Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie grudziądzkim. za 2015 rok 10 LISTOPADA POWIATOWY URZĄD PRACY w Grudziądzu

Transkrypt

1 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie grudziądzkim za 2015 rok 10 LISTOPADA 2016 POWIATOWY URZĄD PRACY w Grudziądzu

2 Spis treści 1. Wstęp Podstawa prawna Obowiązujące zalecenia metodyczne Podstawowe definicje, cele monitoringu Definicje stosowanych wskaźników Wykorzystywane źródła danych Częstotliwość prowadzenia monitoringu zawodów Analiza ogólnej sytuacji na rynku pracy Ogólna analiza sytuacji na rynku pracy Stopa bezrobocia Skala bezrobocia Napływ do bezrobocia Osoby wyłączone z ewidencji Najliczniejsze grupy zarejestrowanych bezrobotnych Zgłoszone wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej Analiza bezrobotnych i wolnych miejsc pracy według wielkich grup zawodowych Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej według wielkich grup zawodowych Struktura ofert pracy zgłaszanych do PUP i dostępnych w Internecie Bezrobotni według elementarnych grup zawodów Elementarne grupy zawodów o najwyższym wskaźniku długotrwałego bezrobocia i min. 20 osobach zarejestrowanych w końcu okresu Elementarne grupy zawodów o najwyższym wskaźniku dostępności ofert pracy Elementarne grupy zawodów o najniższym równym od 0 wskaźniku dostępności ofert pracy oraz min. 10 zgłoszonych miejscach pracy Liczba i struktura osób bez zawodu według wykształcenia Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych Zawody maksymalnie deficytowe i deficytowe Zawody zrównoważone Zawody maksymalnie nadwyżkowe i nadwyżkowe Analiza umiejętności i uprawnień Analiza rynku edukacyjnego Informacja o liczbie oraz strukturze absolwentów i bezrobotnych absolwentów szkół ponadgimnazjalnych według poziomu wykształcenia Informacja o liczbie oraz strukturze absolwentów i bezrobotnych absolwentów szkół ponadgimnazjalnych według zawodu Badanie kwestionariuszowe przedsiębiorstw

3 6.1 Założenia badawcze Charakterystyka próby Zmiany w zatrudnieniu Pozyskiwanie nowych pracowników Współpraca z powiatowym urzędem pracy Prognoza lokalnego rynku pracy Podsumowanie Aneks statystyczny SPIS TABEL SPIS RYSUNKÓW

4 1. Wstęp 1.1 Podstawa prawna Na podstawie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia 20 kwietnia 2004 r. (tekst jednolity Dz. U poz. 645 z późn. zm.) prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest jednym z zadań samorządu województwa oraz powiatu w zakresie polityki rynku pracy. 1.2 Obowiązujące zalecenia metodyczne W roku 2015 wprowadzona została Nowa metodologia prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych na lokalnym rynku pracy. Nowa metodologia przygotowana została na zlecenie Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich przez Instytut Nauk Społeczno-Ekonomicznych z Łodzi. Zgodnie z tym dokumentem monitoring zawodów, podobnie jak dotychczas, prowadzony jest na trzech poziomach terytorialnych: powiatowym, wojewódzkim i krajowym. Jednakże wprowadzonych zostało szereg nowych rozwiązań metodologicznych, do których zaliczyć należy przede wszystkim zmianę sposobu definiowania zawodów deficytowych i nadwyżkowych, zakresu wykorzystywanych źródeł danych i sposobu prezentacji wyników monitoringu. 1.3 Podstawowe definicje, cele monitoringu Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest procesem systematycznego obserwowania zjawisk zachodzących na rynku pracy dotyczących kształtowania się popytu na pracę i podaży zasobów pracy w przekroju terytorialno-zawodowym oraz formułowania na tej podstawie ocen, wniosków oraz prognoz niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania systemów: szkolenia bezrobotnych oraz kształcenia zawodowego. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych ma na celu: określenie kierunków i natężenia zmian zachodzących w strukturze zawodowo-kwalifikacyjnej na powiatowym, wojewódzkim i krajowym rynku pracy, stworzenie bazy informacyjnej dla przewidywania struktur zawodowo-kwalifikacyjnych w układzie lokalnym, wojewódzkim i krajowym, określenie odpowiednich kierunków szkolenia bezrobotnych dla zapewnienia spójności z potrzebami rynku pracy, korektę poziomu, struktury i treści kształcenia zawodowego na poziomie ponadgimnazjalnym i wyższym, 3

5 usprawnienie poradnictwa zawodowego poprzez wskazanie zawodów oraz kwalifikacji deficytowych i nadwyżkowych na lokalnych rynkach pracy, ułatwienie realizacji programów specjalnych dla aktywizacji osób długotrwale bezrobotnych w celu promowania ich ponownego zatrudnienia. Zawody deficytowe to takie, na które istnieje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba bezrobotnych w danym zawodzie. Na potrzeby opracowania rankingu zawodów deficytowych zdefiniowano je jako te, dla których liczba ofert pracy jest wyższa niż liczba bezrobotnych, odsetek długotrwale bezrobotnych jest nieznaczny, a odpływ bezrobotnych przewyższa ich napływ w danym okresie sprawozdawczym. Zawody zrównoważone to takie, na które na rynku pracy występuje zapotrzebowanie zbliżone do liczby bezrobotnych w danym zawodzie. Na potrzeby opracowania rankingu zawodów zrównoważonych zdefiniowano je jako te, dla których liczba ofert pracy jest zbliżona do liczby zarejestrowanych bezrobotnych, odsetek bezrobotnych długotrwale jest nieznaczny, a odpływ bezrobotnych przewyższa ich napływ w danym okresie sprawozdawczym. Zawody nadwyżkowe to takie, na które istnieje na rynku pracy niższe zapotrzebowanie niż liczba bezrobotnych w danym zawodzie. Na potrzeby opracowania rankingu zawodów nadwyżkowych zdefiniowano je jako te, dla których liczba ofert pracy jest niższa niż liczba bezrobotnych, długotrwałe bezrobocie jest relatywnie wysokie, a napływ bezrobotnych przewyższa ich odpływ w danym okresie sprawozdawczym. Zawód to zgodnie z Klasyfikacją Zawodów i Specjalności, przynoszący dochód zbiór zdań (zespół czynności) wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami przez poszczególne osoby i wymagających odpowiednich kwalifikacji (wiedzy i umiejętności), zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Zawód może dzielić się na specjalności. Umiejętności określono jako zdolność wykonywania odpowiedniej klasy zadań w ramach zawodu np. obsługa komputera i wykorzystanie Internetu. Uprawnienia to dodatkowe kwalifikacje zawodowe zdobywane w drodze procesu certyfikacji, dodatkowych szkoleń, egzaminów lub często także po udowodnieniu przebycia wymaganej praktyki: np. prawo jazdy kat. B. Kwalifikacje to układ wiedzy, umiejętności i uprawnień przydatnych do realizacji składowych zadań zawodowych. Oferta pracy to zgłoszenie przez pracodawcę do powiatowego urzędu pracy lub umieszczenie w internetowych serwisach rekrutacyjnych, co najmniej jednego wolnego miejsca zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w określonym zawodzie lub specjalności w celu znalezienia odpowiedniego pracownika. Oferta pracy to jedno wolne miejsce pracy lub miejsce aktywizacji zawodowej. 4

6 Długotrwale bezrobotny to bezrobotny pozostający w rejestrze powiatowego urzędu pracy łącznie przez okres ponad 12 miesięcy w okresie ostatnich 2 lat, z wyłączeniem okresów odbywania stażu i przygotowania zawodowego dorosłych. Bezrobotny absolwent rozumiany jest jako bezrobotny do upływu 12 miesięcy od dnia określonego w dyplomie, świadectwie czy innym dokumencie potwierdzającym ukończenie szkoły lub zaświadczenie o ukończeniu kursu. Identyfikacja zawodów deficytowych i nadwyżkowych odbywa się poprzez łączne zastosowanie trzech wskaźników: dostępności ofert pracy, długotrwałego bezrobocia i płynności bezrobotnych. Identyfikacja zawodów deficytowych i nadwyżkowych Zawody deficytowe Wskaźnik dostępności oferty pracy (𝑩/𝑶 𝒌𝒕) 𝐵/𝑂 𝑘 < 0,9 𝑡 zrównoważone 𝑘 0,9 𝐵/𝑂 1,1 𝑡 nadwyżkowe 𝑘 > 1,1 𝑡 lub brak wartości 𝐵/𝑂 Wskaźnik długotrwałego bezrobocia (𝑾𝑫𝑩 𝒌𝒕) Wskaźnik płynności bezrobotnych (𝑾𝑷𝑩 𝒌𝒕) 𝑘 𝑀𝑒1 𝑡 lub brak wartości 𝑘 1 𝑡 lub brak wartości 𝑘 𝑀𝑒 𝑡 lub brak wartości 𝑘 1 𝑡 lub brak wartości 𝑊𝐷𝐵 𝑊𝐷𝐵 𝑊𝐷𝐵 𝑘 > 𝑀𝑒 𝑡 𝑊𝑃𝐵 𝑊𝑃𝐵 𝑊𝑃𝐵 𝑘 <1 𝑡 Źródło: Nowa metodologia prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych na lokalnym rynku pracy. Powyższe założenia powodują, że tylko nieznaczna część zawodów (ok. 10%-15%) przynależy do zawodów deficytowych, zrównoważonych lub nadwyżkowych. Pozostałe zawody mają status nieokreślony. Do 2014 r. stosowany był tylko jeden wskaźnik intensywności nadwyżki/deficytu2, a każdy z zawodów przypisany był do jednej z ww. grup. 1 Me Mediana (warność środkowa 50% obserwacji ma wartość mniejszą, a 50% wartość większą). Wskaźnik liczony jako: iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w danym zawodzie, w badanym okresie i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie, w badanym okresie. 2 5

7 1.4 Definicje stosowanych wskaźników Wskaźnik dostępności ofert pracy: gdzie: B/O k t = B k t O k t B k t O k t średniomiesięczna liczba bezrobotnych w grupie zawodów k w okresie t, średniomiesięczna liczba dostępnych ofert pracy w grupie zawodów k w okresie t. Wskaźnik liczony jako: iloraz średniomiesięcznej liczby bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie i średniomiesięcznej liczby wolnych miejsc pracy dostępnych w PUP i Internecie w danej grupie zawodów, w badanym okresie. Miernik informuje o dostępności oferty pracy dla bezrobotnych w danej elementarnej grupie zawodów. Im wyższa wartość wskaźnika, tym dostępność jest niższa. Wartość wskaźnika można interpretować jako przeciętną liczbę bezrobotnych przypadających na 1 ofertę pracy. Im wyższa wartość wskaźnika tym mniejsza szansa na znalezienie zatrudnienia w grupie zawodów k. Wskaźnik przyjmuje wartości z przedziału od zera do nieskończoności. Wskaźnik = 0 brak bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów k. Dostępność oferty jest bardzo wysoka, a grupa zawodów k jest maksymalnie deficytowa. Wskaźnik < 1 przeciętnie każdy bezrobotny z danej elementarnej grupy ma szansę znaleźć pracę. Liczba dostępnych ofert pracy przewyższa liczbę bezrobotnych w grupie zawodów k. Wskaźnik > 1 dostępność oferty pracy jest relatywnie niska, gdyż liczba bezrobotnych przewyższa liczbę ofert pracy w grupie zawodów k. Brak wartości oferty pracy w elementarnej grupie zawodów k nie są dostępne, w rezultacie szansa znalezienia pracy jest zerowa, a cecha k jest maksymalnie nadwyżkowa. Wskaźnik długotrwałego bezrobocia: WDB k t = DB k t B k t 100 gdzie: DB k t liczba długotrwale bezrobotnych w grupie zawodów k na koniec okresu t, B k liczba zarejestrowanych bezrobotnych w grupie zawodów k na koniec okresu t. t 6

8 Wartość wskaźnika informuje o tym, jaki odsetek bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów stanowią długotrwale bezrobotni. Im większa wartość wskaźnika tym więcej osób jest długotrwale bezrobotnych w danej grupie zawodów. Wskaźnik przyjmuje wartości od 0% (sytuacja, w której bezrobotni długotrwale nie występują) do 100% (w przypadku, gdy każdy bezrobotny w elementarnej grupie zawodów jest długotrwale bezrobotnym). Wskaźnik płynności bezrobotnych: gdzie: WPB k t = OB k t NB k t OB k t NB k t odpływ bezrobotnych w grupie zawodników k w okresie t, napływ bezrobotnych w grupie zawodów k w okresie t. Wartość miernika wskazuje na kierunek i natężenie ruchu bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów k. Wskaźnik < 1 napływ przewyższa odpływ, co oznacza wzrost liczby bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów k. Wskaźnik = 1 odpływ jest równy napływowi (oba niezerowe), przez co liczba bezrobotnych w grupie zawodów k nie ulega zmianie. Wskaźnik > 1 odpływ przewyższa napływ, co oznacza spadek bezrobotnych w zawodzie k. Brak wartości napływ jest równy zeru. 7

9 1.5 Wykorzystywane źródła danych Zakres tematyczny monitoringu dotyczy zawodów i specjalności określonych w klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy, wprowadzonej Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia 2010 r. (Dz.U. z 2014 r., poz. 1145). Podstawowym źródłem informacji odnośnie bezrobotnych i ofert pracy według zawodów i specjalności są dane gromadzone w systemie Syriusz przez powiatowe urzędy pracy. W celu pełniejszej analizy lokalnego rynku pracy dodane zostały dwa nowe źródła danych realizowane przez WUP badanie ofert pracy publikowanych w Internecie oraz prowadzone przez PUP badanie lokalnych pracodawców. Dodatkowo, na poziomie lokalnym, wykorzystywane są dane z Systemu Informacji Oświatowej MEN o absolwentach i uczniach szkół ponadgimnazjalnych. Na potrzeby wdrożenia nowej metodologii przygotowane zostały narzędzia informatyczne wspomagające proces prowadzenia monitoringu: serwis ogólnopolski na którym publikowane są dane wynikowe dla kraju oraz wszystkich województw i powiatów, moduł w systemie Syriusz do badania lokalnych pracodawców, moduł w systemie WUP Viator do badania ofert pracy dostępnych w Internecie. 1.6 Częstotliwość prowadzenia monitoringu zawodów Począwszy od 2015 r. w ramach monitoringu dostępne są informacje sygnalne za I i II półrocze danego roku, które zawierają rankingi zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Informacje te generowane są automatycznie, a następnie publikowane w ogólnopolskim serwisie Dodatkowo przygotowywane są raporty roczne, które zawierają część opisową oraz roczne rankingi zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Terminy publikowania informacji sygnalnych: koniec sierpnia informacja sygnalna za I półrocze danego roku kalendarzowego, koniec lutego informacja sygnalna za II półrocze minionego roku kalendarzowego. Terminy publikowania raportów rocznych: marzec raporty powiatowe, czerwiec raporty wojewódzkie oraz raport krajowy. 8

10 2. Analiza ogólnej sytuacji na rynku pracy 2.1 Ogólna analiza sytuacji na rynku pracy Stopa bezrobocia W dniu 31 grudnia 2015 r. stopa bezrobocia w powiecie grudziądzkim kształtowała się na poziomie 16,5%. W stosunku do województwa kujawsko-pomorskiego wskaźnik stopy bezrobocia był większy o 3,3 pkt procentowego, natomiast w odniesieniu do całego kraju stopa bezrobocia w powiecie grodzkim była wyższa o 6,8 pkt. procentowego. W stosunku do 31 grudnia 2014 roku 3 stopa bezrobocia w powiecie grodzkim spadła o 3,9 pkt. procentowe. W tabeli 1 przedstawiono kształtowanie się wskaźnika stopy bezrobocia w powiecie grudziądzkim na tle województwa kujawsko-pomorskiego i Polski w 2015 roku. Tabela 1 Stopa bezrobocia w powiecie grudziądzkim w 2014 i 2015 roku STOPA BEZROBOCIA (w %) WOJEWÓDZTWO Wyszczególnienie POLSKA KUJAWSKO-POMORSKIE POWIAT GRUDZIĄDZKI Styczeń 13,9 11,9 18,8 16,1 27,1 21,4 Luty 13,9 11,9 18,8 16,0 26,9 21 Marzec 13,5 11,5 18,3 15,5 26,6 20,2 Kwiecień 13,0 11,1 17,4 14,9 25,5 19,2 Maj 12,5 10,7 16,8 14,2 24,6 17,9 Czerwiec 12,0 10,2 16,3 13,6 23,8 17,1 Lipiec 11,8 10,0 16,0 13,4 22,9 16,9 Sierpień 11,7 9,9 15,8 13,1 22,6 16,5 Wrzesień 11,5 9,7 15,7 13,0 21,7 15,8 Październik 11,3 9,6 15,3 12,8 20,8 15,5 Listopad 11,4 9,6 15,4 12,9 20,8 15,8 Grudzień 11,4 9,7 15,5 13,2 20,4 16,5 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUP w Grudziądzu 3 Uwzględniono korektę GUS za 2014 rok 9

11 Rysunek 1 Stopa bezrobocia w powiecie grudziądzkim w 2015 roku 23,0 21, ,2 19,2 18,0 17,9 17,1 16,1 16,9 16, ,5 15,8 15,5 15,5 15,8 14,9 14,2 13,6 13,4 13,0 11,9 11,9 11,5 11,1 13, ,8 12,9 9,9 9,7 9,6 9,6 13,2 10,7 10,2 10 9,7 8,0 Styczeń Luty Marzec POLSKA Kwiecień Maj Czerwiec Lipiec Sierpień WrzesieńPaździernik Listopad Grudzień WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO-POMORSKIE POWIAT GRUDZIĄDZKI Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUP w Grudziądzu Skala bezrobocia W stosunku do 31 grudnia 2014 roku liczba bezrobotnych w powiecie grudziądzkim spadła o 571 osób tj. o 19,24 %, natomiast liczba kobiet spadła o 288 osób tj. o 17,15%. Udział bezrobotnych kobiet w ogólnej liczbie bezrobotnych w dniu 31 grudnia 2015 roku wynosi 58,40%. W tabeli 2 przedstawiono liczbę bezrobotnych w powiecie grudziądzkim w 2015 roku wraz z udziałem kobiet. Tabela 2 Liczba bezrobotnych w powiecie grudziądzkim w 2015 roku Liczba bezrobotnych Powiat grudziądzki Ogółem Kobiety wskaźnik udziału kobiet styczeń ,65% luty ,02% marzec ,29% kwiecień ,71% maj ,15% czerwiec ,33% lipiec ,51% sierpień ,43% wrzesień ,17% październik ,40% listopad ,68% grudzień ,03% Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUP w Grudziądzu 10

12 Rysunek 2 Skala bezrobocia w powiecie grudziądzkim w 2015 roku powiat grudziądzki ogółem powiat grudziądzki kobiety Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUP w Grudziądzu Napływ do bezrobocia W roku 2015 w Powiatowym Urzędzie Pracy w Grudziądzu zarejestrowały się 5764 osoby z powiatu grudziądzkiego. Liczba nowych rejestracji była wyższa od wartości z roku 2014 o 1174 osoby. Najwięcej rejestracji miało miejsce w grudniu 855 osób. W porównaniu do analogicznych miesięcy roku 2014 przez cały rok występował wzrost liczby nowych rejestracji. Największy wzrost napływu do bezrobocia w powiecie grudziądzkim zaobserwowano w kwietniu i grudniu (o 223 osoby). Tabela 3 Liczba nowo zarejestrowanych osób w powiecie grudziądzkim w latach Liczba nowych rejestracji Wyszczególnienie Zmiana (r/r) styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień RAZEM Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUP w Grudziądzu 11

13 2.1.4 Osoby wyłączone z ewidencji W 2015 roku z ewidencji bezrobotnych wyłączono w sumie 6335 osób zamieszkałych w powiecie grudziądzkim. W porównaniu z rokiem poprzednim wyrejestrowań było więcej. Główne przyczyny wyłączeń z ewidencji bezrobotnych i liczbę osób wyrejestrowanych z poszczególnych powodów przedstawiono w tabeli 4. Tabela 4 Przyczyny wyrejestrowania z ewidencji bezrobotnych Przyczyna Ogółem % Ogółem % podjęcie pracy ,6% ,4% rozpoczęcie szkolenia 233 4,2% 491 7,8% rozpoczęcie stażu ,4% 614 9,7% skierowanie do agencji zatrudnienia w ramach zlecania działań aktywizacyjnych ,1% rozpoczęcie prac społecznie użytecznych 71 1,3% 72 1,1% niepotwierdzenie gotowości do podjęcia pracy ,7% 529 8,4% dobrowolna rezygnacja ze statusu bezrobotnego 363 6,6% 512 8,1% odmowa bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniej pracy lub innej formy inne (m.in. nabycie praw emerytalnych lub rentowych, nabycie praw do świadczenia przedemerytalnego, podjęcie nauki itp.) 148 2,7% 219 3,5% 300 5,5% 254 4,0% Ogółem ,0% ,0% Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUP w Grudziądzu Najliczniejsze grupy zarejestrowanych bezrobotnych W 2015 roku wśród bezrobotnych w powiecie grudziądzkim przeważały osoby długotrwale bezrobotne, które stanowiły 57,15 % ogółu bezrobotnych. 39,22 % ogółu bezrobotnych stanowiły osoby bez kwalifikacji zawodowych, 34,67% stanowiły osoby do 30. roku życia, a 22,70 % to osoby powyżej 50. roku życia. Najliczniejsze grupy zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie grudziądzkim prezentuje tabela 5. Tabela 5 Najliczniejsze grupy zarejestrowanych bezrobotnych w latach grudzień grudzień Wyszczególnienie zmiana Długotrwale bezrobotni Bezrobotni bez kwalifikacji zawodowych Bezrobotni do 30. roku życia Bezrobotni posiadający do najmniej jedno dziecko do 6 roku życia Bezrobotni powyżej 50. roku życia Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUP w Grudziądzu 12

14 2.1.6 Zgłoszone wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej W 2015 roku do Powiatowego Urzędu Pracy w Grudziądzu wpłynęło 1961 wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej z powiatu grudziądzkiego. W stosunku do roku ubiegłego liczba zgłoszonych wolnych stanowisk pracy wzrosła o 602 oferty. Wśród zgłoszonych wolnych stanowisk pracy 1201 ofert dotyczyło zatrudnienia subsydiowanego, co stanowi 61,24 % ogółu zgłoszonych ofert. Liczba zgłoszonych ofert pracy subsydiowanej w stosunku do roku poprzedniego wzrosła o 34,79 % tj. o 310 ofert. Liczba zgłoszonych ofert pracy niesubsydiowanej w stosunku do 2014 roku wzrosła o 292 oferty tj. o 62,39 %. Tabela 6 Miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej w latach Wyszczególnienie Liczba miejsc pracy i miejsca aktywizacji zawodowej Zmiana (+/-) % styczeń ,6% luty ,1% marzec ,3% kwiecień ,8% maj ,7% czerwiec ,0% lipiec ,3% sierpień ,6% wrzesień ,5% październik ,5% listopad ,1% grudzień ,0% Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PUP w Grudziądzu 13

15 2.2 Analiza bezrobotnych i wolnych miejsc pracy według wielkich grup zawodowych Źródłem informacji o strukturze bezrobotnych oraz wolnych miejsc pracy są dane zamieszczone w ogólnopolskim serwisie internetowym Do przygotowania zamieszczonych tam zestawień posłużyły dane z systemu Syriusz oraz przygotowane przez WUP w Toruniu dane o liczbie ofert pracy zamieszczanych w Internecie Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej według wielkich grup zawodowych Na podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić, iż w końcu grudnia 2015 roku najwięcej bezrobotnych zarejestrowanych było w wielkiej grupie zawodowej Pracownicy usług i sprzedawcy 665 osób oraz Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 505 osób. W wielkich grupach zawodów Siły zbrojne nie było zarejestrowanych bezrobotnych. Według stanu w dniu 31 grudnia 2015 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Grudziądzu odnotowano 70 bezrobotnych absolwentów z powiatu grudziądzkiego, w tym najwięcej w wielkich grupach zawodowych Pracownicy usług i sprzedawcy 31 osób oraz Technicy i inny średni personel 15 osób. W grupach zawodów Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy, Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy, Siły zbrojne oraz Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń na koniec 2015 roku absolwenci nie występowali. Najwięcej osób długotrwale bezrobotnych według stanu w dniu 31 grudnia 2015 roku zarejestrowanych było w wielkich grupach zawodowych Pracownicy usług i sprzedawcy 405 osób oraz Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 269 osób. W grupie zawodów Siły zbrojne oraz Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy długotrwale bezrobotni nie występowali. 4 Badaniem objęte są oferty pracy dostępne na portalu Zielona Linia (zielonalinia.gov.pl). Dane z każdego poniedziałku i środy kwietnia oraz października danego roku gromadzone są w ogólnopolskim systemie WUP Viator. Zweryfikowane przez WUP ogłoszenia automatycznie uogólniane są dla I i II półrocza danego roku. 14

16 Rysunek 3 Bezrobotni według wielkich grup zawodowych w powiecie grudziądzkim w dniu 31 grudnia 2015 roku PRACOWNICY USŁUG I SPRZEDAWCY ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY 10 2 PRACOWNICY WYKONUJĄCY PRACE PROSTE TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I RYBACY SPECJALIŚCI PRACOWNICY BIUROWI KIEROWNICY BEZROBOTNI OGÓŁEM DŁUGOTRWALE BEZROBOTNI BEZROBOTNI ABSOLWENCI SIŁY ZBROJNE

17 W 2015 roku najwięcej osób bezrobotnych wyłączonych z ewidencji mieściło się w wielkiej grupie zawodów Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 1450 osoby oraz Pracownicy usług i sprzedawcy 1616 osób. Najmniej bezrobotnych wyłączonych z ewidencji było w grupie zawodów Siły zbrojne 2 osoby. Najwięcej nowych rejestracji bezrobotnych w 2015 roku było w grupie zawodów Pracownicy usług i sprzedawcy 1509 osób oraz Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 1252 osób. Najmniej bezrobotnych zarejestrowało się w grupie zawodów Siły zbrojne 2 osoby. W 2015 roku do Powiatowego Urzędu Pracy w Grudziądzu najwięcej ofert pracy wpłynęło w grupach zawodów Pracownicy usług i sprzedawcy 868 ofert, Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 246 ofert oraz Pracownicy biurowi 227 ofert, Pracownicy wykonujący prace proste 159 ofert. W grupie zawodów Siły zbrojne nie wpłynęła żadna oferta pracy. W 2015 roku w Internecie najwięcej ofert pracy dostępnych było w grupach zawodów Technicy i inny średni personel 9 ofert, Specjaliści 9 ofert oraz Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy 6 ofert. W grupach zawodów Pracownicy usług i sprzedawcy, Pracownicy wykonujący prace proste, Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń, Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy oraz Siły zbrojne oferty pracy w Internecie nie występowały.

18 Rysunek 4 Napływ i odpływ bezrobotnych oraz oferty pracy w 2015 roku odpływ bezrobotnych napływ bezrobotnych napływ ofert pracy do PUP napływ ofert pracy w Internecie

19 2.2.2 Struktura ofert pracy zgłaszanych do PUP i dostępnych w Internecie Analizując dane dotyczące struktury ofert pracy zgłaszanych do PUP i dostępnych w Internecie można wysnuć wnioski, iż 100 % ofert w grupach zawodów Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń, Pracownicy usług i sprzedawcy. Pracownicy wykonujący prace proste oraz Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy w 2015 roku było zgłaszanych do PUP, natomiast oferty pracy w grupie zawodów Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy (75 %). Tabela 7 Oferty pracy w 2015 roku Nazwa wielkiej grupy zawodów PUP Internet OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ 100,00% 0,00 PRACOWNICY USŁUG I SPRZEDAWCY 100,00% 0,00 PRACOWNICY WYKONUJĄCY PRACE PROSTE 100,00% 0,00 ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I RYBACY 100,00% 0,00 PRACOWNICY BIUROWI 99,56% 0,44% ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY 98,40% 1,60% TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL 93,62% 6,38% SPECJALIŚCI 80,85% 19,15% PRZEDSTAWICIELE WŁADZ PUBLICZNYC, WYŻSI URZĘDNICY I KIEROWNICY 25,00% 75,00%

20 2.2.3 Bezrobotni według elementarnych grup zawodów W dniu 31 grudnia 2015 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Grudziądzu najwięcej było zarejestrowanych osób z powiatu grudziądzkiego w grupie zawodów Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci), Gospodarze budynków oraz Kucharze. Tabela 8 Grupy zawodów, w których liczba bezrobotnych w 2015 roku jest największa Liczba bezrobotnych Kod Elementarne grupy zawodów (stan na koniec 2015 r.) 5223 Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) Gospodarze budynków Kucharze Murarze i pokrewni 70 Robotnicy wykonujący prace proste w przemyśle gdzie indziej 9329 niesklasyfikowani Krawcy, kuśnierze, kapelusznicy i pokrewni Mechanicy pojazdów samochodowych Pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i pokrewne 47 Robotnicy wykonujący prace proste w budownictwie drogowym, wodnym i 9312 pokrewni Robotnicy wykonujący prace proste w budownictwie ogólnym Średni personel do spraw statystyki i dziedzin pokrewnych Fryzjerzy Piekarze, cukiernicy i pokrewni Rolnicy upraw polowych Pracownicy obsługi biurowej Ślusarze i pokrewni Malarze budowlani i pokrewni Szwaczki, hafciarki i pokrewni Operatorzy wolnobieżnych maszyn rolniczych i leśnych Pracownicy domowej opieki osobistej 27 19

21 2.2.4 Elementarne grupy zawodów o najwyższym wskaźniku długotrwałego bezrobocia i min. 20 osobach zarejestrowanych w końcu okresu Według stanu w dniu 31 grudnia 2015 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Grudziądzu zarejestrowanych było 1370 długotrwale bezrobotnych z powiatu grudziądzkiego. W stosunku do poprzedniego roku liczba bezrobotnych długotrwale spadła o 520 osób tj. o 27,51%. Wartość wskaźnika długotrwałego bezrobocia informuje o tym, jaki odsetek bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów stanowią długotrwale bezrobotni. Im większa wartość wskaźnika, tym więcej osób jest długotrwale bezrobotnych w danej grupie zawodów. Wskaźnik długotrwałego bezrobocia wynoszący 100 oznacza, iż 100 % bezrobotnych należących do danej grupy zawodowej w końcu grudnia 2015 roku posiadało status długotrwale bezrobotnych. W 2015 roku z uwagi na wysoki wskaźnik długotrwałego bezrobocia i znaczną liczbę zarejestrowanych, do elementarnych grup najbardziej zagrożonych długotrwałym bezrobociem zaliczamy: Rolnicy upraw polowych 76,92% (długotrwale bezrobotni 30 osób) Robotnicy wykonujący prace proste w przemyśle gdzie indziej niesklasyfikowani 71,19% (długotrwale bezrobotni 42 osoby) Gospodarze budynków 69,93% (długotrwale bezrobotni 107 osób) Piekarze, cukiernicy i pokrewni 68,18% (długotrwale bezrobotni 30 osób) Pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i pokrewne 68,09% (długotrwale bezrobotni 32 osoby) Malarze budowlani i pokrewni 65,71% (długotrwale bezrobotni 23 osoby) Robotnicy pracujący przy przeładunku towarów 65,00% (długotrwale bezrobotni 13 osób) Technicy rolnictwa i pokrewni 63,64% (długotrwale bezrobotni 14 osób) Pracownicy domowej opieki osobistej 62,96% (długotrwale bezrobotni 17 osób) Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) 62,71% (długotrwale bezrobotni 185 osób) Krawcy, kuśnierze, kapelusznicy i pokrewni 62% (długotrwale bezrobotni 31osób) Robotnicy wykonujący prace proste w budownictwie drogowym, wodnym i pokrewni 61,70% (długotrwale bezrobotni 29 osób) 20

22 2.2.5 Elementarne grupy zawodów o najwyższym wskaźniku dostępności ofert pracy Wskaźnik dostępności ofert pracy informuje o dostępności oferty pracy dla bezrobotnych w danej grupie elementarnej. Im wyższa wartość wskaźnika, tym dostępność jest niższa. Wartość wskaźnika to przeciętna liczba bezrobotnych przypadających na 1 ofertę pracy. Im wyższa wartość wskaźnika, tym mniejsza szansa na znalezienie zatrudnienia w grupie zawodów. Najmniejsze szanse na znalezienie zatrudnienia mają osoby z elementarnych grup zawodów: Fryzjerzy wskaźnik dostępności ofert pracy 465 (44 zarejestrowanych bezrobotnych) Rolnicy upraw polowych wskaźnik dostępności ofert pracy 184 (39 zarejestrowanych bezrobotnych) Technicy mechanicy wskaźnik dostępności ofert pracy 159 (10 zarejestrowanych bezrobotnych) Technicy budownictwa wskaźnik dostępności ofert pracy 140 (10 zarejestrowanych bezrobotnych) Masarze, robotnicy w przetwórstwie ryb i pokrewni wskaźnik dostępności ofert pracy 105,50 (17 zarejestrowanych bezrobotnych) Monterzy gdzie indziej niesklasyfikowani wskaźnik dostępności ofert pracy - 91 (16 zarejestrowanych bezrobotnych) Blacharze wskaźnik dostępności ofert pracy 90,5 (11 zarejestrowanych bezrobotnych) Robotnicy wykonujący prace proste w przemyśle gdzie indziej niesklasyfikowani wskaźnik dostępności ofert pracy 88 (59 zarejestrowanych bezrobotnych) Betoniarze, betoniarze zbrojarze i pokrewni wskaźnik dostępności ofert pracy 86 (3 zarejestrowanych bezrobotnych) Robotnicy pracujący przy przeładunku towarów wskaźnik dostępności ofert pracy 84 (20 zarejestrowanych bezrobotnych) Piekarze, cukiernicy i pokrewni wskaźnik dostępności ofert pracy 75,71 (44 zarejestrowanych bezrobotnych) Średni personel ochrony środowiska, medycyny pracy I BHP wskaźnik dostępności ofert pracy 74(4 zarejestrowanych bezrobotnych) Ślusarze i pokrewni wskaźnik dostępności ofert pracy 73,67 (36 zarejestrowanych bezrobotnych) Pracownicy ochrony osób i mienia wskaźnik dostępności ofert pracy 70,5 (9 zarejestrowanych bezrobotnych) Kucharze wskaźnik dostępności ofert pracy 66,50 (96 zarejestrowanych bezrobotnych) 21

23 2.2.6 Elementarne grupy zawodów o najniższym równym od 0 wskaźniku dostępności ofert pracy oraz min. 10 zgłoszonych miejscach pracy Największe szanse na znalezienie zatrudnienia mają osoby z elementarnych grup zawodów: Operatorzy wprowadzania danych wskaźnik dostępności ofert pracy 0,33 (58,33% ofert subsydiowanych) Monterzy konstrukcji budowlanych i konserwatorzy budynków wskaźnik dostępności ofert pracy 0,35 (64,47% ofert subsydiowanych) Archiwiści i muzealnicy wskaźnik dostępności ofert pracy 0,38 (61,90% ofert subsydiowanych) Opiekunowie dziecięcy wskaźnik dostępności ofert pracy 0,47 (75,44% ofert subsydiowanych) Kasjerzy i sprzedawcy biletów wskaźnik dostępności ofert pracy 0,54 (52,94% ofert subsydiowanych) Pracownicy wsparcia rodziny, pomocy społecznej i pracy socjalnej wskaźnik dostępności ofert pracy 0,74 (62,07% ofert subsydiowanych). Sekretarki (ogólne) wskaźnik dostępności ofert pracy 0,78 (72,22% ofert subsydiowanych) Zaopatrzeniowcy wskaźnik dostępności ofert pracy 1,18 (71,43% ofert subsydiowanych) Magazynierzy i pokrewni wskaźnik dostępności ofert pracy 1,92 (62,96% ofert subsydiowanych) Pracownicy domowej opieki osobistej wskaźnik dostępności ofert pracy 2,37 (77,66% ofert subsydiowanych) Pracownicy obsługi biurowej wskaźnik dostępności ofert pracy 2,59 (66,67% ofert subsydiowanych) Maszyniści kotłów parowych i pokrewni wskaźnik dostępności ofert pracy 2,77 (59,57% ofert subsydiowanych) Pracownicy administracyjni i sekretarze biura zarządu wskaźnik dostępności ofert pracy 2,9 (45% ofert subsydiowanych) Gospodarze budynków wskaźnik dostępności ofert pracy 2,96 (68,75% ofert subsydiowanych) Średni personel do spraw zdrowia gdzie indziej niesklasyfikowany wskaźnik dostępności ofert pracy 3,17 (41,18% ofert subsydiowanych) Największe szanse na znalezienie zatrudnienia na niesubsydiowanym rynku pracy mają zatem osoby z grup zawodów Pracownicy administracyjni i sekretarze biura zarządu oraz Średni personel do spraw zdrowia gdzie indziej niesklasyfikowani. 22

24 2.2.7 Liczba i struktura osób bez zawodu według wykształcenia Bezrobotnych bez zawodu, a więc bezrobotnych, którzy nie posiadali świadectwa (dyplomu) ukończenia szkoły lub kursu i nie posiadali udokumentowanej ciągłości pracy w okresie minimum 6 miesięcy w jednym zawodzie było 350 osób. W stosunku do analogicznego momentu ubiegłego roku liczba bezrobotnych zmniejszyła się o 238 osób tj. o 40,48 %. Odsetek bezrobotnych bez zawodu stanowił 14,60 %. Największy odsetek osób bez zawodu to osoby z wykształceniem gimnazjalnym i poniżej - 20,14% osób z tym wykształceniem to osoby bez zawodu. Ponadto aż 27,80% osób z wykształceniem średnim ogólnokształcącym to osoby bez zawodu. Biorąc pod uwagę poziom wykształcenia bezrobotnych bez zawodu, ich liczba i struktura przedstawia się następująco: Tabela 9 Bezrobotni bez zawodu w 2015 roku Poziom wykształcenia Liczba bezrobotnych bez zawodu Udział bezrobotnych bez zawodu w ogóle bezrobotnych z danym wykształceniem gimnazjalne i poniżej ,14% zasadnicze zawodowe 29 4,41% średnie ogólnokształcące 77 27,80% policealne i średnie zawodowe 37 10,85% wyższe 2 1,94% 23

25 3. Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych 3.1 Zawody maksymalnie deficytowe i deficytowe Jako zawody deficytowe wskazane zostały profesje, dla których liczba ofert pracy jest wyższa niż liczba bezrobotnych (B/O k t < 0,9), odsetek długotrwale bezrobotnych jest nieznaczny (WDB k t Me), a odpływ bezrobotnych przewyższa ich napływ w danym okresie sprawozdawczym (WPB k t 1). Powyższe warunki spełniły tylko 3 elementarne grupy zawodów. Do deficytowych należą następujące elementarne grupy zawodów: Operatorzy wprowadzania danych Specjaliści do spraw wychowania małego dziecka Recepcjoniści (z wyłączeniem hotelowych) Dodatkowo zidentyfikowane zostały grupy maksymalnie deficytowe czyli takie, w których dostępne były miejsca pracy a nie było zarejestrowanych osób bezrobotnych (B/O k = 0, a pozostałe wskaźniki nie przyjmują żadnej wartości). t Tylko 7 elementarnych grup zawodowych zidentyfikowano jako maksymalnie deficytowe. Do zawodów tych należą: Asystenci nauczycieli Hodowcy zwierząt gospodarskich i domowych Tynkarze i pokrewni Architekci Technicy archiwiści i pokrewni Pracownicy bibliotek, galerii, muzeów, informacji naukowej i pokrewni Prowadzący pojazdy ciągnięte przez zwierzęta 24

26 3.2 Zawody zrównoważone Zawody zrównoważone to takie, w których liczba ofert pracy jest zbliżona do liczby zarejestrowanych bezrobotnych (0,9 B/O k t 1,1), odsetek bezrobotnych długotrwale jest nieznaczny (WDB k t Me), a odpływ bezrobotnych przewyższa ich napływ w danym okresie sprawozdawczym (WPB k t 1). W powiecie grudziądzkim grodzkim nie wyodrębniono żadnej elementarnej grupy zawodów w grupie zawodów zrównoważonych. 3.3 Zawody maksymalnie nadwyżkowe i nadwyżkowe Zawody nadwyżkowe charakteryzują się niższym zapotrzebowaniem niż liczba bezrobotnych w danym zawodzie (B/O k t > 1,1), relatywnie wysokim poziomem długotrwałego bezrobocia (WDB k t > Me) oraz napływem bezrobotnych wyższym niż odpływ bezrobotnych (WPB k t < 1). Powyższe warunki spełniły 4 elementarne grupy zawodów: Fryzjerzy Kierowcy operatorzy wózków jezdniowych Księgowi Pracownicy administracyjni i sekretarze biura zarządu Zawodami maksymalnie nadwyżkowymi są natomiast profesje, w których zarejestrowani byli bezrobotni, nie było natomiast miejsc pracy (B/O k t nie przyjmuje wartości). Do elementarnych grup zawodów maksymalnie nadwyżkowych należy 6 grup: Monterzy sprzętu elektronicznego Pomoce domowe i sprzątaczki Specjaliści ochrony zdrowia gdzie indziej niesklasyfikowani Operatorzy urządzeń do spalania odpadów, uzdatniania wody i pokrewni Technicy medyczni i dentystyczni Zamiatacze i pokrewni. 25

27 4. Analiza umiejętności i uprawnień Pracodawcy zgłaszając oferty pracy najczęściej oczekiwali następujących umiejętności i uprawnień: Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy komunikatywność, planowanie i organizacja pracy własnej Specjaliści znajomość języków obcych, wywieranie wpływu, komunikatywność Technicy i inny średni personel wywieranie wpływu, komunikatywność, czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim, przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność Pracownicy biurowi obsługa komputera i wykorzystanie internetu robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych, sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna, współpraca w zespole. 5. Analiza rynku edukacyjnego 5.1 Informacja o liczbie oraz strukturze absolwentów i bezrobotnych absolwentów szkół ponadgimnazjalnych według poziomu wykształcenia W roku 2015 na terenie powiatu grudziądzkiego szkoły ponadgimnazjalne ukończyło 56 osób. Najliczniejszą grupę stanowili absolwenci technikum 19 osób tj. 33,93% oraz liceum ogólnokształcącego 18 osób, tj 32,14%. W dniu 31 grudnia 2015 roku w ewidencji PUP pozostawało 93 bezrobotnych absolwentów z wykształceniem ponadgimnazjalnym, wśród których największą grupę stanowiły osoby z wykształceniem średnim ogólnokształcącym. Najwięcej absolwentów w 2015 roku ukończyło następujące szkoły działające w powiecie: Technikum 19 osób Liceum Ogólnokształcące 18 osób Liceum Ogólnokształcące dla dorosłych 11 osób Zasadnicza Szkoła Zawodowa o 3 letnim cyklu kształcenia 8 osób 26

28 5.2 Informacja o liczbie oraz strukturze absolwentów i bezrobotnych absolwentów szkół ponadgimnazjalnych według zawodu Absolwenci szkół z terenu powiatu kończyli naukę w zawodach: Średni personel do spraw statystyki i dziedzin pokrewnych 10 osób Technicy wsparcia informatycznego i technicznego 9 osób Mechanicy pojazdów samochodowych 4 osoby Kucharze 2 osoby Fryzjerzy 1 osoba Blacharze 1 osoba Miernikiem służącym do identyfikacji elementarnych grup zawodów/kierunków nauki i szkół, w których absolwenci mają trudności ze znalezieniem pracy jest wskaźnik frakcji bezrobotnych wśród absolwentów gdzie: WBA k t = BA k t A k 100 t 1 BA k liczba bezrobotnych absolwentów według elementarnych grup zawodów/kierunku nauki t bądź typu szkoły (zasadnicza zawodowa, średnia ogólnokształcąca, średnia zawodowa i policealna, wyższa) bądź nazwy szkoły/uczelni stan na koniec grudnia), A k - liczba absolwentów szkół ponadgimnazjalnych/wyższych według elementarnych grup t 1 zawodów/kierunku nauki bądź typu szkoły (zasadnicza zawodowa, średnia ogólnokształcąca, średnia zawodowa i policealna, wyższa) bądź nazwy szkoły/uczelni stan za poprzedni rok szkolny/akademicki. Powyższy wskaźnik informuje, jaki odsetek absolwentów w elementarnej grupie zawodów/kierunku nauki/szkoły k stanowią bezrobotni absolwenci w elementarnej grupie zawodów/kierunku nauki/szkoły k (w %). Miernik przyjmuje wartości od 0% (oznacza brak bezrobotnych wśród absolwentów według wybranej specyfikacji ) do 100% (sytuacja, w której każdy absolwent w elementarnej grupie zawodów/kierunku nauki/szkoły k jest zarejestrowany jako bezrobotny). Im niższe wskaźnik przyjmuje wartości, tym daną grupę elementarną zawodów/kierunek nauki/szkołę można uznać 27

29 za bardziej dostosowaną do potrzeb lokalnego rynku pracy, gdyż jej absolwenci znajdują zatrudnienie w ciągu 6 lub 11 miesięcy od ukończenia szkoły. Obserwując wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów można zauważyć, że w niektórych typach szkół wynosi ponad 100%, co wskazuje, że znaczna część osób z takim typem wykształcenia kształciła się poza terenem powiatu. Największy wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów - 400% dotyczył absolwentów w elementarnej grupie zawodów Fryzjerzy. Tabela 10 Absolwenci oraz bezrobotni absolwenci według elementarnej grupy zawodów w 2015 roku Nazwa elementarnej grupy zawodów Liczba absolwentów w roku szkolnym kończącym się w roku sprawozdawczym Liczba bezrobotnych absolwentów w dniu Wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów (%) w dniu Średni personel do spraw statystyki i dziedzin pokrewnych ,00% Technicy wsparcia informatycznego i technicznego 9 0 0,00% Mechanicy pojazdów samochodowych ,00% Kucharze ,00% Blacharze 1 0 0,00% Fryzjerzy ,00% 28

30 6. Badanie kwestionariuszowe przedsiębiorstw 6.1 Założenia badawcze Na potrzeby monitoringu we wrześniu 2015 r. przeprowadzone zostało badanie lokalnych pracodawców. Badanie miało na celu diagnozę sytuacji na rynku pracy w 2015 r. oraz planowanych zmian w wielkości, a także strukturze zatrudnienia w 2016 r. Badaniem objęte zostały podmioty zatrudniające przynajmniej jednego pracownika. Jako operat losowania zastosowana została Baza Jednostek Statystycznych, której podstawą jest rejestr REGON, jednak w odróżnieniu od niego jest ona aktualizowana w oparciu o wyniki badań statystycznych oraz o informacje pochodzące ze źródeł administracyjnych. Wielkość próby do badania została wyznaczona w oparciu o poniższy wzór. gdzie: P(1 P) n = e 2 P(1 P) Z2 + N P - oszacowana proporcja w populacji, e - dopuszczalny błąd (zaleca się, aby błąd był nie większy niż 10%), n - wielkość próby, N - wielkość populacji, Z - wartość Z wynikająca z przyjętego poziomu ufności (zakłada się przyjęcie 95% poziomu ufności, dla którego wartość Z= 1,96). Zgodnie z założeniami próba cechuje się reprezentatywnością na poziomie klas wielkości przedsiębiorstw, wyrażoną liczbą zatrudnionych (do 9 osób, od 10 do 49 osób, od 50 do 249 osób oraz 250 osób i więcej). Określenie minimalnej liczby wywiadów dla poszczególnych klas wielkości przedsiębiorstw, zostało oparte o wskaźniki struktury, wyliczane jako procentowy udział danej klasy wielkości firmy w populacji. 29

31 6.2 Charakterystyka próby Badanie prowadzone było metodą CATI wspomaganego komputerowo wywiadu telefonicznego. Ostatecznie w badaniu uczestniczyło 85 pracodawców z terenu powiatu, z których 68,93% stanowiły podmioty o liczbie pracujących od 10 do 49 osób. Rysunek 5 Struktura badanych przedsiębiorstw pod względem liczby zatrudnionych pracowników W zależności od rodzaju prowadzonej działalności najliczniejszą grupę stanowili pracodawcy prowadzący działalność w zakresie: pozostałe usługi. Rysunek 6 Struktura badanych przedsiębiorstw według rodzaju działalności 30

32 6.3 Zmiany w zatrudnieniu W 2015 r. zwiększenie zatrudnienia zadeklarowało 16,90% badanych. W tym samym czasie redukcję zatrudnienia dokonało 9,68% badanych. W analizowanym okresie większość pracodawców nie dokonała zmian w zatrudnieniu (73,43%). W celu oceny sytuacji na lokalnym rynku pracy zastosowany został wskaźnik zatrudnienia netto (WZ), obliczany jako różnica udziału odpowiedzi pozytywnych i negatywnych. Wskaźnik przyjmuje wartości od -100 do 100. Im niższa wartość prezentowanych indeksów tym wyższy odsetek firm deklaruje niekorzystne zmiany w obszarze zatrudnienia. Przykładowo wartość -100 uzyskiwana jest w przypadku kiedy 100% firm biorących udział w badaniu sygnalizuje w danym pytaniu redukcję poziomu zatrudnienia. Natomiast wartości dodatnie wyliczanych indeksów oznaczają poprawę sytuacji firm na lokalnym rynku pracy. Im wyższa wartość wskaźnika tym wyższy odsetek przedsiębiorstw deklaruje korzystne zmiany w obrębie zatrudnienia. Przykładowo, wartość 100 dla indeksu zatrudnienia oznacza, że wszystkie badane przedsiębiorstwa potwierdzają wzrost liczby pracujących w badanym okresie. Dodatnia wartość indeksu (różna od 100) oznacza zatem, że odsetek firm deklarujących zwiększenie zatrudnienia przewyższył frakcję przedsiębiorstw sygnalizujących redukcję poziomu omawianej kategorii. Wartość miernika równa 0 oznacza, że odsetek firm deklarujących poprawę sytuacji jest równy odsetkowi firm sygnalizujących jej pogorszenie lub wszystkie firmy deklarują brak zmian w obszarze zatrudnienia. W 2015 r. wśród pracodawców zlokalizowanych na terenie powiatu wskaźnik zatrudnienia netto osiągnął wartość 7,22, co oznacza że odsetek firm deklarujących zwiększenie zatrudnienia był wyższy o tyle pkt. proc. od odsetka firm, które zredukowały zatrudnienie. Wskaźnik zatrudnienia netto był zróżnicowany w zależności od wielkiej grupy zawodów. Największą wartość (8,64) wskaźnik ten osiągnął dla grupy wielkiej Specjaliści oraz Technicy i inny średni personel. W przypadku grupy Pracownicy biurowi wskaźnik zatrudnienia netto przyjął wartość ujemną co oznacza, że odsetek podmiotów deklarujący przyjęcia w tej grupie był mniejszy od odsetka firm, które deklarowały zwolnienia w tej grupie zawodów. Zgodnie z deklaracjami pracodawców w 2015 r najczęściej zatrudniano pracowników w zawodach: Animator kultury (wymagane umiejętności: doświadczenie zawodowe, współpraca w zespole, obsługa komputera i wykorzystanie Internetu) Kierowca samochodu dostawczego (wymagane umiejętności: dodatkowe uprawnienia) 31

33 Nauczyciel nauczania początkowego (doświadczenie zawodowe, znajomość języków obcych, sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna) Pozostali nauczyciele gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych (z wyjątkiem nauczycieli kształcenia zawodowego) (sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna, wywieranie wpływu, wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków) Operator maszyn drogowych (doświadczenie zawodowe, obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych, sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna, współpraca w zespole) Operator urządzeń do emaliowania (doświadczenie zawodowe, obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych, sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna, współpraca w zespole) Szwaczka maszynowa (doświadczenie zawodowe, sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna, współpraca w zespole) Blacharz (doświadczenie zawodowe, obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych, sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna, współpraca w zespole) Kierownik magazynu (doświadczenie zawodowe, współpraca w zespole, obsługa komputera i wykorzystanie Internetu, zarządzanie ludźmi) Konserwator budynków i stanu technicznego pomieszczeń (doświadczenie zawodowe, obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych, współpraca w zespole) Kontroler jakości wyrobów przemysłowych (doświadczenie zawodowe, obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych, sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna, współpraca w zespole) Lakiernik (doświadczenie zawodowe, obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych, sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna, współpraca w zespole) Pakowacz ręczny (doświadczenie zawodowe, obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych, sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna, współpraca w zespole) Pomocniczy robotnik budowlany (współpraca w zespole) Pomocniczy robotnik drogowy (doświadczenie zawodowe, obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych, sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna, współpraca w zespole) Robotnik gospodarczy (sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna) Szyldziarz (doświadczenie zawodowe, obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych, współpraca w zespole) Ponadto we wszystkich zawodach, w których zatrudniano pracowników pracodawcy wymagali planowania i organizacji pracy własnej oraz komunikatywności (poza szwaczką maszynową). 32

34 We wszystkich wymienionych zawodach pracodawcy wysoko ocenili przygotowanie kandydatów do pracy w zawodzie. Tabela 11 Analiza oceny przygotowania kandydatów do pracy w zawodach, w których pracodawcy zwiększyli zatrudnienie w 2015 roku Zawód Wskaźnik struktury odpowiedzi (bardzo dobrze, raczej dobrze) Wskaźnik struktury odpowiedzi (bardzo źle, raczej źle) Animator kultury* 100,00% 0,00% Blacharz* 100,00% 0,00% Kierowca samochodu dostawczego 100,00% 0,00% Kierownik magazynu 100,00% 0,00% Konserwator budynków i stanu technicznego pomieszczeń 100,00% 0,00% Kontroler jakości wyrobów przemysłowych 100,00% 0,00% Lakiernik* 100,00% 0,00% Nauczyciel nauczania początkowego 100,00% 0,00% Operator maszyn drogowych 100,00% 0,00% Operator urządzeń do emaliowania 100,00% 0,00% Pakowacz ręczny 100,00% 0,00% Pomocniczy robotnik budowlany 100,00% 0,00% Pomocniczy robotnik drogowy 100,00% 0,00% Pozostali nauczyciele gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych (z wyjątkiem 100,00% 0,00% nauczycieli kształcenia zawodowego) Robotnik gospodarczy 100,00% 0,00% Szwaczka maszynowa 100,00% 0,00% Szyldziarz 100,00% 0,00% 33

35 6.4 Pozyskiwanie nowych pracowników W 2015 roku problemy z pozyskaniem nowych pracowników deklarowało 21,82 % pracodawców. Rysunek 7 Struktura odpowiedzi przedsiębiorstw deklarujących problemy z pozyskiwaniem nowych pracowników w 2015 roku Problemy z rekrutacją pracowników dotyczyły następujących elementarnych grup zawodów: Analitycy finansowi (wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków) Kierowcy samochodów ciężarowych (planowanie i organizacja pracy własnej) Kierownicy do spraw produkcji przemysłowej (planowanie i organizacja pracy własnej, współpraca w zespole, zarządzanie ludźmi/przywództwo, komunikacja ustna/komunikatywność, wykonywanie obliczeń, wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków, wywieranie wpływu) Księgowi (planowanie i organizacja pracy własnej, przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność, wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków) Magazynierzy i pokrewni (planowanie i organizacja pracy własnej) Masaże, robotnicy w przetwórstwie ryb i pokrewni (planowanie i organizacja pracy własnej) Murarze i pokrewni (obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych, sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna, planowanie i organizacja pracy własnej) 34