Odpowiedni dobór przystawki

Transkrypt

1 114 mechanizacja Odpowiedni dobór przystawki Postęp techniczny i rygory prawne związane ze stosowaniem środków ochrony roślin wymuszają na konstruktorach opryskiwaczy wprowadzanie nowych rozwiązań, a na użytkownikach stałe doskonalenie wiedzy z zakresu techniki opryskiwania. Podstawowym parametrem, który wpływa na jakość pracy, jest rodzaj przystawki. Do niedawna dominowała okrągła przystawka wentylatorowa z tradycyjnym ciągiem powietrza. Dążenie do maksymalizacji zysków i ograniczenia kosztów powoduje, że sadownicy inwestują w nowoczesne nasadzenia. W takich sadach zastosowanie znajduje przystawka wentylatorowa z odwróconym ciągiem powietrza, która cechuje się większą precyzją i oszczędnością cieczy roboczej. Podczas Międzynarodowych Targów Agrotechniki Sadowniczej FruitPRO w Warszawie można było zapoznać się z nowymi trendami i nowinkami technicznymi w tym zakresie. Poniżej kilka z prezentowanych rozwiązań. Z tradycyjnym oraz z odwróconym ciągiem powietrza Firma Activ z Belska Dużego zaprezentowała m.in. opryskiwacze włoskiej firmy Mitterer z wentylatorem z tradycyjnym oraz z odwróconym ciągiem powietrza (fot. 1). Wybór najbardziej odpowiedniego systemu emisji strumienia powietrza i wydajności wentylatora zależy od wielu czynników, w tym od chronionego gatunku i rozstawu sadzenia, formy prowadzenia i wysokości drzew. Ważnym czynnikiem jest także prędkość robocza opryskiwacza. Zastosowanie idei odwróconego ciągu jest już powszechne. Do najważniejszych zalet tego rozwiązania należy ograniczenie zjawiska zasysania wypryskanej cieczy, szczególnie zalecane w sadach o małej miąższości koron. Podczas zabiegu do wentylatora nie przedostają się też liście i inne zanieczyszczenia. Znoszenie cieczy jest ograniczone, a zapotrzebowanie na moc ciągnika niewielkie (ok. 40 KM). Wydajność wentylatora dochodzi nawet do 100 tys. m 3 /godz. Za równomierność strumienia odpowiada rozbudowany układ kierownic powietrza wewnątrz przystawki (dzięki niemu straty są niskie). Podczas zabiegu powietrze i ciecz robocza są równomiernie rozprowadzane we wszystkich częściach korony drzewa, zarówno z lewej, jak i prawej strony opryskiwacza informował Mateusz Grzyb, przedstawiciel firmy Activ. Fot. 1. Opryskiwacz firmy Mitterer z przystawką z odwróconym ciągiem powietrza Fot. 2. Sterowanie dawką umożliwia układ elektrozaworów fot. 2, 3, 13, 17 A. Wilczyńska Wszystkie modele opryskiwaczy Mitterer są dostępne ze zbiornikami o pojemnościach 1000, 1500 i 2000 l, z zegarowym wskaźnikiem napełniania. Przystawka kolumnowa skonstruowana przez włoskich producentów spełnia oczekiwania sadowników uprawiających różne gatunki drzew, w różnej rozstawie i wysokości korony (do 5 m). Wielkość dawki sterowana jest za pomocą zaworów mechanicznych lub elektrozaworów (fot. 2). W przypadku niższych drzew możliwy jest podział kolumny na sekcje. Nieruchome kierownice umieszczone wewnątrz przystawki umożliwiają równomierne rozłożenie strumienia powietrza, szczególnie od środkowej partii drzew do szczytu korony. Jak twierdzi M. Grzyb, zabieg może być wykonywany nawet z prędkością 10 km/godz. bez konieczności włączania drugiego biegu przekładni zębatej. W opryskiwaczach Mitterer zastosowano pompy Comet o wydatku od 120 do 141 l/min.

2 115 Przystawka dwuwentylatorowa i tzw. łezka Na stoisku firmy Agrola można było zobaczyć opryskiwacze sadownicze i porównać ze sobą dwa typy przystawki kolumnowej wykorzystujące dwa wirniki (fot. 3). W pierwszym przypadku (Vertical-L) zastosowano wentylatory w dwóch płaszczyznach jeden nad drugim umożliwiając wytwarzanie strumienia powietrza sięgającego wierzchołków wysokich Fot. 3. Opryskiwacz dwuwentylatorowy Vertical-L Fot. 4. Strumień powietrza wytwarzany przez wentylatory sięga nawet do 5,5 m wysokości drzew (do 5,5 m), nawet podczas mniej sprzyjającej aury, przy jednocześnie bardzo dobrej wydajności powietrza kierowanego w stronę dolnej i środkowej części korony. Ponadto wirniki pracują w odwróconym ciągu i odchylonym strumieniem powietrza, umożliwiając przy tym równomierną penetrację cieczy na całej wysokości drzewa (fot. 4). Drugi typ przystawki Power, jest wyposażony w dwa przeciwbieżne wentylatory (multiplikator z inwertorem), ale zamontowane na jednej osi, jeden za drugim. Dzięki odseparowaniu od siebie wirników i specjalnie ukształtowanym deflektorom (w kształcie łezki ) przystawka umożliwia równomierne naniesienie ś.o.r. na liście podczas zabiegu. Konstruktorzy polecają ten typ przystawki szczególnie do pracy na zboczach, w terenie górzystym. Choć maszyny dwuwentylatorowe wymagają większego zapotrzebowana mocy ciągnika (powyżej 45 KM), to umożliwiają osiągnięcie większej wydajności powietrza i równomierność oprysku. r e k l a m a

3 116 Nie tylko do sadów karłowych mechanizacja Na ekspozycji opryskiwaczy firmy Big- Pol z Wymysłowa (woj. lubelskie) można było zobaczyć i porównać ze sobą maszyny z przystawkami o tradycyjnym (fot. 5) i z odwróconym ciągiem powietrza. Ważny wpływ na cechy użytkowe opryskiwacza wywiera kierunek strumienia powietrza (tzw. system emisji cieczy). Sposób wytwarzania strumienia powietrza determinuje kierunek jego wypływu, decydując o jego zasięgu i dystrybucji cieczy w chronionych drzewach oraz o stratach i zagrożeniach dla środowiska. Zdaniem Tomasza Chruścińskiego, przedstawiciela firmy, wydajność osiowego wentylatora (średnica 900 mm), o poziomej emisji powietrza i cieczy, wynosi 90 tys. m 3 /godz. Bardzo dobre efekty pracy tym opryskiwaczem są widoczne w ochronie drzew przy rozstawie 3,8 4 m i wysokości 5 6 m. Zapotrzebowanie na moc ciągnika w przypadku przystawki z odwróconym ciągiem powietrza wynosi około 60 KM (o KM większe w porównaniu do tradycyjnych opryskiwaczy). Jak twierdzi przedstawiciel firmy, dla wykonania precyzyjnego zabiegu prędkość jazdy ciągnika wraz Fot. 5. Opryskiwacz sadowniczy firmy Big-Pol z agregatowanym sprzętem powinna być optymalna (5 6 km/godz.) i dostosowana do warunków atmosferycznych. Jeden nad drugim Firma Dominiak z Zimnic (woj. mazowieckie) to polski producent opryskiwaczy sadowniczych (fot. 6). Charakterystyczną cechą tych maszyn jest przystawka wentylatorowa. Jest to konstrukcja opracowana i opatentowana przez właściciela firmy Pawła Dominiaka. W tym sezonie firma Dominiak zaoferowała swoim sadownikom przystawkę nieco węższą (w górnej części szerokość masztu wynosi 0,75 m) niż dotychczas (1 m). Mniejszy wentylator w górnej części masztu w żaden sposób nie wpływa na obniżenie jego wydajności, gdyż fabrycznie został podkręcony kąt łopat (9- i 12-łopatkowe wirniki). Zbudowana jest ona z blachy kwasoodpornej i wyposażona w dwa wentylatory z odwróconym ciągiem, umieszczone jeden nad drugim (dolny o średnicy 800 mm, górny 630 mm). Wysoka wydajność wentylatorów ogranicza znoszenie cieczy przez wiatr. Układ kierownic powietrza wewnątrz przystawki zapewnia równomierny rozkład strumienia powietrza przy niskich obrotach WOM (350 obr./min). Napęd przenoszony jest z WOM ciągnika przez dwubiegową przekładnię zębatą, a górny wentylator napędza pas klinowy. Opryskiwacz może współpracować z ciągnikami o mocy już od 35 KM. Zbiornik jest 3-komorowy i może mieć pojemność od 1000 do 2500 l. W opryskiwaczach tej firmy zastosowano pompy włoskiej firmy Bertolini o wydatku od Fot. 6. Opryskiwacze Dominiak 110 do 140 l/min. Sterowanie w kabinie ciągnika może odbywać się przez zawór mechaniczny lub elektrozawory. Maszynę można też wyposażyć w komputer automatycznie sterujący dawką cieczy oraz inne elementy, w zależności od indywidualnych potrzeb sadownika.

4 117 Z wentylatorem osiowym z odwróconym ciągiem powietrza Na stoisku firmy Felimpex z Julianowa k. Belska Dużego (woj. mazowieckie), znanej w branży sadowniczej od ponad 20 lat, zaprezentowano m.in. opryskiwacz model RPS 15/90 UQH (fot. 7) firmy Lochmann Plantatec z wentylatorem osiowym z odwróconym ciągiem powietrza. Ta wywodząca się z Niemiec koncepcja, licząca około 30 lat, polega na skierowaniu strumienia powietrza ku tyłowi przeciwnie do kierunku ruchu opryskiwacza. Odpowiednio wyprofilowany kształt kolumny (2,5 m wysokości) i zastosowanie specjalnych kierownic powietrza pozwalają na równomierną dystrybucję powietrza z lewej i prawej strony oraz z dołu do góry kolumny. Wentylator z odwróconym ciągiem powietrza jest polecany do ochrony drzew sadzonych w rozstawach od 2,5 m do 4,5 m. Na przystawce kolumnowej zamontowano 18 podwójnych lub potrójnych korpusów rozpylaczy (9 szt. po obu stronach). W zależności od potrzeb można zastosować różne ich typy. Firma Lochmann Plantatec wyposaża opryskiwacze w wirowe rozpylacze drobnokropliste firmy Albuz z pustym stożkiem (kolory w zależności m.in. od ilości cieczy, dawki, prędkości jazdy). Rozpylacze montowane są poza strumieniem powietrza, umożliwiając nanoszenie cieczy roboczej bez zakłóceń. Zdaniem Kazimierza Feliksiaka, właściciela firmy Felimpex, maksymalna wydajność 8-łopatkowego wentylatora o średnicy 900 mm wynosi 78 tys. m 3 /godz., a zabiegi ochrony można prowadzić z prędkością 8 11 km/godz. Wentylator z odwróconym ciągiem powietrza w opryskiwaczu Lochmann RPS 15/90 UQH umożliwia zwiększenie zakresu wydatku powietrza w górnej części kolumny oraz lepszą penetrację cieczy i powietrza w górnych partiach drzew, nawet podczas mniej komfortowych warunków atmosferycznych. Ponadto sprzyja lepszemu nanoszeniu cieczy w koronie drzewa i ogranicza jej straty mówił K. Feliksiak. Opryskiwacz zaprezentowany podczas targów wyposażony był we włoską pompę aluminiowo-mosiężną firmy Comet, której wydajność wynosi 135 l/min. Sterowanie odbywa się za pomocą 2-sekcyjnego elektrozaworu (w opcji 4-sekcyjny). Nowością jest system optyczny Opti- -Drive. Dzięki dwóm elektronicznym czujnikom optycznym OPD-01 współpracującym z komputerem, na końcach rzędów drzew automatycznie włącza się i wyłącza łuk strumieniowy informował K. Feliksiak. Fot. 7. Opryskiwacz sadowniczy z przystawką kolumnową z odwróconym ciągiem powietrza Nowa kolumna typu holenderskiego r e k l a m a 100% skuteczności w górnych partiach drzew Oszczędność paliwa od 20% do 50% Medal na Targach AGROTECH 2015 Wystarczy ciągnik o mocy 35 KM Zimnice ul. Ogrodowa 2, Osuchów, tel , pawel.dominiak@wp.pl

5 118 Niemiecka precyzja mechanizacja Firma Jendrzejczak zaprezentowała opryskiwacz K1500 (fot. 8) firmy Wanner. Wyposażony jest on w zbiornik o pojemności 1500 l wykonany z żywic poliestrowych wzmacnianych włóknem szklanym. Jest on osadzony na ramie ocynkowanej ogniowo i wyposażony w dwa systemy mieszania (niskociśnieniowy i wysokociśnieniowy) oraz dwa wskaźniki poziomu napełnienia cieczy (rurowy i zegarowy). Maszyna o szerokości całkowitej wynoszącej 1,23 m przystosowana jest do pracy w sadach o międzyrzędziach od 3,5 m. Ponadto równomierne rozprowadzanie cieczy roboczej w płaszczyźnie poziomej umożliwia turbina Fot. 8. Opryskiwacz sadowniczy firmy Wanner o wydajności od m 3 /godz. (na pierwszym biegu) do 33 tys. m 3 /godz. (na drugim biegu). Do pracy takim opryskiwaczem wymagany jest ciągnik o mocy około 30 KM. Z wentylatorem VAC Firma Landi-Tech z Warki (woj. mazowieckie) oferuje m.in. ciągniki sadownicze Landini, a także jest dystrybutorem maszyn sadowniczych firmy Falconero oraz włoskich opryskiwaczy Andreoli Engineering (fot. 9). Przystawka kolumnowa, tzw. łezka, z odwrotnym strumieniem powietrza, wyposażona jest w wentylator VAC ze stali nierdzewnej z wysoko wydajnym systemem korekcji. Prędkość jazdy ciągnika podczas wykonywania zabiegu ochrony tym opryskiwaczem może wynosić do 12 km/godz. Wyższa prędkość robocza to większa wydajność pracy i krótszy czas zabiegu. Powietrze do wentylatora VAC zasysane jest przez jeden duży otwór z przodu urządzenia (odwrotny ciąg powietrza). Takie rozwiązanie pozwala uniknąć ponownego zasysania środków chemicznych, liści czy pyłu informował Konrad Skrzypczak, przedstawiciel firmy Landi-Tech. 12-łopatkowy wentylator o wydajności 75 tys. m 3 /godz., z przekładnią zębatą dwubiegową, umożliwia równomierne naniesienie cieczy roboczej na rośliny. Z kolei podwójne otwory Fot. 10. Podwójne otwory wylotowe w przystawce Fot. 9. Opryskiwacz sadowniczy włoskiej firmy Andreoli Engineering wylotowe (fot. 10) zapewniają pełne wykorzystanie strumienia powietrza generowanego przez wentylator. Za symetrię i równomierność jego rozprowadzenia odpowiada rozbudowany układ kierownic powietrza wewnątrz przystawki. Do pracy tym opryskiwaczem wymagany jest ciągnik o mocy 40 KM.

6 119 Do upraw rzędowych i przestrzennych Na stoisku firmy Bury Maszyny Rolnicze z Kutna (woj. łódzkie) można było zapoznać się z bogatą ofertą opryskiwaczy do ochrony upraw rzędowych i przestrzennych. Znany już sadownikom model Wulkan (fot. 11), o pojemności zbiornika 1000, 1500 lub 2000 l, jest wyposażony w dwubiegową przekładnię z położeniem neutralnym oraz wentylator o odwróconym ciągu powietrza. Specjalna konstrukcja przystawki (nieruchome kierownice) umożliwia równomierne rozłożenie strumienia powietrza Fot. 11. Opryskiwacz sadowniczy z przystawką kolumnową i poziomym systemem emisji Fot. 12. Opryskiwacz z kierowanym strumieniem powietrza r e k l a m a Profesjonalne maszyny dla Twojego gospodarstwa Kutno, Woźniaków 4b, office@bury.com.pl tel./fax , tel ,

7 120 mechanizacja Odpowiedni dobór przystawki Firma KFMR Krukowiak z Brześcia Kujawskiego (woj. kujawsko-pomorskie) oferowała opryskiwacz z serii Tajfun, który może być wyposażony m.in. w okrągłą przystawkę SAD/OOC (fot. 13) ze stali nierdzewnej zaopatrzoną w wentylator o średnicy 800 mm i wydajności 64 tys. m 3 /godz., a także w zawór By-matic lub w sterowanie elektryczne (podział na sekcje). Urządzenia z odwrotnym ciągiem powietrza zasysają powietrze od przodu opryskiwacza i nie powodują zawirowań strumienia za maszyną, dzięki czemu wypryskana ciecz nie wraca do międzyrzędzi i lepiej penetruje koronę drzew. Godne uwagi jest to, że mają dość imponujący zasięg zakres rozprowadzanego powietrza i cieczy wynosi 6 m na wysokość i 8 m na szerokość oraz umożliwia równomierny rozkład cieczy na drzewach. Prędkość jazdy ciągnika podczas wykonywania zabiegu zależy od rodzaju, rozstawu i wysokości drzew informował Grzegorz Grabowski, przedstawiciel firmy Krukowiak. Wiatr jest jednym z najczęstszych utrudnień podczas wykonywania zabiegów ochrony, ale nie oznacza to, że zupełny jego brak stwarza najlepsze warunki dla opryskiwania roślin. W upalne dni ruch znoszonej cieczy jest nieprzewidywalny i może być ona przenoszona na znaczne odległości. na lewą i prawą stronę oraz do góry, zapewniając dotarcie cieczy roboczej do wyższych partii korony drzew. Opryskiwacz ten może być wyposażony w wentylator 9-, 12- lub 16-łopatkowy. Jak informował Piotr Wróbel z firmy Bury, w uprawie np. wiśni stosuje się wentylator o mniejszej liczbie łopat. Na przystawce o wysokości 2,7 m zamontowanych jest łącznie 16 rozpylaczy, a w tej o wysokości 3 m 20 szt. W zależności od potrzeb mogą być typu wirowego, o pustym stożku, lub eżektorowe. Im wyższa przystawka, tym większa powinna być wydajność wentylatora (w celu równomiernego rozdystrybuowania powietrza i cieczy w górnych partiach drzew). Warto pamiętać, że poziomy system emisji powietrza umożliwia równomierny rozkład cieczy na liściach i dokładną penetrację korony drzew. Ponadto w porównaniu do klasycznej okrągłej przystawki zabieg ochrony można wykonać mniejszą ilością cieczy zaledwie 400 l. Opryskiwacz ten może być wyposażony w komputer pokładowy Bravo 180S, za pomocą którego można odczytywać bieżące parametry robocze, m.in.: wydatek cieczy w l/ha, prędkość jazdy, ciśnienie robocze, rodzaj i wielkość (kolor) rozpylaczy, a także możliwe jest automatyczne sterowanie płukaniem opryskiwacza (system EcoClean) bez opuszczania kabiny operatora. Do plantacji krzewów jagodowych polecano zaś opryskiwacz z kierowanym strumieniem powietrza (fot. 12). Fot. 13. Okrągła przystawka SAD/OOC Fot. 14. Opryskiwacz kolumnowy o tradycyjnym ciągu powietrza Włoskiej produkcji Na stoisku firmy Rolrex z Grójca zaprezentowano m.in. opryskiwacz ZPL 1500 (fot. 15) włoskiej firmy Zanon. Maszyna wyposażona jest w kolumnową przystawkę, o wysokości 2,42 m, z aluminiowym wentylatorem osiowym o średnicy 900 mm. Jej główną zaletą jest precyzyjne kierowanie strumienia cieczy i powietrza dzięki zmniejszeniu odległości rozpylaczy i wylotów powietrza od korony drzew. Poziomy strumień sprzyja bardziej równomiernemu rozłożeniu ś.o.r. i ogranicza ich straty. Zastosowany 10-ramienny wirnik z możliwością regulacji kąta nachylenia łopat wytwarza dużą ilość powietrza (od 55 do 65 tys. m 3 /godz.). Zaletą takiej konstrukcji wirnika jest wysoka wydajność i niski poziom hałasu. Na przystawce zamontowano 9 mosiężnych rozpylaczy dwupozycyjnych (wirowe o pustym stożku TR80 firmy Lechler) z antykapaczami. Napęd wentylatora poprzez dwubiegową przekładnię wentylatora jest przekazywany wałkiem przegubowo-teleskopowym z włoskiej Opryskiwacz z tradycyjnym ciągiem powietrza wyposażony jest w przystawkę kolumnową (fot. 14) wykonaną ze stali kwasoodpornej. Po obu stronach kolumny na specjalnej szynie zamontowane jest łącznie 18 rozpylaczy (trzy pozycyjne głowice). Nowy typ wentylatora o średnicy

8 121 Rozwiązanie rodem z wysp Fot. 15. Model ZPL 1500 firmy Zanon fot. 6 11, 14, 15 A. Łukawska pompy Annovi & Reverberi model BHA 130, która przy maksymalnym ciśnieniu 5 MPa pracuje z wydajnością 120 l/min. 800 mm umożliwił zwiększenie wydajności przystawki z 30 do 54 tys. m 3 /godz. Takie rozwiązanie pozwoliło zwiększyć zasięg poziomy przystawki o 1 5,5 m, a także znacząco poprawić pionowy rozkład strumienia powietrza. Każdy opryskiwacz jest wyposażony w zaczep prosty, w zależności od potrzeb skrętny lub dwufunkcyjny z wałkiem homokinetycznym. Brytyjska firma FarmGem (dystrybutor ZZO Warka) po raz pierwszy na targach w Warszawie zaprezentowała maszyny sadownicze, w tym opryskiwacz z przystawką kolumnową i wentylatorem (średnica 900 mm) z tradycyjnym ciągiem powietrza (fot. 16). Zbiornik o pojemności: 1000 (w opcji 1500, 2000 l) wyposażony jest w 3-komorowe wzmocnione zbiorniki z polietylenu, o gładkiej strukturze wewnątrz i na zewnątrz zbiornika (ułatwia utrzymanie czystości). Ponadto zamontowano w nim dyszę obrotową Rota Flush do płukania zbiornika głównego. Fot. 17. Specjalny pilot do sterowania elektrozaworem opryskiwacza Fot. 16. Opryskiwacz brytyjskiej firmy FarmGem fot. 1, 4, 5, 12, 16 D. Łabanowska-Bury Wysokość ramy można regulować w trzech położeniach. Opryskiwacze FarmGem wyposażone są w pompę włoskiej firmy Bertolini o wydajności 150 l/min. Sterowanie elektrozaworami opryskiwacza odbywa się bezprzewodowo za pomocą pilota (fot. 17), co wyklucza konieczność montowania w ciągniku pulpitu sterowniczego i ułatwia agregatowanie z ciągnikiem. Anna Wilczyńska r e k l a m a