WOJEWÓDZKI KONKURS JĘZYKA BIAŁORUSKIEGO

Transkrypt

1 Kod ucznia Liczba punktów WOJEWÓDZKI KONKURS JĘZYKA BIAŁORUSKIEGO DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2013/ Test konkursowy zawiera 11 zadań. Są to zadania otwarte. Na ich rozwiązanie masz 90 minut. Sprawdź, czy test jest kompletny. 2. Zanim udzielisz odpowiedzi, uważnie przeczytaj treść zadania. 3. Wszystkie odpowiedzi czytelnie i wyraźnie wpisuj w wyznaczonych miejscach. 4. Test wypełniaj długopisem, nie używaj korektora, ołówka ani gumki. Nie komunikuj się z innymi uczestnikami konkursu. 5. Sprawdź wszystkie odpowiedzi przed oddaniem testu. 6. Nie podpisuj testu, zostanie on zakodowany.

2 WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2013/2014 GIMNAZJUM Zadanie 1. (5 балаў) Прачытай паясненне i запiшы ў месца кропак, што гэта такое?... - прылада да ткання... - валакно падрыхтаванае да прадзення... - прылада да прадзення iльну i воўны... - кавалак вышытай тканiны, якая ўпрыгожвае iкону прылада да часання iльнянага валакна. Zadanie 2. (12 балаў) Зрабi пераклад на беларускую мову. Moja miejscowość leży na skraju Puszczy Białowieskiej. Mieszkają tutaj Polacy i Białorusini. W mojej wsi znajduje się: szkoła, sklep i cerkiew. Działa białoruski zespół ludowy Orzeszki. Często moją wieś odwiedzają turyści. Bardzo lubię spędzać tu czas. Zadanie 3. (5 балаў) Назавi пяць беларускiх традыцыйных (абрадавых) страў. Zadanie 4. (12 балаў) Праскланяй прыметнiк з назоўнiкам- «эмiграцыйная лiтаратура». Н.... Р.... Д.... В.... Т.... М z 6

3 Zadanie 5. (2 балы) Дапоўнi iнфармацыю. WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2013/2014 GIMNAZJUM Сярод прадстаўнiкоў эмiграцыйнай лiтаратуры, на Беласточчыне, свае творы пiсаў... Zadanie 6. (3 балы) Якая тры тэмы спалучаюць эмiграцыйную беларускую лiтаратуру? Напiшы ў 3 пунктах. Zadanie 7. (12 балаў) Напiшы шэсць сказаў, на аснове фрагмента тэксту Якуба Коласа «Як птушкi дуб ратавалi», пра тое, што рабiлi птушкi, каб уратаваць стары дуб? «Нарэшце дзяцел скончыў агляд хворага, пасля чаго, як спрытны акрабат, зрабіў надзіва прыгожы паварот на пальцах сваіх лапак. - Дуб хворы, але не настолькі, каб можна было трывожыцца за яго жыццё. Дубу патрэбен поўны спакой. Усе дзіркі, што вядуць у нутро дуба, трэба пазатыкаць, а разам з тым паклапаціцца, каб паўночныя і ўсходнія вятры не турбавалі старога дуба. А больш за ўсё глядзець, каб ані кроплі вільгаці, будзе гэта дождж ці снег, не пападала ў нутро дуба. Жалуды пазнімаць і лісце сям-там прарадзіць, каб умацаваць дубу карані. Ну, вось і ўсё. Дзяцел пакланіўся птушынай грамадзе, сказаўшы на развітанне «чык», і наладзіўся ляцець у сваю дарогу. (...) - Тррак! звярнуўся з другою прамоваю да птушак крумкач. - Будзем лячыць дуб. Перш за ўсё- павесіць пасцілку, каб захаваць дуб ад паўночных вятроў. Дзе мы яе возьмем? - Нарвем дзеразы і такую выштукуем заслону, што дуб аж ахне! азваліся сарокі. - Добра! - згадзіўся крумкач і дадаў: - Трэба ж і накрыць дуб. - Мохам накрыем, сухім, белым, баравым, - закаркалі вароны, - такі выштукуем каптур яму, што ні адна кропля не пападзе ў нутро дуба. - Усе шчылінкі пазатыкаем, каб ніякая кропля вільгаці не прасачылася, загракалі сіваваронкі. Дружна ўзяліся птушкі за работу. Наўперад пастрасалі жалуды на дубе, паабшчыпалі лісце, а без жалудоў і без лісця дуб амаль тое самае, што чалавек без нагавіц. (...) 3 z 6

4 WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2013/2014 GIMNAZJUM Пазатыканыя шчыліны не прапускалі ў дуб ні вільгаці, ні кіслароду. (...) Прайшла зіма, а за зімою, як вядома, ідзе вясна. Вярнуліся з выраю буслы. (...) Як зірнулі яны на дуб, дык з гора і здзіўлення ўгору дзюбы пападымалі: што сталася з дубам? На яго лысай верхавіне адзеты быў каптур, як у старой бабкі. З двух бакоў віселі шырокія заслоны. Усе акенечкі ў дубовым камлі былі шчыльна пазатыканы. Буцвець пачаў стары дуб і, здавалася, ледзь на нагах трымаўся. - Што сталася з нашым дубам? Што будзе з нашым домам? - гаварыла бусліха, закінуўшы нос высока ўгору. - Ой, мілыя! Як апекаваліся над ім! Як лячылі! адказала буслам сарока-шчабятуха. - Апекаваліся, лячылі! - з горыччу перадражніў яе бусел. - Заапекавалі і залячылі! Давай, жонка, самі будзем даваць раду нашаму дубу. Разбурылі яны заслону, сатканую з дзеразы, скінулі з старой галавы дуба каптур, павыцягвалі канапатку з дубовых шчылін. Дыхнуў дуб свежага паветра, і адразу лягчэй стала яму. А калі прайшоў дождж і напаіў сухое нутро дуба спажыўнаю вільгаццю, ён зусім акрыяў. Зазелянела на ім лісце, а пад канец лета на дубе выраслі і жалуды. - Дзякую вам, дзеці мае, - звярнуўся дуб да сваіх жыхароў, - адсланілі вы мне свет, і я нібы другі раз прыйшоў у яго. А потым усміхнуўся і дадаў: - Усюды і ва ўсім трэба мець розум і ведаць меру.» Zadanie 8. (3 балы) Напішы тры прозвішчы эміграцыйных пісьменнікаў Zadanie 9. (8 балаў) Напiшы пажаданнi сяброўцы (сябру) з нагоды дня нараджэння. Мусяць выступiць такiя элементы, як: хто жадае, каму жадае, з якой нагоды, чаго жадае. Zadanie 10. (19 балаў) Устаў дзе трэба ў фрагменце паэмы «Магiла льва» зычныя (г або х). Над быстрым Днепрам, дзе ся...оння Стаяць Ма...ілева муры, Драмала пушча ў сотні...оняў, 4 z 6

5 Змагала...ромы і ві...ры. WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2013/2014 GIMNAZJUM На дрэва дрэва на...інала, Адно к дру...ому пры...няла, Сукі з сукамі пасплятала І з ветрам...утарку вяла. Ваўкоў, дзікоў, ласёў, мядзведзяў Была там днёўка і начле... У летні час, і ў...алаледдзе, І ў зімавы...лыбокі сне... Людзей не знаў лес...эты...мурны, Зайздросна сцежкі свае крыў, Адно сваім дном Днепра бурны З вясны да восені ўдаль плыў. А з пушчы вырваўшысь на поле, Шумеў і...розны слаў праклён, Што не даваў яму лес волі - Давіў...аллём з усі... старон. У...этай пушчы з перадвекаў - Што так драмала ўздоўж і ўшыр, - Сялібу меў сабе Машэка, Разбойнік страшны на ўвесь мір. 5 z 6

6 WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2013/2014 GIMNAZJUM Zadanie 11. (8 балаў) Прачытай твор Масея Сяднёва i адкажы на пытаннi, якiя знаходзяцца пад тэкстам. Айчына Я апынуўся зноў на беразе другiм, што стаўся мне айчынаю адзiнай. Я прысягнуў яму жыццём маiм i песняю маёю лебядзiнай. Я здабываў цябе за пядзяй пядзь. Ты цвёрдаю навукаю мяне вучыла. Не лёгка мне было цябе прыняць, Яшчэ цяжэй- назваць сваёй айчынай. Бо iншая, бацькоўская мая Бесперастанку бiла ў маё сэрца. «Пакiнуў лёгка Бацькаўшчыну я»- мо скажа хто. Не верце! Лячыўся ад яе як толькi мог. Праз сон яе не раз я клiкаў. Яна i сёння дзесь у тайнiкох ляжыць пакутаю вялiкай. (...) 1. Дзе Масей Сяднёў напiсаў гэты твор? Якая краiна стала «айчынаю адзiнай»? Што абазначаюць словы- «ляжыць пакутаю вялiкай»? Якую краiну лiрычнае «я» называе «бацькоўскай»?... 6 z 6