INFORMACJA-PORÓWNANIE

HTML
DOWNLOAD

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "INFORMACJA-PORÓWNANIE"

Eugeniusz Malinowski
8 lat temu
Przeglądów:

1 INFORMACJA-PORÓWNANIE WODOMIERZE WPROWADZANE NA RYNEK W OPARCIU O DYREKTYW 2004/22/EC MID (MEASURING INSTRUMENTS DIRECTIVE) / a wodomierze produkowane wg poprzedniej regulacji prawnej (GUM) WPROWADZENIE Z dniem 30 padziernika 2006 r. weszła w ycie dyrektywa 2004/22/EC Parlamentu Europejskiego i Rady Europy z dnia 31 marca 2004 r. dotyczca przyrzdów pomiarowych [ Dyrektywa ta obejmuje 10 kategorii przyrzdów pomiarowych, midzy innymi wodomierze i ciepłomierze. Dyrektyw t potocznie nazwano MID od pierwszych liter jej angielskiej nazwy Measuring Instruments Directive. MID wdraa system oceny zgodnoci zastpujcy istniejcy dotychczas system prawnej kontroli metrologicznej w zakresie zatwierdzenia typu i legalizacji pierwotnej. Dyrektywa MID została zaimplementowana do polskiego prawodawstwa Ustaw o Systemie Oceny Zgodnoci [ Dodatkowe normy zharmonizowane i dokumenty normatywne dostpne s na stronie: OCENA ZGODNOCI Zgodnie z dyrektyw nowego podejcia 2004/22/EC kady przyrzd pomiarowy wprowadzany do obrotu powinien spełnia zawarte w niej wymagania zasadnicze. Zgodno przyrzdu pomiarowego z wszystkimi przepisami powyszej dyrektywy powinna by wskazana przez obecno na nim znaku CE i dodatkowego oznakowania metrologicznego. Ocena zgodnoci przyrzdu pomiarowego z wymaganiami zasadniczymi powinna by przeprowadzona przy zastosowaniu, z wyboru producenta, jednej z procedur oceny zgodnoci wymienionych w załczniku szczególnym dla przyrzdu. Moduły oceny zgodnoci ustanawiajce procedury przedstawiono w załcznikach od A do H1. Firma Apator PoWoGaz S.A. wybrała procedur oceny zgodnoci w oparciu o moduł B i moduł D. Moduł B to badanie typu, czyli cz procedury oceny zgodnoci w trakcie której jednostka notyfikowana bada projekt techniczny przyrzdu pomiarowego oraz zapewnia i deklaruje, e konstrukcja spełnia wymagania powyszej dyrektywy. Moduł D to deklaracja zgodnoci z typem na podstawie zapewnienia jakoci procesu produkcyjnego. Zatem producent musi działa na podstawie zatwierdzonego systemu jakoci dla kontroli i badania produkcji finalnej przyrzdów pomiarowych oraz podlega nadzorowi jednostki notyfikowanej. System Zarzdzania Jakoci firmy Apator PoWoGaz S.A. jest certyfikowany przez jednostk notyfikowan IQNet i PCBC. ZMIANY W OZNACZENIU PRZEPŁYWÓW Q 1 (dotychczas Q min ) minimalny strumie objtoci najmniejszy strumie objtoci, przy którym wskazania wodomierza spełniaj wymagania dotyczce błdów granicznych dopuszczalnych. Q 2 (dotychczas Q t ) poredni strumie objtoci jest wartoci strumienia objtoci wystpujc pomidzy cigłym a minimalnym strumieniem objtoci, przy którym zakres obcie pomiarowych podzielony jest na dwa przedziały górny i dolny. Kady z przedziałów ma charakterystyczny graniczny błd dopuszczalny. Q 3 (dotychczas Q p, wczeniej Q n ) cigły strumie objtoci najwikszy strumie objtoci, przy którym wodomierz działa w sposób prawidłowy w normalnych warunkach uytkowania, tzn. w warunkach przepływu cigłego lub przerywanego. Q 4 (dotychczas Q s ) przecieniowy strumie objtoci jest najwikszym strumieniem objtoci, przy którym wodomierz działa w sposób prawidłowy w krótkim okresie czasu, bez uszkodzeni 1

2 WYMAGANIA METROLOGICZNE WG DOTYCHCZASOWYCH PRZEPISÓW (Prawna kontrola metrologiczna - GUM) wg PN-ISO 4064 BŁDY GRANICZNE DOPUSZCZALNE (legalizacja pierwotna i ponowna) Błd graniczny dopuszczalny w przedziale dolnym zakresu obci od Q min włcznie do Q t z wyłczeniem Q t wynosi ±5% (woda zimna ciepła i gorca) Błd graniczny dopuszczalny w przedziale górnym zakresu obcie od Q t włcznie do Q s(max) z włczeniem Q s(max) wynosi ±2% (woda zimna) i ±3% (woda ciepła i gorca) STRATA CINIENIA Naley pamita, e maksymalna strata cinienia na wodomierzu w całym zakresie strumienia objtoci nie powinna przekracza 100kPa (1bar). 2

3 WYMAGANIA METROLOGICZNE WG DYREKTYWY MID (Ocena zgodnoci - EN 14154, OIML R49) BŁDY GRANICZNE DOPUSZCZALNE (legalizacja pierwotna i ponowna) Błd graniczny dopuszczalny w przedziale dolnym zakresu obci od Q min włcznie do Q t z wyłczeniem Q t wynosi ±5% (woda zimna ciepła i gorca) Błd graniczny dopuszczalny w przedziale górnym zakresu obcie od Q t włcznie do Q s(max) z włczeniem Q s(max) wynosi ±2% (woda zimna) i ±3% (woda ciepła i gorca) Tabela 1. Liczbowe wartoci cigłego strumienia objtoci Q 3 wg EN Cigły strumie objtoci (Q 3 )[m 3 /h] 1,0 1,6 2,5 4,0 6,

4 Tabela 2. Wartoci zakresu pomiarowego strumienia objtoci R=Q 3 /Q 1 wg EN Zakres pomiarowy R 10 12, , Korzystajc z tabeli 1 i 2 moemy obliczy ponisze wartoci przepływów a tym samym okreli charakterystyk metrologiczn wodomierza przy załoonym Q 3 i R. Q 1 = Q 3 / R Q 2 = 1.6 Q 1 Q 4 = 1.25 Q 3 [m 3 /h] [m 3 /h] [m 3 /h] Zgodnie z dyrektyw MID zakres pomiarowy wodomierza jest zdefiniowany poprzez współczynnik R stanowicy iloraz cigłego do minimalnego strumienia objtoci. Dla danego Q 3 im wysza warto współczynnika R tym wodomierz dokładniejszy!!!. Przed wprowadzeniem dyrektywy nowego podejcia MID dokładno wodomierzy okrelano poprzez klasy metrologiczne. Naley równie zaznaczy, e niniejsza dyrektywa okrela 10-letni okres przejciowy. Wodomierze posiadajce zatwierdzenia typu wydane przed 30 padziernika 2006 r. mog by legalizowane przez ten okres lub do czasu obowizywania tego zatwierdzenia typu lecz nie dłuej ni do 30 padziernika 2016 r. STRATA CINIENIA Naley pamita, e maksymalna strata cinienia na wodomierzu w warunkach znamionowych uytkowania nie powinna przekracza 63kPa(0.63bar) dla Q 3 wg EN Wodomierze Mieszkaniowe Domowe Przemysłowe rednica nominalna DN[mm] Q p (Q nom )[m 3 /h] wg PN-ISO 4064 Prawnej kontroli metrologicznej - GUM) Q 3 [m 3 /h] wg PN-EN (Ocena zgodnoci MID) ,6 1 1,5 2,5 3, ,0 1,6 2,5 4,0 6, , 100 4

5 Tabela 4. Orientacyjne porównanie klasy wodomierza (PN-ISO 4064) z zakresem pomiarowy R (EN 14154, OIML R49) PRZYKŁADY Poniej przedstawiono kilka przykładów wyjaniajcych sposób interpretacji parametrów wodomierzy produkowanych według dotychczasowych przepisów w odniesieniu do MID. Przykładowe obliczenia dla wodomierzy mieszkaniowych (woda zimna): Dla dotychczasowego wodomierza wg (Prawna kontrola metrologiczna-gum PN-ISO 4064) o przepływie nominalnym Qp=1,5[m 3 /h] (klasa B) wg tabeli 3 przyjmujemy odpowiadajcy mu przepływ Q 3 tj. cigły strumie objtoci o wartoci Q 3 = 2,5 m³/h = 2500 l/h (warto ta wynika z tab. 1) ponadto przyjmujc R 80 wg (tab. 4) otrzymujemy nastpujce przepływy: Q 1 = Q3 / R80 = 2500 l/h / 80 = 31,25 l/h Q 2 = Q1 x 1,6 = 31,25 l/h x 1,6 = 50 l/h Q 3 = 2500 l/h Q 4 = Q3 x 1,25 = 2500 l/h x 1,25 = 3125 l/h Podobnie obliczamy R40, R100 i R160 w tabeli 5., Jak i te cał tabel 6. 5

6 Tabela 5.Wodomierz o przepływie Q n =1,5 m³/h (woda zimna) Prawna kontrola metrologiczna-gum (PN-ISO 4064) Ocena zgodnoci-mid (EN 14156, OIML R49-1) - Klasa A Klasa B Klasa C - R40 R80 R100 R160 Q p [l/h] Q 3 [l/h] Q max [l/h] Q 4 [l/h] Q min [l/h] Q 1 [l/h] 62,5 31, ,625 Q t [l/h] ,5 Q 2 [l/h] Tabela 6.Wodomierz o przepływie Q n =2,5 m³/h (woda zimna) Prawna kontrola metrologiczna-gum (PN-ISO 4064) Ocena zgodnoci-mid (EN 14156, OIML R49-1) - Klasa A Klasa B Klasa C - R40 R80 R100 R160 Q p [l/h] Q 3 [l/h] Q max [l/h] Q 4 [l/h] Q min [l/h] Q 1 [l/h] Q t [l/h] Q 2 [l/h] Tabele z pełnymi zakresami strumieni objtoci wodomierzy do wody zimnej, ciepłej i gorcej przedstawiono w załcznikach 1 4. LEGALIZACJA PONOWNA WYROBÓW MID Naley zaznaczye dyrektywa MID nie definiuje pojcia legalizacji ponownej. W tej kwestii ma zastosowanie polskie prawo [ Wodomierze wprowadzone do obrotu przez producenta na podstawie przeprowadzonej oceny zgodnoci podlegaj równie legalizacji ponownej, na tej samej zasadzie jak wodomierze podlegajce prawnej kontroli metrologicznej. Podstawa: Rozporzdzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej: z dnia 7 stycznia 2008 r (Dz. U. Nr5, poz. 29) [w sprawie prawnej kontroli metrologicznej przyrzdów pomiarowych], oraz z dnia 23 padziernika 2007 r (Dz. U. Nr 209 poz.1513) [W sprawie wymaga którym powinny odpowiada wodomierze oraz szczegółowego zakresu sprawdze wykonywanych podczas prawnej kontroli metrologicznej tych przyrzdów pomiarowych]. Błdy graniczne dopuszczalne przy legalizacji ponownej s takie same jak przy legalizacji pierwotnej. Błdy graniczne dopuszczalne wodomierzy w uytkowaniu s równe dwukrotnej wartoci błdów granicznych dopuszczalnych (D. U. Nr 209 poz. 1513). Apator Powogaz wykonuje legalizacj ponown wodomierzy na stołach legalizacyjnych akredytowanych przez Główny Urzd Miar. Niniejsza informacja powstała na bazie dotychczasowych oraz aktualnych aktów prawnych i danych ródłowych dostpnych w internecie. Opracował: Marek Szymaski przy współpracy Jerzego Ziółkowskiego 6

Podobne dokumenty

INFORMACJA-PORÓWNANIE

INFORMACJA-PORÓWNANIE WODOMIERZE WPROWADZANE NA RYNEK W OPARCIU O DYREKTYWĘ 2004/22/EC MID (MEASURING INSTRUMENTS DIRECTIVE) / a wodomierze produkowane wg poprzedniej regulacji prawnej (GUM) WPROWADZENIE