REGIONALNY OŚRODEK DEBATY MIĘDZYNARODOWEJ w GDAŃSKU. Zadanie dofinansowane ze środków Ministerstwa Spraw Zagranicznych

Transkrypt

1 Zadanie dofinansowane ze środków Ministerstwa Spraw Zagranicznych NEWSLETTER styczeń 2016 ROK NOWYCH ZADAŃ W POLSKIEJ POLITYCE ZAGRANICZNEJ PONADTO W NUMERZE POLECAMY : DZIAŁANIA RODM GDAŃSK POLSKA NIESTAŁYM CZŁONKIEM RADY BEZPIECZEŃSTWA? Polska oficjalnie zgłosiła swoją kandydaturę do Rady Bezpieczeństwa ONZ na kadencję Wybory odbędą się w czerwcu 2017 r. Zgromadzenie Ogólne dokona wtedy wyboru pięciu spośród dziesięciu niestałych członków RB. Dlaczego aplikujemy? Rada Bezpieczeństwa (RB) jest najważniejszym obok Zgromadzenia Ogólnego organem strategiczno - zarządzającym ONZ w pełni odpowiedzialnym za utrzymanie bezpieczeństwa na świecie... Ośrodek Debaty Międzynarodowej Gdańsk

2 ROK NOWYCH ZADAŃ W POLSKIEJ POLITYCE ZAGRANICZNEJ Zadanie zostało wykonane w 100 proc. : nasza sytuacja mimo kryzysu wokół Europy i w samej Europie jest lepsza ocenił szef polskiej dyplomacji po spotkaniu z premier Beatą Szydło w ramach przeglądu resortu spraw zagranicznych. STRONA 2

3 Aktywna polityka zagraniczna Premier Beata Szydło podkreśliła, że 2016 rok to była bardzo aktywna polityka ze strony polskiego rządu. Jeśli chodzi o politykę europejską, przywrócenie pozycji Polski w samej Unii Europejskiej, rolę Grupy Wyszehradzkiej, której Polska w tej chwili przewodniczy, jak również zmianę sposobu podejścia do wielu kwestii, które były omawiane na poziomie UE, właśnie w takim kierunku, który proponowała Polska. W odniesieniu do kwestii np. kryzysu migracyjnego, czy konieczności zmiany i reformy UE, premier Szydło podkreśliła, że są to niewątpliwie sukcesy polskiej dyplomacji. Wyraziła też przekonanie, że polska polityka zagraniczna w 2017 r. będzie to polityka aktywna i ukierunkowana na wzmacnianie roli naszego kraju w Europie. STRONA 3

4 BEZPIECZEŃSTWO Szef MSZ odniósł się przede wszystkim do kwestii bezpieczeństwa oraz współpracy regionalnej. Zarówno nasz kraj, jak i nasz region uzyskały status bezpieczeństwa równy statusowi państw zachodnich, starych państw Unii powiedział. Do Polski przyjeżdżają oddziały amerykańskie, budowana jest tarcza antyrakietowa. To znaczy, że status bezpieczeństwa Polski staje się wyrównany ze statusem bezpieczeństwa krajów Europy Zachodniej argumentował minister i zapowiedział, że w 2017 r. Polska chciałaby doprowadzić do realizacji tych decyzji w dziedzinie bezpieczeństwa, które zostały podjęte w ubiegłym roku podczas Szczytu NATO w Warszawie. Służba zagraniczna Witold Waszczykowski zapowiedział ponadto otwarcie nowych Ambasad w Tanzanii i w Panamie, rozbudowę we współpracy z Ministerstwem Rozwoju sieci biur handlowych, oraz rozwijanie sieci konsulatów, w tym powstanie takich placówek w Belfaście i w Houston w Teksasie. Za kilka dni w Warszawie uruchomiony zostanie konsularny punkt obsługi telefonicznej - zapowiedział także Witold Waszczykowski. Zwrócił przy tym uwagę, że centrum to funkcjonować będzie 24 godziny na dobę. STRONA 4

5 Współpraca regionalna Szef MSZ przypomniał również, że Polska postawiła sobie zadanie, by doprowadzić do większej integracji szeroko rozumianego regionu. Odnowiliśmy współpracę regionalną Grupy Wyszehradzkiej, powołaliśmy nowe instrumenty integracji powiedział minister Witold Waszczykowski. Zwrócił też uwagę, że Polska pracuje w formacie dziewiątki bukaresztańskiej, V4+ (spotkania państw Grupy Wyszehradzkiej z wybranymi krajami spoza tej grupy). Przypomniał, że nasz kraj nie zaniedbuje też współpracy z Chinami poprzez format W Polsce zainicjowaliśmy trójkąt flanki wschodniej: Polski, Rumunii i Turcji. W tej chwili przygotowujemy się do kolejnego spotkania państw trójkąta flanki wschodniej w Bukareszcie wyliczał minister. Mamy ambicję, aby region stał się samodzielnie funkcjonującym regionem UE i NATO, nie był peryferiami Europy Zachodniej podkreślił Witold Waszczykowski. Będziemy w dalszym ciągu zabiegać o stabilizację Europy Wschodniej - dodał. STRONA 5

6 Unia Europejska Nie zaniedbywaliśmy naszych przyjaciół w UE kontynuował minister Witold Waszczykowski. Odbyliśmy liczne konsultacje międzyrządowe z potęgami jak Niemcy, Wielka Brytania, ale i z mniejszymi państwami jak Czechy czy Węgry. Jak wyjaśnił, rozmowy dotyczyły m.in. ważnych kryzysów, jakie toczą się zarówno w samej Unii Europejskiej, jak i wokół niej, takich jak te związane z migracjami, energetyką, klimatem. Minister zwrócił uwagę, że 2017 rok będzie także trudnym rokiem ze względu na sytuację w Europie. Będą kontynuowane różne kryzysy, które rozpoczęły się przed laty prognozował Witold Waszczykowski. Mamy do czynienia z licznymi wojnami, kryzysami wokół Europy. Te kryzysy generują falę uchodźców. Minister zwrócił też uwagę na długą listę problemów wewnątrz UE, wśród których wskazał m.in. na Brexit, koncepcję rozwoju Wspólnoty, przyszłość waluty i strefy euro. UE musi znaleźć przyczyny, dlaczego tak ważny kraj, kraj nuklearny, stały członek Rady Bezpieczeństwa ONZ decyduje się wyjść z UE mówił minister Witold Waszczykowski nawiązując do decyzji Wielkiej Brytanii o opuszczeniu UE. STRONA 6

7 Polityka wschodnia Załatwiając problemy regionu nie zaniedbaliśmy polityki wschodniej podkreślił także minister Witold Waszczykowski przypominając o rozmowach przeprowadzonych m.in. ze stroną ukraińską oraz o ociepleniu relacji z Białorusią. Podjęliśmy też ambitne zadanie, by wyjść szerzej do świata, odbudować nasze kontakty w Chinami, Koreą, państwami wschodzącymi powiedział szef polskiej dyplomacji. POLONIA Pamiętaliśmy o Polonii. W każdej wizycie (pana prezydenta, pani premier i mojej), poświęcaliśmy czas obok rozmów politycznych na rozmowy z Polonią. Wsłuchaliśmy się w to, co mówią Polacy mówił także minister Witold Waszczykowski zapowiadając dalszą intensywną współpracę z Polonią i Polakami za granicą w 2017 r. STRONA 7

8 Konsultacje Minister przypomniał swoje liczne rozmowy i konsultacje, które odbył w 2016 r. w ramach realizacji zadań w zakresie polityki zagranicznej. Także pierwsze tygodnie 2017 r. upłynęły na intensywnych wizytach zagranicznych i spotkaniach w Warszawie szefa polskiej dyplomacji. Miałem już możliwość jako jeden z pierwszych polityków europejskich odbyć rozmowę na początku roku z doradcami wtedy jeszcze prezydenta elekta USA Donalda Trumpa: Henrym Kissingerem i generałem Michaelem Flynnem i uzyskałem od nich zapewnienie, że Polska jest po właściwej stronie podziału konfliktowego i nie będzie przedmiotem targów międzynarodowych przypomniał minister. Odniósł się również do swojej niedawnej wizyty w Nowym Jorku, gdzie wystąpił podczas debaty otwartej Rady Bezpieczeństwa ONZ, jak również wizyty w Paryżu, gdzie przeprowadzono dyskusję o kryzysie na Bliskim Wschodzie i gdzie minister miał okazję spotkać się z kandydatami na urząd prezydenta Francji. Przypomniał o swoim udziale w panelu poświęconym bezpieczeństwu Europy wraz z Federiką Mogherini i Jensem Stoltenbergiem w Davos w ramach Światowego Forum Ekonomicznego. W ubiegły piątek odbyłem ciekawą rozmowę z ministrem spraw zagranicznych Litwy, który reprezentuje nowy rząd i zapowiada gotowość do uregulowania kwestii, które nas dzielą wyliczał dalej minister. Fot. MSZ STRONA 8

9 NOWY PRZEWODNICZĄCY PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO 17 stycznia Antonio Tajani (EPL, Włochy) został wybrany na stanowisko przewodniczącego Parlamentu Europejskiego. Zastąpi Martina Schulza, który pełnił tę funkcję od Tajani, który był do tej pory wiceprzewodniczącym PE, zdobył 351 głosów w czwartej i ostatniej turze głosowania, Jego kontrkandydat, Gianni Pittella (S&D, IT), zdobył 282 głosy. Tajani będzie pełnił funkcję szefa PE do do roku, w którym odbędą się kolejne wybory do Parlamentu Europejskiego. STRONA 9

10 To był długi dzień dla demokracji - powiedział Antonio Tajani na konferencji prasowej po ogłoszeniu wyników czwartej i ostatniej tury głosowań, które trwały niemałe 12 godzin. Tajani podziękował Martinowi Schulzowi, swojemu poprzednikowi, za całą pracę jaką wykonał, oraz wszystkim posłom, którzy głosowali na różnych kandydatów z różnych grup politycznych. Tajani obiecał, że będzie przewodniczącym dla wszystkich gwarantującym, ze Parlament będzie silny, a jego głos będzie słyszany przez rządy państw członkowskich. Wybory rozpoczęły się we wtorkowy poranek, kiedy kandydacie zaprezentowali krótkie przemówienia, a zakończyły się tuż po 21:00 ogłoszeniem zwycięstwa Tajaniego. Pozostali kandydaci: Eleonora Forenza, Konfederacyjna Grupa Zjednoczonej Lewicy Europejskiej / Nordycka Zielona Lewica (Włochy), Jean Lambert, Grupa Zielonych / Wolne Przymierze Europejskie (Wielka Brytania), Gianni Pittella, Grupa Postępowego Sojuszu Socjalistów i Demokratów w Parlamencie Europejskim (Włochy), Laurenţiu Rebega, Grupa Europa Narodów i Wolności (Rumunia), Helga Stevens, Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy (Belgia), Guy Verhofstadt, Grupa Porozumienia Liberałów i Demokratów na rzecz Europy (Belgia), wycofał swoją kandydaturę przed 1. turą głosowania. STRONA 10

11 ANTONIO TAJANI Tajani po raz pierwszy uzyskał mandat posła w 1994 roku. uzyskał reelekcję w 1999 i 2004 roku. W 2004 roku został wiceprzewodniczącym Komisji Europejskiej odpowiedzialnym za transport, a w 2010 roku objął portfolio obejmujące przemysł i przedsiębiorczość. W 2014 uzyskał mandat posła do PE i został wybrany na stanowisko wiceprzewodniczącego PE. Tajani ukończył prawo na Uniwersytecie w Sapienza w Rzymie. W młodości służył we włoskiej armii i pracował jako dziennikarz m.in. dziennika Il Giornale. Pełnił funkcję rzecznika prasowego szefa partii Forza Italia a następnie premiera Włoch Silvio Berlusconiego ( ). Tajani jest żonaty ma dwójkę dzieci. Jest 30. przewodniczącym PE oraz 15. od 1979 r., kiedy odbyły się pierwsze wybory bezpośrednie do PE. STRONA 11

12 POLSCY WICEPRZE- WODNICZĄCY W PARLAMENCIE EUROPEJSKIM STRONA 12

13 Po wybraniu we wtorek przewodniczącego Parlamentu Europejskiego, posłowie wybrali w środę 14 wiceprzewodniczących. Głosowanie odbyło się w dwóch turach. Aby zostać wybranym, każdy z kandydatów musiał uzyskać bezwzględną większość ważnie oddanych głosów. Wiceprzewodniczący wywodzą się z sześciu grup politycznych. Bogusław Liberadzki i Ryszard Czarnecki to polska reprezentacja w PARLAMENCIE EUROPEJSKIM. STRONA 13

14 BOGUSŁAW LIBERADZKI Grupa Postępowego Sojuszu Socjalistów i Demokratów w Parlamencie Europejskim Polska- Sojusz Lewicy Demokratycznej Data urodzenia: 12 września 1948, Sochaczew Obowiązki związane z funkcją wiceprzewodniczącego Kwestie związane z bezpieczeństwem w budynkach Parlamentu dotyczące poszczególnych posłów środki wykonawcze (w tym wdrażanie przepisów Prezydium regulujących zakaz palenia) Ośrodki sportowe mieszczące się w budynkach Parlamentu w Brukseli i w Strasburgu Wyposażenie biur informacyjnych PE przeznaczone dla posłów (wraz z E. Morin-Chartier) Stosunki z grupami politycznymi i posłami niezrzeszonymi przepisy dotyczące zespołów międzypartyjnych i korzystania z pomieszczeń Parlamentu Stosunki z Rzecznikiem Praw Obywatelskich i Trybunałem Sprawiedliwości w sprawach związanych z obowiązkami kwestorów Mobilność Usługi zewnętrzne w budynkach Parlamentu (sklepy, banki i usługi pocztowe) Członek grupy kontaktowej Prezydium ds. projektu Domu Historii Europejskiej (wraz z K.A. Karskim) Członek komitetu doradczego rozpatrującego skargi na nękanie psychiczne lub molestowanie seksualne w sprawach z udziałem akredytowanych asystentów parlamentarnych i posłów do parlamentu europejskiego oraz zajmującego się zapobieganiem tym zjawiskom w miejscu pracy (Mianowanie przez przewodniczącego) STRONA 14

15 RYSZARD CZARNECKI Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy Polska- Prawo i Sprawiedliwość Data urodzenia: 25 stycznia 1963, Londyn (GB) Obowiązki związane z funkcją wiceprzewodniczącego Tura pytań Służby medyczne Członek grupy roboczej ds. polityki informacyjnej i komunikacyjnej Członek grupy roboczej ds. budynków, transportu i ekologicznego Parlamentu Członek grupy roboczej ds. strategii innowacji w dziedzinie ICT Członek kapituły Europejskiej Nagrody Obywatelskiej Główna odpowiedzialność: zastępowanie przewodniczącego w kwestiach dot. polityki sąsiedztwa (Wschód/Euronest) Zastępowanie przewodniczącego w kwestiach dot. Bałtyku/Skandynawii/Arktyki Źródło: STRONA 15

16 POLSKA NIESTAŁYM CZŁONKIEM RADY BEZPIECZEŃSTWA? Polska oficjalnie zgłosiła swoją kandydaturę do Rady Bezpieczeństwa ONZ na kadencję Wybory odbędą się w czerwcu 2017 r. Zgromadzenie Ogólne dokona wtedy wyboru pięciu spośród dziesięciu niestałych członków RB. Dlaczego aplikujemy? STRONA 16

17 Rada Bezpieczeństwa (RB) jest najważniejszym obok Zgromadzenia Ogólnego organem strategiczno - zarządzającym ONZ w pełni odpowiedzialnym za utrzymanie bezpieczeństwa na świecie, którego decyzje są wiążące dla wszystkich państw członkowskich ONZ. W skład Rady Bezpieczeństwa wchodzi 15 państw. Status stałych członków posiadają: Chiny, Francja, Federacja Rosyjska, Wielka Brytania oraz Stany Zjednoczone. Pozostała dziesiątka to kraje wybierane przez Zgromadzenie Ogólne na dwuletnią kadencję. Co roku zmienia się pięcioro z nich. Członkowie niestali wybierani są według klucza geograficznego. 5 miejsc przypada państwom z Afryki oraz Azji, 2 - z Ameryki Łacińskiej, 1 - z Europy Wschodniej i 2 miejsca - Europie Zachodniej. Państwa ubiegające się o zasiadanie w Radzie muszą otrzymać poparcie większości wszystkich krajów członkowskich ONZ. W sytuacji, gdy z danej grupy regionalnej staruje dwóch konkurentów, tak jak w przypadku Polski i Bułgarii, wygrywa ten, kto uzyska więcej głosów. STRONA 17

18 Członkostwo w Radzie podnosi światową rangę państwa i stanowi niezwykle skuteczny instrument promocji dokonań państwa w dziedzinie globalnego pokoju i bezpieczeństwa. Między innymi z tego względu, o niestałe członkostwo w ONZ ubiega się znaczna większość krajów UE tj. Irlandia, Belgia, Niemcy, czy Estonia. Prowadzi to nierzadko do ostrej rywalizacji między państwami zabiegającymi o te same miejsca. Zasiadanie w Radzie Bezpieczeństwa da Polsce niebywałą możliwość bardziej prężnego włączenia się w aktywności związane z zapewnieniem bezpieczeństwa na świecie. Przynależność do tego wąskiego grona stanowić może też element nie tylko większego zaangażowania Polski w sprawy bezpieczeństwa, ale i budowania swoje pozycji wobec krajów pozaeuropejskich. Jeśli Polsce uda się uzyskać mandat niestałego członka Rady Bezpieczeństwa ONZ, to nasza kadencja w Radzie rozpocznie się 1 stycznia Hasła promocyjne kampanii, które definiują Polskę jako państwo kandydujące do Rady to: Solidarity - Responsibility - Commitment (Solidarność, Odpowiedzialność, Zaangażowanie). Oficjalny hasztag kampanii w mediach społecznościowych to: #PL4UNSC. Fot. MSZ STRONA 18

19 JAKIE ZADANIA MAJĄ NIESTALI CZŁONKOWIE RADY BEZPIECZEŃSTWA ONZ? STRONA 19

20 Miesięczne przewodnictwo prac Rady Dogodną okazją dla niestałych członków Rady do wywierania wpływu na prace Rady jest miesięczne przewodnictwo w Radzie, sprawowane kolejno przez wszystkie państwa członkowskie, w porządku alfabetycznym. Przewodniczący Rady ma wpływ m.in. na kształtowanie miesięcznego planu prac Rady. Przysługuje mu także szereg uprawnień o charakterze organizacyjnym (m.in. decyzja dot. kolejności głosowania Rady nad poprawkami do rezolucji). Państwo przewodniczące pracom Rady w danym miesiącu zwyczajowo proponuje także zakres tzw. debaty tematycznej. Dla wielu niestałych członków debaty te stają się okazją do zwrócenia uwagi na tematy istotne dla nich w sferze międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa. Tematy kryzysowe, komitety sankcyjne Działania Rady w odniesieniu do sytuacji kryzysowych na świecie z reguły inicjowane są przez stałych członków, które przedstawiają projekty rezolucji i innych dokumentów Rady. Niestali członkowie mogą jednak odgrywać istotną rolę w kwestiach dot. swoich regionów geograficznych (np. państwa arabskie w odniesieniu do kwestii bliskowschodnich) oraz w kwestiach tematycznych (np. państwa-kontrybutorzy w kwestiach operacji pokojowych). Zwiększony wpływ na część decyzji Rady daje także przewodnictwo komitetów ds. sankcji i grup roboczych Rady, sprawowane zwyczajowo przez niestałych członków. Możliwość budowania koalicji państw Znaczenie niestałych członków wzrasta w przypadku, gdy duża grupa niestałych członków Rady prezentuje jednolite stanowisko w danej sprawie, znajdującej się na agendzie Rady. Dzieje się tak często w sytuacjach, kiedy kilku członków Rady należy do jednej organizacji regionalnej lub grupy interesów. Znaczenie niestałych członków wzrasta również w trakcie poważnych kryzysów politycznych, w odniesieniu do których stali członkowie nie prezentują jednomyślnego stanowiska, ale różnice między nimi nie są na tyle głębokie, aby całkowicie sparaliżować prace Rady. Konsensualny charakter niektórych decyzji Rady Na korzyść niestałych członków przemawia również to, że w toku prac Rady bardzo często dąży się do uzyskania konsensusu, przy czym dotyczy to nie tylko dokumentów prawnych (rezolucje) i politycznych (oświadczenia), ale także kwestii organizacyjnych (np. program prac Rady na dany miesiąc). Uzgadnianie najistotniejszych kwestii w czasie posiedzeń nieformalnych daje niestałym członkom szansę na ochronę swoich interesów i umieszczenie istotnych dla nich spraw w treści negocjowanych dokumentów. W ostatnich latach niestali członkowie nie tylko odgrywają znaczącą rolę w procesie negocjacji nad tekstem, ale również zaczynają przedstawiać własne propozycje rozwiązań. Źródło: rada_bezpieczenstwa_informacje_ogolne/rola_niestalych_czlonkow/ STRONA 20

21 Organizacja Narodów Zjednoczonych (ONZ) powszechna organizacja międzynarodowa z siedzibą w Nowym Jorku powstała w 1945 roku. Sukcesorka Ligi Narodów. Odpowiedzialna za utrzymanie pokoju na świecie. Zajmowała się dekolonizacją, prawami człowieka, rozwojem demokracji, ochroną środowiska, zdrowia oraz międzynarodowym rozwojem gospodarczym. Liczy 193 członków. Sekretarzem Generalnym jest Antonio Guterres (Portugalia). Organami ONZ są: Zgromadzenie Ogólne, Rada Bezpieczeństwa, Rada Gospodarczo Społeczna, Rada Powiernicza, Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości, Sekretariat. Poza wymienionymi istnieją struktury wyspecjalizowane i organy pomocnicze. Językami oficjalnymi organizacji są chiński, angielski, francuski, rosyjski, hiszpański oraz arabski. Polska jest uznawana za członka ONZ od założenia tej struktury. Wielu Polaków pełniło i pełni funkcje wybieralne w ONZ. Najwyższym zadaniem było przewodniczenie przez S. Trepczyńskiego XXVII Sesji Zgromadzenia Ogólnego (1972). Przedstawicielem Polski w Radzie Bezpieczeństwa podczas pierwszej kadencji w latach był profesor O. Lange, który obejmował jednocześnie obowiązki ambasadora Polski w USA. Od lat 70. Polska aktywnie uczestniczy w operacjach pokojowych ONZ. Od 1953 roku w 25 misjach wzięło udział ponad 30 tys. Polaków. Polska występowała też na forum ONZ z inicjatywami, spośród których najważniejsze to: Plan Rapackiego dot. utworzenia strefy bezatomowej (1957) Plan Gomułki dot. zamrożenia zbrojeń w Europie środkowej (1964) Deklaracja Praw Dziecka (1959) Konwencja Praw Dziecka (1990) Ogłoszenie Międzynarodowego Roku rodziny (1994) Propozycja utworzenia Europejskiej Gospodarczej (1946) Konwencja o nieprzedawnieniu zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludności (1968) Konwencja o zwalczaniu międzynarodowej przestępczości zorganizowanej STRONA 21

22 Redakcja biuletynu Agata Birecka, Koordynator RODM Gdańsk ul. Pniewskiego 1, Gdańsk tel fax rodm@rodm-gdansk.pl Zadanie dofinansowane ze środków Ministerstwa Spraw Zagranicznych DESIGN BY STUDIO EM