Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie Wydział Polityki Społecznej WP-III Protokół

Transkrypt

1 Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie Wydział Polityki Społecznej WP-III Protokół z kontroli kompleksowej w Środowiskowym Domu Samopomocy w Konarach przeprowadzonej przez pracowników Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie Ewę Solecką - Florek inspektora wojewódzkiego, Małgorzatę Stachnik- Skórę inspektora wojewódzkiego. Kontrolę przeprowadzono 24 i 26 listopada 2014 roku na podstawie art. 22 pkt 9 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r. Nr 182 z późn. zm.), rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 roku w sprawie środowiskowych domów samopomocy (Dz. U. Nr 238 poz. 1586), rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 roku w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. z 2005 r. Nr 61, poz. 543 z późn. zm.) oraz upoważnienia z 14 listopada 2014 r. znak: WP-III wydanego z upoważnienia Wojewody Małopolskiego przez Zastępcę Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie. Ilekroć w dalszej części protokołu jest mowa o: 1) ŚDS, Dom, ośrodek wsparcia należy przez to rozumieć Środowiskowy Dom Samopomocy przy Bonifraterskiej Fundacji Dobroczynnej w Konarach 2) Fundacji - należy przez to rozumieć Bonifraterską Fundację Dobroczynną w Konarach 21. 3) ustawie o pomocy należy przez to rozumieć ustawę z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r. Nr 182 z późn. zm.), 4) rozporządzeniu należy przez to rozumieć rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 roku w sprawie środowiskowych domów samopomocy (Dz. U. Nr 238 poz. 1586). Przedmiot i zakres kontroli obejmuje organizację ośrodka, przestrzeganie standardów określonych w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 roku w sprawie środowiskowych domów samopomocy (Dz. U. Nr 238 poz. 1586) oraz ustawie z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r. poz.182 z późn. zm.). Wykorzystanie dotacji pod względem zgodności z przeznaczeniem. Na podstawie 16 ust. 1 Regulaminu funkcjonowania kontroli zewnętrznej w Małopolskim Urzędzie Wojewódzkim w Krakowie wprowadzonego Zarządzeniem Nr 56/12 Wojewody Małopolskiego z dnia 20 lutego 2012 roku, czynności kontrolne przeprowadzone zostały w oparciu o plan kontroli (część C, pozycja 93). Kontrolujący złożyli oświadczenia, że nie istnieją okoliczności uzasadniające wyłączenie ich od udziału w niniejszej kontroli, o których mowa w 10 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 roku w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej. Treść protokołu podlega udostępnieniu zgodnie z ustawą z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2001 r. Nr 112, poz ze zm.), oprócz informacji stanowiących dane osobowe w rozumieniu ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 ze zm.). Protokół zawiera ustalenia dokonane na podstawie wizji lokalnej, analizy wybranych dokumentów oraz informacji ustnych i pisemnych uzyskanych od Kierownika jednostki.

2 Organizacja pracy i funkcjonowanie placówki Środowiskowy Dom Samopomocy w Konarach jest jednostką organizacyjną pomocy społecznej - ośrodkiem wsparcia dziennego przeznaczonym dla 32 osób, typu A, B, C dla osób przewlekle psychicznie chorych oraz dla osób upośledzonych umysłowo oraz osób wykazujących inne przewlekłe zaburzenia czynności psychicznych. Powiat Krakowski, na podstawie Umowy zawartej w dniu 25 kwietnia 2014 roku r. pomiędzy Powiatem Krakowskim, a Bonifraterską Fundacją Dobroczynną z siedzibą w Konarach zlecił prowadzenie środowiskowego domu samopomocy Fundacji. Ww. umowa zlecenia obejmuje okres od 1 maja 2014 roku do 31 grudnia 2016 roku. Dom posiadał własny Statut zatwierdzony przez Przeora Konwentu. Od maja 2014 roku zmienił się organ prowadzący Środowiskowy Dom Samopomocy. Obowiązujący Statut jest ogólnym statutem wszystkich jednostek, które prowadzi Bonifraterska Fundacja Dobroczynna. Strukturę organizacyjną i szczegółowy zakres zadań jednostki określa Regulamin Organizacyjny, który został opracowany zgodnie z wytycznymi przekazanymi organom samorządowym, prowadzącym lub zlecającym realizację zadania, przez Wydział Polityki Społecznej (pismo znak: WP.III /11z 10 stycznia 2011 r.). Regulamin został zatwierdzony Uchwałą Nr 6/2014 Zarządu Bonifraterskiej Fundacji Dobroczynnej z dnia 26 września 2014 roku w sprawie przyjęcia Regulaminu Organizacyjnego Środowiskowego Domu Samopomocy. Osobą kierującą placówką jest p. Bogusława Michalik zatrudniona na czas nieokreślony na stanowisku Kierownika. Zgodnie z obowiązującymi przepisami osoba kierująca ŚDS powinna posiadać kwalifikacje określone w art. 122 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej oraz w 9 rozporządzenia w sprawie środowiskowych domów samopomocy, tj. 3 letni staż pracy w pomocy społecznej, specjalizację z zakresu pomocy społecznej, wykształcenie wyższe na kierunku mającym zastosowanie przy świadczeniu usług w domu, co najmniej półroczny staż pracy na stanowisku na którym miał bezpośredni kontakt z osobami z zaburzeniami psychicznymi. Pani Bogusława Michalik posiada kwalifikacje określone w art. 122 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej i 9.1 rozporządzenia w sprawie środowiskowych domów samopomocy. Warunki lokalowe Budynek, w którym został usytuowany Środowiskowy Dom Samopomocy w Konarach mieści się w budynku wielokondygnacyjnym. W obiekcie mieszczą się również Warsztaty Terapii Zajęciowej, Zakład Aktywności Zawodowej obok znajduje się Dom Pomocy Społecznej. Placówka otoczona jest ogrodem, z którego chętnie korzystają uczestnicy. W okresie letnim odbywają się zajęcia rekreacyjne, spacery, ogniska, grill. Pomieszczenia w których mieści się ŚDS usytuowane są na piętrze budynku. Wejście do środowiskowego domu samopomocy oraz jego otoczenie pozbawione są barier architektonicznych. Łączna powierzchnia użytkowa lokalu wynosi 416 m², do dyspozycji uczestników przeznaczono: salę ogólną spotkań i pomieszczenia wspierająco- aktywizujące, pokój indywidualnego poradnictwa, pomieszczenia kuchenne, jadalnia, pomieszczenie działalności wspierająco- aktywizującej, pomieszczenie rehabilitacyjne, łazienka wyposażona w wannę, toaleta dla mężczyzn, toaleta dla kobiet, toaleta dla personelu, sala teatralna (1/3 ogólnej powierzchni), pokój wyciszeń. Pomieszczenia sanitarne dostosowane są do w pełni do osób niepełnosprawnych. W budynku znajduje się także basen, który wykorzystywany jest przez uczestników. Dom spełnia standard określony w 18 ust. 2 rozporządzenia, stanowiący, iż powierzchnia użytkowa, przypadająca na jednego uczestnika, wynosi nie mniej niż 8 m². Pomieszczenia Domu wyposażone są w meble i sprzęt niezbędny do prowadzenia zajęć wspierająco- aktywizujących. 2

3 Uczestnicy Liczba uczestników posiadających decyzje wynosi 32, w tym 22 kobiety i 10 mężczyzn. Spośród uczestników 2 osoby mają ustanowionego opiekuna prawnego. W ośrodku wsparcia przebywa jedna osoba poruszająca się na wózku inwalidzkim. Wiek uczestników mieści w przedziale od 29 lat do 75 roku życia. Według informacji przedłożonych w toku kontroli frekwencja uczestników w okresie od sierpnia do października 2014 r., kształtowała się następująco: 1. miesiąc sierpień 89,93% 2. miesiąc wrzesień 89,77 % 3. miesiąc październik 92,93 % Średnia frekwencja w roku ubiegłym tj roku wynosiła 85 %. Zgodnie z zapisem rozporządzenia w sprawie środowiskowych domów samopomocy osoby, które po raz pierwszy wystąpiły o skierowanie do domu, otrzymują decyzję na okres nie dłuższy niż 3 miesiące, konieczny do dokonania przez zespół wspierająco- aktywizujący oceny możliwości zaproponowania osobie indywidualnego planu postępowania wspierającoaktywizującego oraz okresu, jaki będzie niezbędny do jego realizacji. Po dokonaniu oceny i przygotowaniu planu wspierająco- aktywizującego, zgodnie z treścią 7 ww. rozporządzenia, osoby te winny być kierowane na czas określony, uzgodniony z kierownikiem domu, niezbędny do realizacji indywidualnego planu postępowania wspierająco- aktywizującego. Wszyscy uczestnicy posiadają decyzję do 31 grudnia 2016 r. decyzje wydawane były na czas realizacji IPW. Odpłatność za ŚDS ponosi 5 osób. Przyjęcie do ŚDS odbywa się na bieżąco w miarę wolnych miejsc, okres oczekiwania to 4-6 miesięcy. Wpłaty za korzystanie z ŚDS dokonywane są przez uczestników bezpośrednio na konto Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Krakowie. Uczestnicy osobiście, bądź z pomocą terapeuty dokonują wpłat na poczcie lub w banku. Przed przyjęciem do ośrodka wsparcia Kierownik lub wyznaczona osoba informuje osobę kierowaną lub jej opiekuna o zasadach funkcjonowania domu i przeprowadza z nią rozmowę, z której sporządzana jest notatka. Przedłożony, roczny plan pracy przedstawia koncepcję pracy na dany rok. W planie uwzględniono: usamodzielnienie uczestników w zakresie życia codziennego, odpowiedzialności za podejmowane decyzje, stwarzanie możliwości do samorealizacji, aktywizację zawodową, rozwijanie i zwiększanie zaradności życiowej, integrację społeczną i przystosowanie do funkcjonowania w środowisku lokalnym, możliwość rozwijania zainteresowań i zdolności. Plan pracy i program na 2014 r. został zatwierdzony zgodnie z Uchwałą Nr 21/2012 Zarządu Powiatu w Krakowie z dnia 2 lutego 2012 r. w sprawie upoważnienia do zatwierdzania programów działalności środowiskowych domów samopomocy i planów pracy na każdy rok. Plan pracy na rok 2014 został zatwierdzony 31 stycznia 2014 r. przez Dyrektora Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Krakowie. W razie częstych nieobecności uczestników, trwających przez okres dłuższy niż 10 dni roboczych, do placówki nie są kierowane kolejne osoby. Osoby oczekujące na miejsce w ds. uczęszczają na zajęcia klubowe. Środowiskowy Dom Samopomocy w Konarach działa przez pięć dni w tygodniu od poniedziałku do piątku, w godzinach od 7:30 do 15:30. Zajęcia z uczestnikami prowadzone są przez 6,5 godziny w ciągu dnia w godzinach od 8:00 do 14:30. Organizacja godzin pracy Domu spełnia wymagania zapisu 6 rozporządzenia, tj. placówka działa co najmniej 5 dni w tygodniu po 8 godzin dziennie, w tym co najmniej przez 6 godzin dziennie są prowadzone zajęcia z uczestnikami. W czasie funkcjonowania ŚDS pracownicy wykonują czynności porządkowe, przygotowują się do zajęć, uzupełniają prowadzoną dokumentację, 3

4 a także zapewniają opiekę uczestnikom w trakcie dowożenia ich na zajęcia lub odwożenia po zajęciach. Placówka nie posiada miejsc całodobowych. Rodzaj i zakres świadczonych usług. Środowiskowy domu samopomocy świadczy usługi. które obejmują w szczególności: trening funkcjonowania w codziennym życiu, trening umiejętności interpersonalnych i rozwiązywania problemów, trening umiejętności spędzania czasu wolnego, poradnictwo psychologiczne, pomoc w załatwianiu spraw urzędowych, pomoc w dostępie do niezbędnych świadczeń zdrowotnych, niezbędną opiekę, terapię ruchowa, poradnictwo socjalne, trening umiejętności praktycznych. Usługi w domu są świadczone w formie zajęć zespołowych i indywidualnych. Ośrodek umożliwia uczestnikom korzystanie z treningów samoobsługi i umiejętności społecznych. Główne tematy zajęć to: trening rozwiązywania problemów w trudnych sytuacjach międzyludzkich, trening podstawowych umiejętności prowadzenia rozmowy, trening w zakresie wyglądu zewnętrznego i higieny osobistej, trening kulinarny, trening budżetowy, trening techniczny, trening umiejętności praktycznych. W ŚDS prowadzone są zajęcia w formie treningu: umiejętności plastycznych, umiejętności rękodzieła, umiejętności kulinarnych, umiejętności krawieckich, umiejętności stolarskich trening funkcjonowania w codziennym życiu, muzykoterapia, choreoterapia, zajęcia teatralne. Pomieszczenie kuchenne wyposażone jest w urządzenia i sprzęt gospodarstwa domowego: m. in. zmywarkę, kuchenkę elektryczną, piekarnik, lodówkę, robot kuchenny, gofrownicę, maszynkę do mielenia, kuchenkę mikrofalową, zamrażarkę. Wszystkie pomieszczenia środowiskowego domu samopomocy wyposażone są w meble niezbędne do prowadzenia zajęć, zgodnie z 18 pkt 5 rozporządzenia w sprawie środowiskowych domów samopomocy. Praca z rodziną uczestnika ŚDS polega na kontaktach telefonicznych i bezpośrednich w domach uczestników, organizowanie wraz z rodzinami imprez integracyjnych i okolicznościowych np. spotkania noworoczne, współpraca w zakresie prowadzonego z uczestnikiem indywidualnego planu postępowania wspierająco- aktywizującego (kontynuacja działań w domu). Ośrodek organizuje i prowadzi zajęcia klubowe przeznaczone dla osób oczekujących na przyjęcie do śds. Zajęcia te odbywają się we wtorki i czwartki w godzinach od 9.00 do Dom świadczy usługę transportową, polegającą na transporcie uczestników na zajęcia do ośrodka oraz odwożeniu ich po zakończeniu do miejsca zamieszkania. Z transportu korzystają 24 osoby. Miesięczny koszt utrzymania samochodu (paliwo) wynosi średnio zł. ŚDS korzysta z samochodu Bonifraterskiej Fundacji Dobroczynnej. Zgodnie z 15 rozporządzenia. Środowiskowy Dom Samopomocy w Konarach umożliwia wszystkim uczestnikom spożywanie gorącego posiłku przygotowanego w ramach treningu kulinarnego. Indywidualne plany postępowania wspierająco-aktywizującego są realizowane w porozumieniu z uczestnikiem lub jego opiekunem, zgodnie z 13 rozporządzenia. Zespół wspierająco- aktywizujący zbiera się raz w miesiącu. W trakcie spotkań omawiane są kwestie związane z realizacją indywidualnych planów postępowania wspierająco- aktywizującego oraz sprawy bieżące uczestników i ośrodka wsparcia. Z prowadzonej dokumentacji wynika, iż pracownicy posiadają wiedzę na temat indywidualnych predyspozycji uczestników, ich potrzeb oraz sytuacji rodzinnej. 4

5 W roku 2013 i 2014 do dnia kontroli żaden z uczestników w związku z osiągnięciem poziomu samodzielności umożliwiającej uczestnictwo w innych formach wsparcia nie opuścił ŚDS. W 2014 roku podejmowane są rozmowy w celu zatrudnienia 3 uczestników w ZAZ-ie. Dokumentacja Dom prowadzi dokumentację zbiorczą i indywidualną uczestników wskazaną w 24 rozporządzenia. Dokumentację indywidualną uczestników stanowią: - kopia decyzji kierującej do placówki egzemplarz dla ŚDS, - kopie orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, - indywidualny plan postępowania wspierająco-aktywizującego, - notatki pracowników zespołu wspierająco-aktywizującego, dotyczące aktywności uczestnika, jego zachowań, motywacji do udziału w zajęciach, - inne dokumenty mające zastosowanie przy opracowywaniu indywidualnego planu postępowania wspierająco-aktywizującego: karta kwalifikacji uczestnika, formularz informacji o uczestniku, indywidualny plan aktywności, ocena funkcjonalna uczestnika, indywidualny program terapii i wsparcia, skoroszyt kontaktów z rodziną, podanie o przyjęcie do ŚDS, świadectwa szkolne, opinie pedagogiczne i psychologiczne oraz zaświadczenia lekarskie (lekarza psychiatry bądź neurologa oraz lekarza rodzinnego). W skład dokumentacji zbiorczej wchodzi ewidencja uczestników, listy obecności oraz dzienniki dokumentujące pracę pracowników zespołu wspierająco-aktywizującego. Ww. dokumentacja zawiera informacje określone w 24 ust. 3 pkt 1 i 2 rozporządzenia. W ewidencji uczestników znajdują się następujące informacje: - imię i nazwisko uczestnika, - data i miejsce urodzenia wraz z numerem PESEL, - adres zamieszkania i numer telefonu uczestnika, - imię i nazwisko opiekuna, - adres zamieszkania i numer telefonu opiekuna, - data przyjęcia uczestnika do domu, - okres i przyczyna dłuższej niż dwutygodniowa nieobecność w domu, - inne informacje związane ze stanem zdrowia uczestnika, w zakresie niezbędnym z punktu widzenia organizacji i funkcjonowania domu. Uczestnicy potwierdzają swoją obecność podpisem w ewidencji obecności w Domu. Środowiskowy Dom Samopomocy prowadzi dzienniki dokumentujące pracę pracowników zespołu wspierająco-aktywizującego, w których odnotowuje się prowadzone zajęcia w danym okresie do których wpisuje się: - imię i nazwisko uczestnika biorącego udział w zajęciach, - podpisy osób prowadzących zajęcia, - tematykę zajęć i metody pracy, - ewentualne uwagi o realizacji zajęć i aktywności uczestników. Wszyscy uczestnicy samodzielnie dokonują podpisu na liście obecności. Nieobecności uczestników usprawiedliwiane są na bieżąco pisemnie przez opiekunów bądź lekarza a w przypadku pojedynczych dni przyczyny i termin nieobecności zgłaszane są telefonicznie lub dzień wcześniej na zajęciach. Współpraca Ośrodek wsparcia współpracuje m. in. z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Krakowie, ośrodkami pomocy społecznej, Małopolskim Urzędem Wojewódzkim, parafią, organizacjami pozarządowymi, innymi ośrodkami jak: WTZ, ŚDS, ZAZ, DPS, poradniami 5

6 zdrowia psychicznego, szpitalami psychiatrycznymi, innymi zakładami opieki zdrowotnej i urzędami pracy. Struktura zatrudnienia, wskaźnik, kwalifikacje oraz szkolenia pracowników. Pracodawcą w stosunku do osób zatrudnionych w ŚDS jest Kierownik ŚDS zgodnie z 10 rozporządzenia stanowi, iż Kierownik domu zatrudnia osoby, zgodnie z potrzebami wynikającymi z zadań realizowanych w domu, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania domu. Pracownicy zespołu wspierająco-aktywizującego zatrudnieni są w łącznym wymiarze 5,42 etatów. Wszyscy pracownicy zatrudnieni w ŚDS posiadają wymagany półroczny staż pracy z osobami z zaburzeniami psychicznymi, o którym stanowi 11 ust. 1 rozporządzenia. Do zespołu wliczono kierownika i pracowników świadczących usługi w domu, zgodnie z 2 ust. 7 rozporządzenia. Wskaźnik zespołu wspierająco-aktywizujacego, obliczony zgodnie z 12 rozporządzenia wynosi w typie A (obecnie 17 uczestników) - 2,42 etatu, w typie B (obecnie 4 uczestników) 0,80 etatu, w typie C (obecnie 11 uczestników) - 2,20 etatu. Ośrodek spełnia wymagania dotyczące wskaźnika zatrudnienia. Pracownicy posiadają wymagany staż pracy z osobami z zaburzeniami psychicznymi oraz doświadczenie i przeszkolenie w zakresie umiejętności kształtowania motywacji do akceptowanych przez otoczenie zachowań, kształtowania nawyków, celowej aktywności i prowadzenia treningu zachowań społecznych. W Domu organizowane są szkolenia dla pracowników w zakresie tematycznym wynikającym ze zgłoszonych przez nich potrzeb, związanych z funkcjonowaniem domu. Przekazywana dotacja na bieżące utrzymanie środowiskowego domu samopomocy jest wykorzystana zgodnie z przeznaczeniem. ŚDS spełnia wymagane standardy określone w rozporządzeniu w sprawie środowiskowych domów samopomocy. Podczas kontroli Pani Kierownik zgłaszała, że wnioskowała o finansowanie trzech dodatkowych miejsc dla uczestników. Stwierdzono, iż ŚDS spełnia wymagania standardowe dla wnioskowanej liczby miejsc jeżeli chodzi o powierzchnię budynku oraz liczbę pracowników. Zgodnie z pismem Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego Wydział Polityki Społecznej znak: WP-III nie spełnia warunku dotyczącego wykorzystania miejsc powyżej 110% tzn. liczba wydanych decyzji nie jest co najmniej o 10% wyższa niż liczba miejsc dotowanych ustalonych z Wojewodą. Na tym protokół zakończono. Kraków 30 grudnia 2014 r. Protokół zawiera 7 ponumerowanych stron. Inspektorzy kontrolujący dokonali wpisu w książce kontroli na temat zakresu i terminu przeprowadzonej inspekcji. Komplet załączników znajduje się przy egzemplarzu protokołu włączonym do akt kontroli. Pouczenie Zgodnie z 15 ust. 2 pkt 7 w związku z 16 ust. 3 i 4 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. 6

7 U. z 2005 r. Nr 61, poz. 543 z późn. zm.). Kierownikowi kontrolowanej jednostki przysługuje prawo zgłoszenia przed podpisaniem protokołu kontroli, umotywowanych zastrzeżeń dotyczących ustaleń zawartych w protokole w terminie 7 dni od dnia otrzymania protokołu do Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego. Ponadto zgodnie z 16 ust. 1 ww. rozporządzenia Kierownikowi kontrolowanej jednostki przysługuje prawo do odmowy podpisania protokołu z podaniem w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania pisemnych wyjaśnień przyczyn tej odmowy. Do protokołu nie wniesiono (wniesiono)zastrzeżenia. Po przeczytaniu, niniejszy protokół podpisano na każdej stronie. Protokół sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, jeden egzemplarz za poświadczeniem odbioru otrzymuje Kierownik jednostki podlegającej kontroli, drugi włącza się do akt kontroli. Data otrzymania protokołu: r. Data i miejsce podpisania protokołu: r. Podpis Kierownika jednostki kontrolowanej: Kierownik ŚDS Podpisy inspektorów kontrolujących: Inspektor Wojewódzki (-) mgr Bogusława Michalik (-) mgr Małgorzata Stachnik- Skóra Inspektor Wojewódzki (-) mgr Ewa Solecka -Florek 7