SOFC. Historia. Elektrochemia. Elektroceramika. Elektroceramika WYKONANIE. Christian Friedrich Schönbein, Philosophical Magazine,1839

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "SOFC. Historia. Elektrochemia. Elektroceramika. Elektroceramika WYKONANIE. Christian Friedrich Schönbein, Philosophical Magazine,1839"

Transkrypt

1 Historia IDEA WYKONANIE Jeżeli przepływ prądu powoduje rozkład wody na tlen i wodór to synteza wody, w odpowiednich warunkach musi prowadzić do powstania różnicy potencjałów. Christian Friedrich Schönbein, Philosophical Magazine,1839 William Grove, On the Gas Voltaic Battery. Philosophical Magazine and Journal of Science, 1843 Elektrochemia Ogniwo Paliwowe: Urządzenie wytwarzające energię elektryczną drogą bezpośredniej zamiany energii chemicznej na elektryczną z pominięciem przemian cieplnych; V utleniacz e - O 2 O 2- e HO 2 H 2 Fizycznie rozdzielone przestrzenie reakcyjne: transport wodoru Utlenianie: 2 H 2 4 H e - Redukcja: O H e - 2 H 2 O Sumarycznie: 2 H 2 + O 2 2 H 2 O katoda anoda elektrolit paliwo transport tlenu Utlenianie: 2 H O 2-2 H 2 O + 4 e - Redukcja: O e - 2 O 2- Sumarycznie: 2 H 2 + O 2 2 H 2 O 1

2 gęstość prądu Termodynamika Reakcja sumaryczna: Całkowita zmiana energii swobodnej: 2 H 2 + O 2 2 H 2 O + W + Q DG = DH TDS Potencjał elektrochemiczny reakcji (potencjał Nernsta): E - DG rev n F Entalpia określa maksymalny efekt cieplny związany z reakcją: Dla reakcji spalania wodoru: DS < 0; DH << 0; DG < 0 więc reakcja jest samorzutna. DH = - n F E term Zmiana entropii związana jest głównie ze zmianą ilości moli substancji gazowych: 2 mole wodoru + 1 mol tlenu 2 mole wody Wydajność ogniwa Wydajność odwracalna (teoretyczna): Wydajność napięciowa (Nernst): Wydajność prądowa (Faraday): Wydajność zużycia reagentów: DG E w DH E E w E rev i w i far n w n react total rev ther Nadnapięcie Potencjał Nernsta: E cell DG n F Napięcie w obwodzie zewnętrznym: V E - IR - cell cell Maksymalną gęstość prądu i wynikającą z tego moc limitują: rezystancja całego obwodu oraz nadnapięcie. Obydwie wielkości, determinowane właściwościami materiałów oraz geometrią urządzenia, powinny być minimalne. napięcie Źródło Energii Wydajność Silniki Spalinowe % Elektrownia % Ogniwo Paliwowe % 2

3 Nadnapięcie Nadnapięcia (V) na katodzie dla różnych materiałów w stosunku do H 2 Materiał Prąd, ma cm Pt 0,1 0,39 Au 0,56 0,77 Fe 0,56 0,82 Pb 1,09 1,20 Hg 1,10 1,18 Wydajność ogniwa Parametry pracy 3

4 Równanie Butlera-Volmera i i 1- nf -nf RT RT 0 e - e współczynnik symetrii reakcji elektrodowych Rodzaje Fosforowe Ogniwo Paliwowe (PAFC) United Technologies, 250 kw Ciekło-Węglanowe Ogniwo Paliwowe (MCFC) FuelCell Energy, 250 kw Polimerowe (Protonowe) Ogniwa Stałe (PCFC - PEM) Ballard, 1,3 kw Alkaliczne Ogniwo Paliwowe (AFC) United Technologies, 12 kw Tlenkowe Ogniwa Paliwowe () Siemens-Westinghouse, 200 kw Rodzaje AFC 4

5 Rodzaje MCFC Rodzaje PAFC Ogniwa Paliwowe Rodzaje 5

6 Porównanie Typ Akronim Elektrolit Temperatura, C Wydajność, % Alkaliczne AFC wodorotlenek potasu dla CHP Gęstość Mocy, kwm -2 0,7 8,1 Polimerowe PCFC polimer ,8 13,5 Fosforowe PAFC kwas fosforowy ,8 1,9 Węglanowe MCFC węglan potasu dla CHP Tlenkowe dwutlenek cyrkonu dla CHP 0,1 1,5 1,5 5,0 Urządzenie firmy Westinghouse, 1176 równolegle połączonych ogniw w systemie rurowym, moc 100 kw, produkcja prądu zmiennego i gorącej wody, zasilanie gazem ziemnym, ponad godzin bezawaryjnej pracy, wciąż działające instalacje w USA, Holandii, Niemczech i Włoszech. Koszt kw to ok. 780$. Katoda niskie nadnapięcie, wysokie gęstości prądowe, LM, LSCM, LSCS, SSC 6

7 Katoda Jak obniżyć nadnapięcie? Katoda niskie nadnapięcie, wysokie gęstości prądowe, LM, LSCM, LSCS, SSC Elektrolit wysoka przewodność jonowa Katoda niskie nadnapięcie, wysokie gęstości prądowe, LM, LSCM, LSCS, SSC Elektrolit wysoka przewodność jonowa Anoda Ni+YSZ, Ni+NiO+YSZ, 7

8 Katoda niskie nadnapięcie, wysokie gęstości prądowe, LM, LSCM, LSCS, SSC Elektrolit wysoka przewodność jonowa Anoda Ni+YSZ, Ni+NiO+YSZ, Interkonektory przewodnictwo, reaktywność, właściwości mechaniczne, stal chromowa kolektor katodowy katoda elektrolit anoda - Układ Planarny 8

9 Układ Rurowy rurowy planarny Moc właściwa, W cm -2 (0,2-0,35) niska (0,6-2,0) wysoka Gęstość mocy, W cm -3 niska wysoka Koszt wytworzenia, $/kw wysoki niski Uszczelnienie HT niekonieczne konieczne zużycie nieobserwowane 1-4 %/1000 h ogniwo jednokomorowe Jednokomorowe ogniwo paliwowe Hibino, 2002 Anoda: CH 4 + ½ O 2 CO + 2 H 2 (reakcja chemiczna) H 2 + O H 2 O + 2e - (reakcja elektrochemiczna) CO + O CO 2 + 2e - (reakcja elektrochemiczna) Katoda: ½ O 2 + 2e - O (reakcja elektrochemiczna) Wydajność 467 mw/cm 2 w 500 C uzyskano na ogniwie działającym w mieszaninie metan powietrze zbudowanym z: Pd-Ni-CeO 2 (anoda) oraz Sm 0.5 Sr 0.5 CoO 3 (katoda). 9

10 BioFC Biologiczny sensor-transmiter; Źródło prądu o niskiej mocy do zasilania biomikroelektroniki (chipy); Produkcja energii związana z rozkładem zanieczyszczeń w ściekach; PEMFC - Gemini AFC - Apollo 10

JEDNOKOMOROWE OGNIWA PALIWOWE

JEDNOKOMOROWE OGNIWA PALIWOWE JEDNOKOMOROWE OGNIWA PALIWOWE Jan Wyrwa Katedra Chemii Analitycznej, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, AGH Al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków Światowe zapotrzebowanie na energię-przewidywania

Bardziej szczegółowo

1. BUDOWA I ZASADA DZIAŁANIA OGNIWA PALIWOWEGO

1. BUDOWA I ZASADA DZIAŁANIA OGNIWA PALIWOWEGO OGNIWA PALIWOWE Ogniwa paliwowe są urządzeniami generującymi prąd elektryczny dzięki odwróceniu zjawiska elektrolizy. Pierwszy raz zademonstrował to w 1839 r William R. Grove w swoim doświadczeniu które

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA LABORATORYJNA NR 2-OP BADANIE OGNIW PALIWOWYCH

INSTRUKCJA LABORATORYJNA NR 2-OP BADANIE OGNIW PALIWOWYCH LABORATORIUM ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII Katedra Aparatury i Maszynoznawstwa Chemicznego Wydział Chemiczny Politechniki Gdańskiej INSTRUKCJA LABORATORYJNA NR -OP BADANIE OGNIW PALIWOWYCH Cel i zakres ćwiczenia

Bardziej szczegółowo

OGNIWA PALIWOWE. Zapewniają ekologiczne sposoby wytwarzania energii w dobie szybko wyczerpujących sięźródeł paliw kopalnych.

OGNIWA PALIWOWE. Zapewniają ekologiczne sposoby wytwarzania energii w dobie szybko wyczerpujących sięźródeł paliw kopalnych. Ogniwa paliwowe 1 OGNIWA PALIWOWE Ogniwa te wytwarzają energię elektryczną w reakcji chemicznej w wyniku utleniania stale dostarczanego do niego z zewnątrz paliwa. Charakteryzują się jednym z najwyższych

Bardziej szczegółowo

Laboratorium odnawialnych źródeł energii. Ćwiczenie nr 5

Laboratorium odnawialnych źródeł energii. Ćwiczenie nr 5 Laboratorium odnawialnych źródeł energii Ćwiczenie nr 5 Temat: Badanie ogniw paliwowych. Politechnika Gdańska Wydział Fizyki Technicznej i Matematyki Stosowanej Fizyka i technika konwersji energii VI semestr

Bardziej szczegółowo

Podstawy elektrochemii

Podstawy elektrochemii Podstawy elektrochemii Elektrochemia bada procesy zachodzące na granicy elektrolit - elektroda Elektrony można wyciągnąć z elektrody bądź budując celkę elektrochemiczną, bądź dodając akceptor (np. kwas).

Bardziej szczegółowo

CHP z ogniwem paliwowym Przegląd rynku

CHP z ogniwem paliwowym Przegląd rynku Piotr Stawski IASE CHP z ogniwem paliwowym Przegląd rynku ENERGYREGION - Efektywny rozwój rozproszonej energetyki odnawialnej w połączeniu z konwencjonalną w regionach. Zalety gospodarki skojarzonej K.Sroka,

Bardziej szczegółowo

Elektrochemia - prawa elektrolizy Faraday a. Zadania

Elektrochemia - prawa elektrolizy Faraday a. Zadania Elektrochemia - prawa elektrolizy Faraday a Zadania I prawo Faraday a Masa substancji wydzielonej na elektrodach podczas elektrolizy jest proporcjonalna do natężenia prądu i czasu trwania elektrolizy q

Bardziej szczegółowo

STAN OBECNY I PERSPEKTYWY WYKORZYSTANIA OGNIW PALIWOWYCH

STAN OBECNY I PERSPEKTYWY WYKORZYSTANIA OGNIW PALIWOWYCH XIV Konferencja Naukowo-Techniczna Rynek Energii Elektrycznej: Przesłanki Nowej Polityki Energetycznej - Paliwa, Technologie, Zarządzanie STAN OBECNY I PERSPEKTYWY WYKORZYSTANIA OGNIW PALIWOWYCH Józef

Bardziej szczegółowo

MATERIAŁY W BUDOWIE OGNIW PALIWOWYCH

MATERIAŁY W BUDOWIE OGNIW PALIWOWYCH MATERIAŁY W BUDOWIE OGNIW PALIWOWYCH OGNIWO PALIWOWE Ogniwo paliwowe jest urządzeniem służącym do bezpośredniej konwersji energii chemicznej zawartej w paliwie w energię elektryczną za pośrednictwem procesu

Bardziej szczegółowo

Akademickie Centrum Czystej Energii. Ogniwo paliwowe

Akademickie Centrum Czystej Energii. Ogniwo paliwowe Ogniwo paliwowe 1. Zagadnienia elektroliza, prawo Faraday a, pierwiastki galwaniczne, ogniwo paliwowe 2. Opis Główną częścią ogniwa paliwowego PEM (Proton Exchange Membrane) jest membrana złożona z katody

Bardziej szczegółowo

Karta pracy III/1a Elektrochemia: ogniwa galwaniczne

Karta pracy III/1a Elektrochemia: ogniwa galwaniczne Karta pracy III/1a Elektrochemia: ogniwa galwaniczne I. Elektroda, półogniwo, ogniowo Elektroda przewodnik elektryczny (blaszka metalowa lub pręcik grafitowy) który ma być zanurzony w roztworze elektrolitu

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM PRZEMIAN ENERGII

LABORATORIUM PRZEMIAN ENERGII LABORATORIUM PRZEMIAN ENERGII BADANIE OGNIWA PALIWOWEGO TYPU PEM I. Wstęp Ćwiczenie polega na badaniu ogniwa paliwowego typu PEM. Urządzenia tego typy są obecnie rozwijane i przystosowywane do takich aplikacji

Bardziej szczegółowo

Celem ćwiczenia jest wyznaczenie charakterystyki prądowo- napięciowej elektrolizera typu PEM,

Celem ćwiczenia jest wyznaczenie charakterystyki prądowo- napięciowej elektrolizera typu PEM, Ćw.2 Elektroliza wody za pomocą ogniwa paliwowego typu PEM Celem ćwiczenia jest wyznaczenie charakterystyki prądowo- napięciowej elektrolizera typu PEM, A także określenie wydajności tego urządzenia, jeśli

Bardziej szczegółowo

Bezemisyjna energetyka węglowa

Bezemisyjna energetyka węglowa Bezemisyjna energetyka węglowa Szansa dla Polski? Jan A. Kozubowski Wydział Inżynierii Materiałowej PW Człowiek i energia Jak ludzie zużywali energię w ciągu minionych 150 lat? Energetyczne surowce kopalne:

Bardziej szczegółowo

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu: Kierunek: Zarządzanie i Inżynieria Produkcji Chemia procesów pozyskiwania energii Chemistry of energy receiving processes Kod przedmiotu: ZIP.PK.O.4.4. Rodzaj przedmiotu: przedmiot z

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie z laboratorium proekologicznych źródeł energii

Sprawozdanie z laboratorium proekologicznych źródeł energii P O L I T E C H N I K A G D A Ń S K A Sprawozdanie z laboratorium proekologicznych źródeł energii Temat: Badanie ogniw paliwowych. Michał Stobiecki, Michał Ryms Grupa 5; sem. VI Wydz. Fizyki Technicznej

Bardziej szczegółowo

Laboratorium ogniw paliwowych i produkcji wodoru

Laboratorium ogniw paliwowych i produkcji wodoru Instrukcja System ogniw paliwowych typu PEM, opr. M. Michalski, J. Długosz; Wrocław 2014-12-03, str. 1 Laboratorium ogniw paliwowych i produkcji wodoru System ogniw paliwowych typu PEM Instrukcja System

Bardziej szczegółowo

Podstawowe pojęcia 1

Podstawowe pojęcia 1 Tomasz Lubera Półogniwo Podstawowe pojęcia 1 układ złożony z min. dwóch faz pozostających ze sobą w kontakcie, w którym w wyniku zachodzących procesów utleniania lub redukcji ustala się stan równowagi,

Bardziej szczegółowo

Pytania przykładowe na kolokwium zaliczeniowe z Podstaw Elektrochemii i Korozji

Pytania przykładowe na kolokwium zaliczeniowe z Podstaw Elektrochemii i Korozji Pytania przykładowe na kolokwium zaliczeniowe z Podstaw Elektrochemii i Korozji Kolokwium obejmuje zakres materiału z wykładów oraz konwersatorium. Pytania na kolokwium mogą się różnić od pytań przedstawionych

Bardziej szczegółowo

Laboratorium z Konwersji Energii. Ogniwo Paliwowe PEM

Laboratorium z Konwersji Energii. Ogniwo Paliwowe PEM Laboratorium z Konwersji Energii Ogniwo Paliwowe PEM 1.0 WSTĘP Ogniwo paliwowe typu PEM (ang. PEM FC) Ogniwa paliwowe są urządzeniami elektro chemicznymi, stanowiącymi przełom w dziedzinie źródeł energii,

Bardziej szczegółowo

Wykład VII. Ogniwa paliwowe

Wykład VII. Ogniwa paliwowe Wykład VII Ogniwa paliwowe Ogniwo paliwowe Ogniwo paliwowe jest urządzeniem pozwalającym na ciągłą przemianą energii chemicznej paliwa w energię oraz ciepło, tak długo jak, dostarczane jest paliwo i utleniacz

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY KOROZJI ELEKTROCHEMICZNEJ

PODSTAWY KOROZJI ELEKTROCHEMICZNEJ PODSTAWY KOROZJI ELEKTROCHEMICZNEJ PODZIAŁ KOROZJI ZE WZGLĘDU NA MECHANIZM Korozja elektrochemiczna zachodzi w środowiskach wilgotnych, w wodzie i roztworach wodnych, w glebie, w wilgotnej atmosferze oraz

Bardziej szczegółowo

K, Na, Ca, Mg, Al, Zn, Fe, Sn, Pb, H, Cu, Ag, Hg, Pt, Au

K, Na, Ca, Mg, Al, Zn, Fe, Sn, Pb, H, Cu, Ag, Hg, Pt, Au WSTĘP DO ELEKTROCHEMII (opracowanie dr Katarzyna Makyła-Juzak Elektrochemia jest działem chemii fizycznej, który zajmuje się zarówno reakcjami chemicznymi stanowiącymi źródło prądu elektrycznego (ogniwa

Bardziej szczegółowo

ELEKTROGRAWIMETRIA. Zalety: - nie trzeba strącać, płukać, sączyć i ważyć; - osad czystszy. Wady: mnożnik analityczny F = 1.

ELEKTROGRAWIMETRIA. Zalety: - nie trzeba strącać, płukać, sączyć i ważyć; - osad czystszy. Wady: mnożnik analityczny F = 1. Zasada oznaczania polega na wydzieleniu analitu w procesie elektrolizy w postaci osadu na elektrodzie roboczej (katodzie lub anodzie) i wagowe oznaczenie masy osadu z przyrostu masy elektrody Zalety: -

Bardziej szczegółowo

Przetwarzanie energii: kondensatory

Przetwarzanie energii: kondensatory Przetwarzanie energii: kondensatory Ładując kondensator wykonujemy pracę nad ładunkiem. Przetwarzanie energii: ogniwa paliwowe W ogniwach paliwowych następuje elektrochemiczne spalanie paliwa. Energia

Bardziej szczegółowo

Elektrochemia elektroliza. Wykład z Chemii Fizycznej str. 4.3 / 1

Elektrochemia elektroliza. Wykład z Chemii Fizycznej str. 4.3 / 1 Elektrochemia elektroliza Wykład z Chemii Fizycznej str. 4.3 / 1 ELEKTROLIZA POLARYZACJA ELEKTROD Charakterystyka prądowo-napięciowa elektrolizy i sposób określenia napięcia rozkładu Wykład z Chemii Fizycznej

Bardziej szczegółowo

Elektrochemia. Reakcje redoks (utlenienia-redukcji) Stopień utlenienia

Elektrochemia. Reakcje redoks (utlenienia-redukcji) Stopień utlenienia --6. Reakcje redoks (reakcje utlenienia-redukcji) - stopień utlenienia - bilansowanie równań reakcji. Ogniwa (galwaniczne) - elektrody (półogniwa) lektrochemia - schemat (zapis) ogniwa - siła elektromotoryczna

Bardziej szczegółowo

OGNIWA PALIWOWE SPOSOBY NA KRYSYS ENERGETYCZNY

OGNIWA PALIWOWE SPOSOBY NA KRYSYS ENERGETYCZNY Martyna Ćwik Politechnika Częstochowska OGNIWA PALIWOWE SPOSOBY NA KRYSYS ENERGETYCZNY W dobie wyczerpujących się źródeł paliw kopalnych, ogniwa paliwowe zajmują istotną rolę wśród nowatorskich sposobów

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 1. Ogniwa paliwowe

ĆWICZENIE 1. Ogniwa paliwowe ĆWICZENIE 1 Ogniwa paliwowe Instrukcja zawiera: 1. Cel ćwiczenia 2. Wprowadzenie teoretyczne; definicje i wzory 3. Opis wykonania ćwiczenia 4. Sposób przygotowania sprawozdania 5. Lista pytań do kolokwium

Bardziej szczegółowo

IV. PREFEROWANE TECHNOLOGIE GENERACJI ROZPROSZONEJ

IV. PREFEROWANE TECHNOLOGIE GENERACJI ROZPROSZONEJ IV. PREFEROWANE TECHNOLOGIE GENERACJI ROZPROSZONEJ Dwie grupy technologii: układy kogeneracyjne do jednoczesnego wytwarzania energii elektrycznej i ciepła wykorzystujące silniki tłokowe, turbiny gazowe,

Bardziej szczegółowo

Ogniwo paliwowe typu PEM (ang. PEM-FC)

Ogniwo paliwowe typu PEM (ang. PEM-FC) OPRACOWALI: MGR INŻ. JAKUB DŁUGOSZ MGR INŻ. MARCIN MICHALSKI OGNIWA PALIWOWE I PRODUKCJA WODORU LABORATORIUM I- ZASADA DZIAŁANIA SYSTEMU OGNIW PALIWOWYCH TYPU PEM NA PRZYKŁADZIE SYSTEMU NEXA 1,2 kw II-

Bardziej szczegółowo

Przetwarzanie energii: kondensatory

Przetwarzanie energii: kondensatory Przetwarzanie energii: kondensatory Ładując kondensator wykonujemy pracę nad ładunkiem. Przetwarzanie energii: ogniwa paliwowe W ogniwach paliwowych następuje elektrochemiczne spalanie paliwa. Energia

Bardziej szczegółowo

Ogniwa paliwowe - zasada działania

Ogniwa paliwowe - zasada działania Artykuł pobrano ze strony eioba.pl Ogniwa paliwowe - zasada działania OGNIWA PALIWOWE W roku 1839 fizyk brytyjski William R. Grove zademonstrował, że podczas elektrochemicznej reakcji łączenia wodoru z

Bardziej szczegółowo

Stanowisko do badania ogniwa paliwowego Nexa 1,2 kw

Stanowisko do badania ogniwa paliwowego Nexa 1,2 kw BIULETYN WAT VOL. LV, NR 3, 2006 Stanowisko do badania ogniwa paliwowego Nexa 1,2 kw LESZEK SZCZĘCH Wojskowa Akademia Techniczna, Wydział Mechaniczny, Instytut Pojazdów Mechanicznych i Transportu, 00-908

Bardziej szczegółowo

Technologia ogniw paliwowych w IEn

Technologia ogniw paliwowych w IEn Technologia ogniw paliwowych w IEn Mariusz Krauz 1 Wstęp Opracowanie technologii ES-SOFC 3 Opracowanie technologii AS-SOFC 4 Podsumowanie i wnioski 1 Wstęp Rodzaje ogniw paliwowych Temperatura pracy Temperatura

Bardziej szczegółowo

Wykład z Chemii Ogólnej i Nieorganicznej

Wykład z Chemii Ogólnej i Nieorganicznej Wykład z Chemii Ogólnej i Nieorganicznej Część VI ELEMENTY ELEKTOCHEMII Katedra i Zakład Chemii Fizycznej Collegium Medicum w Bydgoszczy Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Prof. dr hab. n.chem. Piotr

Bardziej szczegółowo

Schemat ogniwa:... Równanie reakcji:...

Schemat ogniwa:... Równanie reakcji:... Zadanie 1. Wykorzystując dane z szeregu elektrochemicznego metali napisz schemat ogniwa, w którym elektroda cynkowa pełni rolę anody. Zapisz równanie reakcji zachodzącej w półogniwie cynkowym. Schemat

Bardziej szczegółowo

NAPIĘCIE ROZKŁADOWE. Ćwiczenie nr 37. I. Cel ćwiczenia. II. Zagadnienia wprowadzające

NAPIĘCIE ROZKŁADOWE. Ćwiczenie nr 37. I. Cel ćwiczenia. II. Zagadnienia wprowadzające Ćwiczenie nr 37 NAPIĘCIE ROZKŁADOWE I. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest: przebadanie wpływu przemian chemicznych zachodzących na elektrodach w czasie elektrolizy na przebieg tego procesu dla układu:

Bardziej szczegółowo

Ogniwa paliwowe (fuel cells)

Ogniwa paliwowe (fuel cells) 18/04/2008 Spis tresci Ogniwa paliwowe są urządzeniami elektro - chemicznymi, stanowiącymi przełom w dziedzinie źródeł energii, pozwalają na uzyskanie energii elektrycznej i ciepła bezpośrednio z zachodzącej

Bardziej szczegółowo

1. Kryształy jonowe omówić oddziaływania w kryształach jonowych oraz typy struktur jonowych.

1. Kryształy jonowe omówić oddziaływania w kryształach jonowych oraz typy struktur jonowych. Tematy opisowe 1. Kryształy jonowe omówić oddziaływania w kryształach jonowych oraz typy struktur jonowych. 2. Dlaczego do kadłubów statków, doków, falochronów i filarów mostów przymocowuje się płyty z

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wykaz ważniejszych oznaczeń i jednostek 13 Przedmowa 17 Wstęp Odnawialne źródła energii 72

Spis treści. Wykaz ważniejszych oznaczeń i jednostek 13 Przedmowa 17 Wstęp Odnawialne źródła energii 72 Spis treści Wykaz ważniejszych oznaczeń i jednostek 13 Przedmowa 17 Wstęp 19 1_ Charakterystyka obecnego stanu środowiska 21.1. Wprowadzenie 21.2. Energetyka konwencjonalna 23.2.1. Paliwa naturalne, zasoby

Bardziej szczegółowo

Ć W I C Z E N I E 6. Nadnapięcie wydzielania wodoru na metalach

Ć W I C Z E N I E 6. Nadnapięcie wydzielania wodoru na metalach HYDROMETALURGIA METALI NIEŻELAZNYCH 1 Ć W I C Z E N I E 6 Nadnapięcie wydzielania wodoru na metalach WPROWADZENIE ażdej elektrodzie, na której przebiega reakcja elektrochemiczna typu: x Ox + ze y Red (6.1)

Bardziej szczegółowo

Możliwości magazynowania energii elektrycznej z OZE

Możliwości magazynowania energii elektrycznej z OZE Możliwości magazynowania energii elektrycznej z OZE Grzegorz Lota Politechnika Poznańska, Instytut Chemii i Elektrochemii Technicznej Instytut Metali Nieżelaznych Oddział w Poznaniu Centralne Laboratorium

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 5. Testowanie ogniwa paliwowego wodorowego zasilanego energią pochodzącą z konwersji fotowoltaicznej

Ćwiczenie 5. Testowanie ogniwa paliwowego wodorowego zasilanego energią pochodzącą z konwersji fotowoltaicznej Ćwiczenie 5 Testowanie ogniwa paliwowego wodorowego zasilanego energią pochodzącą z konwersji fotowoltaicznej Wstęp Ogniwo paliwowe jest urządzeniem elektrochemicznym, które wytwarza energię użyteczną

Bardziej szczegółowo

Ogniwo paliwowe zasilane ciekłym metanolem Direct Methanol Fuel Cell

Ogniwo paliwowe zasilane ciekłym metanolem Direct Methanol Fuel Cell Ogniwo paliwowe zasilane ciekłym metanolem Direct Methanol Fuel Cell Grzegorz Słowiński Podsumowanie 7 miesięcznego pobytu na stypendium Marii Curie na Newcastle University w Anglii Plan prezentacji Wprowadzenie

Bardziej szczegółowo

Wykaz ważniejszych oznaczeń i jednostek Przedmowa Wstęp 1. Charakterystyka obecnego stanu środowiska1.1. Wprowadzenie 1.2. Energetyka konwencjonalna

Wykaz ważniejszych oznaczeń i jednostek Przedmowa Wstęp 1. Charakterystyka obecnego stanu środowiska1.1. Wprowadzenie 1.2. Energetyka konwencjonalna Wykaz ważniejszych oznaczeń i jednostek Przedmowa Wstęp 1. Charakterystyka obecnego stanu środowiska1.1. Wprowadzenie 1.2. Energetyka konwencjonalna 1.2. l. Paliwa naturalne, zasoby i prognozy zużycia

Bardziej szczegółowo

ELEKTRODY i OGNIWA. Elektrody I rodzaju - elektrody odwracalne wzgl dem kationu; metal zanurzony w elektrolicie zawieraj cym jony tego metalu.

ELEKTRODY i OGNIWA. Elektrody I rodzaju - elektrody odwracalne wzgl dem kationu; metal zanurzony w elektrolicie zawieraj cym jony tego metalu. ELEKTRODY i OGNIWA Elektrody I rodzaju - elektrody odwracalne wzgl dem kationu; metal zanurzony w elektrolicie zawieraj cym jony tego metalu. Me z+ + z e Me Utl + z e Red RÓWNANIE NERNSTA Walther H. Nernst

Bardziej szczegółowo

Opole, dn. 20 czerwca 2006 Politechnika Opolska Wydział Elektrotechniki, Automatyki i Informatyki Kierunek: Informatyka. Podstawy elektroenergetyki

Opole, dn. 20 czerwca 2006 Politechnika Opolska Wydział Elektrotechniki, Automatyki i Informatyki Kierunek: Informatyka. Podstawy elektroenergetyki Opole, dn. 20 czerwca 2006 Politechnika Opolska Wydział Elektrotechniki, Automatyki i Informatyki Kierunek: Informatyka Podstawy elektroenergetyki Temat: Ogniwa wodorowe Autor: Prowadzący: Dawid Najgiebauer

Bardziej szczegółowo

Elektrochemia. potencjały elektrodowe. Wykład z Chemii Fizycznej str. 4.2 / 1. Elektrochemia potencjały elektrochemiczne

Elektrochemia. potencjały elektrodowe. Wykład z Chemii Fizycznej str. 4.2 / 1. Elektrochemia potencjały elektrochemiczne lektrochemia potencjały elektrodowe Wykład z Chemii Fizycznej str. 4. / 1 4..1. Ogniwa elektrochemiczne - wprowadzenie lektryczna warstwa podwójna przykład Wykład z Chemii Fizycznej str. 4. / 4..1. Ogniwa

Bardziej szczegółowo

UZUPEŁNIENIE DO WYKŁADÓW

UZUPEŁNIENIE DO WYKŁADÓW UZUPEŁNIENIE DO WYKŁADÓW Idea ogniwa paliwowego 1839 r. (demonstracja). Praktyczne zastosowanie ogniwa paliwowego statki termiczne. Ogólne zastosowanie ogniw paliwowych: - napęd samochodu, by zastąpić

Bardziej szczegółowo

Elektrolity wykazują przewodnictwo jonowe Elektrolity ciekłe substancje rozpadające się w roztworze na jony

Elektrolity wykazują przewodnictwo jonowe Elektrolity ciekłe substancje rozpadające się w roztworze na jony Elektrolity wykazują przewodnictwo jonowe Elektrolity ciekłe substancje rozpadające się w roztworze na jony Przewodniki jonowe elektrolity stałe duża przewodność jonowa w stanie stałym; mały wkład elektronów

Bardziej szczegółowo

Elementy Elektrochemii

Elementy Elektrochemii Elementy Elektrochemii IV.: Ogniwa galwaniczne przykłady Ogniwa Pierwotne - nieodwracalne - ogniwo Volty (A.G.A.A. Volta 1800r.) - ogniwo Daniela (John Daniell 1836 r.) - Ogniwo cynkowo-manganowe (Leclanche,

Bardziej szczegółowo

Wysoka sprawność ogniwa paliwowego zasilanego metanolem

Wysoka sprawność ogniwa paliwowego zasilanego metanolem WOLFGANG FECHNER* ), KLAUS THEWS, WŁODZIMIERZ KOTOWSKI** ) i ZBIGNIEW BUDNER Wyższa Szkoła Techniczna w Wurzburgu i Instytut Ciężkiej Syntezy Organicznej w Kędzierzynie-Koźlu Wysoka sprawność ogniwa paliwowego

Bardziej szczegółowo

Fe +III. Fe +II. elektroda powierzchnia metalu (lub innego przewodnika), na której zachodzi reakcja wymiany ładunku (utleniania, bądź redukcji)

Fe +III. Fe +II. elektroda powierzchnia metalu (lub innego przewodnika), na której zachodzi reakcja wymiany ładunku (utleniania, bądź redukcji) Elektrochemia przedmiotem badań są m.in. procesy chemiczne towarzyszące przepływowi prądu elektrycznego przez elektrolit, którym są stopy i roztwory związków chemicznych zdolnych do dysocjacji elektrolitycznej

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 5. Testowanie ogniwa paliwowego wodorowego zasilanego energią pochodzącą z konwersji fotowoltaicznej

Ćwiczenie 5. Testowanie ogniwa paliwowego wodorowego zasilanego energią pochodzącą z konwersji fotowoltaicznej Ćwiczenie 5 Testowanie ogniwa paliwowego wodorowego zasilanego energią pochodzącą z konwersji fotowoltaicznej Wstęp Ogniwo paliwowe jest urządzeniem elektrochemicznym, które wytwarza energię użyteczną

Bardziej szczegółowo

Historia elektrochemii

Historia elektrochemii Historia elektrochemii Luigi Galvani (1791): elektryczność zwierzęca Od żab do ogniw Alessandro Volta (około 1800r): weryfikacja doświadczeń Galvaniego Umieszczenie dwóch różnych metali w ciele żaby może

Bardziej szczegółowo

Wykład 10 Równowaga chemiczna

Wykład 10 Równowaga chemiczna Wykład 10 Równowaga chemiczna REAKCJA CHEMICZNA JEST W RÓWNOWADZE, GDY NIE STWIERDZAMY TENDENCJI DO ZMIAN ILOŚCI (STĘŻEŃ) SUBSTRATÓW ANI PRODUKTÓW RÓWNOWAGA CHEMICZNA JEST RÓWNOWAGĄ DYNAMICZNĄ W rzeczywistości

Bardziej szczegółowo

Przykładowe układy napędowe

Przykładowe układy napędowe Przykładowe układy napędowe Silnik Sprzęgło Skrzynia biegów Półoś Koło napędzane Silnik Mechanizm różnicowy Sprzęgło hydrokinetyczne Skrzynia biegów Półoś Koło napędzane Mechanizm różnicowy Silnik Przekładnia

Bardziej szczegółowo

Technologia wytwarzania materiałów z przeznaczeniem na elementy stałotlenkowych ogniw paliwowych na suporcie anodowym AS-SOFC

Technologia wytwarzania materiałów z przeznaczeniem na elementy stałotlenkowych ogniw paliwowych na suporcie anodowym AS-SOFC Technologia wytwarzania materiałów z przeznaczeniem na elementy stałotlenkowych ogniw paliwowych na suporcie anodowym AS-SOFC Ryszard Kluczowski, Mariusz Krauz, Magdalena Gromada Praca realizowana w ramach

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie nr 2 Ogniwa paliwowe

Ćwiczenie nr 2 Ogniwa paliwowe AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA IM. STANISŁAWA STASZICA W KRAKOWIE Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Chemii Nieorganicznej Laboratorium z Elektrochemii Ciała Stałego Ćwiczenie nr 2 Ogniwa paliwowe

Bardziej szczegółowo

BIOTECHNOLOGIA. Materiały do ćwiczeń rachunkowych z chemii fizycznej kinetyka chemiczna, 2014/15

BIOTECHNOLOGIA. Materiały do ćwiczeń rachunkowych z chemii fizycznej kinetyka chemiczna, 2014/15 Zadanie 1. BIOTECHNOLOGIA Materiały do ćwiczeń rachunkowych z chemii fizycznej kinetyka chemiczna, 014/15 W temperaturze 18 o C oporność naczyńka do pomiaru przewodności napełnionego 0,0 M wodnym roztworem

Bardziej szczegółowo

STECHIOMETRIA SPALANIA

STECHIOMETRIA SPALANIA STECHIOMETRIA SPALANIA Mole i kilomole Masa atomowa pierwiastka to średnia waŝona mas wszystkich jego naturalnych izotopów w stosunku do 1/12 masy izotopu węgla: 1/12 126 C ~ 1,66 10-27 kg Liczba Avogadra

Bardziej szczegółowo

Ogniwa paliwowe FIZYKA 3 MICHAŁ MARZANTOWICZ. Wykorzystanie wodoru jako nośnika energii

Ogniwa paliwowe FIZYKA 3 MICHAŁ MARZANTOWICZ. Wykorzystanie wodoru jako nośnika energii Ogniwa paliwowe Wykorzystanie wodoru jako nośnika energii Ogniwa paliwowe Zasada działania ogniwa zasilanego wodorem Rodzaje ogniw ogniwo z membraną przewodzącą protonowo (ang. Proton-exchange membrane

Bardziej szczegółowo

STECHIOMETRIA SPALANIA

STECHIOMETRIA SPALANIA STECHIOMETRIA SPALANIA Mole i kilomole Masa atomowa pierwiastka to średnia ważona mas wszystkich jego naturalnych izotopów w stosunku do 1/12 masy izotopu węgla: 1/12 126 C ~ 1,66 10-27 kg Liczba Avogadra

Bardziej szczegółowo

Wyciskamy z cytryny... prąd elektryczny. Wpisany przez Administrator środa, 04 lipca :26 -

Wyciskamy z cytryny... prąd elektryczny. Wpisany przez Administrator środa, 04 lipca :26 - Jak nazwa działu wskazuje będę tu umieszczał różne rozwiązania umożliwiające pozyskiwanie energii elektrycznej z niekonwencjonalnych źródeł. Zaczniemy od eksperymentu, który każdy może wykonać sobie w

Bardziej szczegółowo

Główne zagadnienia: - mol, stechiometria reakcji, pisanie równań reakcji w sposób jonowy - stężenia, przygotowywanie roztworów - ph - reakcje redoks

Główne zagadnienia: - mol, stechiometria reakcji, pisanie równań reakcji w sposób jonowy - stężenia, przygotowywanie roztworów - ph - reakcje redoks Główne zagadnienia: - mol, stechiometria reakcji, pisanie równań reakcji w sposób jonowy - stężenia, przygotowywanie roztworów - ph - reakcje redoks 1. Która z próbek o takich samych masach zawiera najwięcej

Bardziej szczegółowo

Elektrolity wykazują przewodnictwo jonowe Elektrolity ciekłe substancje rozpadające się w roztworze na jony

Elektrolity wykazują przewodnictwo jonowe Elektrolity ciekłe substancje rozpadające się w roztworze na jony Elektrolity wykazują przewodnictwo jonowe Elektrolity ciekłe substancje rozpadające się w roztworze na jony Jony dodatnie - kationy: atomy pozbawione elektronów walencyjnych, np. Li +, Na +, Ag +, Ca 2+,

Bardziej szczegółowo

TŻ Wykład 9-10 I 2018

TŻ Wykład 9-10 I 2018 TŻ Wykład 9-10 I 2018 Witold Bekas SGGW Elementy elektrochemii Wiele metod analitycznych stosowanych w analityce żywnościowej wykorzystuje metody elektrochemiczne. Podział metod elektrochemicznych: Prąd

Bardziej szczegółowo

Cel ogólny lekcji: Omówienie ogniwa jako źródła prądu oraz zapoznanie z budową ogniwa Daniella.

Cel ogólny lekcji: Omówienie ogniwa jako źródła prądu oraz zapoznanie z budową ogniwa Daniella. Piotr Chojnacki IV rok, informatyka chemiczna Liceum Ogólnokształcące Nr I we Wrocławiu Wrocław dn. 9 listopada 2005r Temat lekcji: Ogniwa jako źródła prądu. Budowa ogniwa Daniella. Cel ogólny lekcji:

Bardziej szczegółowo

Laboratorium z Elektrochemii Ciała Stałego

Laboratorium z Elektrochemii Ciała Stałego Laboratorium z Elektrochemii Ciała Stałego Ćwiczenie nr 2 Ogniwa paliwowe Spis treści 1. Cel ćwiczenia... 2 2. Ogniwa paliwowe... 2 2.1. Historia rozwoju technologii... 2 2.2. Zasada działania... 2 2.3.

Bardziej szczegółowo

Obwody prądu stałego. Materiały dydaktyczne dla kierunku Technik Optyk (W12)Kwalifikacyjnego kursu zawodowego.

Obwody prądu stałego. Materiały dydaktyczne dla kierunku Technik Optyk (W12)Kwalifikacyjnego kursu zawodowego. Obwody prądu stałego Materiały dydaktyczne dla kierunku Technik Optyk (W12)Kwalifikacyjnego kursu zawodowego. Podstawowe prawa elektrotechniki w zastosowaniu do obwodów elektrycznych: Obwód elektryczny

Bardziej szczegółowo

TECHNICAL UNIVERSITY OF CZĘSTOCHOWA ROZDZIAŁ VI ENERGY ENGINEERING LABORATORY TECHNOLOGIA KONWERSJI ENERGII W OGNIWACH PALIWOWYCH

TECHNICAL UNIVERSITY OF CZĘSTOCHOWA ROZDZIAŁ VI ENERGY ENGINEERING LABORATORY TECHNOLOGIA KONWERSJI ENERGII W OGNIWACH PALIWOWYCH TECHNOLOGIA KONWERSJI ENERGII W OGNIWACH PALIWOWYCH Ogniwa paliwowe są urządzeniami generującymi prąd elektryczny dzięki odwróceniu zjawiska elektrolizy. Pierwszy raz zademonstrował je w 1839 r William

Bardziej szczegółowo

Badanie ogniwa paliwowego typu PEM

Badanie ogniwa paliwowego typu PEM Badanie ogniwa paliwowego typu PEM Celem ćwiczenia jest wyznaczenie charakterystyki prądowo-napięciowej ogniwa paliwowego typu PEM wchodzącego w skład produkowanego przez firmę PHYWE zestawu czystej energii.

Bardziej szczegółowo

Opracowała: mgr inż. Ewelina Nowak

Opracowała: mgr inż. Ewelina Nowak Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z chemii dla studentów pierwszego roku kierunku zamawianego Inżynieria Środowiska w ramach projektu Era inżyniera pewna lokata na przyszłość Opracowała: mgr

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Przedmowa WPROWADZENIE DO PRZEDMIOTU... 11

Spis treści. Przedmowa WPROWADZENIE DO PRZEDMIOTU... 11 Spis treści Przedmowa... 10 1. WPROWADZENIE DO PRZEDMIOTU... 11 2. PODSTAWOWE OKREŚLENIA W TERMODYNAMICE... 13 2.1. Układ termodynamiczny... 13 2.2. Wielkości fizyczne, układ jednostek miary... 14 2.3.

Bardziej szczegółowo

BADANIE MODYFIKOWANYCH STRUKTUR SrTiO 3 POD WZGLĘDEM MOŻLIWOŚCI WYKORZYSTANIA JAKO ANODY W TLENKOWYCH OGNIWACH PALIWOWYCH POLITECHNIKA GDAŃSKA

BADANIE MODYFIKOWANYCH STRUKTUR SrTiO 3 POD WZGLĘDEM MOŻLIWOŚCI WYKORZYSTANIA JAKO ANODY W TLENKOWYCH OGNIWACH PALIWOWYCH POLITECHNIKA GDAŃSKA POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ FIZYKI TECHNICZNEJ I MATEMATYKI STOSOWANEJ KATEDRA FIZYKI CIAŁA STAŁEGO ROZPRAWA DOKTORSKA BADANIE MODYFIKOWANYCH STRUKTUR SrTiO 3 POD WZGLĘDEM MOŻLIWOŚCI WYKORZYSTANIA JAKO

Bardziej szczegółowo

Fragmenty Działu 8 z Tomu 1 PODSTAWY ELEKTROCHEMII

Fragmenty Działu 8 z Tomu 1 PODSTAWY ELEKTROCHEMII Fragmenty Działu 8 z Tomu 1 PODSTAWY ELEKTROCHEMII O G N I W A Zadanie 867 (2 pkt.) Wskaż procesy, jakie zachodzą podczas pracy ogniwa niklowo-srebrowego. Katoda Anoda Zadanie 868* (4 pkt.) W wodnym roztworze

Bardziej szczegółowo

Wykład IX. Ogniwa paliwowe

Wykład IX. Ogniwa paliwowe Wykład IX Ogniwa paliwowe 2015-04-25 Ogniwo paliwowe Ogniwo paliwowe jest urządzeniem pozwalającym na ciągłą przemianą energii chemicznej paliwa w energię oraz ciepło, tak długo jak, dostarczane jest paliwo

Bardziej szczegółowo

imię i nazwisko, nazwa szkoły, miejscowość Zadania I etapu Konkursu Chemicznego Trzech Wydziałów PŁ V edycja

imię i nazwisko, nazwa szkoły, miejscowość Zadania I etapu Konkursu Chemicznego Trzech Wydziałów PŁ V edycja Zadanie 1 (2 pkt.) Zmieszano 80 cm 3 roztworu CH3COOH o stężeniu 5% wag. i gęstości 1,006 g/cm 3 oraz 70 cm 3 roztworu CH3COOK o stężeniu 0,5 mol/dm 3. Obliczyć ph powstałego roztworu. Jak zmieni się ph

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie Energią i Teleinformatyka

Zarządzanie Energią i Teleinformatyka z Nałęczów, 21 lutego 2014 Warsaw University of Technology Slide 1 of 27 z Bardzo wiele czyni się w kierunku poprawy czystości technik wytwarzania energii opartych o spalanie paliw organicznych. Jest to

Bardziej szczegółowo

Część 3. Magazynowanie energii. Akumulatory Układy ładowania

Część 3. Magazynowanie energii. Akumulatory Układy ładowania Część 3 Magazynowanie energii Akumulatory Układy ładowania Technologie akumulatorów Najszersze zastosowanie w dużych systemach fotowoltaicznych znajdują akumulatory kwasowo-ołowiowe (lead-acid batteries)

Bardziej szczegółowo

Elektroliza: polaryzacja elektrod, nadnapięcie Jakościowy oraz ilościowy opis elektrolizy. Prawa Faraday a

Elektroliza: polaryzacja elektrod, nadnapięcie Jakościowy oraz ilościowy opis elektrolizy. Prawa Faraday a Elektrochemia elektroliza oraz korozja 5.3.1. Elektroliza: polaryzacja elektrod, nadnapięcie 5.3.2. Jakościowy oraz ilościowy opis elektrolizy. Prawa Faraday a 5.3.3. Zjawisko korozji elektrochemicznej

Bardziej szczegółowo

Lista materiałów dydaktycznych dostępnych w Multitece Chemia Nowej Ery dla klasy 7

Lista materiałów dydaktycznych dostępnych w Multitece Chemia Nowej Ery dla klasy 7 Lista materiałów dydaktycznych dostępnych w Multitece Chemia Nowej Ery dla klasy 7 W tabeli zostały wyróżnione y z doświadczeń zalecanych do realizacji w szkole podstawowej. Temat w podręczniku Tytuł Typ

Bardziej szczegółowo

ELEKTROCHEMIA. Wykład I

ELEKTROCHEMIA. Wykład I LKTROCHMIA Wykład I 1 Prof. dr hab. inż. Marta Radecka, B-6, III p. 306, tel (12) (617) 25-26 e-mail: radecka@agh.edu.pl Strona www: http://galaxy.uci.agh.edu.pl/~radecka/ http://www.agh.edu.pl/ Pracownicy

Bardziej szczegółowo

BADANIA MODELOWE OGNIW PALIWOWYCH TYPU PEM

BADANIA MODELOWE OGNIW PALIWOWYCH TYPU PEM POZNAN UNIVE RSITY OF TE CHNOLOGY ACADE MIC JOURNALS No 70 Electrical Engineering 2012 Bartosz CERAN* BADANIA MODELOWE OGNIW PALIWOWYCH TYPU PEM W artykule przedstawiono badania przeprowadzone na modelu

Bardziej szczegółowo

To jest. Ocena bardzo dobra [ ] energetycznych. s p d f. Ocena dobra [ ] izotopowym. atomowych Z. ,, d oraz f.

To jest. Ocena bardzo dobra [ ] energetycznych. s p d f. Ocena dobra [ ] izotopowym. atomowych Z. ,, d oraz f. 34 Wymagania programowe To jest przyrodniczych,,,,, chemicznego na podstawie zapisu A Z E,,,, podaje masy atomowe pierwiastków chemicznych,, n,,,,, s, p, d oraz f przyrodniczych,,,,, oraz Z,,, d oraz f,,

Bardziej szczegółowo

Terminy. Omówienie kolokwium I. Poprawa kolokwium I. Poprawa kolokwium II g. 15, s g. 15, s g. 15, s.

Terminy. Omówienie kolokwium I. Poprawa kolokwium I. Poprawa kolokwium II g. 15, s g. 15, s g. 15, s. Tomasz Lubera Omówienie kolokwium I 14.05 g. 15, s. 402 Poprawa kolokwium I 21.05 g. 15, s. 402 Poprawa kolokwium II 28.05 g. 15, s. 402 Terminy Ćwiczenia rachunkowe z chemii fizycznej - Kolokwium II 2

Bardziej szczegółowo

SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA

SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA Zadania dla studentów ze skryptu,,obliczenia z chemii ogólnej Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego 1. Reakcja między substancjami A i B zachodzi według

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA im. Stanisława Staszica w Krakowie OLIMPIADA O DIAMENTOWY INDEKS AGH 2017/18 CHEMIA - ETAP I

AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA im. Stanisława Staszica w Krakowie OLIMPIADA O DIAMENTOWY INDEKS AGH 2017/18 CHEMIA - ETAP I Związki manganu i manganometria AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA 1. Spośród podanych grup wybierz tą, w której wszystkie związki lub jony można oznaczyć metodą manganometryczną: Odp. C 2 O 4 2-, H 2 O 2, Sn

Bardziej szczegółowo

VII Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2014/2015

VII Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2014/2015 II Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2014/2015 ETAP I 12.11.2014 r. Godz. 10.00-12.00 KOPKCh Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 1. Który z podanych zestawów zawiera wyłącznie

Bardziej szczegółowo

TERMOCHEMIA SPALANIA

TERMOCHEMIA SPALANIA TERMOCHEMIA SPALANIA I ZASADA TERMODYNAMIKI dq = dh Vdp W przemianach izobarycznych: dp = 0 dq = dh dh = c p dt dq = c p dt Q = T 2 T1 c p ( T)dT Q ciepło H - entalpia wewnętrzna V objętość P - ciśnienie

Bardziej szczegółowo

Instytut Elektrotechniki Oddział Technologii i Materiałoznawstwa Elektrotechnicznego we Wrocławiu

Instytut Elektrotechniki Oddział Technologii i Materiałoznawstwa Elektrotechnicznego we Wrocławiu Oddział Technologii i Materiałoznawstwa Elektrotechnicznego we Wrocławiu Superkondensatory zasada działania i możliwości zastosowań dr inż. Bronisław Szubzda Co to jest kondensator Jest to układ dwóch

Bardziej szczegółowo

Kryteria samorzutności procesów fizyko-chemicznych

Kryteria samorzutności procesów fizyko-chemicznych Kryteria samorzutności procesów fizyko-chemicznych 2.5.1. Samorzutność i równowaga 2.5.2. Sens i pojęcie entalpii swobodnej 2.5.3. Sens i pojęcie energii swobodnej 2.5.4. Obliczanie zmian entalpii oraz

Bardziej szczegółowo

Materiały elektrodowe

Materiały elektrodowe Materiały elektrodowe Potencjał (względem drugiej elektrody): różnica potencjałów pomiędzy elektrodami określa napięcie możliwe do uzyskania w ogniwie. Wpływa na ilość energii zgromadzonej w ogniwie. Pojemność

Bardziej szczegółowo

Koszt produkcji energii napędowej dla różnych sposobów jej wytwarzania. autor: Jacek Skalmierski

Koszt produkcji energii napędowej dla różnych sposobów jej wytwarzania. autor: Jacek Skalmierski Koszt produkcji energii napędowej dla różnych sposobów jej wytwarzania autor: Jacek Skalmierski Plan referatu Prognozowane koszty produkcji energii elektrycznej, Koszt produkcji energii napędowej opartej

Bardziej szczegółowo

Ogniwowa rewolucja. Zimne spalanie

Ogniwowa rewolucja. Zimne spalanie Ogniwowa rewolucja. Zimne spalanie Autor: Włodzimierz Kotowski, Bernhard Lücke (Energia Gigawat czerwiec 2002) Nikt nie ma najmniejszych wątpliwości, że wytwórczość różnorakich ogniw paliwowych należy

Bardziej szczegółowo

OBWODY PRĄDU STAŁEGO. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

OBWODY PRĄDU STAŁEGO. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego OBWODY PRĄDU STAŁEGO Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Elektrotechnika - dział techniki zajmujący się praktycznym zastosowaniem wiedzy

Bardziej szczegółowo

Jon w otoczeniu dipoli cząsteczkowych rozpuszczalnika utrzymywanych siłami elektrycznymi solwatacja (hydratacja)

Jon w otoczeniu dipoli cząsteczkowych rozpuszczalnika utrzymywanych siłami elektrycznymi solwatacja (hydratacja) Jon w otoczeniu dipoli cząsteczkowych rozpuszczalnika utrzymywanych siłami elektrycznymi solwatacja (hydratacja) Jon w otoczeniu chmury dipoli i chmury jonowej. W otoczeniu jonu dodatniego (kationu) przewaga

Bardziej szczegółowo

Proekologiczne odnawialne źródła energii : kompendium / Witold M. Lewandowski, Ewa Klugmann-Radziemska. Wyd. 1 (WN PWN). Warszawa, cop.

Proekologiczne odnawialne źródła energii : kompendium / Witold M. Lewandowski, Ewa Klugmann-Radziemska. Wyd. 1 (WN PWN). Warszawa, cop. Proekologiczne odnawialne źródła energii : kompendium / Witold M. Lewandowski, Ewa Klugmann-Radziemska. Wyd. 1 (WN PWN). Warszawa, cop. 2017 Spis treści Wykaz ważniejszych oznaczeń i jednostek 13 Przedmowa

Bardziej szczegółowo