Niskie stawki opłat za zagospodarowanie odpadów komunalnych pułapką dla gmin i przedsiębiorców

Transkrypt

1 Edwin Górnicki Katedra Ekonomiki i Finansów Samorządu Terytorialnego SGH w Warszawie Niskie stawki opłat za zagospodarowanie odpadów komunalnych pułapką dla gmin i przedsiębiorców NOWOCZESNY SYSTEM GOSPODARKI ODPADAMI PROBLEM CZY BIZNES? Wrocław, 13 listopada 2013 r.

2 Mechanizm wpływu zaniżonej stawki na budżet gminy 1

3 Krajowy Plan Gospodarki Odpadami 2014 Rysunek 1(8). Zależność pomiędzy PKB a ilością wytwarzanych odpadów (ogółem) w latach (za 100% przyjęto wartość PKB w 2004 r.)

4 Wahania miesięczne wytwarzania odpadów w cyklu rocznym

5 Wskaźnik nagromadzenia (wolumen) w m3

6 Wskaźnik nagromadzenia (masa ) w m3

7 Wskaźniki nagromadzenia w handlu i usługach

8 Wahania miesięczne wytwarzania odpadów w cyklu rocznym

9 Schematyczne w Schematyczne wahania miesięczne dostaw odpadów w cyklu rocznym do RIPOK

10 Mechanizm należności RIPOK

11 Należności RIPOK w układzie miesięcznym

12 Płatności mieszkańców gminy wg. niezblilansowanej stawki opłaty ryczałtowej

13 Pułapka bilansowa systemu z zaniżoną stawką

14 Pułapka bilansowa w układzie skumulowanym

15 Skutki 2

16 Czynniki kreujące deficyt systemu dla budżetu gminy

17 Stawki AD 2013 Ministerstwo Środowiska: 99 proc. samorządów uchwaliło stawki opłat za odbiór śmieci od mieszkańców - wyniosą one średnio od 9 zł od osoby za śmieci segregowane do 14,50 zł za zmieszane. Związek Gmin Wiejskich RP: 17 samorządów przyjęło stawkę poniżej 4 zł od osoby za śmieci segregowane. Jedna gmina przyjęła stawkę na poziomie 2 zł od osoby miesięcznie

18 Deficyt a wskaźnik zadłużenia w 2014 z Art.243 u.p. Nadwyżka operacyjna bądź niedobór związany z funkcjonowaniem systemu śmieciowego będą mieć istotny wpływ na możliwości zadłużania się gminy Jest to bardzo ważne z punktu widzenia wchodzącego od przyszłego roku wskaźnika z Art. 243 ustawy o finansach publicznych dr G. Samitowski, podkomisja stała ds. monitorowania gospodarki odpadami Sejmu Zarówno nadwyżka operacyjna, jak i niedobór związany z systemem będzie miał wpływ na możliwości zadłużeniowe gmin. W niektórych gminach występuje planowany niedobór, co jest ryzykowne, bo rozwiązania prowadzące do trwałego deficytu mogą zostać ukarane. 1. Straty w środowisku wynikające z z braku środków finansowych, 2. Negatywne efekty finansowe dla mieszkańców opłacanie kumulujących się kar.

19 Art. 243 stan 5 maja 2013 r.

20 Nowelizacja ustawy o finansach publicznych, rządu - październik 2013 r. 1. Wydatki samorządów, przeznaczone na realizację projektów finansowanych z funduszy unijnych nie będą uwzględniane we wzorze,, o ile unijne dofinansowanie wyniesie co najmniej 60 proc. 2. W przypadku niespełnienia wskaźnika z Art. 243 ustawy zadłużony samorząd będzie musiał przygotować program naprawczy określający sposób redukcji zadłużenia w ciągu 3 lat.. Dokument ten będzie następnie przekazywany do Regionalnych Izb Obrachunkowych (RIO).

21 Nowelizacja ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego listopad 2013 r. Rezerwa subwencji ogólnej: 1. JST, w których dochody są niższe od średnich dochodów gmin, powiatów i województw. 2. JST - realizujące zadania własne z zakresu pomocy społecznej (np. na poprawę funkcjonowania domów pomocy społecznej) oraz 3. JST - zostały dotknięte stratami w infrastrukturze w wyniku zdarzeń losowych. 4. JST - które w roku budżetowym dokonały wpłat do budżetu państwa.

22 Nowelizacja ustawy? 3

23 Trybunał Konstytucyjny 28 listopada 2013 r. Połączone wnioski Rady Miasta Świdnika, grupy posłów SLD i grupy posłów PiS bez Inowrocławia. Do zmiany siedem przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach: Art. 6d - dotyczący przetargów gminnych na odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych, Art. 6e - nakładający na spółki komunalne obowiązek udziału w przetargach, jeśli chcą odbierać śmieci od mieszkańców, Art. 6h - nakładający na właścicieli nieruchomości obowiązek uiszczania opłaty za śmieci, Art. 6j ust. 2a - zezwalający radom gmin różnicować stawki opłaty w zależności od powierzchni mieszkania, liczby mieszkańców oraz rodzaju zabudowy, Art. 6k - pozwalający radom gmin wybrać metodę ustalania opłaty za śmieci oraz stawki opłat za pojemniki na śmieci, Art. 6l - przekazujący radom gmin ustalenie terminu, częstotliwości i trybu uiszczania opłaty za śmieci, Art. 6m - nakładający na właścicieli nieruchomości obowiązek składania deklaracji o wysokości tej opłaty.

24 Propozycje nowelizacji ustawy Sejmowa Podkomisja Stała ds. monitorowania gospodarki odpadami 1. Ustawowy obowiązek opracowywania przez gminy corocznej analizy stanu gospodarki odpadami komunalnymi. 2. Raporty gminy: : jeden standard i dwie części Analiza ilościowa: ile i jakich odpadów udało się jej zebrać i przetworzyć, Analiza finansowa: na ile pobierana od mieszkańców opłata (stawka) wystarcza na sfinansowanie systemu.

25 Propozycje nowelizacji ustawy Katedra Ekonomiki i Finansów Samorządu Terytorialnego SGH Art. 6r. 1. Opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi stanowi dochód gminy. 2. Z pobranych opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi gmina pokrywa koszty funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi, które obejmują koszty: (...) Art. 6r. nowy 1. Opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi stanowi dochód gminy. 2. Pobrane opłaty muszą się bilansować z kosztami funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi(...) 3. Nadwyżki lub straty są rekompensowane zmianą wysokości stawki opłaty w roku następnym.

26 Prognozy Opłaty 2013 walka z tsunami : realną wielkością strumienia i poziomem windykacji wysokie ryzyko deficytu. Wyjątki: m.in. Gdańsk; Łódź; Kraków obniżka stawek. Bilanse systemu i gmin niezrównoważone. Opłata 2014 normalizacja strumień opanowany, windykacja w normie, ryzyko politycznej stawki pozostaje np. Warszawa. Walka o minimalizacje deficytu. Bilans bliski zrównoważnia Opłata 2015 : optymalna formuła stawki, strumień i windykacja pod kontrolą. Bilans zrównoważony Nowa ustawa o gospodarce odpadami komunalnymi

27 Dziękuję za uwagę edwin.gornicki tel