Pomieszczenia dla koni

Transkrypt

1 Pomieszczenia dla koni Budownictwo stajenne Utrzymywanie koni w sposób znacznie odbiegający od naturalnych warunków przyrodniczych stworzyło potrzebę zabezpieczenia ich przed wpływami atmosferycznymi. Stajnie powinny być budowane w taki sposób, aby zapewniały koniom optymalne warunki zoohigieniczne i nie doprowadziły do zbytniego ich wydelikacenia. Stajnia dla koni powinna być przede wszystkim sucha. Ważną cechą dobrej stajni jest zapewnienie intensywnej wymiany powietrza. Wymiana ta dokonuje się najczęściej przez otwarte drzwi i okna. Nowo budowane stajnie są wyposażane w specjalne systemy wentylacyjne. System taki musi być tak skonstruowany, aby nie powodował przeciągów, gdyż intensywny ruch powietrza nie jest dobrze odbierany przez konie. Konie są szczególnie wrażliwe na amoniak (NH3) i siarkowodór (H2S). W gospodarstwach indywidualnych stajnia stanowi zwykle część budynku ogólnoinwentarskiego. Konie mogą być trzymane w jednym pomieszczeniu z przeżuwaczami. Rozróżnia się trzy typy stajen: stanowiskowe, boksowe i biegalnie. Stanowiska (rys.) umożliwiają najbardziej ekonomiczne wykorzystanie miejsca w stajni, lecz nie zapewniają koniom zbyt dobrych warunków (bardzo ograniczona możliwość ruchu). Na stanowiskach utrzymywane są najczęściej konie robocze. Ten typ utrzymania koni stosowany bywa również w stadach ogierów oraz klubach i sekcjach jeździeckich. Stanowiska pojedyncze dla koni

2 Stanowiska mogą być pojedyncze, podwójne oraz na większą liczbę koni. Wymiary stanowiska dla jednego konia są zazwyczaj następujące: minimalna długość wraz ze żłobem - 3,1 m, natomiast szerokość od 1,6 do 1,9 m, w zależności od wielkości utrzymywanych koni. Stanowisko powinno być na tyle szerokie, by można było odwrócić w nim konia przy wyprowadzaniu. W miarę szerokie stanowisko ułatwia także obsługę koni, zadawanie paszy, prace pielęgnacyjne, zakładanie uprzęży, siodłanie itp. Boksy są bardziej wygodne niż stanowiska, gdyż zapewniają większą swobodę ruchu przebywającym w nich koniom. W boksach są trzymane klacze źrebne i ze źrebiętami ssącymi, ogiery czołowe oraz młodzież (grupowo, najczęściej po dwie sztuki). W boksach dla ogierów (rys.) ściany mają wysokość od 2 do 2,5 m, przy czym ściany boczne mogą być pełne lub częściowo ażurowe (160 cm ściana pełna i 60 cm kratownica). Od strony korytarza ściana powinna być częściowo ażurowa. Boksy pełne W boksach dla klaczy i młodzieży (rys.) ściana od strony korytarza jest najczęściej pełna na wysokości ok. 1,5 m, a ściany boczne są częściowo ażurowe. Boksy otwarte dla klaczy

3 Biegalnie są to duże pomieszczenia o konstrukcji bezsłupowej, w których konie poruszają się swobodnie. Żłoby w biegalniach umieszcza się wzdłuż ścian, a konie wiązane są tylko na czas karmienia. W biegalniach utrzymuje się młodzież, klacze jałowe i klacze ze źrebiętami. Żłoby w stajniach mogą być różnego rodzaju (rys.). Wysokość żłobów nie powinna przekraczać 1 m. Rodzaje żłobów: A i B - drewniane, C - kamionkowy Jeżeli żłoby nie są wyposażone w drabinki, to siano zadaje się koniom bezpośrednio na ściółkę. W stajniach stanowiskowych i boksowych pojenie koni najlepiej można rozwiązać przez zainstalowanie poideł samoczynnych. W przypadku biegalni konie można poić, wlewając wodę do kamionkowych lub betonowych żłobów. Okna w stajni powinny znajdować się na wysokości co najmniej 2 m od podłogi i muszą być łatwe do otwierania i zamykania. Powinny otwierać się na zewnątrz i co pewien czas być

4 myte. Okna powinny być otwarte przez cały rok i zamykane tylko w czasie bardzo niesprzyjających warunków pogodowych. Najlepsze w stajniach są drzwi dzielone poziomo i otwierane na zewnątrz (rys.). Drzwi stajenne: A - jednoskrzydłowe dzielone, B - dwuskrzydłowe dzielone Umożliwia to otwieranie górnej połowy, niezależnie od dolnej. Górna część drzwi powinna być stale otwarta, nawet zimą, z wyjątkiem dni bardzo wietrznych, zamieci śnieżnych itp. Podłoga w boksach, na stanowiskach i w biegalniach powinna być wykonana z materiałów trwałych, nienasiąkliwych i nie śliskich, a przy tym ciepłych i elastycznych. Dobrym rozwiązaniem jest podłoga glinobita smołowana. Za dobre uważa się również podłogi z asfaltu i klinkieru oraz z impregnowanej kostki drewnianej, natomiast podłogi betonowe i wybrukowane kostką granitową lub, co gorsza, kamieniami polnymi, są zdecydowanie złe. Podłoga korytarzy stajennych jest wykonywana najczęściej z betonu lub asfaltu. W celu uchronienia koni przed ślizganiem się podłoga taka musi być chropowata, co uzyskuje się przez wytłaczanie na świeżym betonie drobnego wzorka. Ściany stajni i sufity powinny być szczelne i gładkie, co umożliwia łatwiejsze utrzymanie czystości. W celu lepszej organizacji pracy w budynku stajennym powinny znajdować się takie pomieszczenia pomocnicze, jak: paszarnia i pomieszczenie na sprzęt, np. szorownia czy siodlarnia, a w niektórych wypadkach dyżurka.

5 Pomieszczenia pomocnicze W gospodarstwach, w których zgrupowana jest większa liczba koni, budowane są, poza stajniami, również inne pomieszczenia o przeznaczeniu specjalnym, jak na przykład: porodówki, ambulatoria, izolatki, maneże, itp. Izolatki, czyli stajnie izolacyjne, powinny być lokowane z dala od pozostałych pomieszczeń stajennych. Liczba boksów w izolatce powinna odpowiadać ok. 10% ogólnego stanu koni. W izolatce często wydziela się osobne pomieszczenia na gabinet zabiegowy. Maneżami nazywamy pomieszczenia przeznaczone do: próbowania i stanowienia klaczy, zapewniania ruchu ogierom i klaczom wysoko źrebnym wraz z sysakami w czasie niesprzyjających warunków atmosferycznych, a także do trenowania koni wierzchowych i sportowych. Najmniejszymi maneżami są maneże przeznaczone do prób klaczy i stanowienia. Większe, zwane krytymi ujeżdżalniami, o wymiarach co najmniej 20x60 m, są budowane dla treningu koni sportowych. W gospodarstwach i klubach jeździeckich, w których utrzymuje się większą liczbę koni, warto wybudować i urządzić kuźnię. Urządzenia przystajenne Padoki, czyli kwatery pastwiska, powinny znajdować się w pobliżu stajen. Ogrodzenia padoków muszą być tak zbudowane, aby miały możliwie mało części wystających, mogących spowodować okaleczenie koni. Istnieje kilka sposobów grodzenia pastwisk, jednak najczęściej jest stosowane ogrodzenie żerdziowe drewniane (jedna lub dwie żerdzie). Na padokach stałych warto zrobić słupki betonowe, a ogrodzenie wykonać z rur. Można stosować ogrodzenie z jednej lub dwóch rur albo z jednej rury i grubego drutu lub linki (rys.).

6 Rodzaje ogrodzeń i zamknięcia (wpędy) padoków: A - ogrodzenie z jednej żerdzi, wpęd w postaci szlabanu, B - ogrodzenie z jednej rury, wpęd w postaci rury na łańcuszkach, C - ogrodzenie z dwóch rur, wpęd w postaci rur wsuwanych w klamry Okólniki, czyli wybiegi, są to place usytuowane przeważnie w pobliżu stajen. Służą one do zapewnienia koniom swobodnego ruchu na świeżym powietrzu. Położone przy stajniach koni sportowych, w wypadku braku pastwisk, są używane również i w lecie. Bieżnie są to urządzenia terenowe służące do wymuszania ruchu koni. Na bieżniach możliwe jest przepędzanie stępem i kłusem klaczy matek, a galopem młodzieży. Plac treningowy jest miejscem służącym do zaprawy i treningu koni sportowych. Zazwyczaj bywa położony w pewnym oddaleniu od stajni.