KONFLIKTY SPOŁECZNE XX WIEKU

Transkrypt

1 KONFLIKTY SPOŁECZNE XX WIEKU Tematyka ćwiczeń dla studentów Bezpieczeństwa Wewnętrznego WDiNP UW (I rok) dr Bartłomiej Zdaniuk; dyŝur: środa 16:45-18:15, Nowy Świat 67, sala 207 I. Zajęcia organizacyjne Pojęcie konfliktu społecznego. Periodyzacja. II. Procesy narodotwórcze w XIX i XX w. a konflikt kulturowy Zagadnienia: Formacja romantyczna a dziedzictwo Rewolucji Francuskiej i bonapartyzmu. Nowe znaczenie pojęcia naród. Walka narodów o własne państwa. Powstanie Grecji i Belgii. Wiosna Ludów. Upadek wielonarodowych imperiów. Zjednoczenie Włoch i Niemiec. mapy: J. Tazbir, Atlas historyczny od staroŝytności do współczesności, Warszawa 2004 A. Chwalba, Historia powszechna. Wiek XIX, Warszawa 2009 M. śywczyński, Historia powszechna , Warszawa 2002 W. Zajewski, W kręgu Napoleona i rewolucji europejskich , Warszawa 1984 W. Zajewski (red.), Europa i świat w epoce restauracji, romantyzmu i rewolucji , Warszawa 1991 S. Kalembka, Wiosna Ludów w Europie, Warszawa 1991 H. Batowski, Rozpad Austro-Węgier , Warszawa 1982 M. Tanty, Bałkany w XX wieku, Warszawa 2003 M. Waldenberg, Kwestie narodowe w Europie Środkowo-Wschodniej, Warszawa 1992 J. Krasuski, Historia Niemiec, Ossolineum, 2004 J. Gierowski, Historia Włoch, Wrocław 2003 III. Rewolucja przemysłowa, jej społeczne skutki a konflikt klasowy a) Rozwój ruchu robotniczego. Zagadnienia: Pojęcie rewolucji przemysłowej. Znaczenie wynalazków. Kolejne fazy rewolucji przemysłowej (silnik parowy, przemysł włókienniczy). Zmiany w strukturze społecznej. Proletariat. Miejski styl Ŝycia (zaląŝki społeczeństwa konsumpcyjnego). Pojęcie Belle Époque. A. Chwalba, Historia powszechna... A. Skrzypek, Historia społeczna Europy XIX i XX wieku, Poznań 2009 J. śarnowski, Społeczeństwa XX wieku, Ossolineum, 1999 J. Ciepielewski, I. Kostrowicka, Z. Landau, J. Tomaszewski, Dzieje gospodarcze świata do roku 1980, Warszawa 1985 J. Kaliński, Zarys historii gospodarczej XIX i XX w., Warszawa 2000 M. Eckert, A. Nadolny, W. Stobrawa, Historia gospodarcza i społeczna świata XIX i XX wieku, Zielona Góra 1993 W. Zajewski (red.), Europa i świat w epoce restauracji..., tom 1, rozdz. 2. J.-B. Duroselle, Europa. Historia narodów, Warszawa 2002 J. M. Roberts, Ilustrowana historia świata, tom VII: Wiek rewolucji, Warszawa 2000 P. Kennedy, Mocarstwa świata. Narodziny. Rozkwit. Upadek, Warszawa 1994 M. śywczyński, Historia powszechna N. Davies, Europa. Rozprawa historyka z historią, Kraków 1998 J. Jackson (red.), Oxford XX wiek ( ), seria: Zarys historii Europy, Warszawa 2004 E. Zola, Germinal, róŝne wyd. 1

2 IV. Rozwój demokracji jako pochodna konfliktu społecznego? a) Ewolucyjne i rewolucyjne modele demokratyzacji. Zagadnienia: Pojęcie demokracji i suwerenności narodu. Walka o polityczne prawa. Demokratyzacja po francusku i brytyjsku. Demokracja a państwa liberalne i postabsolutne. Walka o prawa polityczne kobiet. J. Baszkiewicz, Powszechna historia ustrojów państwowych, Gdańsk 2001 M. Sczaniecki, Powszechna historia państwa i prawa, Warszawa 2001 M. Witkowska, A. Wierzbicki (red.), Społeczeństwo obywatelskie, Warszawa 2005 B. Zdaniuk, Wybory parlamentarne we Francji Problem reprezentatywności wyboru, Warszawa 2005 H. Katz, Anglia u progu demokracji, Warszawa 1965 D. W. Treadgold, Wolność. Zarys historii, Warszawa 1996 V. Pierwsza Wojna Światowa. Konflikt polityczny czy społeczny? a) Demograficzno-społeczne skutki konfliktu. Zagadnienia: Charakter działań wojennych i jego specyfika na tle dotychczasowych konfliktów. Front a zaplecze. Psychologiczne konsekwencje rzezi wojennej. Ład wersalski i nowa mapa Europy. mapy: J. Tazbir, Atlas historyczny... J. Pajewski, Historia powszechna , Warszawa 1996, tegoŝ: Pierwsza Wojna Światowa , Warszawa 2004 P. Kennedy, Mocarstwa świata... E. M. Remarque, Na zachodzie bez zmian, Warszawa 1996 B. Tuchman, Sierpniowe salwy, Warszawa 1995 R. Price, Historia Francji, Poznań 1993 J. Krasuski, Historia Niemiec, Ossolineum, 2004 M. Kitchen, Historia Europy , Warszawa 1992 W. Dobrzycki, Historia stosunków międzynarodowych w czasach nowoŝytnych , Warszawa 1996 VI. Rewolucje 1917 r. w Rosji. Powstanie ZSRR a) Komunizm wojenny, NEP a stalinizacja gospodarki. Zagadnienia: Sytuacja wewnętrzna Rosji od 1915 r. Rewolucja Lutowa. Dwuwładza (Rząd Tymczasowy a rady). Partie i ruchy polityczne. Bolszewicy, Lenin i tezy kwietniowe. Pucz Korniłowa. Rewolucja Październikowa. Pierwsze dekrety. Ugruntowanie władzy. Pokój z Niemcami. Wojna domowa i komunizm wojenny. CzeKa. Powstanie ZSRR. NEP. Kolektywizacja. Plany pięcioletnie. J. Pajewski, Historia powszechna , Warszawa 1996 L. Bazylow, P. Wieczorkiewicz, Historia Rosji, Ossolineum 2005 R. Pipes, Rewolucja rosyjska, Warszawa 1994, tegoŝ: Rosja bolszewików, Warszawa 2005 A. Czubiński, Rewolucja Październikowa w Rosji i ruchy rewolucyjne w Europie lat , Poznań

3 VII. Między demokracją a totalitaryzmem (okres międzywojenny). Rządy silnej ręki jako zinstytucjonalizowany konflikt społeczny. a) Wielki Kryzys roku 1929: przyczyny i społeczne skutki. b) Totalitaryzmy i autorytaryzmy podobieństwa i róŝnice. Zagadnienia: Sytuacja gospodarcza Europy po roku Społeczno-gospodarcze uwarunkowania przejęcia władzy przez Mussoliniego. Wielki Kryzys roku Źródła sukcesu nazizmu. Kształtowanie ustroju totalitarnego. Front Ludowy we Francji (1936) i jego reformy socjalne. Pojęcie keynesizmu. M. Włodarczyk, Frankizm i salazaryzm autorytaryzmy Półwyspu Iberyjskiego, Społeczeństwo i Polityka. Pismo edukacyjne, nr 2(19)/2009 J. Ciepielewski, I. Kostrowicka, Z. Landau, J. Tomaszewski, Dzieje gospodarcze świata do roku J. W. Borejsza, Mussolini był pierwszy..., Warszawa 1989 S. Sierpowski, Faszyzm we Włoszech , Ossolineum, 1973 T. Kotłowski, Historia Republiki Weimarskiej , Poznań 2004 M. Kitchen, Historia Europy , Wrocław 1997 F. Ryszka, Państwo stanu wyjątkowego: rzecz o systemie państwa i prawa III Rzeszy, Warszawa 1985, tegoŝ: Noc i mgła, Warszawa-Wrocław-Kraków 1966 J. Baszkiewicz, Powszechna historia ustrojów państwowych... R. Grunberger, Historia społeczna Trzeciej Rzeszy, Warszawa 1994 K.A. Wojtaszczyk, W. Jakubowski (red.), Społeczeństwo i polityka. Podstawy nauk politycznych, Warszawa 2003 J. Holzer, Kwestia robotnicza w Europie po I wojnie światowej [w:] W. Mędrzecki (red.), Społeczeństwo państwo modernizacja, Warszawa 2002 M. Ślufińska, Myśl polityczna Leona Bluma, Rzeszów 2002 VIII. Druga Wojna Światowa jako konflikt społeczny a) Europa pod rządami Hitlera: system i polityka okupacyjna, kraje sojusznicze. b) Ruch oporu i partyzantka. Zagadnienia: Skala konfliktu. Agresje niemieckie i radzieckie. Ewolucja w układzie sił. PołoŜenie ludności okupowanej. Deportacje. Ludobójstwo. Straty w ludziach. Kolaboracja. Metody walki z okupantem. mapy: J. Tazbir, Atlas historyczny... M. Tanty, Bałkany w XX wieku... Cz. Madajczyk, Faszyzm i okupacje Wykonywanie okupacji przez państwa Osi w Europie, tom II: Mechanizmy realizacji okupacji, Poznań 1984 N. Davies, Europa... T. Szarota, śycie codzienne w stolicach okupowanej Europy. Szkice historyczne. Kronika wydarzeń, Warszawa 1995 K. Grünberg, Czas wojny , wykłady z historii, rozdz.: IX A. Czubiński, W. Olszewski, Historia powszechna , Poznań 2002 M. Gilbert, Druga wojna światowa, Poznań 2000 A. Kijas, Deportacje ludności cywilnej w czasie II wojny światowej (deportacje w Europie wschodniej) [w:] A. Czubiński (red.), II wojna światowa i jej następstwa, Poznań 1996 J. Baszkiewicz, Francja nowoŝytna... A. Kastory, Rozbiór Rumunii w 1940 roku, Warszawa

4 IX. Dwa światy. Zimna wojna a) Problem niemiecki po II Wojnie Światowej. Zagadnienia: Pojęcie zimnej wojny. Periodyzacja lat Rozpad koalicji antyhitlerowskiej. Rywalizacja ideologiczna, technologiczna, kulturowa, sportowa. Wyścig zbrojeń. Sprawa Niemiec: od Bizonii do dwóch państw niemieckich. Doktryna Hallsteina. Mur berliński. Ostpolitik Willy ego Brandta. Wojny i kryzysy międzyblokowe. mapy: J. Tazbir, Atlas historyczny... J. Kukułka, Historia współczesna stosunków międzynarodowych, róŝne wyd. W. Roszkowski, Półwiecze. Historia polityczna świata po 1945 roku, Warszawa 2002 M. Bankowicz (red.), Historia polityczna świata XX wieku: , Kraków 2004 W. Malendowski, Zimna wojna: sprzeczności, konflikty i punkty kulminacyjne w radzieckoamerykańskiej rywalizacji, Poznań S. Parzymies, Stosunki międzynarodowe w Europie , Warszawa 2004 J. Krasuski, Historia Niemiec... W. Laqueur, Historia Europy , Londyn 1993 X. Blok wschodni: stalinizacja a) Budowa bloku wschodniego poprzez tzw. taktykę salami. b) Indoktrynacja narodów (partia, propaganda, kultura, gospodarka). Zagadnienia: Powstanie bloku wschodniego. Istota stalinizmu. Przejmowanie władzy przez komunistów w Europie Wschodniej. Stosunki ZSRR z krajami satelickimi. Kominform. RWPG. Socrealizm jako nowy wzorzec kultury. Stalinizm a społeczeństwo. M. Bankowicz (red.), Historia polityczna świata XX wieku: Z. Brzeziński, Jedność czy konflikt, Londyn 1964 J. Ciepielewski (red.), Dzieje państw socjalistycznych. Gospodarka. Społeczeństwo. Polityka, Warszawa 1986 XI. Blok wschodni: meandry destalinizacji a) Porównanie przyczyn i przebiegu wydarzeń roku 1956 na Węgrzech i roku 1968 w Czechosłowacji. b) Konflikty wewnętrzne w Chinach po 1949 r. Zagadnienia: Sytuacja wewnętrzna ZSRR po śmierci Stalina. Układ Warszawski. XX zjazd KPZR. Rewolucja węgierska (1956) a gulaszowy komunizm. Praska wiosna (1968) a doktryna BreŜniewa. Narodowy komunizm w Rumunii Nicolae Ceauşescu. Podobieństwa i róŝnice pomiędzy poszczególnymi krajami komunistycznymi. Dysydenci. Chiny, jako odrębny model komunizmu. Rządy Mao Tse-Tunga. Wielki skok naprzód. Rewolucja kulturalna. Epoka Deng Xiaopinga M. Bankowicz (red.), Historia polityczna świata XX wieku: Z. Brzeziński, Jedność czy konflikt, Londyn 1964 J. Ciepielewski (red.), Dzieje państw socjalistycznych... 4

5 G. Litván (red.), Rewolucja węgierska 1956 roku: reformy, bunt i represje , Warszawa 1996 J. M. Rainer, Imre Nagy. Biografia polityczna, Warszawa 2003 J. R. Nowak, Węgry. Burzliwe lata , Warszawa 1988 R. Kwapis, Praska wiosna, Toruń 2004 A. Krawczyk, Praska wiosna 1968, Warszawa 1998 Ł. Kamiński (red.), Wokół praskiej wiosny. Polska i Czechosłowacja w 1968 r., Warszawa 2004 P. Câmpeanu, Ceauşescu. Lata odliczane wstecz, Warszawa 2004 L. Bazylow, P. Wieczorkiewicz, Historia Rosji... A. Applebaum, Gułag, Warszawa 2005 Û. Afanas ev (red.), Sovetskoe obŝestvo: vozniknovenie, razvitie, istoričeskij final, Moskva 1997, t. 1 i 2. J. Polit, Chiny, Warszawa 2004 J. Chang, J. Halliday, Mao, Warszawa 2007 A. Bolesta, Chiny w okresie transformacji, Warszawa 2006 K. Seitz, Chiny. Powrót olbrzyma, Warszawa 2008 XII. Blok Zachodni. Dobrobyt a konflikty pokoleniowe a) Porównanie wydarzeń roku 1968 w USA, Francji, Niemczech i Wlk. Brytanii. Zagadnienia: Odbudowa Europy Zachodniej. Początki integracji europejskiej. Pojęcie: Trzydziestu Wspaniałych Lat. Społeczeństwo konsumpcyjne: przemysł rozrywkowy (muzyka, film), motoryzacja, telewizja, rozwój turystyki. Strajki studenckie 1968 r. i ewolucja obyczajów. Kryzysy naftowe i ich społeczne skutki. Kwestia asymilacji ludności kolorowej. Komputeryzacja. J. Baszkiewicz, Francja nowoŝytna. Szkice z historii wieków XVII-XX, Poznań 2002, tegoŝ: Historia Francji, Ossolineum, 1999 J. Janicki, Bunt czy przystosowanie. Współczesna młodzieŝ zachodu, Warszawa 1981, tegoŝ: Niepokoje młodzieŝy zachodu, Warszawa 1972; Oblicza studenckiego buntu. Francja 1968, Warszawa 1970 H. Jezierski, Rebelie studenckie na zachodzie, Warszawa 1969 W. Laqueur, Historia Europy... XIII. Demokratyczne transformacje w Europie końca XX w.: między konfliktem a dialogiem a) Ewolucja Hiszpanii po śmierci gen. Franco. b) Ruchy opozycyjne w krajach komunistycznych (lata osiemdziesiąte). Zagadnienia: Demokratyzacja państw śródziemnomorskich w latach siedemdziesiątych (Hiszpania, Portugalia, Grecja). Erozja bloku wschodniego. Rządy M. Gorbaczowa i pieriestrojka. Przemiany polityczne roku Rozmowy trójkątnego stołu na Węgrzech. Wokół 40-ej rocznicy powstania NRD. Upadek muru berlińskiego. Aksamitna rewolucja w Czechosłowacji. Rewolucja rumuńska. Rozwiązanie RWPG i Układu Warszawskiego. Rozpad ZSRR. Konflikty na obszarze Europy po roku M. Bankowicz (red.), Historia polityczna świata XX wieku:

6 R. Samsel, W. Źrałek, Hiszpania bez dyktatora, Warszawa 1978 M. Schad, Wielkie dynastie mit i historia hiszpański dom panujący, Warszawa 2003 T. Miłkowski, P. Machcewicz, Historia Hiszpanii, Ossolineum, 1998 S. Eaton, The Forces of Freedom in Spain A Personal Account, Stanford 1981 L. Bazylow, P. Wieczorkiewicz, Historia Rosji... A. Skrzypek, Druga smuta. Zarys dziejów Rosji , Warszawa 2004 F. Thom, Czas Gorbaczowa, Warszawa 1990 E. Centkowska, Jesień Ludów 89. Kalendarium wydarzeń, Warszawa 1992 A. Essen, A. Kostor, M. Mikołajczyk (red.), Europa Środkowa w ostatniej dekadzie XX wieku, Kraków 2001 E. Mizerski, Geneza i rozpad ustroju federalnego byłych socjalistycznych państw europejskich, Toruń 1996 P. Wandycz, Cena wolności: historia Europy Środkowo-Wschodniej od średniowiecza do współczesności, Kraków