Miejsce: Wydział Prawa Uniwersytet w Białymstoku Termin: styczeń 2009 r. luty 2009 r.

Transkrypt

1 Miejsce: Wydział Prawa Uniwersytet w Białymstoku Termin: styczeń 2009 r. luty 2009 r. Organizator: Katedra Nauk Historyczno-Prawnych Uniwersytet w Białymstoku

2 KONKURS WIEDZY O ŚWIECIE ANTYCZNYM 2008/2009 Filozofia, kultura i prawo antyczne stały się fundamentem nowoŝytnego świata europejskiego. Jest to bogate i waŝne dziedzictwo, o którym warto oraz naleŝy pamiętać. Wiedza o świecie antycznym musi być pielęgnowana, przekazywana z pokolenia na pokolenie. O tym, Ŝe nauczanie uczniów szkół ponadgimnazjalnych historii staroŝytnej ma sens, a wiedza o świecie antycznym wciąŝ pasjonuje nowe pokolenia młodzieŝy przekonaliśmy się podczas I edycji Konkursu Wiedzy o Świecie Antycznym (2005/2006), który przyciągnął nadspodziewaną liczbę chętnych do udziału w konkursie. Druga edycja Konkursu (2006/2007) organizowanego za zgodą Władz Wydziału Prawa Uniwersytetu w Białymstoku przez Studenckie Koło Miłośników Prawa i Kultury Antycznej wraz ze Studenckim Kołem Filozofii Prawa organizacje studenckie działające przy Wydziale Prawa UwB spotkała się z jeszcze większym zainteresowaniem ze strony uczestników ze szkół ponadgimnazjalnych. Tak samo ubiegłoroczny Konkurs Wiedzy o Świecie Antycznym zgromadził jeszcze większą liczbę młodzieŝy zainteresowanej tą inicjatywą. Mamy nadzieję, Ŝe organizowana obecnie IV Edycja Konkursu (2008/2009) spotka się z równie wielkim zainteresowaniem, jak w poprzednie edycje, a duch rywalizacji będzie sprzyjał w zdobywaniu przez najlepszych zasłuŝonych laurów. Patronat nad konkursem objął: 1. prof. dr hab. Leonard Etel - Dziekan Wydziału Prawa UwB Uczestnicy II etapu konkursu zostaną nagrodzeni wartościowymi nagrodami ksiąŝkowymi, a laureaci konkursu otrzymają cenną nagrodę rzeczową. Rozstrzygnięcie konkursu przewidziane jest na luty 2008 r Organizator: Katedra Nauk Historyczno-Prawnych UwB Adres: Uniwersytet w Białymstoku Wydział Prawa ul. Mickiewicza 1, Białystok skmpika@uwb.edu.pl 2

3 REGULAMIN KONKURSU WIEDZY O ŚWIECIE ANTYCZNYM POSTANOWIENIA OGÓLNE 1 1.Organizatorem Konkursu Wiedzy o Świecie Antycznym zwanej dalej Konkursem jest Uniwersytet w Białymstoku, Wydział Prawa, Katedra Nauk Historyczno-Prawnych. 2.Szczegółowe informacje na temat poszczególnych edycji konkursu, zalecanej literatury zawarte są w przygotowywanym do kaŝdej edycji konkursu programie. 2 Konkurs organizowany jest dla młodzieŝy szkół ponadgimnazjalnych: liceów ogólnokształcących, liceów profilowanych, techników, uzupełniających liceów ogólnokształcących i techników uzupełniających oraz dla uczniów ponadpodstawowych szkół średnich, ogólnokształcących i zawodowych, dających moŝliwość uzyskania świadectwa dojrzałości, zainteresowanych czasami staroŝytnymi. 3 Konkurs organizuje się jako dwustopniowe zawody o zasięgu ogólnopolskim, a oba etapy odbędą się na Wydziale Prawa UwB. 4 Celem konkursu jest propagowanie wiedzy o świecie antycznym wśród młodzieŝy. 5 W I etapie konkursu moŝe wziąć udział dowolna liczba uczniów z kaŝdej klasy. Uczestnictwo w konkursie jest dobrowolne. 6 7 Nagrodą główną w konkursie są trzy cenne nagrody rzeczowe oraz nagrody ksiąŝkowe dla uczestników (finalistów) II etapu konkursu. I ETAP KONKURSU 8 I Etap konkursu odbywa się na Wydziale Prawa UwB. 9 Uczestnicy rozwiązują test przygotowany przez Komitet Główny Konkursu. 10 Do II etapu przechodzą uczestnicy etapu I z kaŝdej szkoły (kilku szkół), którzy uzyskali największą ilość punktów (max. 50 pkt) z rozwiązanego testu. 11 Listę uczestników, o których mowa w 9, wraz z ich adresami zamieszkania, telefonami, pełną nazwą szkoły, podpisami osób zgłaszanych oraz wysyłających zgłoszenie szkoły przesyłają drogą pocztową na adres Wydziału Prawa UwB z dopiskiem Konkurs - Zakład Prawa Rzymskiego i Kanonicznego do dnia 25 stycznia 2008 r. lub za pomocą poczty elektronicznej na adres: skmpika@uwb.edu.pl, podając w tytule listu elektronicznego Zgłoszenie konkursowe. 13 I etap konkursu odbędzie się 11 lutego 2009 r. Dokładna informacja o nr sali, w której odbędzie się I etap zostanie podana w późniejszym terminie. 3

4 II ETAP KONKURSU 14 II etap konkursu odbywa się na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Białymstoku. Biorą w nim udział osoby, które uzyskają najwyŝszą liczbę zgromadzonych punktów w etapie I. Będą odpowiadały one na pytania przed Komisją Konkursową powołaną przez Komitet Główny konkursu. 15 II etapu konkursu odbędzie się w dniu 12 lutego 2009 r. 16 Do II etapu przechodzi maksymalnie 20% uczestników II etapu rozwiązanego testu, o którym mowa w 9. z największą ilością punktów z 17 Komisja Konkursowa podejmując decyzje podczas II etapu, uczyni to w szczególności w oparciu o poniŝsze kryteria: 1. Liczba zdobytych punktów podczas etapu I. 2. Ocenę uczestnika etapu II w oparciu o kryteria: zasób wiedzy, płynność wypowiedzi, komunikatywność. 18 Dokumentację z II etapu konkursu gromadzi Komitet Główny. KOMITET GŁÓWNY 19 Nad prawidłowym przebiegiem konkursu czuwać będzie Komitet Główny powołany przez Radę Wydziału Prawa Uniwersytetu w Białymstoku. Komitet Główny wybiera ze swego grona przewodniczącego i sekretarza. 20 Siedziba Komitetu Głównego konkursu znajdować się będzie w Zakładzie Prawa Rzymskiego i Kanonicznego Wydziału Prawa Uniwersytetu w Białymstoku pod adresem: ul. Mickiewicza 1, Białystok. 21 Komitet Główny podejmuje wszystkie decyzje o charakterze merytorycznym i organizacyjnym związane z konkursem, na posiedzeniach przy obecności przynajmniej połowy członków Komitetu. 22 Decyzje Komitetu Głównego są ostateczne i nieodwołalne. KOMISJA KONKURSOWA 23 Komisja Konkursowa powoływana jest przez Komitet Główny konkursu do oceny uczestników II etapu konkursu. 24 W skład Komisji Konkursowej wchodzą przedstawiciele Komitetu Głównego oraz inni nauczyciele akademiccy, a takŝe specjaliści szeroko pojmowanej wiedzy o świecie antycznym. 25 Decyzje Komisji Konkursowej są ostateczne i nie przysługuje od nich odwołanie. 4

5 LAUREACI I FINALIŚCI 26 Po zakończeniu konkursu Komisja Konkursowa w podanym przez siebie terminie ogłasza wyniki. 27 Tytuł finalisty otrzymują uczestnicy II etapu konkursu. 28 Tytuł laureata otrzymuje trzech finalistów, którzy otrzymali najwyŝszą liczbę punktów w II etapie. POSTANOWIENIA KOŃCOWE 29 Wysłanie zgłoszenia do organizatora jest jednoznaczne z wyraŝeniem zgody na przetwarzanie oraz wykorzystywanie danych osobowych do celów organizacji olimpiady zgodnie z ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. - o ochronie danych osobowych (t.j.: Dz. U Nr 101. poz. 926 z późn. zm.). 5

6 ZALECANA LITERATURA DO OLIMPIADY WIEDZY O ŚWIECIE ANTYCZNYM 1. G. Alföldy, Historia społeczna staroŝytnego Rzymu, przekł. A. Gierlińska, Poznań B. Bravo, E. Wipszycka, Historia staroŝytnych Greków, t. III, Warszawa J. Carcopino, śycie codzienne w Rzymie w okresie rozkwitu cesarstwa, przekł. M. Pąkcińska, Warszawa M. Cary, H. H. Scullard, Dzieje Rzymu, tłum. J.Schwakopf, t. I-II, Warszawa J. Ciechanowicz, Rzym. Ludzie i budowle, Warszawa Cywilizacje staroŝytne. Przewodnik encyklopedyczny, praca zbior. pod red. A. Cotterella. 7. E. Dąbrowa, Rozwój i organizacja armii rzymskiej (do początku III w. n.e.), Filomata nr 399, Filozofia staroŝytnej Grecji i Rzymu. Wybór tekstów, wybrał i wstępem opatrzył J. Legowicz, Warszawa R. Flaceliere, śycie codzienne w Grecji za czasów Peryklesa, tłum. Z. Bobowicz, J. Targalski, Warszawa J. G a j d a, Sofiści,Warszawa A. Gieysztor, Zarys dziejów pisma łacińskiego, Warszawa P. Grimal, Miłość w Rzymie, Warszawa 1990 i wyd. późniejsze. 13. P. H a d o t, Czym jest filozofia staroŝytna? tłum. P. Romański, Aletheia, Warszawa N. G. L. Hammond, Dzieje Grecji, Warszawa 1977 i późn. wydania. 15. M. Jaczynowska, Dzieje Imperium Romanum, Warszawa M. Jaczynowska, Religie świata rzymskiego, Warszawa O. Jurewicz, L. Winniczuk, StaroŜytni Grecy i Rzymianie w Ŝyciu prywatnym i państwowym, Warszawa W. K o r n a t o w s k i, Rozwój pojęć o państwie w staroŝytnej Grecj, Warszawa W. K o r n a t o w s k i, Zarys dziejów myśli politycznej staroŝytności, Warszawa A. Krawczuk, Rzymianki, Kraków A. Krawczuk, Poczet cesarzy rzymskich, t.i-ii, Warszawa A. Krawczuk, Wojna trojańska, Warszawa T. J. K r o ń s k i, Wykłady z historii filozofii staroŝytnej: Gracja i Rzym, Warszawa Z. Kubiak, Mitologia Greków i Rzymian, Warszawa K. Kumaniecki, Historia kultury staroŝytnej Grecji i Rzymu, Warszawa 1984 i późn. wydania. 26. B. Kupis, Religie staroŝytnego Rzymu, t. I-II. Warszawa M. Kuryłowicz, Prawo i obyczaje w staroŝytnym Rzymie, Lublin D. L a e r t i o s, śywoty i poglądy słynnych filozofów, oprac. I. Krońska, Warszawa J. L e g o w i c z, Historia filozofii staroŝytnej Grecji i Rzymu, Warszawa K. L e ś n i a k, Arystoteles, Warszawa K. L e ś n i a k, Platon,Warszawa T. Łoposzko, Historia społeczna republikańskiego Rzymu, Warszawa T. Łoposzko Tajemnice staroŝytnej Ŝeglugi, Warszawa I. Łuć, Oddziały pretorianów w staroŝytnym Rzymie. Rekrutacja, struktura, organizacja, Lublin I. BieŜuńska-Małowist, M. Małowist, Niewolnictwo, Warszawa

7 36. G. Ch. Picard, Sztuka rzymska, tłum. K.Gawlikowska, Warszawa G. R e a l e, Historia filozofii staroŝytnej. Od początków do Sokratesa, tom I, tłum. E. I. Zieliński, Lublin G. R e a l e, Historia filozofii staroŝytnej. Platon i Arystoteles, tom II, tłum. E. I. Zieliński, Redakcja, Lublin G. R e a l e, Historia filozofii staroŝytnej. Systemy epoki hellenistycznej, tom III, tłum. E. I. Zieliński, Lublin G. R e a l e, Historia filozofii staroŝytnej. Szkoły epoki cesarstwa, tom IV, tłum. E. I. Zieliński, Lublin G. Roux, Mezopotamia, Warszawa Słownik kultury antycznej, pod red. L. Winniuczuk, Warszawa W. T a t a r k i e w i c z, Historia filozofii, tom I, Filozofia StaroŜytna i Średniowieczna, Warszawa J. Vogt, Upadek Rzymu, Warszawa H. W a ś k i e w i c z, Historia filozofii prawa staroŝytnego świata pogańskiego, tom I, Grecja: okres najwcześniejszy i helleński, Lublin L. Winniczuk, Kobiety świata antycznego, Warszawa L.Winniczuk, Ludzie, zwyczaje, obyczaje staroŝytnej Grecji i Rzymu, t. I-II, Warszawa J. Zabłocka, Historia bliskiego Wschodu w staroŝytności, Wrocław P. Z i ó ł e k, Idea imperium, PWN, Warszawa

8 Przykładowy test : 1.Połącz w pary filozofów z tym, co uwaŝali za podstawowy element świata (1 filozof do 1 elementu): a) Tales z Miletu 1. apeiron b) Anaksymander z Miletu 2. ogień c) Anaksymenes 3. woda d) Heraklit z Efezu 4. powietrze 2.Połącz w pary twórców literatury greckiej z ich dziełami: a) Ajschylos 1. śaby, Chmury b) Sofokles 2. Oresteja, Persowie c) Eurypides 3. Elektra, Edyp d) Arystofanes 4. Medea, Ifigenia 3.Stolica Krety najstarszej cywilizacji w basenie Morza Egejskiego to: a) Argos b) Korynt c) Delfy d) Knossos e) Paros 4.Ateński autor spisu praw zwyczajowych z VII w.p.n.e, słynącego z surowości to: a) Drakon b) Solon c) Klejstenes d) Herodot 5.Sarissy to: a) krótkie miecze pomocne w bezpośrednim starciu z wrogiem b) łuki uŝywane przez Ŝołnierzy aby razić wroga na odległość c) długie kopie cięŝkozbrojnej falangi chłopskiej d) specjalne tarcze uŝywane przez hoplitów 6.Z pierwszą niedokładną próbą obliczenia obwodu ziemi uwaŝanej za kulę wystąpił znakomity matematyk i astronom grecki: a) Demokryt z Efezu b) Kleofont z Miletu c) Arystokles z Syrakuz d) Eudoksos z Kridos 7.Słynny posąg Nike z Samotraki powstał w I w.p.n.e w pracowni rzeźbiarzy: a) pergameńskich b) rodyjskich c) ateńskich d) korynckich 8.Do najsłynniejszych hellenistycznych mozaik naleŝy scena z bitwy pod Issos przedstawiająca Aleksandra Wielkiego oraz: a) Dariusza I b) Dariusza II c) Dariusza III d) Dariusza IV 8

9 9.Był znanym reprezentantem biografii jako gatunku literackiego, autorem śywotu Cezarów. Chodzi o: a) Kasjusza Diona Kokcejana b) Publiusza Korneliusza Tacyta c) Tytusa Liwiusza z Patavium d) Gajusza Swetoniusza Trankwillusa 10.Słynne dzieła Wergiliusza sławiące uroki wsi italskiej to: a) Dzieje b) Pieśni c) Georgiki d) Przemiany 11.Itineraria to: a) rzymskie podręczniki prawnicze b) archaiczna forma modlitewnika c) przewodniki podróŝy dla ówczesnych turystów rzymskich d) zapis obowiązków urzędnika rzymskiego 12.Autorem pierwszego łacińskiego podręcznika retoryki pod tytułem Kształcenie mówcy był: a) Lucjusz Septimiusz Sewer b) Marek Kwintylian c)lucjusz Anneusz Seneka d) Lucjusz Domicjusz Aurelian 13.Nowością wprowadzoną przez Augusta było wybijanie monety zwanej aureusem ze: a) srebra b) elektrytu c) złota d) miedzi 14.Twórcą filozofii neoplatońskiej, łączącej głównie poglądy Platyna i stoików był Ŝyjący w III wieku: a) Ploton b) Plotyn c) Platyn d) Palatyn 15.Który z cesarzy rzymskich jako pierwszy przyjął tytuł dominus et deus noster? a) Marek Aureliusz b) Klaudiusz c) Marek Antoniusz d) Lucjusz Domicjusz Aurelian 16.Wzgórze palatyńskie w Rzymie wzięło swoją nazwę od: a) rezydującego na nim Palatyna b) osady latyńskiej w czasach archaicznych c) pałacu wzniesionego na nim przez Augusta d) w czasach najdawniejszych było placem-rynkiem 9

10 17.Jakiemu bóstwu była poświęcona najsłynniejsza z wyroczni umieszczona w Delfach? a) Zeusowi b) Posejdonowi c) Demeter d) Apollonowi 18.Data wybuchu I wojny punickiej to: a) 264 r.p.n.e b) 241 r.p.n.e c) 218 r.p.n.e d) 216 r.p.n.e 19.Wybierz prawidłową datę śmierci Juliusza Cezara: a) 15 V 50 r.p.n.e b) 15 III 44 r.p.n.e c) 15 V 40 r.p.n.e d) 15 III 34 r.p.n.e 20.NajwyŜsza władza w republikańskim Rzymie naleŝała do konsulów. Ilu ich było wybieranych i na jaki okres czasu? a) 1 na 2 lata b) 2 na 1 rok c) 2 na 2 lata d) 1 na 1 rok e) 4 na 2 lata 21.Podaj skład I triumwiratu w Rzymie: a)lucjusz Korneliusz Sulla, Gnejusz Pompejusz, Juliusz Cezar b)lucjusz Korneliusz Sulla, Marek Antoniusz, Juliusz Cezar c)gnejusz Pompejusz, Marek Krassus, Juliusz Cezar d0marek Antoniusz, Gajusz Oktawian, Marek Lepidus 22.Jak się nazywał wódz dowodzący oddziałami greckimi w Wąwozie Termopilskim podczas wojny z Persami? a) Militiades b) Leonidas c) Kserkses d) Perykles 23.W którym wieku powstały Iliada i Odyseja? a) VIII w.p.n.e b) VII w.p.n.e c) VI w.p.n.e d) V w.pn.e 24.Ballistae były to rzymskie: a) obozy wojskowe b) wyrzutnie kul kamiennych c) kule kamienne do wyrzutni d) tarany słuŝące do niszczenia umocnionych murów wrogich miast 25.W którym wieku panował Hammurabi, z którego inicjatywy powstał zbiór praw zwany Kodeksem Hammurabiego? a) XVIII w.p.n.e b) XV w.p.n.e c) VIII w.pn.e. d) VII w.p.n.e 26.Jak się nazywał historyk rzymski z przełomu I w.p.n.e i I w.n.e, autor słynnego dzieła Dzieje Rzymu od załoŝenia miasta? a) Serwiusz Tuliusz b) Salvius Iulianus c) Tytus Liwiusz d) Polibiusz 27.Gdzie została rozegrana pierwsza z bitew pomiędzy Persami a Grekami zakończona druzgocącym zwycięstwem greckim? a) pod Salaminą b) pod Platejami c) pod Maratonem d) w Wąwozie Termopilskim 10

11 28.Jak się nazywa po łacinie zbiór prawa rzymskiego wydany przez Justyniana w VI wn.e? a) Corpus Iuris Canonici b) Leges Romanae Barbarorum c) Corpus Iuris Civilis d) Institutiones Iustiniani 29.Twórcą rzeźbionych techniką chryzelefantyny posągów bogów Zeus Olimpijski, Atena Partenos był: a) Poliklet b) Fidiasz c) Myron d) Doryfor 30.Połącz w pary nazwy dokumentów z miejscami ich pochodzenia: a) Ustawa XII tablic 1. Ateny b) Kodeks Hammurabiego 2. Rzym c) kodeks Solona 3.Mezopotamia d) kodeks Drakona 4.Macedonia Pytania otwarte: 1.Jak się nazywało w staroŝytnej Grecji miejsce zgromadzeń obywatelskich, największy plac miasta? 2.Władca, król macedoński, zwycięŝył z Ateńczykami pod Cheroneą i rozciągnął na Grecję swe panowanie to: 3.Gdzie znajdowały się i jak się nazywały szkoły filozoficzne załoŝone przez Platona i Arystotelesa? 4.Jak się nazywał szaleniec, który w 356 r.p.n.e spalił znajdującą się w Efezie świątynię ku czci Artemidy? 5.Kto, w którym roku i mocą jakiego dokumentu zalegalizował w staroŝytnym Rzymie chrześcijaństwo? 6.Na ile manipułów dzielił się legion rzymski? 7.W okresie tworzenie się pryncypatu w Rzymie na czele urzędu zaopatrującego plebs w zboŝe stał: 8.Dopisz pojęcia do poniŝszych opisów. - ustrój późnego cesarstwa, charakteryzujący się absolutną władzą cesarza uŝywającego tytułu pan - proces przyjmowania rzymskich wzorców przez inne ludy - prawda wiary nie podlegająca dyskusji - ustrój, w którym władzę sprawowało zgromadzenie wszystkich obywateli - nauka badająca dzieje i kultury i cywilizacji na podstawie źródeł historycznych 9. Jak się nazywał trybun ludowy, który w II w.p.n.e próbował przeprowadzić w Rzymie reformy agrarne a dzieło kontynuował jego brat? 10.Wyszedł zwycięsko z wojen domowych po śmierci Juliusz Cezara: 11