Ustalono, że dokument rządowy zostanie zmieniony w następujących kierunkach (z protokołu):

Transkrypt

1 INFORMACJA NA TEMAT RZĄDOWEGO DOKUMENTU ZAŁOŻENIA DO PROJEKTU USTAWY O ZMIANIE USTAWY O ODPADACH, USTAWY O UTRZYMANIU CZYSTOŚCI I PORZĄDKU W GMINACH ORAZ NIEKTÓRYCH INNYCH USTAW (aktualizacja: marzec 2010) Projekt ustawy o odpadach oraz o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach został zgłoszony do Programu Prac Legislacyjnych rządu na II połowę 2008 roku. Nowa ustawa reformująca system gospodarki odpadami miała zostać przygotowana po przyjęciu przez Radę Ministrów dokumentu rządowego pt. Założenia nowego systemu gospodarki odpadami komunalnymi (aktualna nazwa Założenia do projektu ustawy o zmianie ustawy o odpadach, ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw ). Prace nad projektem Założeń zostały podjęte wspólnie przez 3 ministerstwa: Infrastruktury, Środowiska oraz Rozwoju Regionalnego, które koordynowało prace. Przygotowany projekt został poddany uzgodnieniem międzyresortowym oraz konsultacjom społecznym. W dniu 9 marca 2009 roku projekt był omawiany na posiedzeniu Zespołu ds. Infrastruktury, Rozwoju Lokalnego, Polityki Regionalnej oraz Środowiska KWRiST. W celu dopracowania zapisów powołano grupę roboczą, złożoną z przedstawicieli samorządu i trzech zainteresowanych resortów. Grupa robocza spotkała się dwukrotnie: 17 marca oraz na dodatkowym posiedzeniu w dniu 24 marca br. w siedzibie UMP, podczas którego wypracowano uzgodnienia co do pryncypiów, które zostały zaakceptowane zarówno przez stronę samorządową, jak i rządową (w tym również UOKiK). Ustalono, że tekst Założeń zostanie doprecyzowany oraz odpowiednio zmodyfikowany przez stronę rządową. W dniu 25 marca 2009 roku wypracowany kompromis został rozpatrzony na posiedzeniu plenarnym KWRiST, w zakresie zaproponowanym przez grupę roboczą Zespołu Infrastruktury KWRiST. Ustalono, że dokument rządowy zostanie zmieniony w następujących kierunkach (z protokołu): 1

2 Zadaniem samorządu terytorialnego województwa jest stworzenie strategicznych celów gospodarowania odpadami w ramach województwa przez wojewódzki plan gospodarki odpadami, podział w formie aktu prawa miejscowego województwa na rejony gospodarki odpadami, zastępcze realizowanie gospodarki odpadami w sytuacji, kiedy struktury gminne nie realizują gospodarki odpadami na danym obszarze; Zadaniem samorządu gminnego jest utworzenie struktur zdolnych do zarządzania i finansowania gospodarki odpadami w danym regionie w zakresie administracyjnym (np. utworzenie związku) oraz gospodarczym (np. uzgodnienie budowy instalacji, powierzenia zarządzania istniejącą instalacją i pobieranie opłaty za gospodarowanie odpadami). Podział terytorium gminy na obszary, sektory i zorganizowanie przetargu celem zawarcia umowy na usługi odbioru odpadów od właścicieli nieruchomości oraz dostarczenie ich do wskazanej instalacji; Miejsca odzysku bądź unieszkodliwiania - wybór przez samorząd województwa konkretnych instalacji, do których odpady mają trafiać z poszczególnych regionów, będzie obligatoryjny dla wszystkich gmin województw oraz przedsiębiorców działających na danym obszarze; Zostanie wprowadzona jedna opłata nazwana opłatą za gospodarowanie odpadami, która będzie pobierana od mieszkańców przez struktury gminne, wyodrębnione w celu gospodarowania odpadami w ramach danego regionu (np. związek międzygminny). Zasady dotyczące określania wysokości opłat za gospodarowanie odpadami będą:1) umożliwiały wyszczególnienie wszystkich pozycji składowych związanych z poszczególnymi procesami gospodarowania odpadami, system będzie zawierał mechanizmy ekonomiczne stymulujące selektywne zbierania odpadów. 2) stanowiły element warunków obligatoryjnego przetargu na usługi w zakresie odbioru odpadów od właścicieli nieruchomości oraz transportu ich do wskazanej instalacji dot. poszczególnego obszaru; Usługi odbioru odpadów od właścicieli nieruchomości uregulowane zostaną w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, a w części dot. gospodarowania odpadami - w ustawie o odpadach; Terminologia w ramach założeń zostanie, w odniesieniu do instalacji funkcjonującej w gospodarce odpadami, wprowadzone jednolite pojęcie termiczne bądź biologiczne zakłady przetwarzania odpadów. Projekt został wniesiony pod obrady Stałego Komitetu Rady Ministrów, który uznał za zakończone koordynowanie prac przez MRR. Wówczas jak napisał Piotr Styczeń, podsekretarz stanu 2

3 w Ministerstwie Infrastruktury do przewodniczącego sejmowej Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa - zaistniał spór kompetencyjny dotyczący ustalenia organu właściwego do koordynowania dalszych prac nad projektem i opracowania jego ostatecznej wersji. Na początku czerwca 2009 roku Przewodniczący Komitetu Stałego Rady Ministrów wystąpił z wnioskiem do Prezesa Rady Ministrów o rozstrzygnięcie sporu. Nastąpiło to 15 lipca, kiedy to za organ właściwy do koordynowania dalszych prac nad projektem Założeń oraz opracowania jego ostatecznej wersji uznano Ministra Środowiska. Rządowy dokument trafił do Departamentu Gospodarki Odpadami, kierowanego przez Panią Beatę Kłopotek. W dniu 16 września 2009 roku w Ministerstwie Środowiska zostało podpisane, w obecności ministrów Stanisława Gawłowskiego oraz Bernarda Błaszczyka, porozumienie Polskiej Izby Gospodarki Odpadami oraz Krajowej Izby Gospodarki Odpadami - dwóch największych, branżowych izb gospodarczych, reprezentujących zarówno sektor prywatny, jak i samorządowy. Sygnatariusze porozumienia, jak również ministrowie reprezentujący resort środowiska, potwierdzili zgodność w rozumieniu i interpretacji poszczególnych punktów dokumentu. Najważniejszą kwestią było odejście od wypracowanego wcześniej consensusu w sprawie przekazania gminom pełnego władztwa nad odpadami komunalnymi oraz wprowadzenia jednej opłaty za gospodarowanie odpadami, pobieranej od mieszkańców przez wyodrębnione w tym celu struktury gminne (np. związek międzygminny). W porozumieniu mówi się jedynie o konieczności dalszego wzmocnienia roli samorządów. Oprócz dotychczasowych uprawnień - jak czytamy w porozumieniu - samorządy miałyby zyskać uprawnienia do zarządzania strumieniem odpadów tj. do wskazania miejsca lub miejsc odzysku i unieszkodliwiania odpadów ujętych w Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami, który powinien zyskać rangę prawa miejscowego. Ustalenia zawarte pomiędzy dwoma izbami gospodarczymi (nie zaś wypracowany kompromis ze stroną samorządową KWRiST), resort środowiska uznał za podstawę dla formułowania założeń do projektu nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. W drugiej połowie września odbyło się w Sejmie posiedzenie połączonych Komisji: Infrastruktury, Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, podczas którego Rząd - zgodnie z planem pracy Komisji - został zobowiązany do przedstawienia Krajowego Programu Gospodarki Odpadami oraz stanu przygotowań do nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Warto nadmienić, że do czasu wpłynięcia do parlamentu projektów rządowych przerwano poprzednie posiedzenie połączonych komisji oraz 3

4 pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (druk nr 1169). Rządową informację, przedstawioną w sejmie przez Ministra Bernarda Błaszczyka, podsekretarza stanu w Ministerstwie Środowiska, posłowie uznali za dalece niewystarczającą, domagając się przedstawienia przez rząd całości reformy systemu gospodarki odpadami komunalnymi, który zapewniałby gminom przejęcie strumienia śmieci. Pytano, czy rząd zapoznał się z dezyderatami w tej sprawie sejmowej Komisji Ochrony Środowiska, dlaczego blokowane są mechanizmy naprawy systemu, jakie kary poniesie Polska z tego tytułu w 2010 roku i kto będzie za to odpowiadał. Zwrócono uwagę na brak przedstawiciela Ministerstwa Gospodarki oraz UOKiK, które wymusza wolnorynkowe zachowania. Jest to dość istotne, gdyż - jak wynika ze wspomnianego już pisma Ministra Infrastruktury przesłanego do Przewodniczącego sejmowej Komisji Ochrony Środowiska - organy te kwestionują zapisy dotyczące zniesienia obowiązku właścicieli nieruchomości do zawarcia umowy o odbieranie odpadów komunalnych z przedsiębiorcą prowadzącym działalność w tym zakresie oraz wprowadzenia dla właścicieli nieruchomości obowiązku ponoszenia opłaty, z której gminy finansowałyby umowy o usługi odbierania odpadów od właścicieli nieruchomości na danym terenie. Zamiast oczekiwanej zmiany systemu, resort zaproponował edukowanie obywateli, co w odczuciu znacznej części posłów byłoby w tej sytuacji raczej nie edukacją, ale demoralizacją. Ministerstwo Środowiska zostało zobowiązane przez Przewodniczącego Komisji Ochrony Środowiska Posła Marka Kuchcińskiego do tego, aby pisemnie odpowiedziało na pytania i wątpliwości posłów do 30 września br. Uczestnicząca w posiedzeniu sejmowej Komisji przedstawicielka Unii Metropolii Polskich zadała pytanie, co stało się z kompromisem wypracowanym w ramach prac KWRiST i czy będzie miał on swoje przełożenie w ostatecznej wersji projektu założeń kompleksowych zmian w gospodarce odpadami? Posłowie wydawali się być zaskoczeni informacją o zawartym kompromisie pomiędzy stroną rządową i samorządową, podobnie jak przedstawiciele przedsiębiorców, w tym Krajowej Izby Gospodarki Odpadami. Po wyjściu z sali obrad wiceprezes Izby Przemysłowo - Handlowej Inwestorów Zagranicznych w Polsce Pan Marian Mazurek zapytał wprost, czy Unia Metropolii Polskich będzie płaciła milionowe odszkodowania firmom zagranicznym, które zainwestowały w instalacje śmieciowe. Wiceprezes zarzucił UMP, że załatwiła kompromis z ministrem Schetyną i w tej sytuacji Izba Inwestorów Zagranicznych powiadomiła Premiera o szkodliwości propozycji i ogromnych odszkodowaniach, jakie po ich wprowadzeniu, Polska będzie płacić przedsiębiorcom. 4

5 W dniu 19 października do uzgodnień Zespołu ds. Infrastruktury KWRiST wpłynęła nowa propozycja rządowa - projekt Założeń do projektu ustawy o odpadach. Obecny na posiedzeniu przedstawiciel MŚ poinformował zebranych, że kwestia własności odpadów będzie rozwiązana osobno, w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Projekt został wniesiony na posiedzenie plenarne KWRiST ( ) nie zyskując ostatecznej akceptacji strony samorządowej, która uznała, powołując się na wcześniejsze ustalenia w tej sprawie, że rozstrzygnięcia dotyczące przejęcia strumienia odpadów powinny być zapisane w projekcie reformującym całość systemu gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce. Na temat impasu w pracach nad założeniami reformy systemu wynikającego z działań lobby śmieciowego, które broni dzisiejszych uregulowań prawnych w tym zakresie, wypowiedział się Związek Miast Polskich w Stanowisku w sprawie kwestii zagospodarowania odpadów komunalnych w krajowej strategii gospodarki odpadami (stanowisko w załączeniu). Zdaniem ZMP proponowane przez rząd odłożenie spraw dotyczących ponad połowy wszystkich wytwarzanych w kraju odpadów do ustawy o charakterze technicznym (ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach) stanowi swoisty unik i nie może być zaakceptowane przez samorządy. Przedłużający się brak postępów w sprawie systemowych rozwiązań w zakresie gospodarki odpadami, w tym odpadami komunalnymi, był również przedmiotem zainteresowania parlamentarzystów. Komisja Środowiska Senatu RP, w dniu 3 listopada 2009 roku, podjęła Stanowisko w sprawie systemu gospodarki odpadami (stanowisko w załączeniu) uznając, że utrzymanie status quo prostą drogą doprowadzi do niewykonania unijnych zobowiązań w 2010 roku (między innymi znacznego ograniczenia ilości odpadów biodegradowalnych trafiających na składowiska). Senacka komisja uznała za konieczne przejęcie przez samorządy (gminy) faktycznego władztwa nad strumieniem odpadów komunalnych oraz wyposażenia ich w odpowiednie instrumenty finansowe. Także posłowie z sejmowych komisji: Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa oraz Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej zadecydowali o ponownym rozpoczęciu przerwanych ponad rok temu prac nad poselskim projektem ustawy o czystości i porządku w gminach. Powołano podkomisję do pracy nad przedłożeniem poselskim, uznając, że czas oczekiwania na założenia projektu rządowego był wystarczająco długi, aby przejąć inicjatywę legislacyjną w tym zakresie. Zwłaszcza, że - jak wyjaśniali posłowie - niezależnie od kar, jakie 5

6 będzie płacić Polska za brak odpowiednich regulacji i związanej z tym możliwości terminowego wykonania zobowiązań unijnych, zagrożone jest efektywne wydatkowanie europejskich środków przeznaczonych na budowę instalacji unieszkodliwiających odpady. Tymczasem rządowa propozycja Założeń do projektu ustawy o odpadach 16 listopada po raz kolejny powróciła pod obrady Zespołu ds. Infrastruktury KWRiST. Niestety, i tym razem Ministerstwo Środowiska przedstawiło stronie samorządowej projekt bez oczekiwanych zmian systemowych w zakresie odpadów komunalnych. Przedstawiciele samorządu nie przyjęli wyjaśnień przedstawiciela resortu, że odpowiednie regulacje znajdą się niebawem w ustawie o utrzymaniu porządku i czystości w gminach. Zespół postanowił, że nie będzie rozpatrywał osobno obu projektów. Ministerstwo zostało zobowiązane do przekazania stronie samorządowej, do dnia 20 listopada 2009, Założeń do projektu ustawy o odpadach z uwzględnieniem odpadów komunalnych lub obu projektów razem - w myśl kompromisu zawartego w marcu br. Po spełnieniu przez rząd tego warunku, strona samorządowa miała przedłożyć swoją opinię na posiedzeniu plenarnym KWRiST w dniu 25 listopada br. Jednak termin przekazania przez rząd stronie samorządowej projektu uzupełnionego o odpady komunalne lub łączne obu projektów - o odpadach oraz o utrzymaniu porządku i czystości w gminach - nie został dotrzymany. Strona samorządowa w dniu 24 listopada br. otrzymała z sekretariatu KWRiST jedynie... pismo Ministra Bernarda Błaszczyka, sygnowane datą 23 listopada 2008 roku(?), w którym Ministerstwo po raz kolejny zwróciło się do strony samorządowej o wydanie pozytywnej opinii do projektu założeń ustawy o odpadach informując jednocześnie, że odrębne założenia dotyczące ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach wprowadzające zmiany do obecnego systemu gospodarki odpadami komunalnymi, zostały już przedłożone członkom Komitetu Stałego Rady Ministrów i będą rozpatrywane na jednym z najbliższych posiedzeń tegoż Komitetu. Wprowadzone zmiany - jak czytamy w ww. piśmie - dotyczą w szczególności przekazania gminom praw właścicieli nieruchomości do dysponowania zebranymi przez nich odpadami komunalnymi oraz opłaty śmieciowej, która będzie zawierała koszty odbierania, transportu i odpowiedniego zagospodarowania odpadów komunalnych, a także środki na budowę nowych instalacji. Podczas spotkania strony samorządowej w dniu 24 listopada, czyli w przeddzień posiedzenia plenarnego KWRiST, jej przedstawiciele zostali zaskoczeni informacją, że projekt Założeń do projektu ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach wpłynął jednak do sekretariatu KWRiST, ale jako projekt nieformalny, przekazany do wiadomości sekretarza strony 6

7 samorządowej Pana Andrzeja Porawskiego. Według opinii Andrzeja Porawskiego przesłany dokument jest zgodny z oczekiwaniami gmin, stąd na jego wniosek, w dobrej wierze strona samorządowa zaaprobowała projekt założeń ustawy o odpadach, który następnego dnia, na posiedzeniu plenarnym uzyskał oficjalną akceptację strony samorządowej KWRiST. Współprzewodniczący Komisji Wspólnej, Piotr Uszok zastrzegł, aby jak najszybciej, najlepiej już na grudniowym posiedzeniu Komisji Wspólnej, rozpocząć prace nad właściwym projektem śmieciowym. Na grudniowym posiedzeniu Zespołu Infrastruktury KWRiST (14 grudnia) rządowy projekt założeń do projektu ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach nie znalazł się w porządku obrad. Zespół wniósł o niezwłoczne i oficjalne przekazanie tego dokumentu do Komisji Wspólnej oraz wyjaśnienie powodu zwłoki. Strona rządowa została zobowiązana do uwzględnienia projektu w porządku obrad styczniowego posiedzenia KWRiST, zgodnie z ustaleniami z listopada br. Równolegle do procedury rządowej, od początku listopada zaczęła działać sejmowa podkomisja nadzwyczajna do rozpatrzenia poselskiego projektu ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (druk nr 1169), który był czytany w komisjach w październiku ubiegłego roku i został negatywnie zaopiniowany przez Radę Ministrów, która uznała między innymi, że prowadzenie działalności przez przedsiębiorców wyłonionych przez gminę w drodze postępowania o udzielenie zamówienia publicznego ograniczy konkurencję, wyeliminuje małych przedsiębiorców oraz spowoduje zwiększenie opłat ponoszonych przez mieszkańców (Stanowisko Rady Ministrów z 6 listopada 2008 w załączeniu). Pierwsze merytoryczne posiedzenie ww. podkomisji nadzwyczajnej pod przewodnictwem Poseł Ewy Wolak odbyło się 15 grudnia 2009 roku. Dotyczyło ono przedyskutowaniu założeń do proponowanej przez grupę posłów ustawy. Poseł Mirosława Masłowska, sprawozdawca poselskiego projektu ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (druk nr 1169) zwróciła uwagę na zaistniałe nieporozumienie: podkomisja - zgodnie z decyzją Marszałka Sejmu - ma procedować nad pierwszą wersją projektu (druk nr 1169), choć została przedstawiona jego nowa aktualna wersja. Poseł Masłowska poprosiła o skierowanie do pras podkomisji opinii Biura Analiz Sejmowych z 13 marca 2007 roku na temat rozwiązań w zakresie gospodarki odpadami, przyjętych w innych krajach europejskich. Zdaniem posłanki wiele krajów wykorzystało fundusze unijne na swoje instalacje śmieciowe, a Polska - nie, gdyż gminy, które odpowiadają za gospodarkę odpadami, nie mogą otrzymywać środków na inwestycje należące do prywatnych przedsiębiorców. 7

8 Na forum sejmowej podkomisji powróciła również sprawa ministra właściwego do procedowania poselskiego projektu ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Powstało pytanie: czy Minister Środowiska, który decyzją Rady Ministrów z 15 lipca 2009 przejął od Ministra Infrastruktury prace nad projektem założeń do rządowego projektu ustawy o odpadach i utrzymaniu czystości i porządku w gminach, nie powinien przejąć także wiodącej roli w procedowaniu projektu poselskiego. W opinii przedstawiciela Biura Legislacyjnego kancelarii Sejmu z formalnego punktu widzenia w sejmowych pracach powinno uczestniczyć Ministerstwo Infrastruktury, zgodnie ze Stanowiskiem Rady Ministrów do poselskiego projektu ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach z 6 listopada 2008 roku. W toku dyskusji nad założeniami poselskiego projektu głos zabierali przedstawiciele przedsiębiorców ze stowarzyszeń branżowych, którzy jednym głosem twierdzili, że władza publiczna ma monitorować i karać, a nie wchodzić w sferę gospodarczą. W imieniu Lublina głos zabrał Marian Stani, Dyrektor Wydziału Ochrony Środowiska w Urzędzie Miasta, który nieoczekiwanie poparł przedsiębiorców w przekonaniu, że nie warto odnosić się do rozwiązań funkcjonujących w innych krajach, ale oprzeć się na doświadczeniach takich miast jak Lublin, który z powodzeniem realizuje wszystkie zadania w zakresie gospodarki śmieciowej. Gmina powinna mieć władztwo nad odpadami - mówił dyrektor Stani - ale to firmy, a nie gminy powinny je zbierać. Dyrektor Stani zadeklarował się przy tym jako zdecydowany przeciwnik pobierania opłaty od mieszkańca twierdząc, że zniszczy ona selektywną zbiórkę odpadów. Członkowie podkomisji uznali, że - niezależnie od konieczności formalnego uporządkowania prac nad poselskim projektem - należy uzyskać informację, jak daleko są zaawansowane prace nad przedłożeniem rządowym i czy dają one radzie gminy możliwość wprowadzenia opłaty w formie uchwały za odbierane od mieszkańców odpady. Zarząd Unii Metropolii Polskich, zaniepokojony coraz silniejszym naciskiem lobby śmieciowego, które broni dzisiejszego braku uregulowań systemowych w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi, przyjmuje 30 grudnia 2009 roku stanowisko w sprawie Założeń do projektu ustawy. W Stanowisku zwraca się do Rządu RP o niezwłoczne przekazanie na najbliższe, styczniowe posiedzenie Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego projektu Założeń do ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. 6 stycznia 2010 roku Sekretariat Ministra Jerzego Millera otrzymuje pismo Związku Pracodawców Gospodarki Odpadami po raz kolejny kwestionujące uzgodnienia KWRiST z 8

9 marca 2009 roku w sprawie uporządkowania gospodarki odpadami komunalnymi, zwłaszcza postulowanego od lat przejęcia władztwa gmin nad odpadami. Na styczniowe posiedzenie Zespołu ds. Infrastruktury KWRiST w ramach spraw różnych 14 stycznia wpływa nowy projekt Założeń do projektu ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach raz o zamianie niektórych innych ustaw (z dnia 13 stycznia 2010) wraz z kopią pisma ministra Bernarda Błaszczyka do współprzewodniczącego Zespołu Olgierda Dziekońskiego, podsekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury. W piśmie tym, minister Błaszczyk informuje o zespole roboczym, powołanym 30 listopada ubiegłego roku przez ministra Michała Boniego, mającym ustalić OSTATECZNE kierunki w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi i uzgodnić projekt założeń do projektu ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. W skład zespołu zostali powołani przedstawiciele resortów: środowiska, infrastruktury, gospodarki, finansów, spraw wewnętrznych i administracji, jak również Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów i Rządowego Centrum Legislacji. Na spotkaniu zespołu roboczego Michała Boniego - jak dowiadujemy się z ww. pisma - przedstawiciele resortów zostali zobowiązani do przekazania Ministerstwu Środowiska uwag do przedmiotowego projektu założeń, które ostatecznie miały zostać przygotowane i przekazane do Kancelarii Prezesa Rady Ministrów do 18 stycznia 2010 roku, aby mogły być przedmiotem opiniowania przez Zespół Infrastruktury, a następnie skierowane na Posiedzenie Plenarne KWRiST, w styczniu Nowy projekt, przedłożony na posiedzeniu Zespołu Infrastruktury Komisji Wspólnej w dniu 18 stycznia br., w opinii samorządowców, jest całkowitym odejściem od wszystkich uzgodnień dokonanych w marcu w ramach KWRiST, nie uwzględnia ani publicznej własności odpadów, ani jednolitej opłaty na ich zagospodarowanie. Zakłada natomiast, że gminy mogą przejąć władztwo nad odpadami w drodze referendum. Projekt w takim kształcie został jednomyślnie negatywnie zaopiniowany przez przedstawicieli samorządów, którzy podkreślali, że oczekują dokumentu, który będzie realizował rządowo - samorządowe ustalenia w tej kwestii, dokonane w marcu ubiegłego roku. Nowy projekt - zdaniem samorządowców - jest niemożliwy do przyjęcia gdyż daje uprzywilejowaną pozycję przedsiębiorcom, którzy są zainteresowani zyskiem, a nie całościowym rozwiązaniem problemu śmieciowego. Zakwestionowano pomysł referendum, które wprowadzając różnice w odbieraniu odpadów na terenie kraju, spowoduje jeszcze większy chaos w tej dziedzinie. 9

10 Członkowie zespołu uzgodnili, że fragment protokołu zawierający wypowiedzi na temat nowego projektu rządowego zostanie przekazany, po akceptacji współprzewodniczących, do Ministerstwa Środowiska. Na posiedzeniu plenarnym KWRiST, które odbyło się 27 stycznia, projekt założeń do projektu ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (w nowej wersji rządowej) został zdjęty z porządku obrad. Współprzewodniczący strony rządowej i samorządowej uzgodnili, że 9 lutego odbędzie się w tej sprawie spotkanie u ministra Jerzego Millera z udziałem pozostałych zainteresowanych resortów oraz przedstawicieli strony samorządowej (po jednej osobie z każdej z sześciu organizacji). Po posiedzeniu KWRiST, sekretarz stanu w MŚ Stanisław Gawłowski poinformował dziennikarzy, o nowych Założeniach, opartych na rozwiązaniu, które nie spełnia oczekiwań samorządowców, dotyczących własności odpadów ( władztwo tak, własność - nie ), przy czym chodzi o władztwo - jak dodał minister - wyłącznie w sensie kierowania strumienia odpadów. W spotkaniu u ministra Jerzego Millera, w dniu 9 lutego 2010, wzięli udział ze strony samorządowej: Piotr Uszok (współprzewodniczący KWRiST, przedstawiciel UMP), Andrzej Porawski (sekretarz strony samorządowej KWRiST), Kazimierz Pałasz (Związek Miast Polskich), Marek Wójcik (Związek Powiatów Polskich), Stanisław Bodys (Unia Miasteczek Polskich), Edward Trojanowski (Związek Gmin Wiejskich RP) oraz Bogdan Ciepielewski (Związek Województw RP). Ze strony rządowej, oprócz ministra Jerzy Miller, obecni byli: nowo powołany minister środowiska Andrzej Kraszewski, podsekretarz stanu w MŚ Bernard Błaszczyk oraz Jarosław Król - wiceprezes UOKiK. Nowy minister środowiska prof. Andrzej Kraszewski opowiedział się za popieranym przez samorząd modelem gospodarki odpadami komunalnymi, opartym na własności odpadów odbieranych od mieszkańców oraz opłacie za wywóz śmieci wnoszonej na rzecz gminy. Zdania tego nie podzielał natomiast wiceminister środowiska Bernard Błaszczyk, twierdząc, że taka opłata ograniczy wolny rynek. Wobec utrzymującej się rozbieżności w ocenie przygotowywanych regulacji minister Jerzy Miller zaapelował o wypracowanie kompromisu na kolejnym spotkaniu w tej sprawie - w dniu 15 lutego 2010, tuż po zakończeniu obrad Zespołu ds. Infrastruktury KWRiST. Na spotkaniu w dniu 15 lutego, strona samorządowa przedłożyła przedstawicielom resortu środowiska oraz UOKiK, opinie zlecone przez z Biuro Analiz Sejmowych w latach na temat modelu gospodarki odpadami komunalnymi przyjętego w wybranych krajach 10

11 europejskich (w tym m.in. w Niemczech, Wielkiej Brytanii, Francji, Austrii, Belgii, Holandii i krajach skandynawskich), które potwierdzają słuszność rozwiązań uzgodnionych przez rząd i samorząd w dniu 25 marca 2009 roku. Andrzej Porawski, w imieniu współprzewodniczącego KWRiST Piotra Uszoka, przedstawił twarde Stanowisko Strony Samorządowej KWRiST w sprawie projektu Założeń (stanowisko w załączeniu), które utrzymuje, że jedynym sposobem zapewniającym gminom realny wpływ na gospodarkę opadami jest własność odpadów przejmowanych od mieszkańców. Nie jest to - jak podkreślano - żadne rozwiązanie nadzwyczajne, gdyż funkcjonuje ono z powodzeniem w znakomitej większości krajów europejskich. Także i w Polsce - u podstaw niezmiennego postulatu samorządowców dotyczącego władztwa nad śmieciami - nie leży w najmniejszym stopniu chęć podejmowania przez gminy działań, które są prowadzone przez spełniające wymogi prawa (wybrane w trybie przetargowym) podmioty gospodarcze. Takie argumenty firm - twierdzono - to próba zdyskredytowania kolejnych prób uporządkowania w Polsce systemu gospodarki odpadami. Rozmowy rządowo - samorządowe znalazły się w głębokim impasie. Nieoczekiwanie, 23 lutego br., przewodniczący strony samorządowej KWRiST Piotr Uszok został poinformowany przez nowego ministra środowiska prof. Andrzeja Kraszewskiego, że w pełni identyfikuje się ze stanowiskiem strony samorządowej w sprawie projektu Założeń i dołoży wszelkich starań, aby przekonać Rząd RP do takiego uporządkowania systemu, aby to gminy, a nie firmy prywatne, zyskały rzeczywistą władzę nad odpadami. Zdaniem Ministra tylko samorządy, dysponujące odpowiednimi narzędziami, są w stanie uzdrowić gospodarkę odpadami w Polsce (w załączeniu artykuły prasowe). W ten sposób pojawiła się szansa na przełamanie oporu lobby przewoźników śmieci, które tak skutecznie blokowało do tej pory wszelkie próby zmian w polskim systemie zagospodarowania odpadów komunalnych. Opr. Maria Starkowska Biuro UMP 11