Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie Wydział Polityki Społecznej. WP.III Protokół

Transkrypt

1 Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie Wydział Polityki Społecznej WP.III Protokół z kontroli kompleksowej w Środowiskowym Domu Samopomocy (ŚDS) w Miechowie przy ul. Szpitalnej 1, przeprowadzonej przez pracowników Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie: Teresę Łochmańczyk - starszego inspektora, Elżbietę Nowak starszego inspektora wojewódzkiego. Kontrolę przeprowadzono 22 lutego 2011 roku, na podstawie art. 22 pkt 9 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz z późn. zm.), rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy (Dz. U. Nr 238 poz. 1586), rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 roku w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. z 2005 r. Nr 61, poz. 543 z późn. zm.) oraz na podstawie upoważnienia nr WP.III z 01 lutego 2011 roku wydanego z upoważnienia Wojewody Małopolskiego przez Zastępcę Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie. Przedmiot i zakres kontroli objął funkcjonowanie placówki, kwalifikacje kadry oraz wykorzystanie miejsc. Ilekroć w dalszej części protokołu jest mowa o: 1. ŚDS należy przez to rozumieć Środowiskowy Dom Samopomocy w Miechowie, ul. Szpitalna 1 prowadzony przez Caritas Diecezji Kieleckiej, Zespół Placówek Opiekuńczo-Leczniczych w Miechowie. 2. ustawie o pomocy społecznej należy przez to rozumieć ustawę z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz z późn. zm.). 3. rozporządzeniu należy przez to rozumieć rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy (Dz. U. Nr 238 poz. 1586). Organizacja pracy i funkcjonowanie placówki. Środowiskowy Dom Samopomocy (ŚDS) w Miechowie jest ośrodkiem wsparcia, przeznaczonym dla 30 osób przewlekle psychicznie chorych, upośledzonych umysłowo oraz osób wykazujących inne przewlekłe zaburzenia czynności psychicznych. Placówka jest jednostką organizacyjną Zespołu Placówek Opiekuńczo-Leczniczych powołaną przez Zarząd Caritas Diecezji Kieleckiej. Podmiot realizujący zadanie wyłoniony został w drodze konkursu, zlecenie wykonuje na podstawie umowy Nr 2/2011 zawartej pomiędzy Gminą Miechów reprezentowaną przez Burmistrza oraz Skarbnika a Caritas Kielecką Zespół Placówek Opiekuńczo-Leczniczych reprezentowaną przez Kierownika Biura Caritas w Miechowie. Umowa zlecająca zadnie podpisywana jest na rok. Osobą kierującą placówką jest Kierownik Jarosław Kwiatek posiadający wykształcenie wyższe inżynierskie, ukończone studium pedagogiczne szkolnictwa zawodowego, oraz specjalizację z zakresu organizacji w pomocy społecznej, legitymuje się 15 letnim stażem pracy w Środowiskowym Domu Samopomocy. Funkcjonowanie domu określa statut, regulamin oraz program działalności, którego integralną częścią jest roczny plan pracy dla poszczególnych pracowni oraz kalendarz imprez. W wyniku analizy statutu stwierdzono, że w 1 pkt 2 lit. d zamieszczono błędną podstawę prawną. Ponadto stwierdzono, że Statut zawiera szczegółowe elementy dotyczące organizacji placówki np. cele tryb pracy, stanowiska pracy, pracownie oferowane przez dom. 1

2 W opinii kontrolujących zagadnienia te winny być określane regulaminem organizacyjnym. Natomiast statut winien definiować zagadnienia ustrojowe danego podmiotu ogólne cele, zadania oraz ogólne zasady funkcjonowania. Zgodnie z zapisem 3 pkt 5 Statutu uchwalonego 18 stycznia 2011 r. dom obejmuje swoją działalnością mieszkańców Miasta i Gminy Miechów oraz innych gmin w ramach zawartych porozumień. W dniu kontroli wśród uczestników z terenu innych gmin skierowane były 4 osoby: 1 osoba z gminy Słaboszów, 3 osoby z gminy Działoszyce. Osoby te korzystają ze wsparcia placówki w Miechowie na podstawie decyzji kierującej wydanej przez MGOPS w Miechowie. Jednakże organy gminy Słaboszów i Działoszyce nie powierzyły realizacji tego zadania gminie Miechów w drodze porozumienia, o którym mowa w 6 ust. 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy. Użytkownicy Domu. Placówka dysponuje 30 miejscami, wszystkie miejsca są obsadzone. Ze wsparcia placówki korzysta 14 osób przewlekle psychicznie chorych, 5 osób upośledzonych umysłowo oraz 11 osób wykazujących inne przewlekłe zaburzenia czynności psychicznych, które zgodnie ze stanem wiedzy medycznej są zaliczane do zaburzeń psychicznych. Wszyscy uczestnicy skierowani są na okres od 3 stycznia 2011 r. do 31 grudnia 2011 r. Zgodnie z informacjami przekazami przez Kierownika placówki, od 1 marca br. skierowane zostaną dwie dodatkowe osoby na okres trzech miesięcy. W decyzji o odpłatności określona jest wysokość odpłatności ponoszonej przez użytkownika za pobyt w placówce lub zwolnienie z odpłatności. Odpłatność ustalana jest zgodnie z przepisami art. 51 b ustawy o pomocy społecznej. Uczestnicy osiągający dochód przekraczający kwotę 250% odpowiedniego kryterium dochodowego (kwoty dochodu osoby samotnie gospodarującej lub kwoty dochodu na osobę w rodzinie), winni ponosić odpłatność na poziomie 5% kwoty dochodu. Poniższa tabela obrazuje odpłatność za pobyt w ŚDS. Lp. Odpłatność za pobyt w ośrodku wsparcia Liczba osób 1. osoby zwolnione z tytułu osiągania dochodu nieprzekraczającego 24 kwoty 250 % odpowiedniego kryterium dochodowego 2. osoby ponoszące odpłatność w wys. 5 % kwoty dochodu 1 3. osoby częściowo zwolnione z odpłatności w trybie art. 51 b ust. 5 6 w związku z art. 64 pkt 2ustawy o pomocy społecznej 4. osoby całkowicie zwolnione z odpłatności w trybie art. 51 b ust. 6 w związku z art. 64 pkt 2ustawy o pomocy społecznej 0 Suma wnoszonych odpłatności za pobyt w placówce, zgodnie z analizą wydanych przez GOPS w Miechowie decyzji wynosi: 234,67 zł. W toku kontroli stwierdzono, że frekwencja uczestników ustalana jest na podstawie codziennie podpisywanej przez uczestników listy obecności. Uczestnicy bądź ich rodziny informują o nieobecności, uzasadniając przyczyny absencji (np. choroba, urlop, hospitalizacja lub inne). Frekwencję obrazuje kserokopia listy obecności, złączonej do protokołu. Placówka działa codziennie w dni robocze od poniedziałku do piątku w godz. od 7.00 do Zajęcia rozpoczynają się od czynności organizacyjnych, spotkania społeczności a następnie w ramach terapii kulinarnej przygotowywane jest śniadanie. Uczestnicy docierają do placówki zarówno we własnym zakresie oraz są dowożeni samochodem marki fiat Panda, będącym własnością Caritas. Koszty związane z zatrudnieniem kierowcy oraz utrzymanie samochodu ponosi ŚDS. Kilku osobom, 2

3 zamieszkałym na terenie gmin ościennych, które korzystają z transportu komunikacji zbiorowej placówka pokrywa koszty zakupu biletów. Po zakończonym miesiącu przewoźnik wystawia fakturę, zgodną z rzeczywistą liczbą przejazdów. Liczba przejazdów jest weryfikowana m.in. w oparciu o listę obecności i frekwencję użytkownika w placówce. W przypadku dwóch osób, Dom pokrywa koszty zakupu biletu miesięcznego. Przed przyjęciem osoby, do Środowiskowego Domu Samopomocy informacje o zasadach funkcjonowania domu przekazuje kierownik, odbywa się to na m miejscu podczas oprowadzania kandydata po placówce. W razie nieobecności kierownika czynności te wykonuje osoba go zastępująca. Struktura zatrudnienia i kwalifikacje pracowników. 7 pkt 2 Statutu Środowiskowego Domu Samopomocy w Miechowie brzmi: Kierownik zatrudnia pracowników okresowych. Pracowników etatowych może zatrudniać kierownik jeśli otrzyma pełnomocnictwo od Zarządu CARITAS. Z analizy dokumentacji kadrowej wynika, iż pracownicy Domu zatrudnieni są przez Dyrektora Zespołu Placówek Opiekuńczo-Leczniczych w Miechowie, działającego z upoważnienia Dyrektora Caritas Diecezji Kieleckiej. Zgodnie z postanowieniami rozporządzenia w sprawie środowiskowych domów samopomocy pracowników placówki winien zatrudniać kierownik domu. Wg stanu na dzień kontroli zadania ŚDS realizowało 8 osób (w tym 1 osoba przebywa na urlopie wychowawczym), z tego 6 zatrudnionych jest w pełnym wymiarze czasu pracy. Są to stanowiska: kierownik, 5 terapeutów zajęciowych, kierowca/pracownik gospodarczy, psycholog zatrudniony w wymiarze czasu pracy ½ etatu oraz lekarz psychiatra, zatrudniony w oparciu o umowę zlecenie w wymiarze 6 godz. tygodniowo. Rozporządzenie w sprawie środowiskowych domów samopomocy określa strukturę zatrudnienia w placówce tj. cyt: Kierownik domu zatrudnia, odpowiednio do potrzeb, osoby posiadające następujące kwalifikacje zawodowe: 1) psychologa; 2) pedagoga; 3) pracownika socjalnego; 4) instruktora terapii zajęciowej; 5) asystenta osoby niepełnosprawnej; 6) inne specjalistyczne, które będą odpowiadały rodzajowi i zakresowi usług świadczonych w domu. ( ) Przeanalizowano kwalifikacje zatrudnionej kadry. Stwierdzono że w ramach posiadanych zasobów kadrowych placówka może dostosować strukturę zatrudnienia do wyżej cytowanych wymagań rozporządzenia. Obsługę kadrowo-księgową realizuje pracownik zatrudniony w Zespole Placówek Opiekuńczo-Leczniczych Caritas. Koszt obsługi pokrywa śds w wys. ok. 1 tys. zł miesięcznie. W skład zespołu wspierająco-aktywizującego wchodzi kierownik, 5 terapeutów zajęciowych (jeden przebywa na urlopie wychowawczym) oraz psycholog i psychiatra. Wskaźnik zatrudnienia pracowników zespołu wspierająco-aktywizującego winien wynosić nie mniej niż 1 etat na 7 uczestników w domu typu A oraz nie mniej niż 1 etat na 5 uczestników w domu typu B lub C. Poziom zatrudnienia pracowników zespołu wspierająco-aktywizującego w ŚDS w Miechowie winien wynosić 5,2 etatu. Zatem placówka spełnia wymagania standardu w tym zakresie. Pracownicy biorą udział w szkoleniach w zakresie pracy z osobami z zaburzeniami psychicznymi, szkolenia zewnętrzne, jakie odbyli terapeuci w okresie

4 Lp. Pracownik Temat i termin szkolenia 1. Agnieszka B r. - Agresja i autoagresja u osób niepełnosprawnych intelektualnie 2009 r. - Uczę się i wiem szkolenie w zakresie umiejętności społecznych 2010 r. - Uczę się i wiem - wypalenie zawodowe wśród pracowników Środowiskowych Domów Samopomocy i sposoby przeciwdziałania 2010 r. - Kurs Terapeuta zajęciowy z podstawowym przygotowaniem pedagogicznym 2. Monika K r. Uczę się i wiem szkolenie w zakresie umiejętności społecznych 2010 Uczę się i wiem - wypalenie zawodowe wśród pracowników Środowiskowych Domów Samopomocy i sposoby przeciwdziałania 3. Marlena P r. - Uczę się i wiem szkolenie w zakresie umiejętności społecznych 4. Anna S r. - - Agresja i autoagresja u osób niepełnosprawnych intelektualnie Z przedłożonego zestawienia wydatków ponoszonych przez placówkę wynika, że ok. 76,6% wydatków to koszty zatrudnienia, 8,34% to wydatki związane z opłatami za media i inne wydatki związane z utrzymaniem budynku, 5,65% to wydatki związane z transportem, pozostałe koszty dotyczą zakupu materiałów do terapii oraz prac remontowych. Rodzaj i zakres świadczonych usług. Środowiskowy Dom Samopomocy zapewnia swoim użytkownikom różnorodne formy aktywizacji i rehabilitacji. Oferowane są treningi, w tym: trening umiejętności życia codziennego w tym samoobsługi, higieny osobistej i wyglądu zewnętrznego, dbałości o estetykę otoczenia, gospodarowania pieniędzmi, robienia zakupów, posługiwania się urządzeniami gospodarstwa domowego. Jak wynika ze sprawozdania z działalności ŚDS, cyt. U większości uczestników nastąpiła znacząca poprawa umiejętności samoobsługi. W zakresie utrzymania czystości nadal wskazane jest stałe przypominanie uczestnikom o konieczności dbania o wygląd zewnętrzny i edukacja, motywowanie dotyczące higieny osobistej. U 6 osób nadal istnieje problem niewłaściwego gospodarowania pieniędzmi (zaciąganie kredytów, zadłużanie się połączone z nieprzemyślanym wydatkowaniem pieniędzy). Zadowalające efekty osiągnięto w zakresie umiejętności posługiwania się urządzeniami gospodarstwa domowego (uczestnicy wg potrzeb samodzielnie lub pod nadzorem posługują się urządzeniami typu: pralka, odkurzacz, mikser, sokowirówka, piekarnik, kuchenka mikrofalowa. trening umiejętności społecznych i interpersonalnych, w tym zachowanie się w miejscach publicznych, komunikacji interpersonalnej, kształtowanie postaw samorządności w małej społeczności uczestników: Rada Domu, Zebrania Społeczności: rozwijanie cech charakteru takich jak: uczciwość, prawdomówność, odpowiedzialność, samostanowienie, zdolności współdziałania, radzenia sobie z frustracją, agresją, własną seksualnością. trening umiejętności spędzania czasu wolnego, w tym: rozwijanie zainteresowań, udział w imprezach okolicznościowych na terenie ŚDS i poza nim, możliwość rozrywki i rekreacji, kształtowanie umiejętności aktywnego spędzania czasu wolnego w społeczności lokalnej. terapia ruchowa, 4

5 poradnictwo psychologiczne, konsultacje psychiatryczne, wsparcie pielęgniarskoopiekuńcze, zajęcia edukacyjne, współpraca z rodziną. W ramach terapii zajęciowej oferowane są zajęcia w następujących pracowniach: plastycznej, rękodzieła, stolarskiej, kulinarnej. Użytkownicy mają możliwość udziału w imprezach organizowanych na terenie ŚDS-u i w innych placówkach. Realizacja zamierzonych przez placówkę celów jest możliwa m.in. dzięki odpowiednim pracowniom. Oferowane są zajęcia rozwijające indywidualne umiejętności, co znajduje swoje odzwierciedlenie w planach rehabilitacji. Dla każdego uczestnika opracowany został indywidualny plan postępowania wspierająco aktywizującego. Opracowano roczny plan pracy ŚDS. Dla każdego z uczestników prowadzona jest dokumentacja indywidualna, wśród zebranych dokumentów znajdują się: kwestionariusz uczestnika, decyzje kierujące, o odpłatności, orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, dokumentacja potwierdzająca dochód (np. decyzja ZUS), zaświadczenie lekarza psychiatry o braku przeciwwskazań do uczestnictwa w zajęciach śds. Poza dokumentacją indywidualną w placówce prowadzona jest dokumentacja ogólna. Dokumentacja zbiorcza zawiera ewidencję uczestników, do której wpisane są następujące dane: imię i nazwisko uczestnika, adres zamieszkania, stopień niepełnosprawności, dane dot. lekarza rodzinnego, pracownika socjalnego, wysokości renty. W ankiecie uczestnika znajdują się informacje o przyjęciu do ŚDS, wykształceniu, stanie prawnym, cywilnym, informacje dotyczące kontaktu z rodziną lub opiekunem prawnym, źródła utrzymania, zainteresowania, oczekiwania oraz informacje związane ze stanem zdrowia uczestnika. W zeszycie raportów dziennych odnotowywane są codzienne wydarzenia i zajęcia realizowane w ośrodku. Dom umożliwia uczestnikom skierowanym na pobyt dzienny spożywanie gorącego posiłku, przyznanego dla 10 osób w ramach zadania własnego gminy, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 3 i 14 ustawy o pomocy społecznej, oraz w ramach treningu kulinarnego. Warunki lokalowe placówki. Środowiskowy Dom Samopomocy w Miechowie usytuowany jest w dwukondygnacyjnym, podpiwniczonym budynku, będącym własnością Urzędu Gminy i Miasta w Miechowie. Otoczenie budynku jest pozbawione barier architektonicznych. Centralna część Domu znajduje się na piętrze, na parterze usytuowane są szatnia, łazienka, toaleta oraz dwie sale w tym sala do rehabilitacji. W budynku znajdują się bariery architektoniczne w postaci stromych schodów. Łączna powierzchnia pomieszczeń wynosi: 242,5 m 2. W placówce znajdują się następujące pomieszczenia: - hol, w którym usytuowana jest szatnia uczestników, - pracownia rękodzieła artystycznego, w której prowadzone są zajęcia nauki haftu oraz szydełkowania, - pracownia stolarska, - pracownia plastyczna, w której uczestnicy poznają i stosują różne techniki plastyczne, rozwijają zdolności, - pracownia kulinarna wyposażona w niezbędny sprzęt, w której przygotowywane są posiłki oraz prowadzone są zajęcia w zakresie działań pracowni gospodarstwa domowego, - gabinet kierownika, - pokój poradnictwa indywidualnego, - sanitariaty, łazienka wyposażona w WC i prysznic, pralkę, - palarnia, - sala spotkań, - pomieszczenie do rehabilitacji. 5

6 Pomieszczenia w Domu udekorowane są pracami uczestników. Zgodnie z informacjami przekazanymi przez kierownika, budynek ogrzewany jest nieekonomicznym olejem opałowym, koszty ogrzewania stanowią znaczną część budżetu ośrodka. Instalacja gazowa usytuowana jest w bliskim sąsiedztwie budynku i przebudowa ogrzewania na gazowe przyniosłaby znaczne oszczędności finansowe. Inspektorzy kontrolujący dokonali wpisu w książce kontroli na temat zakresu i terminu przeprowadzonej inspekcji. Na tym protokół zakończono. Protokół zawiera 6 ponumerowanych stron. Załączniki: Nr 1 kserokopia listy obecności Nr 2 kserokopie decyzji -11 sztuk Nr 3 wykaz szkoleń pracowników Komplet załączników znajduje się przy egzemplarzu protokołu włączonym do akt kontroli. Pouczenie Zgodnie z 15 ust. 2 pkt 7 w związku z 16 ust. 3 i 4 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. z 2005 r. Nr 61, poz. 543 z późn. zm.). Kierownikowi kontrolowanej jednostki przysługuje prawo zgłoszenia przed podpisaniem protokołu kontroli, umotywowanych zastrzeżeń dotyczących ustaleń zawartych w protokole w terminie 7 dni od dnia otrzymania protokołu do Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego. Ponadto zgodnie z 16 ust. 1 ww. rozporządzenia Kierownikowi kontrolowanej jednostki przysługuje prawo do odmowy podpisania protokołu z podaniem w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania pisemnych wyjaśnień przyczyn tej odmowy. Do protokołu nie wniesiono (wniesiono) zastrzeżenia. Po przeczytaniu, niniejszy protokół podpisano na każdej stronie. Protokół sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, jeden egzemplarz za poświadczeniem odbioru otrzymuje kierownik jednostki podlegającej kontroli, drugi włącza się do akt kontroli. Kraków, Data otrzymania protokołu: Data i miejsce podpisania protokołu: Kraków Podpis Kierownika jednostki kontrolowanej: Podpisy inspektorów kontrolujących: Kierownik Starszy Inspektor Organizator Pom. Społecznej (-) mgr Teresa Łochmańczyk (-) inż. Jarosław Kwiatek r. Starszy inspektor wojewódzki (-) mgr Elżbieta Nowak 6