PRAWO DLA LEKARZY SEMINARIUM DLA STUDENTÓW WUM. Warszawa,

Transkrypt

1 PRAWO DLA LEKARZY SEMINARIUM DLA STUDENTÓW WUM Warszawa,

2 WYKŁAD NR 6 1. Odpowiedzialność prawna lekarza w ogólności 2. Odpowiedzialność karna Mechanizm procesowy Ryzyko dla lekarza 3. Odpowiedzialność cywilna Mechanizm procesowy Ryzyko finansowe Odpowiedzialność lekarza czy szpitala? Komisje wojewódzkie 4. Odpowiedzialność prawno-pracownicza 5. Odpowiedzialność dyscyplinarna

3 WYKŁAD NR 3 ODPOWIEDZIALNOŚĆ PRAWNA UWAGI WSTĘPNE

4 CO TO ZNACZY ODPOWIEDZIALNOŚĆ? najprościej: ujemne konsekwencje naruszenia norm prawnych ale: różne typy odpowiedzialności różne złożenia językowe, np.: odpowiedzialność wynikająca z umowy, odpowiedzialność za swoje czyny, jestem za to odpowiedzialny muszę teraz ponieść odpowiedzialność

5 WYKŁAD NR 3 ODPOWIEDZIALNOŚĆ CYWILNA

6 ODPOWIEDZIALNOŚĆ CYWILNA Odpowiedzialność - jaka? majątkowa Odpowiedzialność za co? za spowodowanie szkody oraz krzywdy koszty leczenia, transportu, opieki utracone korzyści z pracy zarobkowej cierpienie, szkody psychiczne Odpowiedzialność w jakich ramach? za szkodliwe następstwa pozostające w bezprawnego działania lub zaniechania pozostające w związku przyczynowym z

7 KLUCZOWE REGUŁY Art W razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu. 2. Jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty. 3. Jeżeli w chwili wydania wyroku szkody nie da się dokładnie ustalić, poszkodowanemu może być przyznana renta tymczasowa.

8 KLUCZOWE REGUŁY Art W wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. 3. Roszczenie o zadośćuczynienie przechodzi na spadkobierców tylko wtedy, gdy zostało uznane na piśmie albo gdy powództwo zostało wytoczone za życia poszkodowanego.

9 KLUCZOWE REGUŁY Art Jeżeli wskutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia nastąpiła śmierć poszkodowanego, zobowiązany do naprawienia szkody powinien zwrócić koszty leczenia i pogrzebu temu, kto je poniósł. 2. Osoba, względem której ciążył na zmarłym ustawowy obowiązek alimentacyjny, może żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody renty obliczonej stosownie do potrzeb poszkodowanego oraz do możliwości zarobkowych i majątkowych zmarłego przez czas prawdopodobnego trwania obowiązku alimentacyjnego. Takiej samej renty mogą żądać inne osoby bliskie, którym zmarły dobrowolnie i stale dostarczał środków utrzymania, jeżeli z okoliczności wynika, że wymagają tego zasady współżycia społecznego. 3. Sąd może ponadto przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego stosowne odszkodowanie, jeżeli wskutek jego śmierci nastąpiło znaczne pogorszenie ich sytuacji życiowej. 4. Sąd może także przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

10 KLUCZOWE REGUŁY Art Z chwilą urodzenia dziecko może żądać naprawienia szkód doznanych przed urodzeniem. Art Z ważnych powodów sąd może na żądanie poszkodowanego przyznać mu zamiast renty lub jej części odszkodowanie jednorazowe. Dotyczy to w szczególności wypadku, gdy poszkodowany stał się inwalidą, a przyznanie jednorazowego odszkodowania ułatwi mu wykonywanie nowego zawodu.

11 PRZEDAWNIENIE Art Roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże termin ten nie może być dłuższy niż dziesięć lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę. 2. Jeżeli szkoda wynikła ze zbrodni lub występku, roszczenie o naprawienie szkody ulega przedawnieniu z upływem lat dwudziestu od dnia popełnienia przestępstwa bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. 3. W razie wyrządzenia szkody na osobie, przedawnienie nie może skończyć się wcześniej niż z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia.

12 UBEZPIECZENIE Na co zwracać uwagę: suma ubezpieczenia odnawianie sumy wyłączenia odpowiedzialności terminy i warunki realizacji franszyza integralna franszyza redukcyjna udział własny A w procesie : przypozwać!!!

13 KTO ODPOWIADA WOBEC PACJENTA? Zasadnicze dwie reguły: Przy lekarzach kontraktowych: Art. 430 K.c.: Kto na własny rachunek powierza wykonanie czynności osobie, która przy wykonywaniu tej czynności podlega jego kierownictwu i ma obowiązek stosować się do jego wskazówek, ten jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną z winy tej osoby przy wykonywaniu powierzonej jej czynności. Przy lekarzach-pracownikach: Art W razie wyrządzenia przez pracownika przy wykonywaniu przez niego obowiązków pracowniczych szkody osobie trzeciej, zobowiązany do naprawienia szkody jest wyłącznie pracodawca.

14 KTO ODPOWIADA WOBEC PACJENTA? Główne kombinacje pozwanych: podmiot leczniczy / podmiot wykonujący działalność leczniczą samodzielnie (dalej dla uproszczenia: jednostka ) jednostka + ubezpieczyciel jednostka + solidarnie lekarz kontraktowy + ubezpieczyciel lekarz kontraktowy samodzielnie + ubezpieczyciel

15 CZY TYLKO RELACJA LEKARZ-PACJENT MA ZNACZENIE DLA ODPOWIEDZIALNOŚCI? NIE!!! odpowiedzialność za zniszczenie sprzętu pracodawcy odpowiedzialność za naruszenie kontraktu z NFZ odpowiedzialność bezpośrednia wobec NFZ odpowiedzialność wynikająca z praktyki biznesowej lekarza (pensje, czynsze, opłaty, wynagrodzenia itp.)

16 MECHANIZMY REALIZACJI ODPOWIEDZIALNOŚCI CYWILNEJ Sąd powszechny e-sąd w Lublinie wyrok a nakaz zapłaty łańcuch instancyjny; środki prawne koszty postępowania struktura sporu Mediacja/arbitraż Komisje wojewódzkie jak to działa

17 WYKŁAD NR 3 ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA

18 KLUCZOWE TYPY PRZESTĘPSTW Odpowiedzialność karna za szkody na osobie pacjenta: Art. 155 K.k.: nieumyślne spowodowanie śmierci człowieka [od 3 miesięcy do lat 5] Art. 156 par. 2 K.k.: nieumyślne spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu w postaci pozbawienia człowieka wzroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia, innego ciężkiego kalectwa, ciężkiej choroby nieuleczalnej lub długotrwałej, choroby realnie zagrażającej życiu, trwałej choroby psychicznej, całkowitej albo znacznej trwałej niezdolności do pracy w zawodzie lub trwałego, istotnego zeszpecenia lub zniekształcenia ciała [do lat 3].

19 KLUCZOWE TYPY PRZESTĘPSTW Odpowiedzialność karna za szkody na osobie pacjenta: Art. 155 K.k.: nieumyślne spowodowanie śmierci człowieka [od 3 miesięcy do lat 5] Art. 156 par. 2 K.k.: nieumyślne spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu w postaci pozbawienia człowieka wzroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia, innego ciężkiego kalectwa, ciężkiej choroby nieuleczalnej lub długotrwałej, choroby realnie zagrażającej życiu, trwałej choroby psychicznej, całkowitej albo znacznej trwałej niezdolności do pracy w zawodzie lub trwałego, istotnego zeszpecenia lub zniekształcenia ciała [do lat 3].

20 KLUCZOWE TYPY PRZESTĘPSTW Odpowiedzialność karna za szkody na osobie pacjenta: Art. 157 par. 3 K.k.: nieumyślne spowodowanie nie -ciężkiego naruszenia czynności narządu ciała lub nie-ciężkiego rozstroju zdrowia [do 1 roku]; z tym że w wypadku gdy rozstrój < 7 dni = oskarżenie prywatne (brak ścigania w trybie publicznym) Odpowiedzialność karna za narażenie pacjenta na uszczerbek: Art K.k.: nieumyślne narażenie człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu [do 1 roku] nie podlega karze za przestępstwo określone w 1-3 sprawca, który dobrowolnie uchylił grożące niebezpieczeństwo ściganie na wniosek pokrzywdzonego

21 KLUCZOWE TYPY PRZESTĘPSTW Nieudzielenie pomocy lekarskiej: Art. 162 par. 1 K.k.: Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu [kara do lat 3].

22 KLUCZOWE TYPY PRZESTĘPSTW Zabieg bez zgody pacjenta: Art K.k.: zabieg leczniczy bez zgody pacjenta [do lat 2] ściganie na wniosek pokrzywdzonego

23 KLUCZOWE TYPY PRZESTĘPSTW Korupcja (art. 228 K.k.): 1. Kto, w związku z pełnieniem funkcji publicznej, przyjmuje korzyść majątkową lub osobistą albo jej obietnicę [kara od 6 miesięcy do lat 8] 3+4. Kto, w związku z pełnieniem funkcji publicznej, przyjmuje korzyść majątkową lub osobistą albo jej obietnicę za zachowanie stanowiące naruszenie przepisów prawa A TAKŻE TEN, kto, w związku z pełnieniem funkcji publicznej, uzależnia wykonanie czynności służbowej od otrzymania korzyści majątkowej lub osobistej albo jej obietnicy lub takiej korzyści żąda, [kara od 1 roku do lat 10]. 5. Kto, w związku z pełnieniem funkcji publicznej, przyjmuje korzyść majątkową znacznej wartości (> pln) albo jej obietnicę, [kara od lat 2 do 12].

24 MECHANIZMY REALIZACJI ODPOWIEDZIALNOŚCI KARNEJ Zawiadomienie o przestępstwie Prokuratura, Policja Zatrzymanie Przedstawienie zarzutów [Areszt] Akt oskarżenia Proces sądowy układ instancyjny Skazanie/uniewinnienie Wykonanie kary

25 WYKŁAD NR 3 ODPOWIEDZIALNOŚĆ PRAWNO- PRACOWNICZA

26 MECHANIZMY REALIZACJI ODPOWIEDZIALNOŚCI KARNEJ Ograniczenie odpowiedzialności za szkody wobec osób trzecich: Art. 119 Kodeksu pracy: Odszkodowanie ustala się w wysokości wyrządzonej szkody, jednak nie może ono przewyższać kwoty trzymiesięcznego wynagrodzenia przysługującego pracownikowi w dniu wyrządzenia szkody. Odpowiedzialność za mienie powierzone Odpowiedzialność porządkowa

27 WYKŁAD NR 3 ODPOWIEDZIALNOŚĆ DYSCYPLINARNA (ZAWODOWA)

28 MECHANIZMY REALIZACJI ODPOWIEDZIALNOŚCI KARNEJ Model zasadniczo oparty na rozwiązaniu z K.p.k. Orzeka Sąd Lekarski Odwołanie do Kasacja do SN