ZAŁOŻENIA PROGRAMOWE I ORGANIZACYJNE PRAKTYK STUDENCKICH DLA STUDIÓW PODYPLOMOWYCH W ZAKRESIE EDUKACJI WCZESNOSZKOLNEJ I PRZEDSZKOLNEJ

Transkrypt

1 ZAŁOŻENIA PROGRAMOWE I ORGANIZACYJNE PRAKTYK STUDENCKICH DLA STUDIÓW PODYPLOMOWYCH W ZAKRESIE EDUKACJI WCZESNOSZKOLNEJ I PRZEDSZKOLNEJ w Wyższej Szkole Komunikowania, Politologii i Stosunków Międzynarodowych w Warszawie I. Cel praktyk Praktyka pedagogiczna jest integralną częścią kształcenia studentów w zakresie pracy z dzieckiem w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Jest nabyciem umiejętności praktycznych w aspekcie posiadanej wiedzy teoretycznej w zakresie wyznaczonych w sylwetce absolwenta kompetencji. Stwarza warunki doskonalenia umiejętności prowadzenia zajęć kształcenia zintegrowanego w edukacji elementarnej. Pomaga słuchaczom w ocenie własnych czynników osobowościowych i dyspozycji do wykonywania zawodu. Doświadczenia nabywane podczas praktyki umożliwiają słuchaczom stworzenie warsztatu pracy pedagogicznej opartego na własnej autorefleksji. Daje to możliwość stworzenia profesjonalnego rozwoju słuchacza i sprzyja kształceniu sylwetki nauczyciela, potrafiącego kreować sytuacje edukacyjne i sprawnie rozwiązywać złożone procesy dydaktyczno-wychowawcze i opiekuńcze. II. Treści programowe Praktyki pedagogiczne organizowane są w placówkach, w których absolwent studiów uzyskuje kwalifikacje do pracy. Są to: przedszkole publiczne przedszkole prywatne punkty przedszkolne odziały przedszkolne przy szkole różnego typu placówki opiekuńczo-wychowawcze zajmujące się dzieckiem w wieku przedszkolnym publiczna szkoła podstawowa prywatna szkoła podstawowa Studentów studiów podyplomowych w zakresie edukacji wczesnoszkolnej i przedszkolnej obowiązuje praktyka zawodowa w łącznym wymiarze 100 godzin w podziale: 40 godzin praktyka w przedszkolu; 60 godzin praktyka w szkole podstawowej w klasach I III. A. PROGRAM PRAKTYKI PEDAGOGICZNEJ W PRZEDSZKOLU: w grupie dzieci trzyletnich lub czteroletnich - 20 godzin, w tym 10 godzin pracy samodzielnej z dziećmi w grupie dzieci pięcioletnich lub sześcioletnich - 20 godzin, w tym 10 godzin samodzielnej pracy z dziećmi

2 Treści programowe do realizacji Zakres wymagań związanych z realizacją programu i oceną praktyk Zapoznanie się z zasadami funkcjonowania przedszkola, a w szczególności: strukturą organizacyjną przedszkola, podstawowymi funkcjami, wewnątrzprzedszkolnymi regulaminami, koncepcją pracy wychowawczej, sposobami organizowania i realizowania współpracy z rodzicami i środowiskiem lokalnym, organizacją i realizacją WDN, Zapoznanie się z funkcją i zasadami działania takich organów, jak: Rada Pedagogiczna, Rada Rodziców, Rada Przedszkola. ORGANIZACJA PRACY PRZEDSZKOLA Charakterystyka placówki oraz opis jej struktury i podstawowych funkcji na podstawie analizy dokumentacji związanej z wymienionymi zasadami funkcjonowania przedszkola, a w szczególności statutu, planu rozwoju, regulaminów, przepisów BHP. W miarę możliwości oraz za zgodą dyrektora: udział w posiedzeniach Rady Pedagogicznej, Rady Rodziców, Rady Przedszkola (w zależności od placówki), udział w zebraniach z rodzicami, udział w działaniach podejmowanych w ramach WDN. Sporządzenie protokołu z ich przebiegu. UMIEJĘTNOŚĆ PROWADZENIA OBSERWACJI ZAJĘĆ I JEJ DOKUMENTOWANIA Obserwowanie czynności wychowawczo opiekuńczo - dydaktycznych wynikających z organizacji dnia przedszkolnego. Sporządzenie protokołów z obserwacji zajęć przedpołudniowych, popołudniowych oraz sprawozdań z przebiegu czynności wychowawczo opiekuńczych. UMIEJĘTNOŚĆ PLANOWANIA, PROWADZENIA I DOKUMENTOWANIA ZAJĘĆ Prowadzenie całodziennej pracy dydaktyczno-wychowawczej a w szczególności: Zapoznanie się z miesięcznym planem pracy wychowawczo - dydaktycznej w grupie. Prowadzenie zajęć wychowawczo dydaktycznych w ranku, zajęć przedpołudniowych i popołudniowych. Prowadzenie zajęć indywidualnych w ramach pracy stymulacyjno kompensacyjnej. Udział w przygotowaniu i prowadzeniu zajęć planowych i okazjonalnych (np. wycieczka, bal maskowy, konkurs, akademia i inne). Wykorzystanie miesięcznego planu pracy do bieżącego przygotowania i prowadzenia zajęć. Przygotowanie scenariusza/konspektu i środków dydaktycznych do prowadzenia zajęć. Sprawozdania: z organizowania i nadzorowania leżakowania (dotyczy grup dzieci młodszych), z udziału w czynnościach podejmowanych z inicjatywy dzieci, z udziału w czynnościach opiekuńczo-wychowawczych. Sporządzenie scenariusza/konspektu z uwzględnieniem zakresu własnego udziału. Budowanie własnego warsztatu pracy. Zapoznanie się z programem wychowania przedszkolnego przyjętym przez placówkę do realizacji. Zapoznanie się z warunkami i możliwościami realizowania procesu wychowawczo - dydaktycznego w placówce. Zapoznanie się z dokumentacją pracy nauczyciela. Sporządzenie wykazu literatury metodycznej i merytorycznej przydatnej w planowaniu i organizowaniu zajęć w przedszkolu. UMIEJĘTNOŚĆ ANALIZY PRACY NAUCZYCIELA I DZIECI Charakterystyka programu. Opis wyposażenia przedszkola, w tym dokonanie oceny warunków do realizacji zadań wychowawczo-dydaktycznych i opiekuńczych. Analiza i opis prowadzonej przez nauczyciela dokumentacji dotyczącej dzieci, a także organizacji pracy nauczyciela przedszkola. Ogólna charakterystyka grupy. Prowadzenie i dokumentowanie obserwacji pedagogicznej. Samodzielne prowadzenie obserwacji jednego dziecka i dokumentowanie jej zgodnie ze sposobem dokumentowania obserwacji w placówce lub wg wybranego przez siebie wzoru (np. dziennik obserwacji, arkusz obserwacji, karta obserwacji itp.). UMIEJĘTNOŚĆ ANALIZOWANIA WŁASNEJ PRACY I JEJ EFEKTÓW ORAZ PRACY DZIECI Ocena merytorycznego i metodycznego przygotowania i prowadzenia zajęć. Dokonanie analizy, oceny i podsumowania praktyki. Przedstawienie nauczycielowi opiekunowi praktyki scenariusza/konspektu do zatwierdzenia przynajmniej w dniu poprzedzającym prowadzenie zajęć. Samodzielne dokonanie ewaluacji prowadzonych przez siebie zajęć. Szczegółowe omawianie toku metodycznego i przebiegu zajęć z nauczycielem opiekunem praktyki. Dokonanie pisemnej ewaluacji praktyki zawierającej: sprawozdanie z jej przebiegu; uwagi na temat pozytywnych i negatywnych aspektów całości realizowanej praktyki,

3 osiągniętych sukcesów, napotkanych trudności; wszelkie inne spostrzeżenia i uwagi związane z praktyką; wnioski końcowe. B. PROGRAM PRAKTYKI PEDAGOGICZNEJ W SZKOLE PODSTAWOWEJ: w klasie I 20 godzin, w tym 10 godzin samodzielnej pracy z dziećmi w klasie II - 20 godzin, w tym 10 godzin samodzielnej pracy z dziećmi w klasie III 20 godzin, w tym 10 godzin samodzielnej pracy z dziećmi Treści programowe do realizacji Zapoznanie się z zasadami funkcjonowania szkoły, a w szczególności: strukturą organizacyjną szkoły, podstawowymi funkcjami, wewnątrzszkolnymi regulaminami, koncepcją pracy wychowawczej, sposobami organizowania i realizowania współpracy z rodzicami i środowiskiem lokalnym, organizacją i realizacją WDN. Zapoznanie się z funkcją i zasadami działania takich organów, jak: Rada Pedagogiczna, Rada Rodziców, Rada Szkoły. Zakres wymagań związanych z realizacją programu i oceną praktyki ORGANIZACJA PRACY SZKOŁY Charakterystyka placówki oraz opis jej struktury i podstawowych funkcji na podstawie analizy dokumentacji związanej z wymienionymi zasadami funkcjonowania szkoły, a w szczególności statutu, planu rozwoju, regulaminów, przepisów BHP. Dokonanie analizy i opisu głównych założeń programu wychowawczego szkoły oraz wewnątrzszkolnego systemu oceniania. W miarę możliwości oraz za zgodą dyrektora: udział w posiedzeniach Rady Pedagogicznej, Rady Rodziców, Rady Szkoły (w zależności od placówki), udział w zebraniach z rodzicami, udział w działaniach podejmowanych w ramach WDN. Sporządzenie protokołu z ich przebiegu. UMIEJĘTNOŚĆ PROWADZENIA OBSERWACJI ZAJĘĆ I JEJ DOKUMENTOWANIA Obserwowanie wszystkich zajęć prowadzonych w klasie wg. planu nauczania. Sporządzenie protokołów z obserwacji zajęć zintegrowanych. Sporządzenie protokołów z obserwacji zajęć dydaktycznowyrównawczych. UMIEJĘTNOŚĆ PLANOWANIA, PROWADZENIA I DOKUMENTOWANIA ZAJĘĆ Zapoznanie się z planem pracy wychowawczo dydaktycznej i rozkładem materiału oraz sposobem korzystania z nich Prowadzenie pracy dydaktyczno - wychowawczej w nauczaniu zintegrowanym. Udział w przygotowaniu i prowadzeniu zajęć planowych i okazjonalnych (np. wycieczka, bal maskowy, konkurs, akademia i inne). W miarę możliwości udział w spotkaniu z rodzicami. Budowanie własnego warsztatu pracy. Zapoznanie się z programem nauczania. Zapoznanie się z warunkami i możliwościami realizowania procesu dydaktyczno-wychowawczego w placówce. Zapoznanie się z dokumentacją pracy nauczyciela. Przeprowadzenie w klasie I badania dotyczącego stanu przygotowania uczniów do podjęcia nauki czytania i pisania dojrzałość szkolna. Prowadzenie i dokumentowanie obserwacji pedagogicznej. Wykorzystanie planu pracy i rozkładu materiału do bieżącego przygotowania zajęć zintegrowanych. Przygotowanie scenariusza/konspektu i środków dydaktycznych do prowadzenia zajęć. Przygotowanie scenariusza/konspektu i środków dydaktycznych do prowadzenia zajęć korekcyjno-wyrównawczych lub dydaktycznowyrównawczych. Przygotowanie scenariusza/konspektu z uwzględnieniem zakresu własnego udziału. Sporządzenie protokołu z przebiegu spotkania. Sporządzenie wykazu najnowszej literatury metodycznej i merytorycznej przydatnej w planowaniu i organizowaniu edukacji zintegrowanej w klasach I III. UMIEJĘTNOŚĆ ANALIZY PRACY NAUCZYCIELA I UCZNIÓW Charakterystyka programu nauczania realizowanego w danej klasie oraz podręczników. Charakterystyka bazy materialnej klasy, w tym dokonanie oceny warunków do realizacji zadań dydaktyczno-wychowawczych. Dokonanie analizy i opisu prowadzonej przez nauczyciela dokumentacji dotyczącej uczniów, a także organizacji jego pracy. Ogólny opis wyników. Samodzielne prowadzenie obserwacji jednego dziecka i dokumentowanie jej zgodnie ze sposobem dokumentowania obserwacji w placówce lub wg wybranego przez siebie wzoru (np. dziennik obserwacji, arkusz obserwacji, karta obserwacji itp.).

4 Ogólna charakterystyka klasy. UMIEJĘTNOŚĆ ANALIZOWANIA WŁASNEJ PRACY I JEJ EFEKTÓW ORAZ PRACY UCZNIÓW Ocena merytorycznego i metodycznego przygotowania do zajęć oraz prowadzenia zajęć. Dokonanie analizy, oceny i podsumowania praktyki. Przedstawienie nauczycielowi opiekunowi praktyki scenariusza/konspektu do zatwierdzenia, przynajmniej w dniu poprzedzającym prowadzenie zajęć. Samodzielne dokonanie ewaluacji prowadzonych przez siebie zajęć. Szczegółowe omawianie toku metodycznego i przebiegu zajęć z nauczycielem opiekunem. Dokonanie pisemnej ewaluacji praktyki zawierającej: sprawozdanie z jej przebiegu, uwagi na temat pozytywnych i negatywnych aspektów całości realizowanej praktyki, osiągniętych sukcesów, napotkanych trudności, wszelkie inne spostrzeżenia i uwagi związane z praktyką, wnioski końcowe. III. Założenia organizacyjne Organizacja praktyki powinna przebiegać w następujących etapach: 1. Student dokonuje wyboru placówki w której będzie odbywana praktyka. 2. Student pobiera z dziekanatu DZIENNICZEK PRAKTYK i ewentualnie skierowanie na praktykę. 3. Następnie student zobowiązany jest do osobistego zgłoszenia się do dyrektora wybranej przez siebie placówki. Dyrektor wyznacza osobę bezpośrednio odpowiedzialną za przebieg praktyki i opiekę nad studentem. Na początku praktyki opiekun studenta, w oparciu o niniejsze założenia programowe i organizacyjne, ustala wraz praktykantem szczegółowy program praktyki. 4. W czasie trwania praktyki student prowadzi systematycznie DZIENNIK PRAKTYK, w którym powinna być odzwierciedlona jego codzienna praca w ramach obowiązków praktykanta. 5. Student po odbyciu praktyki, powinien uzyskać w DZIENNIKU PRAKTYK: potwierdzenie odbycia praktyki zawodowej w łącznym wymiarze 100 godzin (40 godzin w przedszkolu i 60 godzin w szkole); opisowe oceny o przebiegu praktyki (w przedszkolu i szkole) i krótką charakterystykę postawy studenta (opinia). Nadzór nad wykonaniem przydzielonych studentowi zadań należy, na terenie placówki, do bezpośredniego opiekuna studenta, którym jest osoba wyznaczona przez organ kierowniczy placówki. Dyrektor placówki oraz opiekun praktykanta decydują o formie i zakresie obowiązków studenta. Studenci studiów podyplomowych mogą rozplanować sobie przebieg praktyki dowolnie w trakcie czasu trwania studiów. Do podstawowych obowiązków praktykanta należy: aktywnie uczestniczyć w życiu danej placówki, instytucji lub organizacji i wykonywać merytoryczne polecenia opiekuna praktyk;

5 poznawać formy i metody pracy danej placówki, instytucji czy organizacji, zgodność założeń formalno organizacyjnych z realizowanymi celami, klimat społeczny towarzyszący pracy merytorycznej; prowadzić systematycznie dokumentację przebiegu praktyki w dzienniku praktyk; samodzielnie wykonywać zadania i zajęcia merytoryczne na rzecz placówki, instytucji czy organizacji, uzgodnione z opiekunem praktyk; realizować projekty autorskie, zgodnie z wyuczonymi kompetencjami, pod nadzorem opiekuna praktyk i przedstawiciela placówki, instytucji czy organizacji; dostosować się do obowiązujących w danej placówce przepisów, zarządzeń wewnętrznych i zasad organizacyjnych. Do podstawowych obowiązków opiekuna praktykanta należy: ustalenie ze studentem harmonogramu praktyki zgodnego z jej celami; sprawowanie kompleksowej opieki merytorycznej nad studentem w trakcie realizacji przez niego praktyki; pomaganie przy wykonywaniu zadań przewidzianych programem praktyk; zapoznanie studenta z warsztatem pracy; udostępnianie niezbędnych materiałów i środków; pomaganie w nawiązaniu kontaktów w miejscu odbywania praktyki; pomaganie w dostępie do dokumentacji; umożliwianie samodzielnego wykonywania zadań i zajęć; podsumowanie praktyki i dokonanie oceny efektywności pracy studenta w trakcie praktyki. IV. Warunki zaliczenia praktyk studenckich Po odbyciu praktyki student zobowiązany jest do złożenia DZIENNICZKA PRAKTYK oraz zaświadczenia o odbyciu praktyki studenckiej do dziekanatu, nie później jednak niż: - do 30 maja; Na podstawie złożonego przez studenta DZIENNICZKA PRAKTYK (m.in. zawartej w nim opinii dyrektora placówki oświatowej) dokonuje się ich zaliczenia. Uwaga: Zwalnia się z odbywania praktyk pedagogicznych wszystkich studentów, którzy są aktualnie zatrudnieni na stanowiskach pracy wymagających wykonywania zadań ujętych w treściach programowych niniejszego dokumentu. Do zaliczenia praktyki wymagane jest zaświadczenie z zakładu pracy (wzór w załączniku). Decyzje o zwolnieniu z odbywania praktyk podejmuje Kierownik Studiów Podyplomowych.