Ocena wpływu ArcelorMittal Poland S.A. Oddział w Krakowie na jakość powietrza

Transkrypt

1 From the SelectedWorks of Robert Oleniacz October 1, 2008 Ocena wpływu ArcelorMittal Poland S.A. Oddział w Krakowie na jakość powietrza Marian Mazur Robert Oleniacz Marek Bogacki Przemysław Szczygłowski Available at:

2 ASSESSMENT OF ARCELORMITTAL POLAND S.A. UNIT IN KRAKOW IMPACT ON AIR QUALITY OCENA WPŁYWU ARCELORMITTAL POLAND S.A. ODDZIAŁ W KRAKOWIE NA JAKOŚĆ POWIETRZA Marian Mazur, Robert Oleniacz, Marek Bogacki, Przemysław Szczygłowski Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska, Katedra Kształtowania i Ochrony Środowiska, Al. Mickiewicza 30, Kraków, mmazur@agh.edu.pl Summary Estimation results of dispersion of air pollutants emitted from ArcelorMittal Poland S.A. Unit in Krakow installations were presented in order to assessment their total impact on air quality. The assessment was carried out for the most unfavourable emission variant probable to take place in the period In the calculations were taken into consideration typical for this plant particle matter pollutants (total dust, heavy metals, tar substances and PAHs including benzo-a-piren) and gaseous substances (SO 2, NO 2, CO, HC, HCl, HF, NH 3, HCN, H 2 S, CS 2, H 2 SO 4, BTX, phenol and pyridine). As the result of estimations, carried out according to the polish reference method of the air pollutant modelling, there was not affirmed exceeding of the air quality standards outside the plant grounds. Streszczenie Przedstawiono wyniki obliczeń rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń emitowanych z instalacji ArcelorMittal Poland S.A. Oddział w Krakowie, wykonanych w celu oceny ich łącznego wpływu na jakość powietrza. Ocena ta została przeprowadzona dla najbardziej niekorzystnego wariantu emisyjnego możliwego do wystąpienia w okresie W obliczeniach uwzględniono typowe dla tego zakładu substancje pyłowe (pył ogółem, metale ciężkie, substancje smołowe i WWA, w tym benzo-a-piren) oraz gazowe (SO 2, NO 2, CO, C x H y, HCl, HF, NH 3, HCN, H 2 S, CS 2, H 2 SO 4, BTX, fenol i pirydyna). Na podstawie obliczeń, przeprowadzonych zgodnie z referencyjnymi metodykami modelowania poziomów substancji w powietrzu, nie stwierdzono przekroczeń standardów jakości powietrza poza terenem zakładu. 1. Wstęp ArcelorMittal Poland S.A. Oddział w Krakowie, huta żelaza i stali o pełnym cyklu produkcyjnym położona w północno-wschodniej części Krakowa, jest największym krakowskim i jednym z największych polskich zakładów przemysłowych [1]. Na jego terenie, w ramach dziewięciu podstawowych instalacji produkcyjnych położonych na obszarze prawie 3 km 2, funkcjonuje ponad 200 źródeł emisji substancji zanieczyszczających powietrze, z których gazy odlotowe są odprowadzane do

3 atmosfery w sposób zorganizowany lub niezorganizowany [2]. Z większości źródeł emisja zachodzi w sposób zorganizowany za pomocą ok. 180 emitorów punktowych otwartych lub zadaszonych o wysokości do 200 m. Poprzez najwyższe emitory (200 metrowe) emitowane są spaliny z siłowni (elektrociepłowni). Gazy odlotowe z pozostałych źródeł (instalacji produkcyjnych) odprowadzane są z wykorzystaniem już zdecydowanie niższych emitorów o wysokości od 5 do 120 m. Najistotniejszy z nich z punktu widzenia ilości emitowanych zanieczyszczeń pyłowych i gazowych to emitor taśm spiekalniczych o wysokości 82 m. Znaczna emisja gazów i/lub pyłów zachodzi także z układów grzewczych baterii koksowniczych, z wież gaśniczych koksu, z mieszalników surówki, z konwertorów tlenowych i ich szybów wentylacyjnych, z pieca pokrocznego nowej Walcowni Gorącej Blach oraz niektórych układów odciągowoodpylających (w tym zwłaszcza z sortowni koksu, węzłów łamaczy spieku, wywrotnic wagonowych tworzyw oraz hali namiarowej i lejniczej wielkiego pieca nr 5). Niezorganizowane źródła emisji, opisane w postaci emitorów powierzchniowych, liniowych lub punktowych, to głównie składowiska węgla i tworzyw (surowców), baterie koksownicze (w tym dwie pracujące systemem ubijanym typu PWR-51 oraz jedna wielkokomorowa typu PWR 63d) i Wydział Chemiczny Zakładu Koksownia, zasyp skipu do kosza i zawory pyłowe wielkich pieców WP-3 i WP-5, świeca gazu wielkopiecowego i jego straty, estakada zasobników i hala lejnicza WP-3, granulatory żużla wielkopiecowego, świetliki hali mieszalników surówki, kafar żużla stalowniczego oraz świetliki hali ciągu walcowniczego Zakładu Walcownia Zimna. Wśród emitowanych zanieczyszczeń powietrza występuje wiele substancji pyłowych i gazowych, charakterystycznych dla zintegrowanej huty stali, wyposażonej w instalacje do produkcji koksu, spiekania rud żelaza, wytopu surówki żelaza, wytopu stali i ciągłego odlewania stali (COS), a także instalacje do obróbki metali żelaznych poprzez walcowanie na gorąco i zimno (w tym do nakładania powłok metalicznych i powierzchniowej obróbki metali z zastosowaniem procesów elektrolitycznych) oraz instalację energetycznego spalania paliw [3-5]. W przypadku substancji pyłowych jest to pył ogółem wraz z zawartymi w nim metalami ciężkimi (w tym Cr, Cd, Cu, Pb, Ni i Mn), substancjami smołowymi i wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi (WWA), w tym benzo-a-pirenem (B-a-P). W przypadku substancji gazowych są to natomiast głównie: dwutlenek siarki (SO 2 ), tlenki azotu wyrażane jako dwutlenek azotu (NO 2 ), tlenek węgla (CO), węglowodory alifatyczne (C x H y ), chlorowodór (HCl), fluorowodór (HF), amoniak (NH 3 ), cyjanowodór (HCN), siarkowodór (H 2 S), dwusiarczek węgla (CS 2 ), kwas siarkowy (H 2 SO 4 ), benzen, toluen i ksylen (BTX), a także fenol i pirydyna. Oprócz HF w gazach odlotowych z niektórych procesów znajdują się także inne związki fluoru (w tym też występujące w fazie stałej), stąd są one wszystkie wyrażane w przeliczeniu na fluor (F). Do specyficznych substancji emitowanych do powietrza z procesów hutniczych można również zaliczyć chlorowane związki organiczne, w tym polichlorowane dibenzo-p-dioksyny i dibenzofurany (PCDD/F), ale nie są one bilansowane przez ArcelorMittal Poland S.A. Oddział w Krakowie. Emisja tak dużej ilości substancji teoretycznie może powodować znaczne pogorszenie jakości powietrza, zwłaszcza gdy jest ona na istotnym poziomie i/lub zachodzi z wielu źródeł. Nie mniej jednak w sytuacji, gdy emitory są odpowiednio zlokalizowane (np. z dala od granicy zakładu) lub cechują się wysokim pozornym punktem emisji (efektywną wysokością emitora), oddziaływanie to często koncentruje się na terenie zakładu lub jest rozproszone na znacznym obszarze, przez co mniej uciążliwe dla otoczenia. Wymaga to oczywiście udowodnienia poprzez przeprowadzenie oceny wpływu na jakość powietrza, opartej najlepiej na obliczeniach rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń z uwzględnieniem wszystkich źródeł emisji. W

4 przypadku ArcelorMittal Poland S.A. Oddział w Krakowie wykonanie tego typ ocen było szczególnie istotne z punktu widzenia m.in. konieczności likwidacji strefy ochronnej oraz wydania pozwolenia zintegrowanego [2, 6, 7]. 2. Metodyka obliczeń Ocena wpływu na jakość powietrza emitorów ArcelorMittal Poland S.A. Oddział w Krakowie została wykonana w roku 2006 dla tzw. maksymalnego wariantu emisyjnego zaprognozowanego na lata przy założeniu możliwej do wystąpienia w danym roku skrajnej wielkości produkcji stali ogółem oraz koksu, spieku, surówki wielkopiecowej, stali odlewanej w instalacji COS, rur i blach walcowanych na gorąco, blach walcowanych na zimno, a także instalacji cynkowania ogniowego i elektrolitycznego. Z uwagi na fakt, że w kolejnych latach zaplanowano pewne działania inwestycyjno-modernizacyjne skutkujące sukcesywnym ograniczaniem emisji zanieczyszczeń do powietrza, najbardziej niekorzystny wariant emisyjny (zakładający m.in. eksploatowanie jeszcze starej Walcowni Gorącej Blach) przypadł na rok 2007, przy założeniu wystąpienia czasów pracy funkcjonujących w tym okresie źródeł emisji na poziomie odpowiadającym maksymalnym założonym wielkościom produkcji. W obliczeniach rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń emitowanych do powietrza uwzględniono wszystkie substancje bilansowane przez zakładowe służby ochrony środowiska. Dla zorganizowanych źródeł emisji określono warianty z emisją maksymalną i średnią, a ilość emitowanych zanieczyszczeń powietrza przyjęto na poziomie nieco wyższym niż wynika to z bezpośrednich pomiarów lub obliczeń bilansowych, ewentualnie na poziomie wynikającym ze standardów emisyjnych (dotyczy instalacji energetycznego spalania paliw). Dla źródeł niezorganizowanych emisja została obliczona metodą wskaźnikową w funkcji założonych wielkości produkcji. Zbiorcze zestawienie przyjętych dla maksymalnego wariantu emisyjnego rocznych ładunków substancji zanieczyszczających emitowanych z poszczególnych instalacji zamieszczono w tabelach 1-3. Tabela 1. Roczne emisje pyłu ogółem, metali ciężkich i fluoru z ArcelorMittal Poland S.A. Oddział w Krakowie wariant maksymalny planowany na lata Annual total dust, heavy metal and fluorine emissions from ArcelorMittal Poland S.A. Unit in Krakow maximum variant planned for years Rodzaj instalacji (obiektu) Pył Cr Cd Cu Pb Ni Mn Fluor Spiekalnia 1222,0 28,3 10,42 77,4 1249,0 42, ,1 6,26 Wielkie Piece 770,0 57,9 1,27 25,7 24,1 32, ,6 - Stalownia Konwertorowa 222,9 20,7 2,01 20,6 7,6 10, ,6 1,86 COS 0, Walcownia Gorąca 30,2 7,8 3,73 15,8 10,3 8,85 11,7 - Walcownia Rur 33,7 0,3 0,03 0,6 0,1 0,04 0,2 - Walcownia Zimna 36,3 5,4-10,1 7,6 5,82 6,2 - Koksownia 392,0 3,7 1,83 73,6 9,5 18,26 183,2 - Siłownia 825,5 16,0 1,49 49,5 41,3 37,13 392,0 9,98 ogółem 3532,7 140,2 20,77 273,2 1349,5 155, ,6 18,10

5 Tabela 2. Roczne emisje nieorganicznych substancji gazowych z ArcelorMittal Poland S.A. Oddział w Krakowie wariant maksymalny planowany na lata Annual inorganic gaseous emissions from ArcelorMittal Poland S.A. Unit in Krakow maximum variant planned for years Rodzaj instalacji (obiektu) SO 2 NO 2 CO NH 3 HCN H 2 S HCl H 2 SO 4 CS 2 Spiekalnia , Wielkie Piece Stalownia Konwertorowa COS Walcownia Gorąca Walcownia Rur < 0,001 0,14 - Walcownia Zimna ,1 6,05 - Koksownia ,9 2,20 6, ,34 Siłownia ,8 - - ogółem ,9 2,20 6,55 281,3 6,19 0,34 Tabela 3. Roczne emisje substancji organicznych z ArcelorMittal Poland S.A. Oddział w Krakowie wariant maksymalny planowany na lata Annual organic emissions from ArcelorMittal Poland S.A. Unit in Krakow maximum variant planned for years Rodzaj instalacji (obiektu) C x H y Subst. smoł. B(a)P Benzen Toluen Ksylen Fenol Pirydyna Spiekalnia 69, Wielkie Piece 8, Stalownia Konwertorowa 31, COS Walcownia Gorąca 0, Walcownia Rur 0, Walcownia Zimna 9, Koksownia 608,97 26,07 11,08 10,58 1,455 0,886 63,51 1,607 Siłownia 72, ogółem 799,74 26,07 11,08 10,58 1,455 0,886 63,51 1,607 W przypadku źródeł emisji, z których gazy odlotowe są odprowadzane wspólnym emitorem (np. taśm spiekalniczych, kotłów siłowni) oraz emitorów powiązanych ze sobą technologicznie (np. kominów siłowni) dodatkowo określono i uwzględniono w obliczeniach możliwe warianty równoległej pracy poszczególnych źródeł i emitorów (w tym też z emisją maksymalną). O ile było to tylko możliwe założono także możliwość jednoczesnego wystąpienia emisji maksymalnej z jak największej liczby źródeł. Obliczenia rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w powietrzu przeprowadzono zgodnie z referencyjną metodyką modelowania poziomów substancji w powietrzu

6 znaną z załącznika nr 4 do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 5 grudnia 2002 r. w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu [8], z wykorzystaniem pakietu oprogramowania EK100W w (Atmoterm, Opole). Wykonano obliczenia: wstępne, w tym najwyższych ze stężeń maksymalnych w powietrzu (S mm ) dla emitorów punktowych oraz warunków ich występowania, pozwalające na określenie dalszego zakresu obliczeń; pełne (w przyjętym obszarze obliczeniowym): opadu pyłu, ołowiu i kadmu na powierzchni terenu (O p ), stężeń średniorocznych (S a ) przy powierzchni terenu, maksymalnych stężeń uśrednionych dla okresu 1 godziny (S 1_max ) oraz odpowiednich percentyli ze stężeń 1-godzinnych w okresie roku (S 99,8 lub S 99,726 ) odpowiadających dopuszczalnym częstościom przekraczania wartości odniesienia uśrednionych dla okresu 1 godziny (obliczenia na powierzchni terenu i na wysokości najbliższych budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej, wyższych niż parterowe oraz dodatkowo w rejonie Rynku Głównego w Krakowie), częstości przekroczeń wartości odniesienia uśrednionych do okresu 1 godziny (D 1 ) przez stężenia 1-godzinne (S 1 ). W przypadku pyłu i metali ciężkich w obliczeniach ich poziomów w powietrzu uwzględniono tylko frakcje poniżej 10 m (pył zawieszony PM10 oraz metale zawarte w pyle zawieszonym PM10). W przypadku substancji smołowych i benzo-a-pirenu założono, że w całości rozprzestrzeniają się one w powietrzu w pyle zawieszonym PM10. Wszystkie frakcje emitowanego pyłu, ołowiu i kadmu były z kolei brane pod uwagę w obliczeniach ich opadu na powierzchni terenu, co wymagało zdefiniowania średnich prędkości opadania poszczególnych frakcji. W przeprowadzonych obliczeniach posłużono się całoroczną 12-sektorową różą wiatrów, określoną przez stację meteorologiczną w Krakowie Balicach z uwzględnieniem wieloletnich statystyk częstości występowania poszczególnych kombinacji stanu równowagi atmosfery i prędkości wiatru. Wyniki obliczeń zostały zinterpretowane zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 5 grudnia 2002 r. w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu [8]. W przypadku chromu odniesiono się do najbardziej ostrych wartości odniesienia określonych dla chromu na szóstym stopniu utlenienia. Zgodnie z referencyjną metodyką modelowania poziomów substancji w powietrzu, tło substancji (R), dla których są określone poziomy dopuszczalne w powietrzu, przyjęto na poziomie stężeń uśrednionych dla roku, określających aktualny stan jakości powietrza w rejonie Mittal Steel Poland S.A. Oddział w Krakowie. Przyjęto tutaj wyniki pomiarów WIOŚ pochodzące ze stacji monitoringu automatycznego powietrza w Nowej Hucie (ul. Bulwarowa) w roku Jedynie w przypadku pyłu zawieszonego PM10, którego stężenia średnioroczne zarejestrowane na stacji monitoringowej w Nowej Hucie przekraczają poziom dopuszczalny uśredniony dla roku, tło przyjęto podobnie jak w przypadku substancji, dla których nie są określone poziomy dopuszczalne w powietrzu w wysokości 10 % wartości odniesienia uśrednionej dla roku. 3. Wybrane wyniki obliczeń Najwyższe z uzyskanych w przyjętej siatce obliczeniowej wartości opadu pyłu, ołowiu i kadmu na powierzchni terenu oraz stężeń poszczególnych substancji w powietrzu zestawiono w tabelach 4 i 5.

7 Tabela 4. Maksymalne wartości opadu pyłu, ołowiu i kadmu (O p max ) otrzymane w obszarze obliczeniowym Maximum values of dust, lead and cadmium depositions (O p max ) received in the computational area Substancja [g/(m 2 rok)] O p max [%D p ] [%D p R] Pył 315,0 157,5 175,0 Pb 0, ,7 25,2 Cd 0, ,8 79,8 Tabela 5. Maksymalne wartości stężeń odniesionych do 1 godziny (S 1 max, S 99,8 lub S 99,726 ) oraz stężeń średniorocznych (S a ) otrzymanych w obszarze obliczeniowym Maximum values of hourly concentrations (S 1 max, S 99,8 lub S 99,726 ) and annual average concentrations (S a ) received in the computational area Substancja S 1 max S 99.8 max / S * S a max [ g/m 3 ] [%D 1 ] [ g/m 3 ] [%D 1 ] [ g/m 3 ] [%D a ] [%D a - R] PM ,0 377,1 134,7 13,09 32,7 36,4 Cr 1,685 36,6 0,049 1,1 0, ,14 0,16 Cd 0,028 5,4 0,002 0,4 0, ,60 0,67 Cu 0,169 0,8 0,016 0,1 0, ,27 0,30 Pb 0,562 11,2 0,016 0,3 0, ,08 0,08 Ni 0,169 73,3 0,007 3,0 0, ,08 2,31 Mn 39,32 436,9 1,22 13,5 0,031 3,10 3,45 SO 2 539,7 154,2 145,1 41,5 8,40 21,0 23,3 NO 2 235,4 117,7 85,2 42,6 6,16 15,4 61,6 CO , , C x H y , ,4 46,5 4,65 5,17 HCl 9,589 4,8 5,588 2,8 0,18 0,72 0,80 Fluor 2,582 8,6 1,325 4,4 0,019 0,94 1,04 NH 3 177,7 44,4 67,26 16,8 7,46 14,9 16,6 HCN 7,386 36,9 6,936 34,7 0,61 24,2 26,9 H 2 S 8,124 40,6 7,489 37,4 0,87 17,3 19,2 CS 2 4,064 8,1 3,702 7,4 0,12 1,20 1,34 H 2 SO 4 24,82 12,4 11,04 5,5 0,62 3,87 4,30 Substancje smołowe 65,46 65,5 59,62 59,6 2,09 20,9 23,3 B-a-P 0, ,8 0, ,4 0, ,0 56,7 Benzen 63,62 212,1 58,31 194,4 3,56 71,2 222,6 Toluen 4,881 4,9 4,496 4,5 0,46 4,60 5,11 Ksylen 4,554 4,6 4,18 4,2 0,29 2,93 3,25 Fenol 51,38 256,9 24,42 122,1 2,59 103,6 115,2 Pirydyna 19,87 99,3 18,09 90,5 0,59 23,4 26,1 Maksima te w każdym przypadku wystąpiły na terenie należącym do ArcelorMittal Poland S.A. Oddział w Krakowie. Ewentualne stwierdzone przekroczenia wartości odniesienia uśrednionych dla okresu 1 godziny (D 1 ) lub roku (D a, D p ) dotyczą tylko punktów położonych w obrębie zakładu i nie mają miejsca poza jego granicami, w

8 szczególności też w rejonie wyższych niż parterowe budynków mieszkalnych i biurowych, a także budynków szkół czy szpitali. Potwierdzają to sporządzone na podstawie przeprowadzonych obliczeń mapy przestrzennych rozkładów opadu substancji pyłowych oraz stężeń substancji w powietrzu. Fragmenty tych map, obejmujące teren zakładu i obszary występowania maksimów w zakresie najbardziej uciążliwych oddziaływań, przedstawiono na rys Rysunek 1. Opad pyłu powodowany przez ArcelorMittal Poland S.A. Oddział w Krakowie [g/(m 2 rok)]; wartość odniesienia: D p = 200 g/(m 2 rok) Dust deposition caused by ArcelorMittal Poland S.A. Unit in Krakow [g/(m 2 year)]; the reference value: D p = 200 g/(m 2 year) Rysunek 2. 99,8-percentyl ze stężeń 1-godzinnych PM10 w powietrzu powodowany przez ArcelorMittal Poland S.A. Oddział w Krakowie [μg/m 3 ]; wartość odniesienia: D 1 = 280 μg/m 3 99,8-percentyl of hourly PM10 concentrations in air caused by ArcelorMittal Poland S.A. Unit in Krakow [μg/m 3 ]; the reference value: D 1 = 280 μg/m 3

9 Rysunek 3. 99,8-percentyl ze stężeń 1-godzinnych B-a-P w powietrzu powodowany przez ArcelorMittal Poland S.A. Oddział w Krakowie [ng/m 3 ]; wartość odniesienia: D 1 = 12 ng/m 3 99,8-percentyl of hourly B-a-P concentrations in air caused by ArcelorMittal Poland S.A. Unit in Krakow [ng/m 3 ]; the reference value: D 1 = 12 ng/m 3 Rysunek 4. 99,8-percentyl ze stężeń 1-godzinnych benzenu w powietrzu powodowany przez ArcelorMittal Poland S.A. Oddział w Krakowie [ g/m 3 ]; wartość odniesienia: D 1 = 30 g/m 3 99,8-percentyl of hourly benzene concentrations in air caused by ArcelorMittal Poland S.A. Unit in Krakow [ g/m 3 ]; the reference value: D 1 = 30 g/m 3 Największe obszary teoretycznie ponadnormatywnych stężeń wystąpiły w przypadku benzenu i fenolu (stężenia 1-godzinne). Nie mniej jednak ewentualne przekroczenia wartości odniesienia D 1 z wyższą niż dozwolona częstością (ponad 0,2 % czasu w roku) nie powinny raczej występować poza terenem, do którego ArcelorMittal Poland S.A. Oddział w Krakowie ma tytuł prawny. Stosunkowo najbardziej narażone na negatywny wpływ emisji zanieczyszczeń powietrza z rozpatrywanych instalacji są tereny położone w pobliżu południowych granic zakładu (rejon Krakowa - Pleszowa). Jak wynika z analizy szczegółowych map tego obszaru, nie występuje tam jednak gęsta

10 zabudowa mieszkalna, a wiele z okolicznych działek jest użytkowanych przemysłowo lub należy do ArcelorMittal Poland S.A., pomimo że znajdują się one poza głównym ogrodzeniem zakładu. Oddziaływanie na gęsto zabudowane osiedla mieszkaniowe Nowej Huty (położone na zachód od zakładu) jest już zdecydowane mniejsze. Rysunek 5. 99,8-percentyl ze stężeń 1-godzinnych fenolu w powietrzu powodowany przez ArcelorMittal Poland S.A. Oddział w Krakowie [ g/m 3 ]; wartość odniesienia: D 1 = 20 g/m 3 99,8-percentyl of hourly phenol concentrations in air caused by ArcelorMittal Poland S.A. Unit in Krakow [ g/m 3 ]; the reference value: D 1 = 20 g/m 3 Rysunek 6. Stężenia średnioroczne fenolu w powietrzu powodowane przez ArcelorMittal Poland S.A. Oddział w Krakowie [ g/m 3 ]; wartość odniesienia: D a = 2,5 g/m 3 Annual average phenol concentrations in air caused by ArcelorMittal Poland S.A. Unit in Krakow [ g/m 3 ]; the reference value: D a = 2,5 g/m 3 Wyniki obliczeń dodatkowych, przeprowadzonych w rejonie Rynku Głównego w Krakowie, wskazują na to, że stężenia 1-godzinne substancji powodowane przez ArcelorMittal Poland S.A. Oddział w Krakowie w centrum miasta są na niskim

11 poziomie (wielokrotnie niższym od odpowiednich wartości odniesienia). Przykładowo 99,8-percentyle ze stężeń odniesionych do 1 godziny w okresie roku dla pyłu zawieszonego PM10 i NO 2 otrzymano w wysokości odpowiednio ok. 9,5 i 24 g/m 3 (co stanowi odpowiednio 3,4 i 12 % wartości odniesienia D 1 ), a 99,726 percentyl ze stężeń 1-godzinnych SO 2 w wysokości ok. 22 g/m 3 (co stanowi 6,3 % wartości odniesienia D 1 ). Wynika to przede wszystkim z dużego oddalenia Starego Miasta od głównych źródeł emisji pracujących w ramach rozpatrywanych instalacji (ok. 10 km). 4. Podsumowanie Jak wynika z przeprowadzonych obliczeń, emisja zanieczyszczeń do powietrza z instalacji ArcelorMittal Poland S.A. Oddział w Krakowie, określona na poziomie maksymalnym możliwym do wystąpienia w latach , nie powinna powodować przekroczeń standardów jakości powietrza poza terenem, do którego właściciel rozpatrywanych instalacji posiada tytuł prawny. W szczególności dotrzymywane są dopuszczalne wartości stężeń 1-godzinnych na wysokości budynków mieszkalnych wyższych niż parterowe oraz budynków szkół i szpitali położonych najbliżej ArcelorMittal Poland S.A. Oddział w Krakowie. Oddziaływanie analizowanych instalacji zdecydowanie zmniejsza się wraz z odległością od głównych źródeł emisji. W związku z tym w centrum Krakowa jest ono już bardzo małe. Praca została wykonana w ramach badań statutowych AGH nr i umowy nr Literatura [1] Ministerstwo Środowiska: Najlepsze dostępne techniki (BAT) Wytyczne dla produkcji żelaza i stali. Huty zintegrowane. Warszawa, luty 2005 [2] Wnioski o wydanie pozwolenia zintegrowanego dla instalacji Mittal Steel Poland S.A. Oddział w Krakowie. Zakład Kształtowania i Ochrony Środowiska AGH w Krakowie. Kraków (prace niepublikowane) [3] European Commission: IPPC. Best Available Techniques Reference Document on the Production o Iron and Steel. Seville, December 2001 [4] European Commission: IPPC. Reference Document in the Ferrous Metals Processing Industry. Seville, December 2001 [5] European Commission: IPPC. Reference Document on Best Available Techniques for Large Combustion Plants. Seville, May 2005 [6] Oddziaływanie na jakość powietrza Mittal Steel Poland S.A. Oddział w Krakowie w kontekście likwidacji strefy ochronnej i programu otwarcia huty. Etapy I/II. Zakład Kształtowania i Ochrony Środowiska AGH w Krakowie. Kraków, kwiecień/wrzesień 2005 (prace niepublikowane). [7] Mazur M., Oleniacz R., Bogacki M., Szczygłowski P.: Ocena oddziaływania Mittal Steel Poland S.A. Oddział w Krakowie na jakość powietrza w aspekcie likwidacji strefy ochronnej. Materiały z II Konferencji z cyklu Instrumenty Zarządzania Ochroną Środowiska nt. Ocena oddziaływania na środowisko na szczeblu krajowym i regionalnym, ZKiOŚ, WGGiIŚ AGH, Kraków, Wyd. AGH, Kraków 2005 [8] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 grudnia 2002 r. w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu. Dz. U. 2003, Nr 1, poz. 12

12 Manuskrypt autorski rozdziału w monografii: Ochrona powietrza w teorii i praktyce. Tom 1 (red. J. Konieczyński), str Wyd. IPIŚ PAN w Zabrzu, Zabrze 2008.