Prochorius, pierwszy arcybiskup Krakowa. Rok 958 n.e.

Transkrypt

1 Prochorius, pierwszy arcybiskup Krakowa. Rok 958 n.e. Autor: Wieczorna Image not found Początek arcybiskupstwa krakowskiego miał wg kronikarza Jana Długosza mieć miejsce w roku 965 n.e. Lecz sam Prochorius miał objąć urząd krakowski już w 958 n.e. Wg Rocznika Traskiego miał być arcybiskupem w roku 970 n.e. Maciejowski, Gumplewicz i Sobieski

2 utrzymywali na podst. greckich imion iż byli oni związani z obrządkiem słowiańskim chrześcijaństwa. Imię Prochorius jest pochodzenia greckiego. Tzw. Gall Anonim pisze że za czasów Bolesława Chrobrego Polska miała dwóch metropolitów, arcybiskupów z sufraganami. Informacja Anonima tzw. Galla, o dwóch metropoliach i dwóch arcybiskupach- jest bardzo ważną poszlaką. Rocznik Traski wymienia lata ordynacji Prohora ( 970) i Prokulfa (986). W. Kętrzyński i Karol Buczek byli zwolennikami tej tezy. Dagome Iudex Dokument tej opisuje ziemie "Państwa Schineghe" obejmujące Kraków- jeśli poprawna jest interpretacja historyków. W dokumencie tym pojawia się opis "Gracouua civitate" pojawiający się w sąsiedztwie rzeki Wag, położonej mocno na wschód. " cum Gracouua civitate provintiaque cui UUAG nomen z grodem Krakowem w prowincji którą Luag nazywają. tłumaczenie wg jdel, Obrządek słowiański Kosmas publikuje w swej kronice list papieża Jana XIII w sprawie utworzenia biskupstwa praskiego w973 n.e., umieszcza w nim fragment dotyczący słowiańskiego obrządku, papież bowiem zezwalając na ustanowienie biskupstwa zastrzega verum tamen non secundum ritus aut sectam Bulgariae gentis vel Ruziae aut Slavonicae linguae. Nowa diecezja nie miała być więc diecezją obrządku słowiańskiego. Sugeruje to że mogły równolegle istnieć inne diecezje obrządku słowiańskiego. Rocznik krakowski Jego imię odnotowuje najstarszy znany z redakcji z 1266 w Rocznik kapitulny krakowski. W Roczniku kapitulnym krakowskim z XIII wieku znajdujemy opis: Haec sunt nomina pontificum cracoviensium Prohorius, Proculphus, Poppo, Gompo, Rachelinus, Aaron archiepiscopus quintus, Sula cognominatus Lamberlus, beatus Stanislaus Martyr Rocznik traski Rocznik Traski podaje: Prohorius primus episcopus Cracoviae ordinatur

3 źródło to jednak nie podaje lat ordynacji pierwszych biskupów w Krakowie. Odnotowane imię pierwszego biskupa brzmi według katalogu Prohorius. Najprawdopodobniej związany był z biskupstwem praskim bądź ołomunieckim, a działalność w Krakowie jako biskup misyjny mógł rozpocząć pomiędzy rokiem 970 a 974 i kontynuować do 986. ROK PAŃSKI 966. MIECZYSŁAW ZAKŁADA ARCYBISKUPSTWA GNIEŹNIEŃSKIE I KRAKOWSKIE I SIEDM KOŚCIOŁÓW KATEDRALNYCH. Zawiązki przyjętej przez chrzest i zaprowadzonej świeżo wiary pragnąc Mieczysław czyli Mieszko książę Polski umocnić i rozkrzewić, a tym czynom u Króla Przedwiecznego przysporzyć sobie zasług, oraz uświetnić panowanie swoje na trwałej ugruntowane potędze, tak iżby w niczem, cokolwiek służyło ku czci i zalecie chrześciaństwa, nie ustępował innym książętom, gdy i wierna a pełna pobożności małżonka jego Dąbrówka nie szczędziła zachęty mężowi swemu i książęciu, który sam w sobie dosyć żywił zapału i pobożnej gorliwości; wszystko staranie swoje, wszystkę myśl zwrócił ku uposażeniu świątyń, zaprowadzeniu przy nich i umieszczeniu sług Bożych. Najpierwej więc w główniejszych miejscach, w Gnieźnie i Krakowie, dwie zakłada arcykatedry: Gnieźnieńską, pod wezwaniem i ku czci Najwyższego Boga i Rodzicy jego Maryi Panny, z której wypłynęło źródło powszechnej łaski i zbawienia; Krakowską zaś, na usilne prośby małżonki swojej księżny Dąbrówki, pod wezwaniem Ś. Wacława, nowego w owym czasie Męczennika, którego taż księżna Dąbrówka rodzoną była siostrzenicą. A chociaż ten w narodzie Słowiańskim pierwszy zajaśniał świętością chwały i męczeństwem, chciał jednak Mieczysław, aby Gnieźnieńska stolica miała pierwszeństwo i utrzymała zaszczyt celniejszy, a Krakowska iżby po niej była drugą. A tak kościół Krakowski ujął w tem sławy Gnieźnieńskiemu, że go nie zostawił jedynym; Gnieźnieński zaś Krakowskiemu, że go ubiegł w pierwszeństwie. Dla powagi zaś tych stolic arcybiskupich założył siedm innych kościołów czyli biskupstw, jako to Poznańskie, Smogorzewskie, które teraz zowie się Wrocławskiem, Kruszwickie, teraz Włocławskiem zwane, Płockie, Chełmskie, Lubuskie i Kamieńskie; a te wszystkie poddał pod arcybiskupstwo Gnieźnieńskie i Krakowskie. (...) (...)

4 W Gnieźnieńskim kościele na pierwszego arcybiskupa wyświęcony był Wilibald (Vilibalinus), a w Krakowskim pierwszym był arcybiskupem Prohor; (...) ROK PAŃSKI 986. PROHOR, PIERWSZY ARCYBISKUP KRAKOWSKI, UMIERA. Prohor (Prohorius), czyli, jak go inni zowią, Prohort, pierwszy Krakowskiego kościoła arcybiskup, wiary i nauki chrześciańskiej w nowej winnicy rozkrzewiciel, wiekiem długim strawiony umiera. Pochowany w tymże kościele, któremu przewodniczył lat trzydzieści i jeden. Następcą jego był Prokulf. wg Jana Długosza Kanonika Krakowskiego DZIEŁA WSZYSTKIE za historiapolski.eu Joannis Dlugossii Senioris Canonici Cracoviensis Opera omnia = Jana Długosza kanonika krakowskiego dzieła wszystkie. T. 2, Dziejów Polski ksiąg dwanaście. T. 1 Autor : Długosz, Jan ( ) wg Jana Długosza Kanonika Krakowskiego DZIEŁA WSZYSTKIE za historiapolski.eu Joannis Dlugossii Senioris Canonici Cracoviensis Opera omnia = Jana Długosza kanonika krakowskiego dzieła wszystkie. T. 2, Dziejów Polski ksiąg dwanaście. T. 1 Autor : Długosz, Jan ( ) Jana Długosza Kanonika Krakowskiego DZIEŁA WSZYSTKIE. Wydane staraniem Alexandra Przezdzieckiego. Tom I. wybrał A. Fularz na podst. historiapolski.eu

5 wg Kronika Kagnimira, to iest: Dzieie pierwszych czterech królów..., Część 3 na podst. Jana Długosza Kanonika Krakowskiego DZIEŁA WSZYSTKIE. Wydane staraniem Alexandra Przezdzieckiego. Tom I. wybrał A. Fularz na podst. Wikipedii oraz historiapolski.eu Źródła: Katalogi biskupów krakowskich, red. J. Szymański, [Pomniki Dziejowe Polski, seria II, t. X, cz. 2], Warszawa 1974

6 Literatura: Stanisław Szczur "Pierwsze wieki kościoła krakowskiego" rozdział z książki "Kościół krakowski w tysiącleciu" wyd."znak" Kraków 2000 r. 1. Data z Katalogu biskupów krakowskich, ale wydania z XIV w.; Piotr Biliński, Żywoty sławnych Biskupów Krakowskich PROHOR i PROKULF, "Tygodnik Saltadorski", nr 21/231 z 23 maja/ Ks. Władysław Szcześniak, Obrządek słowiański w Polsce pierwotnej, Warszawa 1904, s.76