Recenzenci: Ks. prof. dr hab. Tomasz Jelonek (PAT) Ks. dr hab. Zdzisław Małecki (UŚ)

HTML
DOWNLOAD

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Recenzenci: Ks. prof. dr hab. Tomasz Jelonek (PAT) Ks. dr hab. Zdzisław Małecki (UŚ)"

Oskar Turek
8 lat temu
Przeglądów:

1 AUTOPREZENTACJA PRACY DOKTORSKIEJ Ks. Janusza Wilka pod tytułem TEOLOGIA KONTAKTU NA PODSTAWIE LISTU ŚWIĘTEGO PAWŁA DO FILIPIAN I DZIEJÓW APOLSKICH 16 napisanej na Seminarium z teologii biblijnej Nowego Testamentu pod kierunkiem ks. dra hab. Józefa Kozyry (Katowice 2005, stron wydruku komputerowego 284) Recenzenci: Ks. prof. dr hab. Tomasz Jelonek (PAT) Ks. dr hab. Zdzisław Małecki (UŚ) Przepraw się do Macedonii i pomóż nam! (Diaba;" eij" Makedonivan bohvqhson hjmi n) /Dz 16, 9/ - takie to słowa usłyszał Paweł w widzeniu, jakie otrzymał od Boga przez usta Macedończyka w azjatyckiej Troadzie. Wydaje się, że tym poleceniem musiał być zaskoczony. Nie sądził chyba, że trzeba będzie mu opuścić ląd Azji Mniejszej i przeprawić się do Europy, gdy wyruszał w drogę stosunkowo niedaleką i po to tylko, aby nawiedzić Kościoły pozakładane w czasie pierwszej podróży misyjnej. Dla Pawła prośba tego człowieka była Bożym znakiem i rozkazem, z którego wykonaniem nie można było zwlekać. Przybywając do Filippi, Apostoł realizował swoją taktykę misjonarską. Miasto to, jako centrum handlowe okolicy, stanowiło doskonały fundament pod lokalny Kościół. Św. Paweł, który za cel postanowił sobie pokryć teren misyjny siecią wspólnot chrześcijańskich jakby ogniskami, z których światło promieniowałoby wokół i stawało się źródłem prawdy wiecznej dla bliższych i dalszych okolic wiedział, że Filippi może mieć udział w głoszeniu Ewangelii (por. Flp. 1, 5). Przystępując do pracy nad niniejszym studium pragnąłem dokonać analizy kontaktu, tzn. zbadać związek, łączność umożliwiającą wzajemne oddziaływanie 1 w 1 Zob. contactus, w: M. Plezia (red.), Słownik łacińsko polski, Warszawa 1959, t. I, s ; kontakt, w: B. Dunaj (red.), Słownik współczesnego języka polskiego, Warszawa 2000², t. I, s. 406; M. Szymczak (red.), Słownik języka polskiego, Warszawa 1998, t. I, s

2 pierwszej założonej przez św. Pawła wspólnocie chrześcijańskiej w Europie, jakim był Kościół w Filippi. Aby zrealizować to zadanie, zająłem się zagadnieniem komunikacji, czyli sposobem mówienia, pisania i zachowania, jakie zachodziły pomiędzy Apostołem Narodów, jego współpracownikami, a chrześcijanami w Filippi oraz określeniem wzajemnych relacji samych chrześcijan tworzących tę wspólnotę. Rozważając List do Filipian, można dostrzec, że jest on rozmową na odległość i to rozmową wrażliwego, chociaż uwięzionego ojca z przeżywającymi pewne trudności dziećmi. Sposób w jaki ją prowadził np. dobór słów, potwierdza głęboką znajomość przez Pawła samej wspólnoty, ich korzeni oraz stylu życia. Stąd, zbierając materiały do pracy, stwierdziłem, że podobnie jak to uczynił Paweł, należy najpierw dokładnie poznać środowisko i społeczeństwo miasta Filippi. Pomocna w tej materii okazała się metoda historyczno społeczna (Sozialgeschichte), o której czytamy w dokumencie Papieskiej Komisji Biblijnej Interpretacja Pisma Świętego w Kościele, że znajomość danych socjologicznych umożliwia zrozumienie mechanizmów ekonomicznych, kulturowych i religijnych, funkcjonujących w świecie biblijnym i jest konieczna do przeprowadzenia analiz krytyczno historycznych 2. W tym celu zająłem się między innymi dziejami miasta, jego mieszkańcami i ich religijnością w czasie misyjnej działalności Apostoła Narodów. Wykorzystałem najnowsze odkrycia archeologów greckich, którzy od połowy lat pięćdziesiątych ubiegłego wieku kontynuują prace badawcze, które wcześniej zapoczątkowali naukowcy francuscy. Jednak nie tylko doskonała znajomość społeczeństwa i mechanizmów ekonomiczno kulturowych Colonia Iulia Augusta Philippensis oraz praw w niej panujących, zaowocowała wyjątkową zażyłością łączącą nowo powstały kościół w Filippi z Apostołem jak określił tę relację zmarły niedawno O. Prof. Augustyn Jankowski z Opactwa Tynieckiego 3. Stąd też analizując związek Pawła i chrześcijan pierwszego Kościoła w Europie, nie można było zatrzymać się na samej historii, czy dodatkowo skorzystać z teorii komunikacji interpersonalnej badanej przez nauki 2 Interpretacja Pisma Świętego w Kościele. Dokument Papieskiej Komisji Biblijnej, przekł. K. Romaniuk, Poznań 1994, s

3 psychologiczne i socjologiczne. W przypadku Pawła i Kościoła w Filippi, fundamentem ich kontaktów był Bóg, co wielokrotnie wyraźnie podkreślił Apostoł, ogniskując wszelkie swoje działanie, jak i działanie wspólnoty w Chrystusie (ejn Cristw/ /Flp 1, 1.26; 2, 1; 3, 3; 4, 7.19/). Jezus był życiem Pawła (Flp 1, 21) i pragnął, aby był On również życiem Filipian. Wszelkie obustronne działanie było czynione ze względu na Chrystusa i w Chrystusie. Z poznania Go chrześcijanie w Filippi mieli brać siły do życia dla, czego wzorem był sam Jezus Chrystus. Dlatego w temacie pracy widnieje teologia kontaktu, gdyż to ona teologia jako słowo o Bogu ( Bogosłowie 4 ) ma nam pomóc w zrozumieniu tego, co przeżywali: Apostoł Narodów, jego współpracownicy i sami chrześcijanie w Filippi, po pozytywnej odpowiedzi Pawła na wezwanie Macedończyka. Wspomniałem już, jak ważną dla Pawła była koncepcja Być w Chrystusie, która w jego chrześcijańskiej samoświadomości, ale także w jego teologicznych i duszpasterskich wskazaniach ma doniosłe znaczenie. ven Cristw/ stało się dla Apostoła źródłem wiary, nadziei i miłości. Zabiegał w modlitwie i w swojej działalności misyjnej, aby owo bycie w Chrystusie było również źródłem wiary, nadziei i miłości dla chrześcijan w Filippi. Cnoty te, stały się drogowskazami w jego życiu, pragnął, aby prowadziły również Filipian. Wiara, nadzieja i miłość w teologii kontaktu, przedstawionej w oparciu o List św. Pawła do Filipian i Dzieje Apostolskie 16, stały się środkiem i przestrzenią, w której rozwijały się wzajemne relacje Apostoła i chrześcijan w Filippi. Stąd w teologii kontaktu, nie można mówić tylko o samym communicatio. Trzeba również dostrzec communio. Nie wystarczy wzajemnie udzielać sobie wiadomości zwłaszcza tych z obszaru sacrum ale należy w nich współuczestniczyć, po prostu BYĆ W CHRYSTUSIE. Tu należy szukać sukcesu tak dobrego kontaktu Pawła z Filipianami. 3 Zob. A. Jankowski, Listy więzienne świętego Pawła. Do Filipian do Kolosan do Filemona do Efezjan. Wstęp, przekład z oryginału, komentarz, Poznań 1962 (PSNT VIII), s Jan Paweł II, Dzieje Kościoła są dziejami świadków Chrystusa. Przemówienie na Jasnej Górze do uczestników Kongresu Teologów Europy Środkowo Wschodniej, Częstochowa 15 sierpnia 1991, w: Otrzymaliście Ducha przybrania za synów, Vaticano 1992 (Libreria Editrice Vaticana 17), s , zob. także A. Nossol, Teologia bliższa życiu, Opole 1984, s. 7; J. Szymik, Teologia na początek wieku, Katowice Ząbki 2001, s

4 Wzajemny ich kontakt wynikał z obustronnej, osobistej decyzji osadzenia własnego życia na drodze prowadzącej ku Bogu (pragnienie współuczestniczenia w życiu Boga), a którą wyznaczały i wyznaczają cnoty teologalne. Można jeszcze postawić pytanie: Dlaczego akurat na podstawie odniesienia Pawła wobec chrześcijan w Filippi i vice versa poszukiwano teologicznej interpretacji interpersonalnego kontaktu?. Apostoł Paweł założył wiele wspólnot w Azji i w Europie, ale tylko wobec chrześcijan w Filippi pozwolił sobie na tak głębokie odkrycie własnej osoby, szczególną bliskość i zaufanie wobec nich. Tylko ten Kościół prowadził wobec Pawła rozliczenie ze swoich przychodów i rozchodów. Tylko ten Kościół wysłał do uwięzionego Apostoła swojego delegata, który w imieniu całej wspólnoty miał go nieustannie pielęgnować. Jego posługa miała być posługą całej wspólnoty. Wyjątkowość tych relacji skłoniła mnie do poszukiwania źródeł tak dynamicznego, a zarazem łagodnego nurtu wzajemnego ich odniesienia. We wstępie do pracy umieściłem słowa Jana Pawła II, które przekazał nam w swojej ostatniej adhordacji apostolskiej Ecclesia in Europa : Kościele w Europie, czeka cię zadanie nowej ewangelizacji! Umiej odnaleźć entuzjazm głoszenia. Posłuchaj, jako skierowanego do ciebie dzisiaj, na początku trzeciego tysiąclecia, błagania, które zabrzmiało już na progu pierwszego tysiąclecia, kiedy Pawłowi ukazał się w widzeniu pewien Macedończyk i prosił go: Przepraw się do Macedonii i pomóż nam! (Dz 16, 9). Choć niewyrażone, czy nawet tłumione, to właśnie jest najgłębsze i najprawdziwsze wołanie, jakie płynie z serc dzisiejszych Europejczyków, spragnionych nadziei, która nie zawodzi. Tobie ta nadzieja została ofiarowana w darze, abyś ją z radością przekazywał w każdym czasie i pod każdą szerokością geograficzną. Niech zatem głoszenie Jezusa, które jest Ewangelią nadziei, będzie twą chlubą i racją twego istnienia. Z odnowionym zapałem żyj dalej tym samym duchem misyjnym, który przez dwadzieścia wieków, począwszy od przepowiadania apostołów Piotra i Pawła, ożywiał tak licznych świętych, autentycznych ewangelizatorów kontynentu europejskiego 5. 5 Jan Paweł II, Adhortacja apostolska Ecclesia in Europa, Kraków 2003, nr 45. 4

5 Badając związek, łączność umożliwiającą wzajemne oddziaływanie oraz jego skutki na przykładzie obustronnego kontaktu Apostoła Narodów, jego współpracowników z chrześcijanami w Filippi oraz określając wzajemne relacje samych chrześcijan tworzących tę wspólnotę, dochodzi się do wniosku, że fundamentem kontaktu w jego teologicznej interpretacji jest być w Chrystusie. W tym aspekcie, rozważając słowa Ojca św. z przedstawionej przed chwilą adhordacji, można dostrzec, znaną nam chyba wszystkim pewną zależność. Zapał ewangelizatora kontynentu europejskiego, jak i każdego innego, jest zależny od osobistego bycia w Chrystusie, bo to On jest sprawcą i chcenia i działania zgodnie z Jego wolą jak napisał ponad 1950 lat temu do pierwszej wspólnoty chrześcijańskiej w Europie św. Paweł Apostoł Narodów. Ks. Janusz Wilk Prezentacja została wygłoszona podczas obrony pracy 22 listopada 2005r. na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. 5

Podobne dokumenty

Ewangelizacja O co w tym chodzi?

Ewangelizacja O co w tym chodzi? Droga małego ewangelizatora ;) Warsztaty ewangelizacyjne: 11 maja 2013 r. Ks. Tomek Moch, Diecezjalna Diakonia Ewangelizacji Ruchu Światło-Życie Archidiecezja Warszawska