Wykorzystanie polityki bilansowej w zarządzaniu

Transkrypt

1 dr Marcin Kaczmarek Uniwersytet Szczeciński, Instytut Rachunkwści Wykrzystanie plityki bilanswej w zarządzaniu 1. Wstęp W gspdarce rynkwej pdstawwym zadaniem każdeg przedsiębirstwa pwinn być dążenie d zapewnienia długtrwałeg bytu i rzwju. W tym celu wykrzystuje się między innymi sprawzdania finanswe, prezentujące braz firmy, które mgą być krewane przez przyjętą przez daną jednstkę plitykę bilanswą. W artykule przedstawin wybrane zagadnienia dtyczące plityki bilanswej wykrzystywanej d zarządzania w krótkim i długim hryzncie czaswym. Przedstawin kryteria wykrzystania instrumentów plityki bilanswej ze względu na czas ich ddziaływania. Pkazan również analizę wpływu instrumentów plityki bilanswej na cele zarządzania przedsiębirstwem przez ddziaływanie na pszczególne składniki majątku przedsiębirstwa. 2. Zarządzanie dług i krótkkreswe Zarządzanie jest ściśle związane z prcesami decyzyjnymi,[1, s.135] w wyniku których następuje pdjęcie decyzji mające na celu rzwiązanie kreślneg prblemu. Ważnym warunkiem pdejmwania ptymalnych decyzji jest psiadanie właściwych infrmacji. Decyzje mają bwiem taką wartść, jaką psiadają infrmacje stanwiące pdstawę ich pdjęcia. Infrmacje pchdzą z różnych źródeł wewnętrznych raz z tczenia firmy. Jednym z ważniejszych zasbów jest system rachunkwści. Należy jednak mieć na uwadze fakt, że te infrmacje są pdatne na manipulacje spwdwane zastswaniem zasad plityki bilanswej. W literaturze jest bardz wiele definicji zarządzania. Dla ptrzeb publikacji najlepszą wydaje się definicja J.Penca, który pisze, że zarządzanie jest działalnścią kierwniczą plegającą na ustalaniu celów i pwdwaniu ich realizacji dzięki wykrzystaniu przez rganizację zasbów, prcesów i infrmacji w istniejących warunkach zewnętrznych jej działania (prawnych, spłecznych, eknmicznych, itp.) w spsób sprawny i skuteczny raz zgdny ze spłeczną racjnalnścią działań gspdarczych.[2, s.18] Definicja ta w najlepszy spsób pkazuje ptencjalne wykrzystanie mżliwści plityki bilanswej w prcesach

2 zarządzania. Obejmuje aspekt ustalania celów jednstki i ich realizacji przez wykrzystanie różnych czynników zewnętrznych, m.in. infrmacji, które w kntekście regulacji prawnych mgą być krewane przez plitykę bilanswą. Prces zarządzania jest realizwany w kresie długim i krótkim. Pdstawwe różnice wynikające z tej przesłanki przedstawia tabela 1. Zarządzanie długterminwe zakreśla gólne ramy dla zasadniczych decyzji przedsiębirstwa a zarządzanie krótkkreswe zmierza d teg, aby przy uwzględnieniu celów strategicznych ukierunkwać działania cdzienne. Zarządzanie krótkterminwe twrzy rientacyjny pmst dla czynnści w dniu, tygdniu, miesiącu raz wyznacza np. bsadę maszyn na następny tydzień, kresy remntwe daneg urządzenia, wiąże przepływ materiałów z prgramem prdukcji, itp.[3, s.111] Tabela 1. Zarządzanie długkreswe a zarządzanie krótkkreswe Zarządzanie Kryterium długkreswe Hryznt czasu Dtyczy wielu lat, a nawet dziesięcileci. Odnsi się d nwych rdzajów działalnści. Zakres Stpień szczegółwści Zarządzanie długkreswe wpływa na firmę w szerkim zakresie. Zarządzanie długkreswe ma charakter gólny. Jest pdstawą d wytyczenia szczegółwych celów zarządzania w aspekcie działań bieżących, krótkterminwych Zarządzanie krótkkreswe Obejmuje jeden rk. Dtyczy bieżącej działalnści a w niej takich zagadnień jak m.in. zarządzanie zapasami Zakres zarządzania jest wąski i bardziej graniczny. Zarządzanie jest bardz szczegółwe pnieważ decyzje są pchdną zarządzania długkresweg. Źródł: pracwanie na pdstawie: R.H. Wheelwright, Restring Our Cmpetitive Edge Thrugh Manufacturing, Wiley, Nwy Yrk 1984, s Rzróżnienie systemów zarządzania długterminweg i krótkterminweg wymaga bliższeg sprecyzwania wzajemnych zależnści. Wskazan już, że zarządzanie długterminwe zakreśla ramy dla zarządzania krótkterminweg. Z teg punktu widzenia planwanie krótkterminwe spełnia funkcję wyknawczą w stsunku d zarządzania długterminweg i w części g realizuje.[3, s.198]

3 3. Wykrzystanie plityki bilanswej w długim i krótkim kresie Jednym z kryteriów wykrzystania instrumentów plityki bilanswej w zarządzaniu jest czas ddziaływania.[5, s.56] Zależnści d rdzaju dbranych instrumentów plityki bilanswej różny jest ich wpływ na kształt sprawzdań Dświadczenie pkazuje, iż prirytet przyznaje się instrumentm, które mają dłuższy zakres, przede wszystkim tym, które wpływają na zysk. Jeżeli plityka bilanswa nie ma ddziaływać na pzycję lub części sprawzdania finansweg, wtedy mżna zastswać śrdki krótkim zakresie działania. Okres działania skutków przedsięwzięć plityki bilanswej pwinien być z góry uwzględniny przez kierwnictw jednstki gspdarczej. W artykule zstała dknana klasyfikacja instrumentów materialnej plityki bilanswej w aspekcie czasu ich ddziaływania. Według teg załżenia, materialne instrumenty plityki bilanswej pdzieln na trzy kresy: długkreswe, średni i krótkkreswe. Klasyfikację przedstawia tabela 2. Tabela 2. Czas jak kryterium wybru instrumentów w ramach materialnej plityki bilanswej Instrumenty długterminwe praw aktywwania (ujęcie w bilansie lub zaliczenie w kszty) ksztów prac rzwjwych prwadznych na własne ptrzeby, pniesinych przed rzpczęciem prdukcji lub zastswaniem technlgii jeżeli pniesine kszty prac są wiarygdnie ustalne, przynisą spdziewane przychdy, efekty tych prac zstaną w przyszłści wykrzystane. praw aktywwania ksztów, jeżeli wydatki lub zużycie składników majątku dtyczą miesięcy następujących p miesiącu, w którym je pniesin. praw zaliczenia tzw. nieruchmści raz niematerialnych i prawnych d inwestycji długterminwych lub śrdków trwałych i niematerialnych i prawnych praw twrzenia rezerw na zbwiązania wynikające z pasywwania pewnych lub dużym stpniu prawdpdbieństwa przyszłych zbwiązań, których kwtę mżna w spsób wiarygdny szacwać, a w szczególnści dtyczących strat z transakcji gspdarczych w tku, w tym z tytułu udzielnych gwarancji, pręczeń, peracji kredytwych, skutków tcząceg się pstępwania sądweg, wyceny planwych dpisów amrtyzacyjnych śrdków trwałych i niematerialnych prawnych według: dpisu jednrazweg metdy liniwej metdy degresywnej metdy prgresywnej metdy naturalnej, metdy uwzględniającej wartść śrdka na kniec kresu użytkwania, wyceny zapasów w ewidencji księgwej: materiałów według: cen średnich, metdy pierwsze przyszł-pierwsze wyszł, metdy statnie weszł-pierwsze wyszł, w drdze szczegółwej identyfikacji i rzeczywistych cen

4 stałych cen ewidencyjnych, ustalnych na pzimie: cen zakupu cen nabycia przekazanie materiałów bezpśredni d zużycia raz dknanie inwentaryzacji: c kwartał c pół rku na dzień bilanswy twarów według: cen średnich, metdy pierwsze przyszł-pierwsze wyszł, metdy statnie weszł-pierwsze wyszł, w drdze szczegółwej identyfikacji i rzeczywistych cen stałych cen ewidencyjnych, ustalnych na pzimie: cen zakupu cen nabycia przekazanie twarów w kszty raz dknanie inwentaryzacji: c kwartał c pół rku na dzień bilanswy prduktów gtwych według: średnieg ksztu wytwrzenia, metdy pierwsze przyszł-pierwsze wyszł, metdy statnie weszł-pierwsze wyszł, w drdze szczegółwej identyfikacji i rzeczywistych ksztów stałych cen ewidencyjnych, ustalnych na pzimie: planwaneg ksztu wytwrzenia cen sprzedaży nett Instrumenty średniterminwe praw aktywwania drczneg pdatku dchdweg dtycząceg pniesinych ksztów, które będą ksztem uzyskania przychdu w przyszłści praw spsbu zaliczenia elementów aktywów finanswych (np. akcji), d aktywów trwałych lub brtwych praw zaliczenia należnści innych niż z tytułu dstaw i usług d aktywów trwałych lub brtwych praw twrzenia rezerwy z tytułu drczneg pdatku dchdweg, który w przyszłści będzie wymagalny ze względu na różnice w ujęciu przychdów w prawie bilanswy i pdatkwym równwartść trzymanych lub należnych d kntrahentów śrdków z tytułu świadczeń, których wyknanie nastąpi w następnych kresach sprawzdawczych, śrdki pieniężne trzymane na sfinanswanie nabycia lub wytwrzenia a także przyjęcia niedpłatneg, w tym trzymanych w drdze darwizny, śrdków trwałych, śrdków trwałych w budwie raz prac rzwjwych, jeżeli stswnie d innych ustaw nie zwiększają ne kapitałów własnych. Instrumenty krótkterminwe praw zaliczenia jednrazw w kszty składników majątku trwałeg niskiej. należnści d dłużników pstawinych w stan likwidacji lub w stan upadłści - d wyskści należnści nie bjętej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należnści, zgłsznej likwidatrwi lub sędziemu kmisarzwi w pstępwaniu upadłściwym, należnści d dłużników w przypadku ddalenia wnisku głszenie upadłści, jeżeli majątek dłużnika nie wystarcza na zaspkjenie ksztów pstępwania upadłściweg - w pełnej wyskści należnści, należnści kwestinwanych przez dłużników raz z których zapłatą dłużnik zalega, a według ceny sytuacji majątkwej i finanswej dłużnika spłata należnści w umwnej kwcie nie jest

5 prawdpdbna - d wyskści nie pkrytej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należnści, należnści stanwiących równwartść kwt pdwyższających należnści, w stsunku d których uprzedni dknan dpisu aktualizująceg - w wyskści tych kwt, d czasu ich trzymania lub dpisania, należnści przeterminwanych lub nie przeterminwanych znacznym stpniu prawdpdbieństwa nieściągalnści, w przypadkach uzasadninych rdzajem prwadznej działalnści lub strukturą dbirców - w wyskści wiarygdnie szacwanej kwty dpisu, w tym także gólneg, na nieściągalne należnści. praw pasywwania ksztów dtyczących ściśle znacznych świadczeń, prawdpdbnych ksztów, których kwta lub data pwstania nie są jeszcze znane w wyskści uzasadninej ryzykiem gspdarczym i zwyczajami handlwymi wyceny zakupu niematerialnych i prawnych według: cen zakupu cen nabycia ksztów wytwrzenia rynkwej gdziwej wyceny bilanswej niematerialnych i prawnych według: cen zakupu pmniejsznych dpisy umrzeniwe raz dpisy z tytułu trwałej utraty cen nabycia pmniejsznych dpisy umrzeniwe raz dpisy z tytułu trwałej utraty ksztów wytwrzenia pmniejsznych dpisy umrzeniwe raz dpisy z tytułu trwałej utraty przeszacwanej pmniejsznej dpisy umrzeniwe raz dpisy z tytułu trwałej utraty gdziwej pmniejsznej dpisy umrzeniwe raz dpisy z tytułu trwałej utraty wyceny zakupu śrdków trwałych według: cen zakupu cen nabycia ksztów wytwrzenia ceny rynkwej gdziwej wyceny bilanswej śrdków trwałych według: cen zakupu pmniejsznych dpisy umrzeniwe raz dpisy z tytułu trwałej utraty cen nabycia pmniejsznych dpisy umrzeniwe raz dpisy z tytułu trwałej utraty ksztów wytwrzenia pmniejsznych dpisy umrzeniwe raz dpisy z tytułu trwałej utraty przeszacwanej pmniejsznej dpisy umrzeniwe raz dpisy z tytułu trwałej utraty gdziwej pmniejsznej dpisy umrzeniwe raz dpisy z tytułu trwałej utraty dknywania nieplanwych dpisów amrtyzacyjnych z tytułu: zmian technlgii prdukcji likwidacji śrdka trwałeg wycfania z używania trwałej utraty wyceny śrdków trwałych w budwie według: cen zakupu pmniejsznych dpisy z tytułu trwałej utraty cen nabycia pmniejsznych dpisy z tytułu trwałej utraty ksztów wytwrzenia pmniejsznych dpisy z tytułu trwałej utraty wyceny bilanswej materiałów według: cen nabycia cen zakupu

6 ksztów wytwrzenia cen sprzedaży nett wyceny bilanswej twarów według: cen nabycia cen zakupu cen sprzedaży nett wyceny bilanswej prduktów gtwych według: materiałów bezpśrednich ksztów wytwrzenia cen sprzedaży nett nie wyceniać jeżeli nie zniekształci t bilansu i wyniku finansweg i spełni pzstałe elementy art. 34 pkt. 2 wyceny prdukcji w tku według: ksztów wytwrzenia ksztów materiałów bezpśrednich pminięcie wyceny, jeżeli nie zniekształca t w isttny spsób wyniku finansweg i bilansu wyceny inwestycji długterminwych według: cen zakupu cen nabycia rynkwej ceny nabycia lub rynkwej w zależnści d teg która z nich jest niższa gdziwej wyceny inwestycji krótkterminwych według: cen zakupu cen nabycia rynkwej ceny nabycia lub rynkwej w zależnści d teg która z nich jest niższa gdziwej wyceny bilanswej należnści według: nminalnej wymaganej należnści, tzn. wartść nminalna z nalicznymi dsetkami karnymi wymaganej należnści, tzn. wartść nminalna razem z nalicznymi dsetkami karnymi z jednczesnym utwrzeniem dpisów aktualizujących wartść należnści wyceny bilanswej zbwiązań według: wymaganeg zbwiązania, tzn. nminalnej razem z nalicznymi dsetkami karnymi dla wszystkich zbwiązań nie regulwanych w wyskści dsetek ustawwych wymaganeg zbwiązania, tzn. nminalnej razem z nalicznymi dsetkami karnymi tylk dla zbwiązań c d których trzyman infrmacje wyskści nalicznych dsetek Źródł: pracwanie własne. Jak wynika z tabeli każda kategria czaswa zawiera instrumenty pzwalające realizwać załżne cele zarządzania. W związku z wykrzystaniem wymieninych instrumentów w przeprwadznych badaniach zadan pytanie, jaki wpływ ma plityka bilanswa na zarządzanie w długim raz krótkim kresie czasu. Wyniki badań przedstawiają schematy 1 i 2. W przypadku zarządzania długkresweg pdmity w przeważającej mierze stwierdzają, że plityka bilanswa jest bardz ważnym instrumentem plityki gspdarczej firmy. Firmy stwierdzają że w długim kresie czasu jest mżliwe realizwanie celów gspdarczych gdyż kres ten pzwala na wykrzystanie plityki bilanswej d krewania

7 Schemat 1. Wykrzystanie instrumentów plityki bilanswej w zarządzaniu długkreswym nie mam zdania 28% duży 46% mały 26% Źródł: pracwanie własne. Schemat 2. Wpływ plityki bilanswej na zarządzanie krótkterminwe nie mam zdania 26% duży 34% mały 40% Źródł: pracwanie własne.

8 sprawzdań finanswych. T przekłada się na mżliwść wpływu na braz firmy prezentwany w sprawzdaniach, który jest pdstawą analiz wskaźnikwych służących d ceny różnych aspektów działalnści firmy. Analizując zawarte w schemacie 2 pinie mżna stwierdzić, że zdania są pdzielne. Przeciwnicy wykrzystania instrumentów plityki argumentują t brakiem mżliwści ddziaływania na sprawzdania w krótkim kresie czasu. Kierwnictwa firm widzących mżliwści wykrzystania w krótkim kresie instrumentów plityki bilanswej, wymieniają bszary zastswania instrumentów, m.in. rzliczenia międzykreswe, zasady aktywwania niektórych składników takich jak instrumenty finanswe, mżliwść przesuwania w czasie, (przed lub p dniu bilanswym), zdarzeń dtyczących przychdów, ksztów, wyniku finansweg, bilansu raz zdarzeń wpływających na pdatki. 4. Cele zarządzania przedsiębirstwem a wykrzystanie plityki bilanswej d krewania majątku Plityka bilanswa jest narzędziem zarządzania wykrzystywanym d ddziaływania na wizerunek przedsiębirstwa, który jest uzależniny d celów jakie przedsiębirstw chce siągnąć. Cele wymienine przez przedsiębirstwa pzwliły dknać klasyfikacji instrumentów plityki bilanswej przydatnych d ich siągnięcia. Tabela 3 przedstawia mżliwść wykrzystania, składników majątku raz dpwiadających im instrumentów materialnej plityki bilanswej d realizacji celów przedsiębirstwa. Mżliwść zastswania instrumentu d realizacji celu znaczn symblem 1, brak wpływu symblem 0. Tabela 3. Wpływ instrumentów materialnej plityki bilanswej na kształtwanie księgwej majątku w przekrju celów plityki przedsiębirstwa Składniki majątku Wartści niematerialne i prawne Dług- lub krótkterminwe rzliczenia międzykreswe ksztów Instrumenty materialnej plityki bilanswej Aktywwanie ksztów prac rzwjwych Aktywwanie ksztów, jeżeli wydatki lub zużycie składników majątku dtyczą miesięcy następujących p miesiącu, w którym je pniesin Minimalizacja bciążeń pdatkwych Osiągnięcie kreślneg pzimu sprzedaży Cele plityki przedsiębirstwa Stabilizacja wyskści przychdów bilanswej firmy Przetrwanie firmy Kierwanie pdziałem Kształtwanie struktury kapitału dywidendy wypłacanej udziałwcm Utrzymanie dtychczasweg pzimu Zwiększenie udziału w rynku Oddziaływanie na tczenie

9 Składniki majątku Aktywa z tytułu drczneg pdatku dchdweg Długterminwe lub krótkterminwe inwestycje Należnści dług- lub krótkterminwe Inwestycje (nieruchmści, niematerialne i prawne) lub śrdki trwałe, niematerialne i prawne Śrdki trwałe Wartści niematerialne i prawne Należnści Pzstałe rezerwy Rezerwa z tytułu drczneg pdatku dchdweg Inne rzliczenia międzykreswe Inne rzliczenia międzykreswe Inne rzliczenia międzykreswe Wartści niematerialne i prawne Instrumenty materialnej plityki bilanswej Aktywwanie drczneg pdatku dchdweg dtycząceg pniesinych ksztów Spsób zaliczenia elementów inwestycji (np. akcji), d aktywów trwałych lub brtwych Zaliczenie należnści innych niż z tytułu dstaw i usług d aktywów trwałych lub brtwych Zaliczenie tzw. nieruchmści raz niematerialnych i prawnych d inwestycji długterminwych lub śrdków trwałych i niematerialnych i prawnych Dknywanie stpniwych dpisów amrtyzacyjnych lub zaliczenie jednrazw w kszty składników majątku trwałeg niskiej Twrzenie dpisów aktualizujących należnści Twrzenie rezerw na zbwiązania wynikające z pasywwania pewnych lub dużym stpniu prawdpdbieństwa przyszłych zbwiązań Twrzenie rezerwy z tytułu drczneg pdatku dchdweg Praw pasywwania ksztów dtyczących ściśle znacznych świadczeń, prawdpdbnych ksztów, Praw pasywwania przychdów bejmujące równwartść trzymanych lub należnych d kntrahentów śrdków Praw pasywwania przychdów bejmujące śrdki pieniężne trzymane na sfinanswanie [ ], śrdków trwałych, [ ], jeżeli [ ] nie zwiększają ne kapitałów własnych metdy wyceny wstępnej niematerialnych i prawnych Minimalizacja bciążeń pdatkwych Osiągnięcie kreślneg pzimu sprzedaży Cele plityki przedsiębirstwa Stabilizacja wyskści przychdów bilanswej firmy Przetrwanie firmy Kierwanie pdziałem Kształtwanie struktury kapitału dywidendy wypłacanej udziałwcm Utrzymanie dtychczasweg pzimu Zwiększenie udziału w rynku Oddziaływanie na tczenie

10 Składniki majątku Wartści niematerialne i prawne Śrdki trwałe Śrdki trwałe Materiały, Twary Materiały, Twary, Prdukty gtwe, Półprdukty i prdukcja w tku Materiały, Twary, Prdukty gtwe, Półprdukty Inwestycje długterminwe Inwestycje krótkterminwe Należnści Zbwiązania Instrumenty materialnej plityki bilanswej wyceny bilanswej niematerialnych i prawnych metdy wyceny wstępnej śrdków trwałych wyceny bilanswej śrdków trwałych wyceny wstępnej zapasów wyceny bilanswej zapasów spsbu ewidencji zapasów wyceny inwestycji długterminwych wyceny inwestycji krótkterminwych wyceny bilanswej należnści wyceny bilanswej zbwiązań Źródł: Opracwanie własne. Minimalizacja bciążeń pdatkwych Osiągnięcie kreślneg pzimu sprzedaży Cele plityki przedsiębirstwa Stabilizacja wyskści przychdów bilanswej firmy Przetrwanie firmy Kierwanie pdziałem Kształtwanie struktury kapitału dywidendy wypłacanej udziałwcm Utrzymanie dtychczasweg pzimu Zwiększenie udziału w rynku Oddziaływanie na tczenie Kształtwanie zamierznych celów przez wykrzystanie frmalnych i czaswych instrumentów plityki bilanswej zstał przedstawine w tabeli 4. Tabela 4. Wpływ instrumentów frmalnej i czaswej plityki bilanswej na kształtwanie składników bilansu w przekrju celów plityki przedsiębirstwa Instrumenty frmalnej i czaswej plityki bilanswej Minimalizacja bciążeń pdatkwych Osiągnięcie kreślneg pzimu sprzedaży Stabilizacja wyskści przychdów Cele plityki przedsiębirstwa bilanswej firmy Przetrwanie firmy Kierwanie pdziałem Kształtwanie struktury kapitału dywidendy wypłacanej udziałwcm Utrzymanie dtychczasweg pzimu spsbu pdziału Mment pwstania zdarzenia gspdarczeg Źródł: Opracwanie własne Analizując treść pwyższych tabeli mżna djść d wnisku, że każdy z wymieninych instrumentów plityki bilanswej wpływa na kształtwanie brazu firmy. Pzim wpływu jest uzależniny d realizwanych celów. Badane jednstki za najważniejszy cel plityki gspdarczej przyjmują minimalizwanie bciążeń pdatkwych. Mże t dtyczyć jedneg lub wielu kresów rzliczeniwych. Jeżeli Zwiększenie udziału w rynku Oddziaływanie na tczenie

11 celem pdmitu jest zapewnienie ciągłści działania i umcnienie bezpieczeństwa, t szczędnść pdatkwa znacza jednczesne siągnięcie celu przedsiębirstwa i celu plityki bilansu pdatkweg. W niektórych przypadkach plityka bilanswa bywa wykrzystywana d realizacji celów kreślnych grup interesów. Przykładw za jej pmcą następuje: a) ukrycie w rcznym sprawzdaniu finanswym skutków błędnych decyzji zarządu przedsiębirstwa, którym pragnie uniknąć dpwiedzialnści przed udziałwcami, wspólnikami lub akcjnariuszami, alb dąży d pprawy wyników w celu pdniesienia wynagrdzeń pracwnikm, kierwnictwu i człnkm rganów nadzrczych, b) pprawa wyniku na ptrzeby negcjacji w wypadku sprzedaży przedsiębirstwa, c) zmiana kierwnictwa firmy; decyzje plityki bilanswej pwdujące zmniejszenie mają dla nweg kierwnictwa pdwójną zaletę: z jednej strny, mżna grszym wynikiem w rku przejściwym barczyć pprzedni zarząd i stwrzyć lepszą bazę wyjściwą d ceny przyszłych rezultatów siągniętych przez nwe kierwnictw, z drugiej, mżna przedstawić krzystny trend wyniku finansweg, który będzie traktwany jak sukces nweg zarządu. 5. Zakńczenie Pdsumwując, należy stwierdzić, że plityka bilanswa w znaczny spsób ddziaływuje na wartść składników firmy prezentwanych w sprawzdaniach. Wpływ ten przekłada się na cenę kndycji firmy przez dbirców infrmacji. Czytelnicy sprawzdań pwinni mieć świadmść teg, że przedsiębircy mają mżliwści prezentwania wizerunku firmy nie zawsze d kńca zbieżneg z rzeczywistścią. Literatura: 1. Pdstawy eknmiki przedsiębirstw, red. Stanisław Marek, Fundacja na rzecz Uniwersytetu Szczecińskieg, Penc J., Strategie zarządzania. Perspektywiczne myślenie, systemwe działanie cz. 1, Agencja Wydawnicza Placet, Warszawa Steinmann H., Schreygg G., Zarządzanie. Pdstawy kierwania przedsiębirstwem. Kncepcje, funkcje, przykłady. Oficyna Wydawnicza Plitechniki Wrcławskiej, Wrcław Sawicki K. Czubakwska K., Plityka bilanswa i jej dylematy, Rachunkwść 1996, nr Pffeger G., Die Neue Praxis der Bilanzplitik, Freiburg Wheelwright R.H., Restring Our Cmpetitive Edge Thrugh Manufacturing, Wiley, Nwy Yrk 1984, Plicy f preparing f financial reprts in management Summary: Summing up, ne shuld ascertain, that balance plicy in cnsiderable manner puts int influences n value f cmpnents f firm presented in reprts. Influence this shifts neself

12 n estimatin f frm f firm by receivers f infrmatin. Readers f reprts shuld have cnsciusness this, that businessmen have pssibilities f presenting f picture f firm nt always t cnvergent with reality.