Efekt Halla w germanie.
|
|
- Kazimierz Żurek
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 E-1/2. Efekt Halla w germanie. 1. Efekt Halla. Materiały przewodzące, jak na przykład metale, czy półprzewodniki, których nośniki ładunku mają róŝną od zera prędkość dryfu V, wykazują, w zewnętrznym polu magnetycznym, tzw. efekt Halla. Polega on na powstawaniu pola elektrycznego E H o kierunku poprzecznym do kierunku natęŝenia prądu I płynącego w próbce, jeśli badana próbka zostanie umieszczona w polu magnetycznym o indukcji B prostopadłej do kierunku I. Wynikiem powstałego, poprzecznego pola elektrycznego jest poprzeczny do kierunku przewodzenia spadek potencjału, dający tak zwane napięcie Halla U H. JeŜeli przez materiał przewodzący o kształcie płaskorównoległej płytki płynie prąd o natęŝeniu I (w kierunku dodatnim osi 0x), to wektor natęŝenia prądu pokrywa się z kierunkiem wektora natęŝenia pola elektrycznego E, które przyłoŝono wzdłuŝ próbki (rys 1). z y E I E H G x U H B D Rys.1. Efekt Halla w przewodzącej płaskorównoległej próbce JeŜeli na próbkę działa pole magnetyczne o indukcji B w dodatnim kierunku osi 0y, to na nośniki ładunku działa siła Lorentza zakrzywiająca ich tor ruchu. W przypadku, gdy nośnikami są elektrony, to będą one odchylane w polu magnetycznym w ujemnym kierunku osi 0z, a siłę Lorentza F z określa iloczyn wektorowy wektora prędkości dryfu elektronów V x i wektora indukcji pola magnetycznego B: dryfu elektronów V i wektora indukcji pola magnetycznego B: F z = - e ( V x x B ), ( 1 ) gdzie e jest ładunkiem elektronu.
2 Elektrony docierają do granic próbki i wraz z ich gromadzeniem się na powierzchni próbki pojawi się w jej wnętrzu pole elektryczne E H, a między punktami D i G powstaje róŝnica potencjałów dająca tak zwane napięcie Halla U H ( rys.1 ). Powstałe pole hamuje dalszy ruch elektronów w tym kierunku i w warunkach równowagi, gdy siła F = e E H, pochodząca od tego pola, zrównowaŝy siłę Lorentza mamy: e E H = - e V x B. ( 2 ) Prędkość dryfu elektronów określa wielkość gęstości prądu j x przepływającego przez próbkę: j x = I / S = V n e, ( 3 ) gdzie : I oznacza natęŝenie prądu płynącego przez próbkę, S pole przekroju próbki, przez które przepływa prąd, zaś n jest koncentracją elektronów ( tzn. liczbą elektronów w jednostce objętości ). Z równań (2) i (3) wynika, Ŝe: E H = - j x B / n e, ( 4 ) a poniewaŝ E H zaleŝy od U H ( E H = U H / d, gdzie d jest szerokością próbki ), to: U H = - I B d / n e S. ( 5 ) Wielkość R H = - 1 / ne ( 6 ) zwana jest stałą Halla, bądź współczynnikiem Halla, więc: U H = R H ( I B d /S ). ( 7 ) Dla elektronów stała Halla R H jest ujemna. Ze wzoru (7) jasno wynika, Ŝe napięcie Halla jest wprost proporcjonalne zarówno do natęŝenia I prądu przepływającego przez próbkę, jak i do wielkości wektora indukcji magnetycznej B pola magnetycznego, w którym umieszczono próbkę. Gdyby nośniki ładunku w próbce miały znak dodatni, to poruszałyby się w dodatnim kierunku osi 0x, przy nie zmienionym kierunku siły Lorentza. Wtedy pole Halla miałoby kierunek przeciwny do pola powstającego przy ujemnie naładowanych nośnikach. Prowadzi to do waŝnego wniosku, Ŝe znak nośników ładunku, decydujących o transporcie nośników, moŝna określić na podstawie znaku stałej Halla, a więc takŝe na podstawie znaku napięcia Halla, zaś wartość stałej Halla określa wielkość koncentracji nośników prądu. Dla ładunków dodatnich stała Halla określona jest przez koncentrację dziur p ( liczba ładunku dodatniego w jednostce objętości), R H = 1 / p e. ( 8 ) W przypadku metali stałą Halla opisuje równanie (6). W przypadku półprzewodników równaniami (6) lub (8), w zaleŝności od typu przewodnictwa półprzewodnika. Dla półprzewodników wzory te dają jedynie poprawny rząd wielkości współczynnika Halla, a nie jego dokładną wartość, poniewaŝ w przypadku opisu transportu nośników prądu w
3 półprzewodniku naleŝy jeszcze uwzględnić statystyczny rozkład prędkości nośników, a więc wziąć pod uwagę mechanizmy ich rozpraszania. 2. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest: - ustalenie prawidłowości rządzących efektem Halla, wyznaczenie stałej Halla, - wyznaczenie koncentracji i ruchliwości nośników prądu w germanie ( typu p lub n ), - wyciągnięcie wniosków dotyczących rodzaju przewodnictwa w badanej próbce, Cel ten osiągniemy analizując zaleŝność napięcia Halla U H od natęŝenia prądu I przepływającego przez próbkę, gdy jest ona umieszczona w stałym polu magnetycznym o indukcji B, lub zaleŝność napięcia Halla U H od wielkości indukcji B pola magnetycznego, gdy przez próbkę przepływa prąd o stałym natęŝeniu I. 3. Metoda pomiaru i układ pomiarowy Ideowy schemat metody pomiarowej przedstawiono na rysunku 1, gdzie pomiarów napięcia Halla U H dokonuje się w poprzek próbki, między punktami D i G. Aparatura do pomiaru efektu Halla stosowana w tym doświadczeniu ( rys.2 ) zawiera: - obwód zasilania badanej próbki ( zasilacz I ) - mierniki: a) natęŝenia prądu I sterującego próbka (cyfrowy miliameromierz w Module II ) b) napięcia Halla U H ( cyfrowy miliwoltomierz VI ). - elektromagnes ( III ) - sondę do pomiaru indukcji B ( Hallotron V ) - miernik indukcji pola magnetycznego ( Teslametr IV ). Szczegółowy opis układu i jego poszczególnych elementów znajduje się w dodatku do tej instrukcji. V VII IV I II III VI Rys.2. Układ pomiarowy stosowany do analizy efektu Halla i pomiaru magnetooporu.
4 4. Przebieg pomiaru Przed przystąpieniem do wykonywania pomiaru wskazanego przez opiekuna dydaktycznego: - uwaŝnie zapoznajemy się z układem pomiarowym, identyfikujemy elementy układu i ich funkcje, korzystając z dodatku do instrukcji, - zapoznajemy się z informacjami zamieszczonymi na tablicy znajdującej się przy stanowisku pomiarowym, dotyczącymi granicznych wartości prądu i indukcji pola. Zapisujemy podane parametry badanych próbek ( R o, l, S, d ). Po uzyskaniu zezwolenia przystępujemy do czynności pomiarowych. A. Pomiar U H = f(i) a) JeŜeli miliwoltomierz VI (rys.2) nie jest pod łączony do gniazd (5) Modułu II ( dodatek.rys,5a), to naleŝy zawiadomić o tym opiekuna dydaktycznego, lub dyŝurującego specjalistę. b) Ustawiamy pokrętło (5) zasilacza I w pozycji 12 V (dodatek, rys.3). Pokrętłem (3) zasilacza zwiększamy wielkość prądu I przepływającego przez cewki elektromagnesu. W ten sposób ustalamy, podaną przez opiekuna dydaktycznego, wartość indukcji pola magnetycznego, którą odczytujemy na wyświetlaczu (5) Teslametru (dodatek, rys.4). c) Pokrętłem (1) Modułu zmieniamy wartość i kierunek natęŝenia prądu I sterującego próbką, w zakresie i z krokiem pomiarowym podanymi przez opiekuna dydaktycznego. Wartość natęŝenia prądu odczytujemy na wyświetlaczu (2) Modułu, a odpowiadające mu napięcie Halla U H wskazuje miliwoltomierz VI ( rys2). Uwaga! Nie przekraczać dozwolonych wartości I i B. d) Zapisujemy, w odpowiedniej tabeli pomiarowej, nastawianą wartość natęŝenia prądu I i odpowiadającą jej wartość napięcia Halla U H, odczytywaną na miliwoltomierzu, a takŝe wielkość indukcji B pola magnetycznego.. Tabela B [T] I [A] U H [V] e) Zgodnie z decyzją opiekuna powtarzamy ( lub nie ) czynności wymienione w punktach b), c) i d) dla innych wartości indukcji B pola magnetycznego podanych przez opiekuna. Uwaga! Zdarza się, Ŝe w trakcie pomiarów wyświetlacz miernika napięcia Halla gaśnie. NaleŜy wtedy wyłączyć, a następnie włączyć miliwoltomierz przyciskiem on/off. f) Po zakończonym pomiarze redukujemy indukcję magnetyczną i prąd przepływający przez próbkę do zera. B. Pomiar U H = f(b) Pomiaru napięcia Halla U H w zaleŝności od indukcji B pola magnetycznego dokonujemy dla jednej, lub kilku wartości i kierunku prądu sterującego próbką,. Decyduje o tym opiekun dydaktyczny. a) JeŜeli miliwoltomierz (VI, rys 2) nie jest podłączony do gniazd (5) Modułu II (dodatek, rys 5a ), to zgłaszamy to opiekunowi, lub dyŝurnemu specjaliście.
5 b) Pokrętłem (1) Modułu nastawiamy, zadane przez opiekuna, kierunek i wartość prądu I sterującego próbką. c) Ustawiamy pokrętło (5) zasilacza I w pozycji 12 V. Pokrętłem (3) zasilacza zwiększamy wielkość prądu przepływającego przez elektromagnes. W ten sposób regulujemy wartość indukcji B pola, którą odczytujemy na wyświetlaczu (5) Teslametru IV (dodatek, rys. 4 ). d) Przy stałym prądzie sterującym próbką I zapisujemy, w odpowiedniej tabeli pomiarowej, nastawianą wielkość indukcji pola magnetycznego B i odpowiadającą jej wartość napięcia Halla U H, odczytywaną na miliwoltomierzu. Tabela I [A] B [T] U H [V] e) Zgodnie z decyzją opiekuna powtarzamy ( lub nie ) czynności wymienione w punktach b), c) i d) dla innych, wskazanych przez opiekuna, wartości natęŝenia prądu sterującego próbką. f) Po zakończonych pomiarach redukujemy wielkość indukcji pola magnetycznego i natęŝenia prądu sterującego próbką do zera. 5. Opracowanie wyników pomiarów. 5.1 Wyznaczanie stałej Halla Pomiar U H = f ( I ) a) Na podstawie pomiarów napięcia Halla U H w zaleŝności od natęŝenia prądu I zapisanych w tabeli pomiarowej, sporządzamy wykres (lub wykresy) U H = f ( I ) dla określonej, stałej wartości indukcji pola magnetycznego B. JeŜeli wykonywaliśmy pomiary dla kilku róŝnych wartości indukcji magnetycznej B pola, w którym umieszczona jest badana próbka, to otrzymamy rodzinę wykresów zaleŝności U H = f ( I ). b) Analizujemy otrzymane wykresy, określamy charakter zmian U H od I. Z równań ( 5 ) i ( 7 ) wynika, Ŝe U H powinno liniowo zaleŝeć od I. c) Wyznaczamy współczynniki kierunkowe otrzymanych prostych, korzystając np. z metody najmniejszych kwadratów. Określamy takŝe błąd wyznaczania współczynników kierunkowych. PoniewaŜ jak to wynika z równania ( 7 ) współczynnik kierunkowy a = R H ( B d/ S ), to obliczając ten współczynnik określamy znak i szacujemy wartość stałej Halla, przy ustalanej indukcji B : R H = as/bd. (9) e) Na podstawie wielkości i znaku stałej Halla R H wyciągamy wnioski co do typu przewodnictwa w badanej próbce. Zastanawiamy się teŝ, czy wielkość indukcji pola magnetycznego B ma wpływ na wielkość stałej Halla. d) Szacujemy błąd R H analizując wzór (9), korzystając z metody róŝniczki zupełnej Pomiar U H = f ( B )
6 a) Na podstawie pomiarów napięcia Halla U H w funkcji indukcji B zapisanych w tabeli pomiarowej, wykonujemy dla określonego natęŝenia prądu I sterującego próbką, wykres zaleŝności U H = f ( B ). JeŜeli wykonywaliśmy pomiary dla kilku natęŝeń prądu sterującego próbką, to otrzymamy rodzinę wykresów zaleŝności U H = f ( B ). b) Analizując otrzymane wykresy określamy charakter zmian U H w zaleŝności od B. Z równań ( 5 ) i ( 7 ) wynika, Ŝe U H powinno liniowo zaleŝeć od B. c) Wyznaczmy współczynniki kierunkowe otrzymanych prostych, korzystając np. z metody najmniejszych kwadratów. Określamy takŝe błąd wyznaczania współczynników kierunkowych. PoniewaŜ jak to wynika z równania ( 7 ) współczynnik kierunkowy a = R H ( I d/ S ), to określamy jednocześnie znak i szacujemy wartość stałej Halla, przy ustalanym prądzie I sterującym próbką: R H = as/id. (10) d) Wyciągamy wnioski co do typu przewodnictwa w badanej próbce. Zastanawiamy się czy wielkość prądu sterującego próbką I ma wpływ na wielkość stałej Halla. e) Szacujemy błąd R H analizując wzór (10), korzystając np. z metody róŝniczki zupełnej. 5.2 Obliczanie koncentracji i ruchliwości nośników prądu a) Z wyznaczonej stałej Halla R H obliczamy koncentrację nośników ładunku przyjmując e = 1.61 x C ( wzory (6) lub (8)). b) Znając wartości współczynnika Halla R H, koncentracji nośników (n lub p) i oporność próbki R o, określamy wielkość zwaną ruchliwością nośników prądu µ. Jeśli nośnikami są elektrony to: µ = σ /n e, (11) lub jeśli nośnikami są dziury, to: µ = σ /p e, (12) gdzie σ = l / R o S jest przewodnictwem próbki, zaś l długością próbki. c) Obliczamy błąd wyznaczania koncentracji i ruchliwości nośników prądu korzystając np. z metody róŝniczki zupełnej. d) Wyciągamy odpowiednie wnioski dotyczące otrzymanych wielkości koncentracji i ruchliwości nośników prądu. Określamy rodzaj badanego materiału przewodzącego ( metal, czy półprzewodnik?). Zastanawiamy się jaki wpływ na nasz pomiar mogły mieć inne efekty termo i elektromagnetyczne. Uwaga! W sprawozdaniu zamieszczamy: wykresy z ich analizą, wyznaczane wielkości fizyczne z ich błędami (prawidłowo zapisane) i wyciągnięte z analizy pomiarów wnioski (korzystaj z materiałów dodatkowych ). Literatura : [1] Cz. Bobrowski, Fizyka, krótki kurs dla inŝynierów, WNT W- wa 1981 [2] R. Resnick, D. Haliday, Fizyka t. II, PWN W-wa 1988 [3] K.W. Szalimowa, Fizyka półprzewodników, PWN, W-wa 1974 [4] A. van der Zeil, Podstawy fizyczne elektroniki ciała stałego, WNT W-wa 1980
7 DODATEK W skład zestawu pomiarowego wchodzą: - zasilacz (I) 0 12 V DC/6V 12 VAC - zintegrowany Moduł badawczy (II) z badaną próbką, zawierający wzmacniacz sygnału prądowego, cyfrowy miernik natęŝenia prądu sterującego próbką ( miliamperomierz), oraz miernik temperatury próbki. Moduł zasilany jest prądem z zasilacza (I), wyjście 0-12V ( gniazda (1) zasilacza, rys.3 ) - elektromagnes (III) ( źródło pola magnetycznego), który tworzą dwie połączone w szeregowo cewki indukcyjne, umieszczone na wspólnym rdzeniu, zasilane prądem stałym z zasilacza (I), wyjście 0-12V ( gniazda (2) zasilacza, rys.3) - miernik indukcji B pola magnetycznego (IV), tzw. Teslametr, połączony z czujnikiem pola tzw. Hallotronem (V) - cyfrowy miernik napięcia ( miliwoltomierz ) (VI) słuŝący do pomiaru napięcia na próbce, lub do pomiaru napięcia Halla - statyw (VII) mocujący Moduł z próbką umieszczoną pomiędzy nabiegunnikami elektromagnesu - przewody łączące poszczególne elementy obwodu. Rys.3. Zasilacz I.
8 Rys. 4. Teslametr IV. Rys. 5. Moduł do badania efektu Halla; a) część przednia, b) część tylna a) b) 1) Badana próbka podłączona jest do gniazda (9) Modułu (rys.5a), który zasilany jest z wyjścia (1) zasilacza, łączonym z wejściem (11) Modułu (rys.5b) znajdującym się na tylnej części Modułu. 2) NatęŜenie i kierunek przepływu prądu regulujemy pokrętłem (1) na Module. Wartość natęŝenia prądu wskazuje wyświetlacz (2), przy wciśniętym przycisku (7). Ten sam przycisk, w pozycji wyciśnięty, słuŝy do odczytu temperatury próbki, ukazującej się na wyświetlaczu. 3) Miliwoltomierz (VI) powinien być podłączony do gniazd (10) Modułu ( rys.5a), jeśli ma słuŝyć jako miernik napięcia na próbce ( w przypadku pomiaru oporu ). JeŜeli chcemy mierzyć napięcie Halla, to podłączamy go do gniazd (5) Modułu. 4) Pokrętło (8) Modułu słuŝy do kompensacji (zerowania) napięcia Halla. MoŜna nim redukować wpływ innych efektów.
9 5) Dioda (4) Modułu wskazuje stan pracy grzejnika, zmieniającego temperaturę próbki, jej świecenie oznacza włączone grzanie. Załączenie grzania próbki następuje po wciśnięciu przycisku (12) na Module (rys,5b). Przy pomiarach przeprowadzanych w stałej temperaturze grzejnik powinien być wyłączony! 6) Do pomiaru wielkości indukcji pola magnetycznego słuŝy hallotron, który jest umieszczony w otworze (6) Modułu i połączony jest z gniazdem (1) Teslametru ( rys.4). Wartość indukcji pola wskazuje wyświetlacz (5) Teslametru. Charakter pracy Teslametru ustalamy przełącznikiem (4), a pokrętła (6) i (2) Teslametru słuŝą do korekcji pola magnetycznego. 7) W celu zmiany wielkości indukcji pola magnetycznego naleŝy pokrętło (5) zasilacza ustawić w pozycji 12 V i zmieniać wartość prądu, przepływającego przez cewki indukcyjne elektromagnesu, przy pomocy pokrętła (3) zasilacza ( rys.3) 8) Zmiany kierunku pola magnetycznego dokonujemy zamieniając miejscami kable wchodzące do gniazd (2) zasilacza.
Badanie własności hallotronu, wyznaczenie stałej Halla (E2)
Badanie własności hallotronu, wyznaczenie stałej Halla (E2) 1. Wymagane zagadnienia - ruch ładunku w polu magnetycznym, siła Lorentza, pole elektryczne - omówić zjawisko Halla, wyprowadzić wzór na napięcie
Bardziej szczegółowoZadanie 106 a, c WYZNACZANIE PRZEWODNICTWA WŁAŚCIWEGO I STAŁEJ HALLA DLA PÓŁPRZEWODNIKÓW. WYZNACZANIE RUCHLIWOŚCI I KONCENTRACJI NOŚNIKÓW.
Zadanie 106 a, c WYZNACZANIE PRZEWODNICTWA WŁAŚCIWEGO I STAŁEJ HALLA DLA PÓŁPRZEWODNIKÓW. WYZNACZANIE RUCHLIWOŚCI I KONCENTRACJI NOŚNIKÓW. 1. Elektromagnes 2. Zasilacz stabilizowany do elektromagnesu 3.
Bardziej szczegółowoEfekt Halla. Cel ćwiczenia. Wstęp. Celem ćwiczenia jest zbadanie efektu Halla. Siła Loretza
Efekt Halla Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zbadanie efektu Halla. Wstęp Siła Loretza Na ładunek elektryczny poruszający się w polu magnetycznym w kierunku prostopadłym do linii pola magnetycznego działa
Bardziej szczegółowo6. Zjawisko Halla w metalach
6. Zjawisko Halla w metalach I. Zagadnienia do kolokwium. 1. Opis i wyjaśnienie zjawiska Halla. 2. Normalny i anomalny efekt Halla. 3. Definicja współczynnika Halla i jego jednostki. 4. Metody wyznaczania
Bardziej szczegółowoF = e(v B) (2) F = evb (3)
Sprawozdanie z fizyki współczesnej 1 1 Część teoretyczna Umieśćmy płytkę o szerokości a, grubości d i długości l, przez którą płynie prąd o natężeniu I, w poprzecznym polu magnetycznym o indukcji B. Wówczas
Bardziej szczegółowoInstytut Fizyki Doświadczalnej Wydział Matematyki, Fizyki i Informatyki UNIWERSYTET GDAŃSKI
Instytut Fizyki Doświadczalnej Wydział Matematyki, Fizyki i Informatyki UNIWERSYTET GDAŃSKI I. Zagadnienia do opracowania. 1. Podstawy teorii pasmowej. 2. Klasyfikacja ciał stałych w oparciu o teorię pasmową.
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 43: HALOTRON
Wydział PRACOWNIA FIZYCZNA WFiIS AGH Imię i nazwisko 1. 2. Temat: Data wykonania Data oddania Zwrot do popr. Rok Grupa Zespół Nr ćwiczenia Data oddania Data zaliczenia OCENA Ćwiczenie nr 43: HALOTRON Cel
Bardziej szczegółowoPomiar indukcji pola magnetycznego w szczelinie elektromagnesu
Ćwiczenie E5 Pomiar indukcji pola magnetycznego w szczelinie elektromagnesu E5.1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest pomiar siły elektrodynamicznej (przy pomocy wagi) działającej na odcinek przewodnika
Bardziej szczegółowoBADANIE EFEKTU HALLA. Instrukcja wykonawcza
ĆWICZENIE 57 BADANIE EFEKTU HALLA Instrukcja wykonawcza I. Wykaz przyrządów 1. Zasilacz elektromagnesu ZT-980-4 2. Zasilacz hallotronu 3. Woltomierz do pomiaru napięcia Halla U H 4. Miliamperomierz o maksymalnym
Bardziej szczegółowoBadanie rozkładu pola magnetycznego przewodników z prądem
Ćwiczenie E7 Badanie rozkładu pola magnetycznego przewodników z prądem E7.1. Cel ćwiczenia Prąd elektryczny płynący przez przewodnik wytwarza wokół niego pole magnetyczne. Ćwiczenie polega na pomiarze
Bardziej szczegółowoWyznaczanie składowej poziomej natężenia pola magnetycznego Ziemi za pomocą busoli stycznych
Ćwiczenie E12 Wyznaczanie składowej poziomej natężenia pola magnetycznego Ziemi za pomocą busoli stycznych E12.1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest wyznaczenie wartości składowej poziomej natężenia pola
Bardziej szczegółowoWyznaczanie sił działających na przewodnik z prądem w polu magnetycznym
Ćwiczenie 11A Wyznaczanie sił działających na przewodnik z prądem w polu magnetycznym 11A.1. Zasada ćwiczenia W ćwiczeniu mierzy się przy pomocy wagi siłę elektrodynamiczną, działającą na odcinek przewodnika
Bardziej szczegółowoi elementy z półprzewodników homogenicznych część II
Półprzewodniki i elementy z półprzewodników homogenicznych część II Ryszard J. Barczyński, 2016 Politechnika Gdańska, Wydział FTiMS, Katedra Fizyki Ciała Stałego Materiały dydaktyczne do użytku wewnętrznego
Bardziej szczegółowoInstytut Fizyki Doświadczalnej Wydział Matematyki, Fizyki i Informatyki UNIWERSYTET GDAŃSKI
Instytut Fizyki Doświadczalnej Wydział Matematyki, Fizyki i Informatyki UNIWERSYTET GDAŃSKI I. Zagadnienia do opracowania. 1. Podstawy teorii pasmowej. 2. Klasyfikacja ciał stałych w oparciu o teorię pasmową.
Bardziej szczegółowoZjawisko Halla Referujący: Tomasz Winiarski
Plan referatu Zjawisko Halla Referujący: Tomasz Winiarski 1. Podstawowe definicje ffl wektory: E, B, ffl nośniki ładunku: elektrony i dziury, ffl podział ciał stałych ze względu na własności elektryczne:
Bardziej szczegółowoWyznaczanie momentu magnetycznego obwodu w polu magnetycznym
Ćwiczenie E6 Wyznaczanie momentu magnetycznego obwodu w polu magnetycznym E6.1. Cel ćwiczenia Na zamkniętą pętlę przewodnika z prądem, umieszczoną w jednorodnym polu magnetycznym, działa skręcający moment
Bardziej szczegółowoBadanie transformatora
Ćwiczenie E9 Badanie transformatora E9.1. Cel ćwiczenia Transformator składa się z dwóch uzwojeń, umieszczonych na wspólnym metalowym rdzeniu. W ćwiczeniu przykładając zmienne napięcie do uzwojenia pierwotnego
Bardziej szczegółowoSPRAWDZENIE PRAWA OHMA POMIAR REZYSTANCJI METODĄ TECHNICZNĄ
Laboratorium Podstaw Elektroniki Marek Siłuszyk Ćwiczenie M 4 SPWDZENE PW OHM POM EZYSTNCJ METODĄ TECHNCZNĄ opr. tech. Mirosław Maś niwersytet Przyrodniczo - Humanistyczny Siedlce 2013 1. Wstęp Celem ćwiczenia
Bardziej szczegółowoWyznaczanie stosunku e/m elektronu
Ćwiczenie 27 Wyznaczanie stosunku e/m elektronu 27.1. Zasada ćwiczenia Elektrony przyspieszane w polu elektrycznym wpadają w pole magnetyczne, skierowane prostopadle do kierunku ich ruchu. Wyznacza się
Bardziej szczegółowoE1. OBWODY PRĄDU STAŁEGO WYZNACZANIE OPORU PRZEWODNIKÓW I SIŁY ELEKTROMOTORYCZNEJ ŹRÓDŁA
E1. OBWODY PRĄDU STŁEGO WYZNCZNIE OPORU PRZEWODNIKÓW I SIŁY ELEKTROMOTORYCZNEJ ŹRÓDŁ tekst opracowała: Bożena Janowska-Dmoch Prądem elektrycznym nazywamy uporządkowany ruch ładunków elektrycznych wywołany
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ.. LABORATORIUM FIZYCZNE
W S E i Z W WASZAWE WYDZAŁ.. LABOATOUM FZYCZNE Ćwiczenie Nr 10 Temat: POMA OPOU METODĄ TECHNCZNĄ. PAWO OHMA Warszawa 2009 Prawo Ohma POMA OPOU METODĄ TECHNCZNĄ Uporządkowany ruch elektronów nazywa się
Bardziej szczegółowoCzym jest prąd elektryczny
Prąd elektryczny Ruch elektronów w przewodniku Wektor gęstości prądu Przewodność elektryczna Prawo Ohma Klasyczny model przewodnictwa w metalach Zależność przewodności/oporności od temperatury dla metali,
Bardziej szczegółowoWyznaczanie przenikalności magnetycznej i krzywej histerezy
Ćwiczenie E8 Wyznaczanie przenikalności magnetycznej i krzywej histerezy E8.1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest pomiar zależności B(I) dla cewki z rdzeniem stalowym lub żelaznym, wykreślenie krzywej
Bardziej szczegółowoBadanie transformatora
Ćwiczenie 14 Badanie transformatora 14.1. Zasada ćwiczenia Transformator składa się z dwóch uzwojeń, umieszczonych na wspólnym metalowym rdzeniu. Do jednego uzwojenia (pierwotnego) przykłada się zmienne
Bardziej szczegółowoMOMENT MAGNETYCZNY W POLU MAGNETYCZNYM
Ćwiczenie nr 16 MOMENT MAGNETYCZNY W POLU MAGNETYCZNYM Aparatura Zasilacze regulowane, cewki Helmholtza, multimetry cyfrowe, dynamometr torsyjny oraz pętle próbne z przewodnika. X Y 1 2 Rys. 1 Układ pomiarowy
Bardziej szczegółowoProjekt efizyka. Multimedialne środowisko nauczania fizyki dla szkół ponadgimnazjalnych. Zjawisko Halla. Ćwiczenie wirtualne
Projekt efizyka Multimedialne środowisko nauczania fizyki dla szkół ponadgimnazjalnych. Zjawisko Halla Ćwiczenie wirtualne Marcin Zaremba 2014-06-30 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach
Bardziej szczegółowoEFEKT HALLA W PÓŁPRZEWODNIKACH.
Politechnika Warszawska Wydział Fizyki Laboratorium Fizyki I P Andrzej Kubiaczyk 30 EFEKT HALLA W PÓŁPRZEWODNIKACH. 1. Podstawy fizyczne 1.1. Ruch ładunku w polu elektrycznym i magnetycznym Na ładunek
Bardziej szczegółowoBadanie transformatora
Ćwiczenie 14 Badanie transformatora 14.1. Zasada ćwiczenia Transformator składa się z dwóch uzwojeń, umieszczonych na wspólnym metalowym rdzeniu. Do jednego uzwojenia (pierwotnego) przykłada się zmienne
Bardziej szczegółowoWyznaczanie krzywej ładowania kondensatora
Ćwiczenie E10 Wyznaczanie krzywej ładowania kondensatora E10.1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zbadanie przebiegu procesu ładowania kondensatora oraz wyznaczenie stałej czasowej szeregowego układu.
Bardziej szczegółowoBADANIE EFEKTU HALLA
Ćwiczenie 57 BADANIE EFEKTU HALLA Cel ćwiczenia: wyznaczenie charakterystyk statycznych i stałej hallotronu oraz określenie typu przewodnictwa i koncentracji swobodnych nośników ładunku. Zagadnienia: zjawisko
Bardziej szczegółowoε (1) ε, R w ε WYZNACZANIE SIŁY ELEKTROMOTOTYCZNEJ METODĄ KOMPENSACYJNĄ
WYZNACZANIE SIŁY ELEKTROMOTOTYCZNEJ METODĄ KOMPENSACYJNĄ I. Cel ćwiczenia: wyznaczanie metodą kompensacji siły elektromotorycznej i oporu wewnętrznego kilku źródeł napięcia stałego. II. Przyrządy: zasilacz
Bardziej szczegółowoBADANIE EFEKTU HALLA. Instrukcja wykonawcza
ĆWICZENIE 57C BADANIE EFEKTU HALLA Instrukcja wykonawcza I. Wykaz przyrządów. Hallotron umieszczony w polu magnetycznym wytworzonym przez magnesy trwałe Magnesy zamocowane są tak, by możliwy był pomiar
Bardziej szczegółowo13 K A T E D R A F I ZYKI S T O S O W AN E J
3 K A T E D R A F I ZYKI S T O S O W AN E J P R A C O W N I A P O D S T A W E L E K T R O T E C H N I K I I E L E K T R O N I K I Ćw. 3. Wyznaczenie elementów L C metoda rezonansu Wprowadzenie Obwód złożony
Bardziej szczegółowoLI OLIMPIADA FIZYCZNA ETAP II Zadanie doświadczalne
LI OLIMPIADA FIZYCZNA ETAP II Zadanie doświadczalne ZADANIE D1 Cztery identyczne diody oraz trzy oporniki o oporach nie różniących się od siebie o więcej niż % połączono szeregowo w zamknięty obwód elektryczny.
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 10
Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 10 Temat: Charakterystyki i parametry tranzystorów MIS Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest poznanie charakterystyk statycznych i parametrów tranzystorów MOS oraz
Bardziej szczegółowoĆw. 27. Wyznaczenie elementów L C metoda rezonansu
7 K A T E D R A F I ZYKI S T O S O W AN E J P R A C O W N I A F I Z Y K I Ćw. 7. Wyznaczenie elementów L C metoda rezonansu Wprowadzenie Obwód złożony z połączonych: kondensatora C cewki L i opornika R
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 5
Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 5 Temat: Charakterystyki statyczne tranzystorów bipolarnych Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest poznanie charakterystyk prądowonapięciowych i wybranych parametrów
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 9
Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 9 Temat: Charakterystyki i parametry tranzystorów PNFET Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest poznanie charakterystyk statycznych oraz parametrów tranzystorów PNFET.
Bardziej szczegółowoKlasyczny efekt Halla
Klasyczny efekt Halla Rysunek pochodzi z artykułu pt. W dwuwymiarowym świecie elektronów, autor: Tadeusz Figielski, Wiedza i Życie, nr 4, 1999 r. Pełny tekst artykułu dostępny na stronie http://archiwum.wiz.pl/1999/99044800.asp
Bardziej szczegółowo( F ) I. Zagadnienia. II. Zadania
( F ) I. Zagadnienia 1. Pole magnetyczne: indukcja i strumień. 2. Pole magnetyczne Ziemi i magnesów trwałych. 3. Własności magnetyczne substancji: ferromagnetyki, paramagnetyki i diamagnetyki. 4. Prąd
Bardziej szczegółowoRuch ładunków w polu magnetycznym
Ruch ładunków w polu magnetycznym Ryszard J. Barczyński, 2016 Politechnika Gdańska, Wydział FTiMS, Katedra Fizyki Ciała Stałego Materiały dydaktyczne do użytku wewnętrznego Ruch ładunków w polu magnetycznym
Bardziej szczegółowoWyznaczanie momentu magnetycznego obwodu w polu magnetycznym
Ćwiczenie 11B Wyznaczanie momentu magnetycznego obwodu w polu magnetycznym 11B.1. Zasada ćwiczenia Na zamkniętą pętlę przewodnika z prądem, umieszczoną w jednorodnym polu magnetycznym, działa skręcający
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 13
Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 13 Temat: Charakterystyki i parametry dyskretnych półprzewodnikowych przyrządów optoelektronicznych Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest poznanie budowy, zasady
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 13
Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 13 Temat: Charakterystyki i parametry dyskretnych półprzewodnikowych przyrządów optoelektronicznych Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest poznanie budowy, zasady
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 375. Badanie zależności mocy promieniowania cieplnego od temperatury. U [V] I [ma] R [ ] R/R 0 T [K] P [W] ln(t) ln(p)
1 Nazwisko... Data... Wydział... Imię... Dzień tyg.... Godzina... Ćwiczenie 375 Badanie zależności mocy promieniowania cieplnego od temperatury = U [V] I [ma] [] / T [K] P [W] ln(t) ln(p) 1.. 3. 4. 5.
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 1. Sprawdzanie podstawowych praw w obwodach elektrycznych przy wymuszeniu stałym
Ćwiczenie 1 Sprawdzanie podstawowych praw w obwodach elektrycznych przy wymuszeniu stałym Wprowadzenie Celem ćwiczenia jest sprawdzenie podstawowych praw elektrotechniki w obwodach prądu stałego. Badaniu
Bardziej szczegółowoSPRAWDZANIE SŁUSZNOŚCI PRAWA OHMA DLA PRĄDU STAŁEGO
SPRWDZNE SŁSZNOŚC PRW OHM DL PRĄD STŁEGO Cele ćwiczenia: Doskonalenie umiejętności posługiwania się miernikami elektrycznymi (stała miernika, klasa miernika, optymalny zakres wychyleń). Zapoznanie się
Bardziej szczegółowo3.5 Wyznaczanie stosunku e/m(e22)
Wyznaczanie stosunku e/m(e) 157 3.5 Wyznaczanie stosunku e/m(e) Celem ćwiczenia jest wyznaczenie stosunku ładunku e do masy m elektronu metodą badania odchylenia wiązki elektronów w poprzecznym polu magnetycznym.
Bardziej szczegółowoBADANIE CHARAKTERYSTYK FOTOELEMENTU
Ćwiczenie E7 BADANIE CHARAKTERYSTYK FOTOELEMENTU Przyrzady: Przyrząd do badania zjawiska fotoelektrycznego, płytki absorbenta suwmiarka, fotoelementy (fotoopór, fotodioda, lub fototranzystor). Zjawisko
Bardziej szczegółowoWyznaczanie przenikalności magnetycznej i krzywej histerezy
Ćwiczenie 13 Wyznaczanie przenikalności magnetycznej i krzywej histerezy 13.1. Zasada ćwiczenia W uzwojeniu, umieszczonym na żelaznym lub stalowym rdzeniu, wywołuje się przepływ prądu o stopniowo zmienianej
Bardziej szczegółowoĆwiczenie Nr 455. Temat: Efekt Faradaya. I. Literatura. Problemy teoretyczne
Ćwiczenie Nr 455 Temat: Efekt Faradaya I. Literatura. Ćwiczenia laboratoryjne z fizyki Część II Irena Kruk, Janusz Typek, Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Szczecińskiej, Szczecin. Ćwiczenia laboratoryjne
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 254. Badanie ładowania i rozładowywania kondensatora. Ustawiony prąd ładowania I [ ma ]: t ł [ s ] U ł [ V ] t r [ s ] U r [ V ] ln(u r )
Nazwisko... Data... Wydział... Imię... Dzień tyg.... Godzina... Ćwiczenie nr 254 Badanie ładowania i rozładowywania kondensatora Numer wybranego kondensatora: Numer wybranego opornika: Ustawiony prąd ładowania
Bardziej szczegółowoZiemskie pole magnetyczne
Ćwiczenie nr 27 Ćwiczenie nr 08 (27). Pomiar natężenia pola magnetycznego ziemskiego. Ziemskie pole magnetyczne Cel ćwiczenia. Wyznaczenie indukcji magnetycznej ziemskiego pola magnetycznego. Zagadnienia
Bardziej szczegółowoBadanie rozkładu pola elektrycznego
Ćwiczenie E1 Badanie rozkładu pola elektrycznego E1.1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zbadanie rozkładu pola elektrycznego dla różnych układów elektrod i ciał nieprzewodzących i przewodzących umieszczonych
Bardziej szczegółowo( L ) I. Zagadnienia. II. Zadania
( L ) I. Zagadnienia 1. Pole magnetyczne: indukcja i strumień. 2. Pole magnetyczne Ziemi i magnesów trwałych. 3. Własności magnetyczne substancji: ferromagnetyki, paramagnetyki i diamagnetyki. 4. Prąd
Bardziej szczegółowoPracownia Automatyki i Elektrotechniki Katedry Tworzyw Drzewnych Ćwiczenie 1. Połączenia szeregowe oraz równoległe elementów RC
Pracownia Automatyki i Elektrotechniki Katedry Tworzyw Drzewnych Ćwiczenie ĆWICZENIE Połączenia szeregowe oraz równoległe elementów C. CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest praktyczno-analityczna ocena wartości
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 2
Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 2 Temat: Wpływ temperatury na charakterystyki i parametry statyczne diod Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest poznanie wpływu temperatury na charakterystyki i
Bardziej szczegółowoDioda półprzewodnikowa
COACH 10 Dioda półprzewodnikowa Program: Coach 6 Projekt: na MN060c CMA Coach Projects\PTSN Coach 6\ Elektronika\dioda_2.cma Przykład wyników: dioda2_2.cmr Cel ćwiczenia - Pokazanie działania diody - Wyznaczenie
Bardziej szczegółowoMetodę poprawnie mierzonego prądu powinno się stosować do pomiaru dużych rezystancji, tzn. wielokrotnie większych od rezystancji amperomierza: (4)
OBWODY JEDNOFAZOWE POMIAR PRĄDÓW, NAPIĘĆ. Obwody prądu stałego.. Pomiary w obwodach nierozgałęzionych wyznaczanie rezystancji metodą techniczną. Metoda techniczna pomiaru rezystancji polega na określeniu
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 4 Badanie zjawiska Halla i przykłady zastosowań tego zjawiska do pomiarów kąta i indukcji magnetycznej
Ćwiczenie nr 4 Badanie zjawika alla i przykłady zatoowań tego zjawika do pomiarów kąta i indukcji magnetycznej Opracowanie: Ryzard Poprawki, Katedra Fizyki Doświadczalnej, Politechnika Wrocławka Cel ćwiczenia:
Bardziej szczegółowoBadanie rozkładu pola elektrycznego
Ćwiczenie 8 Badanie rozkładu pola elektrycznego 8.1. Zasada ćwiczenia W wannie elektrolitycznej umieszcza się dwie metalowe elektrody, połączone ze źródłem zmiennego napięcia. Kształt przekrojów powierzchni
Bardziej szczegółowoZalecenia projektowe i montaŝowe dotyczące ekranowania. Wykład Podstawy projektowania A.Korcala
Zalecenia projektowe i montaŝowe dotyczące ekranowania Wykład Podstawy projektowania A.Korcala Mechanizmy powstawania zakłóceń w układach elektronicznych. Głównymi źródłami zakłóceń są: - obce pola elektryczne
Bardziej szczegółowoELEMENTY ELEKTRONICZNE TS1C300 018
Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Automatyki i Elektroniki Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotu: ELEMENY ELEKONICZNE S1C300 018 BIAŁYSOK 2013 1. CEL I ZAKES ĆWICZENIA LABOAOYJNEGO
Bardziej szczegółowoCzłowiek najlepsza inwestycja
Człowiek najlepsza inwestycja Fizyka ćwiczenia F6 - Prąd stały, pole magnetyczne magnesów i prądów stałych Prowadzący: dr Edmund Paweł Golis Instytut Fizyki Konsultacje stałe dla projektu; od Pn. do Pt.
Bardziej szczegółowoBadanie rozkładu pola elektrycznego
Ćwiczenie 8 Badanie rozkładu pola elektrycznego 8.1. Zasada ćwiczenia W wannie elektrolitycznej umieszcza się dwie metalowe elektrody, połączone ze źródłem zmiennego napięcia. Kształt przekrojów powierzchni
Bardziej szczegółowoBADANIE DIOD PÓŁPRZEWODNIKOWYCH
BAANE O PÓŁPZEWONKOWYCH nstytut izyki Akademia Pomorska w Słupsku Cel i ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest: - zapoznanie się z przebiegiem charakterystyk prądowo-napięciowych diod różnych typów, - zapoznanie
Bardziej szczegółowoWyznaczanie parametrów równania Tafela w katodowym wydzielaniu metali na elektrodzie platynowej
Ćwiczenie 2. Wyznaczanie parametrów równania Tafela w katodowym wydzielaniu metali na elektrodzie platynowej 1. Przygotowanie do wykonania ćwiczenia. 1.1. Włączyć zasilacz potencjostatu i nastawić go na
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM TERMODYNAMIKI ĆWICZENIE NR 3 L3-1
L3-1 L3-2 L3-3 L3-4 L3-5 L3-6 L3-7 L3-8 L3-9 L3-10 L3-11 L3-12 L3-13 L3-14 L3-15 L3-16 L3-17 L3-18 L3-19 OPIS WYKONYWANIA ZADAŃ Celem pomiarów jest sporządzenie przebiegu charakterystyk temperaturowych
Bardziej szczegółowoMAGNETYZM, INDUKCJA ELEKTROMAGNETYCZNA. Zadania MODUŁ 11 FIZYKA ZAKRES ROZSZERZONY
MODUŁ MAGNETYZM, INDUKCJA ELEKTROMAGNETYCZNA OPRACOWANE W RAMACH PROJEKTU: FIZYKA ZAKRES ROZSZERZONY WIRTUALNE LABORATORIA FIZYCZNE NOWOCZESNĄ METODĄ NAUCZANIA. PROGRAM NAUCZANIA FIZYKI Z ELEMENTAMI TECHNOLOGII
Bardziej szczegółowoPrzyrządy i Układy Półprzewodnikowe
VI. Prostownik jedno i dwupołówkowy Cel ćwiczenia: Poznanie zasady działania układu prostownika jedno i dwupołówkowego. A) Wstęp teoretyczny Prostownik jest układem elektrycznym stosowanym do zamiany prądu
Bardziej szczegółowoPomiar podstawowych parametrów liniowych układów scalonych
Instytut Fizyki ul Wielkopolska 15 70-451 Szczecin 5 Pracownia Elektroniki Pomiar podstawowych parametrów liniowych układów scalonych Zakres materiału obowiązujący do ćwiczenia: wzmacniacz operacyjny,
Bardziej szczegółowoE12. Wyznaczanie parametrów użytkowych fotoogniwa
1/5 E12. Wyznaczanie parametrów użytkowych fotoogniwa Celem ćwiczenia jest poznanie podstaw zjawiska konwersji energii świetlnej na elektryczną, zasad działania fotoogniwa oraz wyznaczenie jego podstawowych
Bardziej szczegółowoBADANIE WYMUSZONEJ AKTYWNOŚCI OPTYCZNEJ. Instrukcja wykonawcza
ĆWICZENIE 89 BADANIE WYMUSZONEJ AKTYWNOŚCI OPTYCZNEJ Instrukcja wykonawcza 1. Wykaz przyrządów Polarymetr Lampa sodowa Solenoid Źródło napięcia stałego o wydajności prądowej min. 5A Amperomierz prądu stałego
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 11
Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 11 Temat: Charakterystyki i parametry tyrystora Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest poznanie właściwości elektrycznych tyrystora. I. Wymagane wiadomości. 1. Podział
Bardziej szczegółowoRys. 1. Schemat układu pomiarowego do wyznaczania składowych pola magnetycznego Ziemi
Ćwiczenie 5. Wyznaczanie pola magnetycznego iemi. Literatra. Sz.Szczeniowski, izyka dośw., cz., PWN, W-wa, rozdz. V.. Ćwiczenia laboratoryjne z fizyki. Cz praca zbiorowa pod redakcją. Krk i J. Typka. Wydawnictwo
Bardziej szczegółowoPrzerwa energetyczna w germanie
Ćwiczenie 1 Przerwa energetyczna w germanie Cel ćwiczenia Wyznaczenie szerokości przerwy energetycznej przez pomiar zależności oporu monokryształu germanu od temperatury. Wprowadzenie Eksperymentalne badania
Bardziej szczegółowoSprawdzanie prawa Joule'a
Sprawdzanie prawa Joule'a 1. Po co to robimy? czyli cel ćwiczenia Prawo Joule'a pozwala nam wyznaczyć ilość ciepła wydzielonego podczas przepływu prądu przez przewodnik. Wydzielone ciepło w jednostce czasu
Bardziej szczegółowoSiła Elektrodynamiczna
Projekt efizyka Multimedialne środowisko nauczania fizyki dla szkół ponadgimnazjalnych. Siła Elektrodynamiczna Ćwiczenie wirtualne Marcin Zaremba 2014-06-30 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTYTUT FIZYKI LABORATORIUM FIZYKI KRYSZTAŁÓW STAŁYCH. ĆWICZENIE Nr 2. Badanie własności ferroelektrycznych soli Seignette a
POLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTYTUT FIZYKI LABORATORIUM FIZYKI KRYSZTAŁÓW STAŁYCH ĆWICZENIE Nr 2 Badanie własności ferroelektrycznych soli Seignette a Celem ćwiczenia jest wyznaczenie zależności temperaturowej
Bardziej szczegółowoLVI OLIMPIADA FIZYCZNA (2006/2007). Stopień III, zadanie doświadczalne D
LI OLIMPIADA FIZYCZNA (26/27). Stopień III, zadanie doświadczalne D Źródło: Autor: Nazwa zadania: Działy: Słowa kluczowe: Komitet Główny Olimpiady Fizycznej. Andrzej ysmołek Komitet Główny Olimpiady Fizycznej,
Bardziej szczegółowoRegulacja dwupołożeniowa.
Politechnika Krakowska Wydział Inżynierii Elektrycznej i Komputerowej Zakład eorii Sterowania Regulacja dwupołożeniowa. Kraków Zakład eorii Sterowania (E ) Regulacja dwupołożeniowa opis ćwiczenia.. Opis
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 1 Metody pomiarowe i opracowywanie danych doświadczalnych.
Ćwiczenie 1 Metody pomiarowe i opracowywanie danych doświadczalnych. Ćwiczenie ma następujące części: 1 Pomiar rezystancji i sprawdzanie prawa Ohma, metoda najmniejszych kwadratów. 2 Pomiar średnicy pręta.
Bardziej szczegółowoPRAWO OHMA DLA PRĄDU PRZEMIENNEGO. Instrukcja wykonawcza
ĆWICZENIE 53 PRAWO OHMA DLA PRĄDU PRZEMIENNEGO Instrukcja wykonawcza 1 Wykaz przyrządów a. Generator AG 1022F. b. Woltomierz napięcia przemiennego. c. Miliamperomierz prądu przemiennego. d. Zestaw składający
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 14. Sprawdzanie przyrządów analogowych i cyfrowych. Program ćwiczenia:
Ćwiczenie 14 Sprawdzanie przyrządów analogowych i cyfrowych Program ćwiczenia: 1. Sprawdzenie błędów podstawowych woltomierza analogowego 2. Sprawdzenie błędów podstawowych amperomierza analogowego 3.
Bardziej szczegółowoNatężenie prądu elektrycznego
Natężenie prądu elektrycznego Wymuszenie w przewodniku różnicy potencjałów powoduje przepływ ładunków elektrycznych. Powszechnie przyjmuje się, że przepływający prąd ma taki sam kierunek jak przepływ ładunków
Bardziej szczegółowoEFEKT FOTOWOLTAICZNY OGNIWO SŁONECZNE
ĆWICZENIE 104 EFEKT FOTOWOLTAICZNY OGNIWO SŁONECZNE Instrukcja wykonawcza 1. Wykaz przyrządów 1. Panel z ogniwami 5. Zasilacz stabilizowany oświetlacza 2. Oświetlacz 3. Woltomierz napięcia stałego 4. Miliamperomierz
Bardziej szczegółowoNazwisko i imię: Zespół: Data: Ćwiczenie nr 123: Półprzewodnikowe złącze p-n
Nazwisko i imię: Zespół: Data: Ćwiczenie nr 123: Półprzewodnikowe złącze p-n Cel ćwiczenia: Zapoznanie się z własnościami warstwowych złącz półprzewodnikowych p-n. Wyznaczanie charakterystyk stałoprądowych
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 243 4.2. Badanie zależności temperaturowej oporu elektrycznego metalu i półprzewodnika
Nazwisko... Data... Nr na liście... Imię... Wydział... Dzień tyg.... Godzina... Ćwiczenie 243 4.2. Badanie zależności temperaturowej oporu elektrycznego metalu i półprzewodnika Tabela I. Metal Nazwa próbki:
Bardziej szczegółowoĆw. 8 Weryfikacja praw Kirchhoffa
Ćw. 8 Weryfikacja praw Kirchhoffa. Cel ćwiczenia Wyznaczenie całkowitej rezystancji rezystorów połączonych równolegle oraz szeregowo, poprzez pomiar prądu i napięcia. Weryfikacja praw Kirchhoffa. 2. Zagadnienia
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ
Politechnika Lubelska Wydział Elektrotechniki i Informatyki Katedra Urządzeń Elektrycznych i TWN 20-618 Lublin, ul. Nadbystrzycka 38A www.kueitwn.pollub.pl LABORATORIUM INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ Protokół
Bardziej szczegółowoEFEKT FOTOELEKTRYCZNY ZEWNĘTRZNY
ĆWICZENIE 91 EFEKT FOTOELEKTRYCZNY ZEWNĘTRZNY Instrukcja wykonawcza 1. Wykaz przyrządów 1. Monochromator 5. Zasilacz stabilizowany oświetlacza. Oświetlacz 6. Zasilacz fotokomórki 3. Woltomierz napięcia
Bardziej szczegółowoZakład Zastosowań Elektroniki i Elektrotechniki
Zakład Zastosowań Elektroniki i Elektrotechniki Laboratorium Wytwarzania energii elektrycznej Temat ćwiczenia: Badanie alternatora 52 BADANIE CHARAKTERYSTYK EKSPLOATACYJNYCH ALTERNATORÓW SAMO- CHODOWYCH
Bardziej szczegółowoINSTYTUT ELEKTROENERGETYKI POLITECHNIKI ŁÓDZKIEJ BADANIE PRZETWORNIKÓW POMIAROWYCH
INSTYTUT ELEKTROENERGETYKI POLITECHNIKI ŁÓDZKIEJ ZAKŁAD ELEKTROWNI LABORATORIUM POMIARÓW I AUTOMATYKI W ELEKTROWNIACH BADANIE PRZETWORNIKÓW POMIAROWYCH Instrukcja do ćwiczenia Łódź 1996 1. CEL ĆWICZENIA
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 1 LABORATORIUM ELEKTRONIKI POLITECHNIKA ŁÓDZKA KATEDRA PRZYRZĄDÓW PÓŁPRZEWODNIKOWYCH I OPTOELEKTRONICZNYCH
LABORAORUM ELEKRONK Ćwiczenie 1 Parametry statyczne diod półprzewodnikowych Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie statycznych charakterystyk podstawowych typów diod półprzewodnikowych oraz zapoznanie
Bardziej szczegółowoInstrukcja obsługi spektrometru EPR
POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA WYDZIAŁINŻYNIERII PROCESOWEJ, MATERIAŁOWEJ I FIZYKI STOSOWANEJ INSTYTUT FIZYKI Instrukcja obsługi spektrometru EPR Rys. 1. Spektrometr EPR na pasmo X. Pomiary przy pomocy spektrometru
Bardziej szczegółowoWykład FIZYKA II. 2. Prąd elektryczny. Dr hab. inż. Władysław Artur Woźniak
Wykład FIZYKA II 2. Prąd elektryczny Dr hab. inż. Władysław Artur Woźniak Instytut Fizyki Politechniki Wrocławskiej http://www.if.pwr.wroc.pl/~wozniak/ UCH ŁADUNKÓW Elektrostatyka zajmowała się ładunkami
Bardziej szczegółowoCECHOWANIE TERMOELEMENTU Fe-Mo I WYZNACZANIE PUNKTU INWERSJI
INSTYTUT FIZYKI WYDZIAŁ INŻYNIERII PRODUKCJI I TECHNOLOGII MATERIAŁÓW POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA PRACOWNIA FIZYKI CIAŁA STAŁEGO Ć W I C Z E N I E N R FCS - 7 CECHOWANIE TERMOELEMENTU Fe-Mo I WYZNACZANIE
Bardziej szczegółowoE12. Wyznaczanie parametrów użytkowych fotoogniwa
E12. Wyznaczanie parametrów użytkowych fotoogniwa 1/5 E12. Wyznaczanie parametrów użytkowych fotoogniwa Celem ćwiczenia jest zapoznanie z podstawami zjawiska konwersji energii świetlnej na elektryczną,
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ
Politechnika Lubelska Wydział Elektrotechniki i Informatyki Katedra Urządzeń Elektrycznych i TWN 20-618 Lublin, ul. Nadbystrzycka 38A www.kueitwn.pollub.pl LABORATORIUM INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ Protokół
Bardziej szczegółowoĆ w i c z e n i e 1 POMIARY W OBWODACH PRĄDU STAŁEGO
Ć w i c z e n i e POMIAY W OBWODACH PĄDU STAŁEGO. Wiadomości ogólne.. Obwód elektryczny Obwód elektryczny jest to układ odpowiednio połączonych elementów przewodzących prąd i źródeł energii elektrycznej.
Bardziej szczegółowo