobaczyć zarówno główne atrakcje Krakowa, jak i zwiedzić jego południowe okolice. Wysoka aktywność gospodarcza Obszar rewitalizacji cechuje się dużą aktywnością gospodarczą. Świadczy to o wysokim rozwoju postaw przedsiębiorczych i stanowi dobrą podstawę do wprowadzenia zmian w lokalnej gospodarce (zwiększenia liczby nowych miejsc pracy, zwiększenia dywersyfikacji gospodarki, wykorzystania posiadanych walorów i zasobów do rozwoju branży turystycznej). Posiadane miejsca i obiekty, które można zagospodarować na cele kulturalne, społeczne, rekreacyjne 39

40 W obszarze rewitalizacji zidentyfikowano obiekty, które w chwili obecnej z uwagi na swój stan techniczny nie są wykorzystywane lub są wykorzystywane w sposób niedostateczny, a w przeszłości pełniły ważne funkcje publiczne, społeczne i gospodarcze. Stan obecny tych obiektów należy do głównych problemów funkcjonalno-przestrzennych obszaru rewitalizacji, lecz jednocześnie fakt, że gmina posiada takie obiekty stanowi szansę na rozwój życia kulturalnego, społecznego i rekreacyjnego. Odpowiednie zagospodarowanie i wykorzystanie tych obiektów pozwoli na poszerzenie gminnej oferty i zwiększenie możliwości aktywnego spędzania czasu wolnego na terenie gminy. WYNIKI OCENY PRZEPROWADZONEJ PRZEZ ANKIETOWANYCH Podczas przeprowadzonego badania ankietowego respondenci wskazywali spośród dostępnych odpowiedzi, jakie są według nich kierunki działań powinny zostać uznane za priorytetowe w procesie rewitalizacji. Poniższe zestawienie prezentuje wyniki badania (można było wskazać więcej niż jedną odpowiedź): Tabela 7. Wyniki badania ankietowego wskazanie preferowanych kierunków rozwoju Rozwój i poprawa stanu infrastruktury technicznej (sieć wodociągowa, kanalizacyjna, jakość dróg, itp.) Rozwój i podniesienie dostępności infrastruktury rekreacyjno-sportowej (budowa i modernizacja boisk, hal sportowych, placów zabaw) 25,0% 62,5% Rozwój infrastruktury i rozszerzenie oferty kulturalno-rozrywkowej 37,5% Poprawa stanu infrastruktury edukacyjnej 0,0% Poprawa jakości przestrzeni publicznej i wzrost jej funkcjonalności 50,0% Wzrost dostępności i jakości terenów inwestycyjnych 25,0% Rozwój bazy turystyczno-wypoczynkowej 37,5% Rozwój turystyki jako ważnej gałęzi lokalnej gospodarki, wykorzystanie turystycznego potencjału gminy 50,0% Aktywizacja życia społecznego 25,0% Źródło: badanie ankietowe Najwięcej głosów uzyskał kierunek zakładający rozwój i podniesienie dostępności infrastruktury rekreacyjno-sportowej. Wiele ocen zdobyła także poprawa jakości publicznej i wzrost jej funkcjonalności oraz rozwój turystyki jako ważnej gałęzi lokalnej gospodarki, wykorzystanie turystycznego potencjału gminy. Nikt nie wskazał konieczności dokonania 40

41 poprawy stanu infrastruktury edukacyjnej, co może oznaczać, iż ankietowani uznali jej stan za dobry. Respondenci mieli także możliwość wskazania w formie odpowiedzi otwartej najbardziej istotnych ich zdaniem przedsięwzięć związanych z jakością życia/prowadzeniem działalności/korzystaniem z obiektów użyteczności publicznej na terenie obszaru rewitalizacji. Poniżej przedstawiono najczęściej powtarzające się odpowiedzi: Tabela 8. Przedsięwzięcia mające na celu rozwój obszaru rewitalizacji wskazane przez respondentów Utworzenie ośrodka szkoleniowo-wypoczynkowego, budowa wieży widokowej, remont biblioteki, utworzenie miejsc parkingowych, poprawa jakości funkcjonowania komunikacji publicznej, otwarcie nowych restauracji, odnowa budynków użyteczności publicznej, budowa basenu, budowa hotelu. Źródło: badanie ankietowe Odpowiedzi respondentów skupiały się na poprawie stanu i zwiększeniu liczby obiektów ukierunkowanych na turystykę i rekreację. Wskazano też konieczność odnowy biblioteki oraz innych budynków użyteczności publicznej, poprawę dostępności miejsc parkingowych i funkcjonowania komunikacji publicznej, w szczególności z Krakowem. Wyniki badania ankietowego wskazały, iż osoby ankietowane dostrzegają potencjał lokalny przede wszystkim w rozwoju turystyki i rekreacji. 41

42 3. Powiązania Gminnego Programu Rewitalizacji z dokumentami strategicznymi Gminy Gminny Program Rewitalizacji nie jest jedynym dokumentem strategicznym odnoszącym się do przedmiotowego obszaru. Obszar objęty jest także innymi dokumentami strategicznymi, w szczególności bezpośrednio odnoszącymi się do obszaru gminy. Istotne jest obranie takich celów Gminnego Programu Rewitalizacji, by nie tylko nie wykluczały one działań, jakie mają być podjęte w ramach innych dokumentów strategicznych, lecz by były wobec nich komplementarne i by wzajemnie wzmacniały swoje efekty. Wymienione poniżej dokumenty były brane pod uwagę przy opracowaniu przedmiotowego Programu, jest on w pełni z nimi zgodny i wpisuje się w postulowane w nich kierunki prowadzenia polityki prorozwojowej, co zostanie udowodnione w niniejszym rozdziale. Badanie zgodności Gminnego Programu Rewitalizacji z innymi dokumentami strategicznymi obowiązującymi na obszarze gminy polega na porównaniu ich celów i obranych priorytetów. Zobrazowane zostało to w postaci zestawienia ich celów w formie tabelarycznej, dzięki czemu łatwo można odnaleźć wzajemne powiązania. STRATEGIA ROZWOJU GMINY ŚWIĄTNIKI GÓRNE Tabela 9. Zestawienie celów przyjętych w Gminnym Programie Rewitalizacji wraz z powiązanymi z nimi celami i kierunkami działań określonymi w Strategii Rozwoju Gminy Świątniki Górne Cele przyjęte w Gminnym Programie Rewitalizacji Powiązane z nimi cele określone w Strategii Rozwoju Gminy Świątniki Górne CEL STRATEGICZNY I Aktywizacja i integracja lokalnej społeczności, generowanie pozytywnych zjawisk społecznych Cel operacyjny I.1. Włączenie mieszkańców w czynny udział w życiu kulturalnym i społecznym poprzez rozwój oferty kulturalnej, społecznej oraz organizację przedsięwzięć integracyjnych Cel operacyjny I.2. Wspieranie aktywnej walki Cel strategiczny: Rozwój usług publicznych na rzecz wzmacniania kapitału ludzkiego i wspierania społeczeństwa obywatelskiego Cel strategiczny: Konkurencyjna gospodarka lokalna oparta na Cel operacyjny I.2 Zapewnienie bezpieczeństwa i możliwości rozwoju społecznego mieszkańców Cel operacyjny I.3 Rozwój kapitału społecznego i wspieranie aktywności publicznej mieszkańców Cel operacyjny III.3 Skuteczna polityka rynku pracy i promocja zatrudnienia 42

43 z bezrobociem Cel operacyjny I.3. Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu poprzez aktywizację grup zagrożonych marginalizacją CEL STRATEGICZNY II Wykorzystanie posiadanych atutów, zasobów i walorów w procesie rozwoju gospodarki Cel operacyjny II.1. Rozwój infrastruktury turystycznej i okołoturystycznej Cel operacyjny II.2. Tworzenie dogodnych warunków dla rozwoju inwestowania i tworzenia nowych miejsc pracy przedsiębiorczości mieszkańców i rozwoju oferty turystycznorekreacyjnej Cel strategiczny: Konkurencyjna gospodarka lokalna oparta na przedsiębiorczości mieszkańców i rozwoju oferty turystycznorekreacyjnej Cel operacyjny III.1 Wzrost przedsiębiorczości Cel operacyjny III.2 poziomu Rozwój oferty turystycznej i rekreacyjnej CEL STRATEGICZNY III Poprawa jakości i wzmocnienie funkcjonalności przestrzeni publicznej, rozwój infrastruktury społecznej, ochrona środowiska Cel operacyjny III.1. Efektywne zagospodarowanie przestrzeni i nadanie jej nowych funkcji Cel operacyjny III.2. Wspieranie ochrony środowiska i krajobrazu Cel operacyjny III.3. Poprawa stanu infrastruktury społecznej, w tym rozwój bazy sportowej i rekreacyjnej Cel strategiczny: Skuteczny system ochrony środowiska wspierający wysoki komfort życia mieszkańców Cel operacyjny II.1 Ochrona dziedzictwa przyrodniczego i wzrost bezpieczeństwa ekologicznego Cel operacyjny II.2 Podniesienie komfortu życia i rozwój infrastruktury sieciowej 43

44 STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH Tabela 10. Zestawienie celów przyjętych w Gminnym Programie Rewitalizacji wraz z powiązanymi z nimi celami i kierunkami działań określonymi w Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Cele przyjęte w Gminnym Programie Rewitalizacji Powiązane z nimi cele określone w Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych CEL STRATEGICZNY I Aktywizacja i integracja lokalnej społeczności, generowanie pozytywnych zjawisk społecznych Cel operacyjny I.1. Włączenie mieszkańców w czynny udział w życiu kulturalnym i społecznym poprzez rozwój oferty kulturalnej, społecznej oraz organizację przedsięwzięć integracyjnych Cel operacyjny I.2. Wspieranie aktywnej walki z bezrobociem Cel operacyjny I.3. Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu poprzez aktywizację grup zagrożonych marginalizacją Cel strategiczny: Rozszerzenie systemu wsparcia na rzecz osób starszych Cel strategiczny: Rozszerzenie systemu wsparcia na rzecz osób niepełnosprawnych Cel strategiczny: Kształtowanie samodzielności i odpowiedzialności wśród korzystających z pomocy społecznej, stymulowanie aktywności Cel strategiczny: Aktywizacja zawodowa i społeczna osób objętych pomocą społeczną Promowanie aktywnego zdrowego stylu życia osób starszych Likwidacja barier architektonicznych dla osób niepełnosprawnych w miejscu zamieszkania i instytucjach Rozwój pracy socjalnej na rzecz integracji osób niepełnosprawnych ze środowiskiem lokalnym Promowanie aktywnych postaw w rozwiązywaniu problemów. Współpraca z pracodawcami zmierzająca do zapewnienia miejsc pracy w pierwszej kolejności osobom korzystającym z pomocy społecznej; Współpraca z UP, biurami pośrednictw pracy w zakresie monitorowania i rozwiązywania zjawiska bezrobocia Aktywizacja osób pozostających bez pracy Aktywizacja społeczności lokalnej 44

45 ZINTEGROWANA STRATEGIA ROZWOJU OBSZARU FUNKCJONALNEGO BLISKO KRAKOWA Tabela 11. Zestawienie celów przyjętych w Gminnym Programie Rewitalizacji wraz z powiązanymi z nimi celami i kierunkami działań określonymi w Zintegrowanej Strategii Rozwoju Obszaru Funkcjonalnego Cele przyjęte w Gminnym Programie Rewitalizacji Powiązane z nimi cele określone w Zintegrowanej Strategii Rozwoju Obszaru Funkcjonalnego CEL STRATEGICZNY I Aktywizacja i integracja lokalnej społeczności, generowanie pozytywnych zjawisk społecznych Cel operacyjny I.1. Włączenie mieszkańców w czynny udział w życiu kulturalnym i społecznym poprzez rozwój oferty kulturalnej, społecznej oraz organizację przedsięwzięć integracyjnych Cel operacyjny I.2. Wspieranie aktywnej walki z bezrobociem Cel operacyjny I.3. Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu poprzez aktywizację grup zagrożonych marginalizacją CEL STRATEGICZNY II Wykorzystanie posiadanych atutów, zasobów i walorów w procesie rozwoju gospodarki Cel operacyjny II.1. Rozwój infrastruktury turystycznej i okołoturystycznej Cel operacyjny II.2. Tworzenie dogodnych warunków dla rozwoju inwestowania i tworzenia nowych miejsc pracy Obszar 4 SPÓJNOŚĆ WEWNĘTRZNA I KAPITAŁ SPOŁECZNY Cel strategiczny: Wysoka spójność wewnętrzna obszaru funkcjonalnego, bazująca na zaangażowaniu i partycypacji społecznej, zapewniająca dostęp do usług publicznych wysokiej jakości. Obszar 1 GOSPODARKA, EDUKACJA I RYNEK PRACY Cele operacyjne: 1. Wzmacnianie tożsamości lokalnej i spójności społecznej obszaru funkcjonalnego; 2. Wspieranie aktywności obywatelskiej oraz partycypacji społecznej mieszkańców; Cele operacyjne: 1. Rozwój kapitału intelektualnego; 2. Skuteczny system doradztwa i kształcenia zawodowego; 3. Wzmacnianie przedsiębiorczości i aktywności zawodowej mieszkańców; 4. Zarządzanie przestrzenią gospodarczą i inwestycyjną obszaru funkcjonalnego. 45

46 CEL STRATEGICZNY III Poprawa jakości i wzmocnienie funkcjonalności przestrzeni publicznej, rozwój infrastruktury społecznej, ochrona środowiska Cel operacyjny III.1. Efektywne zagospodarowanie przestrzeni i nadanie jej nowych funkcji Cel operacyjny III.2. Wspieranie ochrony środowiska i krajobrazu Cel operacyjny III.3. Poprawa stanu infrastruktury społecznej, w tym rozwój bazy sportowej i rekreacyjnej Obszar 2 OFERTA CZASU WOLNEGO Cel strategiczny: Silna pozycja obszaru funkcjonalnego w budowaniu oferty spędzania czasu wolnego. Obszar 3 OCHRONA ŚRODOWISKA Cele operacyjne: 1. Rewitalizacja i zrównoważona komercjalizacja przestrzeni kulturowej obszaru funkcjonalnego; 2. Kreowanie atrakcyjnych przestrzeni umożliwiających spędzanie czasu wolnego; 3. Zwiększenie dostępności transportowej i rozwój połączeń funkcjonalnych. Cele operacyjne: 1. Kształtowanie proekologicznych postaw i świadomości obywatelskiej; 2. Ochrona terenów atrakcyjnych przyrodniczo; 3. Wspieranie indywidualnych i publicznych rozwiązań infrastrukturalnych sprzyjających ochronie środowiska; ZINTEGROWANA STRATEGIA ROZWOJU OFERTY CZASU WOLNEGO NA TERENIE OBSZARU FUNKCJONALNEGO BLISKO KRAKOWA Tabela 12. Zestawienie celów przyjętych w Gminnym Programie Rewitalizacji wraz z powiązanymi z nimi celami i kierunkami działań określonymi w Zintegrowanej Strategii Rozwoju Oferty Czasu Wolnego na Terenie Obszaru Funkcjonalnego Blisko Krakowa Cele przyjęte w Gminnym Programie Rewitalizacji Powiązane z nimi cele określone w Zintegrowanej Strategii Rozwoju Oferty Czasu Wolnego na Terenie Obszaru Funkcjonalnego Blisko Krakowa CEL STRATEGICZNY I Aktywizacja i integracja lokalnej społeczności, generowanie pozytywnych zjawisk społecznych Cel operacyjny I.1. Włączenie mieszkańców w czynny udział w życiu kulturalnym i społecznym poprzez rozwój oferty kulturalnej, społecznej oraz organizację przedsięwzięć integracyjnych Cel operacyjny I.2. Cel operacyjny nr 1: Zintegrowana oferta spędzania czasu wolnego na terenie obszaru funkcjonalnego - rozwój i integracja oferty czasu wolnego 1.2 Rozwój produktów i efektywne wykorzystywanie walorów (atrakcji) obszaru funkcjonalnego 46

47 Wspieranie aktywnej walki z bezrobociem Cel operacyjny I.3. Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu poprzez aktywizację grup zagrożonych marginalizacją CEL STRATEGICZNY II Wykorzystanie posiadanych atutów, zasobów i walorów w procesie rozwoju gospodarki Cel operacyjny II.1. Rozwój infrastruktury turystycznej i okołoturystycznej Cel operacyjny II.2. Tworzenie dogodnych warunków dla rozwoju inwestowania i tworzenia nowych miejsc pracy CEL STRATEGICZNY III Poprawa jakości i wzmocnienie funkcjonalności przestrzeni publicznej, rozwój infrastruktury społecznej, ochrona środowiska Cel operacyjny III.1. Efektywne zagospodarowanie przestrzeni i nadanie jej nowych funkcji Cel operacyjny III.2. Wspieranie ochrony środowiska i krajobrazu Cel operacyjny III.3. Poprawa stanu infrastruktury społecznej, w tym rozwój bazy sportowej i rekreacyjnej Cel operacyjny nr 1: Zintegrowana oferta spędzania czasu wolnego na terenie obszaru funkcjonalnego - rozwój i integracja oferty czasu wolnego Cel operacyjny nr 2: Budowanie marki oferty spędzania czasu wolnego na terenie obszaru funkcjonalnego Cel operacyjny nr 3: Ochrona dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego 1.1 Rozwój infrastruktury turystycznej, rekreacyjnej i towarzyszącej 2.1 Budowa i promocja marki obszaru funkcjonalnego na arenie regionalnej, krajowej oraz międzynarodowej; 2.2 Współpraca i partnerskie zarządzanie ofertą spędzania czasu wolnego 3.1 Ochrona i zachowanie środowiska naturalnego; 3.3 Rewitalizacja i ochrona przestrzeni kulturowej. 47

48 ZINTEGROWANY PROGRAM AKTYWIZACJI I PARTYCYPACJI SPOŁECZNEJ NA TERENIE OBSZARU FUNKCJONALNEGO BLISKO KRAKOWA Tabela 13. Zestawienie celów przyjętych w Gminnym Programie Rewitalizacji wraz z powiązanymi z nimi celami i kierunkami działań określonymi w Zintegrowanym Programie Aktywizacji i Partycypacji Społecznej na terenie Obszaru Funkcjonalnego "Blisko Krakowa" Cele przyjęte w Gminnym Programie Rewitalizacji Powiązane z nimi cele określone w Zintegrowanym Programie Aktywizacji i Partycypacji na Terenie Obszaru Funkcjonalnego Blisko Krakowa CEL STRATEGICZNY I Aktywizacja i integracja lokalnej społeczności, generowanie pozytywnych zjawisk społecznych Cel operacyjny I.1. Włączenie mieszkańców w czynny udział w życiu kulturalnym i społecznym poprzez rozwój oferty kulturalnej, społecznej oraz organizację przedsięwzięć integracyjnych Cel operacyjny I.2. Wspieranie aktywnej walki z bezrobociem Cel operacyjny I.3. Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu poprzez aktywizację grup zagrożonych marginalizacją Cel strategiczny I: Wysoki poziom kapitału społecznego i kooperacyjnego mieszkańców Cele operacyjne: 1. Edukacja obywatelska oraz promocja aktywności i partycypacji społecznej; 2. Wzmocnienie edukacji medialnej i kulturalnej; 3. Wzmocnienie tożsamości lokalnej, integracji i solidarności społecznej; 4. Efektywne wykorzystanie potencjału kulturowego dla rozwoju społeczno gospodarczego obszaru funkcjonalnego. STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY ŚWIĄTNIKI GÓRNE Zarówno cele Gminnego Programu Rewitalizacji, jak i wszystkie przedsięwzięcia, które zostały zaplanowane do realizacji w jego ramach, są w pełni zgodne ze Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta i Gminy Świątniki Górne oraz z ujętymi w nim kierunkami zagospodarowania przestrzennego gminy. 48

49 4. Wizja stanu obszaru po przeprowadzeniu rewitalizacji Diagnoza stanu obecnego opisuje, jak w chwili obecnej wygląda obszar rewitalizacji, jakie są jego główne problemy i przyczyny uznania go za obszar zdegradowany oraz jakie walory i czynniki sprzyjają jego rozwojowi. W toku programowania procesu rewitalizacji, kolejnym etapem tworzenia planu strategicznego jest precyzyjne określenie, jaki ma być efekt przyjętego Programu i za pomocą jakich działań ma on zostać osiągnięty. Planowanie procesu rewitalizacji, zaczynające się od procesu diagnozy obszaru, składa się z kolejno występujących po sobie, logicznie następujących etapów. Po określeniu wynikającej z przeprowadzonej analizy stanu obecnego wizji, podmiot wdrażający program określa misję, która powinna być wypełniona by zapewnić osiągnięcie pożądanego stanu obszaru po przeprowadzeniu rewitalizacji. Następnie formułowane są cele długofalowe strategiczne, które uszczegółowione są przez cele operacyjne. Wizja jest to określenie, jak przyjęty Program wpłynie na obszar, w jaki sposób go zmieni i jaki się on stanie po przeprowadzeniu rewitalizacji. Innymi słowy, wizja opisuje pożądany obraz obszaru, jaki ma zostać osiągnięty dzięki ustalonemu programowi jego rewitalizacji. Wizja jest wynikiem przeprowadzonej wcześniej diagnozy stanu obecnego oraz rezultatów konsultacji społecznych. W przypadku przedmiotowego Programu, wizja rozwoju obszaru została określona następująco: WIZJA Obszar rewitalizacji miejscem zapewniającym wysoką jakość życia mieszkańcom, generującym pozytywne zjawiska społeczne, cechującym się funkcjonalną przestrzenią i dogodnymi warunkami rozwoju 49

50 Wizja została sformułowana w taki sposób, by podkreślić, ze działania prorozwojowe będą miały na celu poprawienie jakości życia mieszkańców oraz rozwiązywanie lub minimalizowanie problemów społecznych, jakie skumulowały się w obrębie obszaru. By możliwe było uzyskanie tych efektów obszar musi cechować się funkcjonalną przestrzenią, która stanie się bazą materialną dla zjawisk społecznych oraz dogodnymi warunkami wszechstronnego rozwoju, zarówno społecznego, jak i gospodarczego. Gmina Świątniki Górne, jako podmiot odpowiedzialny za wdrażanie Gminnego Programu Rewitalizacji, i co za tym idzie, zobowiązany do prowadzenia polityki prorozwojowej obszaru nim objętego, określa misję, która jest opisem działań, jakie podejmie wraz z innymi podmiotami, by efektywnie przyczyniać się do realizacji celów rewitalizacji. Misja jest całościowym, generalnym ujęciem działań, jakie muszą zostać podjęte w gminie, by założona wizja rozwoju została osiągnięta. Wynika z ustalonej wizji, a na jej podstawie określane są cele strategiczne. Misją Gminy Świątniki Górne w procesie rewitalizacji jest: MISJA Prowadzenie aktywnej polityki rewitalizacyjnej poprzez dążenie do pełnego zaspokojenia potrzeb mieszkańców, wzmacniania pożądanych procesów społecznych i gospodarczych oraz najbardziej efektywne wykorzystanie przestrzeni Misja ma na celu ukierunkowanie podejmowanych działań tak, by przyniosły one oczekiwane rezultaty. Zgodnie z przyjętą misją rozwoju, rewitalizacja prowadzona na terenie obszaru objętego Programem będzie kładła nacisk na pełne zaspokojenie potrzeb mieszkańców. Zostaną podjęte działania pobudzające pożądane procesy społeczne i gospodarcze. Wizja oraz misja gwarantują odpowiednie ukierunkowanie rewitalizacji i jej prowadzenie zgodnie z założeniami i pożądanymi efektami. 50

51 5. Cele rewitalizacji oraz odpowiadające im kierunki działań Cele strategiczne są to logicznie pogrupowane cele długofalowe, jakie mają być osiągnięte w ramach przyjętego Programu. Opisują długookresowe oddziaływanie procesu rewitalizacji. Określają pożądane, trwałe efekty wdrożenia Programu. Gminny Program Rewitalizacji zakłada osiągnięcie następujących celów strategicznych, przyporządkowanych poszczególnym obszarom: Tabela 14. Cele strategiczne SFERA SPOŁECZNA CEL STRATEGICZNY I Aktywizacja i integracja lokalnej społeczności, generowanie pozytywnych zjawisk społecznych SFERA GOSPODARCZA CEL STRATEGICZNY II Wykorzystanie posiadanych atutów, zasobów i walorów w procesie rozwoju gospodarki SFERA PRZESTRZENNO- FUNKCJONALNA, TECHNICZNA I ŚRODOWISKOWA CEL STRATEGICZNY III Poprawa jakości i wzmocnienie funkcjonalności przestrzeni publicznej, rozwój infrastruktury społecznej, ochrona środowiska Cel strategiczny I zakłada całościową i programową interwencję w sferze społecznej. Odwołuje się do kapitału społecznego obszaru i zakłada stworzenie warunków do aktywizacji życia społecznego, integracji mieszkańców, przeciwdziałania negatywnym zjawiskom społecznym. Cel strategiczny II ukierunkowany jest na rozwój gospodarki obszaru. Konieczne jest podejmowanie różnorodnych przedsięwzięć, które wywołają długofalowe efekty: wzrost liczby nowych miejsc pracy, wykorzystanie posiadanych zasobów i walorów w procesie rozwoju turystyki,.dywersyfikację gospodarki. Cel strategiczny III skupia się na zwiększeniu funkcjonalności i jakości przestrzeni publicznej obszaru. Cel ten zakłada bezpośrednią interwencję w przestrzeń gminy, jej pełniejsze i bardziej funkcjonalne wykorzystanie, poprawę jej estetyki oraz nadanie jej nowych cech i funkcji, co nie tylko poprawi jakość życia mieszkańców, lecz także uczyni obszar bardziej atrakcyjnym dla innych podmiotów inwestorów, przedsiębiorców, 51

52 odwiedzających, itp. Jednocześnie cel zakłada osiągnięcie trwałej, długookresowej poprawy jakości infrastruktury społecznej, co także w istotnym stopniu przyczyni się do podniesienia jakości życia mieszkańców i sprzyjać będzie generowaniu pozytywnych zjawisk społecznych. Ujęto w nim także konieczność ochrony środowiska. Cele operacyjne przyporządkowane są do poszczególnych celów strategicznych, opisują bezpośrednie efekty wdrażanych działań. Ze względu na swój komplementarny i spójny charakter, przyczynią się do osiągnięcia założonych celów strategicznych i, co za tym idzie, umożliwią spełnienie misji i osiągnięcie pożądanej wizji obszaru. Określają grupy przedsięwzięć, jakie będą realizowane w ramach rewitalizacji. Poszczególnym celom strategicznym przyporządkowano następujące cele operacyjne i kierunki działań: 1. Cel strategiczny I: Aktywizacja i integracja lokalnej społeczności, generowanie pozytywnych zjawisk społecznych: Cel operacyjny I.1. Włączenie mieszkańców w czynny udział w życiu kulturalnym i społecznym poprzez rozwój oferty kulturalnej, społecznej oraz organizację przedsięwzięć integracyjnych wzbogacenie oferty kulturalnej oraz działań na rzecz integracji lokalnej społeczności pozwala na większą aktywność mieszkańców. Działania tego typu pozwalają na angażowanie mieszkańców w organizację i udział w różnorodnych przedsięwzięciach, co jeszcze bardziej wzmacnia więzi społeczne i zachęca do czynnego udziału w życiu lokalnej społeczności; Cel operacyjny I.2. Wspieranie aktywnej walki z bezrobociem - wszelkie działania społeczne muszą także zmierzać do rozwiązania jednego z najpoważniejszych problemów tej sfery bezrobocia. Pomoc bezrobotnym w znalezieniu pracy lub zmianie kwalifikacji powinna być udzielana nie tylko samodzielnie przez Urząd Pracy, lecz także przy współpracy z władzami jednostek samorządu terytorialnego oraz organizacjami pozarządowymi; Cel operacyjny I.3. Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu poprzez aktywizację grup zagrożonych marginalizacją (seniorów, osób niepełnosprawnych, osoby w trudnej sytuacji życiowej) do grup najbardziej narażonych na marginalizację społeczną należą seniorzy, osoby znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej, osoby niepełnosprawne. Należy podjąć działania mające na celu ich integrację i zapobieganie ich wykluczeniu z lokalnej społeczności. 52

53 Kierunki działań w ramach celu strategicznego I: o działania na rzecz aktywizacji lokalnych grup artystycznych, stowarzyszeń, grup hobbystycznych; o organizacja zajęć kulturalnych, społecznych i integracyjnych dla dorosłych, w tym dla seniorów, o przeciwdziałanie wykluczeniom, realizacja działań na rzecz integracji osób niepełnosprawnych i seniorów, o podejmowanie działań na rzecz osób znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej, o wspieranie walki z bezrobociem. 2. Cel strategiczny II. Wykorzystanie posiadanych atutów, zasobów i walorów w procesie rozwoju gospodarki Cel operacyjny II.1. Rozwój infrastruktury turystycznej i okołoturystycznej - obecnie poziom rozwoju infrastruktury turystycznej na terenie obszaru jest niedostateczny. Znacznie utrudnia to obsługę ruchu turystycznego i wykorzystanie istniejącego potencjału. Inwestycje w bazę turystyczną i okołoturystyczną są konieczne w celu zwiększenia roli turystyki w procesie rozwoju gospodarki; Cel operacyjny II.2. Tworzenie dogodnych warunków dla rozwoju inwestowania i tworzenia nowych miejsc pracy - Cel zakłada realizację działań zarówno udogodniających prowadzenie działalności gospodarczej na terenie gminy, jak i wspomagających pozyskiwanie inwestorów z zewnątrz. Kierunki działań w ramach celu strategicznego II: o promocja inwestycyjna; o wspieranie dywersyfikacji gospodarki; o szkolenia i informacja dotycząca zakładania działalności gospodarczej; o promowanie i wspieranie inwestycji w turystykę; o działania na rzecz współpracy pomiędzy przedsiębiorcami, samorządem, organizacjami wspierania biznesu; o wspieranie działań na rzecz obsługi ruchu turystycznego. 3. Cel strategiczny III. Poprawa jakości i wzmocnienie funkcjonalności przestrzeni publicznej, rozwój infrastruktury społecznej, ochrona środowiska: 53

54 Cel operacyjny III.1. Efektywne zagospodarowanie przestrzeni i nadanie jej nowych funkcji z uwagi na specyfikę przestrzeni obszaru konieczne jest właściwe zagospodarowanie wszelkich istniejących miejsc mogących pełnić funkcje przestrzeni publicznej, a także w miarę potrzeby pozyskiwanie nowych. Ważną rolę w estetyce przestrzeni pełnią budynki użyteczności publicznej ich wygląd zewnętrzny oraz zagospodarowanie terenów wokół nich są niezwykle istotne dla ładu przestrzennego; Cel operacyjny III.2. Wspieranie ochrony środowiska i krajobrazu w obszarze rewitalizacji konieczne jest zachowanie zasad ochrony środowiska, co może wyrażać się zarówno w stosowaniu prośrodowiskowych rozwiązań podczas realizacji projektów infrastrukturalnych różnego typu, jak też we wdrażaniu przedsięwzięć ukierunkowanych na ochronę środowiska naturalnego, takich jak wykorzystanie odnawialnych źródeł energii; Cel operacyjny III.3. Poprawa stanu infrastruktury społecznej, w tym rozwój bazy sportowej i rekreacyjnej - inwestycje w infrastrukturę edukacyjną, kulturalną i społeczną są niezbędne, by zapewnić bazę materialną do świadczenia wysokiej jakości usług, na rzecz mieszkańców. W celu zapewnienia mieszkańcom wysokiego standardu życia konieczne są także inwestycje w infrastrukturę zapewniającą możliwość aktywnego wypoczynku; Kierunki działań w ramach celu strategicznego III: o modernizacja i organizacja otwartych miejsc publicznych (parków, placów, skwerów), o organizacja zieleni, o modernizacja i remonty elewacji budynków użyteczności publicznej oraz funkcjonalne zagospodarowanie terenu wokół nich, o promowanie wykorzystania odnawialnych źródeł energii przez mieszkańców; o remonty i modernizacje placówek kulturalnych, edukacyjnych, społecznych, o tworzenie placów zabaw dla dzieci; o modernizacja boisk i innych obiektów zapewniających możliwość aktywnego spędzenia czasu wolnego. Zestawienie celów strategicznych, operacyjnych i kierunków działań przedstawiono w poniższej tabeli: 54

55 Tabela 15. Zestawienie celów strategicznych, operacyjnych i kierunków działań SFERA PRZESTRZENNO- SFERA SPOŁECZNA SFERA GOSPODARCZA FUNKCJONALNA, TECHNICZNA I ŚRODOWISKOWA CEL STRATEGICZNY I Aktywizacja i integracja lokalnej społeczności, generowanie pozytywnych zjawisk społecznych Cel operacyjny I.1. Włączenie mieszkańców w czynny udział w życiu kulturalnym i społecznym poprzez rozwój oferty kulturalnej, społecznej oraz organizację przedsięwzięć integracyjnych Cel operacyjny I.2. Wspieranie aktywnej walki z bezrobociem Cel operacyjny I.3. Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu poprzez aktywizację grup zagrożonych marginalizacją Kierunki działań w ramach celu strategicznego I: o działania na rzecz aktywizacji lokalnych grup artystycznych, stowarzyszeń, grup hobbystycznych; o organizacja zajęć kulturalnych, społecznych i integracyjnych dla dorosłych, w tym dla seniorów, o przeciwdziałanie wykluczeniom, realizacja działań na rzecz integracji osób niepełnosprawnych i seniorów, o podejmowanie działań na rzecz osób znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej, CEL STRATEGICZNY II Wykorzystanie posiadanych atutów, zasobów i walorów w procesie rozwoju gospodarki Cel operacyjny II.1. Rozwój infrastruktury turystycznej i okołoturystycznej Cel operacyjny II.2. Tworzenie dogodnych warunków dla rozwoju inwestowania i tworzenia nowych miejsc pracy Kierunki działań w ramach celu strategicznego II: o promocja inwestycyjna; o wspieranie dywersyfikacji gospodarki; o szkolenia i informacja dotycząca zakładania działalności gospodarczej; o promowanie i wspieranie inwestycji w turystykę; o działania na rzecz współpracy pomiędzy przedsiębiorcami, samorządem, organizacjami wspierania biznesu; o wspieranie działań na rzecz obsługi ruchu turystycznego CEL STRATEGICZNY III Poprawa jakości i wzmocnienie funkcjonalności przestrzeni publicznej, rozwój infrastruktury społecznej, ochrona środowiska Cel operacyjny III.1. Efektywne zagospodarowanie przestrzeni i nadanie jej nowych funkcji Cel operacyjny III.2. Wspieranie ochrony środowiska i krajobrazu Cel operacyjny III.3. Poprawa stanu infrastruktury społecznej, w tym rozwój bazy sportowej i rekreacyjnej Kierunki działań w ramach celu strategicznego III: o modernizacja i organizacja otwartych miejsc publicznych (parków, placów, skwerów), o organizacja zieleni, o modernizacja i remonty budynków użyteczności publicznej oraz funkcjonalne zagospodarowanie terenu wokół nich, o promowanie wykorzystania odnawialnych źródeł energii przez mieszkańców; o remonty i modernizacje placówek kulturalnych, edukacyjnych, społecznych, o tworzenie placów zabaw dla dzieci; 55

56 o wspieranie walki z bezrobociem o modernizacja boisk i innych obiektów zapewniających możliwość aktywnego spędzenia czasu wolnego. 56

57 6. Opis przedsięwzięć rewitalizacyjnych 6.1. Lista podstawowych przedsięwzięć rewitalizacyjnych Do podstawowych przedsięwzięć rewitalizacyjnych, które realizowane będą w obszarze rewitalizacji w latach obowiązywania Gminnego Programu Rewitalizacji należą przedsięwzięcia odpowiadające na zidentyfikowane problemy i wpisujące się w cele procesu rewitalizacji: 57

58 Tabela 16. Lista podstawowych przedsięwzięć rewitalizacyjnych Lp. Przedsięwzięcie Opis Zagospodarowanie przestrzeni publicznej park w Świątnikach Górnych (Podobszar Świątniki Górne Centrum) Biblioteka wykuta z marzeń modernizacja i rozbudowa budynku biblioteki głównej w Świątnikach Górnych wraz z zagospodarowaniem terenu (Podobszar Świątniki Górne Centrum) 3. COOLturalna szkoła poznaj jak korzystać z kultury - Przebudowa i rozbudowa budynku komunalnego we Wrząsowicach z przeznaczeniem na rozwój działalności kulturalnej Miejsko- Rozbudowa miejskiego parku wraz z alejkami, ścieżkami rowerowymi, małą architekturą i oświetleniem, zwiększenie powierzchni zieleni zorganizowanej. Kompleksowa odnowa będącego w złym stanie technicznym budynku dawnej Rady Miejskiej, w którym swoją siedzibę posiada Biblioteka Miejska i nadanie obiektowi nowych funkcji (wykorzystanie multimediów, miejsce do organizacji nowych wydarzeń kulturalnych i społecznych) Utworzenie w niezagospodarowanym niszczejącym budynku COOLturalnej szkoły - placówki prowadzonej przez MGOK, mającej na celu organizację przedsięwzięć kulturalnych i Lata realizacji Cel Cel operacyjny III.1. Efektywne zagospodarowanie przestrzeni i nadanie jej nowych funkcji Cel operacyjny III.3. Poprawa stanu infrastruktury społecznej, w tym rozwój bazy sportowej i rekreacyjnej Cel operacyjny III.3. Poprawa stanu infrastruktury społecznej, w tym rozwój bazy sportowej i rekreacyjnej Podmiot realizujący Gmina Świątniki Górne Gmina Świątniki Górne Gmina Świątniki Górne Koszty , , ,70 Planowane rezultaty Poprawa zagospodarowa nia terenów zielonych i wzrost ich funkcjonalności Kompleksowo odnowiona i w pełni wyposażona siedziba Biblioteki Miejskiej, będąca dogodną bazą materialną do organizacji nowych wydarzeń kulturalnych i społecznych) Nowoczesna i funkcjonalna siedziba placówki kulturalnej prowadzonej przez MGOK Główne mierniki rezultatu - Zwiększenie powierzchni zorganizowanej zieleni - Wzrost liczby wyremontowan ych/ zmodernizowan ych budynków użyteczności publicznej - Wzrost liczby wyremontowan ych/ zmodernizowan ych budynków użyteczności publicznej 58

59 4. Gminnego Ośrodka Kultury (Podobszar Wrząsowice Centrum) Organizacja wieczorów czytelniczych w zmodernizowanym budynku Biblioteki w Świątnikach Górnych (Podobszar Świątniki Górne Centrum) społecznych, w której realizowana będzie nowa oferta kulturalna ukierunkowana na zachowanie, dokumentowanie i upowszechnianie miejscowego dziedzictwa. Rozwój działalności Biblioteki w oparciu o zmodernizowany budynek, coroczna organizacja cyklu wieczorów czytelniczych dla różnych grup odbiorców (dzieci, młodzież, dorośli, seniorzy, rodziny z dziećmi, itp.) Cel operacyjny I.1. Włączenie mieszkańców w czynny udział w życiu kulturalnym i społecznym poprzez rozwój oferty kulturalnej, społecznej oraz organizację przedsięwzięć integracyjnych Gmina Świątniki Górne, Miejsko- Gminny Ośrodek Kultury, Biblioteka Miejska ,00 Nowe przedsięwzięcia kulturalne i społeczne, organizowane w oparciu o odnowioną/ utworzoną infrastrukturę - Wzrost liczby zajęć o charakterze kulturalnym, społecznym, integracyjnym; 5. Organizacja zajęć hobbystycznych dla różnych grup odbiorców w zmodernizowanym budynku Biblioteki w Świątnikach Górnych (Podobszar Świątniki Górne Centrum) Organizacja różnych typów zajęć hobbystycznych dla dzieci i młodzieży, dorosłych, seniorów w zmodernizowanym budynku Biblioteki Miejskiej Cel operacyjny I.1. Włączenie mieszkańców w czynny udział w życiu kulturalnym i społecznym poprzez rozwój oferty kulturalnej, społecznej oraz organizację przedsięwzięć integracyjnych Gmina Świątniki Górne, Miejsko- Gminny Ośrodek Kultury, Biblioteka Miejska, organizacje pozarządowe ,00 Nowe przedsięwzięcia kulturalne i społeczne, organizowane w oparciu o odnowioną/ utworzoną infrastrukturę - Wzrost liczby przedsięwzięć realizowanych przez organizacje pozarządowe i grupy nieformalne; - Wzrost liczby zajęć o charakterze kulturalnym, społecznym, integracyjnym; 59

60 6. Organizacja zajęć hobbystycznych dla różnych grup odbiorców w budynku po dawnej Szkole we Wrząsowicach (Podobszar Wrząsowice Centrum) Organizacja różnych typów zajęć hobbystycznych dla dzieci i młodzieży, dorosłych, seniorów w zmodernizowanym budynku dawnej szkoły Cel operacyjny I.1. Włączenie mieszkańców w czynny udział w życiu kulturalnym i społecznym poprzez rozwój oferty kulturalnej, społecznej oraz organizację przedsięwzięć integracyjnych Gmina Świątniki Górne, Miejsko- Gminny Ośrodek Kultury, Biblioteka Miejska, organizacje pozarządowe ,00 Nowe przedsięwzięcia kulturalne i społeczne, organizowane w oparciu o odnowioną/ utworzoną infrastrukturę - Wzrost liczby przedsięwzięć realizowanych przez organizacje pozarządowe i grupy nieformalne; - Wzrost liczby zajęć o charakterze kulturalnym, społecznym, integracyjnym; - Wzrost liczby przedsięwzięć kulturalnych; 7. Cykl kulturalnych wydarzeń plenerowych w amfiteatrze (Podobszar Świątniki Górne Centrum) Organizacja cyklicznych imprez otwartych, mających na celu integrację mieszkańców i zachęcenie ich do skorzystania z oferty kulturalnej na terenie gminy Cel operacyjny I.1. Włączenie mieszkańców w czynny udział w życiu kulturalnym i społecznym poprzez rozwój oferty kulturalnej, społecznej oraz organizację przedsięwzięć integracyjnych Gmina Świątniki Górne, Miejsko- Gminny Ośrodek Kultury, Biblioteka Miejska, organizacje pozarządowe ,00 Nowe przedsięwzięcia kulturalne i społeczne, organizowane w objętym rewitalizacją parku miejskim - Wzrost liczby przedsięwzięć realizowanych przez organizacje pozarządowe i grupy nieformalne; - Wzrost liczby przedsięwzięć kulturalnych; 8. Organizacja cyklicznych przedsięwzięć sportoworekreacyjnych w miejskim parku (Podobszar Świątniki Organizacja cyklicznych imprez o charakterze sportowo-rekreacyjnym dla odbiorców różnego typu (np. dzieci, młodzież, dorośli, seniorzy, rodziny z Cel operacyjny I.1. Włączenie mieszkańców w czynny udział w życiu kulturalnym i społecznym Gmina Świątniki Górne, Miejsko- Gminny Ośrodek Kultury, ,00 Nowe przedsięwzięcia kulturalne i społeczne, organizowane w objętym rewitalizacją - Wzrost liczby przedsięwzięć realizowanych przez organizacje pozarządowe i grupy 60

61 Górne Centrum) 9. Wymiana kotłów niespełniających norm na źródła ekologiczne (cała gmina, w tym podobszary Świątniki Górne Centrum i Wrząsowice Centrum) Oznaczenie szlaków turystycznych i miejsc o wysokich walorach spójnym systemem oznakowani (cała gmina, w tym podobszary Świątniki Górne Centrum i Wrząsowice Centrum) Promocja turystyczna (cała gmina, w tym podobszary Świątniki Górne Centrum i Wrząsowice Centrum) Promocja inwestycyjna (cała gmina, w tym podobszary Świątniki Górne Centrum i Wrząsowice Centrum) dziećmi), np. biegu ulicznego, turnieju gry zespołowej, itp. Pozyskiwanie zewnętrznych źródeł dofinansowania na wymianę kotłów i palenisk będących źródłami niskiej emisji Zaprojektowanie i wykonanie spójnego systemu oznakowań (kolorystyka, herb gminy, czcionka, logo) miejsc atrakcyjnych turystycznie i szlaków w obrębie obszaru rewitalizacji oraz całej gminy Prowadzenie ciągłej promocji turystycznej gminy (druk ulotek, folderów, promocja na stronie internetowej gminy i portalach turystycznych) Prowadzenie ciągłej promocji inwestycyjnej gminy (druk ulotek, folderów, promocja na stronie internetowej gminy i portalach poprzez rozwój oferty kulturalnej, społecznej oraz organizację przedsięwzięć integracyjnych Cel operacyjny III.2. Wspieranie ochrony środowiska i krajobrazu Cel operacyjny II.1. Budowa infrastruktury turystycznej i okołoturystycznej Cel operacyjny II.2. Tworzenie dogodnych warunków dla rozwoju inwestowania i tworzenia nowych miejsc pracy Cel operacyjny II.2. Tworzenie dogodnych warunków dla rozwoju Biblioteka Miejska, organizacje pozarządowe Gmina Świątniki Górne Gmina Świątniki Górne Gmina Świątniki Górne Gmina Świątniki Górne , , , ,00 parku miejskim nieformalne; - Wzrost liczby przedsięwzięć kulturalnych; Poprawa stanu środowiska i ograniczanie najpoważniejsz ych zagrożeń Wyeksponowan ie walorów turystycznych oraz poprawa atrakcyjności turystycznej Wyeksponowan ie walorów turystycznych oraz poprawa atrakcyjności turystycznej Zachęcenie inwestorów do inwestowania na terenie gminy - Wzrost liczby przedsięwzięć proekologiczny ch - Wzrost liczby przedsięwzięć promujących atrakcyjność inwestycyjną gminy - Wzrost liczby turystów - Wzrost liczby przedsięwzięć promujących atrakcyjność inwestycyjną gminy - Wzrost liczby turystów - Wzrost liczby przedsięwzięć promujących atrakcyjność inwestycyjną gminy 61

62 Współpraca z przedsiębiorcami na rzecz zwiększenia inwestycji w turystykę (cała gmina, w tym podobszary Świątniki Górne Centrum i Wrząsowice Centrum) Stworzenie warunków do funkcjonowania transportu metropolitalnego poprzez budowę parkingu P&R oraz węzła przesiadkowego na terenie Gminy Świątniki Górne (Podobszar Świątniki Górne Centrum) specjalistycznych) Organizacja współpracy pomiędzy samorządem, przedsiębiorcami i instytucjami otoczenia biznesu w celu zwiększenia inwestycji w turystykę Projekt zakłada budowę parkingu P&R oraz węzła przesiadkowego, co ma na celu rozwój zintegrowanego transportu publicznego pomiędzy miastem Kraków a gminą Świątniki Górne, wzrost dostępności usług transportu metropolitalnego dla mieszkańców, przedsiębiorców i pracowników przedsiębiorstw oraz turystów inwestowania i tworzenia nowych miejsc pracy Cel operacyjny II.2. Tworzenie dogodnych warunków dla rozwoju inwestowania i tworzenia nowych miejsc pracy Cel operacyjny II.2. Tworzenie dogodnych warunków dla rozwoju inwestowania i tworzenia nowych miejsc pracy Gmina Świątniki Górne Gmina Świątniki Górne , ,00 Poprawa funkcjonowania branży turystycznej Poprawa stanu infrastruktury komunikacyjnej oraz funkcjonowania transportu zbiorowego na terenie gminy - Wzrost liczby przedsiębiorstw ukierunkowany ch na obsługę turystów - Wzrost liczby turystów, - Wzrost liczby miejsc parkingowych 62

63 15. Rozbudowa Szkoły Podstawowej we Wrząsowicach o halę widowiskowo sportową (Podobszar Wrząsowice Centrum) 16. Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej w Gminie Świątniki Górne (poza obszarem rewitalizacji jako przedsięwzięcie umożliwiające rozwiązanie problemów zidentyfikowanych w obszarze rewitalizacji) Rozbudowa szkoły podstawowej we Wrząsowicach o halę widowiskowo-sportową. Hala pełniła będzie zarówno funkcję bazy sportowej dla szkoły podstawowej oraz spełniała będzie szerszą rolę społeczną jako miejsce organizacji imprez kulturalnych, okolicznościowych i integracyjnych, miejsce realizacji przedsięwzięć społecznych na rzecz mieszkańców całej gmin, w tym także obszaru rewitalizacji. Termomodernizacja trzech szkół podstawowych na terenie: we Wrząsowicach, Ochojnie, i Świątnikach Górnych wpłynie korzystnie na poprawę stanu powietrza, także obszaru rewitalizacji, poprzez ograniczenie niskiej emisji Cel operacyjny III.3. Poprawa stanu infrastruktury społecznej, w tym rozwój bazy sportowej i rekreacyjnej Cel operacyjny III.2. Wspieranie ochrony środowiska i krajobrazu Gmina Świątniki Górne Gmina Świątniki Górne , ,00 Utworzenie hali sportowej stanowiącą zarówno bazę dla zajęć lekcyjnych, jak i będącą miejscem organizacji przedsięwzięć kulturalnych, okolicznościow ych i integracyjnych Poprawa stanu środowiska i ograniczanie najpoważniejsz ych zagrożeń - Wzrost liczby wyremontowan ych/ zmodernizowan ych budynków użyteczności publicznej - Wzrost liczby przedsięwzięć proekologiczny ch 63

64 17. Modernizacja dworku oraz jego otoczenia z przeznaczeniem na cele społecznokulturalne (poza obszarem rewitalizacji jako przedsięwzięcie umożliwiające rozwiązanie problemów zidentyfikowanych w obszarze rewitalizacji) Modernizacja istniejącego budynku do potrzeb dziennego domu opieki dla seniorów poprzez stworzenie sal rehabilitacyjnych, jak również zaplecza socjalnego. Stworzenie sal aktywnego wypoczynku (siłownia), multimedialnej. Zagospodarowanie przestrzeni wokół budynku poprzez zagospodarowanie zieleni i organizację parku. Podniesienie komfortu życia osób starszych, działania przeciw wykluczeniom społecznym osób starszych, zwiększenie możliwości aktywnego spędzania wolnego czasu. Będzie to jedyny tego typu obiekt na terenie całej gminy. Odpowiada na potrzeby dużej grupy seniorów, w tym także w obszarze rewitalizacji (wskaźnik obciążenia demograficznego). Projekt będzie wpływał korzystnie na obszar rewitalizacji i zidentyfikowane w nim problemy z integracją i aktywnością osób starszych. Stosowane Cel operacyjny III.3. Poprawa stanu infrastruktury społecznej, w tym rozwój bazy sportowej i rekreacyjnej THIER MAREK PP- H-U THIER (przedsiębiorc a) ,00 Utworzenie bazy lokalowej dla działalności społecznej, rekreacyjnej, rehabilitacyjnej, opiekuńczej na rzecz osób starszych - Wzrost liczby przedsięwzięć na rzecz aktywizacji seniorów 64

65 18. Utworzenie miejsc przedszkolnych dla dzieci, rozszerzenie oferty OWP oraz doskonalenie zawodowe nauczycieli Przedszkola samorządowego nr 2 w Świątnikach Górnych będą preferencje dla mieszkańców obszaru rewitalizacji (np. w przypadku zbyt dużej liczby chętnych do skorzystania z usług placówki w formie pobytu dziennego, mieszkańcy obszaru rewitalizacji będą mieli pierwszeństwo). Zwiększenie liczby miejsc edukacji przedszkolnej oraz rozszerzenie oferty dodatkowej placówki wychowania przedszkolnego Cel operacyjny III.3. Poprawa stanu infrastruktury społecznej, w tym rozwój bazy sportowej i rekreacyjnej Gmina Świątniki Górne ,98 Zwiększenie liczby miejsc przedszkolnych, poprawa jakości i dostępności usług przedszkolnych - Wzrost liczby przedsięwzięć na rzecz dzieci i młodzieży; 65

66 6.2. Charakterystyka pozostałych dopuszczalnych przedsięwzięć rewitalizacyjnych Do przedsięwzięć uzupełniających zaliczono projekty realizowane w obszarze rewitalizacji oraz poza obszarem rewitalizacji, które uzupełniają przedsięwzięcia podstawowe, są do nich komplementarne i umożliwiają włączenie różnych grup interesariuszy w proces rewitalizacji. Przedsięwzięcia uzupełniające wpisują się w cele rewitalizacji oraz wpływają na rozwiązanie problemów zidentyfikowanych w obszarze rewitalizacji. Tabela 17. Lista uzupełniających przedsięwzięć rewitalizacyjnych L.p. Przedsięwzięcie Opis 1 Uporządkowanie zaniedbanych placów i przestrzeni publicznych (cała gmina, w tym podobszary Świątniki Górne Centrum i Wrząsowice Centrum) 2 Organizacja przedsięwzięć umożliwiających wypracowanie atrakcyjnej i unikatowej oferty kulturalnej, opartej o miejscowe tradycje, zwyczaje, historię i dziedzictwo (cała gmina, w tym podobszary Świątniki Górne Centrum i Wrząsowice Centrum) 3 Likwidacja barier architektonicznych (cała gmina, w tym podobszary Świątniki Górne Centrum i Wrząsowice Centrum) 4 Akcje charytatywne (np. zbiórki odzieży, makulatury, Inwentaryzacja placów i innych otwartych przestrzeni publicznych ulegających degradacji, ich uporządkowanie i odnowienie, nadanie im nowych funkcji (organizacja zieleni, mała architektura) Współpraca Gminy i gminnych jednostek z organizacjami pozarządowymi na rzecz zachowania, dokumentowania, upowszechniania i promowania miejscowego dziedzictwa (organizacja wspólnych przedsięwzięć na rzecz rozwoju oferty kulturalnej opartej o miejscową tradycję przez co najmniej przez 5 lat) Działanie prowadzone w sposób ciągły, mające na celu likwidację barier architektonicznych podczas dokonywania remontów miejsc i obiektów publicznych Coroczna organizacja akcji charytatywnych we współpracy ze szkołami, Biblioteką, Lata realizacji Cel Cel operacyjny III.1. Efektywne zagospodarowani e przestrzeni i nadanie jej nowych funkcji Cel operacyjny I.1. Włączenie mieszkańców w czynny udział w życiu kulturalnym i społecznym poprzez rozwój oferty kulturalnej, społecznej oraz organizację przedsięwzięć integracyjnych Cel operacyjny I.3. Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu poprzez aktywizację grup zagrożonych marginalizacją Cel operacyjny I.3. Przeciwdziałanie wykluczeniu Podmiot realizujący Gmina Świątniki Górne Gmina Świątniki Górne, Miejsko- Gminny Ośrodek Kultury, Biblioteka Miejska Gmina Świątniki Górne Gmina Świątniki Górne, Miejsko- Gminny Ośrodek Kultury, Biblioteka 66

67 nakrętek, żywności) (cała gmina, w tym podobszary Świątniki Górne Centrum i Wrząsowice Centrum) 5 Organizacja spotkań konsultacyjnoinformacyjnych dla osób bezrobotnych oraz zainteresowanych otworzeniem działalności gospodarczej (cała gmina, w tym podobszary Świątniki Górne Centrum i Wrząsowice Centrum) 6 Utworzenie forum współpracy samorządu, przedsiębiorców i organizacji wspierania biznesu (cała gmina, w tym podobszary Świątniki Górne Centrum i Wrząsowice Centrum) 7 Modernizacja obiektów użyteczności publicznej w miejscowości Rzeszotary (poza obszarem rewitalizacji jako przedsięwzięcie umożliwiające rozwiązanie problemów zidentyfikowanych w obszarze rewitalizacji) 8 Stworzenie w Olszowicach na bazie budynku remizy OSP Olszowice centrum hotelowogastronomicznego MGOK, organizacjami pozarządowymi Organizacja co najmniej 4 spotkań rocznie o charakterze konsultacyjnoinformacyjnym, adresowanych do osób bezrobotnych Zacieśnienie współpracy pomiędzy samorządem, przedsiębiorcami i organizacjami wspierania biznesu poprzez utworzenie forum współpracy na rzecz wypracowania rozwiązań sprzyjających m.in. powstaniu nowych miejsc pracy Modernizacja dwóch budynków położonych w miejscowości Rzeszotary, pełniących funkcje rekreacyjne, edukacyjne, społeczne. Dzięki realizacji projektu możliwy będzie rozwój oferty rekreacyjnej, edukacyjnej, społecznej, co wzmocni efekty projektów realizowanych w obszarze rewitalizacji. Utworzenie w remizie OSP w Olszowicach obiektu hotelowogastronomicznego, działającego w formie spółdzielni socjalnej, kierującego usługi do społecznemu poprzez aktywizację grup zagrożonych marginalizacją Cel operacyjny I.2. Wspieranie aktywnej walki z bezrobociem Cel operacyjny II.2. Tworzenie dogodnych warunków dla rozwoju inwestowania i tworzenia nowych miejsc pracy Cel operacyjny III.3. Poprawa stanu infrastruktury społecznej, w tym rozwój bazy sportowej i rekreacyjnej Cel operacyjny II.1. Rozwój infrastruktury turystycznej i okołoturystycznej Miejska, organizacje pozarządowe Gmina Świątniki Górne Gmina Świątniki Górne Gmina Świątniki Górne Gmina Świątniki Górne, OSP Olszowice 67

68 9 10 dla OSP i mieszkańców Krakowa (poza obszarem rewitalizacji jako przedsięwzięcie umożliwiające rozwiązanie problemów zidentyfikowanych w obszarze rewitalizacji) Utworzenie terenów rekreacyjnosportowowypoczynkowych na terenie Olszowic (poza obszarem rewitalizacji jako przedsięwzięcie umożliwiające rozwiązanie problemów zidentyfikowanych w obszarze rewitalizacji) Organizacja akcji Sprzątanie Wrząsowic dla mieszkańców wsi, połączona ze spotkaniem i dyskusją na temat ochrony lokalnego środowiska (podobszar Wrząsowice Centrum) 11 Organizacja imprezy integracyjnej Wrzosowisko dla mieszkańców turystów oraz organizatorów konferencji pracowniczych, szkoleniowych, itp. Projekt będzie miał wpływ na wzmocnienie roli turystyki w lokalnej gospodarce i wykorzystanie posiadanych walorów oraz korzystnego położenia. Utworzenie ogólnodostępnego terenu sportoworekreacyjnowypoczynkowego z zalewem rekreacyjnym jako głównym elementem kompleksu, w miejscu dawnych stawów rybnych. Projekt będzie miał wpływ na rozwój funkcji turystycznej, rekreacyjnej, wypoczynkowej gminy, tworzenie nowych miejsc pracy, poprawę funkcjonalności i wykorzystanie niezagospodarowanej przestrzeni. Organizacja corocznej, wiosennej akcji sprzątania miejscowości z udziałem dzieci, dorosłych, połączona ze spotkaniem towarzyskim i dyskusją na terenie dawnego budynku zmodernizowanego budynku dawnej szkoły Organizacja corocznej imprezy integracyjnej, ze szczególnym uwzględnieniem nowych mieszkańców, corocznie corocznie Cel operacyjny II.1. Rozwój infrastruktury turystycznej i okołoturystycznej Cel operacyjny I.1. Włączenie mieszkańców w czynny udział w życiu kulturalnym i społecznym poprzez rozwój oferty kulturalnej, społecznej oraz organizację przedsięwzięć integracyjnych Cel operacyjny III.2. Wspieranie ochrony środowiska i krajobrazu Cel operacyjny I.1. Włączenie mieszkańców w czynny udział w życiu Gmina Świątniki Górne, OSP Olszowice, Rada Sołecka Olszowice, przedsiębiorstwa prywatne, osoby fizyczne będące właścicielami gruntów Gmina Świątniki Górne, organizacje pozarządowe Organizacje pozarządowe 68

69 obszaru rewitalizacji i całej gminy (podobszar Wrząsowice Centrum) Organizacja biura zawodów i centrum wolontariatu przy okazji Biegu o rogatywkę Rotmistrza Pileckiego (podobszar Wrząsowice Centrum) Udostępnienie części budynku dawnej szkoły jako siedziby organizacji pozarządowych działających na rzecz lokalnej społeczności (podobszar Wrząsowice Centrum) Udostępnianie pomieszczeń zmodernizowanej dawnej szkoły dla potrzeb mieszkańców (podobszar Wrząsowice Centrum) 15 Organizacja wystaw prac dzieci i młodzieży zaangażowanej w realizację działań artystycznych organizowanych przez lokalne organizacje (podobszar Wrząsowice połączona z możliwością poznania się wzajemnie i prezentacji organizacji pozarządowych Organizacja corocznej imprezy sportowokulturalnej w formie biegu terenowego, organizacja biura zawodów i centrum wolontariatu dla młodzieży realizującej prace w wolontariacie, budynek zmodernizowanej dawnej szkoły. Promowanie historii, kształtowanie postaw patriotycznych. Udostępnienie poddasza zmodernizowanego budynku starej szkoły jako siedziby i miejsca pracy dla działających na tym terenie organizacji pozarządowych, zaangażowanych społecznie Udostępnianie pomieszczeń dla mieszkańców, pod nadzorem gospodarza budynku, na cele spotkań i działań integracyjnych, działanie pozwalające czuć się współgospodarzem tego miejsca Organizacja cyklicznych wystaw, prezentujących prace mieszkańców, szczególnie dzieci i młodzieży, powstałe przy okazji działań artystycznych na terenie gminy, odbywające się w budynku dawnej szkoły corocznie kulturalnym i społecznym poprzez rozwój oferty kulturalnej, społecznej oraz organizację przedsięwzięć integracyjnych Cel operacyjny I.1. Włączenie mieszkańców w czynny udział w życiu kulturalnym i społecznym poprzez rozwój oferty kulturalnej, społecznej oraz organizację przedsięwzięć integracyjnych Cel operacyjny I.1. Włączenie mieszkańców w czynny udział w życiu kulturalnym i społecznym poprzez rozwój oferty kulturalnej, społecznej oraz organizację przedsięwzięć integracyjnych Cel operacyjny I.1. Włączenie mieszkańców w czynny udział w życiu kulturalnym i społecznym poprzez rozwój oferty kulturalnej, społecznej oraz organizację przedsięwzięć integracyjnych Cel operacyjny I.1. Włączenie mieszkańców w czynny udział w życiu kulturalnym i społecznym poprzez rozwój oferty kulturalnej, społecznej oraz organizację przedsięwzięć Gmina Świątniki Górne, organizacje pozarządowe Gmina Świątniki Górne, organizacje pozarządowe Gmina Świątniki Górne, Miejsko- Gminny Ośrodek Kultury, organizacje pozarządowe Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury, organizacje pozarządowe 69

70 Centrum) integracyjnych 16 Rewitalizacja remizy strażackiej w Ochojnie wraz z terenem w stronę ulic Potockiej i Na Brzegi (poza obszarem rewitalizacji jako przedsięwzięcie umożliwiające rozwiązanie problemów zidentyfikowanych w obszarze rewitalizacji) 17 Aktywny senior cykl wydarzeń kulturalnorekreacyjnospołecznych dla seniorów i ich rodzin (obszar rewitalizacji oraz poza obszarem rewitalizacji jako przedsięwzięcie umożliwiające rozwiązanie problemów zidentyfikowanych w obszarze rewitalizacji) Przebudowa budynku ulegającego degradacji oraz kompleksowe zagospodarowanie terenu wokół niego na rzecz wzmocnienia i rozszerzenia pełnionych przez obiekt funkcji społecznych Coroczna organizacja cyklu wydarzeń dla seniorów o charakterze kulturalnym, rekreacyjnym, edukacyjnym, społecznym, integracyjnym w zmodernizowanym dworku oraz w innych miejscach pełniących funkcje społeczne Cel operacyjny III.3. Poprawa stanu infrastruktury społecznej, w tym rozwój bazy sportowej i rekreacyjnej Cel operacyjny I.1. Włączenie mieszkańców w czynny udział w życiu kulturalnym i społecznym poprzez rozwój oferty kulturalnej, społecznej oraz organizację przedsięwzięć integracyjnych Gmina Świątniki Górne, OSP w Ochojnie THIER MAREK PP-H-U THIER (przedsiębiorca) 70

71 7. Mechanizmy integrowania działań oraz przedsięwzięć rewitalizacyjnych Integracja działań oraz przedsięwzięć rewitalizacyjnych następuje w kilku aspektach tworzenia planu, w następujących relacjach: Rysunek 6. Schemat mechanizmu integracji PROBLEMY/POTRZEBY SFERY INTEGRACJA DZIAŁAŃ METODY CELE/KIERUNKI DZIAŁAŃ Każde z przedsięwzięć ujętych w Gminnym Programie Rewitalizacji odpowiada problemom, którymi charakteryzuje się obszar rewitalizacji (np. niska aktywność społeczna przedsięwzięcia kulturalne mające na celu podniesienie aktywności społecznej); Sfery Program Rewitalizacji zakłada realizację skoordynowanych, wzajemnie się uzupełniających działań w trzech sferach: w sferze społecznej, gospodarczej oraz przestrzenno-funkcjonalnej i środowiskowej (np. problem bezrobocia przypisany jest do sfery społecznej, ale działania ze sfery gospodarczej też będą miały wpływ na zmniejszenie jego skali); 71

72 Metody w Gminnym Programie Rewitalizacji ujęto różne metody rozwiązywania zidentyfikowanych problemów. Przede wszystkim, Program Rewitalizacji obejmuje realizację zarówno działań inwestycyjnych, jak i nieinwestycyjnych, które odnoszą się do tych samych problemów obszaru rewitalizacji (np. modernizacja budynku biblioteki realizowane po modernizacji budynku działania miękkie); Cele/kierunki działań każdy cel i kierunek działań jest powiązany z zidentyfikowanymi wcześniej problemami. Każde z działań wpisuje się w co najmniej jeden cel. 72

73 8. Komplementarność działań oraz przedsięwzięć rewitalizacyjnych Komplementarność działań i przedsięwzięć rewitalizacyjnych należy rozpatrywać w następujących aspektach: Komplementarność przestrzenna: podstawowe przedsięwzięcia rewitalizacyjne realizowane będą w granicach obszaru rewitalizacji i mają one przede wszystkim na celu rozwiązanie problemów zdiagnozowanych w jego obrębie. Jednak z uwagi na funkcje, jakie pełni obszar rewitalizacji w obrębie gminy (szczególnie podobszar Świątniki Górne Centrum), z efektów realizacji projektu korzystać będą mieszkańcy całej gminy. Jednocześnie, w ramach przedsięwzięć rewitalizacyjnych będą realizowane takie przedsięwzięcia, które dotyczyły będą obszaru całej gminy, jednak ich efekty będą odczuwalne na obszarze rewitalizacji i przyczynią się do rozwiązania zdiagnozowanych problemów, np. wymiana kotłów niespełniających norm na źródła ekologiczne w projekcie mogą wziąć udział mieszkańcy całej gminy, jednak z uwagi na fakt, iż zanieczyszczenie powietrza jest jednym z głównych problemów obszaru rewitalizacji, cele projektu wpisują się w cele rewitalizacji, a projekt przyczyni się do poprawy stanu powietrza na obszarze rewitalizacji; Komplementarność pod względem problemów cele i przedsięwzięcia ujęte w programie rewitalizacji odpowiadają na zidentyfikowane problemy i potrzeby obszaru rewitalizacji: o w sferze społecznej proces rewitalizacji skupiał się będzie na trzech głównych grupach problemowych: problemami z integracją lokalnej społeczności i niedostateczną aktywnością mieszkańców, problemami z wysokim bezrobociem oraz problemami z niedostateczną sytuacją materialną części mieszkańców, co grozi ich wykluczeniem. Z tego względu wyznaczono trzy cele operacyjne, skupiające działania na rzecz zmniejszania skali ww. grup problemów. Przyjęte cele i przedsięwzięcia wpłyną także na problemy związane z niedostatecznym bezpieczeństwem oraz niekorzystną strukturą demograficzną obszaru: większa aktywność społeczna i wyższe zintegrowanie lokalnej społeczności sprzyja podniesieniu poziomu bezpieczeństwa poprzez większą dbałość o dobro wspólne, większe zainteresowanie i empatię wobec innych, zwracanie większej uwagi na to, co się dzieje 73

74 w przestrzeni publicznej, większą chęć do udzielenia pomocy w sytuacjach niebezpiecznych. Ogólna poprawa jakości życia mieszkańców, jaka będzie wynikiem procesu rewitalizacji sprzyja napływowi mieszkańców, szczególnie rodzin z dziećmi i może korzystnie wpłynąć na procesy demograficzne. Jednocześnie rewitalizacja zakłada podejmowanie przedsięwzięć na rzecz zapobiegania marginalizacji seniorów i ich włączenia w udział w życiu społecznym; o w sferze gospodarczej cele rewitalizacji skupiają się na wykorzystaniu posiadanych atutów, zasobów i walorów w procesie rozwoju gospodarki, tworzeniu dogodnych warunków do rozwoju turystyki oraz tworzeniu dogodnych warunków do rozwijania działalności przez przedsiębiorstwa i uruchamiania przez nie nowych miejsc pracy, co będzie sprzyjać walce z bezrobociem; o w sferze społecznej położono nacisk na poprawę stanu infrastruktury społecznej, która jest niezbędna do generowania pozytywnych zjawisk sfery społecznej, umożliwia organizację nowych przedsięwzięć, sprzyja aktywności mieszkańców, zachęca ich do skorzystania z miejscowej oferty kulturalnej, społecznej, rekreacyjnej, edukacyjnej. Ponadto, niezwykle ważna jest także jakość i funkcjonalność przestrzeni publicznej, która stanowi bazę materialną dla zjawisk gospodarczych i społecznych. Zaznaczono także, iż istotne jest wspieranie ochrony środowiska i krajobrazu jako walorów gminy. Komplementarność z dokumentami strategicznymi gminy cele i kierunki działań Programu Rewitalizacji odpowiadają celom zawartym w Strategii Rozwoju Gminy Świątniki Górne oraz Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych, co udowodniono w rozdziale 3 niniejszego dokumentu; Komplementarność względem siebie poszczególne przedsięwzięcia wzajemnie się uzupełniają i wzmacniają swoje efekty, zarówno w obrębie jednej sfery (np. komplementarność przedsięwzięć mających na celu rozwój gminnej oferty kulturalnej, społecznej, rekreacyjnej, edukacyjnej, komplementarność działań mających na celu rozwój branży turystycznej zwiększenie aktywności przedsiębiorstw w tym zakresie, komplementarność działań na rzecz rozwoju infrastruktury społecznej zgodnie ze zdiagnozowanym zapotrzebowaniem), jak też przekrojowo, pomiędzy sferami (np. komplementarność przedsięwzięcia zakładającego modernizację 74

75 Gminny Program Rewitalizacji budynku biblioteki z przedsięwzięciami polegającymi na organizacji w nim wydarzeń o charakterze kulturalnym, społecznym, edukacyjnym, komplementarność działań na rzecz zwiększenia aktywności przedsiębiorców w obszarze turystyki z przedsięwzięciami promującymi gminę oraz mającymi na celu podkreślenie atrakcyjności turystycznej gminy); Komplementarność pod względem instytucjonalnym podmiotem, który był zarówno odpowiedzialny za opracowanie Gminnego Programu Rewitalizacji, jak i za jego wdrożenie jest Gmina Świątniki Górne. Wszystkie przedsięwzięcia rewitalizacyjne odbywać się będą z jej udziałem. Gmina będzie koordynować poszczególne przedsięwzięcia, będzie zarządzać ich wdrożeniem, będzie inicjować współpracę pomiędzy różnymi grupami interesariuszy, a także dołoży wszelkich starań, by przedsięwzięcia rewitalizacyjne trafiły do jak największej grupy odbiorców; Komplementarność międzyokresowa projekty ujęte na liście przedsięwzięć podstawowych i uzupełniających są w pełni komplementarne w stosunku do projektów realizowanych przez Gminę Świątniki Górne w okresie i wzmacniają ich efekty. Podstawowymi projektami komplementarnymi do przedsięwzięć ujętych w GPR są projekty realizowane na podstawie Lokalnego Programu Rewitalizacji Miasta Świątniki Górne w ramach Europejskiego Fundusz Rozwoju Regionalnego, Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego, działania 6.1. Rozwój miast: o o Budowa sali gimnastycznej przy szkole podstawowej w Świątnikach Górnych; Modernizacja budynku Remizy Ochotniczej Straży Pożarnej. Oba projekty miały na celu poprawę stanu infrastruktury społecznej oraz warunków realizacji przedsięwzięć społecznych, rekreacyjnych, kulturalnych, edukacyjnych na terenie miasta Świątniki Górne. Ponadto, przedsięwzięcia rewitalizacyjne ze względu na ich charakter, zakres oraz planowane rezultaty są szczególnie komplementarne w stosunku do przedsięwzięć umożliwiających integrację lokalnej społeczności oraz rozwój oferty kulturalnej, społecznej, rekreacyjnej, edukacyjnej, turystycznej, takich jak: o Zakup wyposażenia do Piwnicy pod Sekretną Kłódką miejsce spotkań lokalnej społeczności (PROW ) - w ramach projektu zakupione zostało wyposażenie miejsca spotykań społeczności 75

76 o o Gminny Program Rewitalizacji lokalnej i organizacji wydarzeń artystycznych i kulturalnych. Miejsce jest ogólnodostępne, a wypożyczanie sprzętu nieodpłatne; Udostępnienie namiotów, stołów oraz ławek społeczności lokalnej w Gminie Świątniki Górne (PROW ) - Projekt polegał na zakupie namiotów, ławek i stołów z możliwością wypożyczania przy organizacji różnego typu wydarzeń kulturalnych na terenie gminy; Budowa kompleksowego produktu turystycznego - Skarby Blisko Krakowa (MRPO ) - Projekt realizowany w partnerstwie. W ramach projektu stworzona została infrastruktura turystycznorekreacyjna na terenie 4 gmin wraz z infrastruktura wypoczynkową. W Świątnikach Górnych powstało Centrum Informacyjne Szlaków w formie parku, a w nim m.in. miejsce spotkań i organizacji wydarzeń artystycznych i kulturalnych; Komplementarność międzyfunduszowa w ramach Gminnego Programu Rewitalizacji zaplanowano szereg działań inwestycyjnych i nie inwestycyjnych, które są realizowane ze środków zewnętrznych lub zostaną zgłoszone do dofinansowania ze środków zewnętrznych. Głównym źródłem dofinansowania zewnętrznego są fundusze unijne. W zakres przedsięwzięć rewitalizacyjnych wchodzą zarówno przedsięwzięcia dofinansowane z EFRR (głównie w ramach RPO Województwa Małopolskiego), jak i komplementarne z nimi przedsięwzięcia finansowane z EFS. 76

77 9. Szacunkowe ramy finansowe Gminnego Programu Rewitalizacji 9.1. Ramy finansowe Gminnego Programu Rewitalizacji Tabela 18. Koszty podstawowych przedsięwzięć rewitalizacyjnych Lp. Przedsięwzięcie Koszty 1 Zagospodarowanie przestrzeni publicznej park w Świątnikach Górnych (Podobszar Świątniki Górne Centrum) Planowane dofinansowanie: EFRR Środki publiczne Inwestora Środki prywatne Zewnętrzne Fundusze UE Środki krajowe , ,00 0, ,00 0,00 2 Biblioteka wykuta z marzeń modernizacja i rozbudowa budynku biblioteki głównej w Świątnikach Górnych wraz z zagospodarowaniem terenu (Podobszar Świątniki Górne Centrum) , ,00 0, ,00 0,00 Planowane dofinansowanie: EFRR 3 COOLturalna szkoła poznaj jak korzystać z kultury - Przebudowa i rozbudowa budynku komunalnego we Wrząsowicach z przeznaczeniem na rozwój działalności kulturalnej Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury (Podobszar Wrząsowice Centrum) , ,16 0, ,54 0,00 Planowane dofinansowanie: EFRR 4 Organizacja wieczorów czytelniczych w zmodernizowanym budynku Biblioteki w Świątnikach Górnych (Podobszar Świątniki Górne Centrum) , ,00 0,00 0,00 0,00 77

78 5 Organizacja zajęć hobbystycznych dla różnych grup odbiorców w zmodernizowanym budynku Biblioteki w Świątnikach Górnych (Podobszar Świątniki Górne Centrum) 6 Organizacja zajęć hobbystycznych dla różnych grup odbiorców w budynku po dawnej Szkole we Wrząsowicach (Podobszar Wrząsowice Centrum) 7 Cykl kulturalnych wydarzeń plenerowych w amfiteatrze (Podobszar Świątniki Górne Centrum) 8 Organizacja cyklicznych przedsięwzięć sportoworekreacyjnych w miejskim parku (Podobszar Świątniki Górne Centrum) 9 Wymiana kotłów niespełniających norm na źródła ekologiczne (cała gmina, w tym podobszary Świątniki Górne Centrum i Wrząsowice Centrum) , ,00 0,00 0,00 0, , ,00 0,00 0,00 0, , ,00 0,00 0,00 0, , ,00 0,00 0,00 0, , ,00 0, , , 00 Planowane dofinansowanie: EFRR oraz WFOS 10 Oznaczenie szlaków turystycznych i miejsc o wysokich walorach spójnym systemem oznakowani (cała gmina, w tym podobszary Świątniki Górne Centrum i Wrząsowice Centrum) 11 Promocja turystyczna (cała gmina, w tym podobszary Świątniki Górne Centrum i Wrząsowice Centrum) 12 Promocja inwestycyjna (cała gmina, w tym podobszary Świątniki Górne Centrum i Wrząsowice Centrum) 13 Współpraca z przedsiębiorcami na rzecz zwiększenia inwestycji w turystykę (cała gmina, w tym podobszary Świątniki , ,00 0,00 0,00 0, , ,00 0,00 0,00 0, , ,00 0,00 0,00 0, , , ,00 0,00 0,00 78

79 Górne Centrum i Wrząsowice Centrum) 14 Stworzenie warunków do funkcjonowania transportu metropolitalnego poprzez budowę parkingu P&R oraz węzła przesiadkowego na terenie Gminy Świątniki Górne (Podobszar Świątniki Górne Centrum) , ,00 0, ,00 0,00 Planowane dofinansowanie: EFRR 15 Rozbudowa Szkoły Podstawowej we Wrząsowicach o halę widowiskowo sportową (poza obszarem rewitalizacji jako przedsięwzięcie umożliwiające rozwiązanie problemów zidentyfikowanych w obszarze rewitalizacji) , ,00 0, ,00 0,00 Planowane dofinansowanie: EFRR 16 Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej w Gminie Świątniki Górne (poza obszarem rewitalizacji jako przedsięwzięcie umożliwiające rozwiązanie problemów zidentyfikowanych w obszarze rewitalizacji) , ,00 0, ,00 0,00 Planowane dofinansowanie: EFRR 17 Modernizacja dworku oraz jego otoczenia z przeznaczeniem na cele społeczno-kulturalne (poza obszarem rewitalizacji jako przedsięwzięcie umożliwiające rozwiązanie problemów zidentyfikowanych w obszarze rewitalizacji) ,00 0, , ,00 0,00 Planowane dofinansowanie: EFRR 79

80 18 Utworzenie miejsc przedszkolnych dla dzieci, rozszerzenie oferty OWP oraz doskonalenie zawodowe nauczycieli Przedszkola samorządowego nr 2 w Świątnikach Górnych , ,00 0, ,98 0,00 Planowane dofinansowanie: EFS Łącznie , , , , , Potencjalne źródła finansowania przedsięwzięć rewitalizacyjnych Podstawowym źródłem finansowania inwestycji realizowanych przez Gminę jest budżet gminny, jednak ze względu na jego ograniczenia i konieczność sfinansowania innych zadań, konieczne jest wykorzystywanie możliwości zewnętrznego wsparcia poszczególnych przedsięwzięć założonych do realizacji w ramach Gminnego Programu Rewitalizacji. krajowe. Do głównych zewnętrznych źródeł finansowania należą fundusze unijne oraz środki Finansowe wsparcie Unii Europejskiej przysługuje państwom członkowskim Unii Europejskiej i podmiotom działającym na jej terenie oraz (w określonych przypadkach) krajom nienależącym do Unii Europejskiej (np. państwom starającym się o przyjęcie, korzystającym z tzw. funduszy przedakcesyjnych, itp.). W okresie rozliczeniowym Polska jest największym beneficjentem pomocy unijnej łącznie otrzyma 82,5 mld euro. Głównym kryterium podziału środków finansowych Unii na poszczególne państwa członkowskie jest poziom produktu krajowego brutto (PKB) na mieszkańca. Regiony o poziomie PKB na mieszkańca w granicach 75% - 90% średniego poziomu unijnego zaliczane są do regionów w okresie przejściowym, a bardziej rozwinięte to te, których PKB na mieszkańca osiąga 90% lub więcej średniej unijne. Poziom PKB Polski na mieszkańca osiąga niecałe 70% średniego poziomu UE. Tylko województwo mazowieckie przekroczyło granicę 75% i znalazło się w grupie regionów lepiej rozwiniętych. Było to jednym z podstawowych powodów przyznania Polsce pomocy unijnej w ostatecznej wysokości. Ponadto, poza obiektywnym kryterium podziału funduszy, jakim jest poziom PKB na mieszkańca, wielkość przyznanych danemu państwu środków zależy od wielu innych czynników i zawsze jest przedmiotem negocjacji z Komisją Europejską. 80

81 Perspektywa na lata będzie wdrażana w Polsce poprzez 6 krajowych programów operacyjnych zarządzanych przez Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju oraz 16 programów regionalnych zarządzanych przez Urzędy Marszałkowskie. Podstawowym programem unijnym, o którego środki planuje ubiegać się Gmina Świątniki Górne jest Regionalny Program Operacyjny Województwa Małopolskiego na lata Środki krajowe umożliwiające wsparcie różnorodnych gminnych inwestycji, pochodzą z budżetu Państwa. Są rozdysponowywane przez Ministerstwa, Wojewodów, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, itp. Dofinansowanie można uzyskać w postaci dotacji z budżetu państwa. Ich przyznanie uregulowane jest ustawą o finansach publicznych. Dotację taką można otrzymać na finansowanie bądź też dofinansowanie zadań zarówno z zakresu administracji rządowej jak i innych zadań zleconych, bądź też bieżących zadań własnych poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego. Dotację taką mogą także otrzymać fundacje i stowarzyszenia, jako jednostki nie zaliczane do sektora finansów publicznych. Dotacje z budżetu państwa można podzielić na celowe, podmiotowe i przedmiotowe. Dotacja celowa przeznaczana jest na zadanie określone przez ustawę o finansach publicznych. Dotacja podmiotowa przyznawana jest na finansowanie działalności określonego podmiotu, zaś przedmiotowa na dopłaty dla określonych wyrobów bądź usług. Dotację z budżetu państwa mogą też otrzymać nowo powstałe gospodarstwa pomocnicze czy budżetowe na pierwsze wyposażenie w środki obrotowe. Istnieją także programy finansowane ze środków krajowych, w ramach których można ubiegać się o realizację różnych typów inwestycji. Wyżej opisane źródła finansowania (zarówno krajowe, jak i zagraniczne) stanowią szansę zarówno dla władz gminnych, jak również mieszkańców i innych podmiotów prowadzących działalność na terenie gminy, na pozyskanie zewnętrznego wsparcia dla różnego rodzaju przedsięwzięć, jakie są zaplanowane do realizacji w ramach Gminnego Programu Rewitalizacji. 81

82 10. Struktura zarządzania realizacją Gminnego Programu Rewitalizacji Zarządzanie realizacją Gminnego Programu Rewitalizacji jest konieczne do kontrolowania stopnia jego wdrożenia, osiągnięcia określonych w nim celów i kierunków działań oraz wpływu efektów jego realizacji na obszar objęty rewitalizacją oraz na rozwój całej gminy. Z uwagi na charakter procesu rewitalizacji, zarządzanie jego wdrożeniem odbywać się będzie w kilku płaszczyznach, jednak najistotniejsze z punktu widzenia Gminy - operatora Programu, będzie zarządzanie formalne jako narzędzie gwarantujące prawidłowy przebieg wdrożenia GPR. Podmiotem zarządzającym i koordynującym Gminny Program Rewitalizacji jest gmina Świątniki Górne. Gmina jest jednostką samorządu terytorialnego, działającą na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2016 roku poz. 446, 1579, 1948), innych ustaw oraz Statutu Gminy. Bezpośrednio wykonanie Programu nadzorować będzie Burmistrz Miasta i Gminy Świątniki Górne wraz z wyznaczonymi pracownikami Urzędu Miasta i Gminy. Po przyjęciu Gminnego Programu Rewitalizacji, powołany zostanie Zespół ds. Rewitalizacji. Zespół składał się będzie z pracowników Urzędu Miasta i Gminy oraz gminnych jednostek organizacyjnych, które ze względu na swoją specyfikę będą zaangażowane w proces rewitalizacji. Członkowie Zespołu będą bezpośrednio odpowiedzialni za wdrożenie GPR oraz realizację przedsięwzięć rewitalizacyjnych, za które odpowiedzialna będzie Gmina. Zadania odnoszące się do zarządzania Gminnym Programem Rewitalizacji odbywać się będą w ramach obowiązków poszczególnych Referatów Urzędu Miasta i Gminy. W sprawach związanych z procesem rewitalizacji Zespołowi ds. Rewitalizacji podlegać będą wszystkie komórki organizacyjne Urzędu Miasta i Gminy oraz jednostki organizacyjne, które będą włączane w proces rewitalizacji zgodnie ze zwykłym zakresem obowiązków, pełnionymi funkcjami i posiadanymi kompetencjami. Przedsięwzięcia rewitalizacyjne będą realizowane na podstawie przyjętej uchwałą Rady Miejskiej Wieloletniej Prognozy Finansowej oraz budżetu Gminy. Za realizację projektów współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej odpowiedzialny będzie bezpośrednio Referat Rozwoju Lokalnego. Do zakresu działania Referatu należą sprawy opracowywania standardów działania w obszarze pozyskiwania 82

83 środków zewnętrznych, realizowania wyznaczonych zadań w procesie pozyskiwania środków zewnętrznych, wykorzystania i rozliczania projektów z udziałem tych środków oraz nadzorowania realizacji projektów z udziałem środków zewnętrznych oraz Referat Gospodarki Przestrzennej, Infrastruktury i Środowiska, odpowiedzialny między innymi za realizację zadań inwestycyjnych. Po przyjęciu Gminnego Programu Rewitalizacji powołany zostanie Komitet Rewitalizacji, który zgodnie z art. 7 ust. 1 Ustawy o rewitalizacji stanowi forum współpracy i dialogu interesariuszy z organami Gminy w sprawach dotyczących przygotowania, prowadzenia i oceny rewitalizacji oraz pełni funkcję opiniodawczo-doradczą Burmistrza. Uchwała Rady Miejskiej określi zasady wyznaczania składu oraz zasady działania Komitetu Rewitalizacji. Komitet Rewitalizacji współpracował będzie z Zespołem ds. Rewitalizacji. Bezpośrednio jego obsługę w zakresie organizacji, komunikacji i współpracy ze strukturami Urzędu Miasta i Gminy zapewniać będzie Referat Rozwoju Lokalnego. Rysunek 7. Schemat zarządzania Gminnym Programem Rewitalizacji BURMISTRZ MIASTA I GMINY ŚWIĄTNIKI GÓRNE Zespół ds. Rewitalizacji: Skarbnik Gminy, Co najmniej po jednym pracowniku następujących Referatów: Referat Rozwoju Lokalnego Referat Gospodarki Przestrzennej, Infrastruktury i Środowiska Referat Finansowy WSPÓŁPRACA Komitet Rewitalizacji Prowadzenie współpracy i dialogu interesariuszy z organami Gminy w sprawach dotyczących przygotowania, prowadzenia i oceny rewitalizacji; funkcja opiniodawczodoradcza Burmistrza Wszystkie Referaty i komórki organizacyjne Urzędu Miasta i Gminy Jednostki organizacyjne Gminy Zgodnie ze zwykłym zakresem obowiązków i posiadanymi kompetencjami 83

84 Gmina Świątniki Górne jako operator Programu Rewitalizacji posiada odpowiednie zasoby kadrowe oraz organizacyjne do jego wdrożenia i zarządzania. Program wdrażany będzie w oparciu o istniejące struktury, zgodnie z przyjętą w Urzędzie Miasta i Gminy Świątniki Górne metodą realizacji programów strategicznych i przedsięwzięć inwestycyjnych. Organizacja pracy Urzędu, posiadanie odpowiednich struktur, wydziałów i kadr, wypracowane procedury wdrażania inwestycji oraz przepisy prawne i regulaminy warunkujące funkcjonowanie Urzędu stanowią gwarancję właściwego wdrożenia zaplanowanych przedsięwzięć. Zarówno w zarządzaniu poszczególnymi przedsięwzięciami rewitalizacyjnymi, jak również w procesie zarządzania całym Programem udział będą mogli brać mieszkańcy, przedsiębiorcy, organizacje pozarządowe, pozostałe grupy interesariuszy. Podstawowym organem koordynującym udział tych podmiotów w procesie zarządzania będzie Komitet Rewitalizacji. Będzie on przyjmował zgłoszenia chętnych do udziału w procesie zarządzania, oceniał ich deklaracje, weryfikował i nadzorował zakres obowiązków, jaki przyjmą na siebie te podmioty w procesie zarządzania. Pośredniczył będzie także w komunikacji pomiędzy grupami interesariuszy, a Burmistrzem i pracownikami Urzędu Miasta i Gminy zaangażowanymi w prowadzenie procesu rewitalizacji. Dzięki temu możliwe będzie zapewnienie skoordynowanego i efektywnego udziału grup interesariuszy w zarządzaniu Programem i poszczególnymi przedsięwzięciami. Sposób zarządzania i jego efekty będą poddane ocenie w ramach systemu monitorowania i oceny Gminnego Programu Rewitalizacji, co zostanie ujęte w rocznym raporcie z realizacji Programu Rewitalizacji. 84

85 11. System monitorowania i oceny Gminnego Programu Rewitalizacji Podmiotem nadzorującym prawidłowe wykonanie zadań, jakie zostały ujęte w Gminnym Programie Rewitalizacji oraz przebieg całego procesu rewitalizacji jest Gmina Świątniki Górne jako operator Programu. Bezpośrednio, monitorowaniem i oceną Programu zajmować się będzie Zespół ds. Monitorowania i Oceny Gminnego Programu Rewitalizacji, w skład którego wchodzić będą członkowie Zespołu ds. Rewitalizacji oraz Komitetu Rewitalizacji. Pracami Zespołu ds. Monitorowania i Oceny przewodniczył będzie Burmistrz Miasta i Gminy Świątniki Górne. Posiedzenia Zespołu będą zwoływane przez Burmistrza Miasta i Gminy Świątniki Górne. Będą się one odbywały co najmniej raz w roku. Na bazie sprawozdań i wniosków Zespołu, Burmistrz Miasta i Gminy, zgodnie z art Ust. 1. Ustawy o rewitalizacji dokona oceny aktualności i stopnia realizacji Programu. Ocena sporządzona przez Burmistrza podlegać będzie zaopiniowaniu przez Komitet Rewitalizacji oraz ogłoszeniu na stronie podmiotowej gminy w Biuletynie Informacji Publicznej. Dodatkowo, spośród członków Zespołu ds. Monitorowania i Oceny Gminnego Programu Rewitalizacji wyznaczona zostanie osoba odpowiedzialna za przygotowanie rocznych sprawozdań z realizacji Gminnego Programu Rewitalizacji. Zgodnie z zaleceniami Komisji Europejskiej, ocena poszczególnych projektów będzie dokonywana zarówno przed realizacją (ex-ante), w trakcie jej trwania oraz po zakończeniu realizacji. W ramach standaryzacji oceny oraz zestawienia wymiernych efektów Programu, przyjęto wskaźniki osiągnięcia celu. Ich wartości będą podstawą do dokonania ewaluacji poszczególnych zadań, a tym samym i realizacji całego Programu. Ocenie będą także podlegały niewymierne skutki programu, których nie można opisać za pomocą wskaźników i wartości liczbowych. Podstawą jej dokonania będą konsultacje społeczne, w formie badania ankietowego, których wyniki nie tylko pozwolą na rzetelną ocenę procesu rewitalizacji i jego wpływu na życie mieszkańców, lecz także umożliwią określenie kierunków działań na lata następne. Kompleksowy system oceny pozwoli na minimalizację ryzyka niepowodzenia lub nieosiągnięcia wszystkich zaplanowanych efektów. Przyjęte wskaźniki oceny i monitorowania Programu Rewitalizacji dla poszczególnych celów. Wartość bazowa zostanie przyjęta w momencie rozpoczęcia procesu rewitalizacji lub rozpoczęcia realizacji przedsięwzięcia rewitalizacyjnego. Wskaźnikom nie przypisano 85

86 określonej wartości docelowej, badana będzie ich zmiana w stosunku do wartości początkowej (wzrost lub spadek). Tabela 19.Wskaźniki realizacji poszczególnych celów SFERA SPOŁECZNA CEL STRATEGICZNY I Aktywizacja i integracja lokalnej społeczności, generowanie pozytywnych zjawisk społecznych SFERA GOSPODARCZA CEL STRATEGICZNY II Wykorzystanie posiadanych atutów, zasobów i walorów w procesie rozwoju gospodarki SFERA PRZESTRZENNO- FUNKCJONALNA, TECHNICZNA I ŚRODOWISKOWA CEL STRATEGICZNY III Poprawa jakości i wzmocnienie funkcjonalności przestrzeni publicznej, rozwój infrastruktury społecznej, ochrona środowiska Cel operacyjny I.1. Włączenie mieszkańców w czynny udział w życiu kulturalnym i społecznym poprzez rozwój oferty kulturalnej, społecznej oraz organizację przedsięwzięć integracyjnych Cel operacyjny I.2. Wspieranie aktywnej walki z bezrobociem Cel operacyjny I.3. Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu poprzez aktywizację grup zagrożonych marginalizacją WSKAŹNIKI o Wzrost liczby przedsięwzięć realizowanych przez organizacje pozarządowe i grupy nieformalne; o Wzrost liczby zajęć o charakterze kulturalnym, społecznym, integracyjnym; o Wzrost liczby przedsięwzięć kulturalnych; o Wzrost liczby Cel operacyjny II.1. Rozwój infrastruktury turystycznej i okołoturystycznej Cel operacyjny II.2. Tworzenie dogodnych warunków dla rozwoju inwestowania i tworzenia nowych miejsc pracy WSKAŻNIKI o Wzrost liczby przedsięwzięć promujących atrakcyjność inwestycyjną gminy; o Wzrost liczby szkoleń i porad dla osób zakładających firmę/zmieniających branżę; o Wzrost liczby przedsiębiorstw ukierunkowanych na obsługę turystów; Cel operacyjny III.1. Efektywne zagospodarowanie przestrzeni i nadanie jej nowych funkcji Cel operacyjny III.2. Wspieranie ochrony środowiska i krajobrazu Cel operacyjny III.3. Poprawa stanu infrastruktury społecznej, w tym rozwój bazy sportowej i rekreacyjnej WSKAŻNIKI o Wzrost liczby otwartych miejsc publicznych (parków, placów, skwerów), o Zwiększenie powierzchni zorganizowanej zieleni, o Wzrost liczby wyremontowanych/ zmodernizowanych budynków użyteczności publicznej, o Wzrost liczby przedsięwzięć 86

87 przedsięwzięć na rzecz dzieci i młodzieży; o Wzrost liczby przedsięwzięć na rzecz aktywizacji seniorów i osób niepełnosprawnych; o Wzrost liczby przedsięwzięć na rzecz osób znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej, o Wzrost liczby działań mających na celu walkę z bezrobociem; o Spadek liczby bezrobotnych. o Wzrost liczby przedsięwzięć na rzecz współpracy pomiędzy przedsiębiorcami, samorządem, organizacjami wspierania biznesu; o Wzrost liczby turystów. proekologicznych, o Wzrost liczby przedsięwzięć promujących wykorzystanie odnawialnych źródeł energii przez mieszkańców; o Wzrost liczby remontów i modernizacji placówek kulturalnych, edukacyjnych, społecznych, o Wzrost liczby placów zabaw dla dzieci; o Wzrost liczby boisk i innych obiektów zapewniających możliwość aktywnego spędzenia czasu wolnego. Za wykonanie poszczególnych zaleceń po dokonanej ocenie odpowiedzialny będzie Zespół ds. Rewitalizacji. W przypadku zakłóceń procesu rewitalizacji, spośród członków wyłoniony zostanie zespół kryzysowy, mający na celu zidentyfikowanie przyczyn zaistniałych utrudnień oraz wdrożenia odpowiednich procedur. Przed podjęciem decyzji o zastosowaniu nadzwyczajnych środków, konieczne będzie ich skonsultowanie z pozostałymi podmiotami zaangażowanymi w wykonanie poszczególnych działań. Zgodnie z zapisami Ustawy o rewitalizacji, w przypadku stwierdzenia, że Gminny Program Rewitalizacji wymaga zmiany, Burmistrz występuje do Rady Miasta z wnioskiem o jego zmianę. W przypadku stwierdzenia, w wyniku przeprowadzonej oceny stopnia realizacji Gminnego Programu Rewitalizacji, osiągnięcia celów rewitalizacji w nim zawartych, Rada Gminy uchyla uchwałę w sprawie Gminnego Programu Rewitalizacji w całości albo w części, z własnej inicjatywy albo na wniosek Burmistrza. 87

88 12. Partycypacja społeczna Zgodnie z zapisami art Ustawy o rewitalizacji, partycypacja społeczna obejmuje przygotowanie, prowadzenie i ocenę rewitalizacji w sposób zapewniający aktywny udział interesariuszy, w tym poprzez uczestnictwo w konsultacjach społecznych oraz w pracach Komitetu Rewitalizacji. Ustawa precyzuje, jakie co najmniej formy partycypacji i konsultacji powinny zostać przeprowadzone i wdrożone na etapie opracowania i realizacji Programu. Z uwagi na fakt, iż rewitalizacja ma służyć przede wszystkim rozwiązaniu problemów społecznych na obszarze ich koncentracji, niezbędne jest włączenie społeczności objętej rewitalizacją w przygotowanie i wdrożenie procesu. Zaangażowanie społeczności pozwala na pełniejsze zdiagnozowanie problemów oraz przygotowanie przedsięwzięć w sposób kompleksowy odpowiadających na istniejące potrzeby. Ponadto, dzięki włączeniu różnych grup interesariuszy w proces rewitalizacji, łatwiej zaangażować społeczność do aktywnego włączania się w proces i branie za niego odpowiedzialności. Dzięki temu, efekty rewitalizacji powinny być trwalsze i bardziej kompleksowe. Pierwszy etap konsultacji miał miejsce podczas wyznaczania obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji. Przedmiotem prowadzonych konsultacji społecznych był projekt Uchwały w sprawie wyznaczenia obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji na terenie Gminy Świątniki Górne wraz z załącznikami. Podmiotami przeprowadzonych konsultacji społecznych byli wszyscy mieszkańcy i interesariusze obszaru Gminy Świątniki Górne. Celem przeprowadzonych konsultacji społecznych było poddanie do zaopiniowania mieszkańcom oraz interesariuszom terenów Gminy Świątniki Górne proponowanego zasięgu obszaru zdegradowanego (OZ) oraz obszaru rewitalizacji (OR), z możliwością zgłaszania uwag. Konsultacje społeczne prowadzone były w terminie od 14 października do 14 listopada 2016 r. Ogłoszenie konsultacji było poprzedzone zawiadomieniem o terminie rozpoczęcia konsultacji społecznych opublikowanym na stronie internetowej UMiG Świątniki Górne oraz BIP z dnia 6 października 2016 r. oraz Obwieszczeniem Burmistrza Miasta i Gminy Świątniki Górne z dnia 14 października 2016 r. dotyczące rozpoczęcia konsultacji opublikowanym na stronie internetowej UMiG Świątniki Górne, BIP oraz wywieszone na tablicach informacyjnych na obszarze Gminy. 88

89 Konsultacje skierowane były do szerokiego grona odbiorców, w tym przede wszystkim mieszkańców i interesariuszy obszaru Gminy Świątniki Górne. W tym celu materiały konsultacyjne zostały umieszczone. na stronie na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Urzędu Miasta i Gminy w Świątniki Górne w formie papierowej w budynku Urzędu Miasta i Gminy Świątniki Górne, pok Uwagi i opinie można było zgłaszać poprzez Formularz Zgłaszania Uwag oraz Ankietę konsultacyjną możliwe do pobrania ze strony Biuletynu Informacji Publicznej Gminy Świątniki lub do odebrania w Referacie Rozwoju Lokalnego w budynku UMiG, pok Formularz lub/oraz Ankietę konsultacyjną można było przesłać pocztą elektroniczną na adres umig@swiatniki-gorne.pl, pocztą tradycyjną lub dostarczyć osobiście do Urzędu Miasta i Gminy Świątniki Górne. Uwagi można było również składać ustnie od poniedziałku do piątku w godzinach pracy Urzędu w pok Zorganizowano spotkanie podsumowujące etap wyznaczania obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji, jednocześnie mające na celu prezentację i podsumowanie I etapu Radnym, którzy podejmowali uchwałę w sprawie wyznaczenia obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji. Podczas opracowania Programu Rewitalizacji, na stronie na stronie na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Urzędu Miasta i Gminy w Świątniki Górne oraz w formie papierowej w budynku Urzędu Miasta i Gminy Świątniki Górne, pok. 207 udostępniono ankietę, która umożliwiała mieszkańcom, przedsiębiorcom i innym interesariuszom ocenę stanu obecnego obszaru rewitalizacji oraz wskazanie pożądanych kierunków jego rozwoju. Opublikowano także kartę zgłoszenia projektu, która umożliwiała wszystkim zainteresowanym zgłaszanie przedsięwzięć rewitalizacyjnych. Zdecydowano się na położenie nacisku na włączenie lokalnej społeczności w proces opracowania Programu poprzez karty i ankiety udostępnione przez Internet oraz w Urzędzie Miasta i Gminy, gdyż pracownicy Urzędu Miasta i Gminy mają dobre doświadczenia w zakresie zainteresowania mieszkańców różnego typu ankietami i badaniami prowadzonymi w tej formie. Wyniki badania zaprezentowanie w rozdziale 2 niniejszego dokumentu. Gotowy projekt Programu Rewitalizacji został zgodnie z zapisami Ustawy o rewitalizacji poddany konsultacjom społecznym. Mieszkańcy oraz interesariusze wyznaczonych obszarów rewitalizacji mogli podzielić się swoją opinią dotyczącą projektu Gminnego Programu Rewitalizacji w trakcie konsultacji, których formy były następujące: 89

90 Gminny Program Rewitalizacji spotkanie konsultacyjne z organizacjami pozarządowymi dotyczące projektu Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Świątniki Górne w dniu 16 stycznia 2017 r. o godzinie w sali obrad Urzędu Miasta i Gminy Świątniki Górne; debata z mieszkańcami oraz interesariuszami wyznaczonych obszarów rewitalizacji dotycząca projektu Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Świątniki Górne w dniu 17 stycznia 2017 r. o godzinie w sali obrad Urzędu Miasta i Gminy Świątniki Górne; zbieranie uwag ustnych w dniu 17 stycznia 2017 r. podczas i po debacie z mieszkańcami; zbieranie uwag do projektu Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Świątniki Górne w formie papierowej. Uwagi można było składać na dzienniku podawczym UMiG Świątniki Górne lub przesłać pocztą na adres UMiG Świątniki Górne, ul. Bruchnalskiego 36, Świątniki Górne, w terminie do dnia 25 stycznia 2017 r.; zbieranie uwag do projektu Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Świątniki Górne w formie elektronicznej na adres umig@swiatnikigorne.pl w terminie do dnia 25 stycznia 2017 r. WYNIKI KONSULTACJI SPOŁECZNYCH 1. Spotkanie konsultacyjne z organizacjami pozarządowymi uczestnicy spotkania brali udział w dyskusji na temat przyczyn powstania GPR, możliwych skutków jego wdrożenia, problemów, z którymi boryka się obszar rewitalizacji oraz dodatkowych przedsięwzięć, których realizacja wpisuje się w cele Programu i przyczyni się do osiągnięcia pożądanych efektów. Po spotkaniu przedstawiciel jednej z organizacji przygotował listę przedsięwzięć do uwzględnienia w Programie; 2. Debata z mieszkańcami oraz interesariuszami wyznaczonych obszarów rewitalizacji podczas debaty poruszano głównie problemy związane z możliwością realizacji przedsięwzięć rewitalizacyjnych poza obszarem rewitalizacji. W wyniku spotkania, jeden z przedsiębiorców zaproponował realizację przedsięwzięcia rewitalizacyjnego poza obszarem rewitalizacji, w obrębie posiadanej przez siebie nieruchomości, którego cele wpisują się w Program Rewitalizacji i przyczynią się do rozwiązania problemów obszaru rewitalizacji; 3. W formie osobistej i elektronicznej zgłoszono projekty będące wynikiem spotkań konsultacyjnych, które decyzją Burmistrza zostały włączone w Gminny Program Rewitalizacji; 90

91 4. Za pomocą formularza uwag zostały zgłoszone uwagi Burmistrza Miasta i Gminy Świątniki Górne, dotyczyły one: a. Uzupełnienia rozdziału 3. Powiązania Gminnego Programu Rewitalizacji z gminnymi dokumentami strategicznymi o trzy strategie zintegrowane; b. Zmiany tytułu dwóch przedsięwzięć rewitalizacyjnych oraz usunięcia z zakresu jednego z nich istniejącego już obiektu; c. Konieczności uzupełnienia obligatoryjnego załącznika graficznego w rozdziale 15; d. Włączenia w Gminny Program Rewitalizacji projektów zgłoszonych podczas konsultacji za pomocą kart projektów; e. Dostosowania obligatoryjnego załącznika graficznego do ostatecznej listy przedsięwzięć, usunięcia go z dokumentu głównego w formie rozdziału 15 oraz dołączenia go do dokumentu głównego jako odrębny załącznik; f. Dostosowania rozdziału dotyczącego partycypacji społecznej do przeprowadzonych form konsultacji i partycypacji. Wszystkie dokumenty związane z przeprowadzonymi konsultacjami są dostępne w Urzędzie Miasta i Gminy Świątniki Górne. 91

92 13. Określenie niezbędnych zmian w uchwałach Zgodnie z artykułem 21. Ustawy o rewitalizacji, Rada Miejska wprowadza przedsięwzięcia rewitalizacyjne zawarte w tym programie, służące realizacji zadań własnych gminy, do załącznika do uchwały w sprawie wieloletniej prognozy finansowej gminy, o którym mowa w art. 226 ust. 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 885, z późn. zm.). Jeżeli dane dotyczące tych przedsięwzięć nie będą wystarczające do wpisania ich do załącznika do uchwały w sprawie wieloletniej prognozy finansowej gminy, Rada Miejska wprowadzi przedsięwzięcia do tego załącznika niezwłocznie po ustaleniu niezbędnych danych. W Gminnym Programie Rewitalizacji nie przewiduje się ustanowienia Specjalnej Strefy Rewitalizacji, o której mowa w art. 25 Ustawy o rewitalizacji z dnia października 2015 r. Zgodnie z art. 7 ust. 3 Ustawy o rewitalizacji, do 3 miesięcy od daty uchwalenia Gminnego Programu Rewitalizacji uchwałą Rady Miejskiej powołany zostanie Komitet Rewitalizacji. Zgodnie z art. 7 ust. 1 stanowi on forum współpracy i dialogu interesariuszy z organami gminy w sprawach dotyczących przygotowania, prowadzenia i oceny rewitalizacji oraz pełni funkcję opiniodawczo-doradczą Burmistrza. Na etapie tworzenia Gminnego Programu Rewitalizacji uwzględniono Komitet Rewitalizacji w Systemie oceny i monitorowania oraz w Opisie struktury zarządzania Gminnym Programem Rewitalizacji. 92

93 14. Sposób realizacji gminnego programu rewitalizacji w zakresie planowania i zagospodarowania przestrzennego Gminny Program Rewitalizacji nie wymaga wprowadzania zmian w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Gminny Program Rewitalizacji nie wymaga wprowadzenia zmian w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Realizacja Gminnego Programu Rewitalizacji nie wymaga uchwalenia miejscowego planu rewitalizacji, o którym mowa w art. 37f ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. 93

94 SPIS TABEL Tabela 1. Wynik przeprowadzonej delimitacji i diagnozy obszaru zdegradowanego... 6 Tabela 2. Powierzchnia i liczba ludności obszaru rewitalizacji... 7 Tabela 3. Zestawienie cech charakteryzujących komponenty wskaźnika syntetycznego Tabela 4. Wyniki badania ankietowego ocena obecnego poziomu rozwoju obszaru Tabela 5. Problemy obszaru rewitalizacji wskazane przez respondentów Tabela 6. Zidentyfikowane zjawiska negatywne w obszarze rewitalizacji Tabela 7. Wyniki badania ankietowego wskazanie preferowanych kierunków rozwoju Tabela 8. Przedsięwzięcia mające na celu rozwój obszaru rewitalizacji wskazane przez respondentów Tabela 9. Zestawienie celów przyjętych w Gminnym Programie Rewitalizacji wraz z powiązanymi z nimi celami i kierunkami działań określonymi w Strategii Rozwoju Gminy Świątniki Górne Tabela 10. Zestawienie celów przyjętych w Gminnym Programie Rewitalizacji wraz z powiązanymi z nimi celami i kierunkami działań określonymi w Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Tabela 11. Zestawienie celów przyjętych w Gminnym Programie Rewitalizacji wraz z powiązanymi z nimi celami i kierunkami działań określonymi w Zintegrowanej Strategii Rozwoju Obszaru Funkcjonalnego Tabela 12. Zestawienie celów przyjętych w Gminnym Programie Rewitalizacji wraz z powiązanymi z nimi celami i kierunkami działań określonymi w Zintegrowanej Strategii Rozwoju Oferty Czasu Wolnego na Terenie Obszaru Funkcjonalnego Blisko Krakowa Tabela 13. Zestawienie celów przyjętych w Gminnym Programie Rewitalizacji wraz z powiązanymi z nimi celami i kierunkami działań określonymi w Zintegrowanym Programie Aktywizacji i Partycypacji Społecznej na terenie Obszaru Funkcjonalnego "Blisko Krakowa" Tabela 14. Cele strategiczne Tabela 15. Zestawienie celów strategicznych, operacyjnych i kierunków działań Tabela 16. Lista podstawowych przedsięwzięć rewitalizacyjnych Tabela 17. Lista uzupełniających przedsięwzięć rewitalizacyjnych Tabela 18. Koszty podstawowych przedsięwzięć rewitalizacyjnych Tabela 19.Wskaźniki realizacji poszczególnych celów SPIS RYSUNKÓW Rysunek 1. Mapa powiatu krakowskiego... 8 Rysunek 2. Jednostki urbanistyczne gminy Świątniki Górne Rysunek 3. Obszar F. Świątniki Centrum Rysunek 4. Obszar B. Wrząsowice Centrum Rysunek 5. Kartogram przestawiający wartości syntetycznego wskaźnika rozwoju społecznego dla poszczególnych jednostek urbanistycznych Rysunek 6. Schemat mechanizmu integracji Rysunek 7. Schemat zarządzania Gminnym Programem Rewitalizacji

95 SPIS WYKRESÓW Wykres 1. Liczba ludności w poszczególnych jednostkach urbanistycznych gminy Świątniki Górne w 2015 roku Wykres 2. Udział mieszkańców obszaru rewitalizacji i pozostałej części gminy w liczbie ludności ogółem w Wykres 3. Liczba osób objętych świadczeniami GOPS na 1000 mieszkańców w poszczególnych jednostkach urbanistycznych w 2015 roku Wykres 4. Porównanie liczby objętych świadczeniami GOPS na 1000 mieszkańców w obszarze rewitalizacji oraz średniej dla gminy w 2015 roku Wykres 5. Liczba osób dotkniętych zjawiskiem ubóstwa na 1000 mieszkańców w poszczególnych jednostkach gminy Świątniki Górne Wykres 6. Porównanie liczby osób dotkniętych zjawiskiem ubóstwa na 1000 mieszkańców w obszarze rewitalizacji oraz średniej dla gminy w 2015 roku Wykres 7. Liczba bezrobotnych na 1000 mieszkańców w poszczególnych jednostkach gminy Świątniki Górne Wykres 8. Porównanie liczby bezrobotnych na 1000 mieszkańców w obszarze rewitalizacji oraz średniej dla gminy w 2015 roku Wykres 9. Liczba bezrobotnych do 30 roku życia na 1000 mieszkańców w poszczególnych jednostkach gminy Świątniki Górne Wykres 10. Porównanie liczby bezrobotnych do 30 roku życia na 1000 mieszkańców w obszarze rewitalizacji oraz średniej dla gminy w 2015 roku Wykres 11. Liczba bezrobotnych powyżej 50 roku życia na 1000 mieszkańców w poszczególnych jednostkach gminy Świątniki Górne Wykres 12. Porównanie liczby bezrobotnych powyżej 50 roku życia na 1000 mieszkańców w obszarze rewitalizacji oraz średniej dla gminy w 2015 roku Wykres 13. Średni wynik sprawdzianu szóstoklasistów w roku szkolnym 2014/2015 w poszczególnych jednostkach gminy Świątniki Górne Wykres 14. Porównanie wyniku sprawdzianu szóstoklasistów w obszarze rewitalizacji oraz średniej dla gminy Wykres 15. Liczba przestępstw w poszczególnych jednostkach gminy Świątniki Górne w 2015 roku Wykres 16. Udział liczby przestępstw popełnionych w obszarze rewitalizacji i w pozostałej części gminy w liczbie przestępstw ogółem w Wykres 17. Frekwencja wyborcza w poszczególnych jednostkach gminy Świątniki Górne w 2014 roku Wykres 18. Porównanie frekwencji wyborczej w obszarze rewitalizacji a dla średnią gminy.. 23 Wykres 19. Wskaźnik obciążenia demograficznego dla poszczególnych jednostek Wykres 20. Porównanie obciążenia demograficznego w obszarze rewitalizacji i średnią dla gminy Wykres 21. Liczba przedsiębiorstw na 1000 mieszkańców w poszczególnych jednostkach gminy Świątniki Górne w 2015 roku Wykres 22. Porównanie liczby przedsiębiorstw na 1000 mieszkańców w obszarze rewitalizacji i średnią dla gminy Wykres 23. Długość dróg gminnych wymagających remontu w poszczególnych jednostkach gminy Świątniki Górne w 2015 roku

96 Wykres 24. Udział dróg gminnych wymagających remontu w obszarze rewitalizacji i w pozostałej części gminy w drogach gminnych wymagających modernizacji ogółem w Wykres 25. Wielkość emisji powierzchniowej PM (kg/rok) SPIS ZAŁĄCZNIKÓW Załącznik nr 1 - Opis lokalizacji przedsięwzięć inwestycyjnych w załączniku graficznym do Gminnego Programu Rewitalizacji Załącznik nr 2 Mapa pokazująca podstawowe kierunki zmian funkcjonalno przestrzennych schemat Załącznik nr 3 Mapa przeglądowa z podziałem na arkusze Załącznik nr 4 Obszary rewitalizacji na terenie gminy Świątniki Górne arkusz 1 Załącznik nr 5 Obszary rewitalizacji na terenie gminy Świątniki Górne arkusz 2 Załącznik nr 6 Obszary rewitalizacji na terenie gminy Świątniki Górne arkusz 3 Załącznik nr 7 Obszary rewitalizacji na terenie gminy Świątniki Górne arkusz 4 Załącznik nr 8 Obszary rewitalizacji na terenie gminy Świątniki Górne arkusz 5 Załącznik nr 9 Obszary rewitalizacji na terenie gminy Świątniki Górne arkusz 6 Załącznik nr 10 Obszary rewitalizacji na terenie gminy Świątniki Górne arkusz 7 Załącznik nr 11 Obszary rewitalizacji na terenie gminy Świątniki Górne arkusz 8 Załącznik nr 12 Obszary rewitalizacji na terenie gminy Świątniki Górne arkusz 9 Załącznik nr 13 Obszary rewitalizacji na terenie gminy Świątniki Górne arkusz 10 Załącznik nr 14 Obszary rewitalizacji na terenie gminy Świątniki Górne arkusz 11 Załącznik nr 15 Obszary rewitalizacji na terenie gminy Świątniki Górne arkusz 12 Załącznik nr 16 Obszary rewitalizacji na terenie gminy Świątniki Górne arkusz 13 Załącznik nr 17 Obszary rewitalizacji na terenie gminy Świątniki Górne arkusz 14 Załącznik nr 18 Obszary rewitalizacji na terenie gminy Świątniki Górne arkusz 15 96

97 Załącznik nr 1 do Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Świątniki Górne Opis lokalizacji przedsięwzięć inwestycyjnych w załączniku graficznym do Gminnego Programu Rewitalizacji LOKALIZACJA 1. Park w Świątnikach Górnych 2. Biblioteka w Świątnikach Górnych 3. Budynek komunalny we Wrząsowicach 4. Parking P&R oraz węzeł przesiadkowy 5. Szkoła Podstawowa we Wrząsowicach 6a. Szkoła Podstawowa we Wrząsowicach 6b. Szkoła Podstawowa w Ochojnie 6c. Szkoła Podstawowa w Świątnikach Górnych 7. Dworek w Ochojnie 8. Przedszkole Samorządowe nr 2 w Świątnikach Górnych 9. Budynki użyteczności publicznej w Rzeszotarach 10. Remiza OSP w Olszowicach 11. Planowane tereny rekreacyjnowypoczynkowe 12. Remiza strażacka w Ochojnie PROJEKT Zagospodarowanie przestrzeni publicznej park w Świątnikach Biblioteka wykuta z marzeń modernizacja i rozbudowa budynku biblioteki głównej w Świątnikach Górnych wraz z zagospodarowaniem terenu COOLturalna szkoła poznaj jak korzystać z kultury - Przebudowa i rozbudowa budynku komunalnego we Wrząsowicach z przeznaczeniem na rozwój działalności kulturalnej Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury Stworzenie warunków do funkcjonowania transportu metropolitalnego poprzez budowę parkingu P&R oraz węzła przesiadkowego na terenie Gminy Świątniki Górne Rozbudowa Szkoły Podstawowej we Wrząsowicach o halę widowiskowo sportową Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej w Gminie Świątniki Górne Modernizacja dworku oraz jego otoczenia z przeznaczeniem na cele społeczno-kulturalne Utworzenie miejsc przedszkolnych dla dzieci, rozszerzenie oferty OWP oraz doskonalenie zawodowe nauczycieli Przedszkola samorządowego nr 2 w Świątnikach Górnych Modernizacja obiektów użyteczności publicznej w miejscowości Rzeszotary Stworzenie w Olszowicach na bazie budynku remizy OSP Olszowice centrum hotelowogastronomicznego dla OSP i mieszkańców Krakowa Utworzenie terenów rekreacyjno-sportowowypoczynkowych na terenie Olszowic Rewitalizacja remizy strażackiej w Ochojnie wraz z terenem w stronę ulic Potockiej i Na Brzegi

98 Załącznik nr 2 do Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Świątniki Górne

99 Załącznik nr 3 do Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Świątniki Górne

100

101

102

103

104

105

106

107

108

109