Spis treści. Wstęp (Przemysław Szustakiewicz)... O Autorach... Wykaz skrótów...

Transkrypt

1 Wstęp (Przemysław Szustakiewicz)... O Autorach... Wykaz skrótów... XVII XXI XXIII Rozdział I. Dostęp do informacji publicznej w prawie międzynarodowym i prawie Unii Europejskiej (Bartłomiej Opaliński) Wprowadzenie Prawo do informacji publicznej w systemie prawnym Organizacji Narodów Zjednoczonych Prawo do informacji publicznej w systemie prawnym Rady Europy Prawo do informacji publicznej w systemie prawnym Unii Europejskiej... 7 Rozdział II. Dostęp do informacji publicznej w polskich przepisach prawnych (Bartłomiej Opaliński) Historia regulacji o dostępie do informacji publicznej w Polsce Prawo dostępu do informacji publicznej w Konstytucji RP Prawa do otrzymywania informacji publicznej Pojęcie informacji publicznej Prawo do informacji prywatnej będącej w dyspozycji władz publicznych Dwie formy udostępniania informacji publicznych Ograniczenie dostępu do informacji publicznej Rozdział III. Pojęcie informacji publicznej (Kamila Kędzierska, Przemysław Szustakiewicz) Definicja informacji publicznej Informacja zwykła a informacja przetworzona Ograniczenia prawa do informacji publicznej Prywatność osoby fizycznej Osoby pełniące funkcje publiczne i osoby niepełniące takich funkcji Formy ograniczenia dostępu do informacji publicznej Dokument wewnętrzny a prawo do informacji publicznej V

2 5.1. Dokumenty wytworzone przez podmiot zobowiązany do udzielenia informacji publicznej, ale służące jedynie poprawie jego funkcjonowania Ekspertyzy i opinie dotyczące konkretnego projektu aktu prawnego, co do którego trwa proces legislacyjny Opinia prawna sporządzona przez organ administracji publicznej Materiały o charakterze pomocniczym, służące do wypracowania stanowiska lub decyzji na przyszłość Korespondencja między dwoma urzędami Informacja techniczna Dostęp do akt postępowania cywilnego, karnego i administracyjnego a prawo dostępu do informacji publicznej Pytania i odpowiedzi Brak możliwości objęcia zakresem wniosku o udostępnienie informacji publicznej przekazywania informacji publicznych wytworzonych w przyszłości Pojęcie dokumentu wewnętrznego Informacja dotycząca wykonywania przez gminę i podmioty z nią powiązane zadań z zakresu gospodarki odpadami komunalnymi jako informacja publiczna Informacja dotycząca zakupu programów (technologii) oraz sprzętu informatycznego przez organy władzy publicznej jako informacja publiczna Brak szczególnie istotnego interesu publicznego jako przesłanka ograniczenia dostępu do informacji przetworzonej Informacja o odbytych spotkaniach wójta gminy z osobami fizycznymi oraz przedstawicielami firm i instytucji jako informacja publiczna Zasady ujawniania informacji dotyczących wynagrodzenia pracowników Informacja o środkach finansowych przeznaczanych na wynagrodzenia oraz zbiorcza informacja o terminach i kwotach wypłaconych w ramach nagród dla pracowników samorządowych jako informacja publiczna Wniosek o udostępnienie informacji publicznej skierowany do podmiotu, który tej informacji nie posiada Orzecznictwo Pojęcie i zakres informacji publicznej Informacja przetworzona Ograniczenie prawa dostępu do informacji publicznej Rozdział IV. Zakres podmiotowy udostępnienia informacji publicznej (Kamila Kędzierska) Podmioty uprawnione do uzyskania informacji publicznej Regulacje Konstytucji dotyczące dostępu do informacji publicznej Regulacje ustawowe dotyczące dostępu do informacji publicznej Brak konieczności formalnej reprezentacji podmiotów niebędących osobami fizycznymi VI

3 1.4. Brak wymogu posiadania obywatelstwa polskiego Wpływ zdolności do czynności prawnych osób fizycznych na możliwość występowania przez te podmioty z wnioskami o udostępnienie informacji publicznej Wyłączenie organów władzy publicznej z możliwości pozyskiwania informacji w trybie dostępu do informacji publicznej Anonimowość wniosku o udostępnienie informacji publicznej Informacja przetworzona wymóg wykazania szczególnie istotnego interesu publicznego Zobowiązani do udzielenia informacji publicznej Organy władzy publicznej Osoby wykonujące zadania publiczne Związki zawodowe, pracodawców i partie polityczne Wykaz podmiotów publicznych bądź podmiotów wykonujących zadania publiczne, zobowiązanych do udostępniania informacji publicznej Pytania i odpowiedzi Żądanie udostępnienia informacji publicznej na wniosek przez osobę niepełnoletnią Podmioty spełniające warunki określone w katalogu art. 4 ust. 1 pkt 5 DostInfPubU Osoby, którym przysługuje prawo dostępu do informacji publicznych Orzecznictwo Rozdział V. Bezwnioskowy tryb udzielania informacji publicznej (Kamila Kędzierska, Michał Kotarba) Biuletyn Informacji Publicznej Strony Biuletynu Informacji Publicznej podmioty zobowiązane i zawartość System stron Biuletynu Informacji Publicznej Szczegółowe wymagania dotyczące stron Biuletynu Informacji Publicznej Przejrzysta strona Biuletynu Informacji Publicznej Scentralizowany System Dostępu do Informacji Publicznej Biuletyn Informacji Publicznej dla osób niepełnosprawnych Praktyczne wytyczne, jak tworzyć stronę Biuletynu Informacji Publicznej Centralne Repozytorium Informacji Publicznej Podmioty zobowiązane i zakres zasobu informacyjnego Wyłączenia Akty wykonawcze Obowiązki ciążące na podmiotach zobowiązanych Dostęp do posiedzeń organów kolegialnych pochodzących z wyborów Organy kolegialne Dostęp do posiedzeń Jawność i dostępność posiedzeń VII

4 3.4. Warunki lokalowe i techniczne Ograniczenie dostępu do posiedzeń Formy zastępcze zapoznania się z przebiegiem posiedzenia Posiedzenia organów kolegialnych jednostek samorządu terytorialnego Dostęp do posiedzeń organów jednostek pomocniczych jednostek samorządu terytorialnego Posiedzenia Sejmu i Senatu Udostępnianie informacji w formie wyłożenia lub ogłoszenia Pytania i odpowiedzi Utajnienie obrad organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego oraz ich komisji Kolegialne organy wykonawcze Publikacja wyroku sądu administracyjnego na stronie internetowej a obowiązek udostępnienia wyroku w odpowiedzi na wniosek o informację publiczną Strona podmiotowa Biuletynu Informacji Publicznej a inna strona jednostki (Michał Kotarba) Obowiązek podania danych autorów strony podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej Tworzenie plików pdf w postaci umożliwiającej przeszukiwanie Okres dostępności informacji opublikowanych w Biuletynie Informacji Publicznej Tytuł strony Zgodność serwisu z Web Content Accessibility Guidelines Testy blokujące Wymagany kontrast strony Fokus klawiaturowy Rozwiązania ograniczające czas pobytu na stronie Orzecznictwo Rozdział VI. Tryb udzielenia informacji publicznej na wniosek (Przemysław Szustakiewicz) Wniosek o udzielenie informacji publicznej Udostępnienie informacji publicznej w Biuletynie Informacji Publicznej Forma wniosku o udostępnienie informacji publicznej Przekazywanie wniosku do podmiotu właściwego Zasady postępowania, gdy podmiot zainteresowany nie posiada żądanej informacji Termin udostępnienia informacji publicznej Opóźnienia w przekazywaniu informacji publicznej Bezczynność w zakresie udostępnienia informacji publicznej Warunki uznania, że dany podmiot pozostaje w bezczynności VIII

5 4.2. Sytuacje, w których wystąpi bezczynność w zakresie udzielenia informacji publicznej Wnioskowanie o informację, którą wnioskodawca już posiada Wnioskowanie o informacje we własnej sprawie Sposoby zakończenia postępowania w sprawie udzielenia informacji publicznej na wniosek Udostępnienie informacji publicznej Umorzenie postępowania w sprawie udostępnienia informacji Dodatkowe koszty związane z udostępnieniem informacji publicznej Forma ustalenia opłaty za udostępnienie informacji publicznej Odpis orzeczenia Wydanie decyzji o odmowie udostępnienia informacji oraz umorzenie postępowania o udostępnienie informacji Pytania i odpowiedzi Wniosek przesłany drogą elektroniczną Wniosek zaklasyfikowany przez oprogramowanie serwera jako wiadomość-śmieć Osoba pełniąca funkcję publiczną Przypadki, w których możliwa jest odmowa udzielenia informacji zgodnie z formą i sposobem zaproponowanymi przez wnioskodawcę Czas na przesłanie do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego skargi na bezczynność, złożonej przez wnioskodawcę (skarżącego) Wycofanie wniosku za pomocą a Orzecznictwo Forma wniosku o udostępnienie informacji publicznej Bezczynność organu Decyzje odmowne Rozdział VII. Ponowne wykorzystywanie informacji sektora publicznego (Kamila Kędzierska) Uwagi wstępne Zakres przedmiotowy Informacja sektora publicznego Ponowne wykorzystywanie Zakres podmiotowy Użytkownicy i podmioty uprawnione Podmioty zobowiązane Ograniczenia Stosunek do innych ustaw Zasady ponownego wykorzystywania Ponowne wykorzystywanie tryb bezwnioskowy IX

6 8. Warunki ponownego wykorzystywania Wniosek o ponowne wykorzystywanie Decyzje administracyjne Opłaty Odpowiedzi na pytania Zasady kwalifikowania wniosku Postępowanie z wnioskiem złożonym na nieobowiązującym formularzu Procedura ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego dostosowanie do nowych przepisów Rozdział VIII. Opłaty i koszty udostępniania informacji publicznej (Kamila Kędzierska) Bezpłatny dostęp do informacji publicznej Opłaty za udostępnienie informacji publicznej Opłaty od odpowiedzi na wniosek Koszty dodatkowe przetworzenia lub przekształcenia informacji Powiadomienie o wysokości opłaty Postępowanie po naliczeniu opłaty Egzekucja naliczonej opłaty Pytania i odpowiedzi Sposób przystąpienia do naliczenia i pobrania opłaty za udostępnienie informacji publicznej Dostarczenie podmiotowi zobowiązanemu do udostępnienia informacji nośników danych w celu obniżenia wysokości opłaty Orzecznictwo Rozdział IX. Postępowanie skargowe w zakresie udostępnienia informacji publicznej (Maciej Kiełbowski) Uwagi ogólne Przedmiot kontroli sądu administracyjnego Decyzja odmawiająca udostępnienia informacji albo umarzająca postępowanie w sprawie udostępnienia informacji Pismo o odmiennym charakterze żądanej informacji Bezczynność w udostępnianiu informacji Wniesienie skargi do sądu administracyjnego Podstawy prawne i legitymacja do wniesienia skargi Sposób wniesienia skargi Termin wniesienia skargi Wymogi formalne skargi Możliwe zarzuty skargi w sprawach informacji publicznej Wymagania fiskalne skargi Postępowanie przed sądem administracyjnym Przekazanie odpowiedzi na skargę i akt sprawy X

7 4.2. Rozprawa przed sądem administracyjnym Granice rozpoznania sprawy Rodzaje rozstrzygnięć w sprawach informacji publicznej Środki odwoławcze w postępowaniu sądowoadministracyjnym Skarga kasacyjna Zażalenie Pytania i odpowiedzi Możliwość zaskarżenia decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej Wniesienie skargi na decyzję do sądu administracyjnego po upływie terminu Nieudostępnianie informacji publicznej przez organ pomimo wyroku uwzględniającego skargę Orzecznictwo Rozdział X. Dostęp do informacji o środowisku (Katarzyna Golat) Geneza ustawy o dostępie do informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko Zbieg uregulowań Przedmiotowy zakres informacji o środowisku podlegający udostępnieniu na wniosek na podstawie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko Podmiotowy zakres udzielania informacji Szczególna rola organizacji społecznych Tryb udzielania informacji na wniosek Publicznie dostępne wykazy Odpłatność za udostępnienie informacji Inne możliwości uzyskania informacji o środowisku Pytania i odpowiedzi Podstawowe formy dostępu do informacji o środowisku Dostęp do informacji o środowisku a interes faktyczny lub prawny Ograniczenia dostępu do informacji o środowisku Zakres dostępu do informacji o środowisku Orzecznictwo Rozdział XI. Dostęp do informacji publicznej w kontekście obowiązywania tajemnicy skarbowej (Dariusz Zalewski) Tajemnica skarbowa w praktyce działania organów skarbowych Wyszczególnienie informacji stanowiących tajemnicę skarbową Osoby zobowiązane do przestrzegania tajemnicy skarbowej Informacje gromadzone i przetwarzane w ramach kontroli XI

8 2. Wyłączenie spod tajemnicy skarbowej Udostępnienie danych objętych tajemnicą skarbową Zabezpieczanie danych objętych tajemnicą skarbową Dostęp do informacji publicznej a tajemnica skarbowa Pytania i odpowiedzi Informacje gromadzone i przetwarzane w toku kontroli skarbowej Możliwość ujawnienia akt sprawy w przypadku postępowań przeprowadzanych przed r Orzecznictwo Rozdział XII. Dostęp do informacji publicznej a prawo prasowe (Anna Augustyniak) Zakres regulacji Podmioty uprawnione i obowiązane Zakres obowiązku i przesłanki odmowy Procedura otrzymania informacji na gruncie ustawy Prawo prasowe Postępowanie w przypadku odmowy udzielenia informacji Pytania i odpowiedzi Możliwość zdobywania przez dziennikarzy informacji w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej Ustalanie, czy dany podmiot ma obowiązek udzielenia prasie informacji na podstawie art. 4 ustawy Prawo prasowe Osoby uprawnione do uzyskania informacji w trybie określonym w art. 4 ustawy Prawo prasowe Domaganie się udowodnienia, że pytający jest dziennikarzem działającym na zlecenie określonej redakcji a odmowa udzielenia informacji Osoby, na których spoczywa obowiązek informacyjny Obowiązek niezwłocznego udzielenia informacji Skarga na odmowę udzielenia informacji Brak odpowiedzi na złożone przez dziennikarza żądanie udzielenia informacji prasowej Orzecznictwo Rozdział XIII. Dostęp do informacji publicznej a prawo zamówień publicznych (Sebastian Kowalski-Paszko) Ogólna charakterystyka zamówień publicznych Zasada jawności w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego Publikowanie informacji o zamówieniach publicznych Ogłoszenia (informacje) związane z planowanymi zamówieniami publicznymi Ogłoszenia (informacje) o wszczęciu procedury, w wyniku której możliwe będzie w przyszłości przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego Ogłoszenia (informacje) o wszczęciu postępowania XII

9 3.4. Ogłoszenia (informacje) o zamiarze zawarcia umowy Ogłoszenia (informacje) o udzieleniu zamówienia lub nieudzieleniu zamówienia Ogłoszenie o zamówieniu na podwykonawstwo Ogłoszenie (informacja) o zmianie umowy Obowiązki informacyjne zamawiającego w toku postępowania Udostępnienie Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia Otwarcie ofert Obowiązki informacyjne związane wynikiem procedury Obowiązki informacyjne związane ze skorzystaniem ze środków ochrony prawnej Protokół postępowania o udzielenie zamówienia publicznego Jawność umów o udzielenie zamówienia publicznego Ograniczenie jawności w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego Pytania i odpowiedzi Instytucje zapewniające dostęp do informacji o postępowaniu Stosowanie przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego Jawność postępowania Prawo wglądu do protokołu Dostęp do dokumentów postępowania a uiszczenie opłaty Wykluczenie możliwości zastrzeżenia poufności informacji jako stanowiącej tajemnice przedsiębiorstwa Ograniczenie dostępu do informacji ze względu na przepisy o ochronie informacji niejawnych Orzecznictwo Zasada jawności w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego Publikowanie informacji o zamówieniu publicznym Obowiązki informacyjne zamawiającego w toku postępowania Protokół postępowania o udzielenie zamówienia publicznego Jawność umów o udzielenie zamówienia publicznego Ograniczenia jawności w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego Rozdział XIV. Dostęp do informacji publicznej a odpowiedzialność karna (Arkadiusz Matusiak, Barbara Pietrzak) Wysokość kary za nieudostępnienie informacji publicznej Zakres osób mogących ponosić karną odpowiedzialność za nieudzielenie informacji publicznej Wyjaśnienie pojęcia władza publiczna Wyjaśnienie pojęcia funkcjonariusz publiczny Wyjaśnienie pojęcia środki publiczne XIII

10 2.4. Dochody publiczne Wyjaśnienie pojęcia informacja publiczna Wyszczególnienie zachowań, które będą skutkować konsekwencjami za uchybienia w zakresie informacji publicznej Badanie przez sąd stopnia szkodliwości społecznej uchybień w zakresie informacji publicznej Ograniczenia w zakresie udostępniania informacji publicznej Ocena zgodności z prawem wydania decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej Odpowiedzialność w zakresie informacji publicznej w zbiegu z innymi przepisami karnymi Sąd właściwy do rozpatrywania spraw o udostępnienie informacji publicznej Przedawnienie karalności Odpowiedzialność dyscyplinarna Rozdział XV. Wzory dokumentów (Kamila Kędzierska, Barbara Pietrzak) Wniosek o udostępnienie informacji publicznej Wniosek o udostępnienie informacji publicznej wersja papierowa Wniosek o udostępnienie informacji publicznej wersja elektroniczna Wniosek o udostępnienie informacji publicznej wniosek telefoniczny Wniosek o udostępnienie informacji przetworzonej Wniosek o ponowne wykorzystywanie informacji sektora publicznego Wezwanie do uzupełnienia braków formalnych wniosku o ponowne wykorzystywanie informacji sektora publicznego Decyzja o odmowie wyrażenia zgody na ponowne wykorzystywanie informacji sektora publicznego ze względu na ochronę praw autorskich Decyzja o odmowie udostępnienia informacji publicznej ze względu na ochronę informacji niejawnych Decyzja o odmowie udostępnienia informacji publicznej wydana przez podmiot inny niż podmiot administracji publicznej Decyzja o odmowie udostępnienia informacji publicznej ze względu na ochronę tajemnicy przedsiębiorcy Decyzja o odmowie udostępnienia informacji publicznej ze względu na ochronę prywatności osoby fizycznej Decyzja o odmowie udostępnienia informacji publicznej przetworzonej, gdy to udostępnienie nie jest szczególnie istotne dla interesu publicznego Decyzja o umorzeniu postępowania w sprawie udostępnienia informacji publicznej Pismo informujące wnioskodawcę o późniejszym rozpatrzeniu jego wniosku Pismo informujące wnioskodawcę o konieczności poniesienia przez niego kosztów związanych z wytworzeniem lub doręczeniem informacji publicznej Pismo informujące o tym, że wnioskowane dane nie stanowią informacji publicznej Pismo informujące o nieposiadaniu wnioskowanej informacji publicznej XIV

11 16. Odwołanie od decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej Skarga na bezczynność XV