WP YW WARUNKÓW EKSTRAKCJI NA AKTYWNO PRZECIWUTLENIAJ C EKSTRAKTÓW Z KIE KÓW RZODKIEWKI
|
|
- Bożena Smolińska
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 YWNO. Nauka. Technologia. Jako, 2007, 1 (50), URSZULA GAWLIK-DZIKI, DARIUSZ KOWALCZYK WP YW WARUNKÓW EKSTRAKCJI NA AKTYWNO PRZECIWUTLENIAJ C EKSTRAKTÓW Z KIE KÓW RZODKIEWKI S t r e s z c z e n i e Z kie ków rzodkiewki odmiany Lucynka wyekstrahowano zwi zki fenolowe, stosuj c 50% aceton i 50% metanol. Nie stwierdzono wp ywu rozpuszczalnika zastosowanego do ekstrakcji na zawarto zwi zków fenolowych ogó em. Skuteczniejszym rozpuszczalnikiem do ekstrakcji flawonoidów okaza si 50% metanol, natomiast stosuj c 50% aceton wyekstrahowano wi cej fenolokwasów. Ekstrakty w kie ków rzodkiewki wykazywa y znacz c aktywno przeciwrodnikow (54,33% w przypadku ekstraktu acetonowego i 56,08% w przypadku ekstraktu metanolowego), jednak by a ona znacznie ni sza od aktywno ci syntetycznych przeciwutleniaczy. Badane próby skutecznie neutralizowa y H 2 O 2, przy czym wy sz aktywno ci (59,48%) charakteryzowa si ekstrakt metanolowy ni acetonowy (53,84%). Ekstrakt acetonowy wykazywa wy sz zdolno do chelatowania jonów Fe(II) ni ekstrakt metanolowy (odpowiednio 45,33 i 32,24%). W obu przypadkach aktywno badanych prób by a zdecydowanie wy sza ni aktywno przeciwutleniaczy syntetycznych. S owa kluczowe: kie ki rzodkiewki, zwi zki fenolowe, aktywno przeciwutleniaj ca Wprowadzenie Zwi zek mi dzy diet a zdrowiem cz owieka dostrzegany jest od bardzo dawna, jednak wiadome wykorzystywanie sk adników ywno ci w prewencji i leczeniu schorze datuje si dopiero od I po owy XX wieku, to jest od czasu odkrycia witamin i niezb dnych do prawid owego funkcjonowania organizmu sk adników mineralnych. W odpowiedzi na nowe potrzeby ywieniowe konsumentów powstaj grupy produktów spo ywczych o najwy szej jako ci ywieniowej, wie ych, naturalnych, nisko przetworzonych, wygodnych, ekologicznych i wolnych od dodatków chemicznych. Wszystkie te kryteria spe niaj kie ki. Szczególnie popularne w ród konsumentów s kie ki fasoli mung, bruku u, rzodkiewki, rze uchy, soczewicy. Badania marketingowe Dr U. Gawlik-Dziki, mgr D. Kowalczyk, Katedra Biochemii i Chemii ywno ci, Wydz. Nauk o ywno ci i Biotechnologii, Akademia Rolnicza, ul. Skromna 8, Lublin
2 WP YW WARUNKÓW EKSTRAKCJI NA AKTYWNO PRZECIWUTLENIAJ C EKSTRAKTÓW 133 wykaza y, e konsumenci preferuj na ogó kie ki rzodkiewki a 76% badanych spo- ywa o ten rodzaj kie ków. Kie ki rzodkiewki dzi ki du ej zawarto ci witaminy C podnosz odporno organizmu, wp ywaj korzystnie na stan skóry, pobudzaj apetyt, dzia aj przeciwgrzybicznie [10]. ywno pochodzenia ro linnego stanowi bogate ród o naturalnych zwi zków biologicznie aktywnych, których w a ciwo ci profilaktyczne i chemioprewencyjne s zwi zane z aktywno ci przeciwutleniaj c. Jest ona obecnie najwa niejsz cech fenoli wyst puj cych w ywno ci. Zwi zki fenolowe stanowi g ówn grup ro linnych substancji odgrywaj cych istotn rol w wi zaniu wolnych rodników. Cennym ich ród em s warzywa kapustne z rodziny krzy owych. Liczne dane literaturowe potwierdzaj fakt, e poziom zwi zków fenolowych uzale niony jest od gatunku ro liny, fazy jej rozwoju i metody hodowli. W literaturze przedmiotu nieliczne s informacje o skuteczno ci stosowania zmiennych uk adów rozpuszczalników do ekstrakcji polifenoli. Covan [3] podaje, e etanol jest najcz ciej stosowanym rozpuszczalnikiem do ekstrakcji tanin i flawonoli, natomiast u ycie metanolu pozwala na wyizolowanie antocyjanin, tanin, flawonów i innych zwi zków polifenolowych, aceton za stosowany jest do ekstrakcji flawonoli. Celem pracy by o porównanie skuteczno ci dwóch ró nych uk adów ekstrakcyjnych do izolowania zwi zków fenolowych z kie ków rzodkiewki oraz okre lenie ich zdolno ci przeciwutleniaj cej i zdolno ci do chelatowania metali. Materia i metody bada Materia em do bada by y kie ki rzodkiewki (Raphanus sativus L.) odmiany Lucynka wyhodowane z nasion dost pnych w obrocie handlowym. Sze ciodniowe kie ki uzyskano kie kuj c nasiona w temperaturze pokojowej (22 ± 2 o C). Do ekstrakcji zwi zków o charakterze przeciwutleniaj cym zastosowano roztwory wodne: 50% metanol oraz 50% aceton. W ekstraktach oznaczano zawarto zwi zków fenolowych ogó em [14], zawarto flawonoidów [1] oraz fenolokwasów [4]. Okre lano zdolno do neutralizacji wolnych rodników DPPH [2], usuwania H 2 O 2 [8] oraz zdolno do chelatowania jonów Fe(II) [6]. Wszystkie oznaczenia wykonano w trzech powtórzeniach. Wyniki i dyskusja Porównuj c sk ad ekstraktów z kie ków rzodkiewki stwierdzono, e ekstrakt acetonowy zawiera wi cej fenolokwasów, a ekstrakt metanolowy flawonoidów przy zbli- onej zawarto ci zwi zków fenolowych ogó em (tab. 1).
3 134 Urszula Gawlik-Dziki, Dariusz Kowalczyk T a b e l a 1 Zawarto zwi zków fenolowych ogó em, flawonoidów i fenolokwasów w ekstraktach z kie ków rzodkiewki. Total phenolics, flavonoids and phenolic acids content in the extracts from radish sprouts. Próba Sample Ekstrakt acetonowy Acetonic extract Ekstrakt metanolowy Methanolic extract Zawarto zwi zków fenolowych ogó em Total phenolics content [mg/ml] Zawarto flawonoidów Flavonoids content [ g/ml] Zawarto fenolokwasów Phenolic acids content [ g/ml] 0,13 37,93 20,65 0,14 40,76 18,16 Utlenianie zwi zków organicznych przebiega g ównie z udzia em rodników alkilowych R o i nadtlenkowych RO 2 o. Mo na je opó ni poprzez przerwanie reakcji a cuchowych, stosuj c akceptor wolnych rodników. Je eli g ównym inicjatorem reakcji jest utworzony wodoronadtlenek ROOH, to proces utleniania mo na opó ni przez wprowadzenie zwi zków chemicznych zdolnych do rozk adu wodoronadtlenku bez tworzenia rodników. Wielofunkcyjne inhibitory reakcji utleniania mog wykazywa wielokierunkowe dzia anie, uczestnicz c jednocze nie w ró nych reakcjach hamowania. Podobnie mo e dzia a mieszanina inhibitorów [15]. Neutralizacja reaktywnych form tlenu i azotu, szczególnie wolnych rodników, jest jednym z g ównych mechanizmów ochrony przeciwutleniaj cej, wykazywanych przez ro linne prozdrowotne zwi zki fenolowe. W pracy porównano aktywno przeciwrodnikow badanych ekstraktów z aktywno ci syntetycznych przeciwutleniaczy: Troloxu, BHT i BHA. Aktywno przeciwrodnikowa badanych ekstraktów by a zbli ona i wzrasta a wraz z up ywem czasu inkubacji (rys. 1). Skuteczno przeciwutleniaj ca zale y nie tylko od struktury zwi zków czynnych, ale równie od innych czynników, takich jak: st enie, temperatura, wiat o, typ substratu i w a ciwo ci fizyczne uk adu oraz oddzia ywania prooksydacyjne lub synergistyczne zwi zków czynnych [13]. By mo e indukowane przez obecno wody i temperatur chemiczne reakcje mog równie zmienia aktywno uk adu kompleksowego, jakim jest ekstrakt zawieraj cy liczne zwi zki o odmiennych w a- ciwo ciach chemicznych i fizycznych. Porównuj c aktywno przeciwrodnikow ekstraktów z kie ków rzodkiewki i 3 mm roztworów syntetycznych przeciwutleniaczy stwierdzono, e badane próby wykaza y ni sz zdolno do neutralizacji wolnych rodników (rys. 2).
4 WP YW WARUNKÓW EKSTRAKCJI NA AKTYWNO PRZECIWUTLENIAJ C EKSTRAKTÓW 135 ekstrakt acetonowy / acetonic extract 1 ekstrakt metanolowy / methanolic extract A/Ao 0,9 0,8 0,7 0,6 0, Czas / Time [min] Rys. 1. Fig. 1. Aktywno przeciwrodnikowa / Antiradical activity [%] Wp yw czasu inkubacji na aktywno przeciwrodnikow ekstraktów z kie ków rzodkiewki. Influence of incubation time on antiradical activity of extracts from radish sprouts ,19 83,2 72,12 54,33 56,08 Trolox BHA BHT A M Próba / Sample Rys. 2. Porównanie aktywno ci przeciwrodnikowej syntetycznych przeciwutleniaczy i ekstraktów z kie ków rzodkiewki (A ekstrakt acetonowy, M ekstrakt metanolowy). Fig. 2. Comparison of the antiradical activity of synthetic antioxidants and radish sprouts extracts (A acetonic extract, M methanolic extract). Wa nym aspektem ochrony przeciwutleniaj cej jest usuwanie H 2 O 2. Nadtlenek wodoru mo e by toksyczny dla komórek poprzez stymulowanie powstawania rodników hydroksylowych [7]. Badania zdolno ci do neutralizacji H 2 O 2 przez zwi zki fenolowe wyizolowane z kie ków rzodkiewki i roztwory syntetycznych przeciwutleniaczy
5 136 Urszula Gawlik-Dziki, Dariusz Kowalczyk wykaza y, e badane próby charakteryzowa y si wysok aktywno ci, przy czym nieznacznie wy sz skuteczno wykaza ekstrakt metanolowy (rys. 3). Reakcja z BHT nie by a mo liwa w warunkach metody. Zdolno do neutralizacji / Neutralizing ability [%] ,83 2,35 53,84 59,48 Trolox BHA A M Próba / Sample Rys. 3. Zdolno do neutralizacji H 2 O 2 przez ekstrakty z kie ków rzodkiewki i roztwory syntetycznych przeciwutleniaczy (A-ekstrakt acetonowy, M ekstrakt metanolowy). Fig. 3. Ability to H 2 O 2 scavenge by radish sprouts extracts and synthetic antioxidants solutions (A acetonic extract, M methanolic extract). Obecno jonów metali przej ciowych odgrywa znacz c rol w katalizie procesów oksydacyjnych prowadz cych do powstawania rodników hydroksylowych i peroksylowych podczas reakcji Fentona. Procesy te mo na opó ni poprzez chelatowanie i deaktywacj jonów elaza. Ekstrakty z kie ków rzodkiewki charakteryzowa y si zdecydowanie lepszymi w a ciwo ciami chelatuj cymi ni roztwory syntetycznych przeciwutleniaczy, przy czym wy sz zdolno do chelatowania jonów Fe (II) wykazywa ekstrakt acetonowy (rys. 4). Poszukiwanie niedrogich, odnawialnych i zasobnych róde przeciwutleniaczy budzi zainteresowanie badaczy na ca ym wiecie. Prowadzone s intensywne badania nad optymalizacj procesów ekstrakcji, poznaniem mechanizmów dzia ania in vivo i asymilacji naturalnych zwi zków przeciwutleniaj cych. Ekstrakty z warzyw wykazuj w a ciwo ci przeciwutleniaj ce w pewnych przypadkach porównywalne z aktywno- ci przeciwutleniaczy syntetycznych. Wed ug Moure [8], zastosowanie naturalnych przeciwutleniaczy jako dodatków do ywno ci mo e by korzystne mimo ni szej aktywno ci w porównaniu z przeciwutleniaczami syntetycznymi. Istnieje wiele wiarygodnych danych o synergistycznym dzia aniu rozmaitych klas zwi zków fenolowych. Rodriguez de Sotillo i wsp. [11] wykazali, e oksydacj oleju s onecznikowego silniej hamowa ekstrakt ze skórek ziemniaków ni roztwory syntetycznych, pojedynczych
6 WP YW WARUNKÓW EKSTRAKCJI NA AKTYWNO PRZECIWUTLENIAJ C EKSTRAKTÓW 137 zwi zków. Synergizm pomi dzy ró nymi klasami zwi zków fenolowych czerwonego wina zosta opisany przez Ghiselli i wsp. [5]. Korzy ci p yn ce z u ycia mieszaniny zwi zków o w a ciwo ciach przeciwutleniaj cych zosta y podsumowane przez Sherwina [12]. Stwierdzi on, e stosowanie mieszanin pozwala na wzajemne uzupe nianie si ró norodnych mechanizmów dzia ania poszczególnych przeciwutleniaczy, zminimalizowanie problemów metodycznych wynikaj cych z ró nej rozpuszczalno ci lub barwy wykazywanej przez pojedyncze zwi zki, co pozwala tak e zwi kszy precyzj bada i uzyskiwa bardziej wiarygodne wyniki ,33 Zdolno do chelatowania / Chelating ability [%] ,03 8,73 5,45 32,24 0 Trolox BHT BHA A M Próba / Sample Rys. 4. Porównanie zdolno ci do chelatowania syntetycznych przeciwutleniaczy i ekstraktów z kie ków rzodkiewki (A ekstrakt acetonowy, M ekstrakt metanolowy). Fig. 4. Comparison of the ability to chelating of synthetic antioxidants and radish sprouts extracts (A acetonic extract, M methanolic extract). Wnioski 1. Nie stwierdzono wp ywu rozpuszczalnika zastosowanego do ekstrakcji na zawarto zwi zków fenolowych ogó em. Skuteczniejszym rozpuszczalnikiem do ekstrakcji flawonoidów okaza si 50% metanol, natomiast 50% aceton w wi kszym stopniu ekstrahowa fenolokwasy. 2. Ekstrakty z kie ków rzodkiewki wykazywa y znacz c zdolno do neutralizacji wolnych rodników, jednak by a ona istotnie ni sza od aktywno ci syntetycznych przeciwutleniaczy. Nieznacznie wy sz aktywno ci charakteryzowa si ekstrakt metanolowy. 3. Ekstrakty z kie ków rzodkiewki skutecznie neutralizowa y H 2 O 2, przy czym wy sz aktywno ci charakteryzowa si ekstrakt metanolowy. Aktywno badanych prób by a znacznie wy sza ni aktywno syntetycznych przeciwutleniaczy.
7 138 Urszula Gawlik-Dziki, Dariusz Kowalczyk 4. Ekstrakt acetonowy wykazywa wy sz zdolno do chelatowania jonów Fe(II) ni ekstrakt metanolowy. Aktywno obydwu prób by a zdecydowanie wy sza ni aktywno przeciwutleniaczy syntetycznych. Praca by a prezentowana podczas XXXVII Ogólnopolskiej Sesji Komitetu Nauk o ywno ci PAN, Gdynia, IX Literatura [1] Bahorun T., Gressier B., Trotin F., Brunet C., Dine T., Luyckx M., Vasseur J., Cazin M., Cazin J-C., Pinkas M.: Oxygen species scavenging activity of phenolic extracts from hawthorn fresh plant organs and pharmaceutical preparations. Arzneim.-Forsch./Drug Res., 1996, 46(II), 11, [2] Brand-Williams W., Cuvelier E., Berset C.M.: Use of free radical method to evaluate antioxidant activity. Lebensm.-Wiss. U.-Technol., 1995, 28, [3] Covan. M.: Plant products as antimicrobial agents. Clin. Micr. Rev., 1999, 12, 4, [4] Farmakopea Polska, t. V, P. T. Farm., Warszawa [5] Ghiselli A., Nardini M., Baldi A.: Antioxidant activity of different phenolic fractions separated from Italian red wine. J. Agric. Food Chem., 1998, 46, [6] Guo J-T., Lee H-L., Chiang S-H., Lin H-I., Chang C-Y.: Antioxidant properties of the extracts from different parts of broccoli in Taiwan. J. Food Drug Anal., 2001, 9/2, [7] Halliwel B.: Reactive oxygen species in living systems: Source, biochemistry, and role in human disease. Am. J. Med., 1991, 91, [8] Moure A., Cruz J.M., Franco D.: Natural antioxidants from residual sources. Food Chem, 2001, 72, [9] Oktay, M., Gulcin I., Kufrevioglu I.: Determination of In vitro antioxidant activity of fennel (Foeniculum vulgare) seed extracts. Lebens.-Wiss. U-Technol., 2003, 36, [10] Piesiewicz H., Mielcarz M.: Kie ki w ywieniu cz owieka. Przegl. Piek. Cuk. 2001, 3, [11] Rodriguez de Sotillo Rodriguez de Sotillo D., Hadley M., Holm E. T.: Potato peel waste, stability and antioxidant activity of a freeze-dried extract. J. Food Sci., 1994, 59, [12] Sherwin E.R. Antioxidants. In A. L. Braner, P. M. Davidson and S. Salminen. Food antioxidants. New York: Marcel Dekker Inc [13] Singh G., Marimuthu P., de Heluani C.S., Catalan C.: Chemical constituents and antimicrobial and antioxidant potentials of essential oil and acetone extract of Nigella sativa seeds. J. Sci Food Agric., 2005, 85, [14] Singleton V.L., Rossi J.A.: Colorimetry of total phenolics witch phosphomolybdic-phosphotungstics acid reagents. Am. J. Etnol. Vitic. 1965, 16, [15] Szymusiak H., Badania efektywno ci wybranych przeciwutleniaczy wystepuj cych w produktach spo ywczych. Praca habilitacyjna, Wyd. AE w Poznaniu, Pozna 2002.
8 WP YW WARUNKÓW EKSTRAKCJI NA AKTYWNO PRZECIWUTLENIAJ C EKSTRAKTÓW 139 INFLUENCE OF EXTRACTION CONDITIONS ON ANTIOXIDANT ACTIVITY OF EXTRACTS FROM RADISH SPROUTS S u m m a r y Phenolic compounds were extracted from radish (Raphanus sativus L. cv. Lucynka) sprouts using 50% acetone and 50% methanol. Used solvents didn t have an influence on total phenolic compounds content. 50% MeOH was better solvent for flavonoids extraction. However when 50% aceton was used most of the phenolic acids were extracted. Radish sprouts extracts showed significant antiradical activity (54,33% for acetone extract and 56,08% for methanol extract), but this activity was significantly lower than those of synthetic antioxidants. Analyzed samples showed the ability to neutralize H 2 O 2. Higher activity was obtained for methanolic extract (59,48%) then for acetone extract (53,84%). Acetone extract showed higher metal-chelating ability then methanol extract (45,33% and 32,24% respectively). In both cases activity of analyzed samples were higher than activity of synthetic antioxidants. Key words: radish sprouts, phenolic compounds, antioxidant activity
ZMIANY POZIOMU ZWIĄZKÓW FENOLOWYCH I WŁAŚCIWOŚCI PRZECIWUTLENIAJĄCYCH PŁYNÓW UZYSKANYCH PO TRAWIENIU IN VITRO CHLEBA PSZENNEGO
ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2007, 3 (52), 184 192 URSZULA GAWLIK-DZIKI ZMIANY POZIOMU ZWIĄZKÓW FENOLOWYCH I WŁAŚCIWOŚCI PRZECIWUTLENIAJĄCYCH PŁYNÓW UZYSKANYCH PO TRAWIENIU IN VITRO CHLEBA PSZENNEGO
Bardziej szczegółowoDOPALACZE. - nowa kategoria substancji psychoaktywnych
DOPALACZE - nowa kategoria substancji psychoaktywnych CZYM SĄ DOPALACZE? Dopalacze stosowana w Polsce, potoczna nazwa różnego rodzaju produktów zawierających substancje psychoaktywne, które nie znajdują
Bardziej szczegółowoLp. Tematyka Liczba godzin I. Wymagania edukacyjne
Anna Ulrych Plan wynikowy Przedmiot: Materiały fryzjerskie Kierunek : Technikum Usług Fryzjerskich- rok szkolny 05/ 06 Liczba godzin: 76 Liczba godzin w roku szkolnym: KL.II Lp. Tematyka Liczba godzin
Bardziej szczegółowo03-301 Warszawa, woj. mazowieckie, tel. 0-22 542 20 00, faks 0-22 698 31 57.
Warszawa: Dostawa urządzeń wielofunkcyjnych i drukarki do kart identyfikacyjnych dla Mazowieckiej Jednostki WdraŜania Programów Unijnych Numer ogłoszenia: 318210-2011; data zamieszczenia: 04.10.2011 OGŁOSZENIE
Bardziej szczegółowoEfektywna strategia sprzedaży
Efektywna strategia sprzedaży F irmy wciąż poszukują metod budowania przewagi rynkowej. Jednym z kluczowych obszarów takiej przewagi jest efektywne zarządzanie siłami sprzedaży. Jak pokazują wyniki badania
Bardziej szczegółowoKlasyfikacja i oznakowanie substancji chemicznych i ich mieszanin. Dominika Sowa
Klasyfikacja i oznakowanie substancji chemicznych i ich mieszanin Dominika Sowa Szczecin, 8 maj 2014 Program prezentacji: 1. Definicja substancji i mieszanin chemicznych wg Ustawy o substancjach chemicznych
Bardziej szczegółowoOlej rzepakowy, jako paliwo do silników z zapłonem samoczynnym
Coraz częściej jako paliwo stosuje się biokomponenty powstałe z roślin oleistych. Nie mniej jednak właściwości fizykochemiczne oleju napędowego i oleju powstałego z roślin znacząco różnią się miedzy sobą.
Bardziej szczegółowoProbiotyczne napoje fermentowane
Probiotyczne napoje fermentowane Waldemar Gustaw Katedra Technologii Owoców, Warzyw i Grzybów UP Lublin Probiotyki probiotyk pro bios - dla życia probiotyki to pojedyncze lub mieszane kultury żywych mikroorganizmów,
Bardziej szczegółowoSkuteczność i regeneracja 48h albo zwrot pieniędzy
REGULAMIN AKCJI PROMOCYJNEJ Skuteczność i regeneracja 48h albo zwrot pieniędzy 1. ORGANIZATOR, CZAS TRWANIA AKCJI PROMOCYJNEJ, PROGRAM AKCJI 1.1 Organizatorem akcji promocyjnej prowadzonej pod nazwą Skuteczność
Bardziej szczegółowoAdres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.przetargi.chcpio.pl
Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.przetargi.chcpio.pl Chorzów: Wykonanie usług w zakresie wywozu i utylizacji odpadów medycznych
Bardziej szczegółowoZAMAWIAJĄCY: ZAPYTANIE OFERTOWE
Opinogóra Górna, dn. 10.03.2014r. GOPS.2311.4.2014 ZAMAWIAJĄCY: Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Opinogórze Górnej ul. Krasińskiego 4, 06-406 Opinogóra Górna ZAPYTANIE OFERTOWE dla przedmiotu zamówienia
Bardziej szczegółowo19 / 2008. Wysokie Mazowieckie, 2008-06-23 OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU. Dot. postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Numer sprawy 19/2008
19 / 2008 Wysokie Mazowieckie, 2008-06-23 OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU Dot. postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Numer sprawy 19/2008 nazwa zamówienia : zakup oleju napędowego, oleju do silnika,
Bardziej szczegółowoProgram ekologicznego w Gimnazjum w Zamieniu opracowała Beata Walas nauczyciel biologii i chemii
Program ekologicznego w Gimnazjum w Zamieniu opracowała Beata Walas nauczyciel biologii i chemii WSTĘP Kształtowanie właściwego stosunku do przyrody, wyrabianie nawyków umiejętnego jej chronienia, wymaga
Bardziej szczegółowoUrząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: 2016-06-30/02:29:36. Wpływ promieni słonecznych na zdrowie człowieka
Wpływ promieni słonecznych na zdrowie człowieka Światło słoneczne jest niezbędne do trwania życia na Ziemi. Dostarcza energii do fotosyntezy roślinom co pomaga w wytwarzaniu tlenu niezbędnego do życia.
Bardziej szczegółowoAdres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.wug.gov.pl
Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.wug.gov.pl Katowice: Dostawa odzieży i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej dla
Bardziej szczegółowoPolska-Warszawa: Usługi w zakresie napraw i konserwacji taboru kolejowego 2015/S 061-107085
1/6 Niniejsze ogłoszenie w witrynie TED: http://ted.europa.eu/udl?uri=ted:notice:107085-2015:text:pl:html Polska-Warszawa: Usługi w zakresie napraw i konserwacji taboru kolejowego 2015/S 061-107085 Przewozy
Bardziej szczegółowoChemia i technologia materiałów barwnych BADANIE WŁAŚCIWOŚCI ZWIĄZKÓW BARWNYCH WYKORZYSTANIEM SPEKTROFOTOMETRII UV-VIS.
Chemia i technologia materiałów barwnych Ćwiczenia laboratoryjne BADANIE WŁAŚCIWOŚCI ZWIĄZKÓW BARWNYCH WYKORZYSTANIEM SPEKTROFOTOMETRII UV-VIS. Z Opracowanie: dr inŝ. Ewa Wagner-Wysiecka Politechnika Gdańska
Bardziej szczegółowoAdres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.wup.pl/index.php?
1 z 6 2013-10-03 14:58 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.wup.pl/index.php?id=221 Szczecin: Usługa zorganizowania szkolenia specjalistycznego
Bardziej szczegółowoZAPYTANIE OFERTOWE. Gryfice, dn. 09 luty 2015 r.
Gryfice, dn. 09 luty 2015 r. ZAPYTANIE OFERTOWE W związku z realizacją przez Powiat Gryficki projektu pn. Wiem, dlatego działam program profilaktyki chorób układu krążenia dla powiatu gryfickiego, finansowanego
Bardziej szczegółowoAdres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.gddkia.gov.pl
1 z 6 2012-03-08 14:33 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.gddkia.gov.pl Rzeszów: Wynajem i obsługa przenośnych toalet przy drogach
Bardziej szczegółowoSEKCJA I: ZAMAWIAJĄCY SEKCJA II: PRZEDMIOT ZAMÓWIENIA. Zamieszczanie ogłoszenia: obowiązkowe. Ogłoszenie dotyczy: zamówienia publicznego.
Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.infish.com.pl/przetargi Olsztyn-Kortowo: Dostawa i montaż pompy ciepła wraz z wyposażeniem i
Bardziej szczegółowoGdynia: Księgowość od podstaw Numer ogłoszenia: 60337-2012; data zamieszczenia: 15.03.2012 OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - usługi
1 z 5 2012-03-15 12:05 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.pupgdynia.pl Gdynia: Księgowość od podstaw Numer ogłoszenia: 60337-2012;
Bardziej szczegółowoTechniczne nauki М.М.Zheplinska, A.S.Bessarab Narodowy uniwersytet spożywczych technologii, Кijow STOSOWANIE PARY WODNEJ SKRAPLANIA KAWITACJI
Techniczne nauki М.М.Zheplinska, A.S.Bessarab Narodowy uniwersytet spożywczych technologii, Кijow STOSOWANIE PARY WODNEJ SKRAPLANIA KAWITACJI SKLAROWANEGO SOKU JABŁKOWEGO Skutecznym sposobem leczenia soku
Bardziej szczegółowoI. 1) NAZWA I ADRES: Muzeum Warszawy, Rynek Starego Miasta 28-42, 00-272 Warszawa, woj. mazowieckie, tel. +48 22 596 67 11, faks +48 22 596 67 20.
Warszawa: dostawa toreb i kubków papierowych z logo Muzeum Warszawy Numer ogłoszenia: 66360-2016; data zamieszczenia: 23.03.2016 OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - dostawy Zamieszczanie ogłoszenia: obowiązkowe.
Bardziej szczegółowoTEST dla stanowisk robotniczych sprawdzający wiedzę z zakresu bhp
TEST dla stanowisk robotniczych sprawdzający wiedzę z zakresu bhp 1. Informacja o pracownikach wyznaczonych do udzielania pierwszej pomocy oraz o pracownikach wyznaczonych do wykonywania działań w zakresie
Bardziej szczegółowoHalina Pawlak Katedra Podstaw Techniki Akademia Rolnicza w Lublinie. ERGONOMICZNA OCENA OPAKOWAŃ PRODUKTÓW SPOśYWCZYCH. Wstęp
Halina Pawlak Katedra Podstaw Techniki Akademia Rolnicza w Lublinie ERGONOMICZNA OCENA OPAKOWAŃ PRODUKTÓW SPOśYWCZYCH Streszczenie W artykule przedstawiono wyniki ankiety dotyczącej opakowań produktów
Bardziej szczegółowoSEKCJA I: ZAMAWIAJĄCY SEKCJA II: PRZEDMIOT ZAMÓWIENIA. http://bzp0.portal.uzp.gov.pl/index.php?ogloszenie=show&pozycja=70594&rok=2015-03-30
1 z 6 2015-03-30 14:03 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.oss.wroc.pl Wrocław: Druk karty pracy dotyczącej barkowych malowideł w
Bardziej szczegółowoZapytanie ofertowe nr 3
I. ZAMAWIAJĄCY STUDIUM JĘZYKÓW OBCYCH M. WAWRZONEK I SPÓŁKA s.c. ul. Kopernika 2 90-509 Łódź NIP: 727-104-57-16, REGON: 470944478 Zapytanie ofertowe nr 3 II. OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA Przedmiotem zamówienia
Bardziej szczegółowoLEKCJA 3 STRES POURAZOWY
LEKCJA 3 STRES POURAZOWY Stres pourazowy definicje Stres pourazowy definiuje się jako zespół specyficznych symptomów, które mogą pojawić się po przeżyciu ekstremalnego, traumatycznego zdarzenia. Są to
Bardziej szczegółowoAdres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.wawer.warszawa.pl
Strona 1 z 5 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.wawer.warszawa.pl Warszawa: Ochrona osób i mienia w obiektach Urzędu m. st. Warszawy
Bardziej szczegółowoAdres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.rops-katowice.pl
1 z 5 2014-09-19 09:17 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.rops-katowice.pl Katowice: ROPS.ZPP.3321.28.2014 - Wybór osób prowadzących
Bardziej szczegółowozamówienia jest likwidacja barier architektonicznych dla osób niepełnosprawnych w WSS5 w
Sosnowiec: Likwidacja barier architektonicznych dla osób niepełnosprawnych w WSS5 w Sosnowcu poprzez wymianę dźwigów osobowych w trzonie komunikacyjnym Numer ogłoszenia: 130927-2009; data zamieszczenia:
Bardziej szczegółowoOZNACZANIE ZAWARTOŚCI POLIFENOLI I BADANIE WŁAŚCIWOŚCI PRZECIWUTLENIAJĄCYCH RODZYNEK
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 916 920 Beata Drużyńska, Sylwia Zwolińska, Elwira Worobiej, Rafał Wołosiak OZNACZANIE ZAWARTOŚCI POLIFENOLI I BADANIE WŁAŚCIWOŚCI PRZECIWUTLENIAJĄCYCH RODZYNEK
Bardziej szczegółowoAdres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.mcs-przychodnia.pl
Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.mcs-przychodnia.pl Warszawa: Dostawa materiałów i wypełnień stomatologicznych dla Mazowieckiego
Bardziej szczegółowoAdres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.zsb.iq.pl
Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.zsb.iq.pl Braniewo: Pełnienie funkcji Koordynatora Projektu Priorytet: IX Rozwój wykształcenia
Bardziej szczegółowoKomunikat 16 z dnia 2015-05-07 dotyczący aktualnej sytuacji agrotechnicznej
Komunikat 16 z dnia 2015-05-07 dotyczący aktualnej sytuacji agrotechnicznej www.sad24.com Wszystkie poniższe informacje zostały przygotowane na podstawie obserwacji laboratoryjnych oraz lustracji wybranych
Bardziej szczegółowoZAPYTANIE OFERTOWE. Gryfice, dn.14.04.2016 r.
Gryfice, dn.14.04.2016 r. ZAPYTANIE OFERTOWE W związku z realizacją przez Powiat Gryficki projektu pn. Wiem, dlatego działam program profilaktyki chorób układu krążenia dla powiatu gryfickiego, finansowanego
Bardziej szczegółowoProjekt MES. Wykonali: Lidia Orkowska Mateusz Wróbel Adam Wysocki WBMIZ, MIBM, IMe
Projekt MES Wykonali: Lidia Orkowska Mateusz Wróbel Adam Wysocki WBMIZ, MIBM, IMe 1. Ugięcie wieszaka pod wpływem przyłożonego obciążenia 1.1. Wstęp Analizie poddane zostało ugięcie wieszaka na ubrania
Bardziej szczegółowoAdres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.copemsw.gov.pl
1 z 6 2015-07-31 14:38 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.copemsw.gov.pl Warszawa: Kompleksowa obsługa podróży na terenie Europy
Bardziej szczegółowoDokumentacja obejmuje następujące części:
Załącznik nr 6 WYMAGANIA, JAKIM POWINNA ODPOWIADAĆ DOKUMENTACJA NIEZBĘDNA DO OCENY SUBSTANCJI CZYNNEJ JAKĄ SĄ MIKROORGANIZMY, W TYM TAKŻE WIRUSY I GRZYBY, ZAWARTE W PRODUKCIE BIOBÓJCZYM Wymagania ogólne.
Bardziej szczegółowoOZNACZANIE WAPNIA I MAGNEZU W PRÓBCE WINA METODĄ ATOMOWEJ SPEKTROMETRII ABSORPCYJNEJ Z ATOMIZACJA W PŁOMIENIU
OZNACZANIE WAPNIA I MAGNEZU W PRÓBCE WINA METODĄ ATOMOWEJ SPEKTROMETRII ABSORPCYJNEJ Z ATOMIZACJA W PŁOMIENIU Celem ćwiczenia jest zapoznanie z techniką atomowej spektrometrii absorpcyjnej z atomizacją
Bardziej szczegółowoĆwiczenie: "Ruch harmoniczny i fale"
Ćwiczenie: "Ruch harmoniczny i fale" Opracowane w ramach projektu: "Wirtualne Laboratoria Fizyczne nowoczesną metodą nauczania realizowanego przez Warszawską Wyższą Szkołę Informatyki. Zakres ćwiczenia:
Bardziej szczegółowoZamieszczanie ogłoszenia: obowiązkowe. Ogłoszenie dotyczy: zamówienia publicznego. SEKCJA I: ZAMAWIAJĄCY
Program Nowy Sącz: Świadczenie usługi tłumaczenia pisemnego z języka słowackiego na język polski oraz z języka polskiego na język angielski wraz z korektą Native Speaker a oraz świadczenie usługi tłumaczenia
Bardziej szczegółowoI. 1) NAZWA I ADRES: Główny Inspektorat Sanitarny, ul. Targowa 65, 03-729 Warszawa, woj. mazowieckie, tel. 22
1 z 5 2016-05-20 10:10 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.gis.gov.pl Warszawa: WYKONANIE, KONFEKCJONOWANIE ORAZ DYSTRYBUCJA 1210
Bardziej szczegółowoZAPYTANIE OFERTOWE. Tłumaczenie pisemne dokumentacji rejestracyjnej ZAPYTANIE OFERTOWE
ZAPYTANIE OFERTOWE Tłumaczenie pisemne dokumentacji rejestracyjnej Biofarm sp. z o.o. ul. Wałbrzyska 13 60-198 Poznań Poznań, 09 grudnia 2015r. ZAPYTANIE OFERTOWE I. Nazwa i adres Zamawiającego: Biofarm
Bardziej szczegółowoLista standardów w układzie modułowym
Załącznik nr 1. Lista standardów w układzie modułowym Lista standardów w układzie modułowym Standardy są pogrupowane w sześć tematycznych modułów: 1. Identyfikacja i Analiza Potrzeb Szkoleniowych (IATN).
Bardziej szczegółowoDoradca musi posiadać doświadczenie w świadczeniu usług w zakresie co najmniej trzech usług doradczych z obszarów CSR:
ZAPYTANIE OFERTOWE Niniejszym zapraszamy do złożenia oferty na wykonanie usług doradczych, składających się na Wdrożenie strategii CSR w firmie Jastrzębski S.A. z siedzibą w Siedlcach. Firma pozyskała
Bardziej szczegółowoI. 2) RODZAJ ZAMAWIAJĄCEGO:
Wrocław: Sukcesywna dostawa odczynników chemicznych Numer ogłoszenia: 52649-2012; data zamieszczenia: 06.03.2012 OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - dostawy Zamieszczanie ogłoszenia: obowiązkowe. Ogłoszenie dotyczy:
Bardziej szczegółowoAudyt SEO. Elementy oraz proces przygotowania audytu. strona
Audyt SEO Elementy oraz proces przygotowania audytu 1 Spis treści Kim jesteśmy? 3 Czym jest audyt SEO 4 Główne elementy audytu 5 Kwestie techniczne 6 Słowa kluczowe 7 Optymalizacja kodu strony 8 Optymalizacja
Bardziej szczegółowoSEKCJA I: ZAMAWIAJĄCY SEKCJA II: PRZEDMIOT ZAMÓWIENIA. file://d:\rckik-przetargi\103\ogłoszenie o zamówieniu - etykiety.htm
Page 1 of 5 Lublin: Zadanie I. Dostawa etykiet samoprzylepnych (w rolkach) na pojemniki z wytwarzanymi składnikami krwi oraz na próbki pilotujące wraz z taśmą barwiącą - do drukarek termotransferowych
Bardziej szczegółowoWsparcie wykorzystania OZE w ramach RPO WL 2014-2020
Wsparcie wykorzystania OZE w ramach RPO WL 2014-2020 Zarys finansowania RPO WL 2014-2020 Na realizację Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 przeznaczono łączną kwotę
Bardziej szczegółowoInstrukcja sporządzania skonsolidowanego bilansu Miasta Konina
Załącznik Nr 1 Do zarządzenia Nr 92/2012 Prezydenta Miasta Konina z dnia 18.10.2012 r. Instrukcja sporządzania skonsolidowanego bilansu Miasta Konina Jednostką dominującą jest Miasto Konin (Gmina Miejska
Bardziej szczegółowoAdres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.opera.krakow.pl
1 2015-07-09 12:06 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.opera.krakow.pl Kraków: Druk materiałów reklamowych według bieżącego zapotrzebowania
Bardziej szczegółowoZAMAWIAJĄCY. Regionalna Organizacja Turystyczna Województwa Świętokrzyskiego SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA (DALEJ SIWZ )
ZAMAWIAJĄCY Regionalna Organizacja Turystyczna Województwa Świętokrzyskiego SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA (DALEJ SIWZ ) Świadczenie kompleksowych usług konferencyjnych i towarzyszących na
Bardziej szczegółowoOGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU
` Trzebnica, dnia 01.08.2013 OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU dot.: postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Nazwa zadania: Dostawa szczepionek do Trzebnickiego Centrum Medycznego Zdrój Sp. z o.o. Działając
Bardziej szczegółowoTemat lekcji: Bakterie a wirusy.
Anna Tomicka Scenariusz lekcji biologii Dział: Różnorodność organizmów. Klasa: I b Temat lekcji: Bakterie a wirusy. 1.Cele lekcji: Cel ogólny: Uczeń: omawia budowę komórki bakterii oraz wirusów, wyjaśnia
Bardziej szczegółowoRegulamin Rady Rodziców
Załącznik Nr 3 do Statutu Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 2 im. Tadeusza Kościuszki w Stalowej Woli Regulamin Rady Rodziców Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 2 im. Tadeusza Kościuszki w Stalowej
Bardziej szczegółowoZapytanie ofertowe. (do niniejszego trybu nie stosuje się przepisów Ustawy Prawo Zamówień Publicznych)
Kraków, dn. 15 września 2015 r. Zapytanie ofertowe (do niniejszego trybu nie stosuje się przepisów Ustawy Prawo Zamówień Publicznych) W związku z realizacją przez Wyższą Szkołę Europejską im. ks. Józefa
Bardziej szczegółowoAdres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: zrd.poznan.pl; bip.poznan.
Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: zrd.poznan.pl; bip.poznan.pl Poznań: Dostawa w formie leasingu operacyjnego fabrycznie nowej frezarki
Bardziej szczegółowoSTANDARD 1.3.1. Standard 1.3.4 określa zasady jednorodności i czystości dodatków do Ŝywności. Spis treści
STANDARD 1.3.1 DODATKI DO śywności Cel Dodatki do Ŝywności to wszelkie substancje, które w normalnych warunkach nie są spoŝywane, ani dodawane jako składnik pokarmu, a które w sposób świadomy i celowy
Bardziej szczegółowoAdres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.wzdw.pl
1 z 5 2016-03-16 13:16 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.wzdw.pl Poznań: Remont drogi wojewódzkiej nr 187 na odcinku od m. Białężyn
Bardziej szczegółowoRegulamin Obrad Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Ziemia Bielska
Załącznik nr 1 do Lokalnej Strategii Rozwoju na lata 2008-2015 Regulamin Obrad Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Ziemia Bielska Przepisy ogólne 1 1. Walne Zebranie Członków
Bardziej szczegółowoWŁAŚCIWOŚCI PRZECIWUTLENIAJĄCE WYCIĄGÓW OTRZYMYWANYCH Z GORYCZKOWYCH ODMIAN CHMIELU
Acta Agrophysica, 26, 7(1), 81-85 WŁAŚCIWOŚCI PRZECIWUTLENIAJĄCE WYCIĄGÓW OTRZYMYWANYCH Z GORYCZKOWYCH ODMIAN CHMIELU Jerzy Jamroz 1, Artur Mazurek 1, Magdalena Góra 1, Krzysztof Kargul 2 1 Zakład Oceny
Bardziej szczegółowoAdres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.namyslow.pl
Page 1 of 5 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.namyslow.pl Namysłów: Zakup i dostawa gadżetów promocyjnych z nadrukiem i/lub grawerem.
Bardziej szczegółowoDE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15
DE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15 Wykonawcy ubiegający się o udzielenie zamówienia Dotyczy: postępowania prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego na Usługę druku książek, nr postępowania
Bardziej szczegółowoAdres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: ops-targowek.waw.pl
Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: ops-targowek.waw.pl Warszawa: przeprowadzenie szkolenia realizowanego w ramach projektu Aktywny Targówek
Bardziej szczegółowoKoszty jakości. Definiowanie kosztów jakości oraz ich modele strukturalne
1 Definiowanie kosztów jakości oraz ich modele strukturalne Koszty jakości to termin umowny. Pojęcie to nie występuje w teorii kosztów 1 oraz nie jest precyzyjnie zdefiniowane ani przez teoretyków, ani
Bardziej szczegółowoLublin: Dostawa materiałów eksploatacyjnych do drukarek i urządzeń wielofunkcyjnych. OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - dostawy
Lublin: Dostawa materiałów eksploatacyjnych do drukarek i urządzeń wielofunkcyjnych. OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - dostawy Zamieszczanie ogłoszenia: obowiązkowe. Ogłoszenie dotyczy: zamówienia publicznego.
Bardziej szczegółowo2.Prawo zachowania masy
2.Prawo zachowania masy Zdefiniujmy najpierw pewne podstawowe pojęcia: Układ - obszar przestrzeni o określonych granicach Ośrodek ciągły - obszar przestrzeni którego rozmiary charakterystyczne są wystarczająco
Bardziej szczegółowoREGULAMIN RADY RODZICÓW PRZY ZESPOLE SZKÓŁ W W PIETROWICACH WIELKICH
REGULAMIN RADY RODZICÓW PRZY ZESPOLE SZKÓŁ W ROZDZIAŁ I POSTANOWIENIA OGÓLNE 1 Rada Rodziców Zespołu Szkół w Pietrowicach Wielkich, zwana dalej Radą, działa na podstawie artykułów 53 i 54 Ustawy o systemie
Bardziej szczegółowoAutomatyczne przetwarzanie recenzji konsumenckich dla oceny użyteczności produktów i usług
Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu Wydział Informatyki i Gospodarki Elektronicznej Katedra Informatyki Ekonomicznej Streszczenie rozprawy doktorskiej Automatyczne przetwarzanie recenzji konsumenckich dla
Bardziej szczegółowoTemat. Nawyki zdrowotne. styl ycia (oko o 50% wszystkich wp ywów),
Przedstawieciel PTPZ 1 z 6 Wsparcie polityki samorz dów lokalnych w tworzeniu efektywnego programu zdrowotnego Nawyki zdrowotne Dla utrzymania zdrowia jednostki najwi kszy wp yw ma styl ycia. Nawet przy
Bardziej szczegółowoAdres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.bzp.uni.wroc.pl
Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.bzp.uni.wroc.pl Wrocław: SUKCESYWNE DOSTAWY MATERIAŁÓW KOMPUTEROWYCH ORAZ ŚWIADCZENIE USŁUG INFORMATYCZNYCH
Bardziej szczegółowoEvolution plus 1 KRYTERIA OCENIANIA
1 Evolution plus 1 KRYTERIA OCENIANIA Kryteria oceniania proponowane przez wydawnictwo Macmillan zostały sformułowane według założeń Nowej Podstawy Programowej i uwzględniają środki językowe, czytanie,
Bardziej szczegółowoII.2) CZAS TRWANIA ZAMÓWIENIA LUB TERMIN WYKONANIA: Okres w miesiącach: 7.
Warszawa: Organizacja cyklu wyjazdów informacyjnych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego (RPO WM) w roku 2010 Numer ogłoszenia: 34595-2010; data zamieszczenia: 19.02.2010
Bardziej szczegółowoREGULAMIN RADY RODZICÓW
REGULAMIN RADY RODZICÓW PRZY ZESPOLE SZKÓŁ NR 7 W GDYNI Art.1 Postanowienia ogólne Rada Rodziców, zwana dalej Radą, działa na podstawie ustawy o systemie oświaty, statutu szkoły i niniejszego regulaminu.
Bardziej szczegółowoRegulamin Zarządu Pogórzańskiego Stowarzyszenia Rozwoju
Regulamin Zarządu Pogórzańskiego Stowarzyszenia Rozwoju Art.1. 1. Zarząd Pogórzańskiego Stowarzyszenia Rozwoju, zwanego dalej Stowarzyszeniem, składa się z Prezesa, dwóch Wiceprezesów, Skarbnika, Sekretarza
Bardziej szczegółowoZarządzanie projektami. wykład 1 dr inż. Agata Klaus-Rosińska
Zarządzanie projektami wykład 1 dr inż. Agata Klaus-Rosińska 1 DEFINICJA PROJEKTU Zbiór działań podejmowanych dla zrealizowania określonego celu i uzyskania konkretnego, wymiernego rezultatu produkt projektu
Bardziej szczegółowoAdres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.zozbrodnica.pl
1 z 7 2015-07-13 08:48 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.zozbrodnica.pl Brodnica: Dostawa implantów i materiałów ortopedycznych,
Bardziej szczegółowoSzczegółowe informacje na temat gumy, rodzajów gumy oraz jej produkcji można znaleźć w Wikipedii pod adresem:
GUMA. To rozciągliwy materiał, elastomer chemicznie zbudowany z alifatycznych łańcuchów polimerowych (np. poliolefin), które są w stosunkowo niewielkim stopniu usieciowane w procesie wulkanizacji kauczuku
Bardziej szczegółowoII.2) CZAS TRWANIA ZAMÓWIENIA LUB TERMIN WYKONANIA: Zakończenie: 30.11.2011.
Warszawa: Przygotowanie zbioru metadanych o wykonanych w Polsce archiwalnych badaniach magnetotellurycznych. Numer ogłoszenia: 134471-2011; data zamieszczenia: 11.05.2011 OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - usługi
Bardziej szczegółowoWarszawa: Dostawa kalendarzy na rok 2017 Numer ogłoszenia: 41127-2016; data zamieszczenia: 15.04.2016 OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - dostawy
Strona 1 z 5 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.knf.gov.pl/o_nas/urzad_komisji/zamowienia_publiczne/zam_pub_pow/index.html Warszawa:
Bardziej szczegółowoRudniki, dnia 10.02.2016 r. Zamawiający: PPHU Drewnostyl Zenon Błaszak Rudniki 5 64-330 Opalenica NIP 788-000-22-12 ZAPYTANIE OFERTOWE
Zamawiający: Rudniki, dnia 10.02.2016 r. PPHU Drewnostyl Zenon Błaszak Rudniki 5 64-330 Opalenica NIP 788-000-22-12 ZAPYTANIE OFERTOWE W związku z planowaną realizacją projektu pn. Rozwój działalności
Bardziej szczegółowoPiła: Prowadzenie obsługi bankowej Związku Numer ogłoszenia: 145986-2013; data zamieszczenia: 13.04.2013 OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - usługi
Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.prgok.pl Piła: Prowadzenie obsługi bankowej Związku Numer ogłoszenia: 145986-2013; data zamieszczenia:
Bardziej szczegółowoDokumenty regulujące kwestie prawne związane z awansem zawodowym. ustawa z dnia 15 lipca 2004 r.
Dokumenty regulujące kwestie prawne związane z awansem zawodowym ustawa z dnia 15 lipca 2004 r. o zmianie ustawy - Karta a oraz o zmianie niektórych innych ustaw 1) ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. -
Bardziej szczegółowoSEKCJA I: ZAMAWIAJĄCY SEKCJA II: PRZEDMIOT ZAMÓWIENIA. http://bzp0.portal.uzp.gov.pl/index.php?ogloszenie=show&pozycja=2...
Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.szpital-trzebnica.pl/category/ogloszenia-pl/przetargi Trzebnica: Wykonanie usługi odbioru, transportu
Bardziej szczegółowoGŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Przedsiębiorstw. Grupy przedsiębiorstw w Polsce w 2008 r.
Materiał na konferencję prasową w dniu 28 stycznia 2010 r. GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Przedsiębiorstw w Polsce w 2008 r. Wprowadzenie * Badanie grup przedsiębiorstw prowadzących działalność
Bardziej szczegółowoklasa I a humanistyczno-prawna
klasa I a humanistyczno-prawna z rozszerzonym j. polskim, j. angielskim i historią Nabór do klasy humanistyczno-prawnej to szansa dla tych, którzy pragną bez kompleksów wkroczyć w świat społeczeństwa demokratycznego,
Bardziej szczegółowoZAPROSZENIE DO ZŁOśENIA OFERTY
Wasz znak: Nasz znak: IZ/3840/1/4/2014 Wrocław, dnia 27 stycznia 2014 r. ZAPROSZENIE DO ZŁOśENIA OFERTY na postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego o szacunkowej wartości, która nie przekracza
Bardziej szczegółowoOGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU DOSTAWY
Nr zamówienia MZK/ZP/02/2015 OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU DOSTAWY Dostawa 3 sztuk używanych, trzydrzwiowych autobusów komunikacji miejskiej marki Mercedes Benz O 530 Citaro, pokrytych powłoką lakierniczą w
Bardziej szczegółowoOKREŚLENIE POTENCJAŁU ANTYOKSYDACYJNEGO EKSTRAKTÓW Z LIŚCI MORWY BIAŁEJ
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 885 889 Magdalena Jeszka, Joanna Kobus, Ewa Flaczyk OKREŚLENIE POTENCJAŁU ANTYOKSYDACYJNEGO EKSTRAKTÓW Z LIŚCI MORWY BIAŁEJ Katedra Technologii Żywienia Człowieka
Bardziej szczegółowoterapeutycznych w ramach projektu systemowego Szansa na rozwój realizowanego przez Miejski Ośrodek
1 z 5 2012-08-01 14:24 Ogłoszenie powiązane: Ogłoszenie nr 163056-2010 z dnia 2010-06-10 r. Ogłoszenie o udzieleniu zamówienia - Darłowo Zadanie I- terapia społeczna i zawodowa osób niepełnosprawnych z
Bardziej szczegółowoZAPYTANIE OFERTOWE nr 4/KadryWM13
Białystok, dn. 16.01.2014r. ZAPYTANIE OFERTOWE nr 4/KadryWM13 DOTYCZY: postępowania opartego na zasadzie konkurencyjności mającego na celu wyłonienie najkorzystniejszej oferty dotyczącej realizacji szkoleń
Bardziej szczegółowoZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA - UROZMAICONA DIETA GWARANCJĄ NIEZBĘDNYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH, MINERALNYCH ORAZ WITAMIN.
ZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA - UROZMAICONA DIETA GWARANCJĄ NIEZBĘDNYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH, MINERALNYCH ORAZ WITAMIN. 1 Urozmaicenie jest jednym z podstawowych warunków prawidłowej diety, która zapewnia
Bardziej szczegółowoProgram profilaktyczny
Program profilaktyczny Liceum Filmowego z Oddziałami Dwujęzycznymi przy Warszawskiej Szkole Filmowej prowadzonego przez Fundację Edukacji i Sztuki Filmowej Bogusława Lindy i Macieja Ślesickiego LATERNA
Bardziej szczegółowoSPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA DLA PRZETARGU NIEOGRANICZONEGO CZĘŚĆ II OFERTA PRZETARGOWA
Powiat Wrocławski z siedzibą władz przy ul. Kościuszki 131, 50-440 Wrocław, tel/fax. 48 71 72 21 740 SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA DLA PRZETARGU NIEOGRANICZONEGO CZĘŚĆ II OFERTA PRZETARGOWA
Bardziej szczegółowoZespół Szkół z Oddziałami Integracyjnymi w Łomnicy
Zespół Szkół z Oddziałami Integracyjnymi w Łomnicy Łomnica, ul. Świerczewskiego 160, 58-508 Jelenia Góra 14 tel./fax.: (75) 71-30-256, 71-30-698 NIP-611-23-69-914 KG 271/ZO/5/2015 ZAPYTANIE O OFERTĘ Zamawiający
Bardziej szczegółowoRegulamin świadczenia usług prawnych drogą elektroniczną przez Kancelarię Doradcy Prawnego Monika Sobczyk - Moćkowska. 1
Regulamin Regulamin świadczenia usług prawnych drogą elektroniczną przez Kancelarię Doradcy Prawnego Monika Sobczyk - Moćkowska. 1 Podstawę prawną regulaminu świadczenia usług drogą elektroniczną przez
Bardziej szczegółowoAdres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.rcez.lubartow.pl
Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.rcez.lubartow.pl Lubartów: Pełnienie funkcji Koordynatora projektu Nauka - Praktyka - Sukces
Bardziej szczegółowo