Fibrobetonowe. Posadzka w magazynie to jedno. posadzki bezspoinowe cz. I

Transkrypt

1 nowoczesne hale 1/10 posadzki przemysłowe posadzki przemysłowe nowoczesne hale 1/10 mgr inż. Barbara Dymidziuk Bekaert Poland Sp. z o.o. Fibrobetonowe posadzki bezspoinowe cz. I ww ostatnich latach posadzki bezspoinowe stały się bardzo popularne nie tylko w Polsce. Ich niepodważalne zalety powodują, że coraz więcej inwestorów decyduje się na nie w swoich magazynach i halach abrycznych. Posadzka w magazynie to jedno z najbardziej newralgicznych miejsc i bardzo często jest tym elementem budowli, który przysparza użytkownikowi poważnych problemów eksploatacyjnych. Te problemy to: wykruszanie się dylatacji nacinanych (ot. 1), utrzymanie czystości powierzchni wokół zniszczonych dylatacji, pionowe przemieszczanie się pól dylatacyjnych względem siebie, unoszenie się krawędzi betonu na dylatacjach spowodowane zjawiskiem paczenia się płyt. Sposobem na uniknięcie tych problemów lub ograniczenie ich w znacznym stopniu jest wykonanie posadzki bez ciętych szczelin dylatacyjnych, z zachowaniem tylko dylatacji konstrukcyjnych. Taką posadzkę nazywamy posadzką bezspoinową czyli bez spoin nacinanych lub bezdylatacyjną bez dylatacji ciętych. Są wykonywane tylko dylatacje konstrukcyjne i dylatacje izolujące płytę od konstrukcji budowli. Brak dylatacji przeciwskurczowych i termicznych jest kompensowany użyciem włókien stalowych o najwyższej eektywności i znacznie większej ilości niż w przypadku posadzek dylatowanych. Niszczenie dylatacji Wykruszanie się dylatacji nacinanych jest spowodowane przejazdem wózków widłowych. Z czasem następuje rozwój zniszczenia wszystkich dylatacji nacinanych, a to z kolei powoduje szybsze zużycie kół wózków, zwolnienie pracy wózków (wózek przejeżdżający przez wykruszoną dylatację musi zwolnić) i mniejszy komort pracy, objawiający się stukaniem kół. Występuje również zagrożenie bezpieczeństwa pracy, gdyż wózek widłowy przejeżdżający przez wykruszoną dylatację nacinaną chwieje się, a to może doprowadzić do upuszczenia ładunku z wideł. Zniszczone dylatacje cięte trzeba naprawić, a to wiąże się z wyłączeniem tej części posadzki z użytkowania na czas naprawy. Jeśli jest to posadzka w magazynie, to naprawa dylatacji musi odbywać się niewielkimi odcinkami, tak aby praca magazynu była zakłócona w jak najmniejszym stopniu. Jeśli jest to posadzka w hali produkcyjnej, to wyłączenie części posadzki w celu naprawy dylatacji jest już poważnym problemem zakłócającym proces produkcji i przynoszącym wymierne straty inansowe. Niestety, bardzo często, a właściwie prawie zawsze, zdarza się, że po jakimś czasie przejazdy wózków widłowych ponownie uszkadzają naprawione wcześniej dylatacje, prowadząc do ich dalszej degradacji. Tę część posadzki trzeba wyłączyć z użytkowania, aby ponownie naprawić dylatacje. W ten sposób naprawa dylatacji ciętych jest procesem niekończącym się i stale przysparzającym kłopotów użytkownikowi. W posadzce bezspoinowej problem uszkodzonych dylatacji nacinanych nie istnieje. Konstrukcja i zalety posadzek bezspoinowych Inną zaletą posadzek bezspoinowych jest zmniejszenie grubości płyty z powodu eliminacji dylatacji nacinanych. dystrybucja obciążeń [%] 0, dystrybucja obciążeń dylatacje nacinane W przypadku posadzki tradycyjnej, z dylatacjami pozornymi, największe naprężenia powstają w posadzce od obciążeń przyłożonych na dylatacjach nacinanych lub w ich sąsiedztwie. Jeśli dylatacje nacinane nie występują w posadzce, to te maksymalne naprężenia również w niej nie wystąpią. Zatem przy tych samych obciążeniach posadzka bezspoinowa może mieć mniejszą grubość niż posadzka dylatowana, a to powoduje zmniejszenie ilości betonu i zbrojenia potrzebnego do wykonania posadzki. Eliminując dylatacje nacinane płyty posadzkowej, zmniejszamy zjawisko pionowego przemieszczania się pól dylatacyjnych względem siebie. To zjawisko jest zwane klawiszowaniem i jest następstwem nierównomiernej nośności podbudowy przygotowanej pod płytę posadzkową. Gdy mamy posadzkę z dylatacjami pozornymi w rozstawie co 6 m, przemieszczenie się pól dylatacyjnych może wystąpić co 6 m. Eliminując dylatacje nacinane, redukujemy niebezpieczeństwo pionowego przemieszczenia się pól dylatacyjnych do przemieszczania się pól roboczych. Jeżeli pole robocze ma wymiary 40 m x 40 m, to zjawisko klawiszowania i ryzyko uszkodzenia posadzki występuje dużo rzadziej, bo co 40 m, a nie co 6 m. Dylatacje konstrukcyjne są wykonywane z proili stalowych z dyblami i systemami płytek dyblujących oraz z zabezpieczeniami krawędzi płyty. Z powodu dużej rozpiętości płyty skurcz betonu powoduje poziome przesunięcia krawędzi dochodzące do 20 mm (ot. 2), zachodzi konieczność dyblowania proilu stalowego, aby zapewnić określone warunki przenoszenia obciążeń z jednej płyty na drugą, zapobiegając ich podnoszeniu się przy przejeździe pojazdu. Natomiast systemy płytek dyblujących pozwalają płycie na swobodny ruch poziomy w obu kierunkach. Fot. 3 pokazuje proil ułożony na podbudowie przed wylaniem ibrobetonu wraz z dozbrojeniem słupa hali siatkami i prętami stalowymi. Dylatacje cięte z uwagi na sposób ich wykonania (wykonane są poprzez nacięcie betonu piłą) nie mogą zapewnić określonego przenoszenia obciążenia na sąsiednią płytę. Ryc. 1 pokazuje zdolność przenoszenia przez dylatację nacinaną obciążenia na sąsiednią płytę w zależności od rozwartości dylatacji. 40 l = 50 mm, d = 1,00 mm, smukłość: l/d = 50 l = 60 mm, d = 1,00 mm, smukłość: l/d = l = 60 mm, d = 0,90 mm, smukłość: l/d = 65 l = 60 mm, d = 0,80 mm, smukłość: l/d = 75 0 l = 60 mm, d = 0,75 mm, smukłość: l/d = 80 Rozwartość dylatacji [mm] l = 60 mm, d = 0,62 mm, smukłość: l/d = 80 Ryc. 1. Zdolność dylatacji do przenoszenia obciążeń Ryc. 2. Kształt i wymiary najczęściej stosowanych włókien stalowych 0,3 0,5 0,7 0,9 1,1 1,3 1,5 1,7 1,9 2,1 2,3 2,5 2,7 2,9 3,1 3,3 3,5 3,7 3,9 4,1 4,3 4,5 4,7 4,9 Fot. 1. Wykruszenie dylatacji nacinanej Fot. 2. Przesunięcie krawędzi dylatacji konstrukcyjnej d = 0,62 1,00 mm l = mm Rys. nr 2. Kształt i wymiary najczęściej stosowanych włókien stal Fot. 3. Proile stalowe i dozbrojenie słupów prętami i siatkami 14 15

2 nowoczesne hale 1/10 posadzki przemysłowe Jak widać z wykresu, przy rozwartości dylatacji ciętej równej 1 mm, dylatacja nacinana przenosi 80% obciążenia. Przy rozwartości dylatacji równej 3 mm jej zdolność do przenoszenia obciążenia spada do 47%. Zwykle rozwartość dylatacji ciętej wynosi ponad 5 mm, a przy takiej rozwartości dylatacja nacinana przenosi już tylko 5% obciążenia. Parametry określające konstrukcję posadzki bezspoinowej to: typ włókna stalowego i sposób dozowania, klasa wytrzymałości betonu, rozstaw dylatacji konstrukcyjnych, grubość płyty posadzkowej, rodzaj warstwy poślizgowej. Włókna stalowe Włókna stalowe, zwane również zbrojeniem rozproszonym, stosowane są do zbrojenia betonowych posadzek przemysłowych jako zbrojenie alternatywne do siatek stalowych. Na rynku dostępne są różnego rodzaju włókna stalowe. Różnią się między sobą długością, średnicą, wytrzymałością stali na rozciąganie, kształtem i rodzajem zakotwienia w betonie. Najbardziej jednak popularny kształt włókien stalowych stosowanych do zbrojenia posadzek to drut o długości od 5 cm do 6 cm i średnicy od 0,62 mm do 1 mm, z wyproilowanymi końcami (ryc. 2). Dodanie włókien do betonu powoduje zmianę właściwości betonu. Zamienia twardy, kruchy beton w materiał plastyczny, zwany ibrobetonem. Podstawową rolą włókien stalowych jest przede wszystkim hamowanie powstawania i rozwoju rys oraz podwyższenie energii zniszczenia. Dodanie właściwej liczby włókien do betonu powoduje wzrost wytrzymałości betonu na rozciąganie i ścinanie oraz wzrost odporności zmęczeniowej i udarności. Eektywność mechaniczna włókien (tj. zdolność zwiększenia wytrzymałości betonu) jest wprost proporcjonalna do smukłości włókien, tj. stosunku długości włókna l do jego średnicy d, tj. l/d (ryc. 2). Ponieważ głównym zadaniem włókien jest hamowanie powstawania i rozwoju rys, eektywność włókien stalowych ocenia się na podstawie badania pękania ibrobetonu pod wpływem naprężeń rozciągających przy zginaniu. Badanie jest określone przez normę japońską JCI SF-4 i polega na wykonaniu belki o przekroju 150 mm x 150 mm i rozpiętości 450 mm, wykonanej z betonu określonej klasy i ustalonej ilości kg włókien stalowych określonego typu i poddaniu jej obciążeniu dwoma siłami skupionymi. Określa się siłę, która spowodowała ugięcie belki o 3 mm w środku jej rozpiętości. Znając siłę, która spowodowała ugięcie belki o 3 mm, możemy określić wytrzymałość równoważną ibrobetonu na zginanie eq,150. Wytrzymałość równoważna ibrobetonu na zginanie eq,150 określa odporność ibrobetonu na pękanie przy zginaniu, czyli ilość energii potrzebnej, aby doprowadzić normową próbkę do ugięcia 3 mm w środku jej rozpiętości. Znając wartość wytrzymałości równoważnej eq,150 dla ibrobetonu wykonanego z odpowiedniej klasy betonu i odpowiedniej liczby włókien, można przystąpić do obliczeń statycznych bezspoinowej płyty posadzkowej. Wartości wytrzymałości równoważnej dla betonu klasy C25/30 i typowych dozowań różnych typów włókien F/2 150 F/ L = 450 do posadzek bezspoinowych są podane w tabeli 1, natomiast ryc. 3 ilustruje schemat badania. W przypadku posadzek wykonanych z ibrobetonu nie ma żadnej opracowanej polskiej normy na temat ich projektowania i wymiarowania. W zastępstwie tej brakującej normy można się posłużyć (tak jak to robią inżynierowie w wielu innych krajach) opracowaniem Technical Report No 34, Concrete Industrial Ground Floors A Guide to their Design and Construction (Raport Techniczny Nr 34, Betonowe posadzki przemysłowe na podłożu gruntowym Przewodnik do wymiarowania i konstruowania) przygotowanym przez brytyjskie Stowarzyszenie Betonu (Concrete Society). Z określaniem wpływu włókien na beton wiąże się jeszcze pojęcie wytrzymałości resztkowej na zginanie R. Wytrzymałość resztkową R oznacza się zgodnie z normą PN-EN Metody badania włókien w betonie Część 2: Eekt oddziaływania na beton, przy czym beton wykonuje się wg normy PN-EN Metody badania włókien w betonie Część 1: Betony wzorcowe. Według tych norm wykonuje się belkę z betonu wzorcowego i włó h = 150 b = 150 Ryc. 3. Schemat badania wytrzymałości równoważnej ibrobetonu na zginanie wg japońskiej normy JCI SF-4 Rys. nr 3. Schemat badania wytrzymałości równoważnej ibrobetonu na zginanie eq,150 wg japońskiej normy JCI SF-4 F l = 500 mm h sp = 125 mm 25 mm b = 150 mm Ryc. 4. Schemat badania wytrzymałości resztkowej ibrobetonu na zginanie wg Polskiej Normy PN-EN Rys. nr 4. Schemat badania wytrzymałości resztkowej ibrobetonu na zginanie R wg Polskiej Normy PN-EN mm 16

3 nowoczesne hale 1/10 posadzki przemysłowe kien stalowych o przekroju 150 mm x x 150 mm i rozpiętości 500 mm z naciętą szczeliną w środku rozpiętości, poddaje belkę zginaniu pod obciążeniem skupionym w środku belki. Określenie wytrzymałości resztkowej na zginanie R polega na wyznaczeniu umownego naprężenia na wierzchołku karbu, o którym zakłada się, że występuje, przy liniowym rozkładzie naprężenia w środku rozpiętości belki, odpowiadającemu założonemu rozwarciu szczeliny CMOD (Crack Mouth Opening Displacement rozwarcie szczeliny w belce testowej pod wpływem obciążenia). Zgodnie z normą PN-EN Włókna do betonu. Część 1: Włókna stalowe. Deinicje, wymagania i zgodność, producent powinien deklarować niezbędną liczbę włókien w kg/m 3, przy której beton wzorcowy z włóknami osiąga wytrzymałość resztkową na zginanie R, 0,5 równą 1,5 MPa przy rozwarciu szczeliny CMOD = = 0,5 mm oraz wytrzymałość resztkową na zginanie R 3,5 równą 1 MPa przy rozwarciu szczeliny CMOD = 3,5 mm. Znając niezbędną liczbę kg określonego typu włókien, jaką należy dodać do betonu, aby otrzymać określone przez normę wytrzymałości resztkowe, mamy możliwość porównania eektywności różnych typów włókien. Wytrzymałość resztkowa R służy zatem do porównywania eektywności różnych typów włókien, a wytrzymałość równoważna eq, 150 do obliczeń statycznych posadzek ibrobetonowych. Schemat badania wytrzymałości resztkowej R jest pokazany na ryc. 4. Norma PN -EN deiniuje również systemy atestacji zgodności włókien stalowych. Typ stosowanych włókien stalowych i ich liczba w m 3 mieszanki betonowej to bardzo ważne elementy w konstruowaniu posadzek bezspoinowych, ponieważ to właśnie one kompensują naprężenia spowodowane skurczem betonu. Zbyt słabe włókna lub ich zbyt mała ilość nie będą w stanie zapobiec spękaniu betonu osłabionemu brakiem dylatacji pozornych. Dlatego do zbrojenia posadzek bez dylatacji nacinanych stosuje się włókna o wysokiej eektywności, czyli takie, które mają smukłość co najmniej 65. Smukłość włókien świadczy o ich ilości w kg zbrojenia i ich łącznej długości. Tabela 1 podaje ilość włókien o różnych smukłościach i ich łączną długość w kg zbrojenia. Porównując smukłość z ilością włókien i ich łączną długością w kg zbrojenia, można zauważyć prostą zależność: im wyższa smukłość, tym więcej włókien w kg zbrojenia i tym większa ich łączna długość, im wyższa smukłość, tym wyższa wytrzymałość równoważna ibrobetonu eq,150. Jeżeli włókna stalowe mają hamować powstawanie i rozwój zarysowania betonu, to powinno być ich jak najwięcej w m 3 betonu, a ich łączna długość powinna być jak największa. Wybierając typ włókien stalowych do zbrojenia posadzek bezspoinowych, należy zatem kierować się ich smukłością. Znając smukłość włókna, wiemy, jaka jest jego eektywność, a stąd wiemy, w jakim stopniu nasza posadzka będzie chroniona przed spękaniem. q Piśmiennictwo zostanie opublikowane w cz. II artykułu Długość włókna l [mm] Średnica włókna d [mm] Klasa smukłości l/d Liczba włókien w 1 kg [szt.] Łączna liczba włókien w 1 kg zbrojenia [m] Dozowanie włókien [kg/m 3 ] Łączna liczba włókien zawartych w 1 m 3 betonu [szt.] Łączna długość wszystkich włókien zawartych w 1 m 3 betonu [m] Wytrzymałość równoważna eq,150 dla betonu C25/30 [MPa] , , , ,8 60 0, ,3 60 0, ,1 60 0, ,7 60 0, ,1 60 0, ,8 60 0, ,5 60 0, ,3 60 0, ,1 60 0, ,8 60 1, ,1 60 1, ,8 60 1, ,6 50 1, , , ,0 Tabela 1. Parametry techniczne włókien stalowych 18

4 NOWOCZESNE HALE 2/10 POSADZKI PRZEMYSŁOWE mgr inż. Barbara Dymidziuk Bekaert Poland Sp. z o.o. FIBROBETONOWE posadzki bezspoinowe - cz. II Fibrobetonowa posadzka bezspoinowa niekiedy przysparza poważnych problemów eksploatacyjnych. Kontynuujemy temat rozpoczęty w numerze 1/2010 Nowoczesnych Hal. Porównajmy dwa typy włókien, różniące się od siebie smukłością (tab. 1 w części I): włókno 50/1: długość = 50 mm, średnica = 1 mm, smukłość = 50, włókno 60/0,75: długość = 60 mm, średnica = 0,75 mm, smukłość = 80. Można łatwo zauważyć, jak smukłość wpływa na ich eektywną pracę w betonie. Fibrobeton zbrojony włóknami 50/1 w ilości 40 kg/m 3 ma szt. włókien w m 3 betonu, których łączna długość wynosi 6200 m. Włókna 60/0,75 dodane do betonu w ilości 25 kg/m 3 mają łączną długość 7200 m, mimo że jest ich o 4000 mniej niż włókien 50/1 w m 3 betonu. Zatem mimo że włókien o smukłości 80 jest mniej o 15 kg/m 3 niż włókien o smukłości 50, mamy o cały kilometr więcej drutu w m 3 betonu chroniącego go przed zarysowaniem. Również wytrzymałość równoważna eq,150 ibrobetonu z 25 kg/m 3 włókien 60/0,75 jest dużo wyższa niż z włóknami 50/1. Dla betonu klasy C25/30 i 25 kg/m 3 włókien 60/0,75 wynosi 2,7 MPa, a dla tego samego betonu z 40 kg/m 3 włókien 50/1 wynosi tylko 2,2 MPa. Dlatego do zbrojenia posadzek bezspoinowych należy wybierać takie włókno z takim dozowaniem, aby łączna długość wszystkich włókien w m 3 betonu była jak najdłuższa, a wytrzymałość równoważna miała jak najwyższą wartość. Nie powinno się sugerować liczbą włókien w m 3 betonu, ponieważ, jak widać to w tab. 1, liczba włókien mniej smukłych może być większa niż włókien o większej smukłości, ale ich łączna długość dużo mniejsza, a wartość wytrzymałości równoważnej eq,150 niższa. Włókna stalowe klejone w pasma oraz powlekane cynkiem Niektórzy producenci włókien oerują włókna stalowe klejone w pasma. Zapobiega to zbijaniu się włókien w kule, 36

5 POSADZKI PRZEMYSŁOWE NOWOCZESNE HALE 2/10 potocznie zwane jeżami, i zapewnia równomierne ich rozprowadzenie w mieszance betonowej. Pojawienie się takiego jeża w mieszance betonowej powoduje, że przy jej układaniu jeż jest usuwany i zamiast 30 kg włókien w m 3 betonu możemy mieć tylko 25 albo jeszcze mniej. Ponadto po wyjęciu jeża z mieszanki w miejscu, w którym był, pozostaje beton pozbawiony zbrojenia. Każdy ubytek ilości włókien, a zwłaszcza miejscowy, naraża posadzkę na spękanie, nawet jeśli nie pojawi się w tym miejscu obciążenie. Dlatego, dokładne i równomierne wymieszanie włókien w mieszance betonowej, bez utraty jakiejkolwiek ilości włókien, jest warunkiem koniecznym otrzymania posadzki bezspoinowej wolnej od spękań. Na rynku dostępne są również włókna powlekane warstwą cynku. Włókna ocynkowane nie pozostawiają rdzawych przebarwień (rdza z włókien poza przebarwieniami nie powoduje żadnych uszkodzeń nawierzchni posadzki) na powierzchni posadzki. Jeżeli takie przebarwienia z powodów użytkowych posadzki są niepożądane (np. w zakładzie wytwarzającym żywność), można zastosować włókna ocynkowane. Od czego zależy ilość włókien dodawanych do betonu? Ilość włókien dodawanych do betonu dla posadzek bezspoinowych zależy od smukłości włókna, wielkości obciążeń, nośności podłoża i wielkości pola roboczego. Im większe pole robocze, tym więcej włókien należy dodać do betonu. Minimalne ilości włókien zależą od klasy smukłości włókien i wytrzymałości równoważnej eq,150. Nie ma więc jednego określonego minimalnego dozowania dla wszystkich typów włókien. Nominalny objętościowy udział włókien o długości 50 mm i średnicy 1 mm w ibrobetonie V powinien wynosić 0,5%. Ze wzoru V W W 7850 gdzie W oznacza dozowanie włókien w kg/m 3, gęstość stali w kg/m 3, można obliczyć wymagane dozowanie włókien. Dla V = 0,005, czyli 0,5%, dozowanie wynosi ok. 39 kg włókien na 1 m 3 mieszanki betonowej. Dla włókien o długości 60 mm i średnicy 0,75 mm to dozowanie wynosi 24 kg/m 3, a dla włókien o długości 60 mm i średnicy 0,90 mm wynosi 30 kg/m 3. Wpływ włókien na spękane posadzki Rodzaj i typ włókien stosowanych do zbrojenia posadzek bezspoinowych ma bezpośredni wpływ na spękanie posadzki. Bardzo ważne jest stosowanie włókien o potwierdzonej jakości, dla których wytrzymałość równoważna eq,150 została zbadana laboratoryjnie na odpowiedniej maszynie (maszyna o odpowiedniej sztywności, mierząca obciążenie w unkcji ugięcia), a producent włókien udziela gwarancji jakości. Poza włóknami stalowymi posadzki bezspoinowe należy dozbroić dodatkowo siatkami lub/i prętami stalowymi w miejscach krytycznych, tj. tam, gdzie płyta posadzkowa ma tendecje do pękania. Są to takie miejsca, jak: słupy, doki, naroża. Każdy producent włókien stalowych powinien również podać określone wytrzymałości równoważne ibrobetonowi eq,150 z jego włóknami, dla różnych klas betonów i różnych ich dozowań oraz udostępniać je na każde życzenie inwestorów, wykonawców i projektantów. Bez znajomości wytrzymałości równoważnej ibrobetonu eq,150 ze znaną liczbą kg w m 3 betonu nie można w żaden sposób zaprojektować nie tylko posadzki bezspoinowej, ale także każdej innej zbrojonej włóknami stalowymi. Od czego zależy wybór klasy betonu? Jak wiadomo z podręczników dotyczących konstrukcji żelbetowych, dobra współpraca betonu i stali możliwa jest dzięki występowaniu zjawiska przyczepności zbrojenia do betonu. Przyczepność zależy od wielu czynników, m.in. od klasy betonu i jego wieku. Im wyższa klasa betonu i starszy beton, tym lepsza przyczepność zbrojenia stalowego do betonu. Dotyczy to również zbrojenia rozproszonego w postaci włókien stalowych. Wybór klasy betonu do posadzek przemysłowych zależy również od wymagań użytkowych posadzki, którymi są odporność na ścieranie i spękania. Beton o niskiej wytrzymałości będzie podatny na ścieranie, natomiast beton o wysokiej wytrzymałości, a więc o dużej zawartości cementu, będzie charakteryzował się dużym skurczem. Zatem wybór właściwej klasy betonu jest kompromisem między otrzymaniem betonu odpornego na ścieranie i betonu o ograniczonej skurczliwości. W przypadku posadzek bezspoinowych beton o klasie co najmniej C25/30 jest w stanie zapewnić wymaganą wartość sił przyczepności włókien stalowych do betonu, pozwalających na pełne wykorzystanie eektywności włókien stalowych i osiągnięcie przez ibrobeton wymaganych właściwości mechanicznych i użytkowych (odporność na ścieranie i pękanie). Wartość wskaźnika w/c powinna się mieścić w granicach 0,48 0,50. Dodanie do mieszanki betonowej włókien stalowych bardzo często wymusza zastosowanie plastyikatorów, a nawet superplastyikatorów, aby otrzymać odpowiednią konsystencję i urabialność mieszanki ibrobetonowej. Ponieważ beton osiąga w pełni swoją projektowaną wytrzymałość po 28 dniach, posadzkę należy obciążać stopniowo, zaczynając dopiero po dwóch tygodniach od chwili ułożenia betonu, tj. gdy beton osiągnie pewien poziom swoich właściwości mechanicznych. Po dwóch tygodniach przyłożone obciążenie nie powinno przekroczyć wartości równej 40% obciążenia projektowego. Po 25 dniach od dnia ułożenia betonu można obciążenie zwiększyć do 60% projektowanego. Jednakże, z uwagi na pielęgnację betonu, która powinna się odbywać przez 4 tygodnie, wskazane jest, aby posadzkę obciążać dopiero po zakończonej pielęgnacji, czyli po 28 dniach. Od czego zależy rozstaw dylatacji? Rozstaw dylatacji konstrukcyjnych zależy od kształtu hali, rozstawu słupów i od możliwości technologicznych wykonawcy. Nie ma ograniczeń konstrukcyjnych co do wielkości pola roboczego. Jedynym ograniczeniem są możliwości wykonawcy ułożenia tego pola w czasie jednego dnia roboczego, przy czym chodzi tu również o możliwości nieprzerwanego dostarczenia mieszanki betonowej i typu zbrojenia rozproszonego mającego możliwość kompensowania naprężeń powstających w betonie. Należy jednak pamiętać, że stosunek boków pola roboczego powinien być mniejszy 37

6 NOWOCZESNE HALE 2/10 POSADZKI PRZEMYSŁOWE niż 1,5, aby kształt pola roboczego był zbliżony do kwadratu. Zazwyczaj rozmiar pola roboczego wynosi m 2, ale wykonuje się również pola o wielkości 2500 m 2. Grubość płyty posadzkowej jest zawsze określana na podstawie obliczeń statycznych i zależy od: nośności podłoża, rozstawu dylatacji konstrukcyjnych, wielkości obciążeń, typu zastosowanego zbrojenia rozproszonego oraz wymagań użytkowych płyty posadzkowej. Grubość posadzki bezspoinowej powinna wynosić co najmniej 18 cm, nawet jeśli z obliczeń statycznych otrzymujemy wartość mniejszą. Grubość ta wynika z wymagań dotyczących sztywności płyty posadzkowej, tj. stosunku jej grubości do wymiarów pola roboczego. Brak sztywności płyty przyczynia się do paczenia krawędzi konstrukcyjnych, a to w konsekwencji prowadzi do ich spękania. Posadzki pływające Posadzki bezspoinowe posadowione na gruncie wykonuje się jako tzw. posadzki pływające. Określenie pływające oznacza, że posadzka jest całkowicie odizolowana od konstrukcji budowli (tj. od ścian, undamentów i podbudowy) i może swobodnie się przesuwać. Jakiekolwiek połączenie posadzki z konstrukcją budynku generuje niepożądane naprężenia w posadzce. Odizolowanie jej od konstrukcji budynku eliminuje te naprężenia. Dla zapewnienia niezawodnego poślizgu dla płyty posadzkowej należy ułożyć dwie warstwy olii budowlanej o grubości co najmniej 0,2 mm. W przypadku warstwy izolacji termicznej ułożonej na podbudowie olia jest układana na izolacji, bezpośrednio pod płytą posadzkową. Podłoże gruntowe musi spełniać dokładnie takie same wymagania, jak podłoże pod każdą inną posadzkę. Właściwości i brobetonowych posadzek bezspoinowych Fibrobetonowe posadzki bezspoinowe wykonane według wyżej wymienionych zaleceń zazwyczaj nie pękają. Niekiedy jednak mogą pojawić się rysy mimo przestrzegania wszystkich zasad prawidłowego wykonania. Jeśli zostanie zastosowany beton z włóknami stalowymi o wysokiej eektywności, mogą pojawić się rysy o rozwartości od 0,3 mm do 0,5 mm. Takie rysy nie pogarszają unkcjonowania posadzki, jest ona nadal zdatna do użytku i trwała, o ile nie zostaną jej postawione jakieś inne wyjątkowe wymagania. Występowanie rys włoskowatych na powierzchni posadzki jest zjawiskiem powszechnym. Rysy włoskowate pojawiają się nie tylko na powierzchniach posadzek bezspoinowych, ale także na powierzchniach posadzek z dylatacjami ciętymi, niezależnie od rodzaju zastosowanego zbrojenia, tj. włókien stalowych lub siatek stalowych. Rysy włoskowate powstają w wyniku nierównomiernego skurczu betonu przy powierzchni płyty w stosunku do pozostałej części posadzki. Mechanizm powstawania rys włoskowatych nie jest do końca poznany i dlatego nie można zaproponować skutecznych środków zapobiegających temu zjawisku. Zarysowania włoskowate nie są jednak zagrożeniem dla konstrukcji posadzki lub jej właściwości użytkowych, mają jedynie wpływ na estetykę posadzki. Dlatego, jeśli ich występowanie w posadzce nie jest z jakiś powodów pożądane, można powierzchnię pomalować lub pokryć warstwą żywicy. Posadzki bezspoinowe wymagają dokładnego wykonania, szczegółowego opracowania detali konstrukcji, użycia prawidłowych materiałów i sumiennej pielęgnacji betonu. Skurcz betonu wymusza bezwzględne przestrzeganie zasad sztuki budowlanej, również bardzo dokładnej pielęgnacji betonu. Przygotowanie równej podbudowy, zastosowanie podwójnej warstwy poślizgowej, wysokoeektywnych włókien stalowych, betonu o odpowiednim w/c, proili stalowych i dokładne opracowanie innych detali są warunkami koniecznymi do spełnienia, aby wykonać posadzkę bezspoinową wolną od usterek. Przerwy w dostawie mieszanki betonowej, niedostateczna jakość betonu i włókien czy zaniedbania w pielęgnacji betonu mogą zniweczyć wszystkie wysiłki i koszty poniesione w czasie wykonywania posadzki i w rezultacie otrzymuje się posadzkę, która sama się zdylatowała. Piśmiennictwo 1. Glinicki M.A.: Ocena i projektowanie ibrobetonów na podstawie wytrzymałości równoważnej. Drogi i Mosty, 2002, Glinicki M.A., Chibowski T.: Fibrobetonowe posadzki bezspoinowe. Seminarium Podłogi Przemysłowe, Jamroży Z.: Beton i jego Technologie. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa Kraków Concrete Industrial Ground Floors A Guide to their Design and Construction. Concrete Society Technical Report 34, second edition, Japan Standard JCI SF PN-EN : Metody badania włókien w betonie. Część 2: Eekt oddziaływania na beton. 7. PN-EN : Metody badania włókien w betonie. Część 1: Betony wzorcowe. 8. PN-EN : Włókna do betonu. Część 1: Włókna stalowe. Deinicje, wymagania i zgodność. 38