Ćwiczenie 1. Badanie systemu zabezpieczeń i utrzymania ruchu centrali telekomunikacyjnej

Transkrypt

1 Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Eksploatacja Systemów Elektronicznych i Telekomunikacyjnych Ćwiczenie 1 Badanie systemu zabezpieczeń i utrzymania ruchu centrali telekomunikacyjnej Opracowali: dr inż. Krzysztof Konopko, mgr inż. Grzegorz Kraszewski BIAŁYSTOK 2006

2 1 Wprowadzenie Równocześnie z wyposażeniem czysto funkcjonalnym (potrzebnym dla działania komutacji) centrala Systemu 12 wyposażona jest w dodatkowe moduły testujące (obwody sprawdzające prawidłowość działania, zapis błędów, itd.). Programowe sterowanie tymi modułami przebiega w sposób analogiczny jak dla pozostałych modułów centrali. Jako główne zasady utrzymania możemy wymienić: wykrywanie obecności uszkodzeń w wyposażeniu i odłączenie tego wyposażenia tak szybko, jak to możliwe od programów zarządzających zestawianiem połączeń, utrzymywanie największej możliwej ilości sprzętu dostępnego do obsługi ruchu telefonicznego, ograniczenie, w możliwie największym stopniu, zakresu wymaganej ludzkiej ingerencji w funkcje utrzymaniowe. W tym celu przejście ze stanu działania do wyłączenia z obsługi i odwrotnie powinno być wykonane automatycznie. W większości przypadków ingerencja człowieka będzie potrzebna tylko w celu fizycznej wymiany jakiegoś elementu. Większość programów utrzymaniowych realizujących powyższe funkcje jest wykonywana w komputerze tzw. obrony systemu. Jednakże we wszystkich modułach komputerowych istnieją programy zdolne do wykrywania, i powiadamiania o błędach lokalnych, z możliwością decydowania i wykonywania pewnych działań ochronnych. Blok ochrony (security block - SBL) - jest zbiorem powiązanych ze sobą bloków funkcjonalnych. Stanowi on podstawową jednostkę utrzymaniową, zaś poszczególne bloki SBL-i tworzą strukturę hierarchiczną. Awaria bloku funkcjonalnego w danym SBL-u powoduje wyłączenie z użytkowania przez system tego SBL-a, oraz SBL-i mu podległych. Każdy z SBL-i jest określony przez następujące parametry: typ; określa typ bloku bezpieczeństwa (SBLTYPE np. CTLE, ASLI), numer centrali; wszystkie bloki SBL w pojedynczej centrali lub podcentrali mają ten sam numer centrali (EXCH przyjmuje wartość od 0 do 127, centrala główna jest oznaczona przez 0), adres w polu komutacyjnym; określa adres dostępu modułu (grupy SBL-i) w polu komutacyjnym (NA), składa się z czterech współrzędnych o wartościach od 0 do 15 (W: numer portu łącznika dostępu, X: numer portu pierwszego stopnia komutacji, Y: numer portu drugiego stopnia komutacji, Z: numer portu trzeciego stopnia komutacji), numer SBL; określa poszczególne SBL-e w grupie tego samego typu SBL-i mających takie same parametry SBLTYPE, EXCH i NA. W zależności od stanu pracy SBL-a system przydziela mu jeden z następujących statusów: IT - włączony, w ruchu, dostępny dla wszystkich spełnianych funkcji,

3 FIT - włączony, w ruchu z uszkodzeniem, dostępny, ale z uszkodzeniem wpływającym na jego działanie, RDY - włączony, gotów, nie wymagający działań utrzymaniowych, EF - włączony, uszkodzenie zewnętrzne, nie może wypełnić swojej funkcji z powodu uszkodzeń nie związanych z centralą. FLT - wyłączony, wykryto uszkodzenie wewnątrz SBL, SOS - wyłączony programowo wskutek uszkodzenia w SBL nadrzędnym, REP - wyłączony, naprawa, zgodnie z żądaniem naprawy, OPR - wyłączony przez operatora, NEQ - fizycznie nieistniejący, bez zdefiniowanych danych, EQALW - fizycznie nieistniejący, ze zdefiniowanymi danymi. Część wymienialna (replaceable unit - RIT) stanowi najmniejszą wymienialną część centrali, która może być zlokalizowana w czasie testu diagnostycznego. Każdy RIT jest określony poprzez następujące wartości: numer centrali, rząd, stojak, wyznacza stojak w rzędzie, półka, wyznacza półkę w stojaku, slot w półce. 2 Cel i zakres ćwiczenia W ćwiczeniu tym studenci zapoznają się ze sposobem wykonywania napraw złożonego systemu elektronicznego (centrali telefonicznej Alcatel S12) w ruchu, bez wyłączania całego urządzenia. 3 Metodyka badań 3.1 Komendy stosowane w ćwiczeniu TRANSLAT-TELEPHON-DEVICE Komenda ta służy do przeliczania trzech różnych identyfikatorów linii telefonicznej: numeru abonenta (DN), numeru sprzętowego (LEN) oraz adresu pola komutacyjnego i numeru bloku modułu obsługującego daną linię abonencką (NA i NBR). TRANSLAT-TELEPHON-DEVICE: DN=K'numer abonenta; TRANSLAT-TELEPHON-DEVICE: LEN=K'numer sprzętowy; TRANSLAT-TELEPHON-DEVICE: EXID=numer centrali, NA=H'adres w polu komutacyjnym, NBR=numer bloku;

4 3.1.2 TRANSLAT Komenda służy do przeliczania adresu w polu komutacyjnym na położenie fizycznego modułu w regale centrali lub odwrotnie. TRANSLAT: OPTION=SBLRIT, SBLTYPE=typ bloku, NA=H'adres w polu komutacyjnym, NBR=numer bloku; TRANSLAT: OPTION=RITSBL, RIT=rząd regałów&stojak&półka&slot; Centrala posiada 2 rzędy regałów (1 i 2), w każdym regale stojaki oznaczane są literami od lewej (w pierwszym rzędzie A, B, C, D, w drugim A, B, C, D, E). Półki są numerowane od góry od 2 do 8, sloty na półce mają numery od 1 do 63 (wypisane na przodzie półki) DISABLE Komenda ta służy do programowego wyłączenia danego bloku bezpieczeństwa (SBL) centrali. Blok zostaje postawiony w stan OPR (wyłączony przez operatora). DISABLE: SBLTYPE=typ bloku, NA=H'adres w polu komutacyjnym, NBR=numer bloku; Komenda DISABLE z reguły wymaga od operatora potwierdzenia wykonania komendą GO w ciągu pięciu minut. W komendzie GO należy podać numer rozkazu komendy DISABLE: GO:SEQ=numer rozkazu,reply=confirm; INITIALI Komenda służy do programowego włączenia danego bloku bezpieczeństwa (SBL) do ruchu. Blok przed inicjalizacją powinien znajdować się w stanie OPR (wyłączony przez operatora), albo FLT (uszkodzony). Do pamięci bloku zostanie załadowana świeża kopia jego programu i nastąpi restart bloku. INITIALI: SBLTYPE=typ bloku, NA=H'adres w polu komutacyjnym, NBR=numer bloku; Komenda INITIALI z reguły wymaga od operatora potwierdzenia wykonania komendą GO w ciągu pięciu minut. W komendzie GO należy podać numer rozkazu komendy INITIALI tak samo jak dla komendy DISABLE (patrz wyżej, punkt 3.1.3) DISPLAY-SBL-DATA Komenda służy do wyświetlania informacji o stanie danego bloku bezpieczeństwa SBL oraz do wyświetlania struktury zależności między SBL-ami (listy SBL-i podrzędnych). DISPLAY-SBL-DATA: EXCH=nr centrali, SBLTYPE=typ bloku, NA=adres w polu komutacyjnym, NBR=numer bloku, OPTION=opcje;

5 Parametr OPTION może przyjmować wartość STADISP co oznacza wyświetlenie stanu bloku, lub DEPLIST, co oznacza wyświetlenie listy bloków zależnych od podanego bloku. 3.2 Przebieg ćwiczenia Zlokalizować komputer sterujący (typ bloku to CTLE) obsługujący linię abonencką o podanym przez prowadzącego numerze telefonu. W tym celu należy najpierw ustalić adres danego abonenta w polu komutacyjnym komendą TRANSLAT-TELEPHON-DEVICE. Komenda ta poda adres modułu ASLI, który z kolei podłączony jest do szukanego CTLE. Oba mają ten sam adres NA, ale CTLE ma zawsze numer bloku NBR równy 1. Zlokalizować fizycznie płytę komputera w regale centrali używając komendy TRANSLAT. Zostanie zlokalizowana płyta interfejsu między komputerem a polem komutacyjnym (MCUA) i zasilacz (CONV). Obok płyty MCUA znajduje się właściwa płyta komputera oznaczona z przodu kodem TCPB. Wyświetlić listę bloków zależnych od zlokalizowanego właśnie bloku komputera sterującego (komenda DISPLAY-SBL-DATA oraz ich stanów pracy. Wyłączyć blok komputera sterującego komendą DISABLE. Jeden z ćwiczących powinien obserwować stan diod LED na froncie płyty komputera sterującego. Sprawdzić, czy z aparatu telefonicznego można dzwonić. Ponownie wydając polecenie DISPLAY-SBL-DATA sprawdzić stan wyłączonego modułu komputera i jego bloków zależnych, oraz komputera dublującego. Dokonać naprawy modułu poprzez wyjęcie go z regału, obejrzenie i włożenie z powrotem. Włączyć moduł komputera poleceniem INITIALI. Jeden z ćwiczących powinien obserwować stan diod LED na froncie płyty komputera sterującego. Ponownie sprawdzić stan pracy modułu komputera i jego modułów zależnych. Wyłączyć komputer PC na stanowisku pomiarowym (UWAGA! jeżeli na komputerze zainstalowany jest system Windows, należy najpierw zamknąć Windows). Na terminalu na stanowisku prowadzącego zaobserwować komunikat alarmu. Włączyć komputer PC, uruchomić program komunikacji z centralą. Sprawdzić, czy komunikacja jest możliwa. Zainicjalizować terminal komendą INITIALI. Niezbędne parametry komendy znajdują się w obserwowanym wcześniej komunikacie alarmu. Obserwować proces inicjalizacji. Sprawdzić łączność z centralą. 4 Sprawozdanie z ćwiczenia Sprawozdanie z ćwiczenia powinno zawierać opis przeprowadzonych czynności oraz ilustrujące je fragmenty logu centrali. Na końcu należy umieścić wnioski z przeprowadzonych badań.

6 5 Wymagania BHP W trakcie realizacji programu ćwiczenia należy przestrzegać zasad omówionych we wstępie do ćwiczeń, zawartych w Regulaminie porządkowym w laboratorium oraz w Instrukcji obsługi urządzeń elektronicznych znajdujących się w laboratorium z uwzględnieniem przepisów BHP. Regulamin i instrukcja są dostępne w pomieszczeniu laboratoryjnym w widocznym miejscu. 6 Literatura 1. A. Jajszczyk "Wstęp do telekomunikacji", WNT, Warszawa S. Haykin "Systemy telekomunikacyjne", WKŁ, Warszawa "System 12 Digital Exchange", Electrical Communication vol. 59 No. 1/