z dnia 29 kwietnia 2009r.

Transkrypt

1 UCHWAŁA NR XXXII/229/09 Rady Gminy w Olszewie-Borkach z dnia 29 kwietnia 2009r. w sprawie uchwalenia Planu Odnowy Miejscowości Grabnik na lata Na podstawie art. 18, ust. 2, pkt. 6 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2001 r., Nr 142, poz z późn. zm.), Rada Gminy Olszewo-Borki uchwala, co następuje: 1 Uchwala się Plan Odnowy Miejscowości Grabnik na lata , który został przyjęty uchwałą przez Zebranie Wiejskie w dniu r., stanowiący załącznik do niniejszej uchwały. 2 Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. 3 Przewodniczący Rady Gminy Paweł Dębski

2 UZASADNIENIE do uchwały XXXII/229/09 Rady Gminy Olszewo-Borki z dnia r. w sprawie zatwierdzenia Planu Odnowy Miejscowości Grabnik W ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata istnieje możliwość składania wniosków o refundację części kosztów inwestycji realizowanych na obszarach wiejskich. Do wniosków o przyznanie pomocy z działania Odnowa i rozwój wsi zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 lutego 2008 r. dołącza się wymagane w nim dokumenty, w tym: 1) plan odnowy miejscowości, zawierający w szczególności: a) charakterystykę miejscowości, w której będzie realizowana operacja, b) inwentaryzację zasobów służących odnowie miejscowości, c) ocenę mocnych i słabych stron miejscowości, w której będzie realizowana operacja, d)opis planowanych zadań inwestycyjnych i przedsięwzięć aktywizujących społeczność lokalną w okresie co najmniej 7 lat od dnia przyjęcia planu odnowy miejscowości w kolejności wynikającej z przyjętych priorytetów rozwoju miejscowości, z podaniem szacunkowych kosztów ich realizacji; Aplikowanie o środki unijne daje szansę rozwoju obszaru gminy Olszewo-Borki. W ramach działania 3.4 Odnowa i rozwój wsi Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich można finansować między innymi działania związane z: budową, przebudową, remontem lub wyposażaniem obiektów publicznych, pełniących funkcje kulturalne, w szczególności świetlic i domów kultury; budową, przebudową lub remontem obiektów sportowych, ścieżek rowerowych, szlaków pieszych, placów zabaw, miejsc rekreacji, służących do użytku publicznego, kształtowaniem centrów wsi jako obszaru przestrzeni publicznej, w szczególności poprzez odnawianie lub budowę placów, parkingów, chodników lub oświetlenia ulicznego; urządzaniem i porządkowania terenów zielonych, parków lub innych miejsc wypoczynku. 2

3 Załącznik do uchwały Nr XXXII/229/09 Rady Gminy w Olszewie-Borkach z dnia 29 kwietnia 2009r. PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI GRABNIK Grabnik, kwiecień 2009 r. 3

4 SPIS TREŚCI 1. CHARAKTERYSTYKA GMINY OLSZEWO-BORKI I MIEJSCOWOŚCI GRABNIK Położenie administracyjne i geograficzne Gminy Olszewo-Borki Charakterystyka miejscowości Grabnik INWENTARYZACJA ZASOBÓW MIEJSCOWOŚCI GRABNIK Środowisko przyrodnicze Dziedzictwo kulturowe Infrastruktura techniczna Rolnictwo Przemysł Kapitał społeczny OCENA MOCNYCH I SŁABYCH STRON MIEJSCOWOŚCI GRABNIK OPIS PLANOWANYCH ZADAŃ I PRZEDSIĘWZIĘĆ Zasoby wsi Grabnik i wizja ich wykorzystania Planowane zadania i przedsięwzięcia

5 1. CHARAKTERYSTYKA GMINY OLSZEWO-BORKI I MIEJSCOWOŚCI GRABNIK 1.1. Położenie administracyjne i geograficzne Gminy Olszewo-Borki Gmina Olszewo-Borki jest położona w zachodniej części powiatu ostrołęckiego. Zajmuje ona obszar ok. 196 km², z czego 43% stanowią lasy. Od wschodu gmina graniczy z miastem powiatowym Ostrołęka, od południowego wschodu, przez rzekę Narew, z gminą Rzekuń, od północnego-wschodu z gminą Lelis, od północy z gminą Baranowo, od zachodu z gminą Krasnosielc i Sypniewo, zaś od południa z gminą Młynarze. Gmina położona jest w odległości ok. 100 km na północ od Warszawy, w bezpośrednim zasięgu oddziaływania miasta Ostrołęka. Sąsiednie miasta powiatowe oddalone są od ośrodka gminnego Olszewo-Borki odpowiednio: Przasnysz o ok. 45km 5

6 w kierunku zachodnim, Maków Mazowiecki o ok. 42km w kierunku południowozachodnim, i ok. 45km w kierunku południowo-wschodnim w przypadku Ostrowi Mazowieckiej. Gmina Olszewo-Borki usytuowana jest na terenie równinnym, między zlewiskami rzek Narew i Omulew. Stwarza to dodatkowe zagrożenie powodziowe dla 12 miejscowości położonych wzdłuż obydwu rzek. Obszar zalewowy obejmuje 540 ha gruntów zlokalizowanych na terenie sołectw: Kruki, Drężewo, Zabrodzie, Kordowo, Grabowo, Olszewo-Borki, Białobrzeg Bliższy, Białobrzeg Dalszy, Nożewo, Dobrołęka, Żerań Mały, Żerań Duży. Zewnętrzne powiązania komunikacyjne zapewniają dwie drogi krajowe: Nr 61 relacji Warszawa Jabłonna Legionowo Serock Różan Ostrołęka Łomża Grajewo Augustów przebiegająca we wschodniej części gminy wzdłuż rzeki Narwi i Nr 53 relacji Olsztyn Szczytno Rozogi Myszyniec Ostrołęka, przebiegająca w północno-wschodniej części gminy. Pierwsza z dróg krajowych jest jednym z kilku tranzytowych szlaków łączących wschód i zachód Europy, druga zaś prowadzi w kierunku państw nadbałtyckich. Komunikację z terenami sąsiednich gmin oraz powiązania wewnętrzne uzupełniają dwie drogi wojewódzkie, sieć jedenastu dróg powiatowych i kilkudziesięciu dróg gminnych. Przez teren gminy przebiega szlak kolejowy relacji Olsztyn Szczytno Wielbark Ostrołęka Śniadowo Łapy, ze stacjami w miejscowościach: Olszewo-Borki, Nowa Wieś i Zabiele Wielkie. Szlak stracił jednak na znaczeniu w okresie restrukturyzacji Polskich Kolei Państwowych, w którym początkowo zawieszono, a następnie zlikwidowano przewozy pasażerskie. Wiodącym działem gospodarki mikroregionu jest rolnictwo rozwinięte na bazie indywidualnych gospodarstw rolnych. Obniżająca się stopniowo efektywność drobnej produkcji rolnej wynikająca nie tylko z jej rozdrobnienia ale i słabych jakościowo gleb oraz duża atrakcyjność przyrodniczo-krajobrazowa gminy, bezpośrednie sąsiedztwo miasta powiatowego, a następnie bliskość i dostępność aglomeracji warszawskiej są czynnikami korzystnymi do rozwoju funkcji mieszkalno rekreacyjno wypoczynkowej tego regionu. Gminę zamieszkuje 9751 osób (stan na dzień r.), tj. ok. 11% ogólnej liczby ludności powiatu i ok. 0,2% ludności województwa. Pod względem wielkości zaludnienia wśród 10 gmin wiejskich powiatu ostrołęckiego gmina zajmuje 3 pozycję (po gminach: Kadzidło i Myszyniec). 6

7 W granicach gminy znajduje się 38 miejscowości. Największą pod względem zaludnienia miejscowością jest ośrodek gminny Olszewo-Borki liczący mieszkańców, następnie Nowa Wieś zamieszkała przez 790 osób. W dalszej kolejności należy wymienić dwie miejscowości położone przy trasie nr 53: Zabrodzie 648 mieszkańców i Antonie 671 mieszkańców. Miejscowość Grabnik pod względem liczby mieszkańców plasuje się na 16 pozycji w gminie Charakterystyka miejscowości Grabnik Przynależność administracyjna, powierzchnia Miejscowość Grabnik leży w północno-zachodniej części gminy Olszewo-Borki. Jest jedną z 38 z sołeckich miejscowości należących administracyjnie do gminy Olszewo- Borki, powiatu ostrołęckiego, województwa mazowieckiego. Miejscowości sąsiadujące: - od północy - Chojniki - od południa Zabiele Piliki - od zachodu - Mostowo - od wschodu Nowa Wieś. Miejscowość Grabnik zajmuje powierzchnię 256,75h. Wieś zamieszkuje 188 osób. Tabela 1. Struktura wiekowa mieszkańców Przedział wiekowy Liczba mieszkańców do 7 lat i więcej 34 RAZEM 188 7

8 Tabela 2. Struktura wykształcenia mieszkańców wsi Grabnik Wykształcenie Procent Wyższe 3 Średnie 47 Zawodowe 43 Ponadgimnazjalne 0 Podstawowe 7 50 Struktura wykształcenia mieszkańców Wyższe Średnie Zawodowe Ponadgimnazjalne Podstawowe Tabela 3. Struktura zatrudnienia mieszkańców Zawody Procent Rolnicy 28 Prowadzące działalność gospodarczą Bezrobotni 10 Emeryci i renciści 20 Pozostałe

9 Rolnic y P rowadząc e działalnoś ć gos podarc zą Bezrobotni Emeryci i renciści Pozostałe Historia miejscowości Grabnik Zdaniem najstarszych mieszkańców nazwa wsi Grabnik pochodzi od drzewa grab. Pierwszymi mieszkańcami Grabnika byli ludzie zmęczeni skutkami wojen. Karczowali oni drzewa grab, zabudowywali tereny i zasiedlali grunty. W okresie swego istnienia wieś była wielokrotnie niszczona na skutek działań wojennych. Była to wieś biedna, a jej mieszkańcy utrzymywali się głównie z tego, co uprawiali na zasiedlonych terenach. W okresie powojennym mieszkańcy z trudem odbudowali swoją miejscowość. Ze względu na zwartą zabudowę Grabnik, jako jedna z nielicznych wsi, został zelektryfikowany w 50 latach ubiegłego stulecia. Przez wszystkie te lata po dzień dzisiejszy mieszkańcy rozwijają swoją działalność, zapewniając w ten sposób lepszy byt sobie i swoim bliskim. Charakterystyka struktury przestrzennej miejscowości Wieś Grabnik jest miejscowością zwartej zabudowy domów w większości wykonanych z cegły i pustaka. 9

10 2. INWENTARYZACJA ZASOBÓW MIEJSCOWOŚCI GRABNIK 2.1. Środowisko przyrodnicze Atutem wsi Grabnik jest nieskażone środowisko naturalne. Brak zanieczyszczeń czyni z naszego regionu enklawę czystego powietrza, stwarzającą swoisty mikroklimat dobroczynnie działający na drogi oddechowe i zmęczony organizm. Jest to spowodowane faktem, że mieszkańcy naszej wsi zajmują się głównie rolnictwem, dlatego uciążliwy dla środowiska przemysł jest bardzo słabo rozwinięty. Około 30% powierzchni wsi zajmują lasy, a jakość gleb jest na ogół bardzo niska, stąd też znane określenie tych ziem jako tylko piaski i laski. Na terenie Grabnika przeważają lasy iglaste (głównie sosna i świerk), suche i balsamiczne. Z drzew liściastych występują brzoza, dąb oraz osika. Podszycie stanowią jałowce, leszczyna i jarzębina. W bogatym runie leśnym występują m.in. poziomki, konwalie, borówki czarne (czarne jagody) oraz różne gatunki traw, mchów i paproci. Tutejsze lasy obfitują także w grzyby. Bogata jest również fauna, którą stanowią przede wszystkim: zające, sarny, dziki, lisy, a nawet łosie, bobry, borsuki i wilki, co przyciąga myśliwych. Tereny podmokłe zamieszkuje ogromna liczba ptactwa wodnego i błotnego, m.in. łabędzie, żurawie i dzikie kaczki Dziedzictwo kulturowe Tabela 4. Miejsca kultu zlokalizowane na terenie miejscowości Grabnik Nazwa zabytku Tak Nie Jeśli tak opis Krzyż Kapliczka X X Krzyż pochodzi sprzed II wojny światowej, związane jest z nim wiele historii. Przy krzyżu odbywają się nabożeństwa majowe oraz pożegnania mieszkańców w ich ostatniej drodze życia. Kapliczka powstała ku czci Matki Bożej, organizowane są przy niej spotkania róży. 10

11 Zdjęcie nr 1 Krzyż przydrożny. Zdjęcie nr 2 Kapliczka własność prywatna 11

12 2.3. Infrastruktura techniczna Tabela 5. Infrastruktura techniczna miejscowości Grabnik Infrastruktura % dostępności dla mieszkańców Wodociąg 30 Brak Kanalizacja 30 Gazociąg X Oświetlenie 100 Drogi bitumiczne 100 Chodniki Dostęp do Internetu X X Selektywna zbiórka odpadów Rolnictwo Tabela 6. Struktura gospodarstw rolnych w miejscowości Grabnik Liczba gospodarstw rolnych 10 Średnia powierzchnia gospodarstwa Liczba gospodarstw z produkcją roślinną Liczba gospodarstw z produkcją zwierzęcą Liczba gospodarstw z produkcją mieszaną 5 ha Tabela 7. Jakość gleb Jakość gleb (klasy) Procent I-II -- III-IV -- V-VI 100 poniżej -- 12

13 Miejscowość Grabnik położona jest na glebach zaliczanych głównie do kompleksu żytniego bardzo słabego. Ze względu na słabe gleby rolnictwo cechuje się niskotowarowością. Na ogół są to gospodarstwa produkujące na własne potrzeby, natomiast nadwyżki są sprzedawane na lokalnym rynku Przemysł W Grabniku funkcjonuje zakład drzewny zajmujący się produkcją palet i elementów palet, który zapewnia mieszkańcom wsi pracę, a w związku z tym dochód poza działalnością rolniczą. Zakład ten zatrudnia 5 osób. Korzystną sytuacją dla wsi byłby dalszy rozwój działalności tej firmy, który przyczyniłby się do wzrostu liczby miejsc pracy. Poza tym mieszkańcy Grabnika oraz pobliskich miejscowości korzystają z odpadów tej firmy, wykorzystując je na opał. Sklep spożywczo przemysłowy odgrywa również ważną rolę dla mieszkańców Grabnika oraz pobliskich miejscowości, gdyż zaopatruje ich w podstawowe produkty spożywczo-przemysłowe. Zdjęcie nr 3 Firma działająca w miejscowości Grabnik. 13

14 2.6. Kapitał społeczny W miejscowości Grabnik funkcjonuje Kółko Różańcowe. Letnią porą spotkania członkiń kółka organizowane są koło kapliczki, natomiast zimą spotkania odbywają się w mieszkaniach mieszkańców wsi. 3. OCENA MOCNYCH I SŁABYCH STRON MIEJSCOWOŚCI GRABNIK Mocne strony Położenie w pobliżu miasta Ostrołęki łatwiejszy dostęp do pracy, usług, edukacji, etc. Miejscowość zadbana i czysta Szlaki komunikacyjne (droga wojewódzka, powiatowa) Funkcjonujące kółko różańcowe Doświadczenie i umiejętności instytucji (Urząd Gminy Olszewo-Borki)w pozyskiwaniu środków pomocowych Nieskażone środowisko przyrodnicze(bez ingerencji dużych przedsiębiorstw) Dobrze zagospodarowane posesje mieszkańców Dobra komunikacja z sąsiadującymi miejscowościami Mała aktywność społeczeństwa Brak promocji i reklamy miejscowości Brak możliwości pozaszkolnej edukacji dzieci Brak oferty kulturalnej Słabe strony Brak terenu wiejskiego do wykorzystania na plac czy boisko Brak miejsca, w którym mogłaby spotykać się młodzież i ludność wiejska Szanse Położenie w sąsiedztwie miasta Ostrołęki (praca/edukacja/kultura) Środki pomocowe dla inicjatyw lokalnych i obszarów wiejskich Udział gminny w programie Lider Dostępność środków unijnych Zagrożenia Słaba promocja regionu realizowana przez instytucje regionalne Atrakcyjność (praca, edukacja, warunki życia) większych ośrodków dla młodych osób emigrujących z sołectwa 14

15 4. OPIS PLANOWANYCH ZADAŃ I PRZEDSIĘWZIĘĆ 4.1. Zasoby wsi Grabnik i wizja ich wykorzystania Sytuacja aktualna (2009 r.) Stan docelowy w perspektywie do 2015 r. Co wyróżnia miejscowość? Dobra lokalizacja Jakie pełni funkcje? Wieś częściowo rolnicza Kim są jej mieszkańcy? Co daje utrzymanie mieszkańcom wsi? Jak zorganizowani są mieszkańcy? Jakie organizacje działają? Co się dzieje w miejscowości? W jaki sposób mieszkańcy rozwiązują problemy? Jak wygląda nasza wieś? Jaki jest stan otoczenia i środowiska? Jaki jest stan rolnictwa w miejscowości? Jakie są powiązania komunikacyjne? Co proponujemy dzieciom i młodzieży? Co proponujemy turystom? Większość ludności wsi jest rodowitymi mieszkańcami Rolnicy pracujący w gospodarstwach, Część w zakładzie pracy, Bezrobotni renciści, emeryci Rada sołecka, Coroczne grillowanie wiejskie, Plecenie wieńca dożynkowego, Mecze piłki nożnej i siatkowej. We własnym gronie rodzinnym, Problemy wsi są rozwiązywane na zebraniach wiejskich w mieszkaniu sołtysa. Zwarta zabudowa budynków, Brak miejsc do aktywnego wypoczynku i rekreacji. Wieś otaczają lasy i tereny rolnicze, Nieskażone środowisko przyrodnicze. Niskotowarowe, nastawione na samozaopatrzenie rodzin rolniczych, Zwierzęta są hodowane metodami tradycyjnymi. Dobre połączenie z siedzibą powiatu ostrołęckiego oraz ze stolicą kraju, słabe z siedzibą gminy. Brak zorganizowanych form spędzania wolnego czasu i wypoczynku w formach pozaszkolnych Oglądanie zwierząt wiejskich, Naturalne owoce i warzywa (bez ingerencji środków chemicznych). Co ma ją wyróżniać? Jakie ma pełnić funkcje? Kim mają być mieszkańcy? Co ma dawać utrzymanie mieszkańcom? W jaki sposób ma być zorganizowana wieś? Jakie organizacje mieszkańców mają być powołane? W jaki sposób mają być rozwiązywane problemy? Jak ma wyglądać nasza wieś? Jaki ma być stan otoczenia i środowiska? Jakie ma być rolnictwo? Jakie mają być powiązania komunikacyjne? Co zaproponujemy dzieciom i młodzieży? Co możemy zaproponować turystom? Dobrze zadbane posesje, Dobrze zagospodarowany plac wiejski. Być dalej zorganizowaną wsią Tacy mają pozostać, przybysze mile widziani Powiększenie liczby gospodarstw, Rozwijający się zakład pracy. Koło gospodyń wiejskich, Organizacje charytatywne. W gronie rodzinnym, W przyszłości problemy wiejskie będą rozwiązywane na spotkaniach w świetlicy wiejskiej. Ekologiczne gospodarstwa rolne Zostać bez zmian - nienaruszone środowisko przyrodnicze Zwiększające swoją produktywność i działalność Poprawa potrzebnego mieszkańcom połączenia z siedzibą gminy Zorganizowanie placu zabaw dla dzieci, Poprawa bezpieczeństwa przy dużym natężeniu ruchu (budowa chodnika wzdłuż wsi). Być może w przyszłości agroturystykę 15

16 4.2. Planowane zadania i przedsięwzięcia Zadania przyczyniające się do odnowy miejscowości Grabnik w latach : 1) Rozbudowa wodociągu i kanalizacji, 2)Budowa chodnika wzdłuż całej wsi wraz z oświetleniem, co poprawi bezpieczeństwo, 3) Zakup gruntu o powierzchni ok. 30 arów na teren rekreacyjny (plac wiejski), 4) Urządzenie placu wiejskiego (urządzenie placu zabaw, budowa wiaty, ogrodzenie placu). Tabela 8. Harmonogram realizacji zadań NAZWA ZADANIA ZADANIA PRIORYTETOWE ( ) OPIS ZADANIA Rozbudowa wodociągu i kanalizacji Budowa chodnika wraz z oświetleniem wzdłuż wsi Grabnik Zakup gruntu na wiejski teren rekreacyjny, ok. 30 arów Istnieje potrzeba rozbudowy istniejącej sieci wodno kanalizacyjnej. Oświetlony chodnik zapewni bezpieczeństwo dzieciom uczęszczającym do szkoły położonej ok. 2 km dalej oraz pozostałym mieszkańcom wsi. Duże natężenie ruchu na tym odcinku stwarza zagrożenie dla uczęszczających Miejscowość Grabnik nie posiada gruntu wiejskiego, który można byłoby zagospodarować na potrzeby wsi POZOSTAŁE ZADANIA DO REALIZACJI W LATACH Urządzenie placu zabaw dla dzieci na pozyskanym gruncie wiejskim Zapewnienie dzieciom i młodzieży rozrywki w wolnym czasie Postawienie wiaty organizacja miejsca spotkań wiejskich Wiata będzie umożliwiała organizację spotkań i debat wiejskich rozwiązujących problemy Ogrodzenie pozyskanego gruntu wiejskiego Zabezpieczenie terenu przed ingerencją osób niepożądanych 16

17 Tabela 9. Szacunkowe koszty realizacji zadań NAZWA ZADANIA SZACUNKOWY KOSZT (w PLN) ŹRÓDŁA FINANSOWANIA Rozbudowa wodociągu i kanalizacji Budowa chodnika wzdłuż wsi Grabnik Budżet gminy, inne środki, w tym PROW Budżet gminy, inne środki, w tym PROW Zakup gruntu na teren rekreacyjny, plac wiejski ok. 30 arów Budżet gminy, inne środki, w tym PROW Urządzenie placu zabaw dla dzieci Budżet gminy, inne środki, w tym PROW Postawienie wiaty organizacji miejsca spotkań wiejskich na pozyskanym gruncie Ogrodzenie pozyskanego gruntu wiejskiego Budżet gminy, inne środki, w tym PROW Budżet gminy, inne środki, w tym PROW W opracowaniu Planu Odnowy Miejscowości brali udział: Szymaniak Jan sołtys, Kobrzyńska Dorota rada sołecka, Sadlak Wiesław rada sołecka, Zalewska Anna mieszkanka wsi, Dzięgielewska Mariola mieszkanka wsi, Sadlak Lucyna mieszkanka wsi, Szymaniak Elżbieta mieszkanka wsi, Gołębiewska Monika- mieszkanka wsi 17