NIEKONWENCJONALNE ŹRÓDŁA ENERGII W IEL/OW MATERIAŁY I APLIKACJE
|
|
- Jerzy Rosiński
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 263 Grzegorz Paściak, Jacek Chmielowiec, Marek Malinowski Instytut Elektrotechniki, Wrocław NIEKONWENCJONALNE ŹRÓDŁA ENERGII W IEL/OW MATERIAŁY I APLIKACJE RENEWABLE ENERGY SOURCES IN IEL/OW - MATERIALS AND APPLICATIONS Streszczenie: W artykule przedstawiono profil tematyki badawczej Pracowni Niekonwencjonalnych Źródeł Energii, dotyczący m.in. ogniw paliwowych od opracowań materiałowych, do ich impementacji w urządzeniach elektro-chemicznych i elektrycznych. Zaprezentowano dwa typy ogniw paliwowych (SOFC i PEMFC) oraz możliwości ich wykorzystania na przykładzie własnych opracowań aplikacyjnych. Abstract: The article describes the research area of Renewable Energy Sources Section of Electrotechnical Institute. It includes subject matter of fuel cell, particularly material science engineering and fuel cell implementation to various electrochemical and electrical devices. Two types of fuel cells were presented i.e. SOFC and PEMFC. Additionally, their exemplary, constructed applications were described. Słowa kluczowe: ogniwa paliwowe, elektrolizer, SOFC, PEMFC Key words: fuel cell, electrolyser, SOFC, PEMFC 1. Wprowadzenie Trwający od dziesięcioleci gospodarczy rozwój świata wymaga stałego dostępu do ogromnych ilości energii. Z danych Światowej Rady Energetyki wynika, że w ciągu ostatnich 30 lat zużycie energii wzrosło 2,5-krotnie, a szacuje się 32% wzrost w ciągu następnych 30 lat [1]. Obecnie 90,1 % światowego zapotrzebowania na energię zaspokajane jest przy wykorzystaniu paliw kopalnych [2]. Ze względu na ochronę środowiska wprowadzane są regulacje ekologiczne (np. Unia Europejska - tzw. pakiet 3x20). Zaspokojenie popytu na energię, przy jednoczesnym zachowaniu równowagi środowiska jest wyzwaniem globalnym dotyczącym całej populacji i przyszłych pokoleń. Dlatego, coraz większą rolę będą odgrywać nowe technologie ograniczania zużycia, wytwarzania i magazynowania energii. Rozwiązaniem mogą okazać się odnawialne źródła energii takie jak: wiatr, słońce i woda oraz nowe technologie pozwalające na ich wykorzystanie na masową skalę. Wśród nich dużym zainteresowaniem cieszą się technologie wodorowe ogniwa paliwowe, co spowodowane jest dużą sprawnością zamiany energii chemicznej zgromadzonej w paliwie, na energię elektryczną i cieplną, a także ich cichą i czystą ekologicznie pracą. Podstawowym elementem ogniwa jest elektrolit w postaci membrany polimerowej lub spieku ceramicz- nego. Zasada działania ogniwa paliwowego znana była już na początku XIX wieku. [3]. Ogniwo to urządzenie elektrochemiczne składające się z dwóch elektrod: anody i katody rozdzielonych warstwą elektrolitu (rys. 1), który jest dobrym przewodnikiem jonów oraz izolatorem dla przepływu elektronów. Działanie ogniwa paliwowego opiera się na zjawisku elektrochemicznej syntezy wody z wodoru i tlenu. W wyniku reakcji elektrochemicznych zachodzących w ogniwie, zostaje wygenerowana siła elektromotoryczna (max. 1,23 V). Wyróżnia się kilka typów ogniw paliwowych, jednak w niniejszym artykule skupiono się na dwóch: polimerowym (PEMFC - Polymer Exchange Membran Fuel Cell) oraz ceramicznym (SOFC - Solid Oxide Fuel Cell). W Instytucie Elektrotechniki we Wrocławiu, w Pracowni Niekonwencjonalnych Źródeł Energii (NŹE), realizowane są prace badawcze nad materiałami do zastosowań w ogniwach paliwowych typu SOFC i PEMFC [4-10]. Pierwsze z nich to ogniwa z elektrolitem ceramicznym działające w temperaturach od 700 do 1000 C, natomiast w drugich rolę elektrolitu pełni polimerowa membrana (temp. pracy poniżej 100 C). Syntetyzowane materiały testowane są w konstrukcjach własnych pojedynczych celek ogniwa.
2 264 Rys. 1. Schemat ogniwa paliwowego z elektrolitem ceramicznym W celach badawczych i rozwojowych, projektowane są również krótkie stosy obu typów ogniw, a także urządzenia elektrochemiczne i elektryczne prezentujące aplikacyjny charakter technologii wodorowej, których syntetyczny opis stanowi meritum niniejszej publikacji. Ponadto, działalność Pracowni NŹE obejmuje badania związane z projektem i analizą możliwości wykorzystania, generacyjnej siłowni elektroenergetycznej, zapewniającej ciągłość dostaw energii elektrycznej oraz ciepła, dla stacjonarnych małych i średnich odbiorców. Koncept siłowni zakłada wykorzystanie energii słonecznej do zasilania urządzeń elektrycznych i cieplnych oraz magazynowanie energii w postaci wodoru, produkowanego przez elektrolizer i wykorzystywanego przez ogniwo paliwowe. Układ taki, wyposażony w system odzysku odpadowej energii cieplnej i zamiany jej na energię elektryczną, wykorzystuje organiczne obiegi Rankin a (ORC - Organic Rankine Cycle) [11, 12]. 2. Ogniwa paliwowe materiały Jednym z najważniejszych elementów ogniwa paliwowego jest elektrolit, który umożliwia przepływ jonów, doprowadzając do reakcji elektrochemicznych zachodzących na elektrodach ogniwa, których wynikiem jest generacja ładunku elektrycznego. Proces ten jest odwracalny, tzn. po przyłożeniu napięcia do elektrod ogniwa następuje rozkład wody na wodór i tlen (elektroliza). Podstawowe materiały stosowane lub badane pod kątem możliwości zastosowania w ogniwach ceramicznych wysoko- i średniotemperaturowych typu SOFC, można podzielić na trzy główne rodziny bazujące na tlenkach cyrkonu, bizmutu oraz ceru. Jednak jedynie elektrolit ze stabilizowanego itrem lub skandem cyrkonu, może pretendować do roli materiału komercyjnego, pozostałe znajdują się jeszcze w obszarze badań. Większość materiałów elektrolitycznych stosowanych w ogniwach polimerowych PEMFC to modyfikacje kwasu perfluoro-sulfonowego (PFSA), znanego pod komercyjną nazwą NA- FION. Opracowane w Instytucie Elektrotechniki materiały, analizowane są pod kątem składu i struktury m.in. metodami rentgenowskimi oraz mikroskopowymi (XRD, AFM, SEM+EDS rys.2), właściwości elektrycznych (metoda spektroskopii impedancyjnej), a także parametrów cieplnych i mechanicznych (dylatometria i derywatografia TGA/DSP, INSTRON). A C Rys. 2. Przykładowe wyniki badań materiałowych opracowywanych elektrolitów (A- AFM, B- SEM+EDS, C- widmo XRD, analiza XRayan) Innymi ważnymi elementami ogniwa paliwowego są: elektrody, interkonektory warstwy gazodyfuzyjne, uszczelnienia, oraz materiały konstrukcyjne. Odpowiedni dobór lub wytworzenie i optymalizacja materiału kompatybilnego z pozostałymi elementami ogniwa, umożliwia jego prawidłowe działanie i osiągnięcie optymalnych wyników. Działania takie podejmowane są w ramach prac statutowych i projektów badawczych w Pracowni NŹE w Instytucie Elektrotechniki. 3. Aplikacje ogniw typu SOFC Do budowy urządzeń elektrochemicznych: pompa i czujnik tlenu oraz ogniwo paliwowe, wykorzystano podobny zestaw elementów konstrukcyjnych (rys.3). Różnice między poszczególnymi urządzeniami polegały na zmianach B
3 265 w układzie elektrycznym oraz gazowym i wynikały z charakterystyki ich pracy. Projektowane urządzenia stanowiły jednocelkową konstrukcję z elektrolitem w postaci pastylki o średnicy ok. 20 mm [13]. Rys. 3. Konstrukcja układu urządzeń elektrochemicznych (ogniwo, pompa, czujnik) 3.1. Pompa tlenu Selektywny charakter membrany z przewodnika superjonowego, może być wykorzystany do konstrukcji pomp tlenu. Przepływ jonów wymuszony jest przez różnice ciśnień parcjalnych danego gazu po obu stronach membrany. Do pracy pompy nie jest potrzebne zasilanie zewnętrzne, wystarczy jedynie różnica ciśnień. Jednak w celu zwiększenia jej wydajności można zastosować zewnętrzne źródło wymuszające dodatkowy przepływ jonów. Schemat zaprojektowanej pompy tlenu można zapisać jako: Pt O 2 8L3 lub HIONIC Ar Pt, gdzie 8L3 to symbol opracowanego elektrolitu na bazie tlenku bizmutu, natomiast HIONIC to elektrolit z komercyjnego materiału na bazie tlenku cyrkonu. Przykładowe charakterystyki działania pompy tlenu zaprezentowano na rysunku 4. napięcie zasilania [V] 0,00E+000 5,00E-010 1,00E-009 1,50E-009 2,00E-009 2,50E-009 0,12 0,12 0,10 0,08 0,06 0,04 0,02 0,00 przepływ tlenu [mol/cm 2 s] HIONIC POMPA TLENU -0,02-0,02 0,00E+000 2,00E-008 4,00E-008 6,00E-008 8,00E-008 1,00E-007 przepływ tlenu [mol/cm 2 s] Rys. 4. Charakterystyka działania pompy tlenu z elektrolitem 8L3 i HIONIC 8L3 0,10 0,08 0,06 0,04 0,02 0, Czujnik tlenu Zgodnie z zależnością Nernsta - pomiar siły elektromotorycznej oraz ciśnienia parcjalnego tlenu po jednej stronie membrany elektrolitu, umożliwia określenie ciśnienia parcjalnego tlenu z drugiej strony membrany. Zależność tą wykorzystują czujniki-mierniki stężenia tlenu. W testowanym modelu urządzenia elektrochemicznego, jako atmosferę odniesienia stosowano powietrze, natomiast przepływ zadanego gazu testowego stanowiła mieszanka powietrza i argonu o zmiennych proporcjach. Schemat zaprojektowanego czujnika ogniwa można przedstawić jako: Pt O2(I) 8L3 lub HIONIC O2(II) Pt. Charakterystyki działania czujników tlenu wykonanych z elektrolitów 8L3 i HIONIC, wyznaczone w temperaturze 750 o C zaprezentowano na rysunku 5. Prezentują one odpowiedź czujników na zadane zmiany stężenia tlenu. SEM [V] 5,0x10-3 0,0-5,0x ,0x ,5x ,0x ,5x ,0x ,5x10-2 CZUJNIK TLENU - elektrolit 8L3 odpowiedź czujnika procentowy udział tlenu -4,0x , Rys. 5. Napięciowa odpowiedź czujnika 8L3 na zmiany stężenia tlenu 3.3. Elektrolizer wysokotemperaturowy Elektroliza jest to zjawisko reakcji chemicznych zachodzących w elektrolicie jako następstwo przepływającego stałego prądu elektrycznego. Najbardziej znanym przykładem elektrolizy, jest elektroliza wody prowadząca do podziału jej cząsteczki na gazowy wodór oraz tlen. Wysokotemperaturowa jej odmiana (HTE high-temperature electrolysis) jest bardziej efektywna od tradycyjnej (niskotemperaturowej), ponieważ część energii wykorzystywanej w procesie jest dostarczana w postaci ciepła. Zjawisko to, wykorzystywane jest w idei ceramicznego elektrolizera SOEC (Solid Oxide Electrolytic Cell), który jest urządzeniem elektrochemicznym o konstrukcji bardzo zbliżonej do wysokotemperaturowych ogniw SOFC. Dodatkową zaletą takiego rozwiązania może być t [s] 0,25 0,20 0,15 0,10 0,05 0,00 tlen [%]
4 266 wychwyt CO2 i jego przetwarzanie w CO. Tlenek węgla wraz z wodorem stanowią gaz syntezowy, który jest substratem w reakcji wytwarzania paliw płynnych. Projekt prezentujący możliwości aplikacyjne omawianego urządzenia wykonano przy wykorzystaniu elektrolitów opartych na tlenku bizmutu oraz cyrkonu. Wodę do opracowanego modelu dostarczano za pomocą nawilżanego argonu, a ilość pozyskanego wodoru rejestrowano za pomocą czujnika wodoru. Przykładowe wyniki zaprezentowano na rysunku zgodnie z charakterystyką pracy silnika elektrycznego, (300 W, 40 VDC, 15 A). Głównym źródłem energii elektrycznej jest stos polimerowego ogniwa paliwowego o mocy nominalnej 500 W oraz połączone szeregowo dwa superkondensatory, każdy o pojemności 59 F (15 V). Skuter posiada zamontowany ciśnieniowy zbiornik pozwalający na zmagazynowanie 35 g wodoru pod ciśnieniem 125 barów (2,5 dm3) [14]. wskazania czujnika H H2 [ppm] elektrolit ScSZ o temperatura 715 C przepływ 15/15 ml/min napięcie 1,0 V prąd 2,55 ma czas [min] Rys. 6. Wodór wytworzony przez elektrolizer z elektrolitem HIONIC 4. Aplikacje ogniw typu PEMFC Polimerowe ogniwa paliwowe (PEMFC) są wykorzystywane w wielu mobilnych, przenośnych i stacjonarnych zastosowaniach. W ramach prac prowadzonych przez Instytut Elektrotechniki zaprojektowano i skonstruowano modele różnych aplikacji ogniw PEMFC (m.in. skuter elektryczny, zasilacz awaryjny UPS, zestaw edukacyjny demonstrujący ideę wykorzystania odnawialnych źródeł energii i wodoru czy mikro-zasilacz przeznaczony do zasilania urządzeń medycznych) Skuter elektryczny Przystosowanie dostępnego komercyjnie skutera elektrycznego do zasilania wodorowym systemem ogniw paliwowych było jednym z pierwszych projektów aplikacyjnych realizowanych w pracowni NŹE (rys.7). Parametry systemu dobrano na podstawie oceny wymagań silnika elektrycznego skutera. Zaprojektowano sterownik mocy cechujący się napięciem wejściowym w zakresie VDC i maksymalnym natężeniem prądu elektrycznego 50 A. Wyjściowe parametry systemu dostosowano Rys. 7. Elektryczny skuter zasilany systemem wodorowych ogniw paliwowych: 1 stos ogniwa paliwowego, 2 ciśnieniowy zbiornik H2, 3 kompresor powietrza, 4 sterownik mocy i superkondensatory, 5 baterie, 6 panel kontrolny, 7 układ kontroli przepływu energii 4.2. Zasilacz awaryjny UPS Zasilacz awaryjny UPS przeznaczony do podtrzymania działania urządzeń elektrycznych, został zaprojektowany i zbudowany od podstaw w ramach projektów rozwojowych prowadzonych w IEL/OW [15-17]. Zawiera on 600 W stos polimerowego ogniwa paliwowego oraz dwa połączone szeregowo superkondensatory (każdy 110 F, 16 V) rysunek 8. Jednym z głównych kryteriów na etapie projektowania było wykonanie konstrukcji UPS-a typu on-line, przeznaczonej do zasilania wrażliwych na zakłócenia elektryczne urządzeń, np. laboratoryjnych. Zasilacz posiada sterownik zaprojektowany na bazie mikrokontrolera AVR. Nominalna moc pracy zasilacza wynosi 400 W. Wbudowany adsorpcyjny zbiornik wodoru gromadzący 500 litrów tego gazu (warunki standardowe) pozwala na ciągłą pracę zasilacza podtrzymując elektryczne odbiorniki pobierające łączną moc 400 W przez maksymalnie 35 minut.
5 Mikro-zasilacz Mikro-zasilacz zaprojektowano z myślą o zasilaniu małych urządzeń medycznych. Projekt zakładał wykorzystanie techniki druku 3D. W tym celu wykorzystano polską drukarkę Zortrax M-200 (Rys.10). Rys. 8. Zasilacz awaryjny UPS ze stosem ogniwa paliwowego PEMFC: 1 część elektryczna i: 2 konwerter AC/DC, 3 konwerter DC/DC, 4 superkondensatory (SC) 1 ogniwo paliwowe, 2 zbiornik wodoru, 3 przetwornica, 4 kompresor powietrza, 5 elektroniczny układ sterowania 4.3. Zestaw edukacyjny Zestaw edukacyjny prezentuje zasadę działania i możliwości ekologicznego systemu energetycznego opartego na odnawialnych źródłach energii, technologii wodorowej ogniwach paliwowych. Idea generacji i gromadzenia energii odnawialnej oraz jej ponowne wykorzystanie jest bardzo ważna w dobie rosnącego popytu energetycznego. Stanowi ona fundamentalne zagadnienie tzw. gospodarki wodorowej. Podstawowe funkcje opracowanego układu to wykorzystanie energii słonecznej (bateria ogniw fotowoltaicznych), do wytworzenia wodoru w procesie elektrolizy wody, wykorzystując odwracalne ogniwo paliwowe. Przeźroczyste zbiorniki z wodą eksponują jej zużycie i proces generacji wodoru oraz tlenu. Następnie gazy te są wykorzystane do zasilania modelowego pojazdu elektrycznego zasilanego z pomocą ogniwa paliwowego. Czterokołowy pojazd porusza się do wyczerpania zapasów paliwa/utleniacza. Na rysunku 9 zaprezentowano wykonany zestaw edukacyjny. Rys. 10. Mikro-zasilacz z polimerowym ogniwem paliwowym - wykonany w technologii druku 3D Spośród szeregu elementów budowy zasilacza, możliwe było wydrukowanie elementów nośnych ogniwa paliwowego (płytek końcowych) oraz obudowy mikro-zasilacza. Wykonano ogniwo paliwowe typu PEMFC pracujące w trybie z otwartą katodą, zasilane tlenem atmosferycznym oraz wodorem zmagazynowanym w dołączonej butli adsorpcyjnej. Do złożenia ogniwa PEMFC wykorzystano konstrukcję MEA (elektrolit i elektrody) na bazie materiałów komercyjnych. Oprócz tej konstrukcji, ogniwo paliwowe składa się z kolektorów prądowych, uszczelki, wydrukowanych płytek końcowych oraz elementów montażowych. Do budowy zasilacza wykorzystano dwa szeregowo połączone ogniwa paliwowe. Zaprojektowano i wykonano konwerter DC/DC charakteryzujący się zakresem napięć wejściowych od 0,8 V do 2 V oraz wyjściowych 3,6 V - 3,8 V. Zaprojektowano i wydrukowano obudowę zasilacza, do której dołączany jest adsorpcyjny zbiornik wodoru (16sL). Obliczono, że dla powyższego zbiornika oraz przy natężeniu prądu pobieranego przez mikro-zasilacz wynoszącym 10 ma, zasilacz będzie działał przez około 146 dni. Przy stałym natężeniu prądu równym 50 ma czas ten wyniesie w przybliżeniu 1 miesiąc. Na rysunku 10 zaprezentowano skonstruowany mikro-zasilacz. 5. Podsumowanie Rys. 9. Zestaw edukacyjny W publikacji zaprezentowano kilka możliwości wykorzystania nowoczesnych technologii wodorowych z zastosowaniem ogniw paliwowych typu PEMFC i SOFC. Prototypowe modele wykonano głównie w oparciu o materiały opra-
6 268 cowywane w ramach projektów naukowych realizowanych w Instytucie Elektrotechniki (pracowania NŹE). Mają one charakter testowy i edukacyjny. Umożliwiają sprawdzenie działania w warunkach rzeczywistych nowych materiałów oraz propagowanie wiedzy o nowatorskich technologiach. 6. Podziękowania Część z badań wykorzystanych podczas konstrukcji opisanych urządzeń było finansowane przez Wrocławskie Centrum Badań EIT+ Sp. z o.o. w ramach projektu NanoMat realizowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i budżetu państwa (POIG, Działanie 1.1.2) Autorzy składają również podziękowania Panu Przemysławowi Muszowi za współpracę przy pracach koncepcyjnych i projektowych nad mikro-zasilaczem PEM. 7. Literatura [1] The Outlook for Energy: A View to 2040, ExonMobil, Texas [2]. BP Statistical Word Energy Review 2014, London [3]. J. Chmielowiec: Przewodniki superjonowe historia materiałów dla ogniw paliwowych typu SOFC, Nowa Elektrotechnika 3 (2007), pp [4]. G. Paściak, J. Chmielowiec, S.H. Chan: Thermal and structural study of BIVOX undoped and moped with La various atmosphere toward applications in IT-SOFC, Ceramics International 8 (2014), pp [5]. C.J. Fu, S.H. Chan, X.M. Ge, Q.L. Liu, G. Paściak: A promising Ni-Fe bimetallic anode for intermediate-temperature SOFC based on Gd-doped ceria electrolyte, International Journal of Hydrogen Energy 36 (2011) pp [6]. J. Chmielowiec, G. Paściak, P. Bujło: Ionic Conductivity and Thermodynamic Stability of La Doped BIMEVOX, Journal Alloys and Compounds, Vol. 451 (2008), pp [7]. P. Bujło, A. Halama, G. Paściak, J. Chmielowiec: Investigations of membrane electrolytes for PEM fuel cell applications, Materials Science Forum (2006), pp [8]. G. Paściak, J. Chmielowiec, P. Bujło: New ceramic superionic materials for IT-SOFC applications, Materials Science - Poland 23 (2005), pp [9]. P. Bujło, J. Chmielowiec, A. Halama, G. Paściak: Transport ładunku w polimerowym ogniwie paliwowym, IX Sympozjum PSJ2004, Borowice [10]. P. Bujło, G. Paściak, J. Chmielowiec, M. Malinowski: Application of polymer exchange membrane fuel cell stack as the primary energy source in commercial uninterruptible power supply unit, Journal of Power Technologies, 93 (2013), pp [11]. W. Mazurek, A. Bryszewska-Mazurek, T. Świeboda, G. Napolski: Wykorzystanie energii słonecznej do produkcji energii elektrycznej dla małego odbiorcy, Maszyny Elektryczne, Zeszyty Problemowe 91 (2011), p [12]. A. Bryszewska-Mazurek, T. Świeboda, W. Mazurek: Performance analysis of a solar-powered Organic Rankine Cycle engine; Journal of the Air & Waste Management Association 61 (2011), pp [13]. J. Chmielowiec, G. Paściak, M. Malinowski: Ceramiczne przewodniki superjonowe do zastosowania w urządzeniach elektrochemicznych, Przegląd Elektrotechniczny 8 (2013), pp.211. [14]. P. Bujło, A. Sikora, G. Paściak, J. Chmielowiec: Energy flow monitoring unit for Hy-IEL hybrid (PEM fuel cell-supercapacitor) electric scooter, Electrical Review, 86 (2010), pp [15]. Malinowski M,. Paściak G., Bujło P., Chmielowiec J.: Prototypowy zasilacz awaryjny UPS jako przykład zastosowania polimerowego ogniwa paliwowego oraz superkondensatorów, Prace Instytutu Elektrotechniki, 248, [16]. Malinowski M., Paściak G., Dębowski L.: Uninterruptible Power Supply Unit with Fuel-Cell as a Backup Energy Source and DSP-based Control System, PCIM Europe 2011, May 2011, Nuremberg, Germany, pp , [17]. Malinowski M., Chmielowiec J., Paściak G., Świeboda T.: Usability evaluation of PEM fuel cell and supercapacitors application in the Emergency Power Backup System, Przegląd Elektrotechniczny. 8, , 2013.
CHP z ogniwem paliwowym Przegląd rynku
Piotr Stawski IASE CHP z ogniwem paliwowym Przegląd rynku ENERGYREGION - Efektywny rozwój rozproszonej energetyki odnawialnej w połączeniu z konwencjonalną w regionach. Zalety gospodarki skojarzonej K.Sroka,
Bardziej szczegółowoLaboratorium z Konwersji Energii. Ogniwo Paliwowe PEM
Laboratorium z Konwersji Energii Ogniwo Paliwowe PEM 1.0 WSTĘP Ogniwo paliwowe typu PEM (ang. PEM FC) Ogniwa paliwowe są urządzeniami elektro chemicznymi, stanowiącymi przełom w dziedzinie źródeł energii,
Bardziej szczegółowoOgniwo paliwowe typu PEM (ang. PEM-FC)
OPRACOWALI: MGR INŻ. JAKUB DŁUGOSZ MGR INŻ. MARCIN MICHALSKI OGNIWA PALIWOWE I PRODUKCJA WODORU LABORATORIUM I- ZASADA DZIAŁANIA SYSTEMU OGNIW PALIWOWYCH TYPU PEM NA PRZYKŁADZIE SYSTEMU NEXA 1,2 kw II-
Bardziej szczegółowo1. BUDOWA I ZASADA DZIAŁANIA OGNIWA PALIWOWEGO
OGNIWA PALIWOWE Ogniwa paliwowe są urządzeniami generującymi prąd elektryczny dzięki odwróceniu zjawiska elektrolizy. Pierwszy raz zademonstrował to w 1839 r William R. Grove w swoim doświadczeniu które
Bardziej szczegółowoEkologiczne, odnawialne źródła energii
Instytut Elektrotechniki Oddział Technologii i Materiałoznawstwa Elektrotechnicznego we Wrocławiu Ekologiczne, odnawialne źródła energii prof. dr hab. inż. Bolesław Mazurek Ekologiczne, odnawialne źródła
Bardziej szczegółowoCelem ćwiczenia jest wyznaczenie charakterystyki prądowo- napięciowej elektrolizera typu PEM,
Ćw.2 Elektroliza wody za pomocą ogniwa paliwowego typu PEM Celem ćwiczenia jest wyznaczenie charakterystyki prądowo- napięciowej elektrolizera typu PEM, A także określenie wydajności tego urządzenia, jeśli
Bardziej szczegółowoBADANIA MODELOWE OGNIW PALIWOWYCH TYPU PEM
POZNAN UNIVE RSITY OF TE CHNOLOGY ACADE MIC JOURNALS No 70 Electrical Engineering 2012 Bartosz CERAN* BADANIA MODELOWE OGNIW PALIWOWYCH TYPU PEM W artykule przedstawiono badania przeprowadzone na modelu
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM PRZEMIAN ENERGII
LABORATORIUM PRZEMIAN ENERGII BADANIE OGNIWA PALIWOWEGO TYPU PEM I. Wstęp Ćwiczenie polega na badaniu ogniwa paliwowego typu PEM. Urządzenia tego typy są obecnie rozwijane i przystosowywane do takich aplikacji
Bardziej szczegółowoAkademickie Centrum Czystej Energii. Ogniwo paliwowe
Ogniwo paliwowe 1. Zagadnienia elektroliza, prawo Faraday a, pierwiastki galwaniczne, ogniwo paliwowe 2. Opis Główną częścią ogniwa paliwowego PEM (Proton Exchange Membrane) jest membrana złożona z katody
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 5. Testowanie ogniwa paliwowego wodorowego zasilanego energią pochodzącą z konwersji fotowoltaicznej
Ćwiczenie 5 Testowanie ogniwa paliwowego wodorowego zasilanego energią pochodzącą z konwersji fotowoltaicznej Wstęp Ogniwo paliwowe jest urządzeniem elektrochemicznym, które wytwarza energię użyteczną
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA LABORATORYJNA NR 2-OP BADANIE OGNIW PALIWOWYCH
LABORATORIUM ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII Katedra Aparatury i Maszynoznawstwa Chemicznego Wydział Chemiczny Politechniki Gdańskiej INSTRUKCJA LABORATORYJNA NR -OP BADANIE OGNIW PALIWOWYCH Cel i zakres ćwiczenia
Bardziej szczegółowoLaboratorium ogniw paliwowych i produkcji wodoru
Instrukcja System ogniw paliwowych typu PEM, opr. M. Michalski, J. Długosz; Wrocław 2014-12-03, str. 1 Laboratorium ogniw paliwowych i produkcji wodoru System ogniw paliwowych typu PEM Instrukcja System
Bardziej szczegółowoSTAN OBECNY I PERSPEKTYWY WYKORZYSTANIA OGNIW PALIWOWYCH
XIV Konferencja Naukowo-Techniczna Rynek Energii Elektrycznej: Przesłanki Nowej Polityki Energetycznej - Paliwa, Technologie, Zarządzanie STAN OBECNY I PERSPEKTYWY WYKORZYSTANIA OGNIW PALIWOWYCH Józef
Bardziej szczegółowoTelekomunikacyjny system zasilania gwarantowanego, zintegrowany na napięciu przemiennym 230V AC
Zakład Systemów Zasilania (Z-5) Telekomunikacyjny system zasilania gwarantowanego, zintegrowany na napięciu przemiennym 23V AC Praca nr 5327 Warszawa grudzień 27 1 Telekomunikacyjny system zasilania gwarantowanego,
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 5. Testowanie ogniwa paliwowego wodorowego zasilanego energią pochodzącą z konwersji fotowoltaicznej
Ćwiczenie 5 Testowanie ogniwa paliwowego wodorowego zasilanego energią pochodzącą z konwersji fotowoltaicznej Wstęp Ogniwo paliwowe jest urządzeniem elektrochemicznym, które wytwarza energię użyteczną
Bardziej szczegółowoPROTOTYPOWY ZASILACZ AWARYJNY UPS JAKO PRZYKŁAD ZASTOSOWANIA POLIMEROWEGO OGNIWA PALIWOWEGO ORAZ SUPERKONDENSATORÓW
Marek MALINOWSKI Grzegorz PAŚCIAK Piotr BUJŁO Jacek CHMIELOWIEC PROTOTYPOWY ZASILACZ AWARYJNY UPS JAKO PRZYKŁAD ZASTOSOWANIA POLIMEROWEGO OGNIWA PALIWOWEGO ORAZ SUPERKONDENSATORÓW STRESZCZENIE Skonstruowano
Bardziej szczegółowoJEDNOKOMOROWE OGNIWA PALIWOWE
JEDNOKOMOROWE OGNIWA PALIWOWE Jan Wyrwa Katedra Chemii Analitycznej, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, AGH Al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków Światowe zapotrzebowanie na energię-przewidywania
Bardziej szczegółowoSOFC. Historia. Elektrochemia. Elektroceramika. Elektroceramika WYKONANIE. Christian Friedrich Schönbein, Philosophical Magazine,1839
Historia IDEA WYKONANIE Jeżeli przepływ prądu powoduje rozkład wody na tlen i wodór to synteza wody, w odpowiednich warunkach musi prowadzić do powstania różnicy potencjałów. Christian Friedrich Schönbein,
Bardziej szczegółowoLaboratorium odnawialnych źródeł energii. Ćwiczenie nr 5
Laboratorium odnawialnych źródeł energii Ćwiczenie nr 5 Temat: Badanie ogniw paliwowych. Politechnika Gdańska Wydział Fizyki Technicznej i Matematyki Stosowanej Fizyka i technika konwersji energii VI semestr
Bardziej szczegółowoInstytut Fizyki Doświadczalnej Wydział Matematyki, Fizyki i Informatyki UNIWERSYTET GDAŃSKI
Instytut Fizyki Doświadczalnej Wydział Matematyki, Fizyki i Informatyki UNIWERSYTET GDAŃSKI I. Zagadnienia do opracowania. 1. Typy ogniw paliwowych. 2. Komórki paliwowe PEM ( Proton Exchange Membrane).
Bardziej szczegółowoELEKTROTECHNIKA I ELEKTRONIKA
UNIERSYTET TECHNOLOGICZNO-PRZYRODNICZY BYDGOSZCZY YDZIAŁ INŻYNIERII MECHANICZNEJ INSTYTUT EKSPLOATACJI MASZYN I TRANSPORTU ZAKŁAD STEROANIA ELEKTROTECHNIKA I ELEKTRONIKA ĆICZENIE: E3 BADANIE ŁAŚCIOŚCI
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wykaz ważniejszych oznaczeń i jednostek 13 Przedmowa 17 Wstęp Odnawialne źródła energii 72
Spis treści Wykaz ważniejszych oznaczeń i jednostek 13 Przedmowa 17 Wstęp 19 1_ Charakterystyka obecnego stanu środowiska 21.1. Wprowadzenie 21.2. Energetyka konwencjonalna 23.2.1. Paliwa naturalne, zasoby
Bardziej szczegółowoOGNIWA PALIWOWE W GENERACJI ROZPROSZONEJ
POZNAN UNIVE RSITY OF TE CHNOLOGY ACADE MIC JOURNALS No 74 Electrical Engineering 201 Bartosz CERAN* OGNIWA PALIWOWE W GENERACJI ROZPROSZONEJ W artykule przedstawiono badania przeprowadzone na stosie ogniw
Bardziej szczegółowoGospodarka energetyczna skojarzona - elektrociepłownie korzystające z energii wiatru i energii wodorowej.
Gospodarka energetyczna skojarzona - elektrociepłownie korzystające z energii wiatru i energii wodorowej. dr inż. Gerhard Buttkewitz Inicjatywa na rzecz technologii wodorowych Meklemburgii-Pomorza Przedniego
Bardziej szczegółowoElektrolity wykazują przewodnictwo jonowe Elektrolity ciekłe substancje rozpadające się w roztworze na jony
Elektrolity wykazują przewodnictwo jonowe Elektrolity ciekłe substancje rozpadające się w roztworze na jony Przewodniki jonowe elektrolity stałe duża przewodność jonowa w stanie stałym; mały wkład elektronów
Bardziej szczegółowoSprawozdanie z laboratorium proekologicznych źródeł energii
P O L I T E C H N I K A G D A Ń S K A Sprawozdanie z laboratorium proekologicznych źródeł energii Temat: Badanie ogniw paliwowych. Michał Stobiecki, Michał Ryms Grupa 5; sem. VI Wydz. Fizyki Technicznej
Bardziej szczegółowoOgniwa paliwowe FIZYKA 3 MICHAŁ MARZANTOWICZ. Wykorzystanie wodoru jako nośnika energii
Ogniwa paliwowe Wykorzystanie wodoru jako nośnika energii Ogniwa paliwowe Zasada działania ogniwa zasilanego wodorem Rodzaje ogniw ogniwo z membraną przewodzącą protonowo (ang. Proton-exchange membrane
Bardziej szczegółowoOgniwa paliwowe komercyjne rozwiązania SOFC
Ogniwa paliwowe komercyjne rozwiązania SOFC Potencjalny zakres zastosowań ogniw SOFC generatory stacjonarne domowe CHP zdalne zasilanie komercyjne CHP energetyka rozproszona przemysłowe CHP elektrownie
Bardziej szczegółowoTable of Contents. Table of Contents UniTrain-I Kursy UniTrain UniTrain power engineering courses List of articles:
Table of Contents Table of Contents UniTrain-I Kursy UniTrain UniTrain power engineering courses List of articles: 1 2 2 3 4 Lucas Nülle GmbH 1/6 www.lucas-nuelle.pl UniTrain-I UniTrain is a multimedia
Bardziej szczegółowoZastosowanie materiałów perowskitowych wykonanych metodą reakcji w fazie stałej do wytwarzania membran separujących tlen z powietrza
Zastosowanie materiałów perowskitowych wykonanych metodą reakcji w fazie stałej do wytwarzania membran separujących tlen z powietrza Magdalena Gromada, Janusz Świder Instytut Energetyki, Oddział Ceramiki
Bardziej szczegółowoKongres Innowacji Polskich KRAKÓW 10.03.2015
KRAKÓW 10.03.2015 Zrównoważona energetyka i gospodarka odpadami ZAGOSPODAROWANIE ODPADOWYCH GAZÓW POSTPROCESOWYCH Z PRZEMYSŁU CHEMICZNEGO DO CELÓW PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ I CIEPŁA Marek Brzeżański
Bardziej szczegółowoInstytut Elektrotechniki Oddział Technologii i Materiałoznawstwa Elektrotechnicznego we Wrocławiu
Oddział Technologii i Materiałoznawstwa Elektrotechnicznego we Wrocławiu Superkondensatory zasada działania i możliwości zastosowań dr inż. Bronisław Szubzda Co to jest kondensator Jest to układ dwóch
Bardziej szczegółowoKONWERGENCJA ELEKTROENERGETYKI I GAZOWNICTWA vs INTELIGENTNE SIECI ENERGETYCZNE WALDEMAR KAMRAT POLITECHNIKA GDAŃSKA
KONWERGENCJA ELEKTROENERGETYKI I GAZOWNICTWA vs INTELIGENTNE SIECI ENERGETYCZNE WALDEMAR KAMRAT POLITECHNIKA GDAŃSKA SYMPOZJUM NAUKOWO-TECHNICZNE Sulechów 2012 Kluczowe wyzwania rozwoju elektroenergetyki
Bardziej szczegółowoHYBRYDOWY SYSTEM ZASILANIA WYKORZYSTUJĄCY TECHNOLOGIE WODOROWE I ŹRÓDŁA ENERGII ODNAWIALNEJ
Zeszyty Problemowe Maszyny Elektryczne Nr 1/2014 (101) 75 Marcin Szczepaniak, Andrzej Wojciechowski Wojskowy Instytut Techniki Inżynieryjnej, Wrocław Jacek Chmielowiec, Instytut Elektrotechniki, Wrocław
Bardziej szczegółowoHybrydowy system zasilania wykorzystujący technologie wodorowe i źródła energii odnawialnej
Hybrydowy system zasilania wykorzystujący technologie wodorowe i źródła energii odnawialnej Marcin Szczepaniak, Andrzej Wojciechowski, Jacek Chmielowiec 1. Wstęp Integracja alternatywnych źródeł energii
Bardziej szczegółowoPodstawy elektrochemii
Podstawy elektrochemii Elektrochemia bada procesy zachodzące na granicy elektrolit - elektroda Elektrony można wyciągnąć z elektrody bądź budując celkę elektrochemiczną, bądź dodając akceptor (np. kwas).
Bardziej szczegółowoObwody prądu stałego. Materiały dydaktyczne dla kierunku Technik Optyk (W12)Kwalifikacyjnego kursu zawodowego.
Obwody prądu stałego Materiały dydaktyczne dla kierunku Technik Optyk (W12)Kwalifikacyjnego kursu zawodowego. Podstawowe prawa elektrotechniki w zastosowaniu do obwodów elektrycznych: Obwód elektryczny
Bardziej szczegółowoWykaz ważniejszych oznaczeń i jednostek Przedmowa Wstęp 1. Charakterystyka obecnego stanu środowiska1.1. Wprowadzenie 1.2. Energetyka konwencjonalna
Wykaz ważniejszych oznaczeń i jednostek Przedmowa Wstęp 1. Charakterystyka obecnego stanu środowiska1.1. Wprowadzenie 1.2. Energetyka konwencjonalna 1.2. l. Paliwa naturalne, zasoby i prognozy zużycia
Bardziej szczegółowoMETODYKA BADAŃ MAŁYCH SIŁOWNI WIATROWYCH
Inżynieria Rolnicza 2(100)/2008 METODYKA BADAŃ MAŁYCH SIŁOWNI WIATROWYCH Krzysztof Nalepa, Maciej Neugebauer, Piotr Sołowiej Katedra Elektrotechniki i Energetyki, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Bardziej szczegółowoBADANIA MODELOWE OGNIW SŁONECZNYCH
POZNAN UNIVE RSITY OF TE CHNOLOGY ACADE MIC JOURNALS No 70 Electrical Engineering 2012 Bartosz CERAN* BADANIA MODELOWE OGNIW SŁONECZNYCH W artykule przedstawiono model matematyczny modułu fotowoltaicznego.
Bardziej szczegółowoSpecjalność na studiach I stopnia: Kierunek: Energetyka Źródła Odnawialne i Nowoczesne Technologie Energetyczne (ZONTE)
Politechnika Śląska w Gliwicach Instytut Maszyn i Urządzeń Energetycznych Specjalność na studiach I stopnia: Kierunek: Energetyka Źródła Odnawialne i Nowoczesne Technologie Energetyczne (ZONTE) Opiekun
Bardziej szczegółowoWpływ rodzaju paliwa gazowego oraz warunków w procesu spalania na parametry pracy silnika spalinowego mchp
Wpływ rodzaju paliwa gazowego oraz warunków w procesu spalania na parametry pracy silnika spalinowego do zastosowań w układzie mchp G. Przybyła, A. Szlęk Politechnika Śląska w Gliwicach Instytut Techniki
Bardziej szczegółowoTechnologie wodorowe w gazownictwie Możliwości i Potencjał
Technologie wodorowe w gazownictwie Możliwości i Potencjał Gdynia, 25.10.2018 r. Zakres merytoryczny opracowany przez dr. Dariusza Dzirbę, dyrektora Departamentu Badań i Rozwoju, przy współpracy z dr.
Bardziej szczegółowoKoncepcja gospodarki opartej na wodorze
Koncepcja gospodarki opartej na wodorze Jakub Kupecki Zakład Wysokotemperaturowych Procesów Elektrochemicznych (HiTEP), Instytut Energetyki National Fuel Cell Research Center (NFCRC), University of California,
Bardziej szczegółowoIV. PREFEROWANE TECHNOLOGIE GENERACJI ROZPROSZONEJ
IV. PREFEROWANE TECHNOLOGIE GENERACJI ROZPROSZONEJ Dwie grupy technologii: układy kogeneracyjne do jednoczesnego wytwarzania energii elektrycznej i ciepła wykorzystujące silniki tłokowe, turbiny gazowe,
Bardziej szczegółowoPytania przykładowe na kolokwium zaliczeniowe z Podstaw Elektrochemii i Korozji
Pytania przykładowe na kolokwium zaliczeniowe z Podstaw Elektrochemii i Korozji Kolokwium obejmuje zakres materiału z wykładów oraz konwersatorium. Pytania na kolokwium mogą się różnić od pytań przedstawionych
Bardziej szczegółowoCzy ogniwa paliwowe staną się przyszłością elektroenergetyki?
Czy ogniwa paliwowe staną się przyszłością elektroenergetyki? Prof. dr hab. inż. Antoni Dmowski mgr inż. Piotr Biczel mgr inż. Bartłomiej Kras Instytut Elektroenergetyki Politechnika Warszawska 1. Wstęp
Bardziej szczegółowoEFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW ENERGETYKA
Załącznik do uchwały Nr 000-8/4/2012 Senatu PRad. z dnia 28.06.2012r. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW ENERGETYKA Nazwa wydziału: Mechaniczny Obszar kształcenia w zakresie: Nauk technicznych Dziedzina
Bardziej szczegółowoNOWOCZESNE ŹRÓDŁA ENERGII
NOWOCZESNE ŹRÓDŁA ENERGII Kierunki zmian układów napędowych (3 litry na 100 km było by ideałem) - Bardziej efektywne przetwarzanie energii (zwiększenie sprawności cieplnej silnika z samozapłonem do 44%)
Bardziej szczegółowoTECHNOLOGIA CHEMICZNA JAKO NAUKA STOSOWANA GENEZA NOWEGO PROCESU TECHNOLOGICZNEGO CHEMICZNA KONCEPCJA PROCESU
PODSTAWY TECHNOLOGII OGÓŁNEJ wykład 1 TECHNOLOGIA CHEMICZNA JAKO NAUKA STOSOWANA GENEZA NOWEGO PROCESU TECHNOLOGICZNEGO CHEMICZNA KONCEPCJA PROCESU Technologia chemiczna - definicja Technologia chemiczna
Bardziej szczegółowoMATERIAŁY W BUDOWIE OGNIW PALIWOWYCH
MATERIAŁY W BUDOWIE OGNIW PALIWOWYCH OGNIWO PALIWOWE Ogniwo paliwowe jest urządzeniem służącym do bezpośredniej konwersji energii chemicznej zawartej w paliwie w energię elektryczną za pośrednictwem procesu
Bardziej szczegółowoZarządzanie Energią i Teleinformatyka
z Nałęczów, 21 lutego 2014 Warsaw University of Technology Slide 1 of 27 z Bardzo wiele czyni się w kierunku poprawy czystości technik wytwarzania energii opartych o spalanie paliw organicznych. Jest to
Bardziej szczegółowoAnaliza energetyczna hybrydowego systemu wytwórczego z odwracalnym ogniwem paliwowym jako magazynem energii
Bartosz Ceran 1 Instytut Elektroenergetyki, Politechnika Poznańska Analiza energetyczna hybrydowego systemu wytwórczego z odwracalnym ogniwem paliwowym jako magazynem energii Wprowadzenie Od kilkunastu
Bardziej szczegółowoSamochody na wodór. Zastosowanie. Wodór w samochodach. Historia. Przechowywanie wodoru
Samochody na wodór Zastosowanie Wodór w samochodach Historia Przechowywanie wodoru Wodór ma szanse stać się najważniejszym nośnikiem energii w najbliższej przyszłości. Ogniwa paliwowe produkują zeń energię
Bardziej szczegółowoProekologiczne odnawialne źródła energii / Witold M. Lewandowski. - Wyd. 4, dodr. Warszawa, Spis treści
Proekologiczne odnawialne źródła energii / Witold M. Lewandowski. - Wyd. 4, dodr. Warszawa, 2010 Spis treści Wykaz ważniejszych oznaczeń i jednostek 13 Przedmowa 17 Wstęp 19 1. Charakterystyka obecnego
Bardziej szczegółowoElektrolity wykazują przewodnictwo jonowe Elektrolity ciekłe substancje rozpadające się w roztworze na jony
Elektrolity wykazują przewodnictwo jonowe Elektrolity ciekłe substancje rozpadające się w roztworze na jony Jony dodatnie - kationy: atomy pozbawione elektronów walencyjnych, np. Li +, Na +, Ag +, Ca 2+,
Bardziej szczegółowoBezemisyjna energetyka węglowa
Bezemisyjna energetyka węglowa Szansa dla Polski? Jan A. Kozubowski Wydział Inżynierii Materiałowej PW Człowiek i energia Jak ludzie zużywali energię w ciągu minionych 150 lat? Energetyczne surowce kopalne:
Bardziej szczegółowoOSIĄGI TLENKOWEGO OGNIWA PALIWOWEGO W UKŁADACH HYBRYDOWYCH
Zaawansowane techniki pomiarowe Stawiska 005 OSIĄGI TLENKOWEGO OGNIWA PALIWOWEGO W UKŁADACH HYBRYDOWYCH Streszczenie Marcin Lemański, Janusz Badur Instytut Maszyn Przepływowych PAN, 80-31 Gdańsk, ul. Fiszera
Bardziej szczegółowoSchemat ogniwa:... Równanie reakcji:...
Zadanie 1. Wykorzystując dane z szeregu elektrochemicznego metali napisz schemat ogniwa, w którym elektroda cynkowa pełni rolę anody. Zapisz równanie reakcji zachodzącej w półogniwie cynkowym. Schemat
Bardziej szczegółowo24.06.2015. Sprawozdanie z przedsięwzięcia "Budowa ekologicznego pojazdu zasilanego ogniwem paliwowym." WFOŚ/D/201/54/2015
24.06.2015 Sprawozdanie z przedsięwzięcia "Budowa ekologicznego pojazdu zasilanego ogniwem paliwowym." WFOŚ/D/201/54/2015 1. Opis ogólny Wszystkie osoby mające możliwość obejrzenia pojazdu zostały poinformowane
Bardziej szczegółowoELASTYCZNY SYSTEM PRZETWARZANIA I PRZEKSZTAŁCANIA ENERGII MAŁEJ MOCY DLA MASOWEGO WYKORZYSTANIA W GOSPODARCE ENERGETYCZNEJ KRAJU
Warszawa 19 lipca 2011 Centrum Prasowe PAP ul. Bracka 6/8, Warszawa Stowarzyszenie na Rzecz Efektywności ETA i Procesy Inwestycyjne DEBATA UREALNIANIE MARZEŃ NOWE TECHNOLOGIE W ENERGETYCE POZWALAJĄCE ZAMKNĄĆ
Bardziej szczegółowoWZBOGACANIE BIOGAZU W METAN W KASKADZIE MODUŁÓW MEMBRANOWYCH
biogaz, wzbogacanie biogazu separacja membranowa Andrzej G. CHMIELEWSKI *, Marian HARASIMOWICZ *, Jacek PALIGE *, Agata URBANIAK **, Otton ROUBINEK *, Katarzyna WAWRYNIUK *, Michał ZALEWSKI * WZBOGACANIE
Bardziej szczegółowoZespół Szkół Technicznych im. J. i J. Śniadeckich w Grudziądzu
Zespół Szkół Technicznych im. J. i J. Śniadeckich w Grudziądzu Laboratorium Elektryczne Montaż Maszyn i Urządzeń Elektrycznych Instrukcja Laboratoryjna: Badanie ogniwa galwanicznego. Opracował: mgr inż.
Bardziej szczegółowoOGNIWA PALIWOWE. Zapewniają ekologiczne sposoby wytwarzania energii w dobie szybko wyczerpujących sięźródeł paliw kopalnych.
Ogniwa paliwowe 1 OGNIWA PALIWOWE Ogniwa te wytwarzają energię elektryczną w reakcji chemicznej w wyniku utleniania stale dostarczanego do niego z zewnątrz paliwa. Charakteryzują się jednym z najwyższych
Bardziej szczegółowoCENTRUM ENERGETYKI ODNAWIALNEJ. w PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOLE ZAWODOWEJ w SULECHOWIE MARIAN MIŁEK
CENTRUM ENERGETYKI ODNAWIALNEJ w PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOLE ZAWODOWEJ w SULECHOWIE MARIAN MIŁEK DLACZEGO: - ENERGETYKA ODNAWIALNA, - ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII - OZE? ENERGIA ODNAWIALNA - WARUNKIEM ZRÓWNOWAŻONEGO
Bardziej szczegółowoEUROPEJSKIE SŁONECZNE DNI ENERGIA SŁOŃCA FOTOWOLTAIKA TECHNOLOGIE, OPŁACALNOSĆ, REALIZACJE Centrum Innowacji i Transferu Technologii Uniwersytet
EUROPEJSKIE SŁONECZNE DNI ENERGIA SŁOŃCA FOTOWOLTAIKA TECHNOLOGIE, OPŁACALNOSĆ, REALIZACJE Centrum Innowacji i Transferu Technologii Uniwersytet Warmińsko Mazurski w Olsztynie Olsztyn, 9 maja 2013 r. Szanowni
Bardziej szczegółowoOdnawialne źródła energii
Odnawialne źródła energii Energia z odnawialnych źródeł energii Energia odnawialna pochodzi z naturalnych, niewyczerpywanych źródeł wykorzystujących w procesie przetwarzania energię wiatru, promieniowania
Bardziej szczegółowoOpis wyników projektu
Opis wyników projektu Nowa generacja wysokosprawnych agregatów spalinowoelektrycznych Nr projektu: WND-POIG.01.03.01-24-015/09 Nr umowy: UDA-POIG.01.03.01-24-015/09-01 PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ UNIĘ
Bardziej szczegółowoPrace badawcze w tematyce współczesnych systemów energetycznych
Prace badawcze w tematyce współczesnych systemów energetycznych Dr inż. Patryk Chaja patryk.chaja@imp.gda.pl Centrum Badawcze w dwóch odsłonach: KEZO - żywe laboratorium KEZO zespół laboratoriów, budynek
Bardziej szczegółowoPL B1. VERS PRODUKCJA SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ SPÓŁKA KOMANDYTOWA, Warszawa, PL BUP 07/
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 232794 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 426936 (51) Int.Cl. B60R 16/023 (2006.01) B60L 15/02 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22)
Bardziej szczegółowoZakład Napędów Wieloźródłowych Instytut Maszyn Roboczych Ciężkich PW Laboratorium Napędów Elektrycznych. Ćwiczenie: Badanie ogniwa wodorowego.
Zakład Napędów Wieloźródłowych Instytut Maszyn Roboczych Ciężkich PW Laboratorium Napędów Elektrycznych Ćwiczenie: Badanie ogniwa wodorowego. Instrukcja Autorzy: Patryk Jędrasiak Artur Kaczmarek Jacek
Bardziej szczegółowoCzęść 3. Magazynowanie energii. Akumulatory Układy ładowania
Część 3 Magazynowanie energii Akumulatory Układy ładowania Technologie akumulatorów Najszersze zastosowanie w dużych systemach fotowoltaicznych znajdują akumulatory kwasowo-ołowiowe (lead-acid batteries)
Bardziej szczegółowoElektrochemia elektroliza. Wykład z Chemii Fizycznej str. 4.3 / 1
Elektrochemia elektroliza Wykład z Chemii Fizycznej str. 4.3 / 1 ELEKTROLIZA POLARYZACJA ELEKTROD Charakterystyka prądowo-napięciowa elektrolizy i sposób określenia napięcia rozkładu Wykład z Chemii Fizycznej
Bardziej szczegółowoZarządzanie systemem rozproszonych źródeł i magazynów energii na przykładzie Centrum Energii Odnawialnej w Sulechowie
Zarządzanie systemem rozproszonych źródeł i magazynów energii na przykładzie Centrum Energii Odnawialnej w Sulechowie Przez to co robimy budujemy lepsze jutro, wierzymy w inne poszukiwanie rozwiązań.
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 1. Ogniwa paliwowe
ĆWICZENIE 1 Ogniwa paliwowe Instrukcja zawiera: 1. Cel ćwiczenia 2. Wprowadzenie teoretyczne; definicje i wzory 3. Opis wykonania ćwiczenia 4. Sposób przygotowania sprawozdania 5. Lista pytań do kolokwium
Bardziej szczegółowoPERSPEKTYWY ROZWOJU ELEKTRYCZNYCH AUTOBUSÓW MIEJSKICH MARKI URSUS. URSUS BUS S.A. Dariusz Kasperek
PERSPEKTYWY ROZWOJU ELEKTRYCZNYCH AUTOBUSÓW MIEJSKICH MARKI URSUS URSUS BUS S.A. Dariusz Kasperek dariusz.kasperek@ursus.com 1 EKOVOLT Powstanie Spółki URSUS BUS S.A. - 2015 r. 2 URSUS S.A. EKOVOLT TROLEJBUS
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE
Nazwa przedmiotu: Kierunek: Zarządzanie i Inżynieria Produkcji Chemia procesów pozyskiwania energii Chemistry of energy receiving processes Kod przedmiotu: ZIP.PK.O.4.4. Rodzaj przedmiotu: przedmiot z
Bardziej szczegółowoTechnologia ogniw paliwowych w IEn
Technologia ogniw paliwowych w IEn Mariusz Krauz 1 Wstęp Opracowanie technologii ES-SOFC 3 Opracowanie technologii AS-SOFC 4 Podsumowanie i wnioski 1 Wstęp Rodzaje ogniw paliwowych Temperatura pracy Temperatura
Bardziej szczegółowoProekologiczne odnawialne źródła energii : kompendium / Witold M. Lewandowski, Ewa Klugmann-Radziemska. Wyd. 1 (WN PWN). Warszawa, cop.
Proekologiczne odnawialne źródła energii : kompendium / Witold M. Lewandowski, Ewa Klugmann-Radziemska. Wyd. 1 (WN PWN). Warszawa, cop. 2017 Spis treści Wykaz ważniejszych oznaczeń i jednostek 13 Przedmowa
Bardziej szczegółowoBadanie utleniania kwasu mrówkowego na stopach trójskładnikowych Pt-Rh-Pd
Badanie utleniania kwasu mrówkowego na stopach trójskładnikowych Pt-Rh-Pd Kamil Wróbel Pracownia Elektrochemicznych Źródeł Energii Kierownik pracy: prof. dr hab. A. Czerwiński Opiekun pracy: dr M. Chotkowski
Bardziej szczegółowoenfoss Katalog stacji odwróconej osmozy serii ENRO
enfoss Katalog stacji odwróconej osmozy serii ENRO Stacja odwróconej osmozy ENRO Agregat uzdatniania ENRO to kompleksowe urządzenie do oczyszczania wody. Pzemyślane rozwiązania oparte o proces odwróconej
Bardziej szczegółowoSprawozdanie z laboratorium proekologicznych źródeł energii
P O L I T E C H N I K A G D A Ń S K A Sprawozdanie z laboratorium proekologicznych źródeł energii Temat: Wyznaczanie charakterystyk prądowo-napięciowych modułu ogniw fotowoltaicznych i sprawności konwersji
Bardziej szczegółowoPrzetwarzanie energii: kondensatory
Przetwarzanie energii: kondensatory Ładując kondensator wykonujemy pracę nad ładunkiem. Przetwarzanie energii: ogniwa paliwowe W ogniwach paliwowych następuje elektrochemiczne spalanie paliwa. Energia
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH. Ogniwo paliwowe (R-3)
POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH Ogniwo paliwowe Laboratorium Energetyki Rozproszonej i Odnawialnych Źródeł Energii (R-3) Opracował:
Bardziej szczegółowoPrzetwarzanie energii: kondensatory
Przetwarzanie energii: kondensatory Ładując kondensator wykonujemy pracę nad ładunkiem. Przetwarzanie energii: ogniwa paliwowe W ogniwach paliwowych następuje elektrochemiczne spalanie paliwa. Energia
Bardziej szczegółowoWZORU UŻYTKOWEGO PL Y1. AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA IM. STANISŁAWA STASZICA W KRAKOWIE, Kraków, PL BUP 02/
PL 68129 Y1 RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS OCHRONNY WZORU UŻYTKOWEGO (21) Numer zgłoszenia: 122681 (22) Data zgłoszenia: 20.12.2013 (19) PL (11) 68129 (13) Y1
Bardziej szczegółowoOGNIWO PALIWOWE W UKŁADACH ZASILANIA POTRZEB WŁASNYCH
Antoni DMOWSKI, Politechnika Warszawska, Instytut Elektroenergetyki Bartłomiej KRAS, APS Energia OGNIWO PALIWOWE W UKŁADACH ZASILANIA POTRZEB WŁASNYCH 1. Wstp Obecne rozwizania podtrzymania zasilania obwodów
Bardziej szczegółowoOdnawialne Źródła Energii (OZE) PREZENTACJA DLA MIESZKAŃCÓW GMINY ZIELONKI
Odnawialne Źródła Energii () PREZENTACJA DLA MIESZKAŃCÓW GMINY ZIELONKI CO TO JEST? Energia odnawialna to taka, której źródła są niewyczerpalne i których eksploatacja powoduje możliwie najmniej szkód w
Bardziej szczegółowoParametry ogniw: napięcie ogniwa otwartego
Parametry ogniw: napięcie ogniwa otwartego OCV napięcie ogniwa bez obciążenia, siła elektromotoryczna. Pierwsze przybliżenie: różnica potencjałów standardowych Napięcie ogniwa może być zapisane jako różnica
Bardziej szczegółowofotowoltaika Katalog produktów
fotowoltaika Katalog produktów Fotowoltaika: efektywne wytwarzanie prądu i ciepła Fotowoltaika, technologia umożliwiająca przemianę promieniowania słonecznego bezpośrednio na energię elektryczną, jest
Bardziej szczegółowoWarszawa, 7 września 2012. dr inż. Ryszard Wnuk Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. rwnuk@kape.gov.pl
XLIV spotkanie Forum Energia Efekt Środowisko NFOŚiGW Warszawa, 7 września 2012 Domy słoneczne i magazynowanie ciepła dr inż. Ryszard Wnuk Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. rwnuk@kape.gov.pl 1
Bardziej szczegółowoHYBRYDOWY SYSTEM ZASILANIA W ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ DOMKÓW REKREACYJNYCH
POZNAN UNIVE RSITY OF TE CHNOLOGY ACADE MIC JOURNALS No 81 Electrical Engineering 2015 Grzegorz TWARDOSZ* Wojciech TWARDOSZ** HYBRYDOWY SYSTEM ZASILANIA W ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ DOMKÓW REKREACYJNYCH W pracy
Bardziej szczegółowoENAP Zasilamy energią naturalnie. Jerzy Pergół Zielonka, 12 /12/2012
ENAP Zasilamy energią naturalnie Jerzy Pergół Zielonka, 12 /12/2012 Plan prezentacji: 1. Elektrownia fotowoltaiczna w ENAP 2. Konfiguracja elektrowni 3. System OFF Grid (pracująca w układzie wyspowym)
Bardziej szczegółowoTematy prac dyplomowych na kierunku Energetyka
Tematy prac dyplomowych na kierunku Energetyka Lp. 1. 2. Temat Wykorzystanie kolejowej sieci energetycznej SN jako źródło zasilania obiektu wielkopowierzchniowego o przeznaczeniu handlowo usługowym Zintegrowany
Bardziej szczegółowoSPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA
Katowice, 11 grudnia 2012 r. SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA realizowanego w ramach Umowy o dofinansowanie nr UDA-POIG.01.04.00-02-105/10-00 Działanie 1.4 Wsparcie projektów celowych osi priorytetowej
Bardziej szczegółowoKLASTER CZYSTEJ ENERGII
AGH MAŁOPOLSKO-PODKARPACKI KLASTER CZYSTEJ ENERGII Sektor energetyki węglowo-jądrowej dr inż. Jerzy Cetnar Akademii Górniczo Hutniczej im. St. Staszica AGH MAŁOPOLSKO-PODKARPACKI KLASTER CZYSTEJ ENERGII
Bardziej szczegółowoSpecjalność ZRÓWNOWAŻONA ENERGETYKA. Nowe i odnawialne źródła energii
Specjalność ZRÓWNOWAŻONA ENERGETYKA Nowe i odnawialne źródła energii Co wykładamy?? Prowadzimy również wykłady w języku angielskim! Konwersja energii, Nowoczesne źródła energetyki odnawialnej, Energetyka
Bardziej szczegółowoul. Grabska 15A, Niepołomice NIP Niepołomice, DOTYCZY: zakupu Elektrodializera pilotowego ED/EDR
Niepołomice, 18.05.2016 ZAPYTANIE OFERTOWE DOTYCZY: zakupu Elektrodializera pilotowego ED/EDR w ramach projektu: Odzysk niklu z odpadowych kąpieli galwanicznych w układzie zintegrowanym elektrodializa-elektroliza.
Bardziej szczegółowoTRANSCOMP XIV INTERNATIONAL CONFERENCE COMPUTER SYSTEMS AIDED SCIENCE, INDUSTRY AND TRANSPORT
TRANSCOMP XIV INTERNATIONAL CONFERENCE COMPUTER SYSTEMS AIDED SCIENCE, INDUSTRY AND TRANSPORT ogniwo paliwowe PEM bez dostępu powietrza Piotr SZYMAK 1 Grzegorz GRZECZKA 2 SYSTEM ZASILANIA ELEKTRYCZNEGO
Bardziej szczegółowoInstrukcja wykonywania eksperymentów (fragmenty) do Zestawu Profesjonalnego hydro-genius
Instrukcja wykonywania eksperymentów (fragmenty) do Zestawu Profesjonalnego hydro-genius heliocentris Energiesysteme GmbH Rudower Chaussee 29 12489 Berlin Germany 1 P e1 Charakterystyka elektrolizera Materiały:
Bardziej szczegółowo