PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO

Transkrypt

1 KATOWICE ul. Słowackiego 14 tel/fax (032) brmkatowice@poczta.onet.pl NIP: Bank Śląski SA w Katowicach Konto Nr BIURO ROZWOJU MIASTA " K A T O W I C E " - SPÓŁKA Z O.O. PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ŁAWCZANA" W JAWORZNIE Autor: mgr Aneta Tychowska Jankowska współpraca: mgr Jakub Skarszewski lic. Marcin Tomczyk Katowice, luty - kwiecień 2015 r.

2 Spis treści 1. Wstęp Przedmiot opracowania Metodyka Podstawowe akty prawne, materiały wejściowe i literatura przedmiotu 4 2. Projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego główne cele, założenia i ustalenia istotne z punktu ochrony środowiska, powiązania z innymi dokumentami Lokalizacja, zagospodarowanie i użytkowanie terenu Ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego 9 Rozwiązania w zakresie infrastruktury technicznej 10 Rozwiązania w zakresie obsługi komunikacyjnej terenu Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym, istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu, oraz sposoby, w jakich te cele i inne problemy środowiska zostały uwzględnione podczas opracowywania dokumentu Powiązania z innymi dokumentami na szczeblu lokalnym, regionalnym, krajowym, wspólnotowym, międzynarodowym Ocena istniejącego stanu i funkcjonowania środowiska, potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu oraz obszary podlegające ochronie prawnej Istniejący stan środowiska 15 Geomorfologia, rzeźba terenu 15 Uwarunkowania geologiczne 16 Uwarunkowania górnicze 17 Warunki hydrogeologiczne 18 Wody powierzchniowe 21 Warunki klimatyczno meteorologiczne Zasoby przyrodnicze i krajobrazowe i ich ochrona prawna Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu wariant Istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektowanego dokumentu, w szczególności dotyczące obszarów podlegających ochronie prawnej Przewidywane znaczące oddziaływania, w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne Wpływ na powierzchnię ziemi łącznie z glebą 27 1

3 4.2. Wpływ na kopaliny Wpływ na klimat Wpływ ustaleń planu na warunki przyrodnicze Wpływ na krajobraz Wpływ na wody powierzchniowe i podziemne Wpływ na jakość powietrza atmosferycznego Wpływ ustaleń planu na klimat akustyczny Wpływ ustaleń miejscowego planu na ludzi Wpływ na zabytki i dobra materialne Informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko Rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji projektowanego dokumentu, w szczególności na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru Propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektowanego dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzania Streszczenie 36 Spis załączników Zał. nr 1 Wpływ realizacji ustaleń miejscowego planu na środowisko część graficzna 2

4 1. Wstęp 1.1. Przedmiot opracowania Przedmiotem niniejszego opracowania jest identyfikacja i analiza prognozowanych oddziaływań na środowisko ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Ławczana w Jaworznie. Celem miejscowego planu jest ustalenie kierunków rozwoju i zasad zagospodarowania fragmentu terenu Osiedla Podłęże o powierzchni około 6,4 ha. Obowiązek sporządzenia niniejszej dokumentacji wynika z przepisów Ustawy z dnia 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (tekst jedn.: Dz. U. z 2013r., poz z późn.zm.), na podstawie których organ administracji publicznej opracowujący projekt planu zagospodarowania przestrzennego ma obowiązek sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko. Zakres prognozy oddziaływania na środowisko określa art. 51 ust. 2 ustawy, zgodnie z którym prognoza powinna m.in.: zawierać informacje o zawartości, głównych celach projektowanego dokumentu oraz jego powiązaniach z innymi dokumentami, zawierać propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektowanego dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzania, określać, analizować i oceniać istniejący stan środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu, określać, analizować i oceniać stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem, określać, analizować i oceniać istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu, w szczególności dotyczące obszarów chronionych, określać, analizować i oceniać przewidywane znaczące oddziaływania na środowisko, w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz negatywne i pozytywne, przedstawiać rozwiązania mające na celu zapobieganie, zmniejszenie lub kompensowanie szkodliwych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji projektowanego dokumentu, zawierać informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy; Zakres prognozy uwzględnia wszystkie elementy, o których mowa w art. 51 ust. 2 ustawy, przeanalizowane i ocenione w stopniu i zakresie adekwatnym do charakterystyki obszaru objętego opracowaniem oraz proponowanych rozwiązań planistycznych Metodyka Pierwszym elementem sporządzania prognozy jest delimitacja obszaru badań: zarówno ustalenie zasięgu przestrzennego prognozy jak i delimitacja obszaru objętego planem. Szczególnie istotne jest przyjęcie odpowiedniego pola analizy tak aby gwarantowało możliwość analizy i oceny powiązań i zależności z otoczeniem. W prognozie uwzględniono wpływ działalności inwestycyjnej i sposobów gospodarowania na obszary otaczające jak również wpływ terenów sąsiednich na środowisko przyrodnicze i jego zmiany w obszarze planu. 3

5 Następnie na podstawie szczegółowej analizy z jednej strony uwarunkowań środowiskowych a w szczególności wrażliwości i podatności środowiska na degradację oraz ustaleń planu dotyczących projektowanych sposobów użytkowania i zagospodarowania terenów przeprowadzono delimitację obszaru planu na jednostki o różnej wadze skutków środowiskowych. Dla każdego terenu określono skutki zarówno pozytywne jak i negatywne realizacji ustaleń planu. Skutki środowiskowe realizacji ustaleń planu rozpatrywano wg następujących kryteriów: wg kryterium natężenia presji: niewielkie Nw, średnie Ś i duże D wg kryterium zasięgu: miejscowe M, lokalne L i regionalne R wg kryterium czasu trwania presji: krótkotrwałe K i długotrwałe D wg kryterium odwracalności przekształceń: odwracalne O i nieodwracalne N; Syntetycznej oceny oddziaływania na środowisko ustaleń miejscowego planu dokonano w oparciu o prognozowane skutki dla poszczególnych komponentów środowiska ze szczególnym uwzględnieniem uwarunkowań ekofizjograficznych. Wskazano również główne kierunki presji antropogenicznej i powiązania przyrodnicze z otoczeniem Podstawowe akty prawne, materiały wejściowe i literatura przedmiotu Podstawowe akty prawne ustawa z dnia 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (tekst jedn.: Dz. U. z 2013r., poz z późn.zm.), ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity z dnia 23 stycznia 2008 roku Dz. U Nr 25, poz. 150 z późn.zm.), ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody (t.j.: Dz. U. Nr 92, poz. 880 z późn.zm.), ustawa z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (tekst jednolity Dz. U. z 2012r., poz. 647 z późn.zm.), rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. Nr 213, poz z późn. zm.), rozporządzenie Ministra Środowiska z 14 czerwca 2007 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (tekst jedn.: Dz.U poz. 112), ustawa z dnia 18 lipca 2001 roku Prawo wodne (Dz. U. z 2005 roku Nr 239, poz wraz z późniejszymi zmianami), rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 roku w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy prowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. Nr 137, poz. 984 z późn. zm.), rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 14 stycznia 2002 roku w sprawie określenia przeciętnych norm zużycia wody (Dz. U. Nr 8, poz. 70), rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. Nr 192, poz. 1883); 4

6 Materiały wyjściowe, literatura przedmiotu Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego Ławczana" w Jaworznie projekt Biuro Rozwoju Miasta KATOWICE, styczeń 2015; Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jaworzna przyjęte Uchwałą Nr IV/17/2015 Rady Miejskiej w Jaworznie z dnia 29 stycznia 2015 r.,; Opracowanie ekofizjograficzne dla miasta Jaworzna Biuro Rozwoju Regionu Sp. z o.o Katowice, ul. Środkowa 5, listopad 2013; Opracowanie ekofizjograficzne miasta Jaworzno Przedsiębiorstwo Usługowe GEO- GRAF Dąbrowa Górnicza, Al. Piłsudskiego 30/34, 2004; Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jaworzna przyjętego uchwałą Nr XLIV/520/2005 Rady Miejskiej w Jaworznie z dnia 30 sierpnia 2005r. z późn. zm. - nieobowiązujące; Strategia Zintegrowanego i Zrównoważonego Rozwoju Jaworzna ; Plan gospodarki odpadami dla miasta Jaworzna Miasta na prawach powiatu na lata , Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego Oddział Zamiejscowy w Katowicach Centrum Gospodarki Odpadami, Katowice 2003; Program ochrony środowiska dla miasta Jaworzna na lata , Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa 2004; Program ochrony środowiska dla Jaworzna miasta na prawach powiatu na lata z uwzględnieniem perspektywy na lata aktualizacja, IGO Sp. z o.o., Katowice 2008; Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla miasta Jaworzno na lata Instytut Gospodarowania Odpadami IGO Sp. z o.o. Katowice, ul. Barbary 21a; marzec 2008; Sprawozdanie z realizacji Planu Gospodarki Odpadami dla miasta Jaworzna miasta na prawach powiatu Instytut Gospodarowania Odpadami IGO Sp. z o.o. Katowice, ul. Barbary 21a; kwiecień 2007; Ortofotomapa - wykonana na podstawie zdjęcia lotniczego w skali 1:13000 (nalot z 2009 r.), Wojewódzki Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Katowicach; Ortofotomapa - wykonana na podstawie zdjęcia lotniczego w skali 1:13000 (nalot z 2012 r.), Centralny Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Warszawie; Szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1:50 000, Mapa hydrograficzna w skali 1:50 000, Mapa sozologiczna w skali 1:50 000, Geografia regionalna Polski Jerzy Kondracki Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998, Geografia fizyczna Polski Jerzy Kondracki Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1988, Geomorfologia Polski. Tom 1. Polska Południowa Góry i Wyżyny praca zbiorowa pod redakcją M. Klimaszewskiego, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1972, Klimat Polski Alojzy Woś Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999; 5

7 2. Projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego główne cele, założenia i ustalenia istotne z punktu ochrony środowiska, powiązania z innymi dokumentami 2.1. Lokalizacja, zagospodarowanie i użytkowanie terenu Obszar objęty miejscowym planem obejmuje fragment terenu Osiedla Podłęże, obszar o powierzchni około 6,4 ha, którego granicę wyznaczają: od północy zabudowa mieszkaniowa i teren szkoły przy ul. Ławczanej, od wschodu teren obejmujący trasę śródmiejską, 6

8 od południa zabudowa mieszkaniowa przy ul. Towarowej, od zachodu Al. Piłsudskiego. Sam teren opracowania obejmuje częściowo teren zainwestowany zabudowę mieszkaniową wielorodzinną i usługową zlokalizowaną w północno-wschodniej części terenu opracowania, zabudowę usługową zlokalizowaną w południowo-zachodniej części terenu opracowania oraz zabudowę mieszkaniową wielorodzinną zlokalizowaną w południowowschodniej części terenu objętego opracowaniem. 7

9 Pozostała część terenu opracowania obejmuje obszar niezainwestowany tereny nieużytków - zieleni trawiastej z licznymi krzewami i drzewami. Widok ze strony ul. Ławczanej na teren opracowania Widok ze strony ul. Towarowej na teren opracowania Otoczenie terenu opracowania na kierunku północnym i południowym stanowią głównie tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej oraz tereny usługowe. 8

10 2.2. Ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego W granicach obszaru opracowania ustalenia miejscowego planu wyznaczają tereny o następującym przeznaczeniu: tereny oznaczone na rysunku planu symbolami 1MWU - 3MWU, dla których miejscowy plan ustala przeznaczenie pod zabudowę mieszkaniową intensywną z towarzyszącymi usługami. Ustalone warunki zabudowy i zagospodarowania terenów MWU przewidują: realizację zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej, w której dopuszcza się nieuciążliwe usługi wbudowane, wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną i zapleczem miejsc postojowych, zielenią urządzoną, miejscami wypoczynku i rekreacji, placami zabaw realizację zabudowy usług towarzyszących wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną i zapleczem miejsc postojowych, zielenią urządzoną realizację zabudowy usług jako samodzielnych obiektów z zakresu nieuciążliwych usług jeżeli zostanie ukształtowana z dominantą, wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną i zapleczem miejsc postojowych, zielenią urządzoną stosunek powierzchni zabudowy do powierzchni działki budowlanej - maksymalnie 0,70 minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej w powierzchni działki budowlanej dla zabudowy mieszkaniowej 35%, dla zabudowy usługowej 20% maksymalna wysokość zabudowy budynków i innych obiektów: 16,0m z dopuszczoną dominantą do 32,0m, maksymalna ilość kondygnacji nadziemnych dla budynków: 4, w przypadku dopuszczonej dominanty: 8; tereny oznaczone na rysunku planu symbolami 1U 2U, dla których miejscowy plan ustala przeznaczenie pod zabudowę usługową. Ustalone warunki zabudowy i zagospodarowania terenów U przewidują: realizację zabudowy usługowej wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną, zapleczem miejsc postojowych i zielenią urządzoną stosunek powierzchni zabudowy do powierzchni działki budowlanej - maksymalnie 0,70 minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej w powierzchni działki budowlanej 20% maksymalna wysokość zabudowy budynków i innych obiektów 16,0m, budynków z dominantami 25,0m, maksymalna ilość kondygnacji nadziemnych dla budynków: 4, z dopuszczeniem dominant do 6 zagospodarowania terenów zaplecza technicznego zabudowy, stref dostaw, od strony obszaru przestrzeni publicznej stanowiącej teren 1UZP - z uwzględnieniem wizualnego odseparowania, z wykorzystaniem zieleni, obiektów małej architektury, ekranowania; tereny oznaczone na rysunku planu symbolami 1UZP dla których miejscowy plan ustala przeznaczenie pod ogólnodostępną zieleń urządzoną z zabudową usługową. Ustalone warunki zabudowy i zagospodarowania terenów UZP przewidują: realizację zieleni urządzonej jako ogólnodostępnej wyposażonej w miejsca wypoczynku, ścieżki, terenowe urządzenia rekreacji, place zabaw, parking rowerowy realizację dwukierunkowej drogi rowerowej o przebiegu wskazanym na rysunku planu z bezkolizyjnym przejazdem ponad Al. Piłsudskiego oraz parkingiem rowerowym realizację poprzecznego ciągu pieszego wskazanego na rysunku planu, łączącego dwa zespoły mieszkaniowe; przy realizacji ciągu obowiązuje powiązanie z lokalizacją przystanków tramwajowych i ciągiem pieszym w terenie 1KDT realizację zabudowy usługowej z zakresu: kultury, oświaty i edukacji, rozrywki i gastronomii, sportu i rekreacji z niezbędną infrastrukturą techniczną i zapleczem miejsc postojowych, jedynie jako wzbogacenie funkcji ogólnodostępnej zieleni urządzonej i obszaru przestrzeni publicznej stosunek powierzchni zabudowy do powierzchni działki budowlanej - maksymalnie 0,40 minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej w powierzchni działki budowlanej w tym zieleni urządzonej 50% maksymalna wysokość zabudowy budynków i innych obiektów: 8,00m, maksymalna ilość kondygnacji nadziemnych dla budynków: 2 projekt planu dopuszcza lokalizację usług handlu jako jednokondygnacyjnych obiektów stawianych na czas określony na potrzeby organizacji imprez, festynów, świąt miejskich; 9

11 teren oznaczony na rysunku planu symbolem 1KDI dla którego miejscowy plan ustala przeznaczenie: skrzyżowanie dróg publicznych z niezbędną infrastrukturą techniczną i planowaną linią tramwajową. Ustalone warunki zabudowy i zagospodarowania terenów KDl przewidują: realizację pełnego skrzyżowania trasy śródmiejskiej w ciągu drogi głównej 1KDG 2/2 z ul. Ławczaną 1KDL1/2 + T klasy lokalnej uwzględniające: planowaną linię tramwajową oraz zapewnienie ciągłości powiązań pieszych i rowerowych. teren oznaczony na rysunku planu symbolem 1KDT dla którego miejscowy plan ustala przeznaczenie: drogi, infrastrukturę tramwajową i zieleń urządzoną. Ustalone warunki zabudowy i zagospodarowania terenów KDT przewidują: realizację planowanej linii tramwajowej z niezbędną infrastrukturą towarzyszącą: urządzeniami technicznymi, przystankami, mijanką, z uwzględnieniem: drogi publicznej klasy lokalnej, chodników, ścieżek rowerowych, zieleni urządzonej, obiektów małej architektury realizację poprzecznego ciągu pieszego wskazanego na rysunku planu, łączącego dwa zespoły mieszkaniowe; przy realizacji ciągu obowiązuje powiązanie z lokalizacją przystanków tramwajowych oraz z zachowaniem ciągłości w terenie 1UZP. Rozwiązania w zakresie infrastruktury technicznej W zakresie rozwiązań infrastrukturalnych ustalenia miejscowego planu przewidują: w zakresie zaopatrzenia w wodę - w oparciu o istniejące sieci wodociągowe oraz sieci projektowane, rozbudowa sieci w układzie pierścieniowym, w nawiązaniu do istniejącego systemu i projektowanego układu komunikacyjnego, dostosowanie parametrów technicznych sieci wodociągowej do wymogów przeciwpożarowych i wyposażenie sieci w hydranty p.poż., zgodnie z wymogami przepisów w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych. w zakresie odprowadzenia ścieków - przebudowę i rozbudowę systemu odprowadzenia ścieków w systemie rozdzielczym, odprowadzenie ścieków do istniejącej mechaniczno - biologicznej oczyszczalni ścieków położonej poza granicami planu poprzez istniejący system kanalizacji miejskiej z uwzględnieniem przebudowy kanalizacji ogólnospławnej na rozdzielczą, wyklucza lokalizację oczyszczalni ścieków z wykorzystaniem technologii oczyszczania ścieków w gruncie. w zakresie odprowadzenia wód opadowych projekt planu ustala zakaz na obszarze płytkiej eksploatacji górniczej odprowadzania oczyszczonych ścieków do gruntu, projekt planu dopuszcza poza obszarem płytkiej eksploatacji górniczej - zastosowanie lokalnych systemów odwodnień powierzchniowych z rozsączeniem wody w gruntach przepuszczalnych w ramach nieruchomości gruntowej; zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych nie może powodować szkodliwej zmiany stanu wody na gruncie sąsiednim. Miejscowy plan wprowadza obowiązek stosowania urządzeń podczyszczających przy ujmowaniu wód opadowych i roztopowych z powierzchni szczelnej terenów placów, dróg i parkingów narażonych na zanieczyszczenie substancjami ropopochodnymi, przed wprowadzeniem ich do odbiornika. Projekt planu dopuszcza zastosowanie zbiorników retencyjnych wód opadowych wraz z pompownią w zakresie zaopatrzenia w ciepło - dostawa energii cieplnej z istniejącej sieci ciepłociągów, w przypadku braku możliwości zastosowania sieci zdalaczynnej, dopuszcza się indywidualne i lokalne źródła ciepła, z zastosowaniem nowoczesnych technologii 10

12 gwarantujących wysoką sprawność energetyczną (nie mniejszą niż 75%) i wysoką efektywność ekologiczną (niski wskaźnik emisji). w zakresie zaopatrzenia w gaz - dostawę gazu z sieci gazociągów niskoprężnych, dopuszcza się zaopatrzenie w gaz z indywidualnych zbiorników gazu. Rozwiązania w zakresie obsługi komunikacyjnej terenu Obszar planu obsługiwany jest z istniejących ulic: 1KDG 2/2 drogi klasy głównej ustalenia planu przeznaczają teren na drogę publiczną klasy głównej z urządzeniami infrastruktury technicznej, co oznacza, że przy przebudowie istniejącej śródmiejskiej w ciągu drogi krajowej nr 79 obowiązują następujące ustalenia: szerokość w liniach rozgraniczających od 33,0 m do 37,0m, parametry techniczne i użytkowe odpowiadające klasie ulicy głównej, minimalizowanie oddziaływania drogi krajowej na otoczenie w zakresie emisji hałasu i drgań; wyposażenie w obiekty zmniejszające uciążliwość akustyczną drogi z uwzględnieniem zieleni urządzonej, skrzyżowanie z drogą oznaczoną na rysunku planu symbolem 1KDL1/2+T w terenie 1KDI z uwzględnieniem linii tramwajowej; 1KDL 1/2+T ulicy Ławczanej klasy lokalnej - ustalenia planu przeznaczają teren na drogę publiczną klasy lokalnej z linią tramwajową oraz urządzeniami infrastruktury technicznej, co oznacza, że przy przebudowie i rozbudowie istniejącej ulicy Ławczanej obowiązują następujące ustalenia: szerokość w liniach rozgraniczających 15,0m z poszerzeniami w miejscach skrzyżowania z Al.Piłsudskiego do 20,0m zgodnie z rysunkiem planu, parametry techniczne i użytkowe odpowiadające klasie ulicy lokalnej, jednotorowa linia tramwajowa prowadzona w ulicy z przystankami i mijanką, z dopuszczeniem lokalizacji budowli i urządzeń przeznaczonych do zarządzania, eksploatacji i utrzymania linii tramwajowej, obustronnie chodniki dla pieszych i ścieżki rowerowe; 1KDD 1/2 i 2KDD 1/2 ulicy Towarowej klasy dojazdowej - ustalenia planu przeznaczają teren na drogę publiczną klasy dojazdowej wraz z urządzeniami infrastruktury technicznej, co oznacza że przy przebudowie i rozbudowie istniejącej ulicy Towarowej obowiązują następujące ustalenia: parametry techniczne i użytkowe odpowiadające klasie ulicy dojazdowej, szerokość w liniach rozgraniczających: dla 1KDD1/2 od 10,0m do 23,0m w miejscu skrzyżowania z Al. Piłsudskiego, dla 2KDD1/2 15,0m, jednostronny chodnik dla pieszych i ścieżka rowerowa; Istniejące ulice o których mowa wyżej zapewniają powiązanie obszaru planu: z układem drogowym miejskim i regionalnym poprzez skrzyżowanie 1KDI, bez ograniczeń z trasą śródmiejską w ciągu drogi krajowej nr 79 oznaczoną symbolem 1KDG 2/2, z podstawowym układem miejskim poprzez skrzyżowania ulicy Ławczanej 1KDD1/2+T oraz ulicy Towarowej 1KDD1/2 z istniejącą poza obszarem planu Al. Piłsudskiego zlokalizowaną przy zachodniej granicy planu. W zakresie rozbudowy układu komunikacyjnego projekt planu ustala realizację: w terenach: 1KDT i 1KDL1/2+T jednotorowej linii tramwajowej w ulicy Ławczanej z przystankami i mijanką wraz z przebudową ul. Ławczanej, w terenie 1KDI pełnego skrzyżowania trasy śródmiejskiej z ul. Ławczaną i planowaną linią tramwajową, 11

13 przebudowy skrzyżowania ul.ławczanej 1KDL1/2+T z Al. Piłsudskiego z uwzględnieniem planowanej linii tramwajowej, w terenie 1UZP drogi rowerowej zapewniającej powiązanie komunikacyjne mieszkańców z terenami zieleni w tym Parkiem Podłęże; realizacja skrzyżowania drogi rowerowej z Al. Piłsudskiego, jako rozwiązanie bezkolizyjne, wielopoziomowe, strategicznego parkingu rowerowego w terenie 1UZP oraz dopuszczenie realizacji w terenie 1KDT Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym, istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu, oraz sposoby, w jakich te cele i inne problemy środowiska zostały uwzględnione podczas opracowywania dokumentu Cele ochrony środowiska na szczeblu krajowym wyznacza "Polityka ekologiczna państwa w latach z perspektywą do roku 2016"; jest to dokument strategiczny, który przez określenie celów i priorytetów ekologicznych wskazuje kierunek działań koniecznych dla zapewnienia właściwej ochrony środowisku naturalnemu. Planowane działania w Polityce ekologicznej wpisują się w priorytety w skali Unii Europejskiej i cele 6 Wspólnotowego programu działań w zakresie środowiska naturalnego. Zgodnie z ostatnim przeglądem wspólnotowej polityki ochrony środowiska do najważniejszych wyzwań należy zaliczyć zachowanie bogatej różnorodności biologicznej polskiej przyrody na różnych poziomach organizacji: na poziomie wewnątrzgatunkowym (genetycznym), gatunkowym oraz ponadgatunkowym (ekosystemowym), wraz z umożliwieniem zrównoważonego rozwoju gospodarczego kraju, który w sposób niekonfliktowy współistnieje z różnorodnością biologiczną. Głównym celem planowania przestrzennego jest zapewnienie ładu przestrzennego i zrównoważonego rozwoju przy racjonalnym wykorzystaniu istniejących zasobów. Projekt miejscowego planu w celu ukształtowania w obszarze opracowania struktur przestrzennych o wysokich walorach kompozycyjnych i estetycznych ustala przeznaczenie terenu umożliwiające rozwój zabudowy usługowej oraz zagospodarowanie terenu po byłej infrastrukturze kolejowej w kierunku usługowym i zieleni urządzonej. Obszar opracowania nie obejmuje terenów cennych przyrodniczo oraz nie pełni żadnych funkcji w systemie powiązań przyrodniczych. Dla ochrony ładu przestrzennego projekt miejscowego planu nawiązuje do ukształtowanych struktur funkcjonalno-przestrzennych i wskazuje konieczność przekształceń i rehabilitacji całości terenu objętego miejscowym planem. Ponadto w zakresie ochrony powietrza projekt planu ustala obowiązek polegający na zapobieganiu powstawania i ograniczaniu wprowadzanych do powietrza substancji zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska, oraz wykorzystywanie do celów grzewczych rozwiązań niskoemisyjnych: sieci zdalaczynnej oraz dopuszczonych źródeł indywidualnych np. energii elektrycznej, gazu, oleju opałowego. W celu ochrony wód podziemnych projekt planu wprowadza zakaz wprowadzania do ziemi ścieków, z wyłączeniem wód opadowych i roztopowych oraz zakazy: lokalizacji inwestycji mogących zanieczyścić wody podziemne, rozsączania w gruncie wód z oczyszczalni ścieków. 12

14 2.4. Powiązania z innymi dokumentami na szczeblu lokalnym, regionalnym, krajowym, wspólnotowym, międzynarodowym. Na szczeblu lokalnym Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jaworzno Ustalenia Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Ławczana w Jaworznie są zgodne z dokumentem aktualnie uchwalonego Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jaworzna przyjętego Uchwałą Nr IV/17/2015 Rady Miejskiej w Jaworznie z dnia 29 stycznia 2015 r., w miejsce dotychczasowego dokumentu przyjętego uchwałą Nr XLIV/520/2005 Rady Miejskiej w Jaworznie z dnia 30 sierpnia 2005r. z późn. zm. Na szczeblu regionalnym Miejscowy plan zagospodarowana przestrzennego województwa śląskiego Plan zagospodarowania przestrzennego Województwa Śląskiego uchwalony został przez Sejmik Województwa Śląskiego uchwałą Nr II/21/2/2004 z dnia 21 czerwca 2004r i zmieniony Uchwałą sejmiku nr III/56/1/2010 z dnia 22 września 2010 roku. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Śląskiego jest podstawą formułowania zasad realizujących politykę przestrzenną województwa i organizujących jego strukturę przestrzenną w sposób uwzględniający założenia polityki przestrzennej państwa, określone w dokumencie pt. "Koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju" oraz tworzący warunki przestrzenne do realizacji ustaleń strategii rozwoju województwa, przedstawionych w dokumencie pt. "Strategia Rozwoju Województwa Śląskiego na lata ". Plan zakłada takie podejście do zarządzania przestrzenią, które pozwoli na pozyskiwanie niezbędnych funduszy na realizację inwestycji pomocnych w dążeniu województwa śląskiego do osiągnięcia: wysokiej, trwałej i konkurencyjnej pozycji w Europie Środkowej wizerunku regionu o zrównoważonym rozwoju estetycznej przestrzeni o wysokich walorach architektury i krajobrazu oraz indywidualnym wyrazie. Taka wizja przyszłości przestrzeni województwa śląskiego ma być osiągalna poprzez dążenie w polityce przestrzennej do osiągnięcia następujących sześciu głównych celów, wywodzących się z priorytetów Strategii Rozwoju Województwa Śląskiego na lata : Dynamizacja i restrukturyzacja przestrzeni województwa Wzmocnienie funkcji węzłów sieci osadniczej Ochrona zasobów środowiska, wzmocnienie systemu obszarów chronionych i wielofunkcyjny rozwój terenów otwartych Rozwój ponadlokalnych systemów infrastruktury Stymulowanie innowacji w regionalnym systemie zarządzania przestrzenią Rozwój współpracy międzyregionalnej w zakresie planowania przestrzennego. Funkcje i ustalone zasady zagospodarowania terenów objętych miejscowym planem nie kolidują w żaden sposób z celami wyznaczonymi w wojewódzkim planie zagospodarowania przestrzennego. 13

15 Na szczeblu krajowym Koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju 2030 Koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju 2030 jest nadrzędnym, strategicznym dokumentem rządowym dającym podstawę do prowadzenia krajowej polityki przestrzennej państwa. Zgodnie z zapisem ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym Koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju określa przyrodnicze, kulturowe, społeczne i ekonomiczne uwarunkowania i cele oraz kierunki tej polityki. Strategiczne cele rozwoju i przestrzennego zagospodarowania oraz kierunki transformacji struktury społeczno-gospodarczej kraju wykorzystane zostały do formułowania zasad i kierunków zagospodarowania przestrzennego województwa śląskiego. Z grupy podstawowych celów kształtowania struktur przestrzennych plan zagospodarowania przestrzennego województwa uwzględnia: dynamizację rozwoju, nawiązującą do europejskiego systemu gospodarki otwartej na świat, tworzenie warunków wzrostu efektywności gospodarowania i konkurencyjności, kształtowanie warunków racjonalizacji przestrzeni i równoważenia rozwoju, hamowanie dewaloryzacji środowiska przyrodniczego i tworzenie warunków do jego racjonalnej ochrony i kształtowania, tworzenie warunków do znaczącej poprawy standardu cywilizacyjnego społeczeństwa, ochronę i wykorzystanie dla rozwoju regionu dziedzictwa kulturowego. Projekt miejscowego planu uwzględnia cele polityki przestrzennej województwa wynikające z Koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju. Na szczeblu wspólnotowym, międzynarodowym 6 Program Działań Wspólnoty na Rzecz Środowiska Planowane funkcje nie będą naruszały ustaleń 6 Programu Działań Wspólnoty na Rzecz Środowiska. Nie występują żadne konflikty z celami i kierunkami działań przyjętymi w tym dokumencie. 14

16 3. Ocena istniejącego stanu i funkcjonowania środowiska, potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu oraz obszary podlegające ochronie prawnej 3.1. Istniejący stan środowiska Geomorfologia, rzeźba terenu Według regionalizacji geomorfologicznej Polski Południowej M. Klimaszewskiego obszar opracowania przynależy do prowincji: Wyżyny Śląsko-Małopolskie, podprowincji: Wyżyna Śląsko Krakowska, makroregionu: Wyżyna Śląska, mezoregionu: Wyżyna Śląska Południowa, regionu: Kotlina Mysłowicka - zachodnia część terenu opracowania, regionu Garb Jaworzna wschodnia część terenu opracowania. Kotlina Mysłowicka jest obniżeniem denudacyjnym o nierównym, spłaszczonym dnie, które powstało w mało odpornych łupkach i piaskowcach karbońskich Dno kotliny zajmuje zdegradowana równina sandrowa (obecnie na wysokości ok m n.p.m.), która łagodnym stokiem o nachyleniu 2-3o przechodzi w terasy doliny Przemszy rozcinającej dno Kotliny. W rejonie Szczotek i Dąbrowy Narodowej łagodne, kopulaste wzniesienia (279 m n.p.m.) o wysokości względnej od kilku do kilkunastu metrów odsłaniają odpreparowaną powierzchnię przedczwartorzędowego podłoża. Lewobrzeżna część doliny Przemszy ma szerokość ok m, zakola dawnych meandrów podcinają stok sandru skarpami o wysokości do ok. 5 m. W dolinie występuje jeden, a fragmentarycznie dwa poziomy terasowe. Południową część stożka sandrowego rozcina wąska (ok. 100 m) dolina Wąwolnicy, uchodząca do doliny Przemszy. Północno zachodni fragment obszaru Miasta sięga resztek odcinka doliny Białej Przemszy. Powierzchnia równiny denudacyjnej znajduje się przy krawędzi doliny na wysokości ok. 255 m n.p.m., a dno doliny ok. 250 m n.p.m. Powierzchnia Kotliny Mysłowickiej w granicach Jaworzna została w bardzo dużym stopniu przekształcona w wyniku działalności człowieka. Wielkopowierzchniowe obniżenia terenu w rezultacie podziemnej eksploatacji węgla kamiennego spowodowały obniżenia terenu od kilku do kilkunastu metrów; na znacznych obszarach eksploatowano kopaliny metodą odkrywkową lub odkrywkowo szybikową. W obrębie spłaszczonej, zachodniej i południowej części Kotliny uformowały się zagłębienia bezodpływowe. W części pozostałej odkształceniu, aż do zupełnego zatarcia, uległy doliny małych dopływów Przemszy i Białej Przemszy - nie istniejących już lub prowadzonych rowami słabo nawiązującymi do przebiegu pierwotnych form. Duże powierzchnie wyrobisk po eksploatacji piasków podsadzkowych zupełnie zmieniły północno zachodnią część Kotliny, w bezpośrednim sąsiedztwie dolin Przemszy i Białej Przemszy. Lokalnie, w sąsiedztwie zakładów górniczych, ale także w dnach części wyrobisk, znaczne powierzchnie zajmują hałdy. Duży udział w antropogenicznych zmianach powierzchni mają także misy osadników, rozległe stoliwo o wysokości ok. 10 m uformowane z odpadów elektrowni Jaworzno II, Jaworzno III oraz platformy powierzchni zrównanych pod zabudowę przemysłową, a także jako wypełnienie powierzchni przekształconych. Nasypy i wkopy związane z drogami i liniami kolejowymi o skarpach kilkumetrowej wysokości uzupełniają katalog wyróżniających się antropogenicznych elementów rzeźby. Garb Jaworznicki budują spłaszczone kulminacje o łagodnie nachylonych stokach (przeważnie do 8%, a sporadycznie 12% - 15%) oraz o wysokościach względnych na ogół nie przekraczających kilkunastu, rzadziej dwudziestu metrów, rozdzielone szerokimi nieckowatymi dolinami. W części północnej Garb Jaworznicki opada stokiem denudacyjnym ku Kotlinie Mysłowickiej wyciętej w mało odpornych skałach karbońskich. Kulminacje wierz- 15

17 chowiny Garbu tworzą pagóry twardzielcowe: Sodowa Góra (328 m n.p.m.), wzgórze w Warpiach (342 m n.p.m.), Góra Grodzisko (346 m n.p.m.), Góra Korzeniec (310 m n.p.m.), Góra Łazy (332 m n.p.m.), zbudowane z odpornych dolomitów i wapieni triasowych, a także predysponowane tektonicznie. W przedłużeniu strukturalnego progu jaworznickiego, od Byczyny przez Szlaban po Kąty w Chrzanowie, przebiega próg tektoniczny zaznaczający się łańcuchem pojedynczych wzgórz: wzgórza byczyńskiego, Korzeńca, Wójtowej Góry i Barowej Góry. Południowa część Garbu jest mocniej rozczłonkowana. Dwa systemy dolin uchodzących do Rowu Chrzanowskiego tworzy w tym rejonie dolina Byczynki oraz system dolinny rozcinający wzniesienia Garbu Jaworzna w rejonie Cezarówki i uchodzący do Rowu Chrzanowskiego. Dolina Byczynki jest wąska ( m), wcięta w powierzchnię obniżenia pokrytego osadami deluwialnymi, a w górnym biegu również wydmami, pomiędzy którymi przebiega dolina cieku. Na północ od Byczyny (Ponikwica) wydma przegradza boczną dolinkę. Odpływające wody opadowe infiltrują w głąb piasków, ale czasowo są podpiętrzane w górnej części dolinki. Średnie nachylenie profilu podłużnego górnego odcinka doliny wynosi ok. 1,2%. Niżej dolina Byczynki rozszerza się do ok. 600 m, a nachylenie profilu podłużnego spada do ok. 0,6%. Drugi system dolinny rozpoczyna dolinka denudacyjna na zachód od Cezarówki Górnej. W Lesie Dąbrowa uchodzą do niej boczne dolinki denudacyjne, a forma główna przyjmuje wyraźny aluwialny charakter. Powyżej przecięcia ul. Krakowską uchodzi do niej boczna dolina, w dolnym biegu aluwialna, w górnym mająca cechy dolinki denudacyjnej. Łącząc się, doliny rozszerzają się do ok. 200 m, a nachylenie zmniejsza się do ok. 1,1%. Pagórkowata rzeźba Garbu Jaworznickiego maskuje niecki obniżeniowe powstające w wyniku podziemnej eksploatacji węgla. Najbardziej wyrazistą formą antropogeniczną są dwa połączone kamieniołomy po eksploatacji dawnego złoża wapieni Sadowa Góra, zajmujące ok. 24,3 ha. W obrębie ścian i skarp o kilku- kilkunastometrowej wysokości zachodzą powierzchniowe ruchy masowe w postaci zerw i osypisk niezbędne jest zachowanie odpowiednich stref bezpieczeństwa w przypadku zagospodarowywania terenów sąsiednich. Duże zmiany rzeźby nastąpiły w obrębie stoków sąsiadujących z historycznym centrum Jaworzna, gdzie tereny mocno przekształcone w wyniku odkrywkowej eksploatacji kopalin zostały przemodelowane w formy tarasów, na których zrealizowano zabudowę osiedli mieszkaniowych. Niewielkie platformy formowane pod zabudowę w obrębie stoków, wkopy i nasypy związane z przebiegiem dróg lub linii kolejowych występują powszechnie w tej części stoku denudacyjnego oraz w odrębnych osiedlach (Byczyna, Cezarówka Dolna, Góra Piasku). Niewielkie nieckowate obniżenia, stosunkowo liczne w rejonie Byczyny i Cezarówki Dolnej, są pozostałościami po szybikowej eksploatacji rud lub po zapadliskach nad lejami krasowymi. Uwarunkowania geologiczne Podłoże terenu opracowania budują utwory dolnopaleozoiczne, na których leżą węglanowe utwory dewonu i karbonu dolnego, którym podrzędnie towarzyszą iłowce, mułowce i piaskowce. Na nich zalegają utwory górnego karbonu, triasu oraz czwartorzędu. Profil utworów karbonu górnego rozpoczynają warstwy brzeżne (namur A) iłowce, mułowce oraz łupki mułowcowe i iłowcowe z warstwami węgla kamiennego, a podrzędnie piaskowce. Warstwy siodłowe (namur B), budują zwięzłe, drobno- i średnioziarniste piaskowce, lokalnie ze zlepieńcami. Warstwy te są silnie zredukowane - ich miąższość wynosi od kilku do ok. 30 m. Zawierają miąższy pokład węgla kamiennego. Leżące powyżej warstwy rudzkie w części dolnej (namur C) wykształcone są głównie jako gruboławicowe, drobnoziarniste piaskowce o spoiwie ilasto krzemionkowym, z ławicami żwirowców i zlepieńcami. Warstwy rudzkie górne (westfal A) budują głównie mułowce udział ławic piaskowco- 16

18 wych stanowi mniej niż 1/3 profilu tych warstw. Utwory warstw siodłowych i rudzkich wykształcone w facji piaskowcowej zalicza się do górnośląskiej serii piaskowcowej. Warstwy orzeskie (westfal B) wykształcone w postaci naprzemianległych warstw iłowców lub mułowców (częściowo o budowie łupkowej) z pokładami węgla, a podrzędnie także piaskowców (przeważnie drobnoziarnistych) o miąższości kilkuset metrów razem z górną częścią profilu warstw rudzkich wydzielane są jako seria mułowcowa. Stropową część profilu utworów karbonu w rejonie terenu opracowania reprezentuje krakowska seria piaskowcowa, przykrywająca utwory serii mułowcowej. Są to przede wszystkim skały tworzące warstwy łaziskie (westfal C). Wykształcone są najczęściej jako różnoziarniste piaskowce barwy szarej, które miejscami zawierają grubsze otoczaki kwarcowe nadające skale charakter zlepieńcowaty. Na zwietrzałej powierzchni stropowej karbonu zalegają bezpośrednio utwory triasu, które budują wzniesienia zrębowych Pagórów Imielińskich oraz Niecki Długoszyńsko Wilkoszyńskiej. Poza tymi jednostkami strukturalnymi występują w sposób nieciągły w obrębie Rowu Chrzanowskiego, a także w formie trzech cienkich, izolowanych płatów w dnie Kotliny Mysłowickiej na północ od Dąbrowy Narodowej. Całkowita miąższość utworów triasu wynosi od kilku m do ok m. Najstarszymi utworami triasu (dolnego) są warstwy świerklanieckie, reprezentujące dolny i środkowy pstry piaskowiec. W ich obrębie występują słabo zwięzłe piaskowce przeważnie gruboziarniste, zawierające liczne wkładki i przewarstwienia iłów lub mułowców i iłowców. Miąższość warstw świerklanieckich wynosi od kilku do około dwudziestu metrów. Pstry piaskowiec górny (ret) reprezentuje kompleks szarozielonych margli, dolomitów z cienkimi wkładkami margli, porowatych dolomitów ziarnistych lub oolitowych z wkładkami dolomitów organodetrytycznych i czarnych iłów. Miąższość tych utworów miejscami dochodzi do ok m. Na utworach retu zalegają utwory triasu środkowego (wapień muszlowy), stanowiące zasadniczą cześć profilu triasu w Jaworznie i główny budulec wzniesień Garbu Ciężkowickiego, Garbu Jaworznickiego oraz Pagórów Imielińskich (tylko w osiowej części Niecki Wilkoszyńskiej zapadają pod młodsze ogniwa triasu). Są to wapienie, margle i dolomity warstw gogolińskich, kawerniste, często krystaliczne dolomity kruszconośne oraz dolomity diploporowe. Warstwy gogolińskie dolne wykształcone są jako wapienie płytowe i faliste z wkładkami margli, ponad którymi leżą ciemnożołte, gąbczaste wapienie komórkowe. Górne warstwy gogolińskie tworzą wapienie zlepieńcowate, przedzielone wapieniami falistymi. Miąższość warstw gogolińskich wynosi do ok. 30 m. Utwory triasu górnego wypełniają centralną część Niecki Wilkoszyńskiej. Są to mułowce, iłowce, margle dolomityczne i dolomity, rzadziej piaskowce dolomityczne, brekcje i zlepieńce dolomityczne oraz wkładki gipsów tworzące formację chrzanowską. Miąższość ich szybko wzrasta w kierunku centralnej części Niecki, osiągając tam lokalnie ok. 50 m. Na powierzchni terenu opracowania zalegają osady czwartorzędu. W części wschodniej obszaru opracowania są to głównie późnoplejstoceńskie lub holoceńskie utwory deluwialne - rumosz skalny oraz piaski i gliny z okruchami skał miejscowych w części zachodniej plejstoceńskie piaski i żwiry wodnolodowcowe pochodzące z okresu zlodowacenia środkowopolskiego. Uwarunkowania górnicze Obszar opracowania położony jest w granicach udokumentowanego złoża węgla kamiennego Jaworzno. NAZWA ZŁOŻA* KOPALINA STAN ZASOBY GEOLOGICZNE 17

19 ZAGOSPODAROWANIA BILANSOWE ^ Jaworzno węgiel kamienny eksploatowane tys. t Objaśnienia: * - pogrubiono złoża objęte własnością górniczą; ^ - podano zasoby dla całych złóż; Obszar opracowania położony jest w terenie górniczym Jaworzno-Jeleń, w zasięgu obszaru górniczego czynnego Zakładu Górniczego Sobieski, w obszarze dawnej płytkiej eksploatacji podziemnej węgla kamiennego do 100m ppt, o nierozpoznanym stopniu zagrożenia powstawaniem zapadlisk zasięgiem obejmującego zachodnią część terenu opracowania. Na terenach płytkich wyrobisk eksploatacyjnych mogą wystąpić deformacje nieciągłe typu zapadliskowego. Przyczyną ich występowania jest dokonana, nieraz wielopokładowa eksploatacja płytko zalegających pokładów węgla kamiennego z wytworzonymi krawędziami i resztkami oraz z pozostawionymi nie zlikwidowanymi wyrobiskami chodnikowymi, a także prowadzenie robót górniczych w strefach uskokowych, szczególnie w przypadku uskoków zawodnionych. Obecność nie podsadzonych płytkich wyrobisk oraz szybów, szybików i upadowych, a także dotychczasowa intensywność powstawania zapadlisk w danym rejonie skłaniają do uznania, że mogą one również wystąpić w przyszłości. Występowanie deformacji nieciągłych stwarza istotne zagrożenie dla zabudowy oraz infrastruktury komunikacyjnej i technicznej. Zidentyfikowane skupiska zapadlisk poza terenami płytkich wyrobisk wyznaczonymi na podstawie map pokładowych mogą wyznaczać niektóre spośród wyrobisk nigdzie nie udokumentowanych. Z ich obecnością należy się liczyć w rejonie osiedli śródmiejskich oraz Borów, Starej Huty, Podłęża, Łubowca, Dąbrowy Narodowej, Szczotek, Niedzielisk, Chropaczówki i Szczakowej Wsi. Na wszystkich obszarach prowadzonej w przeszłości płytkiej eksploatacji górniczej geotechniczne warunki posadowienia obiektów budowlanych powinny być rozpoznane z dokładnością stosowną dla skomplikowanych warunków gruntowych zgodnie z wymaganiami rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 r. Projekty zagospodarowania złóż eksploatowanych przez PKW S.A. Zakład Górniczy Sobieski określają obecnie horyzont czasowy planowanej eksploatacji do roku Warunkiem niezbędnym będzie uzyskanie nowych koncesji na eksploatację węgla z eksploatowanych złóż. Eksploatację węgla kamiennego w obszarze objętym planem należy prowadzić z uwzględnieniem istniejących i planowanych rodzajów użytkowania i zabudowy terenów zgodnie z ich przeznaczeniem w planie, oraz w sposób nie zagrażający obiektom budowlanym w szczególności budynkom i ciągłości funkcjonowania infrastruktury technicznej i drogowej, w sposób wykluczający powstawanie niecek bezodpływowych i zalewisk, przyjmując III kategorię odkształceń terenu za graniczną, możliwą do wystąpienia w zasięgu obszaru zwartej zabudowy, za który uważa się cały obszar objęty planem. Warunki hydrogeologiczne Zgodnie z podziałem hydrogeologicznym Polski wg regionów wodnych, obszar opracowania znajduje się w prowincji Wisły, regionie środkowej Wisły, subregionie środkowej Wisły wyżynnym części zachodniej. Według regionalizacji hydrogeologicznej słodkich wód podziemnych według Atlasu hydrogeologicznego Polski (B. Paczyński [red.], 1995) teren obję- 18

20 ty opracowaniem położony jest w makroregionie centralnym, XII śląsko-krakowskim regionie hydrogeologicznym, w obrębie subregionu XII 2 górnośląskiego. Wody podziemne występują w osadach przepuszczalnych tworzących czwartorzędowe, triasowe i karbońskie piętra wodonośne. Czwartorzędowe piętro wodonośne związane jest głównie z piaszczystymi lub piaszczysto-żwirowymi osadami wodnolodowcowymi plejstocenu. Miąższość utworów wodonośnych czwartorzędu jest bardzo zmienna. W sąsiedztwie wychodni starszego podłoża jest mocno zredukowana. W Kotlinie Biskupiego Boru, w obrębie kopalnej doliny pra Przemszy sięga m, w sąsiedztwie Garbu Ciężkowickiego maleje do kilku - kilkunastu metrów. W Kotlinie Mysłowickiej miąższość tych utworów sięga ok m, a najczęściej zawiera się w przedziale kilkunastu dwudziestu kilku metrów. Zasilanie czwartorzędowego piętra wodonośnego ma miejsce bezpośrednio z powierzchni terenu na całym obszarze występowania utworów czwartorzędowych. W niższych partiach obniżeń dolinnych oraz u podnóży ciągów wzniesień zbudowanych z utworów triasu poziom czwartorzędowy zasilany jest także wodami z poziomu triasowego, a miejscami karbońskiego, z którymi poziom czwartorzędowy ma lokalnie bezpośrednią łączność hydrauliczną. Lokalnie w profilu utworów czwartorzędu występują utrudniające infiltrację słabo przepuszczalne gliny lub nieprzepuszczalne iły. W obrębie piętra czwartorzędowego powszechnie występuje jeden poziom wodonośny, obejmujący piaszczyste osady przepuszczalne zalegające od powierzchni terenu Triasowe piętro wodonośne tworzą trzy poziomy wodonośne: wapienia muszlowego (trias środkowy), retu (trias dolny) oraz niższego pstrego piaskowca (trias dolny). Tylko dwa pierwsze mają znaczenie gospodarcze z uwagi na dużą zasobność. Ich zasięg odpowiada zasięgowi utworów węglanowych triasu w obrębie Niecki Długoszyńsko Wilkoszyńskiej, Zrębowych Pagórów Imielińskich oraz Rowu Chrzanowskiego. Zasilanie triasowego kompleksu wodonośnego odbywa się w miejscach licznych wychodni utworów węglanowych retu i wapienia muszlowego, bezpośrednio lub poprzez cienką warstwę utworów czwartorzędowych. Współczynnik filtracji skał triasowych mieści się w przedziale rzędu m/s. Warstwy izolujące strop triasowego piętra wodonośnego zalegają na nim w obrębie Rowu Chrzanowskiego (iły i iłowce miocenu) oraz w centralnej części Niecki Wilkoszyńskiej (iłowce, mułowce, margle triasu górnego). Cienkie w strefach marginalnych swojego zasięgu, osiągają miąższości m w Niecce Wilkoszyńskiej oraz stu kilkudziesięciu metrów w Rowie Chrzanowskim. Karbońskie piętro wodonośne tworzy szereg poziomów wodonośnych o charakterze szczelinowo - porowym, zbudowanych z piaskowców i zlepieńców, izolowanych warstwami iłowców. Liczne dyslokacje w obrębie skał karbonu w wielu przypadkach umożliwiają łączność hydrauliczną pomiędzy poszczególnymi poziomami, choć w części uskoków wzajemne przesunięcia warstw przepuszczalnych i nieprzepuszczalnych tworzą bariery hydrogeologiczne. Współczynniki filtracji utworów karbonu mieszczą się w zakresie rzędu m/s. Największe znaczenie ma poziom związany ze słabo zwięzłymi piaskowcami krakowskiej serii piaskowcowej, głównie warstw łaziskich. Wody górnej części piętra karbońskiego do głębokości ok m p.p.t. są wodami słodkimi typu wodorowęglanowego i wykorzystywane są gospodarczo. W obrębie karbońskiego piętra wodonośnego wody podziemne zalegają głównie w utworach krakowskiej serii piaskowcowej. Obecność tych utworów w stropie serii karbonu jest powodem wydzielenia Użytkowego Poziomu Wód Podziemnych (UPWP) Tychy-Siersza, który swoim zasięgiem obejmuje cały obszar planu. W archiwalnych regionalnych opracowaniach hydrogeologicznych poziom miał rangę Głównego Zbiornika Wód Podziemnych 19

21 (GZWP nr 457 Tychy - Siersza), i był wydzielony według kryteriów ilościowych i jakościowych wód podziemnych. Obecnie uznawany jest za zbiornik o podrzędnym znaczeniu. Powodem obniżenia rangi zbiornika jest drenaż jego zasobów statycznych w wyrobiskach kopalń węgla kamiennego (w Jaworznie zupełnie zdrenowane są zasoby UPWP Tychy - Siersza w obszarze od rejonu szybów Witold, gdzie drenaż prowadzi CZOK SRK S.A., po sąsiedztwo terenów zakładowych ZG Sobieski rejon Piłsudski i rejon Sobieski ) oraz pogarszająca się jakość wód ze względu na zaniechanie separacji wód słodkich i słonych. Z uwagi na użytkowanie wód karbońskich w celu zaopatrzenia w wodę przeznaczoną do spożycia niezbędne jest zachowanie ich odpowiedniej jakości, niezależnie od zaklasyfikowania jako GZWP lub UPWP. Według podziału Polski na 161 Jednolitych Części Wód Podziemnych (JCWPd), jednostek wydzielonych dla gospodarowania wodami podziemnymi, stosowanym również do oceny stanu wód podziemnych, obszar opracowania znajduje się w obrębie JCWPd nr 146. Jakość wód JCWPd kontrolowana jest w ramach monitoringu państwowego. Stan chemiczny JCWPd oceniano ogólnie w latach jako dobry, jednak lokalnie odnotowano wody pogorszonej jakości. Stan ilościowy wód JCWPd oceniono jako słaby. Pobór wód przewyższa dostępne zasoby. Jakość wód w punktach monitoringu zlokalizowanych w Jaworznie jest zróżnicowana. W tabeli poniżej zestawiono dane pomiarowe Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w latach : Tabela 1 Wyniki państwowego monitoringu stanu chemicznego wód podziemnych Id punktu JCWPd/GZWP Klasa jakości wód * Wskaźniki decydujące Lokalizacja punktu pomiarowego PL01G146_ ^ PL01G146_ ^ PL01G146_ ^ punkty pomiarowe sieci monitoringu krajowego 146 / - III III III Temp., Ca Garbarnia Szczakowa S.A. 146 / II ujęcie Dobra (studnia D-1) 146 / 452 V IV 1) - K 2) ujęcie Dobra (studnia D-2) punkty pomiarowe sieci monitoringu regionalnego 0024/R 146 / 452 II II II ujęcie Bielany 0025/R 146 / 452 III III II ujęcie Galmany Objaśnienia: * wg Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008 r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych [Dz.U. Nr. 143, poz. 896]; ^ - nr w bazie monitoringu jakości wód podziemnych Monbada; 1) V klasa wg pomiaru wiosennego, II klasa jesienią; 2) w 2010 r. stężenie boru odpowiadało klasie IV 20