Wstęp Udogodnienia LATEXa Uwagi końcowe Wady, zalety i tricki

Transkrypt

1

2 Spis treści 1 Spis treści Nutka historyczna Struktura dokumentu Filozofia Dobre nawyki pisania w L A TEXu Symbole w L A TEXu 2 Udogodnienia L A TEXa Referencje Bibliografia Szablony MIMu Beamer 3 Wstawianie grafiki Wady Spis treści Nutka historyczna Struktura dokumentu Filozofia Dobre nawyki pisania w LATEXu Michał Kotowski, Zalety Marcin Kotowski, Kornel Maczyński, Arkadiusz Trawiński, LATEX Adam Zadrożny

3 TEX Spis treści Nutka historyczna Struktura dokumentu Filozofia Dobre nawyki pisania w LATEXu TEX program stworzony przez Donalda E. Knutha przeznaczony do składu tekstów oraz wzorów matematycznych rozpoczęte prace w 1977 roku, aby wykorzystać potencjał składu cyfrowego, stosowanego wówczas na coraz szerszą skalę w poligrafii obecna postać została udostępniona w roku 1982 wielkie rozszerzenie, dotyczące ośmiobitowego kodowania znaków, pojawiło się w roku 1989 Numery wersji zbiegają do liczby π (obecnie 3, 14159) nadzwyczaj stabilny, pracujący na różnego rodzaju sprzęcie oraz praktycznie wolnego od błędów

4 L A TEX Spis treści Nutka historyczna Struktura dokumentu Filozofia Dobre nawyki pisania w LATEXu L A TEX Wymowa pakiet makro wprowadzonym w 1985 przez Leslie Lamport pozwala autorom używać TEX łatwiej i przyjemniej obecnie jest utrzymywany i rozwijany przez L A TEX3 Project ostatnią wersja jest L A TEX2ɛ Słowo L A TEX wymawiane powinno być latech lub ewentualnie lejtech zgermanizowana forma lejtek jest niepoprawna. Wymowa wynika ze źródłosłowu - ostatnia litera to greckie chi, jako że nazwa TEXwywodzi się z greckiego słowa τɛχνη, oznaczającego umiejętność, sztukę, technikę.

5 Struktura dokumentu Spis treści Nutka historyczna Struktura dokumentu Filozofia Dobre nawyki pisania w LATEXu Kompilacja źródeł wywołanie (być może więcej razy) L A TEX/pdflatex na źródle, potem być może inne specjalne programy (bibtex/asymptote) i znowu L A TEXa. Przykłady struktura.pdf struktura.tex NierownosciHardyego KornelMaczynski.pdf bibliografia.bib NierownosciHardyego KornelMaczynski.tex wykres.tex

6 Filozofia Spis treści Nutka historyczna Struktura dokumentu Filozofia Dobre nawyki pisania w LATEXu Filozofia L A TEXto język opisu składu dokumentu (porównanie z XML opis znaczenia). Opisujemy co jest akapitem, nagłówkiem, jakie są paginy, itp. Nawet jest specjalny pakiet do nazw gatunkowych! L A TEXw dużej mierze sam decyduje co jak ma wyglądać i gdzie powinno się znaleźć na stronie. Wiele osób nie może zaakceptować, że czasami obrazki nie znajdują się tam, gdzie zostały wstawione. Istnieje możliwość modyfikacji stylów dokumentów oraz wbudowanych poleceń. Dobry kod L A TEXa powinien opisywać treść w sposób zgodny z jej znaczeniem.

7 Dobre nawyki Spis treści Nutka historyczna Struktura dokumentu Filozofia Dobre nawyki pisania w LATEXu Trzymamy się dobrych standardów pisania (temat/język/forma) oraz dbamy o stronę typograficzną (dużą część tego stara się zrobić za nas L A TEX, ale nie wszystko) różne rodzaje myślników, wielokropek, umiejscowienie przecinków, lepkie spacje, określenie formatowania różnych elementów/struktury dokumentu Kod powinien zgadzać się z semantyką, tzn. dobrą praktyką jest stworzenie dodatkowego polecenia zamiast za każdym razem zmieniać formatowanie poleceniami typu pogrub, wycentruj, itp. Zalety: czytelność kodu jeśli dojdziemy do wniosku, że lepiej byłoby zmienić formatowanie danego elementu, to wystarczy to zrobić w jednym miejscu

8 Dobre nawyki cd. Spis treści Nutka historyczna Struktura dokumentu Filozofia Dobre nawyki pisania w LATEXu Zanim napiszemy swoje własne polecenie warto sprawdzić, czy nie ma już gotowego pakietu robiącego to, co chcemy. Zalety: oszczędność czasu często większe możliwości jeśli pakiet jest popularny, a my piszemy tylko część dokumentu jest większa szansa, że wynikowy dokument będzie jednorodny ale zawsze trzeba te kwestie omówić z koordynatorem/wydawcą Kod dłuższych dokumentów dzielimy na kilka plików. Tworzymy szablony dokumentów, żeby nie powtarzać swojej pracy.

9 Symbole Symbole w LATEXu Referencje Bibliografia Szablony MIMu jeden z celów stworzenia TEXa - łatwe pisanie skomplikowanych tekstów matematycznych wyrażenia typu: a 1,1 a 1,2 a 1,n a 2,1 a 2,2 a 2,n A m,n = a m,1 a m,2 a m,n albo równania: S B dl = µ 0 I S + µ 0 ε 0 Φ E,S t

10 Symbole cd. Symbole w LATEXu Referencje Bibliografia Szablony MIMu w L A TEXu - bardzo proste; bogactwo symboli matematycznych na każdą okazję (pakiet amsmath), wszystko, co potrzebne w życiu matematyka/informatyka dowolne zagnieżdżanie symboli podstawowe symbole - pierwiastki, ułamki, współczynniki dwumianowe itd (( n )) , k k sumy, całki, iloczyny: + e x2 dx, 0 i n 2 2n, (1 π n ) i=1

11 Symbole cd. Symbole w LATEXu Referencje Bibliografia Szablony MIMu itd.; najczęściej używane symbole: Latex Math Symbols dla wymagających i koneserów: pakiety dla nawet najbardziej egzotycznych symboli The Comprehensive L A TEXSymbol List stron, 5000 symboli są pakiety do wszystkiego...

12 Autonumeracja Symbole w LATEXu Referencje Bibliografia Szablony MIMu Jedną z najbardziej pożytecznych mozliwości L A TEXa jest automatyczne numerowanie sekcji, rozdziałów, twierdzeń, równań etc. i umieszczanie odnośników do nich w innych częściach tekstu. Pomaga to zachować czytelną strukturę dokumentu i nie pogubić się w numeracji. Automatycznie numerowanie \label{...} nadanie numeru danemu obiektowi \ref{...} odwołanie się do numeru obiektu w innej części tekstu

13 Symbole w LATEXu Referencje Bibliografia Szablony MIMu Do dobrych nawyków należy umieszczanie w etykietach skrótu mówiącego, czy dany obiekt jest nowym rozdziałem, równaniem, twierdzeniem itd., np. \label{chap: twierdzenie o niczym} albo \label{sec: sekcja o czyms}. Ponieważ etykiety nie są widoczne w dokumencie, powinniśmy nadawać im nazwy łatwe dla nas do zapamiętania i oczywiście unikać wstawiania w nich numerów (typu \label{twierdzenie1}). Oprócz \ref{...} \eqref{...} umieszczenie numeru obiektu w nawiasach ( równanie (3) zamiast równanie 3 ) \pageref{...} podaje numer strony, na której znajduje się dany obiekt, np.: Odpowiedni rysunek Czytelnik znajdzie na stronie \pageref{fig: rysunek}.

14 zagnieżdżona numeracja Symbole w LATEXu Referencje Bibliografia Szablony MIMu Numeracja twierdzeń Należy zdefiniować nowe środowisko twierdzenie i dopisać w jego definicji odpowiednio [section], [subsection] itd.: newtheorem{twierdzenie}{twierdzenie} (twierdzenie 2) newtheorem{twierdzenie}{twierdzenie}[section] (twierdzenie 2.3) newtheorem{twierdzenie}{twierdzenie}[section][subsectio (twierdzenie 2.3.5) Numeracja rysunków W preambule dokumentu dodać: \usepackage{chngcntr} \counterwithin{figure}{section}

15 Symbole w LATEXu Referencje Bibliografia Szablony MIMu Wykorzystanie L A TEXa umożliwia łatwe tworzenie bibliografii za pomocą systemu BibTeX. Informacje na temat cytowanych prac są przechowywane w specjalnym formacie tekstowym w pliku.bib, oddzielnie od dokumentów w TeXu. Dzięki temu: nadają się do wielokrotnego wykorzystania w różnych dokumentach (nie trzeba ręcznie przeklejać tekstu i ustawiać formatowania) treść odnośnika jest oddzielona od sposobu jego prezentacji w dokumencie (element filozofii L A TEXa, łatwo możemy zmieniać formatowanie z jednego na drugie) możliwość eksportowania plików BibTexowych do innych formatów, np. HTML Aby wygenerować z BibTexowego pliku dział Bibliografia, wystarczy użyć komendy \bibliography{nazwa pliku}.

16 Symbole w LATEXu Referencje Bibliografia Szablony MIMu Przykładowy author = Milton Abramowitz and Irene A. Stegun, title = Handbook of Mathematical Functions with Formulas, Graphs, and Mathematical Tables, publisher = Dover, year = 1964, address = New York, edition = ninth Dover printing, tenth GPO printing } Po użyciu w pracy komendy \cite{abramowitz+stegun} dostaniemy w dziale Bibliografia co takiego: Abramowitz, Milton and Irene A. Stegun (1964), Handbook of mathematical functions with formulas, graphs, and mathematical tables. New York: Dover.

17 Symbole w LATEXu Referencje Bibliografia Szablony MIMu Zależnie od preferencji możemy zażądać, aby odnośniki w pracy były oznaczane określonym stylem (np. zob. [3] albo zob. [AS64] ). Dostępnych jest mnóstwo gotowych stylów wpisów (article, book, conference, mastersthesis, misc, proceedings, unpublished... ), dla każdego z nich można ustawić pewną ilość parametrów (author, booktitle, chapter, edition, editor, journal... ) - L A TEXsam potrafi dobrać odpowiednie dla danego stylu formatowanie. Styl całej bibliografii można ustawić komendą \bibliographystyle{...}. Wiele stron udostępniających listy publikacji (np. strony journali) zamieszcza gotowe wpisy w BibTexu, dzięki czemu możemy czytaną pracę od razu dodać do bibliografii bez ręcznego przepisywania informacji (np. CiteULike, CiteSeer, Google Scholar). Więcej przykładów stylów i dokumentów z odnośnikami bibliograficznymi można znaleźć np. tu

18 Szablony prac z MIM-u Symbole w LATEXu Referencje Bibliografia Szablony MIMu Dla studenta Wzór pracy magisterskiej i licencjackiej

19 Klasa Beamer Beamer Wstawianie grafiki nazwa klasy, pomyślanej jako pomoc w tworzeniu prezentacji multimedialnych pełni tę samą rolę co PowerPoint w Microsofcie klasa Beamer współpracuje z programami pdflatex, dvips nazwa programu pochodzi od niemieckiego słowa Beamer, pseudoanglicyzmu, oznaczającego video projektor oprócz klasy Beamer istnieją inne klasy stworzone dla LaTeX-a i służące temu samemu celowi

20 Organizacja Beamer Wstawianie grafiki klasa Beamer wprowadza własny dialekt LaTeX-a dla tworzenia slajdów - frames każdy slajd może być pokazywany na ekranie etapami odkrywając fragmenty tekstu, które były dotąd schowane lub zakryte ta cecha jest realizowana poprzez tworzenie w pliku wyjściowym kolejnych stron, które zachowują układ strony pierwotnej, lecz dodają nowe elementy

21 Wydruk Beamer Wstawianie grafiki Klasa Beamer umożliwia też tworzenie handouts tj. materiałów drukowanych do rozdawania słuchaczom lub publikacji w sieci. w takim przypadku w materiałach znajdzie się końcowa wersja każdego ze slajdów, bez jego cech dynamicznych istnieje też opcja article do wydrukowania na standardowych arkuszach A4, czarno na białym w takim przypadku tytuły slajdów pojawiają sie jako nagłówki opcja ta zachowuje rozdziały i może służyć jako notatki do wykładów lub do przechowywania w jednym pliku obu wersji: artykuł i jego prezentacja

22 Wstawianie grafiki - główne uwagi Beamer Wstawianie grafiki Docelowo mozna uzywac tylko grafik w formacie.eps Przy użyciu pakietu graphicx można dołączać również.jpg.png.pdf Niestety istnieje różnica między wstawianiem grafiki do pdf a/ps/dvi

23 Beamer Wstawianie grafiki Pierwszy rysunek Wstawienie rysunku Wstawienia rysunku dokonuje sie za pomoca polecenia: \includegraphics{rysunek.tex}

24 Beamer Wstawianie grafiki Skalowanie rysunku Przeskalowanie rysunku Niestety poprzedni rysunek nie nadaje sie to do niczego. Przeskalujmy zatem obrazek. \includegraphics[scale=0.25]{rysunek.png}

25 Beamer Wstawianie grafiki Inne manipulacje Obracanie rysunkiem Polecenie: \includegraphics[angle=15, scale=0.25]{rysunek.png}

26 Beamer Wstawianie grafiki Inne manipulacje cd. Odbicie lustrzane Polecenie: \reflectbox{\includegraphics[scale=0.25]{rysunek.png}}

27 Beamer Wstawianie grafiki Otoczenie figure figure Istnieje specjalne otoczenie, które zajmuje sie wstawianiem obrazkow Rysunek: Przykładowy rysunek Lista rysunków w publikacji Używanie otoczenia figure umożliwia późniejsze automatyczne generowanie listy rysunków z publikacji poleceniem \listoffigures

28 Beamer Wstawianie grafiki Inne pakiety Inne pakiety float subfig wrapfig sidecaption

29 Rysowanie przy pomocy L A TEX a Rysnek wykonany w L A TEX u Beamer Wstawianie grafiki n,l Ze 2 4πεr

30 Wady Wady Zalety Triki Podsumowanie trudno się kontroluje położenie elementów mogą występować problemy ze zgodnością pakietów ze sobą czasami trudno się zorientować czemu nasz dokument się nie kompiluje (nieprecyzyjne komunikaty błędów), rozwiązaniem jest częste testowanie, czy to co właśnie napisaliśmy daje się skompilować

31 Zalety Wady Zalety Triki Podsumowanie nie trzeba kontrolować układu strony/formatowania - tzn. mówimy to jest tytuł, a on będzie dobrze sformatowany ogromna liczba dodatkowych pakietów prawie do wszystkiego dobra jakość wyjścia przenośność (zarówno kodu jak i gotowych dokumentów) stabilność działania

32 Triki Wady Zalety Triki Podsumowanie wklejanie kodów programów, także z podświetlaniem składni: listings,... rysowanie, diagramy: asymptote,... bardziej egzotyczne: szachy, nuty,...

33 Podsumowanie Wady Zalety Triki Podsumowanie L A TEXjest wyskiej klasy pakietem do składania tekstu... pozwala użytkownikowi skupić się wyłącznie na tekście umożliwia składanie różnorodnych dokumentów niestety to nie wybraźnia ogranicza użytkownika podczas tworzenia dokumentów

34 Literatura Wady Zalety Triki Podsumowanie Nie za krótkie wprowadzenie do systemu L A TEX Ryszard Kostecki, L A TEXw pi e minut Antoni Diller, L A TEX. Wiersz po wierszu L A TEX,