WALTER MURCH. Dodano:

Transkrypt

1 WALTER MURCH Dodano: Wiele już napisano o początku Czasu apokalipsy Francisa Forda Coppoli, ale wróćmy do niego raz jeszcze. Zaczyna się od dźwięku, który trudno z początku rozpoznać i umiejscowić. Następnie pojawia się obraz statyczne ujęcie dżungli. Dźwięk narasta, po czym nagle przed naszymi oczyma przelatuje helikopter. Czas na pierwsze takty The End The Doors, podczas których z dżungli jakby zaczynał dobywać się dym i płomienie. Po jakimś czasie przelatuje drugi helikopter, wraz z głosem Jima Morrisona ujęcie zamienia się w piekło płonącego napalmu, a kamera rusza w ślad za latającymi maszynami. Jednocześnie na obraz niszczonej dżungli nałożone zostaje ujęcie twarzy kapitana Willarda (Martin Sheen), które w ciągu kolejnych sekund będzie przenikało się z precyzyjnie nakładanymi ujęciami łopat wirnika helikoptera oraz piekielnej pożogi pożaru, w ten niezwykle wymowny sposób podkreślając to, co żołnierzowi siedzi w głowie. Pierwsze, zupełnie pozbawione dialogów, lecz wypełnione treścią audiowizualną, minuty Czasu apokalipsy przekazują istotę całego filmu i perfekcyjnie zapowiadają to, co nastąpi. Nic więc dziwnego, że są uznawane za jeden z najlepszych prologów w historii kina. Powstały w dużej mierze dzięki pracy Waltera Murcha, ikonicznego montażysty obrazu i dźwięku, który - co z przyjemnością ogłaszamy - przyjedzie w listopadzie do Bydgoszczy, by odebrać Nagrodę Specjalną Camerimage.

2 Walter Murch, dzięki uprzejmości THE ROLEX MENTOR AND PROTÉGÉ ARTS INITIATIVE Montaż obrazu nie polega na efektownym przechodzeniu od sceny do sceny, lecz na nadawaniu danej opowieści rytmu i emocjonalnego tempa, praca nad soundtrackiem nie oznacza natomiast dopasowywania muzyki i piosenek, lecz tworzenie przestrzeni dźwiękowej, która uwiarygodni świat przedstawiony na ekranie, a Walter Murch jest niedoścignionym mistrzem obu tych profesji. To dzięki niemu pozazmysłowa relacja Patricka Swayze i Demi Moore z Uwierz w ducha wywołuje tyle napięcia, emocji i wzruszeń, a film Jerry'ego Zuckera stał się jednym z największych przebojów lat 90. To talent, innowacyjność i wyczucie Murcha sprawiły, że Wzgórze nadziei Anthony'ego Minghelli działało na tak wielu poziomach filmowego doświadczenia, a Rozmowa Francisa Forda Coppoli zmieniła całkowicie sposób myślenia o dźwięku w kinie. Murch stworzył w debiutanckim THX 1138 George'a Lucasa wiarygodną przestrzeń dźwiękową dystopijnego społeczeństwa przyszłości, w Czasie apokalipsy zabrał wraz z Vittorio Storaro i pozostałymi filmowcami publiczność w podróż do jądra wietnamskiego piekła, a w Angielskim pacjencie Anthony'ego Minghelli swą pracą uwznioślił ekranową rzeczywistość. Za ten ostatni film otrzymał dwa Oscary, zarówno za montaż obrazu, jak i dźwięku, co nie udało się żadnemu twórcy ani wcześniej, ani potem. Zdobył także statuetkę za montaż dźwięku do Czasu apokalipsy oraz sześć dodatkowych nominacji do tej nagrody.

3 Kadr z filmu "Czas apokalipsy" Kadr z filmu "Angielski pacjent" Dobry montażysta musi wiedzieć, w jaki sposób opowiedzieć daną historię, a do tego potrzebuje poczucia rytmu, powiedział Murch w jednym z wywiadów. Montowanie jest jak opowiadanie dowcipu może być naprawdę świetny, ale jeśli opowie się go w zły sposób, jeśli zaburzy się jego rytm, nikogo nie rozśmieszy. Te słowa doskonale oddają etos pracy Waltera Murcha, który w obrazie i dźwięku zakochał się już jako nastolatek i od tamtego czasu poświęcił im całe swoje zawodowe życie, walcząc jednocześnie z częstą w branży filmowej pustą popisowością. Miał szczęście od samego początku, gdyż w trakcie studiów trafił na grupę miłośników kina, wśród których mógł w pełni rozwinąć swe pomysły i pasje wśród nich byli między innymi reżyserzy George Lucas i John Milius oraz autor zdjęć/reżyser Caleb Deschanel. Na dodatek pierwsze zawodowe kroki Murch stawiał u Francisa Forda Coppoli najpierw jako dźwiękowiec przy Ludziach z deszczu, a później jako montażysta obrazu i dźwięku przy legendarnej Rozmowie. Murch był także jednym z twórców kinowego formatu dźwięku 5.1 i jest po dzień dzisiejszy jedynym montażystą, który został nominowany do Oscara za pracę w czterech różnych systemach montażowych: Moviola (Julia Freda Zinnemana), KEM (Czas apokalipsy Coppoli), Avid (Angielski pacjent Minghelli), Final Cut Pro (Wzgórze nadziei Minghelli).

4 Kadr z filmu "Rozmowa" Kadr z filmu "Uwierz w ducha" Walter Murch to zresztą prawdziwy człowiek renesansu, który zasmakował pracy na wielu obszarach sztuki filmowej. W 1985 roku zadebiutował jako reżyser Powrotem do Krainy Oz. Napisał wraz z George'em Lucasem scenariusz do THX Pracował jako operator kamery przy legendarnym dokumencie koncertowym The Rolling Stones: Gimme Shelter braci Maysles, i to właśnie on odpowiada za słynne końcowe ujęcie sylwetki sikającego mężczyzny, nakręcone obiektywem 1000mm. Murch napisał także książkę In the Blink of an Eye: A Perspective on Film Editing, która trafiła do programów wielu szkół filmowych. Podjął się restauracji dźwięku klasycznego Dotyku zła według skomplikowanych notatek Orsona Wellesa, przywracając wypaczonemu przez studio filmowi status arcydzieła. I nieustannie promuje swoją osobą etos montażysty jako artysty, który pomaga reżyserowi i innym twórcom wyłonić z chaosu nakręconych materiałów płynnie opowiedzianą historię. Jesteśmy zaszczyceni tym, iż Walter Murch przyjął nasze zaproszenie i zjawi się w Bydgoszczy w trakcie 23. edycji Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych CAMERIMAGE. Nie tylko po to, by odebrać Specjalną Nagrodę dla Montażysty ze Szczególną Wrażliwością Wizualną, lecz także spotkać się z uczestnikami festiwalu i podzielić się z nimi swoimi doświadczeniami oraz ogromną wiedzą.

5