WSPÓLNIE W LEPSZĄ E-PRZYSZŁOŚĆ

Transkrypt

1 Prjekt Nwczesna edukacja przedmitów ścisłych i humanistycznych współfinanswany przez Unię Eurpejską w ramach Eurpejskieg Funduszu Spłeczneg JOANNA PIŁAT PROGRAM NAUCZANIA HISTORII WSPÓLNIE W LEPSZĄ E-PRZYSZŁOŚĆ W ramach prjektu POKL Działanie Nwczesna edukacja przedmitów ścisłych i humanistycznych realizwaneg przez Zespół Gimnazjaln Szkln Przedszklny w Chcianwicach. III ETAP EDUKACYJNY 1 Prirytet III Wyska jakść systemu światy, Działanie 3.3 Pprawa jakści kształcenia, Pddziałanie Mdernizacja treści i metd kształcenia.

2 Prjekt Nwczesna edukacja przedmitów ścisłych i humanistycznych współfinanswany przez Unię Eurpejską w ramach Eurpejskieg Funduszu Spłeczneg Spis treści 1. Załżenia gólne prgramu 3 2. Zgdnść prgramu z pdstawą prgramwą kształcenia gólneg Treści przedmitu HISTORIA zawarte w pdstawie prgramwej Zgdnść prgramu z pdstawą prgramwą Cele prgramu Cele kształcenia Cele wychwania i czekiwane siągnięcia uczniów Prcedury siągania szczegółwych celów edukacyjnych Osiąganie celów edukacyjnych z uwzględnieniem indywidualizacji pracy Opis wybranych metd i technik nauczania Metda prjektu edukacyjneg Spsby ceniania Prpzycje kryteriów ceny i metd sprawdzania siągnięć ucznia Ocenianie kształtujące Prirytet III Wyska jakść systemu światy, Działanie 3.3 Pprawa jakści kształcenia, Pddziałanie Mdernizacja treści i metd kształcenia.

3 Prjekt Nwczesna edukacja przedmitów ścisłych i humanistycznych współfinanswany przez Unię Eurpejską w ramach Eurpejskieg Funduszu Spłeczneg 1. Załżenia gólne prgramu Prgram nauczania histrii w gimnazjum Wspólnie w lepszą e-przyszłść pwstał w ramach prjektu POKL Działanie Nwczesna edukacja przedmitów ścisłych i humanistycznych realizwaneg przez Zespół Gimnazjaln Szkln Przedszklny w Chcianwicach. Celem prjektu jest pracwanie i zrealizwanie interdyscyplinarnych prgramów nauczania w parciu TIK raz stwrzenie platfrmy e-learningwej i jej interaktywnych zasbów edukacyjnych dla szkły pdstawwej i gimnazjum. Prgram jest więc jednym z elementów służących d realizacji prjektu, wchdzi w skład zestawu interdyscyplinarnych autrskich prgramów nauczania z większści przedmitów humanistycznych i ścisłych, które będą realizwane w Zesple Gimnazjaln Szkln Przedszklnym w Chcianwicach pcząwszy d rku szklneg 2013/2014. Szkła ta już dziś psiada bgate dświadczenia we wdrażaniu w systemie edukacji nwczesnych technlgii i narzędzi TIK, psiada też dpwiednią bazę d realizacji zaawanswanych technlgicznie prjektów: pracwnie kmputerwe, tablice multimedialne, prjektry, kmputery, laptpy dla uczniów raz filmy i prgramy edukacyjne d nauki przedmitów. 3 Prirytet III Wyska jakść systemu światy, Działanie 3.3 Pprawa jakści kształcenia, Pddziałanie Mdernizacja treści i metd kształcenia.

4 Prjekt Nwczesna edukacja przedmitów ścisłych i humanistycznych współfinanswany przez Unię Eurpejską w ramach Eurpejskieg Funduszu Spłeczneg Równie ważne jest przygtwanie szkły w pstaci zmtywwanych d pdjęcia nweg wyzwania nauczycieli i uczniów. T kapitał spłeczny niezbędny d siągnięcia planwaneg sukcesu. Drgą d nieg jest właśnie realizacja niniejszeg prgramu nauczania raz praca na platfrmie e- learningwej plegająca na wykrzystaniu interaktywnych zasbów edukacyjnych. Niniejszy prgram nauczania histrii jest więc jednym z trybików machiny, która ma prwadzić uczniów d lepszej e-przyszłści. W tym prgramie ta ścieżka prwadzi z przeszłści. Nie ma przecież przyszłści bez pznania i zrzumienia przeszłści! 4 Prirytet III Wyska jakść systemu światy, Działanie 3.3 Pprawa jakści kształcenia, Pddziałanie Mdernizacja treści i metd kształcenia.

5 Prjekt Nwczesna edukacja przedmitów ścisłych i humanistycznych współfinanswany przez Unię Eurpejską w ramach Eurpejskieg Funduszu Spłeczneg 2. Zgdnść prgramu z pdstawą prgramwą kształcenia gólneg 2.1. Treści przedmitu HISTORIA zawarte w pdstawie prgramwej kształcenia gólneg Prezentwany prgram nauczania jest zgdny z Rzprządzeniem Ministra Edukacji z 27 sierpnia 2012 rku w sprawie pdstawy prgramwej wychwania przedszklneg i kształcenia gólneg w pszczególnych typach szkół (Dz.U nr 165 pz. 977), Rzprządzeniem Ministra Edukacji Nardwej z 7 luteg 2012 rku w sprawie ramwych planów nauczania w szkłach publicznych (Dz.U nr 37 pz. 204) raz z Rzprządzeniem Ministra Edukacji Nardwej z 21 czerwca 2012 rku w sprawie dpuszczania d użytku szklneg prgramów wychwania przedszklneg i prgramów nauczania raz dpuszczania d użytku szklneg pdręczników (Dz.U nr 125 pz. 752). Pniżej przytczn fragment rzprządzenia (Dz.U nr 165 pz. 977) zawierająceg wymagania gólne (cele) i szczegółwe (treści kształcenia) dla przedmitu HISTORIA na III etapie edukacyjnym: CELE KSZTAŁCENIA - WYMAGANIA OGÓLNE Chrnlgia histryczna Uczeń sytuuje wydarzenia, zjawiska i prcesy histryczne w czasie raz prządkuje je i ustala związki pprzedzania, równczesnści i następstwa; dstrzega zmiany w życiu spłecznym raz ciągłść w rzwju kulturwym i cywilizacyjnym. Analiza i interpretacja histryczna Uczeń wyszukuje raz prównuje infrmacje pzyskane z różnych źródeł i frmułuje wniski; dstrzega w narracji histrycznej warstwę infrmacyjną, wyjaśniającą i ceniającą; wyjaśnia związki przyczynw-skutkwe analizwanych wydarzeń, zjawisk i prcesów histrycznych; wyjaśnia znaczenie pznawania przeszłści dla rzumienia świata współczesneg. 5 Prirytet III Wyska jakść systemu światy, Działanie 3.3 Pprawa jakści kształcenia, Pddziałanie Mdernizacja treści i metd kształcenia.

6 Prjekt Nwczesna edukacja przedmitów ścisłych i humanistycznych współfinanswany przez Unię Eurpejską w ramach Eurpejskieg Funduszu Spłeczneg Twrzenie narracji histrycznej Uczeń twrzy narrację histryczną, integrując infrmacje pzyskane z różnych źródeł; twrzy krótkie wypwiedzi: plan, ntatkę, rzprawkę, prezentację; przedstawia argumenty uzasadniające własne stanwisk. TREŚCI NAUCZANIA WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE 1. Najdawniejsze dzieje człwieka. 1) prównuje kczwniczy tryb życia z siadłym i pisuje skutki przyjęcia przez człwieka trybu siadłeg; 2) wyjaśnia zależnści pmiędzy śrdwiskiem gegraficznym a warunkami życia człwieka. 2. Cywilizacje Bliskieg Wschdu. 1) lkalizuje w czasie i przestrzeni cywilizacje starżytnej Mezptamii i Egiptu; 2) charakteryzuje strukturę spłeczeństwa i system wierzeń w Egipcie; 3) wyjaśnia znaczenie pisma i prawa w prcesie pwstawania państw; 4) rzpznaje typy pisma wykształcne na terenie Mezptamii i Egiptu. 3. Starżytny Izrael. 1) charakteryzuje pdstawwe symble i główne zasady judaizmu; 2) wyjaśnia różnicę pmiędzy pliteizmem a mn teizmem, dwłując się d przykładów. 4. Cywilizacja grecka. 6 Prirytet III Wyska jakść systemu światy, Działanie 3.3 Pprawa jakści kształcenia, Pddziałanie Mdernizacja treści i metd kształcenia.

7 Prjekt Nwczesna edukacja przedmitów ścisłych i humanistycznych współfinanswany przez Unię Eurpejską w ramach Eurpejskieg Funduszu Spłeczneg 1) wyjaśnia wpływ śrdwiska gegraficzneg na gspdarkę i rzwój plityczny starżytnej Grecji; 2) umiejscawia w czasie i prównuje system sprawwania władzy raz rganizację spłeczeństwa w Sparcie i Atenach peryklejskich; 3) charakteryzuje czynniki integrujące starżytnych Greków język, system wierzeń, teatr raz igrzyska limpijskie. 5. Cywilizacja rzymska. 1) umiejscawia w czasie i charakteryzuje system sprawwania władzy raz rganizację spłeczeństwa w Rzymie republikańskim i cesarstwie; 2) wyjaśnia przyczyny i wskazuje skutki ekspansji Rzymu, pisując pstawy Rzymian wbec niewlników i ludów pdbitych; 3) pdaje przykłady wpływu kultury greckiej na kulturę rzymską; 4) rzróżnia wewnętrzne i zewnętrzne przyczyny upadku starżytneg państwa rzymskieg. 6. Dziedzictw antyku. 1) charakteryzuje najważniejsze siągnięcia kultury materialnej i duchwej antyczneg świata w różnych dziedzinach: filzfii, nauce, architekturze, sztuce, literaturze; 2) pdaje przykłady siągnięć cywilizacyjnych antyku, które mają wpływ na cywilizację współczesną. 7. Chrześcijaństw. 1) umiejscawia w czasie i przestrzeni nardziny i rzprzestrzenianie się chrześcijaństwa; 2) wskazuje przyczyny i przykłady prześladwania chrześcijan w państwie rzymskim. 8. Arabwie i świat islamski. 7 Prirytet III Wyska jakść systemu światy, Działanie 3.3 Pprawa jakści kształcenia, Pddziałanie Mdernizacja treści i metd kształcenia.

8 Prjekt Nwczesna edukacja przedmitów ścisłych i humanistycznych współfinanswany przez Unię Eurpejską w ramach Eurpejskieg Funduszu Spłeczneg 1) umiejscawia w czasie i przestrzeni kierunki i zasięg pdbjów arabskich; 2) pisuje pdstawwe zasady i symble islamu; 3) wyjaśnia rlę Arabów w przekazywaniu drbku kulturweg pmiędzy Wschdem a Zachdem. 9. Pczątki cywilizacji zachdnieg chrześcijaństwa. 1) umiejscawia w czasie i przestrzeni mnarchię Karla Wielkieg, Państw Kścielne raz Cesarstw w Eurpie Zachdniej; 2) charakteryzuje działalnść Karla Wielkieg i wyjaśnia, na czym plegał renesans karliński; 3) charakteryzuje główne idee uniwersalneg cesarstwa Ottna III; 4) pisuje relacje pmiędzy władzą cesarską a papieską w X XI w. 10. Bizancjum i Kściół wschdni. 1) lkalizuje w czasie i przestrzeni cesarstw bizantyjskie; 2) charakteryzuje rlę Bizancjum jak kntynuatra cesarstwa rzymskieg i rzpznaje siągnięcia kultury bizantyjskiej (praw, architektura, sztuka); 3) wyjaśnia przy czyny i skutki rzłamu w Kściele w XI w. 11. Spłeczeństw średniwiecznej Eurpy. 1) rzpznaje typwe instytucje systemu lenneg; 2) wyjaśnia pjęcie stanu i charakteryzuje pdziały spłeczne w średniwieczu; 3) charakteryzuje funkcje gspdarcze, plityczne i kulturwe miast w średniwieczu. 12. Kultura materialna i duchwa łacińskiej Eurpy. 1) wyjaśnia kulturtwórczą rlę Kściła w dziedzinie nauki, architektury, sztuki i życia cdzienneg średniwieczneg spłeczeństwa; 8 Prirytet III Wyska jakść systemu światy, Działanie 3.3 Pprawa jakści kształcenia, Pddziałanie Mdernizacja treści i metd kształcenia.

9 Prjekt Nwczesna edukacja przedmitów ścisłych i humanistycznych współfinanswany przez Unię Eurpejską w ramach Eurpejskieg Funduszu Spłeczneg 2) prównuje główne elementy kultury rycerskiej i kultury miejskiej; 3) rzpznaje zabytki kultury średniwiecza, wskazując różnice pmiędzy stylem rmańskim a stylem gtyckim, z uwzględnieniem przykładów z własneg reginu. 13. Plska pierwszych Piastów. 1) sytuuje w czasie i przestrzeni państw pierwszych Piastów; 2) wskazuje, na przykładzie państwa pierwszych Piastów, charakterystyczne cechy mnarchii patrymnialnej; 3) wyjaśnia klicznści przyjęcia chrztu przez Piastów raz następstwa kulturwe, spłeczne i plityczne chrystianizacji Plski; 4) cenia dknania pierwszych Piastów w dziedzinie plityki, gspdarki i kultury. 14. Plska dzielnicwa i zjednczna. 1) sytuuje w czasie i przestrzeni Plskę kresu rzbicia dzielnicweg; 2) pisuje pstanwienia statutu Blesława Krzywusteg; 3) prządkuje i sytuuje w czasie najważniejsze wydarzenia związane z relacjami plskkrzyżackimi w epce Piastów; 4) pisuje zmiany spłeczn-gspdarcze w epce rzbicia dzielnicweg i dstrzega związki pmiędzy rzwjem ruchu sadniczeg a żywieniem gspdarczym; 5) cenia dknania Kazimierza Wielkieg w dziedzinie plityki wewnętrznej (system brnny, urbanizacja kraju, praw, nauka) raz w plityce zagranicznej; 6) charakteryzuje zmiany struktury spłeczn-wyznaniwej Królestwa Plskieg p przyłączeniu ziem ruskich. 15. Plska w dbie unii z Litwą. 1) wyjaśnia przyczyny i cenia następstwa unii Plski z Litwą; 9 Prirytet III Wyska jakść systemu światy, Działanie 3.3 Pprawa jakści kształcenia, Pddziałanie Mdernizacja treści i metd kształcenia.

10 Prjekt Nwczesna edukacja przedmitów ścisłych i humanistycznych współfinanswany przez Unię Eurpejską w ramach Eurpejskieg Funduszu Spłeczneg 2) prządkuje i sytuuje w czasie najważniejsze wydarzenia związane z relacjami plskkrzyżackimi w epce Jagiellnów; 3) charakteryzuje rzwój uprawnień stanu szlacheckieg. 16. Wielkie dkrycia gegraficzne. 1) sytuuje w czasie i przestrzeni wyprawy Krzysztfa Klumba, Vasc da Gamy, Ferdynanda Magellana raz sytuuje w przestrzeni psiadłści klnialne Prtugalii i Hiszpanii; 2) cenia wpływ dkryć gegraficznych na życie spłeczn-gspdarcze i kulturwe Eurpy raz dla Nweg Świata. 17. Humanizm i renesans. 1) wyjaśnia źródła rzwju kultury renesansu raz pisuje jej charakterystyczne cechy; 2) charakteryzuje największe siągnięcia: Lenarda da Vinci, Michała Aniła, Rafaela Santi, Erazma z Rtterdamu, Mikłaja Kpernika i Galileusza; 3) cenia rlę druku dla upwszechniania idei renesansu raz rzwju cywilizacji eurpejskiej. 18. Rzłam w Kściele zachdnim. 1) wymienia czynniki, które dprwadziły d rzłamu w Kściele zachdnim; 2) pisuje cele i charakteryzuje działalnść Marcina Lutra i Jana Kalwina raz przedstawia klicznści pwstania kściła anglikańskieg; 3) wyjaśnia cele zwłania sbru trydenckieg i wskazuje pstanwienia służące wzmcnieniu katlicyzmu. 19. Plska i Litwa w czasach statnich Jagiellnów. 1) cenia plitykę zagraniczną statnich Jagiellnów; 2) przedstawia klicznści zawarcia unii realnej pmiędzy Plską a Litwą i jej główne pstanwienia raz wskazuje na mapie terytrium Rzeczypsplitej Objga Nardów; 10 Prirytet III Wyska jakść systemu światy, Działanie 3.3 Pprawa jakści kształcenia, Pddziałanie Mdernizacja treści i metd kształcenia.

11 Prjekt Nwczesna edukacja przedmitów ścisłych i humanistycznych współfinanswany przez Unię Eurpejską w ramach Eurpejskieg Funduszu Spłeczneg 3) charakteryzuje stsunki wyznaniwe w państwie plsk-litewskim i wyjaśnia ich specyfikę na tle eurpejskim; 4) przedstawia największe siągnięcia piśmiennictwa plskieg epki renesansu, uwzględniając twórczść Mikłaja Reja, Jana Kchanwskieg, Andrzeja Frycza Mdrzewskieg; 5) rzpznaje reprezentatywne biekty sztuki renesanswej na ziemiach plskich ze szczególnym uwzględnieniem własneg reginu. 20. Spłeczeństw i ustrój Rzeczypsplitej Objga Nardów. 1) wymienia instytucje ustrjwe demkracji szlacheckiej i charakteryzuje ich kmpetencje; 2) wyjaśnia klicznści uchwalenia raz główne załżenia knfederacji warszawskiej i artykułów henrykwskich; 3) przedstawia zasady wlnej elekcji; 4) cenia charakter zmian systemu plityczn-ustrjweg Rzeczypsplitej w XVII w.; 5) rzpznaje charakterystyczne cechy kultury barku, dwłując się d przykładów architektury i sztuki we własnym reginie. 21. Rzeczpsplita Objga Nardów i jej sąsiedzi w XVII w. 1) wyjaśnia główne przyczyny wjen Rzeczypsplitej ze Szwecją, Turcją i Rsją; 2) wyjaśnia przyczyny, cele i następstwa pwstania Bhdana Chmielnickieg na Ukrainie; 3) cenia spłeczn-gspdarcze i plityczne następstwa wjen w XVII w.; 4) wyjaśnia przyczyny i wskazuje przejawy kryzysu plityczneg i spłeczn-gspdarczeg Rzeczypsplitej w II płwie XVII w. 22. Frmy państwa nwżytneg. 1) charakteryzuje, na przykładzie Francji Ludwika XIV, ustrój mnarchii abslutnej; 2) wymienia, dwłując się d przykładu Anglii, główne cechy mnarchii parlamentarnej; 11 Prirytet III Wyska jakść systemu światy, Działanie 3.3 Pprawa jakści kształcenia, Pddziałanie Mdernizacja treści i metd kształcenia.

12 Prjekt Nwczesna edukacja przedmitów ścisłych i humanistycznych współfinanswany przez Unię Eurpejską w ramach Eurpejskieg Funduszu Spłeczneg 3) prównuje mnarchię parlamentarną z mnarchią abslutną, uwzględniając zakres władzy mnarszej, prawa i bwiązki pddanych, rlę instytucji stanwych (parlamentu); 4) wyjaśnia, na czym plegała specyfika ustrju Rzeczypsplitej Objga Nardów na tle Eurpy. 23. Eurpa w XVIII w. 1) wymienia idee świecenia i rzpznaje je w nauce, literaturze, architekturze i sztuce; 2) charakteryzuje zasadę trójpdziału władzy Mnteskiusza i zasadę umwy spłecznej Russeau; 3) prównuje refrmy świeceniwe wprwadzne w Prusach, Rsji i Austrii. 24. Rzeczpsplita Objga Nardów w XVIII w. 1) przedstawia przyczyny i przejawy kryzysu państwa plskieg w czasach saskich; 2) wyjaśnia zmiany płżenia międzynardweg Rzeczypsplitej w XVIII w.; 3) charakteryzuje prjekty refrm ustrjwych Stanisława Knarskieg i Stanisława Leszczyńskieg raz dstrzega przejawy żywienia w gspdarce i kulturze czasów saskich. 25. Bunt pddanych wjna niepdległść Stanów Zjedncznych. 1) przedstawia przyczyny i następstwa wjny niepdległść; 2) cenia wkład Plaków w walkę niepdległść Stanów Zjedncznych; 3) wymienia główne instytucje ustrjwe Stanów Zjedncznych i wyjaśnia, w jaki spsób knstytucja amerykańska realizwała w praktyce zasadę trójpdziału władzy. 26. Rzeczpsplita w dbie stanisławwskiej. 1) przedstawia klicznści pwstania, zadania i siągnięcia Kmisji Edukacji Nardwej; 2) sytuuje w czasie brady Sejmu Wielkieg raz uchwalenie Knstytucji 3 maja; wymienia refrmy Sejmu Wielkieg raz pstanwienia Knstytucji 3 maja; 12 Prirytet III Wyska jakść systemu światy, Działanie 3.3 Pprawa jakści kształcenia, Pddziałanie Mdernizacja treści i metd kształcenia.

13 Prjekt Nwczesna edukacja przedmitów ścisłych i humanistycznych współfinanswany przez Unię Eurpejską w ramach Eurpejskieg Funduszu Spłeczneg 3) wyjaśnia klicznści zawiązania knfederacji targwickiej i cenia jej następstwa; 4) rzpznaje charakterystyczne cechy plskieg świecenia i charakteryzuje przykłady sztuki kresu klasycyzmu z uwzględnieniem własneg reginu. 27. Walka utrzymanie niepdległści w statnich latach XVIII w. 1) sytuuje w czasie I, II i III rzbiór Rzeczypsplitej i wskazuje na mapie zmiany terytrialne p każdym rzbirze; 2) przedstawia cele i następstwa pwstania kściuszkwskieg; 3) rzróżnia wewnętrzne i zewnętrzne przyczyny upadku Rzeczypsplitej 28. Rewlucja francuska. 1) wyjaśnia główne przyczyny rewlucji i cenia jej skutki; 2) wskazuje charakterystyczne cechy dyktatury jakbińskiej; 3) pisuje główne zasady idewe rewlucji francuskiej zawarte w Deklaracji Praw Człwieka i Obywatela. 29. Epka napleńska. 1) pisuje zmiany w Eurpie w kresie napleńskim w zakresie stsunków spłeczngspdarczych i plitycznych; 2) wyjaśnia klicznści utwrzenia Leginów Plskich i Księstwa Warszawskieg raz pisuje cechy ustrjwe i terytrium Księstwa Warszawskieg; 3) cenia plitykę Naplena wbec sprawy plskiej raz pstawę Plaków wbec Naplena. 30. Eurpa p kngresie wiedeńskim. 1) przedstawia zasady i pstanwienia kngresu wiedeńskieg, uwzględniając jeg decyzje w sprawie plskiej; 13 Prirytet III Wyska jakść systemu światy, Działanie 3.3 Pprawa jakści kształcenia, Pddziałanie Mdernizacja treści i metd kształcenia.

14 Prjekt Nwczesna edukacja przedmitów ścisłych i humanistycznych współfinanswany przez Unię Eurpejską w ramach Eurpejskieg Funduszu Spłeczneg 2) wyjaśnia główne załżenia idei liberalizmu, scjalizmu raz idei nardwych w Eurpie w I płwie XIX w. 31. Rzwój cywilizacji przemysłwej. 1) wymienia charakterystyczne cechy rewlucji przemysłwej; 2) pdaje przykłady pzytywnych i negatywnych skutków prcesu uprzemysłwienia, w tym dla śrdwiska naturalneg; 3) identyfikuje najważniejsze wynalazki i dkrycia XIX w. raz wyjaśnia następstwa eknmiczne i spłeczne ich zastswania; 4) pisuje zmiany w pzimie życia różnych grup spłecznych w XIX w. na pdstawie źródeł pisanych, ikngraficznych i statystycznych. 32. Eurpa i świat w XIX w. 1) pisuje przyczyny i skutki wjny secesyjnej w Stanach Zjedncznych; 2) dstrzega pdbieństwa i różnice w prcesie jednczenia Włch i Niemiec; 3) wyjaśnia przyczyny i sytuuje w przestrzeni kierunki raz zasięg ekspansji klnialnej państw eurpejskich w XIX w.; 4) cenia pzytywne i negatywne skutki plityki klnialnej z perspektywy eurpejskiej raz klnizwanych spłecznści i państw. 33. Ziemie plskie p kngresie wiedeńskim. 1) wskazuje na mapie nwy układ granic państw zabrczych na ziemiach plskich p kngresie wiedeńskim; 2) charakteryzuje ustrój Królestwa Plskieg; 3) cenia siągnięcia Królestwa Plskieg w gspdarce, kulturze i szklnictwie. 34. Spłeczeństw dawnej Rzeczypsplitej w kresie pwstań nardwych. 14 Prirytet III Wyska jakść systemu światy, Działanie 3.3 Pprawa jakści kształcenia, Pddziałanie Mdernizacja treści i metd kształcenia.

15 Prjekt Nwczesna edukacja przedmitów ścisłych i humanistycznych współfinanswany przez Unię Eurpejską w ramach Eurpejskieg Funduszu Spłeczneg 1) sytuuje w czasie i przestrzeni pwstanie listpadwe i pwstanie styczniwe; 2) przedstawia przyczyny raz prównuje przebieg i charakter pwstań nardwych; 3) rzróżnia bezpśrednie i długfalwe następstwa pwstańczych ruchów nardwych; 4) charakteryzuje główne nurty i pstaci Wielkiej Emigracji. 35. Życie pd zabrami. 1) wyjaśnia cele i pisuje metdy działań zabrców wbec mieszkańców ziem dawnej Rzeczypsplitej; 2) charakteryzuje i cenia zróżnicwane pstawy spłeczeństwa wbec zabrców; 3) prównuje warunki życia spłeczeństwa w trzech zabrach w II płwie XIX w., uwzględniając mżliwści prwadzenia działalnści spłecznej i rzwju nardweg; 4) przedstawia główne nurty życia plityczneg pd zabrami w kńcu XIX w. 36. Eurpa i świat na przełmie XIX i XX w. 1) przedstawia skutki przewrtu techniczneg i pstępu cywilizacyjneg, w tym dla śrdwiska naturalneg; 2) charakteryzuje przyczyny i następstwa prcesu demkratyzacji życia plityczneg; 3) przedstawia nwe zjawiska kulturwe, w tym nardziny kultury maswej i przemiany byczajwe. 37. I wjna światwa i jej skutki. 1) wymienia główne przyczyny narastania knfliktów pmiędzy mcarstwami eurpejskimi na przełmie XIX i XX w. raz umiejscawia je na plitycznej mapie świata i Eurpy; 2) charakteryzuje specyfikę działań wjennych, ze szczególnym uwzględnieniem nwych śrdków technicznych. 38. Rewlucje rsyjskie. 15 Prirytet III Wyska jakść systemu światy, Działanie 3.3 Pprawa jakści kształcenia, Pddziałanie Mdernizacja treści i metd kształcenia.

16 Prjekt Nwczesna edukacja przedmitów ścisłych i humanistycznych współfinanswany przez Unię Eurpejską w ramach Eurpejskieg Funduszu Spłeczneg 1) wyjaśnia plityczne i spłeczn-gspdarcze przyczyny wybuchu rewlucji w Rsji w 1917 r.; 2) wyjaśnia klicznści przejęcia przez blszewików władzy w Rsji; 3) pisuje bezpśrednie następstwa rewlucji lutwej i październikwej dla Rsji raz Eurpy; charakteryzuje reakcję Eurpy na wydarzenia w Rsji. 39. Sprawa plska w I wjnie światwej. 1) charakteryzuje stsunek państw zabrczych d sprawy plskiej raz pisuje pglądy zwlenników różnych rientacji plitycznych; 2) cenia wysiłek zbrjny Plaków; 3) wyjaśnia międzynardwe uwarunkwania sprawy plskiej Zgdnść prgramu z pdstawą prgramwą kształcenia gólneg Niniejszy prgram mający dprwadzić d spełnienia przez ucznia wymagań z pdstawy prgramwej zawiera rzkład treści nauczania (pdział na cezury czaswe) zaprpnwany w prgramie nauczania Śladami przeszłści wydanym przez Wydawnictw Nwa Era 1. Wynika t z faktu wybru pdręcznika wydawnictwa Nwa Era, który będzie twarzyszył uczniwi w trakcie realizacji autrskieg prgramu nauczania. Zaprpnwany więc pdział treści nauczania na pszczególne klasy i liczba jednstek tematycznych zstały w niniejszym prgramie dstswane d układu treści w pdręczniku, aby zapewnić nauczycielwi i ucznim kmfrtwe krzystanie z teg narzędzia. Mdyfikacje w rzkładzie treści względem prgramu Śladami przeszłści wprwadzne w tym prgramie wynikają z ich dstswania d realizacji pdstawy prgramwej bez pszerzania ich treści pza tę pdstawę wykraczające. Wydaje się bwiem, że wart w pracy z niniejszym prgramem większy akcent płżyć na kształcenie wiedzy i umiejętnści pisanych w pdstawie prgramwej jak knieczne niż na pszerzanie treści te wykraczające pza pdstawę prgramwą histrii w gimnazjum, a zaplanwane dpier na nauczanie histrii w szkle pnadgimnazjalnej (i t dpier na pzimie rzszerznym). Dzięki temu rzkład treści nauczania lepiej będzie sprzyjał indywidualizacji nauczania i dstswaniu technik i metd nauczania d mżliwści uczniów, dla których prgram jest przeznaczny. 1 Teresa Kwalewska, Tmasz Maćkwski, Śladami przeszłści prgram nauczania gólneg histrii w klasach I III gimnazjum, Nwa Era, Prirytet III Wyska jakść systemu światy, Działanie 3.3 Pprawa jakści kształcenia, Pddziałanie Mdernizacja treści i metd kształcenia.

17 Prjekt Nwczesna edukacja przedmitów ścisłych i humanistycznych współfinanswany przez Unię Eurpejską w ramach Eurpejskieg Funduszu Spłeczneg Prgram przewiduje następujący pdział treści nauczania w gimnazjum: Klasa klasa I klasa II klasa III prahistria, histria starżytna, histria średniwiecza (d rzbicia dzielnicweg) histria średniwiecza (d rzbicia dzielnicweg), histria XVI i XVII wieku histria XVIII i XIX wieku raz pczątku XX wieku (d zakńczenia I wjny światwej i dzyskania przez Plskę niepdległści) Liczba jednstek tematycznych Prirytet III Wyska jakść systemu światy, Działanie 3.3 Pprawa jakści kształcenia, Pddziałanie Mdernizacja treści i metd kształcenia.

18 Prjekt Nwczesna edukacja przedmitów ścisłych i humanistycznych współfinanswany przez Unię Eurpejską w ramach Eurpejskieg Funduszu Spłeczneg 3. Cele prgramu Prgram Wspólnie w lepszą e-przyszłść realizuje następujące wymagania gólne związane z przedmitem histria na III etapie edukacyjnym i zapisane w pdstawie prgramwej kształcenia gólneg: Chrnlgia histryczna Uczeń sytuuje wydarzenia, zjawiska i prcesy histryczne w czasie raz prządkuje je i ustala związki pprzedzania, równczesnści i następstwa; dstrzega zmiany w życiu spłecznym raz ciągłść w rzwju kulturwym i cywilizacyjnym. Analiza i interpretacja histryczna Uczeń wyszukuje raz prównuje infrmacje pzyskane z różnych źródeł i frmułuje wniski; dstrzega w narracji histrycznej warstwę infrmacyjną, wyjaśniającą i ceniającą; wyjaśnia związki przyczynw-skutkwe analizwanych wydarzeń, zjawisk i prcesów histrycznych; wyjaśnia znaczenie pznawania przeszłści dla rzumienia świata współczesneg. Twrzenie narracji histrycznej Uczeń twrzy narrację histryczną, integrując infrmacje pzyskane z różnych źródeł; twrzy krótkie wypwiedzi: plan, ntatkę, rzprawkę, prezentację; przedstawia argumenty uzasadniające własne stanwisk Cele kształcenia Celem kształcenia gólneg na III etapie edukacyjnym jest: 1) przyswjenie przez uczniów kreślneg zasbu wiadmści na temat faktów, zasad, terii i praktyk; 2) zdbycie przez uczniów umiejętnści wykrzystania psiadanych wiadmści pdczas wyknywania zadań i rzwiązywania prblemów; 18 Prirytet III Wyska jakść systemu światy, Działanie 3.3 Pprawa jakści kształcenia, Pddziałanie Mdernizacja treści i metd kształcenia.

19 Prjekt Nwczesna edukacja przedmitów ścisłych i humanistycznych współfinanswany przez Unię Eurpejską w ramach Eurpejskieg Funduszu Spłeczneg 3) kształtwanie u uczniów pstaw warunkujących sprawne i dpwiedzialne funkcjnwanie we współczesnym świecie; 2 Niniejszy prgram dnsi się d wszystkich trzech bszarów: wiedzy, umiejętnści i pstaw uczniów raz umżliwia realizację wymagań szczegółwych kreślnych w pdstawie prgramwej dla przedmitu histria na III etapie edukacyjnym. W trakcie realizacji prgramu uczniwie zdbywają wiedzę wybranych wydarzeniach i faktach histrycznych d Starżytnści d zakńczenia I wjny światwej kreślną w celach szczegółwych pdstawy prgramwej. Prgram pzwala również na kształcenie i dsknalenie następujących umiejętnści: czytania ze zrzumieniem, analizy i interpretacji różneg rdzaju tekstów źródłwych i tekstów kultury raz ich wykrzystywania d pznawania mininej i współczesnej rzeczywistści spłecznej wykrzystania narzędzi analizy i wniskwania (w tym matematyki) w życiu cdziennym raz frmułwania wnisków partych na rzumwaniu matematycznym, np. analiza danych statystycznych, psługiwanie się sią czasu wyszukiwania, selekcjnwania i krytycznej analizy infrmacji pchdzącej z różnych źródeł właściweg dbiru i wykrzystania śrdków masweg przekazu, np. wyszukiwanie i krytyczna analiza infrmacji praswych, telewizyjnych, praca z filmem psługiwania się językiem plskim i sprawneg kmunikwania się w mwie i w piśmie, np. dbałść bgactw językwe i pprawnść wypwiedzi ustnych i pisemnych wykrzystywania wiedzy charakterze naukwym d identyfikwania i rzwiązywania prblemów a także frmułwania wnisków partych na bserwacjach spłeczeństwa sprawneg psługiwania się technlgiami infrmacyjn kmunikacyjnymi, np. wyszukiwania infrmacji z różnych źródeł czy przygtwania prezentacji multimedialnych rzpznawania własnych ptrzeb edukacyjnych raz uczenia się planwania, rganizwania i ceniania własnej nauki raz przyjmwania za nią dpwiedzialnści 2 Rzprządzanie Ministra Edukacji z 27 sierpnia 2012 rku w sprawie pdstawy prgramwej wychwania przedszklneg i kształcenia gólneg w pszczególnych typach szkół (Dz.U nr 165 pz. 977), s Prirytet III Wyska jakść systemu światy, Działanie 3.3 Pprawa jakści kształcenia, Pddziałanie Mdernizacja treści i metd kształcenia.

20 Prjekt Nwczesna edukacja przedmitów ścisłych i humanistycznych współfinanswany przez Unię Eurpejską w ramach Eurpejskieg Funduszu Spłeczneg efektywneg współdziałania w zesple, zwłaszcza pprzez realizację prjektów zespłwych 3.2. Cele wychwania Prgram Wspólnie w lepszą e-przyszłść umżliwia ucznim rzwijanie pstaw wymieninych w pdstawie prgramwej, a w szczególnści: rzbudzania zaintereswania histrią ciekawści pznawczej pszanwania tradycji i kultury własneg nardu, a także pszanwania dla innych kultur i tradycji kształtwania pstawy patritycznej tlerancji wbec dmiennych pglądów i pstaw raz braku akceptacji dla rasizmu i innych frm dyskryminacji szacunku dla innych ludzi i ich praw kreatywnści w rzwiązywaniu prblemów uczciwści w życiu sbistym i spłecznym wytrwałści w pszukiwaniu i realizwaniu celów życiwych pczucia własnej wartści dpwiedzialnści za siebie i innych 20 Prirytet III Wyska jakść systemu światy, Działanie 3.3 Pprawa jakści kształcenia, Pddziałanie Mdernizacja treści i metd kształcenia.

21 Prjekt Nwczesna edukacja przedmitów ścisłych i humanistycznych współfinanswany przez Unię Eurpejską w ramach Eurpejskieg Funduszu Spłeczneg gtwści d uczestnictwa w kulturze twartści i dialgu w kntaktach z innymi kultury sbistej pszanwania nrm życia spłeczneg 21 Prirytet III Wyska jakść systemu światy, Działanie 3.3 Pprawa jakści kształcenia, Pddziałanie Mdernizacja treści i metd kształcenia.

22 Prjekt Nwczesna edukacja przedmitów ścisłych i humanistycznych współfinanswany przez Unię Eurpejską w ramach Eurpejskieg Funduszu Spłeczneg 4. i czekiwane siągnięcia uczniów Zamieszczne pniżej treści nauczania zstały pdzielne na działy zgdnie z pdziałem treści w pdręczniku Śladami przeszłści wydawnictwa Nwa Era, który będzie wykrzystywany na lekcjach histrii jak pdręcznik twarzyszący prgramwi. Odpwiadają ne klejnym wymaganim szczegółwym zawartym w pdstawie prgramwej z histrii dla III etapu edukacyjneg. Dział prgramu Liczba jednstek tematycznych I. Pczątki cywilizacji 10 II. Antyczna Grecja 9 Klasa I III. Imperium Rzymskie 9 IV. Pczątki Średniwiecza 7 V. Plska pierwszych Piastów 5 Razem: 40 I. Plska i świat w XII XIV wieku 6 II. Spłeczeństw Średniwiecza 6 Klasa II III. Plska i Eurpa w XV wieku 5 IV. Nardziny nwżytneg świata 7 V. Rzeczpsplita w XVI wieku 7 VI. Wiek wjen 8 Razem: 39 I. Plska i Eurpa w czasach Oświecenia 5 Klasa III II. Czas wielkich zmian 6 III. Eurpa d Naplena d Wisny Ludów 7 IV. Ziemie plskie w I płwie XIX wieku 4 22 Prirytet III Wyska jakść systemu światy, Działanie 3.3 Pprawa jakści kształcenia, Pddziałanie Mdernizacja treści i metd kształcenia.

23 Prjekt Nwczesna edukacja przedmitów ścisłych i humanistycznych współfinanswany przez Unię Eurpejską w ramach Eurpejskieg Funduszu Spłeczneg V. Świat w II płwie XIX wieku 7 VI. Ziemie plskie p Wiśnie Ludów 4 VII. I wjna światwa 6 Każdy prpnwany zakres tematyczny zawiera: lekcji Razem: 39 Odwłanie d wymagań szczegółwych z pdstawy prgramwej realizwanych na lekcji siągnięcia ucznia na pzimie pdstawwym (na cenę dstateczną) i pnadpdstawwym (na cenę bardz dbrą) Prpzycje metd/technik nauczania mające ułatwić ucznim zdbycie przewidzianej wiedzy i panwanie kluczwych umiejętnści na lekcji Ze względu na specyfikę wdrażania prjektu, prgram ten zawiera prpzycje metd i technik kształcenia, które mgą być dwlnie mdyfikwane przez nauczyciela i uzupełniane ddatkwe materiały TIK zamieszczane na platfrmie edukacyjnej. Prgram nie prpnuje takich materiałów, gdyż zstaną ne przygtwane przez nauczyciela w trakcie realizacji prgramu. Metdy prpnwane przez autra prgramu są więc prpzycjami przygtwanymi na tradycyjne lekcje histrii. Wzbgacenie ich materiały i narzędzia TIK urzmaici paletę metd i technik raz pzwli ucznim na skuteczne uczenie się histrii w nwczesny spsób i przygtuje ich d uczenia się i wykrzystywania wiedzy histrycznej w e przyszłści. KLASA I ROZDZIAŁ I: POCZĄTKI CYWILIZACJI Dlaczeg uczymy się histrii? 23 Prirytet III Wyska jakść systemu światy, Działanie 3.3 Pprawa jakści kształcenia, Pddziałanie Mdernizacja treści i metd kształcenia.

24 Prjekt Nwczesna edukacja przedmitów ścisłych i humanistycznych współfinanswany przez Unię Eurpejską w ramach Eurpejskieg Funduszu Spłeczneg Pdstawa prgramwa z histrii Pdział na prehistrię i histrię, epki histryczne, źródła histryczne i ich rdzaje, chrnlgia histryczna Chrnlgia histryczna Uczeń sytuuje wydarzenia, zjawiska i prcesy histryczne w czasie raz prządkuje je i ustala związki pprzedzania, równczesnści i następstwa; dstrzega zmiany w życiu spłecznym raz ciągłść w rzwju kulturwym i cywilizacyjnym. ucznia siągnięcia Wymagania pdstawwe Wymagania pnadpdstawwe rzumie pjęcia: wiek, era, epka, histria, prehistria, źródł histryczne blicza czas, który upłynął między epkami i wydarzeniami przypisuje daty wydarzeń d dpwiednich wieków wymienia klejne epki histryczne wie, jakie wyróżniamy rdzaje źródeł histrycznych; wyjaśnia, dlaczeg uczymy się histrii przedstawia własne rzumienie kniecznści nauki histrii klasyfikuje źródła histryczne, psługując się przykładami uzasadnia przydatnść źródeł w pracy histryka i archelga Prpnwana metda/technika pracy na lekcji Pierwsza lekcja histrii pełni bardz ważną funkcję. Z jednej strny nauczyciel pwinien wprwadzić ucznia w pdstawwe zasady pracy histryka, przypmnieć i usystematyzwać wiedzę ucznia źródłach wiedzy histrii, rli prządkwania wydarzeń w czasie, wyjaśnić rlę pdziału na epki histryczne i spsby umieszczania wydarzeń w czasie. Wydaje się więc, że w trakcie tej lekcji należy kniecznie przypmnieć ucznim zasady budwy si czasu i umieszczania na niej wydarzeń. Ta umiejętnść (mim, iż wprwadzana w szkle pdstawwej) sprawia ucznim gimnazjum wiele trudnści, a jej panwanie jest jednym ze wskaźników sukcesów ucznia w gimnazjum. Nauczyciel pwinien więc zachęcić uczniów d analizy si czasu w pdręczniku (s. 6 i 7), a także wyknania si czasu w zeszytach. Mgą na niej zamieścić pdane przez nauczyciela daty ( naszej ery i przed naszą erą). Uczniwie pwinni też wyknać kilka ćwiczeń dsknalących umiejętnść bliczania upływu czasu między wydarzeniami. 24 Prirytet III Wyska jakść systemu światy, Działanie 3.3 Pprawa jakści kształcenia, Pddziałanie Mdernizacja treści i metd kształcenia.

25 Prjekt Nwczesna edukacja przedmitów ścisłych i humanistycznych współfinanswany przez Unię Eurpejską w ramach Eurpejskieg Funduszu Spłeczneg Pierwsza lekcja służy też zmtywwaniu uczniów d nauki przedmitu nauczyciel pwinien skłnić uczniów d refleksji nad sensem uczenia się histrii, tak, aby uczniwie już na pczątku nauki w gimnazjum dczuli zaintereswanie tym przedmitem. Nauczyciel mże tu wykrzystać metdę rzmwy nauczającej, fragment filmu, ciekawe źródła materialne. Isttne znaczenie mże mieć tu również wygląd i wypsażenie pracwni histrycznej. Pdstawa prgramwa z histrii Prehistria człwieka etapy ewlucji człwieka i charakter zachdzących zmian, spsby zdbywania pżywienia przez praludzi, twrzenie się pierwszych spłecznści, najstarsze narzędzia i rla gnia, przykłady sztuki prahistrycznej: malwidła z jaskini Lascaux raz Wenus z Willendrfu 1. Najdawniejsze dzieje człwieka. 1) prównuje kczwniczy tryb życia z siadłym i pisuje skutki przyjęcia przez człwieka trybu siadłeg; 2) wyjaśnia zależnści pmiędzy śrdwiskiem gegraficznym a warunkami życia człwieka. 25 Prirytet III Wyska jakść systemu światy, Działanie 3.3 Pprawa jakści kształcenia, Pddziałanie Mdernizacja treści i metd kształcenia.

26 Prjekt Nwczesna edukacja przedmitów ścisłych i humanistycznych współfinanswany przez Unię Eurpejską w ramach Eurpejskieg Funduszu Spłeczneg ucznia siągnięcia Wymagania pdstawwe Wymagania pnadpdstawwe rzumie pjęcie: hm sapiens wie, kiedy i na jakim bszarze pjawił się gatunek hm sapiens wymienia narzędzia, którymi psługiwali się ludzie w czasach palelitu pwiada spsbach zdbywania pżywienia, mieszkaniach i ubirach ludzi w epce palelitu rzumie pjęcia: palelit, hminidy, neandertalczyk zaznacza kres palelitu na si czasu umie wskazać na mapie kierunki ekspansji człwieka współczesneg wie, dlaczeg ludzie pierwtni musieli żyć w grupach dstrzega wpływ klimatu na warunki życia ludzi wie, skąd pchdzi nazwa palelit rzumie wpływ warunków naturalnych na spsby zdbywania pżywienia i mieszkania człwieka pierwtneg rzumie i uzasadnia, dlaczeg w czasach prehistrycznych Ziemia nie była zaludnina równmiernie Prpnwana metda/technika pracy na lekcji Praca z pdręcznikiem: analiza ilustracji, infgrafiki pkazującej ewlucję człwieka (s. 11), analiza przykładów sztuki prehistrycznej (s. 13), praca z mapą (s. 12), praca z sią czasu, rzmwa nauczająca wskazywanie związków przyczynw skutkwych. Pdstawa prgramwa z histrii Czas wielkich przemian rewlucja nelityczna rewlucja nelityczna, pczątki hdwli i rlnictwa, pierwsze duże sady, pczątki wytpu metali terminy: epka brązu i epka żelaza 1. Najdawniejsze dzieje człwieka. 1) prównuje kczwniczy tryb życia z siadłym i pisuje skutki przyjęcia przez człwieka trybu siadłeg; 2) wyjaśnia zależnści pmiędzy śrdwiskiem gegraficznym a warunkami życia człwieka. 26 Prirytet III Wyska jakść systemu światy, Działanie 3.3 Pprawa jakści kształcenia, Pddziałanie Mdernizacja treści i metd kształcenia.

27 Prjekt Nwczesna edukacja przedmitów ścisłych i humanistycznych współfinanswany przez Unię Eurpejską w ramach Eurpejskieg Funduszu Spłeczneg ucznia siągnięcia Wymagania pdstawwe Wymagania pnadpdstawwe rzumie i wyjaśnia pjęcia: nelit, rewlucja nelityczna, ceramika, epka brązu umie wskazać na si czasu kres nelitu wie, kiedy dszł d rewlucji nelitycznej umie pwiedzieć spsbach zdbywania pżywienia, spsbach zamieszkiwania i ubirach ludzi w epce nelitu; wskazuje na mapie miejsca, gdzie najwcześniej rzwinęł się rlnictw wie, w jakich klicznściach ludzie zaczęli uprawiać zbże i hdwać zwierzęta wie, jakie zwierzęta zstały najszybciej udmwine przez człwieka wskazuje wpływ klimatu na zmiany w życiu ludzi ptrafi dstrzec różnice między epkami palelitu, nelitu i brązu rzumie, dlaczeg nie wszyscy ludzie w epce nelitu musieli zajmwać się rlnictwem ptrafi wskazać rewlucyjny charakter zmian zachdzących w epce nelitu rzumie wpływ nwych narzędzi na jakść życia ludzi Prpnwana metda/technika pracy na lekcji Kształcenie umiejętnści prównywania (wskazywania pdbieństw i różnic między epką palelitu i nelitu) np. sprządzenie tabeli zawierającej różnice, analiza źródeł ikngraficznych, praca z sią czasu (s.16) Pdstawa prgramwa z histrii W kraju Sumerów rla dlin wielkich rzek w kształtwaniu się pierwszych państw na bszarze Żyzneg Półksiężyca, krzyści i bciążenia wynikające dla spłeczeństw z pwstania państw, dknania cywilizacyjne i kulturalne Sumeru, znaczenie terminów: cywilizacja, miast-państw, król-kapłan, system irygacyjny, zikkurat, system dwunastkwy 2. Cywilizacje Bliskieg Wschdu. 1) lkalizuje w czasie i przestrzeni cywilizacje starżytnej Mezptamii i 27 Prirytet III Wyska jakść systemu światy, Działanie 3.3 Pprawa jakści kształcenia, Pddziałanie Mdernizacja treści i metd kształcenia.

28 Prjekt Nwczesna edukacja przedmitów ścisłych i humanistycznych współfinanswany przez Unię Eurpejską w ramach Eurpejskieg Funduszu Spłeczneg Egiptu; 6. Dziedzictw antyku 2) pdaje przykłady siągnięć cywilizacyjnych antyku, które mają wpływ na cywilizację współczesną. ucznia siągnięcia Wymagania pdstawwe Wymagania pnadpdstawwe wskazuje na mapie miejsca, gdzie najwcześniej rzwinęł się rlnictw wyjaśnia znaczenie pjęcia Mezptamia i wskazuje na mapie rzeki Eufrat i Tygrys umieszcza w czasie pwstanie pierwszych państw sumeryjskich pisuje czym były systemy irygacyjne wskazuje na mapie siedziby Sumerów wyjaśnia czym były państwa miasta charakteryzuje władzę królów kapłanów wymienia najważniejsze siągnięcia Sumerów wskazuje czynniki decydujące rzwju rlnictwa na bszarze Żyzneg Półksiężyca wskazuje związek między warunkami naturalnymi Mezptamii a budwą systemów irygacyjnych pisuje klicznści pjawienia się pierwszych państw wskazuje na mapie najważniejsze miasta państwa Sumerów wyjaśnia przyczyny pdbju Sumerów przez inne plemina cenia znaczenie siągnięć Sumerów dla współczesnej cywilizacji Prpnwana metda/technika pracy na lekcji Praca z mapą i sią czasu, praca z tekstem źródłwym (s. 21), praca z infgrafiką (s ), rzmwa nauczająca lub zadanie dmwe parte na pracy z pdręcznikiem wypisanie z pdręcznika najważniejszych siągnięć Sumerów. Chętnych uczniów mżna pprsić znalezienie ddatkwych infrmacji Sumerach (praca z uczniem zdlnym). Babiln i Asyria cywilizacje Mezptamii (babilńska, asyryjska), siągnięcia cywilizacyjne ludów Mezptamii (architektniczne, techniczne, militarne i naukwe), ustrój państw starżytnej Mezptamii, pczątki prawa na przykładzie Kdeksu Hammurabieg, wierzenia mieszkańców starżytnej Mezptamii 28 Prirytet III Wyska jakść systemu światy, Działanie 3.3 Pprawa jakści kształcenia, Pddziałanie Mdernizacja treści i metd kształcenia.

29 Prjekt Nwczesna edukacja przedmitów ścisłych i humanistycznych współfinanswany przez Unię Eurpejską w ramach Eurpejskieg Funduszu Spłeczneg Pdstawa prgramwa z histrii 2. Cywilizacje Bliskieg Wschdu. 1) lkalizuje w czasie i przestrzeni cywilizacje starżytnej Mezptamii i Egiptu; 3) wyjaśnia znaczenie pisma i prawa w prcesie pwstawania państw; 6. Dziedzictw antyku 2) pdaje przykłady siągnięć cywilizacyjnych antyku, które mają wpływ na cywilizację współczesną. ucznia siągnięcia Wymagania pdstawwe Wymagania pnadpdstawwe Prpnwana metda/technika pracy na lekcji wie kim był Hammurabi i ptrafi wskazać na mapie jeg państw wyjaśnia, czym był Kdeks Hammurabieg raz wskazuje najważniejsze jeg zasady wyjaśnia, w jaki spsób Babilńczycy czcili swich bgów wymienia siągnięcia cywilizacyjne mieszkańców Babilnii umieszcza na si czasu wiek, w którym panwał Hammurabi wskazuje przyczyny spisania prawa przez Hammurabieg i cenia krzyści tej kdyfikacji samdzielnie cenia stswaną w Kdeksie Hammurabieg zasadę dwetu ptrafi rzpznać zikkurat wie, które siągnięcia cywilizacyjne Mezptamii dgrywają ważną rlę d dziś Praca z mapą, sią czasu i tekstem źródłwym (s. 26). Ćwiczenie umiejętnści ceny zajmwanie stanwiska (ustnie lub pisemnie) w sprawie ceny zasad Kdeksu Hammurabieg. Pdstawa prgramwa z histrii W Egipcie faranów rla Nilu w kształtwaniu się egipskiej państwwści, rganizacja państwa faranów i rla władcy w Egipcie, struktura egipskieg spłeczeństwie, funkcja kapłanów w państwie egipskim 2. Cywilizacje Bliskieg Wschdu. 1) lkalizuje w czasie i przestrzeni cywilizacje starżytnej Mezptamii i 29 Prirytet III Wyska jakść systemu światy, Działanie 3.3 Pprawa jakści kształcenia, Pddziałanie Mdernizacja treści i metd kształcenia.

30 Prjekt Nwczesna edukacja przedmitów ścisłych i humanistycznych współfinanswany przez Unię Eurpejską w ramach Eurpejskieg Funduszu Spłeczneg Egiptu; 2) charakteryzuje strukturę spłeczeństwa i system wierzeń w Egipcie; ucznia siągnięcia Prpnwana metda/technika pracy na lekcji Wymagania pdstawwe znajduje i wskazuje na mapie terytrium starżytneg Egiptu wie, kiedy pwstał państw egipskie (łączące Górny i Dlny Egipt), i ptrafi wskazać ten mment na si czasu mawia wpływ płżenia gegraficzneg Egiptu na życie jeg mieszkańców wymienia egipskie grupy spłeczne i kreśla ich funkcje charakteryzuje zakres władzy farana Wymagania pnadpdstawwe wyjaśnia, c znaczy pwiedzenie: Egipt darem Nilu rzumie znaczenie sieci irygacyjnej dla rzwju egipskieg rlnictwa wyjaśnia, dlaczeg w Egipcie pwstała rganizacja państwwa wyjaśnia czym charakteryzwała się mnarchia desptyczna Praca z mapą, sią czasu raz schematem budwy spłeczeństwa egipskieg (s. 30) Pdstawa prgramwa z histrii Piramidy, mumie i hierglify religia i wierzenia eschatlgiczne starżytnych Egipcjan, kultura, sztuka i architektura Egipcjan, znaczenie terminów: mumifikacja, mumia, sarkfag, piramida, hierglify 2. Cywilizacje Bliskieg Wschdu. 1) lkalizuje w czasie i przestrzeni cywilizacje starżytnej Mezptamii i Egiptu; 2) charakteryzuje strukturę spłeczeństwa i system wierzeń w Egipcie; 6. Dziedzictw antyku. 30 Prirytet III Wyska jakść systemu światy, Działanie 3.3 Pprawa jakści kształcenia, Pddziałanie Mdernizacja treści i metd kształcenia.

31 Prjekt Nwczesna edukacja przedmitów ścisłych i humanistycznych współfinanswany przez Unię Eurpejską w ramach Eurpejskieg Funduszu Spłeczneg 1) charakteryzuje najważniejsze siągnięcia kultury materialnej i duchwej antyczneg świata w różnych dziedzinach: filzfii, nauce, architekturze, sztuce, literaturze; 2) pdaje przykłady siągnięć cywilizacyjnych antyku, które mają wpływ na cywilizację współczesną. ucznia siągnięcia Wymagania pdstawwe Wymagania pnadpdstawwe Prpnwana metda/technika pracy na lekcji rzumie pjęcia: pliteizm, piramida, sarkfag, życie pzagrbwe, mumifikacja wymienia spsby ddawania czci bgm w Egipcie rzumie znaczenie wiary w ptrafi wymienić najważniejszych bgów egipskich życie pzagrbwe dla cdzienneg życia Egipcjan; wie, dlaczeg i w jaki spsób rzumie, dlaczeg Egipcjanie mumifikwali zwłki zmarłych pwstawały piramidy rzumie znaczenie Księgi ptrafi mówić rlę kapłanów w życiu Egipcjan umarłych jak źródła histryczneg rzumie i uzasadnia kluczwą rlę spłeczną kapłanów w Egipcie pisuje egipskie byczaje pgrzebwe Praca z ilustracjami, infgrafiką raz z tekstem źródłwym (s ). Nauczyciel mże również zaprpnwać ucznim pracę z filmem lub prezentacją. ten idealnie też nadaje się d zaprpnwania ucznim wyknania zadania dmweg np. w frmie flderu reklamweg dla turystów pdróżujących d Egiptu lub prezentacji multimedialnej (zadanie mżna wtedy dstswać d mżliwści uczniów jak element indywidualizacji nauczania). Pdstawa prgramwa z histrii Starżytny Izrael główne etapy dziejów starżytneg Izraela, dknania Mjżesza, Dawida i Salmna, pwstanie żydwskiej religii mnteistycznej i Biblii, znaczenie terminów: niewla babilńska, Mesjasz, prrcy, Jahwe, dekalg, Tra, wkład kultury żydwskiej w rzwój cywilizacji eurpejskiej 3. Starżytny Izrael. 31 Prirytet III Wyska jakść systemu światy, Działanie 3.3 Pprawa jakści kształcenia, Pddziałanie Mdernizacja treści i metd kształcenia.

32 Prjekt Nwczesna edukacja przedmitów ścisłych i humanistycznych współfinanswany przez Unię Eurpejską w ramach Eurpejskieg Funduszu Spłeczneg 1) charakteryzuje pdstawwe symble i główne zasady judaizmu; 2) wyjaśnia różnicę pmiędzy pliteizmem a mnteizmem, dwłując się d przykładów. 6. Dziedzictw antyku. 2) pdaje przykłady siągnięć cywilizacyjnych antyku, które mają wpływ na cywilizację współczesną. ucznia siągnięcia Wymagania pdstawwe Wymagania pnadpdstawwe Prpnwana metda/technika pracy na lekcji mawia wpływ warunków gegraficznych Palestyny na życie jej mieszkańców wskazuje Palestynę na mapie wymienia pstacie związane z histrią nardu wybraneg: Abrahama, Mjżesza, Dawida, Salmna rzumie pjęcia i terminy: mnteizm, Ziemia Obiecana, prrcy, Jahwe, judaizm, salmnwy wyrk, szabat, rabin, judaizm, naród wybrany, dekalg, Biblia, Tra charakteryzuje główne zasady judaizmu wie, na jakie etapy mżna pdzielić histrię nardu wybraneg wskazuje różnice pmiędzy religiami Egiptu, Mezptamii i Izraela dstrzega krzenie chrześcijaństwa w judaizmie, wskazuje cechy wspólne bu religii Praca z mapą i sią czasu, tekstem źródłwym (s. 39) i infgrafiką (s. 40). Lekcję mżna uzupełnić fragmentem filmu pkazującym dzisiejszą Jerzlimę i Ścianę Płaczu, tak, aby uczniwie mgli dstrzec związek między histrią Izraelitów a współczesnścią. Chętni uczniwie mgliby także dnaleźć w dmu genezę nazwy Ściana Płaczu i zapisać t w zeszycie w frmie ntatki. Indie i Chiny dknania cywilizacyjne mieszkańców dliny Indusu z miast Harappa i Mhendż Dar, nardziny i znaczenie buddyzmu, pwstanie państwa chińskieg, jeg zjednczenie przez władców z dynastii Czin, działalnść Knfucjusza 32 Prirytet III Wyska jakść systemu światy, Działanie 3.3 Pprawa jakści kształcenia, Pddziałanie Mdernizacja treści i metd kształcenia.

33 Prjekt Nwczesna edukacja przedmitów ścisłych i humanistycznych współfinanswany przez Unię Eurpejską w ramach Eurpejskieg Funduszu Spłeczneg Pdstawa prgramwa z histrii 6. Dziedzictw antyku. 1) charakteryzuje najważniejsze siągnięcia kultury materialnej i duchwej antyczneg świata w różnych dziedzinach: filzfii, nauce, architekturze, sztuce, literaturze; 2) pdaje przykłady siągnięć cywilizacyjnych antyku, które mają wpływ na cywilizację współczesną. ucznia siągnięcia Wymagania pdstawwe Wymagania pnadpdstawwe Prpnwana metda/technika pracy na lekcji Wskazuje na mapie cywilizacje dliny Indusu i cywilizację chińską Opisuje warunki życia mieszkańców dliny Indusu raz starżytnych Chin Wyjaśnia kim byli Budda i Knfucjusz i mawia ich działalnść Rzpznaje Wielki Mur Chiński Ocenia znaczenie buddyzmu knfucjanizmu dla mieszkańców krajów azjatyckich raz dla współczesneg świata Wyjaśnia przyczyny budwy Wielkieg Muru Chińskieg Praca ucznia z pdręcznikiem (i/lub materiałami wskazanymi przez nauczyciela) pszukiwanie argumentów d pstawinej tezy: Starżytne cywilizacje dliny Indusu i Chin wywarły duży wpływ na cywilizację współczesną. Uczniwie ćwiczą rzumienie tezy i budwanie argumentów. Pdstawa prgramwa z histrii Od rysunków naskalnych d alfabetu przełmwy charakter wynalezienia pisma pczątek cywilizacji, rdzaje pisma (piktgramwe, klinwe, alfabetyczne), rla pisma w rzwju cywilizacyjnym, techniki wyknywania napisów na tabliczkach glinianych i papirusie, dknania Fenicjan i znaczenie fenickieg pisma dla cywilizacji eurpejskiej, spsby dczytywania dawneg pisma, kamień z Rsetty i histria badań nad nim 2. Cywilizacje Bliskieg Wschdu. 33 Prirytet III Wyska jakść systemu światy, Działanie 3.3 Pprawa jakści kształcenia, Pddziałanie Mdernizacja treści i metd kształcenia.

34 Prjekt Nwczesna edukacja przedmitów ścisłych i humanistycznych współfinanswany przez Unię Eurpejską w ramach Eurpejskieg Funduszu Spłeczneg 3) wyjaśnia znaczenie pisma i prawa w prcesie pwstawania państw; 4) rzpznaje typy pisma wykształcne na terenie Mezptamii i Egiptu. 6. Dziedzictw antyku. 2) pdaje przykłady siągnięć cywilizacyjnych antyku, które mają wpływ na cywilizację współczesną. siągnięcia ucznia Wymagania pdstawwe Wymagania pnadpdstawwe Prpnwana metda/technika pracy na lekcji Wyjaśnia, w jakim celu stswan pism w cywilizacjach starżytneg wschdu Wyjaśnia jak pwstały hierglify i pism klinwe Prównuje spsby zapisu raz Rzpznaje pism hierglificzne, pism klinwe, alfabet grecki i łaciński materiał pisarski w Mezptamii i Egipcie Prównuje pism starżytneg wyjaśnia jak pisali mieszkańcy starżytnej Mezptamii i starżytneg Egiptu wschdu z pismem współczesnym Omawia ewlucję pisma d piktgramów d alfabetu wyjaśnia kt i kiedy stwrzył pierwszy alfabet Ocenia znaczenie dczytania pisma klinweg i hierglifów egipskich Praca z ilustracjami, infgrafiką raz ddatkwymi materiałami przygtwanymi przez nauczyciela lub uczniów (w ramach prezentacji przygtwanych przed lekcją indywidualizacja pracy z uczniami słabymi i zdlnymi). Kształcenie umiejętnści prównywania raz ceny. Uczniwie mgą też przygtwać ddatkwe materiały (prezentacje) dtyczące dszyfrwania hierglifów egipskich czy pisma klinweg raz znaczenia tych dkryć naukwych dla badania przeszłści. ROZDZIAŁ II: ANTYCZNA GRECJA Pdstawa prgramwa histrii z Świat Hellenów warunki naturalne Grecji i ich wpływ na kształtwanie się cywilizacji greckiej, cywilizacje w epce brązu minjska i mykeńska, pwstanie miast-państw spsób rganizacji państwwej charakterystyczny dla starżytnej Grecji, przyczyny, przebieg i skutki klnizacji greckiej 4. Cywilizacja grecka. 1) wyjaśnia wpływ śrdwiska gegraficzneg na gspdarkę i rzwój plityczny 34 Prirytet III Wyska jakść systemu światy, Działanie 3.3 Pprawa jakści kształcenia, Pddziałanie Mdernizacja treści i metd kształcenia.